Συνέντευξη Μελπομένης Ζαχαρίου, ανιψιάς του Αγίου Χρυσοστόμου πρ. Φλωρίνης του Νέου Ομολογητού

 

ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΟΣ ΕΠΑΙΝΟΣ ΑΛΗΘΟΥΣ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ

 

Ὀφειλόμενος Ἔπαινος Ἀληθοῦς Ὁμολογητοῦ

[Προσφωνήσεις]

         Ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος, ὁ διαπρύσιος τῆς Ἀληθείας Κήρυκας καὶ Διδάσκαλος, βεβαιώνει ὅτι: «οἱ διὰ τὴν ἀλήθειαν καὶ διὰ τὴν εἰς Χριστὸν Ὁμολογίαν πάσχοντές τι δεινὸν καὶ ὑβριζόμενοι, οὗτοι μάλιστά εἰσιν οἱ τιμώμενοι» (PG, τ. 59, στλ. 321: Εἰς τὸ Κατὰ Ἰωάννην, Ὁμιλία ΝΘ’, παρ. α’).

         Καὶ ἡμεῖς, συναχθήκαμε ἅπαντες ἐδῶ, στὸν ἅγιο τοῦτο τόπο, προερχόμενοι ἀπὸ ἐγγὺς καὶ ἀπὸ μακράν, ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὸ ἐξωτερικό, τὴν Ἐκκλησία μας καὶ τὶς Ἀδελφὲς Ἐκκλησίες τῶν Γνησίων Ὀρθοδόξων, γιὰ νὰ ἐκπληρώσουμε ὀφειλόμενο χρέος τιμῆς τοῦ μεγαλυτέρου καθ’ ἡμᾶς, γιὰ τὸν χῶρο μας, Ὁμολογητοῦ Ἱεράρχου, ὁ ὁποῖος καὶ ἔπαθε δεινῶς καὶ ὑβρίσθη, ὥστε νὰ ὁμοιάσει στὸν φερώνυμο Ἅγιό του. Καὶ ἀναφερόμεθα βεβαίως στὸν διακηρυσσόμενο ὑπὸ τῆς σεπτῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας μας τῶν Γνησίων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν Ἑλλάδος Μητροπολίτη Χρυσόστομο τὸν Καβουρίδη, τὸν ἀπὸ Ἴμβρου καὶ Τενέδου, ἀπὸ Πελαγωνείας καὶ ἀπὸ Φλωρίνης μαρτυρικὸ Ἡγέτη καὶ ἀλησμόνητο Πρωθιεράρχη ἡμῶν, ὁ ὁποῖος ἐκοιμήθη πρὸ ἑξηκονταετίας ὅλης!

         Αὐτὸν ποὺ ἐκλέϊσε τὸν ἱερὸ Ἀγῶνα ὑπὲρ τῶν Παραδόσεων τῆς ἁγίας Ὀρθοδόξου Πίστεως, ἀλλὰ καὶ τῆς Πατρίδος· Αὐτὸν ποὺ ὅλη τὴν ζωή του τὴν πέρασε ὑπὲρ τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ· Αὐτὸν ποὺ ἀγωνίσθηκε ἔμπρακτα μὲ ζῆλο, ἀλλὰ καὶ μὲ σύνεση, μὲ φόβο Θεοῦ, μὲ ἡρωϊσμὸ καὶ αὐταπάρνηση, μὲ θυσίες, διώξεις καὶ ἐξορίες, μὲ στερήσεις καὶ θλίψεις· Αὐτὸν ποὺ ἔθεσε ὅλα ὡς δεύτερα, ἐνώπιον τῆς Ὁμολογίας τῆς Ἀληθείας τῆς Πίστεως, χάριν τοῦ μικροῦ Ποιμνίου, χάριν τῶν διωκομένων καὶ περιφρονημένων ὑπὸ πάντων Γνησίων Ὀρθοδόξων, τῶν γνωστῶν ὡς Παλαιοημερολογιτῶν· Αὐτὸν ποὺ προτίμησε «συγκακουχεῖσθαι μᾶλλον τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ ἤ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας, ἤτοι ἐπιγείων, ἀπόλαυσιν» (Ἑβρ. ια’ 25).

         Αὐτόν, ὁ ὁποῖος ἔφερε ὡς διάδημα πολυτίμων λίθων ὄχι ἐγκόσμια ἀγαθά, πλοῦτο, πολυτέλεια, δόξα κοσμική, κέρδη καὶ ὀφέλη, ἀλλὰ ποὺ στολιζόταν κατὰ τὸν «ἔσω ἄνθρωπο» μὲ σεμνοπρέπεια καὶ ἀκεραιότητα, μὲ ἐντιμότητα καὶ εἰλικρίνεια, μὲ ἐμβρίθεια καὶ συγκρότηση θαυμαστή, μὲ ἐξαίρετο ἐκκλησιαστικὸ ἦθος, μὲ φιλοπατρία καὶ φιλανθρωπία, μὲ μία σπάνια καὶ ζηλευτὴ εὐγένεια καὶ ἀξιοπρέπεια, ἀλλὰ καὶ μὲ μία ἀπαστράπτουσα ἀνδρεία, καὶ μὲ ἕναν παλλόμενο ἡρωϊσμὸ ψυχῆς!

         Προσήλθαμε ὡς τέκνα εὐγνωμοσύνης καὶ ὑπακοῆς, γιὰ νὰ ἐκφράσουμε υἱϊκὴ ἀγάπη καὶ θαυμασμὸ στὸν Πνευματικό μας Γεννήτορα, Πάτρωνα καὶ Ὁδηγό, νὰ ἀσπασθοῦμε τὰ εὐώδη Λείψανά του, τὸ ἅγιο Εἰκόνισμά του, τὰ πολύτιμα Ἱερά του, νὰ τιμήσουμε τὴν ἄχραντη ψυχή του, ποὺ ἀγάλλεται ἐν Οὐρανοῖς μετὰ τῶν Ὁμολογητῶν Πατέρων τῆς Ὀρθοδοξίας μας, μὲ πλῆθος στρατιᾶς Οὐρανίων Ἀγγέλων στὸ ὑπερουράνιο Θυσιαστήριο! Ὄχι γιὰ νὰ τὸν «ἁγιοποιήσουμε», διότι ὁ Θεὸς τὸν ἁγίασε καὶ δόξασε, ἀλλὰ γιὰ νὰ διακηρύξουμε καὶ ἐπισήμως, εὐτόλμως καὶ εὐθαρσῶς τὴν βεβαίωση τοῦ θείου Δοξασμοῦ του καὶ τὴν συγκατάλεξή του στὸ Ἑορτολόγιο τῆς Ἐκκλησίας μας.

         Καὶ τοῦτο, γιὰ νὰ λάβουμε χάριν καὶ ἔλεος, νὰ δεχθοῦμε τὴν θεοπειθῆ εὐλογία του, νὰ τοῦ δώσουμε κι ἐμεῖς οἱ ταπεινοὶ χαρά, νὰ τοῦ ἀποδείξουμε ὅτι ἄν καὶ περιπέσαμε ἴσως σὲ λάθη καὶ σφάλματα, ὅμως προσπαθήσαμε καὶ προσπαθοῦμε νὰ τηρήσουμε τὴν Παρακαταθήκη του ἀλώβητη. Σὲ μία μάλιστα συγκυρία θαυμαστή: Παραμονὲς τῆς Κυριακῆς τῆς Σαμαρείτιδος, ὅπως ἀκριβῶς τότε, τὸ 1935, ὅταν ὁ Στυλοβάτης αὐτὸς τῆς Ὀρθοδοξίας διακήρυττε μὲ τοὺς συναγωνιστές του ἐπίσημα, ὅτι ἀποκηρύττει τοὺς Καινοτόμους καταπατητὲς τῶν θείων προσταγμάτων καὶ ἀναλαμβάνει τὴν διαποίμανση τῶν Προβάτων τοῦ Χριστοῦ, ἀπὸ ἀγάπη γιὰ Χριστό, Ἐκκλησία καὶ Ἑλλάδα.

         Μὲ θερμουργὸ Πίστη, μὲ φλογερὴ Ἀγάπη, ἀλλὰ καὶ μὲ ἀκράδαντη Ἐλπίδα, ἀναφώνησε ὡς ἄλλος Ἀρχάγγελος, ὡς ἄλλη Σάλπιγγα τοῦ θείου Πνεύματος, ὡς ἄλλος Φύλακας καὶ Ποιμένας ἐφάμιλλος τῶν ἀοιδίμων Πατριαρχῶν Ἱερεμίου τοῦ Τρανοῦ, Μελετίου τοῦ Πηγᾶ, ἤ καὶ Κυρίλλου τοῦ Λουκάρεως: «Μὴ μεταίρωμεν (μὴ μετατοπίζουμε) ὅρια αἰώνια, ἅ ἔθεντο οἱ Πατέρες ἡμῶν, ἀλλ’ εἴκωμεν (ἄς μένουμε σταθεροὶ) πανταχοῦ τοῖς τοῦ Πνεύματος νόμοις!» (Ἱεροῦ Χρυσοστόμου, PG, τ. 59, στλ. 63: Εἰς τὸ Κατὰ Ἰωάννην, Ὁμιλία Ζ’, παρ. α’). Μὴ διασαλεύσουμε τὴν ἀπ’ αἰῶνος ἑορτολογικὴ τάξη τῆς Ἐκκλησίας, τὴν συνυφασμένη μὲ τὸν Πασχάλιο Κανόνα τῆς Ὀρθοδοξίας μας, μὴ φανοῦμε «ἄδικοι» στὰ μικρὰ καὶ «ἐλάχιστα», διότι δὲν θὰ κρατήσουμε, οὔτε θὰ μᾶς ἐμπιστευθοῦν τὰ «πολλὰ» καὶ μεγάλα! (Πρβλ. Λουκ. ιστ’ 10). Μὴ καινοτομήσουμε στὸ Ἡμερολόγιο, γιὰ νὰ μὴ προξενήσουμε Σχίσμα, ὅπως ἔπραξαν οἱ Νεοημερολογῖτες, οὔτε νὰ περιπέσουμε στὴν ἄβυσσο τῆς Αἱρέσεως, στὸν Οἰκουμενισμό, ὁ ὁποῖος καταβροχθίζει στὸ στόμα τοῦ ἅδου του ὅσους ἀπεμπόλησαν τὴν Πατρώα κληρονομία καὶ εἶναι τώρα ἕτοιμοι νὰ διακηρύξουν τοῦτο ἐπίσημα καὶ «συνοδικά»!…

         Ἄς ἀφουγκρασθοῦμε τὴν ἡρωϊκὴ ἀπάντηση τοῦ Ὁμολογητοῦ Ἁγίου Ἱεράρχου μας Χρυσοστόμου τοῦ Νέου, στὸν πειρασμὸ ποὺ τοῦ ἔθεσε λίγο πρὶν ἀπὸ τὸ ἐπίγειο τέλος του ὁ διώκτης ἀρχιεπίσκοπος τῆς Καινοτομίας Σπυρίδων Βλάχος, προτείνοντάς του νὰ ὑποχωρήσει γιὰ νὰ τοῦ δοθοῦν οἱ καθυστερημένες ἀπολαβές του:

         «Εἰς τὰς γηραλέας φλέβας μου, εἶπε, ρέει τὸ αἷμα τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ δὲν δύναμαι νὰ προδώσω εἰς τὸ γῆρας μου τὸν θησαυρὸν αὐτῆς!» (Μάρκου Χανιώτου Μοναχοῦ, Τὸ Ἡμερολογιακὸν Σχίσμα, Ἀθῆναι 1975, σελ. 306-307).

