† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)
† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2024

ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΑΔΙΑΛΛΑΞΙΑ

  

            Στο παρατιθέμενο κείμενο του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αβερκίου της Ρωσικής Εκκλησίας της Διασποράς (+1976) εκφράζεται η χριστιανική διδασκαλία περί Ειρήνης και περί Χωρισμού, εξ αφορμής της Αθεϊστικής εξουσίας η οποία επικράτησε επί 70 έτη στην Ρωσία. Και ναι μεν η λαίλαπα εκείνη απήλθε, όμως το σκεπτικό του συγγραφέως ως προς κάθε παρόμοια πρόκληση από τους εξουσιαστές και κυβερνήτες είναι επίκαιρο και παραμένει πάντοτε στο προσκήνιο. Γι’ αυτό και έχει μεγάλη σημασία να κατανοήσουμε την αληθινή Χριστιανική διδασκαλία και θέση στο θέμα αυτό, εφ’ όσον συνεχίζουν και θα συνεχίζουν να ακούγονται, διαδίδονται και επικρατούν συνθήματα χλιαρότητος, συμβιβασμού και υποχωρήσεως έναντι κάθε είδους παρανομίας, στο όνομα δήθεν του χριστιανικού πνεύματος. Όμως, ο αληθινός Χριστιανισμός ενώ είναι ειρηνικός στην ουσία του, δεν παύει να αποτελεί το ανάχωμα όπως και τον ασυμβίβαστο εχθρό έναντι κάθε είδους νοθεύσεως της αλήθειας με το ψεύδος και του πνεύματος του Χριστού με το πνεύμα του Αντιχρίστου. Και ουσιαστικά, έναντι κάθε αναμείξεως πραγμάτων ασυμβιβάστων, που αποσκοπούν να εμποδίσουν και να καταργήσουν την μία και μοναδική οδό της εν Χριστώ σωτηρίας.

Η επέτειος της τρομερής αιματηρής μπολσεβικικής επανάστασης του Οκτωβρίου του 1917 χαρακτηρίστηκε από τη ρωσική μετανάστευση και στα πέντε μέρη του κόσμου, με την οργάνωση των λεγόμενων «ημερών του ασυμβίβαστου». Το έθιμο της διευθέτησης τέτοιων «ημερών του ασυμβίβαστου» έχει εισέλθει εδώ και πολύ καιρό στη ζωή του ρωσικού λαού, ο οποίος έχει εγκαταλείψει την πατρίδα του, η οποία μετατράπηκε από τους άθεους μπολσεβίκους σε ένα είδος κατωφλίου της κόλασης. Αυτές οι «μέρες» γίνονταν παντού, και ιδιαίτερα σε μεγάλα κέντρα συγκέντρωσης ρωσικού λαού ασυμβίβαστου με τον μπολσεβικισμό, κάθε χρόνο. Το κακό που προκάλεσε η μπολσεβίκικη επανάσταση του 1917 στο ρωσικό λαό είναι τόσο μεγάλο που η διευθέτηση τέτοιων «ημερών», από καθαρά ανθρώπινη άποψη, είναι αρκετά κατανοητή και δικαιολογημένη.

Αλλά από καιρό σε καιρό συμβαίνει να ακούμε κάποιες αντιρρήσεις. Για παράδειγμα, λένε: «Είναι αυτό το χριστιανικό συναίσθημα – ασυμβίβαστο; Μπορεί ένας Χριστιανός να είναι ασυμβίβαστος με οποιονδήποτε; Δεν έχουμε την εντολή να συγχωρούμε πάντοτε ο ένας τον άλλον; Δεν μας δίδαξε ο Χριστός να αγαπάμε ακόμη και τους εχθρούς μας;».

Προχωρώντας από αυτές τις σκέψεις, τα άτομα μιας τέτοιας στάσης θεωρούν την οργάνωση «ημερών ασυμβίβαστων» ως ασυμβίβαστες με τη χριστιανική αξιοπρέπεια και τη συμμετοχή σε αυτές, ειδικά για τους ποιμένες της Εκκλησίας, κατακριτέα και απαράδεκτη. Πολλά από αυτά τα πρόσωπα (μεταξύ των οποίων υπάρχουν άτομα πνευματικής τάξης), για τους ίδιους λόγους, έχουν μια πολύ συμφιλιωτική στάση απέναντι στο αθεϊστικό σοβιετικό καθεστώς και δικαιολογούν τη στάση και τη συμπεριφορά των ιεραρχών της Σοβιετικής Εκκλησίας. Μερικοί από αυτούς είναι έτοιμοι να θεωρήσουν τη σοβιετική κυβέρνηση ως «δύναμη από τον Θεό», σαν να κλείνουν τα μάτια τους στο γεγονός ότι αυτή η εξουσία θέτει ως κύριο στόχο της ύπαρξής της τον «αγώνα κατά του Θεού» και την εξάλειψη της θρησκείας. Άλλοι, λιγότερο αποφασιστικοί, λένε μόνο ότι «ο μπολσεβικισμός είναι το τιμωρητικό σπαθί του Κυρίου» και επομένως είναι αδύνατο να είμαστε ασυμβίβαστοι μαζί του και να καλέσουμε σε αγώνα εναντίον του, αφού αυτό σημαίνει να πάμε ενάντια στο θέλημα του Θεού.

Είναι αλήθεια όλα αυτά;

Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να θυμόμαστε ότι για μια σωστή κατανόηση της αυθεντικής διδασκαλίας του Ευαγγελίου, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μιμούμαστε αιρετικούς που αρπάζουν από την Αγία Γραφή ορισμένα χωρία που είναι επωφελή γι’ αυτούς, για να βασίσουν την προκατειλημμένη ψευδή διδασκαλία τους σε αυτά. Τα μεμονωμένα χωρία του Λόγου του Θεού πρέπει αναγκαστικά να συγκριθούν με τα συμφραζόμενα και με παράλληλα αποσπάσματα, τα οποία από μόνα τους δίνουν το κλειδί για τη σωστή κατανόησή τους. Επιπλέον, η ύψιστη αρχή για μας πρέπει να είναι εκείνοι οι άνθρωποι που αναμφίβολα κατανόησαν και ερμήνευσαν σωστά τον λόγο του Θεού, αφού η αγιότητα της ζωής τους πιστοποιείται από την Εκκλησία, η οποία τους κατέταξε μεταξύ των αγίων του Θεού, ως αληθινοί χριστιανοί που έχουν συνειδητοποιήσει τη διδασκαλία του Ευαγγελίου στη ζωή τους και μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα για άλλους.

Ποια είναι η αληθινή διδασκαλία του Λόγου του Θεού σχετικά με το ερώτημα που μας ενδιαφέρει;

Ο Χριστιανισμός είναι αναμφίβολα μια θρησκεία ειρήνης, και όχι εχθρότητας και μίσους ασυμβίβαστου.

Ο ίδιος ο Χριστός, σύμφωνα με τον ορισμό του Λόγου του Θεού, είναι ο «Άρχοντας της ειρήνης» (Ης. 9:6). Αυτός, όπως διδάσκει ο Απόστολος Παύλος, είναι «η ειρήνη μας», η οποία έσπασε το φράγμα της έχθρας μεταξύ Θεού και ανθρώπου, που υψώθηκε με την πτώση των πρώτων ανθρώπων. Ήρθε στη γη για να «κηρύξει το ευαγγέλιο της ειρήνης» – να συμφιλιώσει τους πεπτωκότες ανθρώπους με τον Θεό και να τους καλέσει σε ειρήνη μεταξύ τους (Εφ. 2:14-17, Α΄ Κορ. 7:15). Γι’ αυτό και οι Άγγελοι τη στιγμή της Γεννήσεως του Χριστού έψαλλαν: «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία» (Λουκ. 2:14).

«Την ειρήνη μου αφήνω μαζί σας, την ειρήνη Μου σας δίνω» – μια τέτοια επίσημη μαρτυρία έγινε από τον ίδιο τον Κύριο Ιησού Χριστό στο Μυστικό Δείπνο στους μαθητές Του και στο πρόσωπό τους σε όλους τους αληθινούς οπαδούς Του. Στην αρχή της δημόσιας διακονίας Του προς το ανθρώπινο γένος, όταν έστειλε τους Αποστόλους να κηρύξουν, τους πρόσταξε, εισερχόμενοι σε οικία να την χαιρετήσουν με τα λόγια: «Ειρήνη σε αυτόν τον οίκο!» (Ματθ. 10:12). «Να έχετε ειρήνη μεταξύ σας», δίδαξε τους ακολούθους Του, οι οποίοι ήταν συνεχώς γύρω Του (Μάρκ. 9:50).

Ακολουθώντας τη μαρτυρία του Θείου Διδασκάλου Τους, οι Άγιοι Απόστολοι «κήρυξαν ειρήνη στους ανθρώπους μέσω του Ιησού Χριστού» (Πράξ. 10:36) και δίδαξαν «να επιζητούμε ειρήνη και να αγωνιζόμαστε γι’ αυτήν» (Α ́ Πέτρ. 3:11). Οι Άγιοι Απόστολοι αρχίζουν και τελειώνουν σχεδόν κάθε Επιστολή προς τους Χριστιανούς με μια ευχή για ειρήνη: «Χάρη σε σας και ειρήνη από τον Θεό Πατέρα μας και τον Κύριο Ιησού Χριστό» (Α΄ Κορ. 1:3 κ.α.). Και ο Άγιος Απ. Παύλος στην επιστολή του προς τους Ρωμαίους προτρέπει ιδιαίτερα εμφατικά: «Αν είναι δυνατόν σε εσάς, να έχετε ειρήνη με όλους τους ανθρώπους» (Ρωμ. 12:18), και συμβουλεύει «να αναζητήσετε αυτό που είναι ευνοϊκό για την ειρήνη» (Ρωμ. 14:19), προσπαθώντας να «διατηρήσετε την ενότητα του Πνεύματος με τον σύνδεσμο της ειρήνης» (Εφ. 4:3). «Να έχετε ειρήνη μεταξύ σας», προτρέπει επίσης τους Θεσσαλονικείς (5:13) και νουθετεί τον αγαπημένο του μαθητή Τιμόθεο, τον οποίο έκανε επίσκοπο στην Έφεσο: «Μείνετε σταθεροί στη δικαιοσύνη, την πίστη, την αγάπη, την ειρήνη, με όλους εκείνους που επικαλούνται τον Κύριο από καθαρή καρδιά» (Β΄ Τιμ. 2:22). Και στους συμπατριώτες του Ιουδαίους, ο Απόστολος Παύλος γράφει: «Αγωνιστείτε να έχετε ειρήνη με όλους» (12:14).

