Πόσον κακὸν εἶναι τὰ ψεύματα
Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου
Προσέχετε, νὰ μὴ λέγετε ψεύματα, διότι τὸ ψεῦδος εἶναι γέννημα τοῦ διαβόλου καὶ ὁ διάβολος εἶναι ὁ τοῦ ψεύδους πατήρ. Ὅθεν, ἀκολούθως καὶ ὅσοι εἶναι ψεῦσται, ἔχουν πατέρα τὸν διάβολον καὶ ὁμοιάζουν μὲ αὐτόν, ὅπου εἶναι πρωτοψεύστης, καθὼς εἶπεν ὁ Κύριος· «ὑμεῖς ἐκ τοῦ πατρὸς τοῦ διαβόλου ἐστέ, καὶ τὰς ἐπιθυμίας τοῦ πατρὸς ὑμῶν θέλετε ποιεῖν· ἐκεῖνος ἀνθρωποκτόνος ἦν ἀπ’ ἀρχῆς, καὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ οὐχ ἕστηκεν… ὅταν λαλῇ τὸ ψεῦδος ἐκ τῶν ἰδίων λαλεῖ, ὅτι ψεύστης ἐστὶ καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ» (Ἰωάν. η’ 44).
Καθὼς ἐκ τοῦ ἐναντίου, ὅσοι λέγουν τὴν ἀλήθειαν, ἔχουν πατέρα τους τὴν ἀλήθειαν, ἥτις εἶναι ὁ Θεὸς καὶ ὁ Ἰησοῦς Χριστός, καὶ ἀπὸ τὴν ἀλήθειαν εἶναι γεγεννημένοι, καθὼς λέγει ὁ ἠγαπημένος Ἰωάννης· «τεκνία μου μὴ ἀγαπῶμεν λόγῳ, μηδὲ γλώσσῃ, ἀλλ’ ἔργῳ καὶ ἀληθείᾳ· καὶ ἐν τούτῳ γινώσκομεν, ὅτι ἐκ τῆς ἀληθείας ἐσμέν» (Α’ Ἰωάν. γ’ 18).
Ἐσεῖς εἶσθε Χριστιανοὶ καὶ διὰ μέσου τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος ἐγυμνώθητε ἀπὸ τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον, καὶ ἐνεδύθητε τὸν Χριστόν, ὅστις εἶναι ἀλήθεια, καθὼς τὸ λέγει ὁ ἴδιος· «ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή» (Ἰωάν. ιδ’ 6). Πῶς ἀποτολμᾶτε λοιπὸν νὰ ἀφίνετε τὴν ἀλήθειαν καὶ νὰ λέγετε τὸ ψεῦδος; Δὲν στοχάζεσθε πὼς διὰ τὰς ψευδολογίας σας ταύτας ἐκδύνεσθε τὸν Χριστὸν τὸν νέον ἄνθρωπον καὶ ἐνδύνεσθε πάλιν τὸν παλαιὸν καὶ φθειρόμενον; Δὲν ἀκούετε πὼς σᾶς συμβουλεύει ὁ μακάριος Παῦλος, νὰ μὴ ψεύδεσθε ἕνας πρὸς τὸν ἄλλον, ἀλλὰ νὰ ἐκδυθῆτε τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον, τοῦ ὁποίου εἶναι τὸ ψεῦδος ἴδιον καὶ νὰ ἐνδυθῆτε τὸν νέον, τοῦ ὁποίου εἶναι ἴδιον ἡ ἀλήθεια; «μὴ ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους, ἀπεκδυσάμενοι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς πράξεσιν αὐτοῦ, καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον, τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν κατ’ εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν» (Κολασ. γ’ 9).