         Στὴν δὲ κακεντρεχῆ παρατήρηση τοῦ ἀμετανοήτου διώκτου Σπυρίδωνος, ὅτι οἱ Παλαιοημερολογῖτες διελύθησαν ἤ διαλύονται, ὁ σθεναρὸς Ἀγωνιστὴς ἀντέταξε θαρραλέα ὅτι αὐτὸ εἶναι ψευδέστατο, καὶ προσέθεσε τὸ ἀθάνατο ἐκεῖνο:

         «Ἀλλὰ καὶ ἄν, καθ’ ὑπόθεσιν, ὅλοι οἱ Παλαιοημερολογῖται διαρρεύσουν πρὸς τὸ νέον ἡμερολόγιον, ὡς ἰσχυρίζεσθε, καὶ μείνῃ εἷς καὶ μόνον, αὐτὸς θὰ εἶμαι ἐγώ!» (Μητροπολίτης πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος Καβουρίδης, Ἀγωνιστὴς τῆς Ὀρθοδοξία καὶ τοῦ Ἔθνους, Ἀθῆναι 1981, σελ. 31).

---

         Ἀλλ’ ὦ κλεινὲ Ἱεράρχα, ὦ ἱερὰ τῆς Ὀρθοδοξίας Κεφαλή, ὦ καύχημα ἡμῶν καὶ ἐντρύφημα, ἴδε ἐξ ἁγίου κατοικητηρίου καὶ εὐφράνθητι! Ἴδε καὶ σκίρτα καὶ χόρευε, ἐν ἀναστασίμῳ θριάμβῳ· ἴδε τὰ συναχθέντα «ἐκ δυσμῶν καὶ βοῤῥᾶ καὶ θαλάσσης καὶ ἑῴας τὰ τέκνα σου» Ἀρχιερεῖς, Ἱερεῖς, Μοναχικὰ τάγματα, λαὸν Θεοῦ περιούσιον, πάντας πρὸ τῶν Λειψάνων σου, πρὸ τῶν ποδῶν σου, νὰ βεβαιώνουμε καὶ νὰ ὑποσχόμαστε ἐγκαρδίως:

         Καὶ στὶς δικές μας φλέβες ρέει τὸ αἷμα τῆς Ὀρθοδοξίας! Δὲν θὰ ἐγκαταλείψουμε, χάριτι Θεοῦ, τὸν ἀγῶνα τὸν καλόν, δὲν θὰ προδώσουμε τὸν θησαυρόν! Δὲν θὰ κάμψουμε γόνυ στοὺς ψευδοθεούς, τὶς πλάνες καὶ τοὺς πειρασμοὺς τῆς πολύμορφης Ἀποστασίας! Θὰ μείνουμε, μὲ τὶς εὐχές σου, πιστοὶ ἕως θανάτου στὴν πατρική σου κληρονομία!

         Πάτερ Ἱεράρχα Χρυσόστομε, πρέσβευε ὑπὲρ ἡμῶν!

         Ἅγιε τοῦ Θεοῦ, μὴ στερήσεις ἡμᾶς τοῦ πλούτου τῶν θείων δωρεῶν σου!

         Ὁμολογητὰ τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ Πρόμαχε, εἴθε νὰ ἀνταμώσουμε ἐν τῇ ἀνεσπέρῳ ἡμέρᾳ τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, συνευφραινόμενοι αἰωνίως στὴν Ἐκκλησία τῶν Πρωτοτόκων, στὴν Δόξα καὶ τὸ Φῶς τῆς Τρισηλίου Θεότητος. Ἀμήν!

(Λόγος ἀναγνωσθεὶς ὑπὸ τοῦ Σεβ. Φιλίππων κ. Ἀμβροσίου στὸν Ἑσπερινὸ Ἁγιοκατατάξεως τοῦ Ἁγίου Ἱεράρχου Χρυσοστόμου τοῦ Νέου Ὁμολογητοῦ στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Πάρνηθος Ἀττικῆς τὴν 14/27.5.2016)

Πηγή

Δύο μαρτυρίες της μακαριστής Αργυρής Αλεξανδράτου για τους αγίους πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομο και Ευγένιο Λημώνη

 

Η αείμνηστη Αργυρή Αλεξανδράτου γεννήθηκε το 1928 στον Πειραιά από πολύ ενάρετους γονείς τον Σπυρίδωνα Αλεξανδράτο και την Σταματίνα Σουρή (συγγενής με τον γνωστό ποιητή). Αδελφές της η Στυλιανή και η Παναγιώτα. Η καταγωγή της ήταν από τα Δρακοπουλάτα Κεφαλληνίας όπου εκεί πέρασε τα πρώτα πολύ δύσκολα παιδικά της χρόνια. Πριν την κατοχή εγκαταστάθηκαν στον Πειραιά και πνευματικό τους είχαν τον πατέρα Ευγένιο Λημώνη (γνωστότερος ως "Λεμονής", κατά παραφθορά του επιθέτου του). Υπηρέτησε με ζήλο τον αγώνα των Παλαιοημερολογιτών τόσο κατά τη διάρκεια του διωγμού αλλά και αργότερα με εράνους για να στηρίξει το ίδρυμα της Ενώσεως Ορθοδόξων Κυριών "Παναγία Οδηγήτρια" στη Γλυφάδα. Στα χρόνια του διωγμού πρωτοστάτησε στα γεγονότα στον Πειραιά (απεργία πείνας κλπ.) μαζί με άλλους αγωνιστές όπου και ξυλοκοπήθηκαν από την αστυνομία. Πήγαιναν φαγητό στα κρυφά στους φυλακισμένους ιερείς, που η ...αγάπη των Καινοτόμων είχε ξυρίσει και αποσχηματίσει. Υπηρέτησε ως νεωκόρος στον Ιερό Ναό του Αγίου Φιλίππου Πειραιώς από μικρό παιδί μέχρι τα βαθιά της γεράματα. Εκεί διαβάστηκε και η εξόδιος ακολουθία που ήταν και επιθυμία της. Γνώρισε από κοντά τον άγιο πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομο. Εργάστηκε σκληρά και δεν παντρεύτηκε. Τέσσερις μέρες ηταν σε επιθανάτιο ρόγχο και μόλις της είπε ο ανιψιός της ότι θα πάει ο ιερέας να την μεταλάβει ξύπνησε και είπε να την χτενίσουν και να την ετοιμάσουν. Έφυγε στις 21/09/2022. Αιωνία αυτής η μνήμη!

Την αείμνηστη κ. Αργυρώ συνάντησα τον Σεπτέμβριο του 2018  στον Άγιο Φίλιππο, όπου και μου διηγήθηκε τα κάτωθι περιστατικά. Ευχαριστώ τον εν Χριστώ αδελφό Σπύρο Χατζηγιάννη, ανιψιό της αειμνήστου, για τα βιογραφικά στοιχεία και το φωτογραφικό υλικό.

Νικόλαος Μάννης

 ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΠΑ-ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΛΗΜΩΝΗ

Αν κάτι που σκανδάλιζε όλους όσους γνώριζαν τον παπα-Ευγένιο ήταν ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπιζε τους ζητιάνους. Μόλις έβγαινε στον δρόμο, ερχόντουσαν εκείνοι καταπάνω του, για να του ζητήσουν ελεημοσύνη. Τότε ο παπα-Ευγένιος έβαζε τις φωνές και του έδιωχνε με χειρονομίες: "Μη με ακουμπάτε, φύγετε από μπροστά μου!", φώναζε και έκανε πως τους έσπρωχνε. Πολλές φορές αναρωτιόντουσαν οι πιστοί που δεν τον ήξεραν πως είναι δυνατόν ένας τέτοιος άγιος, όπως έλεγαν, άνθρωπος, να φέρεται με τέτοιο τρόπο στους δυστυχείς ζητιάνους. Την απάντηση την έλαβαν όταν κοιμήθηκε ο παπα-Ευγένιος. Στην κηδεία του όλοι αυτοί οι επαίτες ήρθαν κλαίγοντας και με λυγμούς λέγοντας: "ποιος θα μας βοηθάει τώρα;". Ο οσιώτατος παπα-Ευγένιος, την ώρα που έκανε ότι τους έσπρωχνε τους έβαζε κρυφά χρήματα μέσα στα χέρια ή στις τσέπες τους!

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ πρ. ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

Νέα κοπέλα αξιώθηκα, μαζί με τον πατέρα μου, να επισκεφθώ τον πνευματικό μας, τον Άγιο πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομο, στην εξορία του στη Μονή Υψηλού Μυτιλήνης. Εκεί μάθαμε το εξής θαυμαστό γεγονός. Μόλις έφεραν τον Άγιο στη Μονή, οι χωρικοί άρχισαν να βλέπουν ένα φως να βγαίνει από το μοναστήρι τις νύχτες. Μια μέρα ρώτησαν κάποιοι τον ηγούμενο της Μονής, μακαριστό Αρχιμανδρίτη π. Σεραφείμ Καϊμακαμέλλη:  "Πάτερ Σεραφείμ τί φως είναι αυτό που έχετε βάλει στο μοναστήρι;". Ο ηγούμενος απόρησε και τους είπε ότι δεν υπάρχει κάποιο φως. Όταν όμως τον ξαναρώτησαν και άλλοι, αποφάσισε να βγει τη νύχτα έξω για να δει από που βγαίνει αυτό το φως. Όντως διαπίστωσε ότι από κάπου αυτό εξερχόταν! Ψάχνοντας, έφθασε μέχρι το κελί στο οποίο κοιμόταν ο Άγιος από το οποίο όντως έβγαινε υπέρλαμπρο φως! Την επόμενη μέρα ο π. Σεραφείμ έπεσε στα πόδια του Αγίου ζητώντας συγχώρηση και από τότε έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να κάνει την εξορία του όσο πιο υποφερτή, συνδεόμενος έπειτα μαζί του με φιλία. 

(σ. σ. Δεν είναι δε τυχαίο ότι σε επιστολή του ο π. Σεραφείμ αποκαλούσε τον Άγιο ως "την μεγαλυτέρα εκκλησιαστική φυσιογνωμία της συγχρόνου Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος" και τον αποκαλούσε "στύλο και εδραίωμα της Ορθοδοξίας"!). 

Παλαιά φωτογραφία της μακαριστής κ. Αργυρής σε κάποια Βάπτιση.

Πηγή

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΕΞΟΡΙΣΤΟ

Ὁ Ἅγιος πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος στὸ κελλάκι του μὲ τὸ κομβοσχοίνι στὸ χέρι,
στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ὑψηλοῦ Λέσβου κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Ἐξορίας του (1951-1952)

Ἐπικοινωνία μὲ τὸν Μεγάλο Ἐξόριστο

ΠΑΡΑΘΕΤΟΥΜΕ ἕνα σύντομο ἀπόσμασμα ἀπὸ τὸ Κεφάλαιο ΙΕ΄ («Ἡ δύσκολη καὶ ἔνδοξη περίοδος ἕως τῆς Κοιμήσεως τοῦ Ἁγίου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου») ἀπὸ τὸν Τόμο Β΄ τοῦ ἔργου μας: «Ἐπίσκοπος Μαγνησίας Χρυσόστομος Νασλίμης (1910-1973) – Ἀκατάβλητος Ἀγωνιστὴς Πίστεως καὶ Ὑπομονῆς», Ἀθήνα 2020, σελ. 43-46, προκειμένου νὰ τιμήσουμε τὴν μνήμη τοῦ Ὁμολογητοῦ Πατρὸς καὶ κορυφαίου τῆς Ὀρθοδοξίας ἀναστήματος Ἁγίου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου (+7/20-9-1955), ἐπικαλούμενοι τὶς θεοπειθεῖς Αὐτοῦ πρεσβεῖες ὑπὲρ τῶν κατὰ πνεῦμα τέκνων του.