Οι Άγιοι Απόστολοι επανειλημμένα αποκαλούν τον ίδιο τον Θεό «Θεό της ειρήνης» στις επιστολές τους (Ρωμ. 15:33, 16:20, Α΄ Κορ. 14:33 και πολλές άλλες περικοπές).

Και οι άγιοι του Θεού, οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας, οι μεγάλοι ασκητές και διδάσκαλοι της γνήσιας χριστιανικής, πνευματικής ζωής, τόσο με τον λόγο όσο και με το παράδειγμά τους, μας δίδαξαν και συνεχίζουν να μας διδάσκουν μέσα από τα θεόπνευστα συγγράμματά τους την ίδια μεγάλη αλήθεια, ότι δηλαδή η ειρήνη είναι η κύρια αναφαίρετη ιδιότητα και ποιότητα της ψυχής του αληθινού χριστιανού. Ιδιαίτερα μεταφορικά, σαν να συνοψίζει όλα όσα ειπώθηκαν προηγουμένως, ο μεγαλύτερος χριστιανός ασκητής μας των τελευταίων χρόνων, ο άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ, μιλάει για τη σημασία της ειρήνης για τον χριστιανό: «Απόκτησε πνεύμα ειρήνης και χιλιάδες θα σωθούν γύρω σου»· «δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο εν Χριστώ από την ειρήνη, με την οποία καταστρέφεται κάθε διαμάχη των πνευμάτων του αέρα και της γης»…

Αυτή είναι η διδασκαλία της χριστιανικής μας Εκκλησίας για την ειρήνη και τη σημασία της για τον χριστιανό.

Αλλά μπορεί ένας αληθινός Χριστιανός να κρύβει στην καρδιά του κάποια ασυμβίβαστη στάση απέναντι σε οποιονδήποτε; Είναι το ίδιο το αίσθημα του ασυμβίβαστου συμβατό με τον τίτλο ενός οπαδού του Σωτήρος Χριστού, ο οποίος έφερε ειρήνη στη γη και κήρυξε ειρήνη;

Μπορούμε να πάρουμε μια απάντηση σε αυτή την ερώτηση μόνον εξετάζοντας προσεκτικά αν τα πάντα σε αυτό το ερώτημα εξαντλούνται από τα δεδομένα που αναφέρονται παραπάνω.

Αποδεικνύεται ὀμως ότι δεν συμβαίνει αυτό.

Εκτός από τη διδασκαλία για την ειρήνη, βρίσκουμε στο Λόγο του Θεού και στους Αγίους Πατέρες, μια σαφώς εκφρασμένη διδασκαλία για το ασυμβίβαστο.

«Μη νομίζετε ότι ήρθα για να φέρω ειρήνη στη γη» – έτσι δίδαξε ο ίδιος ο Σωτήρας Χριστός: «Δεν ήρθα για να φέρω ειρήνη, αλλά μάχαιρα. Διότι ήρθα να χωρίσω έναν άνδρα από τον πατέρα του, και μια κόρη από τη μητέρα της, και μια νύφη από την πεθερά της. Και οι εχθροί ενός ανθρώπου είναι το ίδιο του το σπιτικό». Και μάλιστα εξηγείται με ποια έννοια λέγεται αυτό: «Όποιος αγαπά τον πατέρα ή τη μητέρα περισσότερο από Μένα δεν είναι άξιος για Μένα. Και όποιος αγαπά τον γιο ή την κόρη περισσότερο από μένα, δεν είναι άξιος για Μένα. Και όποιος δεν σηκώσει το σταυρό του και δεν με ακολουθήσει, δεν είναι άξιος για μένα» (Ματθ. 10:34-38). Η ίδια αυτή διδασκαλία του Κυρίου Ιησού Χριστού εκφράζεται με ακόμη πιο αποφασιστικό τόνο στον Ευαγγελιστή Λουκά: «Αν κάποιος έρθει σε μένα, και δεν μισεί τον πατέρα του, και τη μητέρα του, και τη γυναίκα του, και τα παιδιά του, και τους αδελφούς και τις αδελφές του, και επιπλέον την ίδια του τη ζωή, δεν μπορεί να είναι μαθητής μου» (Λουκ. 14:26).

Η υπέρτατη εντολή, την οποία πρέπει να εκπληρώσει πρώτα ο χριστιανός, είναι η εντολή της αγάπης προς τον Θεό. Επομένως, είναι απολύτως φυσικό και κατανοητό πως οτιδήποτε έρχεται σε αντίθεση με αυτή την πρώτη και μεγαλύτερη εντολή (Ματθ. 22:36-38), που εμποδίζει έναν Χριστιανό να την εκπληρώσει, πρέπει να είναι μισητό γι’ αυτόν: ο Χριστιανός πρέπει να είναι απολύτως ασυμβίβαστος με όλα αυτά.

Έτσι, ο χριστιανός πρέπει να είναι ασυμβίβαστος με τον εχθρό του Θεού και τον εχθρό της ανθρώπινης σωτηρίας, τον διάβολο, και με όλους τους συνεργούς και υπηρέτες του.

Ο χριστιανός πρέπει να είναι ασυμβίβαστος με «αυτόν τον κόσμο, ο οποίος βρίσκεται στο κακό», δηλαδή με κάθε κακό που προέρχεται από τον διάβολο και εκδηλώνεται με κάθε είδους αμαρτωλά πάθη και κακίες που βρίσκονται σε πόλεμο στον κόσμο, για τα οποία ο άγιος Απόστολος Ιάκωβος ο αδελφόθεος μιλάει τόσο καθαρά και απλά: «Μοιχοί και μοιχαλίδες! Δεν γνωρίζετε ότι η φιλία με τον κόσμο είναι εχθρότητα εναντίον του Θεού; Γι’ αυτό, όποιος θέλει να είναι φίλος του κόσμου γίνεται εχθρός του Θεού» (Ιακ. 4:4).

Ο χριστιανός πρέπει να είναι ασυμβίβαστος με το δικό του αμαρτωλό θέλημα, αφού αυτό τον εμποδίζει να εκπληρώσει το θέλημα του Θεού, γι’ αυτό και καθένας που θέλει να είναι ακόλουθος του Χριστού προστάζεται να «απαρνηθεί τον εαυτό του και να σηκώσει τον σταυρό του», δηλαδή να είναι έτοιμος για οποιεσδήποτε στερήσεις, θλίψεις και παθήματα για τον Χριστό, μέχρι μαρτυρικού θανάτου γι’ Αυτόν (Μάρκ. 8:34-37).

Ο χριστιανός πρέπει επίσης να είναι ασυμβίβαστος με το κακό, αμαρτωλό θέλημα των άλλων ανθρώπων, οι οποίοι επιδιώκουν να τον εκτρέψουν από το να υπηρετεί τον Θεό και να ακολουθεί τον Χριστό.

Πρέπει να είναι ασυμβίβαστος, όπως φαίνεται από τα λόγια του Χριστού που αναφέρθηκαν παραπάνω, ακόμη και προς τους στενότερους κατά σάρκα συγγενείς του – πατέρα και μητέρα, γιο και κόρη και άλλους – μέχρι του σημείου του «σωτήριου», όπως το θέτουν οι άγιοι Πατέρες, «μίσους γι’ αυτούς», αν τον αποσπούν από την αγάπη για τον Χριστό.

Ακόμη περισσότερο, ο αληθινός χριστιανός πρέπει να είναι ασυμβίβαστος με όλους τους φανερούς άθεους, βλάσφημους, διώκτες της πίστεως και της Εκκλησίας, αποστάτες, αιρετικούς και σχισματικούς.

Ότι έτσι έχουν τα πράγματα, ο Λόγος του Θεού καταθέτει ξεκάθαρα μαρτυρία.

«Αν κάποιος παρακούει την Εκκλησία, θα είναι προς εσάς ως ειδωλολάτρης και τελώνης», είπε ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός (Ματθ. 18:17).

«Ποια συμφωνία υπάρχει μεταξύ του Χριστού και του Βελίαλ; ή ποια κοινωνία των πιστών με τους απίστους;», λέει ο άγιος Απόστολος στην προς Κορινθίους επιστολή του. «… Γι’ αυτό βγείτε από ανάμεσά τους και να ξεχωρίσετε, λέει ο Κύριος, και μην αγγίζετε την ακαθαρσία»… (Β΄ Κορ. 6:15,17).

»Όποιος έρχεται προς εσάς, και δεν φέρνει αυτή τη διδαχή (την αληθινή διδαχή του Χριστού), δεν θα τον δεχτείτε στον οίκο σας και δεν θα τον χαιρετήσετε. Διότι αυτός που τον χαιρετά συμμετέχει στα πονηρά του έργα» (Β΄ Ιωάν. 1:10-11), διδάσκει ο αγαπητός μαθητής του Χριστού, ο άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος, ο οποίος αποκαλείται «Απόστολος της Αγάπης».