Ὁ θεῖος Χρυσόστομος λέγει, ὅτι ὅποιος φορεῖ κανένα φόρεμα, ἐκεῖνο μόνον φαίνεται ὅπου εἶναι τὸ φόρεμά του. Λοιπὸν καὶ ἐσεῖς οἱ Χριστιανοὶ ἐπειδὴ φορεῖτε τὸν Χριστὸν ὡσὰν φόρεμα, ἐκεῖνο μόνον πρέπει νὰ φαίνεσθε καὶ εἰς τὰ ἔργα καὶ εἰς τὰ λόγια καὶ εἰς ὅλα τὰ πάντα, ὅτι εἶναι τὸ φόρεμά σας, ἤγουν ὅτι εἶναι ὁ Χριστός: «τὸν Χριστὸν ἐνδυσώμεθα καὶ μετ’ αὐτοῦ ὦμεν· ὁ γὰρ ἐνδυσάμενος ἐκεῖνο φαίνεται, ὅπερ ἐνδέδυται· φαινέσθω τοίνυν πάντοθεν ἐν ὑμῖν ὁ Χριστός· καὶ πῶς φανεῖται; ἄν τὰ Ἐκείνου ποιῇς» (Λόγ. κδ’ εἰς τὴν πρὸς Ρωμ.).
Κάθε ψεῦδος ὅ,τι λογῆς καὶ ἄν εἶναι, μὲ ὅποιον τρόπον καὶ ἄν λέγεται, εἶναι κακὸν καὶ ὀλέθριον καὶ δὲν πρέπει νὰ τὸ λαλοῦν οἱ Χριστιανοί, διότι γίνεται συνήθεια κακὴ εἰς αὐτούς, καθὼς λέγει ὁ σοφὸς Σειράχ· «μὴ θέλετε ψεύδεσθαι πᾶν ψεῦδος· ὁ γὰρ ἐνδελεχισμὸς αὐτοῦ οὐκ εἰς ἀγαθόν» (Σειρ. ζ’ 14). Καὶ ἀλλαχοῦ λέγει ὁ ἴδιος Σειράχ, ὅτι προτιμότερον εἶναι νὰ κλέπτῃ τινὰς παρὰ νὰ συνειθίζῃ ὁλονένα νὰ λέγῃ ψεύματα, ἀγκαλὰ καὶ οἱ δύο κληρονομοῦσι τὴν ἀπώλειαν καὶ τὴν κόλασιν· «αἱρετὸν κλέπτης ἤ ἐνδελεχίζων ψεύδει· ἀμφότεροι δὲ ἀπώλειαν κληρονομήσουσιν» (Σειρ. κ’ 25)· πόσῳ μᾶλλον δὲν πρέπει οἱ Χριστιανοὶ νὰ λαλοῦν ψεύματα διὰ νὰ γελάσουν τὸν ἀδελφόν τους μὲ δολιότητα καὶ κακίαν, καθὼς τὸ κάμνουσι τινές;…
Φοβηθῆτε λοιπὸν τὸν Θεὸν καὶ παύσατε ἀπὸ τοῦ νὰ μεταχειρίζεσθε ψευδολογίας καὶ μάλιστα εἰς τὰς ἐργασίας σας, διότι ὁ Θεὸς συνειθίζει νὰ ἀφανίζῃ ὅλους ἐκείνους ὅπου λαλοῦσι τὰ ψεύματα, καθὼς εἶναι γεγραμμένον εἰς τὸν θεῖον Δαβίδ· «ἀπολεῖς πάντας τοὺς λαλοῦντας τὸ ψεῦδος» (Ψαλμ. ε’ 6), διότι ὁ Θεὸς δίδει μεγάλας δυστυχίας εἰς ἐκείνους ὅπου ψευδολογοῦν, τόσον ὅπου καταντοῦν οἱ ταλαίπωροι νὰ φοροῦν τρίχινα δέρματα ἀπὸ τὴν πτωχείαν τους, καθὼς εἶναι γεγραμμένον εἰς τὸν Ζαχαρίαν· «καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ, καταισχυνθήσονται οἱ προφῆται… καὶ ἐνδύσονται δέρριν