Ὁ βιογραφούμενός μας π. Χρυσόστομος Νασλίμης ὡς χαρακτηριζόμενος ἀπὸ ὑψηλὸ αἴσθημα εὐθύνης καὶ ἀπὸ γνήσιο ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα, ἔσπευδε νὰ ἐπικοινωνεῖ γραπτῶς μὲ τὸν Μέγα Ὁμολογητὴ τῆς Ὀρθοδοξίας Ἅγιο πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομο, διατελοῦντα τότε ἐξόριστο στὴν δυσπρόσιτη Ἱερὰ Μονὴ Ὑψηλοῦ Μυτιλήνης. Καὶ τοῦτο, διότι ἐκζητοῦσε πατρικὲς εὐχές, ἐνημέρωνε περὶ ὅσων συνέβαιναν καὶ ἔθετε ἐρωτήματα.

Δύο χαρακτηριστικὲς ἐπιστολὲς τοῦ Ἁγίου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου ἔχουμε ὑπ᾽ ὄψιν μας ἀπὸ ἐκείνη τὴν περίοδο πρὸς τὸν τότε Ἀρχιμ. π. Χρυσόστομο Νασλίμη. Στὴν πρώτη, μὲ ἡμερομηνία 2/15-6-1951, ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὑψηλοῦ, γράφει ὁ Ὑψηλὸς Δεσμώτης τῆς Ὀρθοδοξίας πρὸς τὸν ἀκούραστο Ἀγωνιστὴ π. Χρυσόστομο:

«Ἀγαπητέ μοι Ἀρχιμανδρίτα κ. Χρυσόστομε·

Τὴν ὑπὸ ἡμερομηνίαν 20 Μαΐου ἀδελφικὴν ἐπιστολὴν τῆς ὑμετέρας περισπουδάστου πανοσιολογιότητος ἔλαβον χθὲς τὸ ἑσπέρας. Τὸ περιεχόμενον αὐτῆς ἀνέγνων μετὰ προσοχῆς καὶ μεγάλου ἀδελφικοῦ ἐνδιαφέροντος. Εἶδον μὲ λύπην καὶ συγκίνησιν καὶ τὰς ἰδικάς Σας δοκιμασίας καὶ περιπετείας ἅς, συνεπείᾳ τοῦ καθ᾽ ἡμῶν κινηθέντος ἀγρίου καὶ ἀμειλίκτου διωγμοῦ, μεθ᾽ ὑπομονῆς ὑπέστητε καὶ ὑμεῖς διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ. Ὁ διωγμὸς οὗτος εἶνε πρωτοφανὴς εἰς τὰ χρονικὰ τῆς ἱστορίας τῆς Αὐτοκεφάλου Ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ καὶ ἡ ὑπομονὴ καὶ ἐγκαρτέρησις τῶν Χριστιανῶν μας εἶνε καὶ αὕτη πρωτοφανὴς εἰς τὴν ἱστορίαν τῆς Ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας. Καὶ τοὺς μὲν διώκτας, ἐκκλησιαστικούς τε καὶ πολιτικούς, ἡ ἱστορία θὰ καυτηριάσῃ μὲ τὰ δριμύτερα καυστήρια, τοὺς δὲ διωκομένους καὶ ὑπομένοντας τὰ πάντα διὰ τὴν Ὀρθοδοξίαν, θὰ στέψῃ μὲ τὸν ἐπίζηλον φωτοστέφανον τοῦ Ὁμολογητοῦ ἐν ὥρᾳ Κρίσεως. Ἄς δοξάζωμεν τὸν Θεόν, τὸν εὐδοκήσαντα νὰ ἐπιφυλάξῃ εἰς ἡμᾶς τὸν τιμητικὸν κλῆρον νὰ ἀγρυπνῶμεν καὶ φυλακὰς νὰ φυλάσσωμεν περὶ τοὺς προμαχῶνας τῆς Ὀρθοδοξίας, καυτηριάζοντες καὶ στηλιτεύοντες τὰς καταχθονίους ἐπιβουλὰς τῶν πολεμίων καὶ λυμεώνων τοῦ ὑγιοῦς καὶ ἀκραιφνοῦς πνεύματος αὐτῆς…

»Ὅσον ἀφορᾷ τὴν ἐξοικονόμησιν τῆς δι᾽ ἁγνῶν καὶ εὐσεβῶν γυναικῶν Μεταλήψεως τῶν Τιμίων Δώρων εἰς μελλοθανάτους ἀσθενεῖς, οὕς δὲν δύνασθε προσωπικῶς νὰ ἐπισκεφθῆτε καὶ κοινωνήσητε, ταύτην ἐγκρίνομεν καὶ ἡμεῖς, προτιμῶντες ἐκ δύο κακῶν τὸ μὴ χεῖρον. Ἐπὶ τῇ ἐλπίδι, ὅτι ὁ Κύριος, διὰ τὴν δόξαν τοῦ Ὁποίου ἀγωνιζόμεθα, ἐν τῷ ἀπείρῳ ἐλέει τῆς μακροθυμίας καὶ τῆς ἀμέτρου συγκαταβάσεως πρὸς ἡμᾶς θὰ εὐδοκήσῃ νὰ κολοβώσῃ τὰς ἡμέρας τῶν θλίψεων καὶ δοκιμασιῶν, ἐπιβραβεύων μὲν τὸν ἱερὸν Ἀγῶνα τὸν θρίαμβον, ἡμῶν δὲ τὴν ἀπελευθέρωσιν, διατελῶ μετ᾽ ἀγάπης καὶ εὐχῶν» (Ἀρχεῖον Χρυσοστόμου Νασλίμη. Νὰ σημειώσουμε ὅτι σύμφωνα μὲ τὸν Μέγα Βασίλειο ἡ ἐξορία ἁγίου Ποιμένος σὲ χρόνια διωγμοῦ θεωρεῖται «ἐρημία τῆς Ἐκκλησίας», πρόξενη μεγάλης λύπης στοὺς πολλούς, ἀλλὰ καὶ μακαρισμοῦ γιὰ τοὺς πάσχοντας μετὰ μακροθυμίας καὶ γενναιότητος [βλ. Ἐπιστολὴ ΡΠΒ΄: «Πρὸς τὸν Πρεσβύτερον Παυλῖνον»).

Εἶναι ἀξιοπαρατήρητο τὸ ὑψηλὸ καὶ ἀπτόητο φρόνημα τοῦ Ἁγίου Πατρός, ὁ ὁποῖος δὲν κάμπτεται πρὸ τῶν δεινῶν τῆς ἐξορίας, ἀλλὰ σπεύδει νὰ παρηγορήσει καὶ ἐγκαρδιώσει τοὺς ἐπίσης διωκομένους εὐσυνειδήτους καὶ γενναίους Κληρικούς του, ὅπως καὶ τὸ ἀνυποχώρητο Ποίμνιό του, καὶ ἐπίσης τὸ μέτρο τῆς ποιμαντικῆς οἰκονομίας καὶ διακρίσεώς του, τὸ ὁποῖο λόγῳ τοῦ διωγμοῦ ὑπερβαίνει τὸ στενὸ γράμμα τοῦ νόμου πρὸς ἐπιτέλεσιν τοῦ σωστικοῦ ἔργου ὑπὲρ ἀθανάτων ψυχῶν.

Στὴν δεύτερη ἐπιστολὴ μὲ ἡμερομηνία 24-7-1951, διαβάζουμε:

«Ἀγαπητέ μοι Χρυσόστομε, τὴν ἀπὸ 23 Ἰουνίου ἐπιστολὴν τῆς ὑμετέρας φίλης πανοσιολογιότητος ἐδεξάμην χθὲς καὶ μετὰ πολλῆς χαρᾶς ἀνέγνων. Σᾶς συγχαίρω διὰ τὴν ἀνύστακτον ὑμῶν ἐπαγρύπνησιν καὶ περιφρούρησιν τῶν ἱερῶν Παραδόσεων καὶ τῶν Πατρώων τῆς Ὀρθοδοξίας θεσμῶν, ὡς καὶ διὰ τὴν σθεναρὰν ἄμυναν ὑμῶν κατὰ τῶν ἀγρίων διωκτῶν, οἵτινες πρὸς κέντρα λακτίζουν, κηρύξαντες ἐν διωγμῷ τὴν Ὀρθοδοξίαν. Ἐπίσης, εἶσθε ἄξιος συγχαρητηρίων, διότι, παρ᾽ ὅλον τὸν περιορισμόν Σας καὶ τὸν ἄγριον διωγμόν, δὲν ἀμελεῖτε καὶ τὰ ἱερατικά Σας καθήκοντα πρὸς ἱκανοποίησιν τῶν θρησκευτικῶν ἀναγκῶν τοῦ ποιμνίου Σας. Εἰς τὴν ὑγείαν μου εἶμαι θαυμάσια, χάρις τῷ ἐνδυναμοῦντι με Χριστῷ, οὗ τὸ ἄπειρον ἔλεος καὶ ἡ εἰρήνη σὺν τῇ ἐμῇ εὐχῇ καὶ εὐλογίᾳ εἴη μεθ᾽ ὑμῶν καὶ τῶν Χριστιανῶν Σας. Διαβιβάζω τὰς εὐχάς μου εἰς ὅλους τοὺς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς. Τῆς Ὑμετέρας φίλης καὶ περισπουδάστου πανοσιολογιότητος διάπυρος εὐχέτης, +ὁ π. Φλωρίνης Χρυσόστομος» (Ἀρχεῖον Χρυσοστόμου Νασλίμη).

Τὰ δύο αὐτὰ σύντομα ἱστορικὰ κείμενα-μαρτυρίες, ἐντυπωσιακὰ γιὰ τὸν παλμό, τὴν εὐγένεια, τὸ ἐνδιαφέρον, τὴν ἀποφασιστικότητα, τὴν εἰλικρίνεια καὶ τὸ ἄρωμα ποὺ ἀποπνέουν, ἀποδεικνύουν τόσο τὴν μεγαλοσύνη τοῦ Γράφοντος, ὅσο καὶ τὴν ἀξιοσύνη τοῦ ἀποδέκτου, τοῦ ὁποίου τὶς πρὸς τὸν ἱερὸ Δεσμώτη ἐπιστολὲς δὲν ἔχουμε δυστυχῶς ὑπ᾽ ὄψιν μας.

Πηγή

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΑΘΗΝΑΓΟΡΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΝ ΕΞΟΡΙΑ ΕΥΡΙΣΚΟΜΕΝΟ ΑΓΙΟ ΠΡ. ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ ΚΑΒΟΥΡΙΔΗ ΚΑΙ Η ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ

 Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΑΘΗΝΑΓΟΡΑ

 ΚΑΙ Η ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ 

ΙΕΡΑΡΧΟΥ

Πηγή: http://entoytwnika1.blogspot.gr/2016/06/blog-post_58.html

ΣΧΟΛΙΟ "ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟΥ": Ο ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ ΥΠΗΡΞΕ ΔΙΑΚΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΡ. ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΟΤΑΝ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΗΤΑΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΕΛΑΓΩΝΕΙΑΣ (1912-1918).

Στο Μοναστήρι της σημερινής FYROM το έτος 1917.