«Όποιος δεν αγαπά τον Κύριο Ιησού Χριστό, ας αφοριστεί μέχρι τον ερχομό του Κυρίου» («Ανάθεμα Μαραναθά»), δηλαδή οι χριστιανοί δεν πρέπει να έχουν καμία κοινωνία μαζί του, διδάσκει ο Απόστολος Παύλος.

«Απομακρυνθείτε από τον αιρετικό, μετά πρώτη και δεύτερη νουθεσία», καθοδηγεί επίσης τον μαθητή του Τίτο, τον οποίο έκανε επίσκοπο στην Κρήτη (3.10).

Έτσι, ο Χριστιανισμός δεν κηρύττει καθόλου μια αδιάκριτη ειρήνη σε σχέση με όλους, αλλά αντίθετα – εμπνέει το ασυμβίβαστο με το κακό και την ασέβεια και προειδοποιεί ενάντια στη φιλική κοινωνία με τους φορείς αυτού του κακού και της ασέβειας.

Το ότι είναι έτσι, διατυπώνεται ιδιαίτερα γλαφυρά και κατανοητά στον 6ο «Λόγο περί Ειρήνης» του μεγάλου Πατέρα της Εκκλησίας και παγκοσμίου διδασκάλου αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, ο οποίος έδωσε ο ίδιος υψηλό παράδειγμα ειρήνευσης με την άρνησή του για την καθέδρα του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως:

«Ας μην νομίζουν, ωστόσο, ότι ισχυρίζομαι ότι κάθε ειρήνη πρέπει να τιμάται. Διότι γνωρίζω ότι υπάρχει μια επαινετή διαίρεση και ολέθρια ομοφωνία· αλλά πρέπει κανείς να αγαπά την καλή ειρήνη, η οποία έχει καλό σκοπό και ενώνει με τον Θεό… Αλλά όταν πρόκειται για έκδηλη ασέβεια, τότε θα πρέπει κανείς να πάει στη φωτιά και το σπαθί… Το πιο τρομερό πράγμα είναι να φοβάσαι οτιδήποτε περισσότερο από τον Θεό και, εξαιτίας αυτού του φόβου, από υπηρέτης της αλήθειας να γίνεσαι προδότης της διδασκαλίας της πίστης και της αλήθειας» (Μέρος Ι, σ. 192).

Και ιδού μια άλλη, αξιόλογη μαρτυρία του μεγάλου Πατέρα της Εκκλησίας, του Αγ. Ισιδώρου Πηλουσιώτη, ο οποίος απορρίπτει αποφασιστικά κάθε ιδέα ότι η σοβιετική εξουσία μπορεί να αναγνωριστεί ως «δύναμη από τον Θεό». Έχοντας υποδείξει εκ των προτέρων τη σειρά υποταγής του ενός στον άλλο, που καθιερώθηκε από τον Θεό παντού, στη ζωή των λογικών όντων, καταλήγει:

«Επομένως, έχουμε το δικαίωμα να πούμε ότι η ίδια η σύσταση, εννοώ, η εξουσία, δηλαδή η βασιλική εξουσία, έχει καθιερωθεί από τον Θεό. Αλλά αν κάποιος κακός άνομος άνθρωπος αρπάξει αυτή τη δύναμη, δεν ισχυριζόμαστε ότι χειροτονήθηκε από τον Θεό, αλλά λέμε ότι του επιτράπηκε να μολύνει αυτήν με κακία, όπως έκανε ο Φαραώ, και σε αυτή την περίπτωση να υποστεί ακραία τιμωρία ή να τιμωρήσει εκείνους για τους οποίους χρειάζεται σκληρότητα, όπως ο βασιλιάς της Βαβυλώνας έκανε τους Ιουδαίους αγνούς» (Επιστολή 6).

Η σοβιετική εξουσία, από την ίδια της τη φύση, είναι μια άθεη και αντιχριστιανική δύναμη, και επομένως δεν μπορεί να τεθεί θέμα αναγνώρισής της ως προερχόμενης από το Θεό.

«Να ζείτε ειρηνικά με τους εχθρούς σας, αλλά με τους εχθρούς σας και όχι με τους εχθρούς του Θεού», μας διδάσκει ένας άλλος μεγάλος στύλος της Παγκόσμιας Εκκλησίας, ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.

Ο τρίτος αυτής της αξιέπαινης τριάδας των μεγάλων οικουμενικών διδασκάλων (που κατέχει την πρώτη θέση στη σειρά τους), ο Μέγας Βασίλειος, μας διδάσκει με το παράδειγμά του ποια πρέπει να είναι η στάση μας απέναντι σε αυτούς τους «εχθρούς του Θεού», τους εχθρούς της Εκκλησίας του Χριστού. Όταν ο σφοδρός εχθρός της Εκκλησίας, ο αυτοκράτορας Ιουλιανός ο Αποστάτης, ξεκίνησε εκστρατεία εναντίον των Περσών, απειλώντας ότι, σε περίπτωση επιτυχούς εκστρατείας, θα κατέστρεφε οριστικά τον Χριστιανισμό κατά την επιστροφή του, ο Μέγας Βασίλειος προσευχήθηκε θερμά μπροστά στην εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου και του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Μερκούριου να μην επιστρέψει ζωντανός από το πεδίο της μάχης. Και εισακούστηκε η προσευχή του αγίου.

Από όλα τα παραπάνω προκύπτει σαφώς ότι πρέπει να είμαστε απολύτως ασυμβίβαστοι με την αθεϊστική διδασκαλία της εποχής μας, η οποία αποφάσισε να διακηρύξει δημόσια ότι «η θρησκεία είναι το όπιο του λαού», και με τους παράφρονες φανατικούς οπαδούς της, οι οποίοι βλασφημούν τον Θεό, βεβηλώνουν και καταστρέφουν τις εκκλησίες του Θεού, συκοφαντούν και διώκουν τους πιστούς στο Χριστό και αγωνίζονται για την πλήρη εξάλειψη της πίστης και την καταστροφή της Εκκλησίας. Δεν μπορούμε να έχουμε καμία επικοινωνία μαζί τους, πόσο μάλλον κανενός είδους φιλικές σχέσεις, συνεργασία ή συμβιβασμό.

Αν αυτή είναι η ιδέα των «ημερών της αδιαλλαξίας» μας, τότε δεν υπάρχει τίποτα σε αυτές που να είναι αντίθετο με την αληθινή Χριστιανοσύνη. Αλλά όλοι εκείνοι που, για οποιονδήποτε άλλο λόγο, είναι πραγματικά ασυμβίβαστοι με τον μπολσεβικισμό, είναι σύμμαχοί μας. Είναι απαραίτητο, ωστόσο, για όλους να κατανοήσουν πλήρως και να συνειδητοποιήσουν ότι το αληθινό και λογικό ασυμβίβαστο με τον μπολσεβικισμό δεν είναι σε καμία περίπτωση απλώς πολιτικό ασυμβίβαστο, ακριβώς όπως ο αγώνας ενάντια στον μπολσεβικισμό δεν είναι απλώς ένας συνηθισμένος πολιτικός αγώνας. Γιατί η θεμελιώδης ουσία του μπολσεβικισμού βρίσκεται ακριβώς στον αθεϊσμό του, στην εχθρική στάση του απέναντι στην πίστη και την Εκκλησία. Επομένως, ας εμβαθύνουμε σε αυτό! Κάθε αντίπαλος της πίστης στον Θεό, κάθε βλάσφημος, εχθρός της πίστης και της Εκκλησίας, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, είναι συνοδοιπόρος των αθεϊστών μπολσεβίκων, ακόμα κι αν θεωρεί και αυτοανακηρύσσεται μαχητής κατά του μπολσεβικισμού.

Είθε όλοι οι οργανωτές και οι συμμετέχοντες στις «ημέρες της ασυμφιλίωσης» να το συνειδητοποιήσουν αυτό, και είθε να καταλάβουν ότι το πραγματικά ευλογημένο ασυμβίβαστο με τον μπολσεβικισμό δεν είναι παρά ασυμβίβαστο με τον διάβολο στο όνομα του Θεού, ασυμβίβαστο με τον αντίχριστο στο όνομα του Χριστού! Στους τρομερούς καιρούς μας, νιώθουμε με ιδιαίτερη ένταση ότι υπάρχουν μόνο δύο δρόμοι σε αυτή τη ζωή – ο τρόπος ζωής και ο τρόπος θανάτου, ο δρόμος της ευλογίας και ο δρόμος της καταδίκης (Δευτ. 30:19-20) – ο τρόπος να υπηρετούμε τον Θεό ή ο τρόπος να υπηρετούμε τον διάβολο. Δεν υπάρχει τρίτος δρόμος!

Ας θυμηθούμε, λοιπόν, σταθερά το αξιοθαύμαστο ρητό του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, ότι μόνο «όταν έχουμε έχθρα με τον διάβολο έχουμε ειρήνη με τον Θεό». Μόνο μια τέτοια αληθινά Χριστιανική ασυμφιλιότητα μπορεί να μας οδηγήσει στην αληθινή ειρήνη.

+ Αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος

(Νεωτερικότητα υπό το φως του λόγου του Θεού. Τόμος Ι, σ. 277-284)

Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2024

ΘΑΥΜΑΣΤΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΣΕ ΝΑΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΗΝΑ (Μαρτυρία Γνησίας Ὀρθοδοξίας)

 

Θαυμαστὸ περιστατικὸ σὲ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ

Μαρτυρία Γνησίας Ὀρθοδοξίας

            Ἐπὶ Ἀρχιεπισκόπου τῆς Κρατούσης Ἐκκλησίας Σπυρίδωνος ἔγινε, ὡς γνωστόν, ὁ διωγμὸς τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν (1951-1953) τῶν ἀκολουθούντων τὸ Πάτριο Ἡμερολόγιο (Παλαιοημερολογιτῶν).

            Στὰ Βίλλια τῆς Ἀττικῆς, κατόπιν ἀνωτέρας ἐντολῆς, ὁ ἱερέας τοῦ χωριοῦ ἔκλεισε τὴν θύρα τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ, ὅπου ἐκκλησιάζοντο οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ τοῦ Πατρίου, καὶ ἀπαγόρευσε αὐστηρῶς νὰ τελοῦνται σὲ αὐτὸν ἱερὲς Ἀκολουθίες καὶ ἱερὰ Μυστήρια. Μάλιστα, ἔδωσε ἐντολὴ καὶ ἀφαίρεσαν τὸ γλωσσίδι τῆς καμπάνας τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, γιὰ νὰ μὴ κτυπᾶ καὶ συγκεντρώνει τοὺς πιστούς.

            Κατὰ τὴν περίοδο ἐκείνη τοῦ διωγμοῦ, ἀπεβίωσε ἕνας Βιλλιώτης Παλαιοημερολογίτης καὶ ἡ Νεκτώσιμη Ἀκολουθία ἐψάλη ὑποχρεωτικά, παρὰ τὴν ἐπιθυμία τῶν συγγενῶν του, στὸν ἱερὸ Ναὸ τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος τοῦ Νέου Ἡμερολογίου. Μετὰ τὸ πέρας τῆς Ἀκολουθίας, ἡ νεκρώσιμη πομπὴ κατευθύνθηκε πρὸς τὸ νεκροταφεῖο.

            Τὴν ὥρα κατὰ τὴν ὁποία τὸ λείψανο τοῦ κοιμηθέντος ἐφέρετο στὴν ὁδὸ τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ πρὸς τὸ κοιμητήριο, ἀκολουθούντων τῶν συγγενῶν καὶ συγχωριανῶν, ἀκούσθηκε -ὤ τοῦ θαύματος!- νὰ κτυπᾶ πένθιμα ἡ καμπάνα τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ, πρὸς τιμὴν τοῦ νεκροῦ, ἄν καὶ δὲν ὑπῆρχε γλωσσίδι γιὰ νὰ κτυπήσει!

            Τότε, ὅλοι οἱ ἀκολουθοῦντες τὴν νεκρικὴ πομπὴ ἐξεπλάγησαν καὶ θαύμασαν τὴν ἀγάπη τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ τοῦ Θαυματουργοῦ πρὸς τὸν κοιμηθέντα Γνήσιο Ὀρθόδοξο Χριστιανό!

(Ἀπὸ φωτοτυπημένη ἔκδοση τῆς ἱερᾶς Ἀκολουθίας τοῦ Ἁγίου Μεγ/ρος Μηνᾶ,
ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Σκέπης Κερατέας Ἀττικῆς, 1982, σελ. 2-3,
σὲ γλωσσικὴ ἁπλοποίηση)

Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2024

100 ΧΡΟΝΙΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ 1924 – 2024 (Ὁμιλιά τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

 100 χρόνια Ἡμερολογιακῆς Μεταρρύθμισης (1924 – 2024)

Ἡμερολογιακὸ – Οἰκουμενισμὸς
Κοινὸ Πασχάλιο – «Πρωτεῖο» Κωνσταντινούπολης

Ομιλία του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντος
Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2024 Άγιος Νεκτάριος Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία,Τορόντο,Οντάριο,Καναδάς
Ιερά Μητρόπολίς Γ.Ο.Χ. Τορόντο

Τρίτη 19 Νοεμβρίου 2024

EΚΔΟΣΗ ΝΕΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΣΕΒ/ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΛΑΡΙΣΗΣ κ.ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ : 100 χρόνια Ἡμερολογιακῆς Μεταρρύθμισης (1924-2024)

 

Ἔκδοση νέου βιβλίου τοῦ Σεβ/του Λαρίσης κ. Κλήμεντος:

100 χρόνια Ἡμερολογιακῆς Μεταρρύθμισης (1924-2024)

Μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, ἔχει ἤδη ἑτοιμασθεῖ πρὸς ἐκτύπωσιν τὸ νέο πολὺ σημαντικὸ καὶ ἐπίκαιρο βιβλίο τοῦ Ποιμενάρχου μας Σεβ/του Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντος μὲ τὸν πλήρη τίτλο: 100 χρόνια Ἡμερολογιακῆς Μεταρρύθμισης (1924-2024), Ἡμερολογιακὸ – Οἰκουμενισμὸς – Κοινὸ Πασχάλιο – «Πρωτεῖο» Κωνσταντινούπολης.

Τὸ βιβλίο, ἀφιερωμένο στὸν σύγχρονο Ὁμολογητὴ Πατέρα Ἰουστῖνο Πόποβιτς, 124 σελίδων, μὲ ἔγχρωμο ἐξώφυλλο, ἀσπρόμαυρο ἐσωτερικῶς, μὲ φωτογραφίες, διαστάσεων 14 x 21 ἑκ., ἑτοιμάσθηκε κατὰ τὸ παρὸν ἔτος ὡς συμβολὴ στὴν ἐπέτειο τῶν 100 χρόνων ἀπὸ τὴν παρανόμως ἐπιβληθεῖσα στὴν Ἐκκλησία Ἡμερολογιακὴ Καινοτομία, καὶ χωρίζεται σὲ δέκα κεφάλαια.

Μετὰ τὴν Εἰσαγωγή, ἀναπτύσσεται σύντομα τὸ θέμα τῆς Ἑορτολογικῆς Ἑνότητος στὴν Ἐκκλησία ἀπὸ τὴν Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, παρουσιάζεται ἡ Καινοτομία τῆς Παπικῆς Γρηγοριανῆς Ἡμερολογιακῆς Μεταρρυθμίσεως καὶ ἡ καταδίκη της ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τὸν ΙΣΤ΄ αἰ., γίνεται ἀναφορὰ στὴν Ἐγκύκλιο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τοῦ 1920 ὡς καθοριστικοῦ κειμένου γιὰ τὴν Οἰκουμενιστικὴ πλέον δραστηριότητα στὸν Ὀρθόδοξο χῶρο, ἀποσαφηνίζεται τὸ μεγάλης ἱστορικῆς σημασίας θέμα τῆς πολιτικῆς καὶ συνακόλουθα ἐκκλησιαστικῆς καταστάσεως τῆς ἐποχῆς ἐκείνης γιὰ νὰ κατανοηθοῦν τὸ πλαίσιο καὶ τὰ πρόσωπα, ἐξηγεῖται τὸ ἔργο τοῦ λεγομένου «Πανορθοδόξου Συνεδρίου» τοῦ 1923 στὴν Κωνσταντινούπολη, παρουσιάζεται πῶς ἀκριβῶς ἐπιτελέσθηκε ἡ Ἡμερολογιακὴ Μεταρρύθμιση τοῦ 1924 σὲ Κων/λη καὶ Ἀθήνα, καὶ ἐπίσης τὶ ἐπακολούθησε ἀμέσως μετὰ ἀπὸ αὐτήν, ἐξιστορεῖται ἡ Οἰκουμενιστικὴ δραστηριότητα τῶν ἐξ ὀρθοδόξων Οἰκουμενιστῶν στὸ «Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν», στὶς σχέσεις μὲ τὸν Παπισμὸ καὶ στὸ Διαθρησκειακὸ ἄνοιγμα, ἐξηγεῖται πλήρως ἡ ἱστορία καὶ τὸ νόημα τοῦ λεγομένου «Κοινοῦ Πασχαλίου» ποὺ δρομολογεῖται στὶς μέρες μας, παρουσιάζεται γιὰ πρώτη φορὰ ἀπὸ ἐμᾶς τὸ θέμα τοῦ λεγομένου «Πρωτείου» τῆς Κωνσταντινουπόλεως, μιᾶς νέας αἱρέσεως ποὺ συμβαδίζει μὲ τὸν Οἰκουμενισμό, καὶ τέλος ἀντικρούονται ἱκανοποιητικῶς βασικὲς συνήθεις ἀντιρρήσεις καὶ ἐπικρίσεις ἐναντίον τῶν Γνησίων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν τοῦ Πατρίου Ἡμερολογίου ἀπὸ τοὺς ποικίλους κατηγόρους τους. Στὸ τέλος παρατίθεται ἡ βασικὴ Βιβλιογραφία, ἡ ὁποία χρησιμοποιήθηκε γιὰ τὴν σύνταξη τῆς παρούσης ἐμβριθοῦς καὶ τεκμηριωμένης κατὰ πάντα ἐργασίας.