τριχίνην, ἀνθ’ ὧν ἐψεύσαντο» (Ζαχ. ζ’ 4). Διότι ὁ Θεὸς μισεῖ καὶ συγχαίνεται ἐκεῖνον ὅπου λαλεῖ τὸ ψεῦδος, καθὼς λέγει ὁ Σολομών· «βδέλυγμα Κυρίῳ χείλη ψευδῆ» (Παρ. 23). Καὶ διότι τέλος πάντων, ὁ Θεὸς εὐγάνει ἔξω ἀπὸ τὴν βασιλείαν του ὅλους ἐκείνους ὅπου ἀγαποῦν τὰς ψευδολογίας, καθὼς τὸ μαρτυρεῖ ἡ ἱερὰ Ἀποκάλυψις· «ἔξω δὲ οἱ κύνες καὶ πᾶς ὁ φιλῶν καὶ ποιῶν ψεῦδος» (Ἀποκαλ. κβ’ 16) καὶ ἀπορρίπτει αὐτοὺς εἰς τὴν λίμνην τοῦ πυρός· «δειλοῖς δὲ καὶ πᾶσι τοῖς ψευδέσι, τὸ μέρος αὐτῶν ἐν τῇ λίμνῃ τῇ καιομένῃ πυρὶ καὶ θείῳ, ὅ ἐστι δεύτερος θάνατος» (Ἀποκαλ. κα’ 8).
Ἐσεῖς ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος παρακαλεῖτε τὸν Θεὸν νὰ εὑρίσκεται μὲ τὴν χάριν Του εἰς τὰς τέχνας σας, διὰ νὰ εὐλογῇ τοὺς κόπους τῶν χειρῶν σας καὶ νὰ αὐξάνῃ τὰ ὑπάρχοντά σας· καὶ ἀπὸ τὸ ἄλλο φέρνετε τὸν διάβολον μὲ τὰς ψευδολογίας σας καὶ διώκετε τὸν Θεόν. Διότι ὅπου λέγονται ψεύματα ἀπὸ ἐκεῖ φεύγει ὁ Θεός, ὁ μισῶν τὸ ψεῦδος, καὶ ἔρχεται ὁ διάβολος ὁ τοῦ ψεύδους πατήρ· εἰς τὴν τέχνην δὲ ἐκείνην εἰς τὴν ὁποίαν δὲν εἶναι ὁ Θεὸς ἀλλὰ ὁ διάβολος, τί εὐλογία πλέον ἤ τί καλὸν ἠμπορεῖ νὰ ἀκολουθήσῃ; βέβαια οὐδέν· μάλιστα δὲ ἐκεῖ εἶναι κατάρα καὶ δυστυχία καὶ κάθε ἄλλο κακόν.
Ἔπειτα συλλογισθῆτε καὶ τοῦτο, ὅτι ὅταν ἐσεῖς φανῆτε ψεῦσται μίαν φοράν, ὕστερον καὶ ἀλήθειαν νὰ λέγετε, τινὰς πλέον δὲν σᾶς πιστεύει, καθὼς λέγει ὁ θεῖος Χρυσόστομος· «μὴ ποιήσῃς ἄπιστον τῷ φίλῳ σεαυτὸν ἵνα μή, καὶ ὅτε λαλεῖς ἀλήθειαν, οὐκ ἔτι πιστευθήσῃ· ὁ γὰρ ἐν ἑνὶ εὑρεθεὶς ψεύστης, οὐκ ἔτι ἐστὶν ἄξιος πιστευθῆναι, οὐδὲ ἄν ἀληθεύσῃ ποτέ» (Λόγ. ὅτι ἐπίπλαστον σχῆμα φεύγειν χρή)…
(Ἀπόσπασμα μὲ μικρὴ διασκευὴ ἀπὸ τὸν Λόγο Η’: «Ὅτι οἱ Χριστιανοὶ τεχνῖται πρέπει χωρὶς κακίαν νὰ δουλεύουν τὰς τέχνας των», τοῦ ἔργου τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου «Χριστοήθεια τῶν Χριστιανῶν», ἐκδ. Σωτηρίου Σχοινᾶ, ἐν Βόλῳ 1957, σελ. 150-153).