Στο κέντρο ο Άγιος, πάνω αριστερά ο Αθηναγόρας 

ΟΙ ΔΥΟ ΤΟΥΣ ΤΟΤΕ ΔΙΑΚΡΙΘΗΚΑΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΕΞΟΡΙΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΑΛΛΟΥΣ "ΣΥΜΜΑΧΟΥΣ" ΣΤΗΝ ΣΚΗΤΗ ΤΟΥ ΜΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ. ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝ ΕΝΤΕΛΩΣ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ, ΑΛΛΑ Ο ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΠΑΝΤΟΤΕ ΕΤΡΕΦΕ ΣΕΒΑΣΜΟ ΣΤΟΝ ΠΟΤΕ ΓΕΡΟΝΤΑ ΤΟΥ, ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕ ΝΑ ΤΟΝ ΜΕΤΑΠΕΙΣΕΙ ΝΑ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΕΙ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΑΓΩΝΑ, ΟΠΩΣ ΕΙΔΑΜΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΠΙΣΤΟΛΗ. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΕΡΑΡΧΟΥ ΠΑΡΑΘΕΤΟΥΜΕ ΚΑΙ ΕΝΑ ΑΠΟΚΟΜΜΑ ΑΠΟ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΕΡΑ 22-4-1952 

Πηγή: http://krufo-sxoleio.blogspot.gr/2016/06/blog-post_10.html

ΟΙ ΝΕΩΤΕΡΙΣΤΕΣ ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΕΣΧΙΣΑΝ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

 

Μετά την διακήρυξη της αποτείχισης του Αγίου πατρός Χρυσοστόμου του νέου Ομολογητή, μετά του Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Γερμανού και του Μητροπολίτη Ζακύνθου κ. Χρυσοστόμου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Φώτιος Β' (1874 - 1935) απέστειλε εσπευσμένα τηλεγράφημα προς τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρυσόστομο Παπαδόπουλο, προκειμένου να ενημερώσει τον αποτειχισθέντα -βάσει των Ιερών Κανόνων- Άγιο. Ιδού, πως απάντησε ο Άγιος Ιεράρχης Χρυσόστομος με εκκλησιαστική ακρίβεια και πατερική αυθεντία στα φαρισαικά κελεύσματα περί ενότητας και πειθαρχίας στην Εκκλησία, όταν αυτή αλλοιώνει και καινοτομεί το δόγμα της  Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Και, ενώ έχουν περάσει 81 χρόνια από την ευλογημένη αποτείχιση του Αγίου Χρυσοστόμου και οι περισσσότεροι εκ των αντιοικουμενιστών της Διοικούσας Εκκλησίας καταφέρονται με ατέρμονες και -κουραστικά- επαναλαμβανόμενες επιστημονικές αρθρογραφίες κατά του Συγκρητισμού, ουδείς όμως δεν βγαίνει εμφανώς και ευθαρσώς να ζητήσει την επαναφορά του Ορθοδόξου Εορτολογίου, πόσο μάλλον να αποτειχισθεί...! Γιατι η αποτείχιση ταιριάζει σε πατερικά Ορθοδόξους, που δεν κρύβονται πίσω από εκπονημένες προφάσεις εν ιστορικά αυταπόδεικτες αμαρτίαις και δεν ψάχνουν κάθε φορά να υποδυθούν τους ''πνευματικούς χαμαιλέοντες'' για να αναβάλλουν ακόμη μια φορά την υποκριτικά διαφαινόμενη αναβλητικότητά τους.  Γίνεται εκ νέου αυταπόδεικτο, πως οι συμβουλευτικές κομπορρημοσύνες του Επιφανειακού ιδεολογήματος και της επαναλαμβανόμενης έτι και έτι αναβλητικότητας με την κοινωνία των Οικουμενιστών, οδήγησε την Επίσημη Εκκλησία στην απόλυτη σήψη και το πνευματικό τέλμα, σε ένα προκαθορισμένο και αναμενόμενο Χρονικό ενός Πραοαναγγελθέντος Θανάτου. Εύχεσθε! Γ. Δ.

ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΦΩΤΙΟΥ (1929 - 1935) ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ

''Ανακοινώσατε παρακαλούμεν προς Μητροπολίτην πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομον, μετοχή υμετέρας ιερότητος εις κίνημα κατά της ειρήνης, ενότητος της Εκκλησίας και ευσεβούς γένους καιρίως ελύπησαν ημάς και Μητέρα Εκκλησίαν. Υπενθυμίζοντες ιερούς όρκους, ους αύτη έδωκεν ενώπιον Εκκλησίας εν πανσέπτω πατριαρχικώ ναώ, περί ισοβίου αφωσιώσεως και πειθαρχίας Εκκλησίας, και τους οποίους έτι ακούομεν αντηχούντας, καλούμεν μετά περί ημάς Αγίας Συνόδου υπακοήν και πειθαρχίαν προς Εκκλησίαν, δηλούντες ότι αθέτησις, καταπάτησις όρκου έχει συνέπειαν διαγραφήν ονόματος αυτής από βίβλου ζωής, διότι τόλμημα αυτής και των μετ' αυτής συμπραττόντων δεν στρέφεται παρά κατά Θεοδμήτου Μητρός Εκκλησίας και ενότητος ευσεβούς λαού.

Πατριάρχης ΦΩΤΙΟΣ

Εφημερίδα ''Νέος Κόσμος'' 7 Ιουνίου 1935

Ο ΑΓΙΟΣ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΝ

Ο Άγιος πρώην Φλωρίνης κ. κ. Χρυσόστομος, εις απάντησιν του προς αυτόν σταλέντος υπό του Οικουμενικού Πατριάρχου Φωτίου απέστειλε την κατωτέρα επιστολήν:

Παναγιώτατε Δέσποτα, Αγία και ιερά Σύνοδος

Κατώδυνος την ψυχήν και με δικαίαν αγανάκτησιν εις την καρδίαν έλαβον γνώσιν του δια της Συνόδου της Ελληνικής Εκκλησίας διαβιβασθέντος μοι τηλεγραφήματος της Υμετέρας Παναγιότητος. Εις απάντησιν, υποβάλλων την επισυνημμένην έντυπον διαμαρτυρίαν, προάγομαι να δηλώσω συνοπτικώς και τα εξής:

Α' ) Ημείς δεν είμεθα παραβάται του όρκου πίστεως και πειθαρχίας προς την Μητέρα Εκκλησίαν, αλλ' οι αθετήσαντες τας Παραδόσεις των Αγίων Επτά Οικουμενικών Συνόδων και την αιωνόβιον πράξιν της Ορθοδόξου Εκκλησίας δια της ημερολογιακής καινοτομίας.

Β' ) Ημείς δεν εσχίσαμεν την Ορθόδοξον Εκκλησίαν και δεν διηρέσαμεν τον Ορθόδοξον Ελληνικόν Λαόν, αλλ' οι καινοτομήσαντες Αρχιερείς, οι εισαγαγόντες επί περιφρονήσει Αιωνοβίων Ορθοδόξων Θεσμών, ξένην και παπισμού όζουσαν ημερολογιακήν παράδοσιν, εξυπηρετούσαν μυχίους πόθους της Δυτικής εκκλησίας και εκθέτουσαν την Ορθόδοξον Εκκλησίαν ως μη έχουσα ενότητα και συνοχήν εις τα της πίστεως και τα της Θείας Λατρείας.

Γ' ) Ημείς, Παναγιώτατε, μένοντες πιστοί εις τας Παραδόσεις των επτά Οικουμενικών Συνόδων και τας σεπτάς Οικουμενικάς διατάξεις, τας συγκροτούσας την ενότητα της Ορθοδοξίας και αποτελούσας την ταυτόχρονον και ομοιόμορφον εκδήλωσιν της πίστεως και της θείας λατρείας, είμεθα άξιοι επαίνων και ευλογιών εκ μέρους της Μητρός Εκκλησίας και ουχί επικρίσεων και απειλών εν αντιθέσει προς εκείνους, οίτινες παρά τον όρκον πίστεως και τας σεπτάς Παραδόσεις των Αγίων επτά Οικουμενικών Συνόδων και τους θείους και ιερούς κανόνας κατεπάτησαν αυτούς δια της μονομερούς και αντικανονικής εφαρμογής εν τη Θεία Λατρεία του Γρηγοριανού ημερολογίου. Το Γρηγοριανόν ημερολόγιο, ως γνωστόν, εχαρακτήρισεν ο Μέγας Οικουμενικός Πατριάρχης Ιερεμίας ο Β' εις μίαν Πανορθόδοξον Σύνοδον εν Κωνσταντινουπόλει, ως μίαν καινοτομίαν της Πρεσβυτέρας Ρώμης, ως παγκόσμιον σκάνδαλον και ως αυθαίρετον καταπάτησιν των Συνοδικών Διατάξεων και Εκκλησιαστικών Παραδόσεων.