Τὸ σχετικὰ σύντομο καὶ περιεκτικὸ αὐτὸ βιβλίο τοῦ Σεβ/του Λαρίσης κ. Κλήμεντος ἀποτελεῖ καρπὸ μακρᾶς μελέτης σχετικοῦ πρωτοτύπου ἐν πολλοῖς ὑλικοῦ, μὴ γνωστοῦ εὐρύτερα, καὶ ἀποτελεῖ πραγματικὰ μιὰ πολὺ καλὴ καὶ ἀναγκαία παραδοσιακὴ ἐκκλησιαστικὴ τοποθέτηση, μὲ ἐκλαϊκευτικὸ χαρακτῆρα, ἐπὶ εἰδικοῦ καὶ δυσκόλου θέματος, τὸ ὁποῖο ἀντιλέγεται ἐδῶ καὶ ἕναν αἰῶνα. Ὁ σκοπός του εἶναι νὰ διαφωτίσει περὶ τῆς ἀληθείας ἐπ’ αὐτοῦ, νὰ κατατοπίσει καὶ στηρίξει τὸ Μικρὸν Ποίμνιον τοῦ Πατρίου σὲ ἐποχὴ μεγάλης συγχύσεως, ἀλλὰ καὶ νὰ ἐξηγήσει καὶ μαρτυρήσει πρὸς τοὺς ἔξω περὶ τῆς ἀληθινῆς ταυτότητος, παρουσίας καὶ μαρτυρίας μας. Καὶ μάλιστα σὲ στιγμὴ λίγο πρὶν ἀπὸ τὴν πλήρη ὁλοκλήρωση τῆς Ἡμερολογιακῆς Μεταρρυθμίσεως, ἡ ὁποία ἐδῶ καὶ ἕναν αἰῶνα περιελάμβανε ἀλλαγὴ καὶ στὸ Πασχάλιο γιὰ λόγους δῆθεν ἐπιστημονικῆς ἀκριβείας.

Ἀποτελεῖ ἔκδοση – παράρτημα τοῦ Περιοδικοῦ «Ἔπαλξις Ὀρθοδοξίας» τῆς ἡμετέρας Ἱερᾶς Μητροπόλεως Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος καὶ ἀποβλέπει στὴν ὑπεύθυνη ἐνημέρωση ὅσων θὰ ἀναγνώσουν τὸ ἔργο μὲ προσοχὴ καὶ ἐπιμέλεια.

Ἐπὶ τοῦ παρόντος, τὸ βιβλίο δύναται νὰ ἀναγνωσθεῖ σὲ ἠλεκτρονικὴ μορφὴ ΕΔΩ.

Τετάρτη 13 Νοεμβρίου 2024

100 ΧΡΟΝΙΑ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ (Ὀμιλία Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Γρηγορίου στὴν Συνοδικὴ Ἐκδήλωση τοῦ Ἁγίου Δημητρίου 2024)

 Δοξολογία ἀναπέμπουμε στὸν Πανάγαθο Θεὸ ποὺ μᾶς ἀξίωσε νὰ βρεθοῦμε ἐδῶ, νὰ μοιραστοῦμε τὴ χαρὰ τῆς ἐν Χριστῷ συνάντησης καὶ νὰ ἐπαληθεύσουμε, μὲ τὴ μαρτυρία τῆς ζωῆς μας, ὅτι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἐκφράζεται μέσα ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη σχέση, τὴ συνδιαλλαγὴ τῆς συγγνώμης καὶ τῆς συγχωρήσεως. Ἡ εὐχαριστιακὴ συνάντηση, ἡ ἀνθρώπινη συναλλαγὴ μὲ κατανόηση, ἀλληλοπεριχώρηση καὶ σεβασμὸ πρὸς τὸν ἄλλο ἀποτελεῖ βασικὸ καὶ πρωταρχικὸ στοιχεῖο πνευματικῆς προκοπῆς καὶ ἀνάπτυξης καὶ ὄχι ἁπλὰ μόνο μία κοινωνικὴ δεξιότητα.

ekdilosithes9

ρχικά, θὰ ἤθελα νὰ εὐχαριστήσω τὸν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ. Καλλίνικο καὶ τὴν Ἱερὰ Σύνοδο ποὺ μοῦ ἀνέθεσαν νὰ ἐκφωνήσω αὐτὸν τὸν σύντομο λόγο. Ἐπίσης, τοὺς Σεβασμιωτάτους, Ἁγίους Ἀρχιερεῖς ἕναν πρὸς ἕναν, Πειραιῶς καὶ Σαλαμῖνος κ. Γερόντιο, Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσόστομο, Φιλίππων καὶ Μαρωνείας κ. Ἀμβρόσιο, Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα, καὶ τὸν Θεοφιλέστατο Ταλαντίου κ. Καλλίνικο γιὰ τὴν τιμητική τους παρουσία.

 Ἐκκλησία μας μέσα σὲ πανηγυρικὸ κλίμα ἑόρτασε τὴν Παρασκευὴ τὴ μνήμη τοῦ Πολιούχου τῆς Θεσσαλονίκης, τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, μὲ Ἀρχιερατικὸ Συλλείτουργο καί, ἐν συνεχείᾳ, μὲ τὴ λιτάνευση τῆς Ἱερᾶς Εἰκόνος τοῦ Ἁγίου πρὸς ἁγιασμὸ τῆς πόλεώς μας. Τὴν ἑπομένη ἡμέρα, Σάββατο, ἑόρτασε τὴ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νέστορος μὲ Ἀρχιερατικὸ Συλλείτουργο στὸν Ναὸ τοῦ Ἁγίου Νέστορος, ὁ ὁποῖος βρίσκεται κοντὰ στὸν τόπο μαρτυρίου τοῦ Ἁγίου Δημητρίου καὶ σήμερα, Κυριακή, καὶ πάλι μὲ τὸ Ἀρχιερατικὸ Συλλείτουργο στὸν Καθεδρικὸ Ναὸ τῶν Ἁγίων Τριῶν Ἱεραρχῶν τιμήθηκαν ὅλοι οἱ Ἅγιοι τῆς Θεσσαλονίκης. Ἐπίσης, ἡ Ἐκκλησία μας μνημόνευσε τοὺς ἡρωϊκῶς πεσόντας ὑπὲρ τῆς πίστεως καὶ τῆς πατρίδος ἡμῶν μὲ ἀφορμὴ τὴν ἐπέτειο τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς πόλεως τῆς Θεσσαλονίκης τὸ 1912 ἀπὸ τὸν τουρκικὸ ζυγὸ.

 Ἅγιος Δημήτριος ἀποτελεῖ ἕναν νοητὸ φάρο τῆς Ῥωμηοσύνης καὶ ὅλης τῆς οἰκουμένης. Ἀποτελεῖ πρόσωπο ποὺ ἑνώνει τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη καὶ τὴν ἱστορία μας. Ἑνώνει τὴ ζωὴ τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ μὲ τὴν πραγματικὴ Ζωή, τὴν Ἀλήθεια καὶ τὸ Φῶς. Ὁ χριστιανὸς ἑνώνεται μὲ τὸν Ἅγιο Δημήτριο, ἐφόσον ὁ ἴδιος πιστεύει στὴν πρεσβεία του καὶ στὸ φῶς τῆς Ἀληθινῆς Πίστεώς μας. Ἐμεῖς, ὅλοι ἐδῶ σὲ αὐτὴν τὴ σύναξη, ἐὰν λέγαμε ὅτι εἴμαστε παιδιὰ τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, δὲν θὰ ὑπερβάλλαμε καθόλου. Τὸ ἀντίθετο θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε. Γιὰ νὰ βρισκόμαστε ἐδῶ, πιστεύουμε στὸν Ἅγιο Δημήτριο, στὴν πρεσβεία τοῦ Ἁγίου, ἡ ὁποία, ὅπως τότε, τὸ 1912, ποὺ ἀπελευθέρωσε τὴν πόλη μας τὴ Θεσσαλονίκη, ἔτσι καὶ τώρα εἶναι ἱκανὴ νὰ θαυματουργεῖ καὶ νὰ ἐλευθερώνει τὸν σύγχρονο Ῥωμηὸ ἀπὸ κάθε τὶ ποὺ τὸν καθηλώνει.

 Ἅγιος Δημήτριος πάντα μιλάει στὴν καρδιὰ τοῦ ἐλεύθερου ἀνθρώπου, στὴν καρδιὰ ἐκείνη ποὺ δὲν ἔχει ὑποδουλωθεῖ καὶ ἀντιμετωπίζει μὲ εὐθύτητα τὴν ἁμαρτωλότητά της, καὶ στὴν καρδιὰ ἐκείνη ποὺ δὲν ἔχει ὑποταχθεῖ στὸ ἀναισθητικὸ τῆς εἰρήνης δίχως ἐλευθερία. Ὅπως ἀκριβῶς δὲν ὑποτάχθηκε τὸ ἐλεύθερο πνεῦμα τοῦ Ῥωμηοῦ, γιὰ 500 χρόνια ἐδῶ στὴ Μακεδονία, καὶ ἔφερε τὴν ἐλευθερία στὴ Θεσσαλονίκη μας, ἔτσι ἀκριβῶς καὶ ἐμεῖς ζῶντας μὲ αὐτὸ τὸ πνεῦμα, δὲν ὑποτασσόμαστε. Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο μόνο συνεχίζει ἡ ἱστορία μας. Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο συνδέεται τὸ πρὶν καὶ τὸ τώρα τῆς ἱστορίας. Ἐμεῖς σήμερα μὲ τὴ ζωή μας ἐνσαρκώνουμε τὸ παρὸν σὲ ζῶσα πίστη καὶ μεταμορφώνουμε τὴν καθημερινότητά μας, τὴν οἰκογένειά μας, τὴν κοινωνία μας σὲ ἀνάσταση ζωῆς καὶ ἐλπίδα γιὰ τὸ μέλλον.

 Ὀρθόδοξη Πίστη καὶ «Ῥωμηοσύνη» εἶναι δύο ταυτόσημες ἔννοιες ποὺ ἔχουν κρατήσει τὸν αὐτοπροσδιορισμό μας ὡς Ἕλληνες μέχρι σήμερα. Συνιστοῦν τὴν ἱστορική μας συνείδηση καὶ τὸν λόγο ὕπαρξής μας. Δίχως αὐτὲς δὲν θὰ ὑπήρχαμε σήμερα. Δὲν θὰ γνωρίζαμε, ἐπὶ παραδείγματι, τὸν προστάτη μας Ἅγιο Δημήτριο, δὲν θὰ εἴχαμε ἀκόμα καὶ τὶς πρόσφατες ἔνδοξες καὶ ἡρωικὲς στιγμές τῆς σύγχρονης ἱστορίας μας, αὐτὲς τοῦ ἔπους τοῦ ’40. Οὐσιαστικὰ ἀποτελοῦν συστατικὰ ἐπιβίωσης καὶ λειτουργοῦν σὰν ἕνα ἑνιαῖο ὅλον ἐθνικῆς αὐτοσυνειδησίας ποὺ μεγαλούργησε και μεγαλουργεί κάτω ἀπὸ ἀκραῖες συνθῆκες καὶ αὐτὸ τὸ μαρτυρεῖ αὐταπόδεικτα καὶ ἡ ἱστορία μας.

Γιὰ παράδειγμα, ἡ Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία, ἡ λεγομένη Βυζαντινή, εἶναι ἡ μοναδικὴ αὐτοκρατορία στὴν παγκόσμια ἱστορία ποὺ κράτησε πάνω ἀπὸ 1100 χρόνια. Ἡ ἐπανάσταση τοῦ 1821 ὁραματιζόταν τὴν ἀπελευθέρωση ὄχι μόνον τῆς σημερινῆς Ἑλλάδας, ἀλλὰ καὶ τῆς Κωνσταντινούπολης καὶ τῆς Ῥωμανίας ἀκόμη, δηλαδή σχεδὸν ὅλων τῶν Βαλκανίων. Τί ἦταν, ἄραγε, αὐτὸ ποὺ κράτησε ἀμείωτη γιὰ 400 χρόνια - καὶ στὴ Μακεδονία μας γιὰ 500 χρόνια - τὴν ἐλπίδα τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Βασιλίδος τῶν πόλεων; Τί εἶναι αὐτο ποὺ μᾶς κάνει νὰ αἰσθανόμασθε σὰν νὰ μὴν πέρασε μία ἡμέρα, σὰν νὰ ἦταν χθὲς ἡ ἡμέρα τῆς πτώσης τῆς Κωνσταντινούπολης;

Τί ἦταν, ἄραγε, αὐτὸ ποὺ ἔκανε τὸν ἑλληνισμὸ νὰ ἀντέξει στὴν περίοδο τοῦ Β´ Παγκοσμίου Πολέμου κάτω ἀπὸ τρεῖς διαφορετικὲς κατοχές, τὴ γερμανική, ἀλλὰ καὶ τὶς δύο χειρότερες, τὴν ἰταλικὴ καὶ τὴν βουλγαρική

Καὶ λέω «χειρότερες», διότι αὐτὲς ἐπέβαλαν νὰ ὁμιλοῦν οἱ ἑλληνικοὶ πληθυσμοὶ τὴ γλώσσα τῶν κατακτητῶν μέσα σὲ ἑλληνικὲς δημόσιες ὑπηρεσίες· στὰ Ἑπτάνησα τὰ ἰταλικά, καὶ στὴν Ἀνατολικὴ Μακεδονία τὰ βουλγαρικά.

Τί ἦταν αὐτό, ἄραγε, ποὺ κράτησε γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ τὸν ἑλληνισμό; Ἡ Πόλη μπορεῖ νὰ ἔπεσε, ἀλλὰ τὸ φρόνημα τοῦ Ῥωμηοῦ ἀκόμα ἐπιβιώνει καὶ ὑπάρχει. Αὐτὸ τὸ χαρακτηρίζω, ἂν μοῦ ἐπιτρέπεται ὁ χαρακτηρισμός, «λογισμικὸ Ῥωμηός»· εἶναι ἕνα ἐνεργοποιημένο λογισμικὸ τὸ ὁποῖο ἔχει αὐτορύθμιση μὲ τὴ ζωὴ τοῦ καθενός μας· λογισμικὸ ποὺ προσανατολίζει καὶ χαράζει πορεία ἀκόμα καὶ σὲ δύσκολες ἕως καὶ ἀκραῖες συνθῆκες περιβάλλοντος· λογισμικὸ ποὺ λειτουργεῖ μόνον μὲ τὴν καρδιὰ καὶ τὴ συνείδηση τοῦ Ῥωμηοῦ, δηλαδὴ μόνον ἐὰν ἐγὼ ὡς Ῥωμηὸς πιστεύω στὸν Ἀληθινὸ Θεό.

Πεῖτε μου, σᾶς παρακαλῶ, τί εἶναι αὐτὸ ποὺ κρατᾶ σήμερα τοὺς κρυφοχριστιανοὺς μέσα στὴ Μικρὰ Ἀσία; Νωρίτερα, μίλησα γιὰ 500 χρόνια ἐπιβίωσης, καὶ αὐτὸ λέμε καὶ - πράγματι εἶναι - θαυμαστό. Μοῦ φαίνεται ὅτι ἡ ἱστορία τῆς ἐπιβίωσης τῆς Ῥωμηοσύνης δὲν τελείωσε. Συνεχίζει κάτω ἀπὸ ἀκραῖες συνθῆκες κατοχῆς καὶ ἐπιβίωσης κρυφῶν χριστιανῶν. Γράφεται ἀκόμα ἡ ἱστορία τῆς Ῥωμηοσύνης μέσα στὶς ἐσχατιὲς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ὄχι μόνο. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι μέσα ἐκεῖ ποὺ μᾶς περιμένουν μὲ τὴ λαμπάδα τῆς ἐλευθεριᾶς ἀναμμένη. Διατηροῦν ἀκόμα ἀδούλωτο τὸ ἐλεύθερο φρόνημα τῆς Ῥωμηοσύνης, ὅπως τὸ ἐξέφρασε καὶ ὁ τελευταῖος αὐτοκράτοράς μας, ὁ Κωνσταντῖνος Παλαιολόγος. Πῶς ἄραγε διατηροῦν τὴν ἐλπίδα τῆς ἐλευθεριᾶς; Τί εἶναι αὐτὸ ποὺ συντηρεῖ ἀμείωτο τὸν ἀγώνα τῆς ἐπιβίωσης;

Εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Πίστη μας. Εἶναι ἡ Ἀλήθεια, εἶναι τὸ Φῶς. Ὁ Ῥωμηὸς ποτὲ δὲν σταμάτησε νὰ ἀσκεῖται καὶ νὰ βιώνει τὴν Ἀλήθεια, νὰ ἔχει τὴ θεωρία καὶ τὴν πράξη. Φέρει μέσα του τὸ «Λογισμικὸ τῆς Ῥωμηοσύνης» καὶ αὐτὸ τὸ λογισμικὸ λειτουργεῖ ὡς ἑξῆς: ὅποιος πραγματεύεται τὴν Ἀλήθεια, ὅποιος βιώνει τὴν Ἀλήθεια, ὅποιος εἶναι ἔτοιμος νὰ θυσιαστεῖ γιὰ τὴν Ἀλήθεια, σημαίνει ὅτι συνομιλεῖ μὲ τὸν Ἀληθινὸ Θεὸ ἀνεξαρτήτως καταγωγῆς, χρώματος καὶ γλώσσας. Αὐτὸς εἶναι ὁ αὐθεντικὸς χριστιανὸς, αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ Ῥωμηὸς. Ὅ,τι καὶ νὰ ἀντιμετωπίζει, βγαίνει πάντα νικητής μὲ τὸ φῶς ποὺ ἔχει μέσα στὴν καρδιά του, μὲ τὴν Ἀληθινὴ Πίστη. Μετατρέπει τὸ δύσκολο σὲ ἁπλό, τὸ ἀδιέξοδο σὲ προσανατολισμὸ καὶ τὸν θάνατο σὲ ἀνάσταση.

Τούτη τὴν ὥρα δὲν μπορῶ παρὰ νὰ ὑποκλιθῶ στὴν ἱστορία καὶ εἰδικὰ στοὺς χριστιανοὺς ἐκείνους ποὺ μέχρι σήμερα κρατᾶνε ψηλὰ τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη μας καὶ τὴ Ῥωμηοσύνη μας, ἐντὸς καὶ ἐκτὸς τῶν σημερινῶν συνόρων τῆς Ἑλλάδας. Εἶναι αὐτοὶ ποὺ ὅλους ἐμᾶς ποὺ βρισκόμαστε ἐδῶ, στὴν ἡσυχία καὶ στὸν πολιτισμό μας, τὸν ὁποῖο μᾶς ἔχει ἀντιπροσφέρει ἁπλόχερα ἡ δύση μὲ τὴν φθορὰ τοῦ πνευματικοῦ θανάτου, μᾶς κρατᾶνε ψηλά στοὺς ὥμους τους καὶ τοὺς εὐχαριστοῦμε.