Δ' ) Ημείς, Παναγιώτατε, φρονούμεν ότι η λύσις του ημερολογιακού ζητήματος, ου μόνον δεν είναι Κανονική, αλλά και όλως αντικανονική, διότι εκτός του ότι αύτη δεν απέρρευσεν εξ' αποφάσεως Οικουμενικής Συνόδου, μόνης δικαιομένης κατά το πνεύμα των θείων και ιερών Κανόνων και την αιωνόβιον πράξιν της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας  να λύει ζητήματα γενικής Εκκλησιαστικής φύσεως, στερείται επί πλέον και του χρίσματος του Εκκλησιαστικού κύρους του Οικουμενικού θρόνου, ως γενομένη υπό της δωδεκαμελούς μόνον Συνόδου και ουχί υφ' όλης της Ιεραρχίας του Θρόνου εις Σύνοδον συνερχομένης και εν Αγίω Πνεύματι αποφαινομένης συνωδά τω ΛΔ' Αποστολικώ Κανόνι. Εις την έντυπον διαμαρτυρίαν και αποσαφήνισιν του ημερολογιακού ζητήματος, αποδεικνύομεν εν πλάτει τους Εκκλησιαστικούς και Εθνικούς λόγους, οίτινες ενεθάρρυναν ημάς εις το μέγα τούτο και ιστορικόν διάβημα: και όταν η Υμετέρα Παναγιώτης, μετά την περί αυτήν Σύνοδον αναγνώσει ταύτα, μετά προσοχής πεποίθαμεν, ότι θα δικαιώσει ημάς. Ίσως ίπητε ημίν, Παναγιώτατε, διότι πριν ή κηρύξητε την Διοικούσαν Εκκλησίαν σχισματικήν και διακόψητε πάσαν σχέσιν και πνευματικήν επικοινωνίαν μετ' αυτής, διατί δεν αναπτύξατε τους λόγους αυτούς εις την Σύνοδον της Ιεραρχίας; Απαντώντες διαβεβαιούμεν Υμάς, ότι επί δωδεκαετίαν όλην εις πάσας τας Συνόδους της Ιεραρχίας, εποιούμεθα έκκλησιν μετ' άλλων Αρχιερέων ομοφρόνων, εις την ευθυκρισίαν και τα Ορθόδοξα φρονήματα της Ιεραρχίας και εξορκίζομεν Αυτήν εν ονόματι της ενότητος της Ορθοδοξίας και της γαλήνης και ειρήνης της Εκκλησίας, όπως επαναφέρει το Πατροπαράδοτον εορτολόγιον, μόνον δυνάμενον να ενώσει τα διεστώτα, όπως και τα εχώρισε. Δυστηχώς, ου μόνον δεν εισακουόμεθα από την πλειονότητα των Ιεραρχών, αλλά και εγινόμεθα αντικείμενα ειρωνίας ως ασυγχρόνιστοι και ως μένοντες προσκεκολλημένοι ως όστρακα επί του βράχου εις μίαν παλαιωθείσαν και αχρηστευθείσαν κατ' αυτούς, Εκκλησιαστικήν Παράδοσιν. Διό και ότε είδομεν, ότι το σχίσμα εδημιουργήθη και άνευ ημών υπό των χριστιανών, κατ' αρχάς ολίγων, και νυν αριθμούντων υπέρ τα δύο εκατομμύρια, και ότι η Ιεραρχία δεν έχει σκοπόν να επαναφέρει το Ορθόδοξον Εορτολόγιον, απεδύθημεν εις τον αγώνα τούτον τον Ιερόν και Άγιον, διαθρυπτόμενοι υπό της ελπίδος, ότι η Ιεραρχία θάττον ή βράδιον θα εξαναγκασθεί υπό την πίεσιν του λαού να επαναφέρει το Ορθόδοξον Εορτολόγιον, προς ένωσιν της Ορθοδοξίας και ειρήνευσιν της Εκκλησίας. Εάν ο Μακαριώτατος σας διαβιβάζει αντιθέτους πληροφορίας μη πιστεύητε εις αυτόν, πολλάκις ωραθέντα ψευδόμενον διά της ιδίας αυτού υπογραφής. Ημείς γνορίζομεν ότι ο Μακαριώτατος ποιούμενος χρήσιν του ψεύδους και καταχρώμενος της δυνάμεως της Επαναστατικής Κυβερνήσεως, ης τυφλόν όργανον ήτο, παρέπεισε τότε και την Σύνοδον του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ωθήσας αυτήν εις την ημερολογιακήν ταύτην καινοτομίαν επί διακυβεύει του κύρους, όπερ ασκεί το Οικουμενικόν Πατριαρχείον εις όλας τας Ορθοδόξους Εκκλησίας ως πρυτανείον Παλλάδιον της Ορθοδοξίας. Ο αυτός Μακαριώτατος προσπαθεί πάλιν να παρασύρει δια του ψεύδους και της συκοφαντίας, τα μόνα όπλα δι' αυτόν, να ωθήσει και το Πατριαρχείον εις αποφάσεις αντορθοδόξους και αντικανονικάς μελλούσας να έχουν αντίκτυπον εις όλας τας Ορθοδόξους Εκκλησίας, τας ισταμένας επί του εδάφους των Αγίων επτά Οικουμενικών Συνόδων και των Εκκλησιαστικών Παραδόσεων. Εφιστώμεν την προσοχήν του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου  και της περί αυτόν Ιεράς Συνόδου επί του σοβαρού τούτου ζητήματος, διότι δεν πρέπει να παρορώμεν ότι διακυβεύονται εξ' αιτίας της ημερολογιακής καινοτομίας τα πρωτεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου επί του πνευματικού εδάφους και ακυρούνται και τα χρυσόβουλα της Ορθοδοξίας άτινα διά ποταμών μαρτυρικών αιμάτων εκτήσατο τούτο διά μέσου των αιώνων. Η ευθαρσής και Ορθόδοξος αύτη στάσις ημών προστατεύει και τα προαιώνια ταύτα δίκαια και πρωτεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, διότι απαλλάτει τούτο της ευθύνης απέναντι των λοιπών Ορθοδόξων Εκκλησιών, δια το τόλμημα της ημερολογιακής καινοτομίας επιρρίπτει αυτήν προσωπικώς εις την δωδεκαμελήν Σύνοδον του Πατριαρχείου, ήτις υπερέβη τα όρια της δικαιοδοσίας αυτής, παραπεισθείσα υπό του Μακαριωτάτου, ως εμφαίνεται και εκ των μαρτυριών προσώπων σεβαστών, εν οις ο αείμνηστος Πατριάρχης Κωνσταντίνος, αλλά και εκ των επισήμων εγγράφων των ανταλλαγέντων μεταξύ του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και του αειμνήστου Οικουμενικού Πατριάρχου Γρηγορίου. Ας μη κρυπτώμεθα όπισθεν των δακτύλων, Παναγιώτατε. Η ημερολογιακή καινοτομία ης εμπνευστής και πρωτεργάτης είναι ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και ο ομόφρων και συνυπεύθυνος τούτου Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ. Μελέτιος, ου μόνον διακύβευσε το Ορθόδοξον γόητρον του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αλλά και ήνοιξεν εις την καρδίαν της Ορθοδόξου Ελληνικής Εκκλησίας, μίαν κακοήθους μορφής πυορροούσαν πληγήν, ήτις εάν δεν επουλωθεί διά της επαναφοράς του Ορθοδόξου Εορτολογίου, μέλλει να επενέγκη την σήψιν και την γαγραίνωσιν εις όλον τον οργανισμόν της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ελλάδος, τουθ' όπερ θα έχει φοβερόν αντίκτυπον και εις την ενότητα και ζωτικότητα του Ελληνικού Έθνους. Προσέξατε καλώς, Παναγιώτατε, μη παραπεισθήτε και πάλιν υπό του Μακαριωτάτου, όστις ουκ οίδαμεν ποιους καταχθονίους εξυπηρετών αντορθοδόξους και αντεθνικούς σκοπούς, εκίνησε και κινεί πάντα λίθον όπως παραστήσει ημάς ως υπονομευτάς της Εκκλησιαστικής και Εθνικής ενότητος, παρουσιάζων ως δημιουργούς σχίσματος εν τη Εκκλησία, ενώ ούτος έχισεν αυτήν διά της ημερολογιακής καινοτομίας. Διο και σύσσωμος ο Ελληνικός Λαός, ο ακραιφνίς ούτος λάτρις των Εκκλησιαστικών Παραδόσεων, αυτόν μεν απεδοκίμασεν ως εχθρόν της Ορθοδοξίας, ημάς δε ενοκολπώθη ως Στυλοβάτας και προασπιστάς των τιμίων και εθνικών Παραδόσεων. Και όπως παρίστα, ως έγραφε τότε εις τον Οικουμενικόν Πατριάρχην Γρηγόριον την ημερολογιακήν καινοτομίαν, ως Πανελλήνιον πόθον και ως εξυπηρετούντα ύψιστα Εθνικά συμφέροντα ψευδώς, ως τα πράγματα έδειξαν, ούτω και νυν θα σας παρουσιάζει ίσως, ότι ημείς προκαλέσαμεν με το σωστικόν και ιστορικόν διάβημα ημών την μήνιν του Ορθοδόξου Ελληνικού Λαού, και ελάβομεν χιλιάδας τηλεγραφημάτων εξ' όλων των επαρχιών δι' ων εκφράζουσι την αφοσίωσίν των προς ημάς ως Στυλοβάτας της Ορθοδοξίας και διαδηλούν ότι είναι έτοιμοι αγωνιζόμενοι παρά το πλευρόν ημών να χύσωσι και το αίμα αυτών αμυνόμενοι των Ορθοδόξων Θεσμών και Εκκλησιαστικών Παραδόσεων. Σας καθιστώμεν ταύτα γνωστά, εκ των προτέρων, και σας εξορκίζομεν να μη δώσητε καμμίαν πίστιν εις όσα σας γράφει ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος, ο αρχηγός του ψεύδους και της ραδιουργίας. Το Ορθόδοξον Εορτολόγιον θα επανέλθει εν τη Ελληνική Εκκλησία, διότι τούτο απαιτεί ο σεβασμός των επτά Οικουμενικών Συνόδων και των Εκκλησιαστικών Παραδόσεων και διότι ο Ορθόδοξος Ελληνικός Λαός, ο ακραιφνίς ούτος λάτρις της θρησκείας και άγρυπνος των Εκκλησιαστικών Παραδόσεων φρουρός και θεματοφύλαξ, το ζήτημα τούτο το έκαμε πλέον ζήτημα ζωής και θανάτου. 

Εκείνο όπερ θα σώσει την ενότητα της Εκκλησίας και του Έθνους είναι μόνον η επάνοδος της Εκκλησίας εις το Ορθόδοξον Εορτολόγιον, ήτις δέον να γίνει μίαν ώραν ενωρίτερον με την προσωπικήν θυσίαν εκείνων οίτινες κατειργάσαντο την επάρατον ταύτην διαίρεσιν των Ορθοδόξων Εκκλησιών και των Χριστιανών. Πάσα άλλη λύσις αποκλείεται  ως επικίνδυνος εις την γαλήνην και την ειρήνευσιν του θρησκεύοντος Ελληνικού λαού  και την Ορθοδοξίαν της Εκκλησίας του. Ταύτα εκρίναμεν εύλογον να ανακοινώσωμεν εις την Υμετέρα Πανιερότητα και την περί Αυτήν Σύνοδον εις απάντησιν του τηλεγραφήματος Αυτής και κολακευόμενοι να πιστεύομεν ότι η Μήτηρ Εκκλησία κηδομένη της ενότητος της Ορθοδοξίας και της ειρηνεύσεως του Ορθοδόξου Ελληνικού Λαού, ου μόνον θα αγαθυνθεί Αύτη να επαναφέρει το Ορθόδοξον Εορτολόγιον, αλλά και θα συστήσει εις τον Μακαριώτατον την προσωπικήν θυσίαν του επιβαλλομένην από της αδηρήτου ανάγκης των πραγμάτων προς αναστήλωσιν του Ορθοδόξου ημερολογιακού θεσμού, και κατευνασμόν του κατ' αυτού εξεγερθέντος θρησκεύοντος Ελληνικού Λαού.

Επί τούτοις

Διατελώ μετ' αδελφικής αγάπης

Ο Πρώην Φλωρίνης ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Εισαγωγή στο διαδίκτυο στο μονοτονικό σύστημα, τίτλος και επιμέλεια κειμένου ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ. Απόσπασμα εκ του ιστορικού, ορθοδόξου περιοδικού ''ΤΑ ΠΑΤΡΙΑ'' του αειμνήστου Επισκόπου Πενταπόλεως κ. Καλλιοπίου Γιαννακουλοπούλου της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών. Τόμος Ζ', σελίδες 162 - 166. Πειραιεύς 1987.

Ἕνας διάλογος γιὰ τὸ Ἡμερολογιακὸ Ζήτημα

 Νικολάου Μάννη, ἐκπαιδευτικοῦ

Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῶν Γνησίων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν
ὑπὸ τὸν Ἅγιο πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομο.

Κατὰ τὴν πενταετία 1947-1952 διεξήχθη ἐντύπως ἀνεπίσημος διάλογος περὶ τοῦ ἡμερολογιακοῦ ζητήματος, μεταξὺ τοῦ Μητροπολίτου Λαρίσης Δωροθέου Κοτταρᾶ (μετέπειτα Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν, +1957)[1], ὡς ἐκπροσώπου τῆς ἐπίσημης Ἐκκλησίας, καὶ τῶν Παλαιοημερολογιτῶν Ἀρχιερέων Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης Ἁγίου Χρυσοστόμου Καβουρίδου (+1955)[2] καὶ Ἐπισκόπου Διαυλείας Πολυκάρπου Λιώση (+1996, μετέπειτα Μητροπολίτου Σισανίου & Σιατίστης)[3].

Ἡ ἀρχὴ ἔγινε μὲ τὴν δημοσίευση ἄρθρου τοῦ Λαρίσης Δωροθέου μὲ τίτλο «Ἡ νομοκανονικὴ θέσις τοῦ ἑλληνικοῦ παλαιοημερολογιτικοῦ ζητήματος», σὲ ἔγκριτο ἐπιστημονικὸ περιοδικὸ τῆς ἐποχῆς[4]. Στὸ ἄρθρο αὐτὸ ὁ συγγραφέας προσπαθεῖ νὰ ἀποδείξει ὅτι τὸ ἡμερολόγιο εἶναι ἀστρονομικὸ καὶ ὄχι δογματικὸ θέμα, ὅτι οἱ κατὰ τῶν Παλαιοημερολογιτῶν κληρικῶν καθαιρέσεις εἶναι ἔγκυροι καὶ ἂν ἐπιμένουν νὰ λειτουργοῦν ὑπόκεινται σὲ ποινικὲς διώξεις γιὰ «ἀντιποίηση ἀρχῆς», πὼς οἱ Παλαιοημερολογῖτες δὲν εἶναι οὔτε αἱρετικοί, οὔτε σχισματικοὶ καὶ ὡς ἐκ τούτου ὑπάγονται στὴν δικαιοδοσία τῆς ἐπισήμου Ἐκκλησίας τὴν ὁποίαν ὀφείλουν νὰ ὑπακοῦν, ὅτι δὲν δικαιοῦνται νὰ ἀποτελέσουν ξεχωριστὴ θρησκευτικὴ κοινότητα γιὰ νὰ μὴν ὑπάρχουν δύο Ἐκκλησίες στὴν ἴδια χώρα καί, τέλος, ὅτι τὸ 1924 δὲν υἱοθετήθηκε τὸ Γρηγοριανό, ἀλλὰ ἁπλῶς προστέθηκαν 13 ἡμέρες πρὸς ἐπαναφορὰ τῆς ἡμερομηνίας τῆς ἐαρινῆς ἰσημερίας.