 Ὀρθόδοξη Πίστη καὶ τὸ ῥωμαίικο φρόνημα ἐξακολουθεῖ νὰ δοκιμάζεται στὴν ἐποχή μας. Ἐφέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια ἀπὸ τὴν ἀλλαγὴ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἑορτολογίου, γεγονὸς τὸ ὁποῖο, ἀναμφισβήτητα, ἔχει πληγώσει ἐσωτερικὰ τὴ Ῥωμηοσύνη. Σὲ μία ἐποχὴ σὰν αὐτὴ τοῦ 1924, δύο χρόνια ἀμέσως μετὰ τὴ Μικρασιατικὴ Καταστροφὴ, ἦρθε νὰ πληγώσει τὸ ῥωμαίικο φρόνημα μία ἀλλαγὴ, ἡ ὁποία σκοπὸ εἶχε, ὅπως εἰπώθηκε, τὸν κοινὸ ἑορτασμὸ τῶν χριστιανικῶν ἑορτῶν μὲ τὴ δύση. Αὐτὴ ἡ ἡμερολογιακὴ ἀλλαγὴ μετὰ ἀπὸ μία τόσο τραγικὴ ἐθνικὴ ταπείνωση φάνηκε ὅτι ἦταν ἡ προσδοκώμενη εὐκαιρία γιὰ κάποια ἐξωτερικὰ κέντρα, τὰ ὁποῖα εἶχαν σκοπὸ νὰ ὑλοποιήσουν σχέδια διχασμοῦ καὶ περισσότερης ταπείνωσης τοῦ ῥωμαίικου φρονήματος. Τελικά, οἱ πρωτεργάτες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης μίλησαν γιὰ πρόοδο, τὴν πρόοδο τῆς ἑνότητας ἀνατολῆς καὶ δύσης, τὴν ὁποῖα μέχρι καὶ σήμερα, ὅσο καὶ νὰ ὑπογράφονται συμφωνίες, δὲν κατάφεραν, διότι δὲν μπορεῖ ὁ Ῥωμηὸς νὰ συμπορευθεῖ μὲ τὸν Λατῖνο πνευματικά, δὲν μπορεῖ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία νὰ ταυτιστεῖ μὲ τοὺς Λατίνους τῆς δύσης. Αὐτὸ δὲν μπόρεσε νὰ ἐπιτευχθεῖ μὲ τοὺς Λατίνους οὔτε ὅταν ὑπῆρχε ἡ δυνατότητα μὲ τὴ λεγομένη Βυζαντινὴ Αὐτοκρατορία. Σήμερα, ἀπὸ πρακτικῆς πλευρᾶς εἶναι φύσει ἀδύνατον, εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας, διότι τὸ χάσμα ἔχει μεγαλώσει ἀκόμα περισσότερο καὶ οἱ διαφορὲς πλέον εἶναι δακριτὲς καὶ ἀποτελοῦν ἐμπόδιο βασικῆς ἐπικοινωνίας. Τὸ μόνον τὸ ὁποῖο μπορεῖ νὰ φέρει τὴν ἕνωση μεταξὺ ἀνατολῆς καὶ δύσης εἶναι εἴτε νὰ μετανοήσουν οἱ Λατῖνοι εἴτε ἐμεῖς νὰ ἀλλάξουμε ἐσωτερικὰ καὶ νὰ πιστεύουμε σὲ ἕναν Χριστὸ ποὺ δὲν ὑπάρχει.

Αὐτὴ ἡ ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου μὲ τὶς πολλὲς ὑποσχέσεις, τελικά, ἔφερε τὴ Ῥωμηοσύνη ἀντιμέτωπη μὲ ἕναν ἡμερολογιακὸ διχασμό, ὁ ὁποῖος περισσότερο διχάζει, παρὰ ἑνώνει, περισσότερο ἀποπροσανατολίζει καὶ προσθέτει προβλήματα, παρὰ θεραπεύει. Τὰ ἐπιχειρήματα «εἴμαστε τὸ ἴδιο», «εἴμαστε ὀρθόδοξοι χριστιανοί» καὶ «τὸ νέο ἡμερολόγιο εἶναι μία διόρθωση τοῦ παλαιοῦ» εἶναι λογικὰ ἐπιχειρήματα, τὰ ὁποῖα πείθουν μὲν προσωρινά, φέρουν ὅμως ἕνα διπλὸ ἀντιφατικὸ μήνυμα.

Τὸ πρῶτο μήνυμα εἶναι τὸ λογικό, διατυπώνεται μία πληροφορία καὶ πείθει μὲ ἐπιχειρήματα τὸν ἁπλὸ χριστιανό, δηλαδὴ τὸ ὅτι ἡ ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου εἶναι θέμα ἐπιστημονικὸ καὶ ὄχι θεολογικό. Τὸ δεύτερο μήνυμα εἶναι ἡ ἑνότητα, ἡ ὁποία ὅμως προσβάλλεται, διότι εἰσάγεται ἕνα δεύτερο ἑορτολόγιο, τὸ ἑορτολόγιο τοῦ νέου ἡμερολογίου. Ἡ ἀντίφαση εἶναι τὰ δύο μηνύματα μὲ διαφορετικὴ κατεύθυνση. Ἡ ἐπιστήμη εἶναι ἕνα ἰσχυρὸ μήνυμα καὶ γίνεται εὔκολα ἀποδεκτὸ στὸν κοινὸ νοῦ, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἡ ἑνότητα προσβάλλεται καὶ ἡ εἰσαγωγὴ δύο διαφορετικῶν ἑορτολογίων, νέου καὶ παλαιοῦ, τουλάχιστον ἀποπροσανατολίζει. Δημιουργεῖ πρακτικὰ προβλήματα, παράγει ἀντιθέσεις, ἐνεργοποιεῖ ἀντιστάσεις σὲ βαθμὸ ποὺ δικαιολογεῖ τὴ σημερινὴ εἰκόνα τῆς διαφορᾶς νέου καὶ παλαιοῦ.

Μὲ ἄλλα λόγια, ἂν ὑπῆρχε ἕνα ἡμερολόγιο καὶ ἕνα ἑορτολόγιο, δὲν θὰ ὑπῆρχε πρόβλημα. Τὸ πρόβλημα προέκυψε ἐπειδὴ τὸ μήνυμα τῆς ἀλλαγῆς ἦταν ἀντιφατικό. Ἡ σύγχρονη συστημικὴ ἐπιστήμη ἐξηγεῖ: ὅταν τὸ μήνυμα εἶναι ἀντιφατικό σημαίνει δύο διαφορετικὰ μηνύματα σὲ διαφορετικὴ κατεύθυνση. Αὐτὸ ἀπὸ μόνο του παράγει πρόβλημα. Ὁ ἄνθρωπος συγχύζεται διότι θέλει ἐνότητα καὶ ἁπλότητα. Τὸ μήνυμα ἐπειδὴ εἶναι ἀντιφατικὸ ἀπὸ μόνο του μπορεῖ νὰ δημιουργήσει πρόβλημα στὴν ὁποιαδήποτε ἀνθρώπινη λειτουργία. Μὲ ἄλλα λόγια, ἐὰν θὰ θέλαμε νὰ τὸ μεταφέρουμε σὲ ἰατρικοὺς ὅρους, ἡ ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου καὶ ἡ εἰσαγωγὴ ἑνὸς δευτέρου ἑορτολογίου προκάλεσε ψυχοσωματικὸ νόσημα στὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὸ τὸ ψυχοσωματικὸ νόσημα πονάει σὲ ἕνα σημεῖο τοῦ σώματος, ἀλλὰ ἡ δυσφορία εἶναι τέτοια, ποὺ προκαλεῖ πόνο καὶ στὸ ὑπόλοιπο σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Δηλαδή, λειτουργεῖ ὅπως ἡ Σκλήρυνση κατὰ Πλάκας, ἡ ὁποῖα μειώνει τὴ λειτουργία τῆς βάδισης ἢ τῆς ὅρασης καὶ ἡ βλάβη ἑστιάζεται σὲ ἕνα σημεῖο τοῦ σώματος, ἀλλὰ ἡ βλάβη αὐτὴ ἀρκεῖ γιὰ νὰ ὑποφέρει ὅλο τὸ ὑπόλοιπο σῶμα.

ὰν ἡ ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου τοῦ 1924 εἶχε σαφὲς μήνυμα, τότε θὰ μίλαγε γιὰ ἕνα ἡμερολόγιο συνδεδεμένο μὲ ἕνα κοινὸ ἑορτολόγιο καὶ αὐτὸ θὰ ἐνίσχυε τὴν ἑνότητα. Δυστυχῶς, δὲν ἔγινε κάτι τέτοιο. Αὐτὸ ποὺ προτάθηκε ἐξ ἀρχῆς τὴν ἐποχὴ τῆς μεταρρύθμισης τοῦ 1924 ἦταν νὰ ἀλλάξει τὸ ἡμερολόγιο καὶ νὰ παραμείνει τὸ ἑορτολόγιο στὰ πρότυπα τῆς ἀλλαγῆς, ὅπως ἔγινε στὴ Ῥωσία καὶ στὴ συντριπτικὴ πλειοψηφία τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν ποὺ σήμερα ἀκολουθοῦν τὸ παλαιὸ ἑορτολόγιο συνδεδεμένο μὲ τὸ νέο ἡμερολόγιο. Δηλαδή, γνωρίζουν οἱ χριστιανοὶ ποὺ ἀκολουθοῦν τὸ παλαιὸ ἑορτολόγιο σὲ ἄλλα ὀρθόδοξα κράτη ὅτι τὰ Χριστούγεννα εἶναι στὶς 7 Ἰανουαρίου καὶ ὄχι στὶς 25 Δεκεμβρίου. Γνωρίζουν ὅτι τοῦ Μεγάλου Βασιλείου εἶναι στὶς 14 Ἰανουαρίου καὶ ὄχι τὴν 1η Ἰανουαρίου. Δηλαδή, ἄλλαξαν τὸ πολιτικὸ ἡμερολόγιο, ἀλλὰ παρέμεινε τὸ ἴδιο ἑορτολόγιο.