Ἄμεση ἀπάντηση πρὸς τὸν Λαρίσης Δωρόθεο συνέταξε ὁ Ἡγέτης τῶν Παλαιοημερολογιτῶν, Ἅγιος πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος, ἐπίσης ὑψηλῆς θεολογικῆς μορφώσεως[5], μὲ τὸ ἔργο του «Ἀναίρεσις τῆς ἡμερολογιακῆς πραγματείας τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Δωροθέου Κοτταρᾶ τῆς δημοσιευθείσης εἰς τὸ μηνιαῖον περιοδικὸν “Ἀρχεῖον τοῦ Κανονικοῦ καὶ Ἐκκλησιαστικοῦ Δικαίου”»[6].

Ἀνταπαντῶντας ὁ πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος ἐπισημαίνει ἀρχικὰ πὼς ὄντως τὸ ἡμερολόγιο θὰ ἦταν ἀστρονομικὸ καὶ ὄχι δογματικὸ θέμα μόνο ἂν ἐξεταζόταν ἀπὸ ἀστρονομικὴ καὶ ὄχι ἀπὸ ἐκκλησιαστικὴ σκοπιά. Ἡ Ἐκκλησία ὅμως στὸ παρελθὸν ἀπέκρουσε πολλάκις τὴν ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου ἐπειδὴ ἀκριβῶς ἐξέταζε τὸ ζήτημα ἀπὸ ἐκκλησιαστικὴ σκοπιὰ καὶ θεώρησε ὅτι θὰ ἐξυπηρετοῦσε σκοποὺς ἀλλότριους τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅπως τὴν διατάραξη τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητος, τὸν προσηλυτισμὸ ἐκ μέρους τῶν παπικῶν, τὴν σύγχυση στὸ τυπικό καὶ τὴν ὁμοιομορφία τῶν ἑορτῶν καὶ τῶν νηστειῶν. Ἐν συνεχείᾳ ἀποδεικνύει πὼς ἡ καθαίρεση Παλαιοημερολογίτου κληρικοῦ δὲν ἔχει Κανονικὸ ἔρεισμα, ἀλλὰ καὶ ἂν ὑποτεθεῖ πὼς ἔχει κάποιο κῦρος, παρόλα αὐτὰ δὲν εἶναι τελεσίδικος, διότι μία τέτοια ἀπόφαση πρέπει νὰ διέλθει ὅλα τὰ ἔνδικα στάδια, ἐφεσιβαλλομένη σὲ Μεγάλη Τοπικὴ ἢ καὶ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, λόγῳ τῆς φύσεως τοῦ θέματος, ποὺ δὲν ἀφορᾶ σὲ προσωπικὴ ἢ ἠθικὴ παράβαση, ἀλλὰ σὲ ἐκκλησιαστικὴ διαφωνία. Παράλληλα, ἀποδεικνύει καὶ γιὰ ποιοὺς λόγους ἡ ἄρνηση τῶν Παλαιοημερολογιτῶν κληρικῶν νὰ δεχθοῦν τὴν «καθαίρεσή» τους δὲν συνιστᾶ «ἀντιποίηση ἀρχῆς», ἐνῶ παρατηρεῖ πὼς οἱ πραγματικὰ ἄξιοι καθαιρέσεως εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ «προβαίνουσιν ἐλαφρᾷ τῇ συνειδήσει εἰς μεταρρυθμίσεις ἐκκλησιαστικῶν θεσμῶν πανορθοδόξου κύρους καὶ σημασίας, ἄνευ πανορθοδόξου Συνόδου, εἰς οὐδὲν λογιζόμενοι τὴν διαίρεσιν τῶν Ἐκκλησιῶν καὶ τὸν σκανδαλισμὸν τῶν Ὀρθοδόξων χριστιανῶν»[7]. Συνεχίζοντας εὐχαριστεῖ τὸν Λαρίσης Δωρόθεο ποὺ διαβεβαιώνει πὼς οἱ Παλαιοημερολογῖτες δὲν εἶναι οὔτε αἱρετικοί, οὔτε σχισματικοί, ἀλλὰ ἐξηγεῖ πὼς οἱ τελευταῖοι δὲν εἶναι ὑποχρεωμένοι νὰ ὑπακοῦν στὶς ἀποφάσεις τῆς Διοικούσης Ἱεραρχίας γιὰ νὰ μὴ καταστοῦν μετ᾿ αὐτῆς συνυπεύθυνοι γιὰ τὴν αὐθαίρετη καὶ ἀντικανονικὴ Ἡμερολογιακὴ Καινοτομία! Συμφωνεῖ ἐπίσης μαζί του στὸ ζήτημα τοῦ ἀνεξάλειπτου τῆς Ἱερωσύνης καὶ ὑπερασπίζεται τὸ κῦρος τῶν ὑπὸ τῶν Παλαιοημερολογιτῶν τελουμένων Μυστηρίων. Δὲν λησμονεῖ νὰ θίξει καὶ τὸ θέμα τῆς ἐλευθερίας τῆς θρησκευτικῆς συνειδήσεως, στηλιτεύοντας τοὺς μακρόχρονους διωγμοὺς τῶν Παλαιοημερολογιτῶν, ἐνῶ καταρρίπτοντας τὸ ἐπιχείρημα περὶ δύο Ἐκκλησιῶν στὴν ἴδια χώρα προβαίνει σὲ κρυστάλλινη διακήρυξη ἐκκλησιολογικῆς αὐτοσυνειδησίας γράφοντας ὅτι «μέχρι τῆς ἐγκύρου καὶ Κανονικῆς διευθετήσεως τοῦ ἡμερολογιακοῦ ζητήματος, ἐπιδίκου ὄντως ὡς ἔφθην εἰπὼν ἐνώπιον τῆς μελλούσης πανορθοδόξου Συνόδου, δὲν δημιουργεῖται Δευτέρα Ἐκκλησία, ἀλλὰ μία μειοψηφία τῆς Ἐκκλησίας διαφωνοῦσα πρὸς τὴν πλειοψηφίαν τῆς Ἱεραρχίας καὶ συνεχίζουσα τὴν ἱστορίαν τῆς Ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας ὑπὸ τὴν ἄκρατον ὀρθοδοξίαν λυμανθεῖσαν διὰ τῆς ἡμερολογιακῆς καινοτομίας»[8]. Ἀναφερόμενος τέλος στὸ ἐπιχείρημα ὅτι ἡ Ἱεραρχία δὲν προσέλαβε τὸ Γρηγοριανό, ἀλλὰ διόρθωσε τὸ Ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο, ἐπισημαίνει πὼς ὑπάρχει παραδοχὴ ἀπὸ ἐπίσημα χείλη γιὰ τὸ ἀντίθετο (παραπέμπει σὲ δήλωση τοῦ Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γρηγορίου Ζ΄). Κλείνοντας διαβεβαιώνει τὸν Λαρίσης Δωρόθεο γιὰ τὰ ἀδελφικὰ αἰσθήματα ἀγάπης καὶ ἐκτιμήσεως πρὸς τὸ πρόσωπό του παραδίδοντας μαθήματα ἤθους καὶ πρότυπο συμπεριφορᾶς γιὰ κάθε διαλεγόμενο.

Ἡ ἐξέλιξη τοῦ ἄτυπου αὐτοῦ διαλόγου συνεχίστηκε καὶ τὸ ἑπόμενο ἔτος (1948), μέσα ἀπὸ τὶς στῆλες τῶν ἀθηναϊκῶν ἐφημερίδων «Ἐμπρὸς» καὶ «Καθημερινή».

Ἡ ἐφημερίδα «Ἐμπρὸς»[9] σὲ ἄρθρο μὲ τίτλο «Ἡ Ἐκκλησία ἐπιδίδει τελεσίγραφον» φιλοξένησε γιὰ τὸ Ἡμερολογικὸ Ζήτημα Συνεντεύξεις Ἀρχιερέων, μεταξὺ τῶν ὁποίων ἦταν ὁ Λαρίσης Δωρόθεος καὶ ὁ Ἅγιος πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος. Ὁ πρῶτος ἐπανέλαβε γιὰ ἄλλη μία φορὰ ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος δὲν προσέλαβε τὸ Γρηγοριανὸ ἡμερολόγιο, ἀλλὰ διόρθωσε τὸ Ἰουλιανό, ὅτι τὸ ἡμερολόγιο δὲν εἶναι δογματικὸ ζήτημα, ὅτι οἱ Παλαιοημερολογῖτες δὲν εἶναι οὔτε αἱρετικοί, οὔτε σχισματικοί (καὶ γι’ αὐτὸ ὀφείλουν νὰ πειθαρχοῦν στὶς ἀποφάσεις τῆς Ἱεραρχίας) καὶ ὅτι ὁ Παλαιοημερολογιτισμὸς εἶναι «αὐτὴ αὕτη ἡ Ὀρθόδοξος Θρησκεία» (!) καὶ ἑπομένως δὲν προστατεύεται συνταγματικὰ ὡς ξεχωριστὴ θρησκεία καὶ ἄρα ἡ Πολιτεία πρέπει νὰ καταστείλει τὴν ἀνταρσία τῶν ἐπαναστατούντων Παλαιοημερολογιτῶν!

Ὁ Ἅγιος πρ. Φλωρίνης ἀπὸ τὴν ἄλλη τόνισε πὼς ἡ εἰσαγωγὴ τοῦ νέου ἡμερολογίου γιὰ μὲν τὴν Πολιτεία καὶ Κοινωνία ἀποτελεῖ ἀδιάφορο ζήτημα χρόνου, γιὰ δὲ τὴν Ἐκκλησία ὅμως ζήτημα συμφωνίας καὶ ἑνώσεως τῶν Ὀρθοδόξων Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν στὴν Θεία Λατρεία. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ ἀποκρούσει τὸν παπικὸ προσηλυτισμό, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀπέκρουε ἐπὶ αἰῶνες τὸ νέο ἡμερολόγιο. Ἐπιπροσθέτως, ἐπισημαίνει πὼς ἡ ἐξαιτίας τῆς ἡμερολογιακῆς Καινοτομίας διάσπαση τῆς ἑνότητος τῶν Ὀρθοδόξων προσκρούει στὸ 9ο ἄρθρο τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως. Πρὸς τοῦτο ἐπικαλεῖται καὶ γνώμη εἰδικῶν Καθηγητῶν (Νομικῶν καὶ Θεολόγων, μεταξύ τῶν ὁποίων καὶ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χρυσόστομου Παπαδόπουλου, ὁ ὁποῖος λίγα χρόνια μετὰ εἰσήγαγε τὸ νέο ἡμερολόγιο γνωσιμαχήσας) ἀναφερόμενη στὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας. Τέλος ἀποκρούει τὴν κατηγορία ὅτι ἡ ἀριθμοῦσα περὶ τὸ 1.000.000 τότε μερίδα τῶν Παλαιοημερολογιτῶν εἶναι ἐπαναστάτες, ἀλλὰ μᾶλλον στυλοβάτες τῆς Ὀρθοδοξίας.  

Λίγες ἡμέρες μετὰ ὁ Ἅγιος πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος συνέταξε κείμενο τὸ ὁποῖο ὑπογράφεται ἀπὸ τὴν Σύνοδο τῶν Γνησίων Ὀρθοδόξων (Παλαιοημερολογιτῶν), ἀποτελούμενη τότε ἀπὸ τὸν ἴδιο ὡς Πρόεδρο, τὸν Μεγαρίδος Χριστοφόρο Χατζῆ (+1973, μετέπειτα Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς & Κονίτσης) καὶ τὸν Διαυλείας Πολύκαρπο, ὑπὸ τὸν τίτλο «Κρίσεις ἐπὶ τῶν Συνεντεύξεων τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καὶ τῶν ἐγκρίτων Μητροπολιτῶν Ἰωαννίνων καὶ Λαρίσσης ἀναφορικῶς πρὸς τὸν Παλαιοημερολογιτισμόν», τὸ ὁποῖο δημοσιεύθηκε στὴν ἐφημερίδα «Καθημερινή»[10]. Σὲ αὐτὸ ἀρχικὰ (καὶ μὲ ἀφορμὴ τὴν παραδοχὴ τῶν νεοημερολογιτῶν Ἱεραρχῶν ὅτι τὸ νέο ἡμερολόγιο εἰσήχθη ὑπὸ τὴν πίεση τῆς τότε Κυβερνήσεως) οἱ Παλαιοημερολογῖτες Ἀρχιερεῖς παρατηροῦν πὼς ἡ Ἱεραρχία δὲν ἀπαλλάσσεται τῶν εὐθυνῶν της ἐφόσον ὀφείλει νὰ εἶναι φρουρὸς καὶ θεματοφύλακας τῶν παραδόσεων καὶ νὰ μὴν ὑποκύπτει σὲ καμία κυβερνητικὴ πίεση, γιὰ νὰ μὴ προκαλεῖ μὲ αὐτὴ τὴν στάση σκανδαλισμὸ τοῦ ποιμνίου τῆς Ὀρθοδοξίας[11]. Ἐν συνεχείᾳ ἀπορρίπτουν τὴν σοβαρότητα τοῦ γνωστοῦ ἐπιχειρήματος πὼς ἐφόσον τὸ ἡμερολόγιο δὲν εἶναι Δόγμα ἐπιτρέπεται ἡ ἀλλαγή του καὶ μάλιστα μὲ τέτοιο τρόπο ὥστε νὰ δημιουργεῖται ἀταξία στὴν Ἐκκλησία. Προχωρῶντας ἐπαινοῦν τοὺς Μητροπολῖτες γιὰ τὴν φιλαλήθεια τῆς ὁμολογίας τους ὅτι οἱ Παλαιοημερολογῖτες δὲν εἶναι οὔτε αἱρετικοί, οὔτε σχισματικοί, ἀλλὰ Ὀρθόδοξοι, οἱ ὁποῖοι διέκοψαν τὴν κοινωνία μὲ τοὺς Καινοτόμους «ἵνα μὴ μετέχωσι καὶ οὗτοι τῆς εὐθύνης ἐνώπιον τῆς ὅλης Ἐκκλησίας διὰ τὴν καινοτομίαν ταύτην»· ἑπομένως, δὲν εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ πρέπει νὰ χαρακτηρισθοῦν ὡς ἐπαναστάτες… Τὸ κείμενο ὁλοκληρώνεται μὲ παρατηρήσεις καὶ θερμὴ ἔκκληση γιὰ τὴν ἐπαναφορὰ τοῦ Ἰουλιανοῦ ἡμερολογίου στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος γιὰ ἐκκλησιαστικούς, ἀλλὰ καὶ ἐθνικοὺς λόγους. Δυστυχῶς, ἡ φωνὴ αὐτὴ δὲν εἰσακούστηκε γιὰ ἀκόμη μία φορά, ἐνῶ μία διετία μετὰ ξεκίνησαν φοβεροὶ διωγμοὶ κατὰ τῶν Παλαιοημερολογιτῶν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν τότε Κυβέρνηση τῶν …Φιλελευθέρων.

Ὁ Λαρίσης Δωρόθεος ἐπανῆλθε στὸ ζήτημα ἔπειτα ἀπὸ τρία χρόνια μὲ τὸ ἄρθρο του «Παρατηρήσεις ἐπὶ τῆς γνωματεύσεως τῶν κ.κ. καθηγητῶν ἐπὶ τοῦ παλαιοημερολογιτικοῦ ζητήματος»[12]. Ἀφορμὴ δόθηκε ἀπὸ τὴν Γνωμάτευση ποὺ δημοσίευσαν οἱ Καθηγητὲς τῆς Νομικῆς Γεώργιος Ράμμος, Χρῆστος Σγουρίτσας καὶ Κωνσταντῖνος Τσάτσος, κατ᾿ ἀνάθεση τῆς ἐπίσημης Ἐκκλησίας, στὴν ὁποία ὑπῆρχε ἡ παραδοχὴ ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος υἱοθέτησε τὸ Γρηγοριανὸ ἡμερολόγιο, ἐνῶ ἐκφραζόταν καὶ ἡ θέση ὅτι ἡ καθαίρεση ἐξαλείφει τὴν Ἱερωσύνη καὶ ἑπομένως οἱ Παλαιοημερολογῖτες Κληρικοὶ γιὰ νὰ γίνουν δεκτοὶ στὴν ἐπίσημη Ἐκκλησία πρέπει νὰ ἀναχειροτονηθοῦν. Ὁ Λαρίσης Δωρόθεος ἐπανέλαβε γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ τὴν ἄποψη ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος δὲν υἱοθέτησε τὸ Γρηγοριανὸ ἡμερολόγιο, ἐπειδὴ δὲν ἔθιξε τὸ Πάσχα, ἀλλὰ ἁπλῶς διόρθωσε τὸ Ἰουλιανὸ μὲ τὴν ἀπάλειψη δέκα τριῶν ἡμερῶν. Γιὰ τὸ θέμα δὲ τῆς ἀναχειροτονίας μετὰ ἀπὸ καθαίρεση κατακρίνει τὴν ἀθεολόγητη ἄποψη τῶν ὡς ἄνω νομικῶν καὶ ἀποδεικνύει, μὲ ἐπιχειρήματα ἐρειδόμενα στοὺς Ἱεροὺς Κανόνες, ἀλλὰ καὶ στὴν πράξη τῆς Ἐκκλησίας, τὸ ἀνεξάλειπτο τῆς Ἱερωσύνης καὶ ὡς ἐκ τούτου τὸ παράνομο τῆς ἀναχειροτονίας[13].

Μὲ ἀφορμὴ τὸ νέο κείμενο τοῦ Λαρίσης Δωροθέου, οἱ Ἀρχιερεῖς Ἅγιος πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος καὶ Διαυλείας Πολύκαρπος συνέταξαν εἰδικὲς ἀποκρίσεις. Ὁ Ἅγιος πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος, εὑρισκόμενος τότε στὴν ἐξορία λόγῳ τοῦ ἀγώνα του ὑπὲρ τοῦ παλαιοῦ ἡμερολογίου, συνέγραψε καὶ ἀπέστειλε ἀπαντητικὸ κείμενο μὲ τίτλο «Ἀπάντησις εἰς μίαν διατριβὴν περὶ Ἐκκλησιαστικοῦ Ἡμερολογίου τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης κ. Δωροθέου», καὶ τὸ ὁποῖο ἐκδόθηκε ταυτοχρόνως σὲ Ἀθήνα καὶ Λάρισα[14]. Στὸ ἔργο αὐτὸ ὁ Ἅγιος πρ. Φλωρίνης, ἀπὸ τὴν μία ἀναιρεῖ, γιὰ ἀκόμη μία φορά, τὰ περὶ δῆθεν ἀσυμφωνίας μεταξὺ Γρηγοριανοῦ καὶ «διορθωμένου Ἰουλιανοῦ»[15], ἀφετέρου ἐγκωμιάζει τὸν Λαρίσης Δωρόθεο γιὰ τὰ ἐπιστημονικά του προσόντα καὶ δηλώνει ἀπολύτως σύμφωνος μὲ τὶς ἀπόψεις του γιὰ τὸ ἀνεξάλειπτο τῆς Ἱερωσύνης καὶ τὴν Κανονικότητα τῶν Παλαιοημερολογιτῶν Κληρικῶν.

Σχετικὰ μὲ τὸ πρῶτο, ὁ Ἅγιος πρ. Φλωρίνης παρατηρεῖ πὼς ἡ λέξη «διόρθωση» δὲν ἀνταποκρίνεται στὴν πραγματικότητα, διότι καὶ τὰ δύο ἡμερολόγια εἶναι ἐσφαλμένα ἀπὸ ἀστρονομικὴ ἄποψη· ἑπομένως, μὲ τὴν προσθήκη 13 ἡμερῶν δὲν ὑπῆρξε «διόρθωση», ἀλλὰ ἀφομοίωση τοῦ Γρηγοριανοῦ ἡμερολογίου, ἐφόσον πλέον οἱ ἡμερομηνίες του μὲ ἐκεῖνες τοῦ τάχα «διορθωμένου Ἰουλιανοῦ» ταυτίζονται ἀπόλυτα! Ἐπιπροσθέτως, ἡ χρήση δύο ἡμερολογίων (τοῦ Γρηγοριανοῦ γιὰ τὶς ἀκίνητες, καὶ τοῦ Ἰουλιανοῦ γιὰ τὶς κινητὲς ποὺ ἐξαρτῶνται ἀπὸ τὸ Πασχάλιο) δημιουργεῖ σοβαρὰ προβλήματα στὸ Τυπικό. Αὐτὸ θὰ ἐξαναγκάσει τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἢ νὰ προσαρμόσει καὶ τὸ Πασχάλιο πρὸς τὸ Γρηγοριανὸ ἡμερολόγιο (προσκρούοντας ἔτσι στοὺς περὶ τοῦ καθορισμοῦ τοῦ Πάσχα Ἱεροὺς Κανόνες) ἢ νὰ ἐπανέλθει στὸ Ἰουλιανό. Ἐπισημαίνει μάλιστα ὅτι τὸ λεγόμενο «Πανορθόδοξο Συνέδριο» τοῦ 1923 προβλέπει καὶ ἀλλαγὴ τοῦ Πασχαλίου, μὲ σαφὴ σκοπὸ τῆς Καινοτομίας ὄχι τὴν διόρθωση τάχα, ἀλλὰ τὴν προσέγγιση τῶν Ὀρθοδόξων μὲ τοὺς ἑτεροδόξους τῆς Δύσεως, ὅπως ὁμολογεῖ ὁ ἴδιος ὁ πρωτεργάτης αὐτῆς (καὶ Πρόεδρος τοῦ δῆθεν «Πανορθοδόξου» Συνεδρίου τοῦ 1923) διαβόητος Μελέτιος Μεταξάκης. Ἄλλωστε, συνεχίζει ὁ Ἅγιος πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος, ἐὰν ληφθοῦν ὑπόψιν καὶ οἱ γνῶμες πολλῶν ἐπιστημόνων ὅτι τὸ Ἰουλιανὸ ἔχει τελικὰ λιγότερα σφάλματα ἀπὸ τὸ Γρηγοριανό, τότε μᾶλλον ἡ λέξη «διόρθωση» θὰ πρέπει νὰ ἀντικατασταθεῖ μὲ τὴν λέξη «χειροτέρευση»[16]… Σχετικὰ μὲ τὸ δεύτερο μέρος, ὁ Ἅγιος πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος ἐγκωμιάζει θερμότατα τὸν Λαρίσης Δωρόθεο γράφοντας μεταξὺ ἄλλων καὶ τὰ ἑξῆς: «Πολλὰς ὀφείλομεν χάριτας εἰς τὸν Σεβασμιώτατον Συντάκτην, δόντα, δι᾿ ὅσων λίαν ὀρθῶς καὶ πειστικῶς ἐν τῷ δευτέρῳ μέρει τῆς διατριβῆς Του ἀνέπτυξε, πλῆρες δίκαιον εἰς τοὺς δῆθεν καθῃρημένους Παλαιοημερολογίτας κληρικούς διϊσχυριζομένους ὅτι αἱ χειροτονίαι αὐτῶν καὶ αἱ Μυστηριακαὶ πράξεις κέκτηνται ἀκέραιον τὸ κῦρος αὐτῶν· διότι πηγάζουσιν ὡς ὀρθῶς γράφει ὁ Σεβασμιώτατος, ἐκ τοῦ Μυστηρίου τῆς Ἱερωσύνης, ὅπερ φέρουσιν οὗτοι ἀκέραιον»[17]. Σημειωτέον δὲ ὅτι τὸ παραπάνω πόνημα ὅ Ἅγιος πρ. Φλωρίνης τὸ συνέταξε στὶς 10 Δεκεμβρίου 1951 στὸν τόπο τῆς ἐξορίας του, τὴν Μονὴ Ὑψηλοῦ Μυτιλήνης, στὴν ὁποία τὸν ἔστειλε ἡ διωκτικὴ μανία τῆς ἐπίσημης Ἐκκλησίας ἐπὶ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Σπυρίδωνος Βλάχου.

Τὴν ἴδια περίοδο καὶ ὁ Διαυλείας Πολύκαρπος συνέταξε ἀπάντηση μὲ τίτλο «Κρίσεις ἐπὶ τῆς πρώτης παρατηρήσεως τῆς γενομένης ὑπὸ τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Λαρίσης κ. Δωροθέου ἐπὶ τῆς γνωματεύσεως τῶν κ.κ. Γ. Ράμμου, Χ. Σγουρίτσα καὶ Κ. Τσάτσου ἐπὶ τοῦ Παλαιοημερολογιτικοῦ ζητήματος»[18]. Σὲ αὐτὴν προβαίνει σὲ διεξοδικότερη ἀναίρεση τῶν ἀπόψεων τοῦ Λαρίσης Δωροθέου, ἂν καὶ διασαφίζει πὼς «δὲν ἐπιδιώκομεν νὰ θέσωμεν ἐν ἀμφιβόλῳ τὸ ἐπιστημονικὸν κῦρος τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἁγίου Λαρίσης, ὅν, διά τε τὸν ἐξαίρετον αὑτοῦ ἐπιστημονικὸν καταρτισμὸν καὶ τὴν ψυχικὴν αὑτοῦ ἁπλότητα καὶ καλοκαγαθίαν, εἰλικρινέστατα ἐκτιμῶμεν»[19]. Ξεκινῶντας τὴν ἐργασία του ὁ Διαυλείας Πολύκαρπος τονίζει ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μὲ τὶς Πανορθοδόξους Συνόδους τοῦ ΙΣΤ΄ αἰ. καταδίκασε ὄχι μόνο τὸ ἐκ τοῦ Γρηγοριανοῦ ἡμερολογίου συνταχθὲν Πασχάλιο, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ καθ᾿ αὐτὸ τὸ Γρηγοριανὸ ἡμερολόγιο· πόσο μᾶλλον ὅταν αὐτὸ χρησιμοποιήθηκε καὶ ὡς μέσο προσηλυτισμοῦ ἀπὸ τὴν Παπικὴ Ἐκκλησία. Σχετικὰ μὲ τὸν ἰσχυρισμὸ ὅτι τὸ Γρηγοριανὸ ἡμερολόγιο εἶναι διαφορετικὸ ἀπὸ τὸ «διορθωμένο Ἰουλιανὸ» ἀφενὸς μὲν παρατηρεῖ πὼς τὰ δύο ἡμερολόγια ταυτίζονται, ἀφετέρου δὲ παραθέτει ἀποσπάσματα ἀπὸ ἐπίσημα ἔγγραφα ποὺ γράφουν ξεκάθαρα γιὰ συνταυτισμὸ πολιτικοῦ (δηλαδὴ τοῦ Γρηγοριανοῦ) καὶ ἐκκλησιαστικοῦ ἡμερολογίου. Καὶ ἔτσι καταλήγει στὸ συμπέρασμα πὼς «τὸ ὑφ᾿ ὑμῶν ὑποστηριζόμενον, ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος δὲν εἰσήγαγεν ἐν τῇ Ἱερᾷ Λατρείᾳ αὐτῆς τὸ Γρηγοριανὸν ἡμερολόγιον, ἀλλὰ διόρθωσε τὸ ἐν χρήσει Ἰουλιανόν, ποιήσασα προσθήκην δεκατριῶν ἡμερῶν, τυγχάνει ὅμοιον μὲ τὴν αἰτιολογίαν ἐκείνων, οἵτινες διϊσχυρίζονται, ὅτι τὸ ὄνομα Γιάννης ἤ Γιαννάκις, εἶναι διάφορον τοῦ Ἰωάννου»[20]. Συνεχίζοντας παραθέτει σωρεία ἐκκλησιαστικῶν ἀποφάσεων ἀπὸ τὸ 1583 μέχρι καὶ τὸ 1923 μὲ τὶς ὁποῖες ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀπέκρουσε τὴν ἡμερολογιακὴ μεταρρύθμιση γιὰ πολλοὺς λόγους. Ὁλοκληρώνοντας ἐπισημαίνει πὼς μπορεῖ μὲν ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος νὰ μὴ μετέβαλε τὴν ἑορτὴ τοῦ Πάσχα, ὅμως ἀθέτησε τὸν Πασχάλιο Κανόνα δημιουργῶντας «ἀνωμαλίας εἰς τὸ ἑορτολόγιον αὐτῆς καὶ ἰδίᾳ εἰς ἑορτὰς καὶ νηστείας ἐχούσας σχέσιν μὲ τὸ Πασχάλιον, ἐφ᾿ ὅσον ἔχει ἄλλην βάσιν τὸ ἑορτολόγιον καὶ ἄλλη τὸ Πασχάλιον»[21].

Καὶ οἱ δύο Παλαιοημερολογῖτες Ἱεράρχες κλείνουν τὰ κείμενά τους μὲ εὐχὲς καὶ προτροπὴ γιὰ μετάνοια. Λίγο καιρὸ μετὰ ὁ Ἅγιος πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος ἐπέστρεψε ἀπὸ τὴν ἐξορία καὶ κοιμήθηκε ἀγωνιζόμενος μόνος ἐπὶ τῶν «ἀδαμαντίνων ἐπάλξεων» τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ Διαυλείας Πολύκαρπος προσεχώρησε (γιὰ λόγους ποὺ δὲν εἶναι τοῦ παρόντος καὶ χωρὶς νὰ ἐγκαταλείψει τὶς πεποιθήσεις του) στὴν ἐπίσημη Ἐκκλησία – χωρὶς μάλιστα νὰ ἀναχειροτονηθεῖ -, ἐνῷ ὁ Λαρίσης Δωρόθεος ἔγινε ὁ ἑπόμενος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν, διαδεχόμενος τὸν διώκτη Σπυρίδωνα Βλάχο καὶ ἐγκαινιάζοντας μία νέα περίοδο, πιὸ μετριοπαθῆ πρὸς τὸν Παλαιοημερολογιτισμό, ἡ ὁποία ὅμως ἔμελε νὰ εἶναι βραχύβια λόγῳ τοῦ αἰφνιδίου θανάτου του, μόλις ἕνα χρόνο μετὰ τὴν ἀνάληψη τῶν καθηκόντων του.

---

[1] Γιὰ τὸ πρόσωπό του βλ. Κωνσταντίνου Μουρτζανοῦ (νῦν Ἀρχιμανδρίτου Ἰγνατίου), Δωρόθεος Κοτταρᾶς. Ὁ ἀπό Λαρίσης, Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν: http://ikee.lib.auth.gr/record/134329/files/GRI-2014-12354.pdf .

[2] Γιὰ τὸ πρόσωπό του βλ. Ἠλία Ἀγγελόπουλου-Διονυσίου Μπατιστάτου, Μητροπολίτης πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος Καβουρίδης-Ἀγωνιστὴς τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τοῦ Ἔθνους, Ἀθῆναι, 1981. Σταύρου Καραμήτσου, Ὁ Σύγχρονος Ὁμολογητὴς τῆς Ὀρθοδοξίας, Ἀθῆναι, 1990. Νικολάου Μάννη, Ὁ τελευταίος Ἕλληνας Μητροπολίτης τῆς Βόρειας Μακεδονίας: https://poimin.gr/o-telefteos-ellinas-mitropolitis-tis-vorias-makedonias

[3] Γιὰ τὸ πρόσωπό του βλ. Διονυσίου Ν. Μ. (Ἀνατολικιώτου), Ὁ Ἀρχιερέας τῆς ἀγάπης, Πειραιάς, 2002.

[4] Ἀρχεῖον Ἐκκλησιαστικοῦ καὶ Κανονικοῦ Δικαίου, Ἔτος Β΄ [1947].

[5] Ὁ μὲν Δωρόθεος ὑπῆρξε ἀπόφοιτος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν, ὁ δὲ Χρυσόστομος ἀπόφοιτος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης.

[6] Ἀθῆναι, Δεκέμβριος 1947.

[7] Αὐτόθι, σ. 15.

[8] Αὐτ., σ. 25-26.

[9] 19-6-1948.

[10] 27-6-1948.

[11] Πόσο ἐπίκαιρη παρατήρηση!

[12] Ἀρχεῖον Ἐκκλησιαστικοῦ καὶ Κανονικοῦ Δικαίου, Ἔτος ΣΤ΄ [1951].

[13] Ὁ Λαρίσης Δωρόθεος μὲ τὴν κατάθεση τῶν ἀπόψεών του αὐτῶν δικαίωσε τὴν Σύνοδο τῶν Παλαιοημερολογιτῶν ποὺ τὸν Αὔγουστο τοῦ 1948 ἐξέδωσε τὸ κείμενο «Μήνυσις κατὰ τοῦ Μητροπολίτου Χίου Παντελεήμονος Φωστίνη ἐπὶ ἀναχειροτονίᾳ Ἱερέων».

[14] Ὁ τίτλος τῆς ἐν Λαρίσῃ ἐκδόσεως εἶναι ἐλαφρῶς τροποποιημένος ὡς ἑξῆς: «Ἀπάντησις εἰς τὴν διατριβὴν τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσσης κ.κ. Δωροθέου Κοτταρᾶ περὶ τοῦ Παλαιοημερολογιτικοῦ ζητήματος».

[15] Ἄλλωστε τὸ Γρηγοριανὸ ἡμερολόγιο αὐτὸ ἀκριβῶς ἰσχυρίστηκε ὁ εἰσηγητής του ὅτι εἶναι: τὸ Ἰουλιανὸ «διορθωμένο»!

[16] Γιὰ περισσότερες ἀποδείξεις ποὺ δικαιώνουν τὴν θέση τοῦ Ἁγίου πρ. Φλωρίνης Χρυσοστόμου βλ. Νικολάου Μάννη, Διορθωμένο Ἰουλιανὸ ἢ Λανθασμένο Γρηγοριανό;

http://krufo-sxoleio.blogspot.com/2012/12/blog-post_9496.html

[17] Ἔκδ. Ἀθηνῶν, σ. 13, ἔκδ. Λαρίσης, σ. 12.

[18] Βόλος, 1952.

[19] Αὐτόθι, σ. 4. Καὶ ὁ Διαυλείας Πολύκαρπος, ὅπως καὶ ὁ Ἅγιος πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος, παραδίδει μαθήματα ἤθους καὶ εὐγένειας, πολύτιμα γιὰ τοὺς διαδόχους τους, ἀλλὰ καὶ ἐλεγκτικὰ γιὰ τοὺς διῶκτες.

[20] Αὐτ., σ. 8.

[21] Αὐτ., σ. 18.

Πηγή