ντίθετα, στὴν Ἑλλάδα μὲ τὴν ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου δημιουργήθηκαν δύο ἑορτολόγια. Γιὰ παράδειγμα, στὴν Κρατοῦσα Ἐκκλησία ἀκολουθεῖται τὸ ἑορτολόγιο σύμφωνα μὲ τὸ πολιτικὸ ἡμερολόγιο καί, ταυτόχρονα, παρέμεινε καὶ τὸ παλαιὸ ἑορτολόγιο, τὸ ὁποῖο ἀκολουθοῦν σήμερα τὸ Ἅγιον Ὄρος, ὀρθόδοξα κράτη καθὼς καὶ οἱ παλαιοημερολογῖτες ἐντὸς καὶ ἐκτὸς Ἑλλάδος. Ἐὰν παρέμενε ὁ ἀρχικὸς σχεδιασμὸς καὶ στὴν Ἑλλάδα, ὅπως καὶ στὰ περισσότερα ὀρθόδοξα κράτη, σήμερα δὲν θὰ μιλάγαμε γιὰ νέο καὶ παλαιὸ ἢ γιὰ νεοημερολογῖτες καὶ παλαιοημερολογῖτες. Δὲν θὰ σκεφτόμασταν ὅτι ἡ κρατοῦσα Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδας εἶναι μειοψηφία σὲ παγκόσμια νούμερα, ἐπειδὴ ἀκολουθεῖ τὸ νέο ἑορτολόγιο.

 ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου εἶναι κατανοητὴ καὶ σύμφωνη ἀπὸ ὅλους μας. Ἡ εἰσαγωγή, ὅμως, ἑνὸς δευτέρου ἑορτολογίου εἶναι τὸ πρόβλημα καὶ ἐπιμένω ὅτι εἶναι πολὺ σοβαρὸ τὸ θέμα, διότι ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ εἶναι ἀντιφατικὴ καὶ ἐπηρεάζει τὴν Ἑλλάδα καὶ κοινωνικὰ, καθὼς καὶ σὲ πολλὰ ἄλλα ἐπίπεδα ἐπικοινωνίας, πράγμα τὸ ὁποῖο ἀπὸ μόνο του σὰν θέμα θὰ χρειαζόταν εἰδικὴ διάλεξη γιὰ νὰ ἀναλυθεῖ διεξοδικά, δὲν εἶναι ὅμως τῆς παρούσης. Ἡ Ἐκκλησία ἑνώνει, ἡ Ἐκκλησία προσανατολίζει καί, ἀκόμα καὶ μέσα στὴ σκλαβιά, ἡ Ἐκκλησία διαμόρφωσε καὶ καθόρισε τὴν ἱστορία μας ὡς ἔθνους. Αὐτὸ εἶναι αὐταπόδεικτο καὶ αὐτὸ ὅλοι τὸ πιστεύουμε. Ἡ ἀλλαγὴ θὰ μποροῦσε πράγματι νὰ πραγματοποιηθεῖ τὸ 1924 χωρὶς πρόβλημα, ἐὰν ἀπὸ κοινοῦ ὅλα τὰ Ὀρθόδοξα Πατριαρχεῖα καὶ ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἀποφάσιζαν νὰ ἑορτάζουν σὲ ἕνα κοινὸ ἑορτολόγιο μὲ τὴν εἰσαγωγὴ τοῦ πολιτικοῦ ἡμερολογίου. Αὐτὸ ὅμως δὲν ἔγινε. Στὴν ἐγκύκλιο τοῦ 1920 τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως διατυπώθηκε ἡ ἀνάγκη τοῦ κοινοῦ συνεορτασμοῦ μεταξὺ Ὀρθοδόξων καὶ Λατίνων. Αὐτὸ σήμανε αὐτομάτως διαφωνίες, ἀντιπαραθέσεις καὶ ἡ Ῥωμηοσύνη καὶ πάλι δοκιμάστηκε. Σήμερα, ὅμως, δὲν ὁμιλεῖ κανένας γιὰ τὸ ὅτι ἡ ἀλλαγὴ εἶχε σκοπὸ τὸν κοινὸ ἑορτασμὸ μὲ τοὺς Λατίνους, ἀλλὰ τονίζεται ἡ ἀστρονομικὴ διαφορὰ τῶν 13 ἡμερῶν. Τονίζεται τὸ ἐπίπεδο τοῦ χρόνου καὶ ὄχι τὸ ἐπίπεδο τῆς ἑνότητας.

Τίποτα δὲν θυμίζει τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἁγίου Μεγάλου Κωνσταντίνου ποὺ ἕνωσε ὅλους τοὺς χριστιανοὺς τῆς ἐποχῆς του κάτω ἀπὸ τὸ κοινὸ Πασχάλιο σὲ ἕνα ἡμερολόγιο καὶ σὲ ἕνα ἑορτολόγιο. Ἡ ἑνότητα εἶναι τὸ χαρακτηριστικὸ ποὺ θὰ πρέπει νὰ εἶναι σὲ προτεραιότητα, παρὰ ὁ χρόνος. Τελικὰ, προτιμήθηκε τὸ ἀντίθετο, δηλαδὴ θυσιάστηκε ἡ ἑνότητα μπροστὰ στὴν ἡμερολογιακὴ διαφορὰ μὲ τὸ ἐπιχείρημα τῆς ἐπιστημονικῆς ἀκρίβειας.

Σήμερα διαπιστώνουμε ὅτι γίνεται λόγος γιὰ κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα μὲ τοὺς Λατίνους. Προτείνεται μὲ τέτοιο τρόπο, ἔτσι ὥστε οἱ Λατῖνοι νὰ ἀλλάξουν τὸ Πασχάλιό τους. Ἂν ὑποθέσουμε ὅτι ὅλοι οἱ Λατῖνοι ἑορτάζουν σύμφωνα μὲ τὸ Ὀρθόδοξο Πάσχα, ἄραγε θὰ ἀλλάξει κάτι ἀπὸ τὶς αἰρέσεις τὶς ὁποῖες ἐκφράζουν, ἢ μήπως τελικὰ γιὰ νὰ δείξουμε πόση ἀγάπη ἔχουμε, γυρίσουμε ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι μὲ τὸ Πάσχα τῶν Λατίνων; Αὐτὸ ποὺ μένει εἶναι νὰ δοῦμε ποῦ θὰ καταλήξει αὐτὴ ἡ συζήτηση. Εὔχομαι νὰ μὴν πληγωθεῖ καὶ πάλι ἡ Ῥωμηοσύνη καὶ ὑπάρξει διχασμὸς σὲ παλαιοπασχαλῖτες καὶ νεοπασχαλῖτες.

ντύπωση προκαλεῖ τὸ γεγονὸς ὅτι συζητεῖται τὸ νὰ ὑπάρχει κοινὸς χρονικὸς ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα μὲ τοὺς Λατίνους, ἀλλὰ δὲν γίνεται λόγος γιὰ κοινὸ ἑορτασμὸ τῶν Χριστουγέννων μεταξὺ τῶν Ὀρθοδόξων. Ἐνῷ ὑπάρχει εὐαισθησία χρονικῆς ταύτισης τοῦ Πάσχα μὲ τοὺς Λατίνους, δίδεται προτεραιότητα μόνον ἐκεῖ καὶ δὲν λαμβάνεται μέριμνα γιὰ ἐμᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους, ὥστε ὁ κοινὸς ἑορτασμὸς τῶν Χριστουγέννων νὰ πραγματοποιεῖται χωρὶς χρονολογικὴ διάσπαση νέου καὶ παλαιοῦ ἑορτολογίου. Ἄραγε εἶναι πιὸ εὔκολη ἡ χρονικὴ ἑορτολογικὴ ἑνότητα μεταξὺ Ὀρθοδόξων καὶ Λατίνων παρὰ τῶν Ὀρθοδόξων μεταξύ τους; Τὸ πνεῦμα τῆς Α´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἦταν ἡ ἑνότητα μεταξὺ τῶν Ὀρθοδόξων, κάτι στὸ ὁποῖο σήμερα δὲν δίδεται προτεραιότητα. Ἐπιδιώκεται ἑνότητα, ἢ κάτι ἄλλο μὲ τὸ πρόσχημα τῆς ἑνότητας;

Αὐτὸ ἴσως, τελικά, εἶναι συνέχεια μίας στρατηγικῆς, αὐτῆς τοῦ οἰκουμενισμοῦ. Ἡ λογικὴ τοῦ οἰκουμενισμοῦ ὅτι ὅλα τὰ θρησκεύματα ἔχουν μέρος τῆς ἀληθείας ἢ ὅτι πιστεύουν ὅλοι στὸν ἴδιο Θεὸ ἀλλὰ μὲ διαφορετικὸ τρόπο, εἶναι ἀντίθετη μὲ τὸ πνεῦμα τῶν Ἁγίων Πατέρων καὶ τῆς Ῥωμηοσύνης. Ἡ ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου, τελικά, πρόσθεσε καὶ νέο πρόβλημα, τὸν οἰκουμενισμό, ὁ ὁποῖος σήμερα κατανοεῖ τὴν ἑνότητα περισσότερο μὲ τὴ δύση παρὰ μεταξὺ τῶν Ὀρθοδόξων. Σήμερα, ὁ οἰκουμενισμὸς προβάλλεται ὡς εὐφυής λύση, ὡς ἑνότητα πάντων τῶν θρησκευμάτων, ἀλλὰ ἡ Ὀρθόδοξη Πίστη δικαιώνεται ἀπὸ τοὺς ἀγῶνες τῶν ὀλιγοστῶν καὶ τῶν ἐλαχίστων ποὺ φέρουν τὸ γενναῖο φρόνημα τῆς Ῥωμηοσύνης καὶ ποὺ τὸ θαῦμα τῆς ἐπιβίωσης λειτουργεῖ ἀκόμα στὶς συνειδήσεις τους, καθὼς ἀντιστάθηκαν ἀπὸ τὸ 1924 ἕως σήμερα.

δῶ θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε νὰ ἐπισημάνω ὅτι πιὸ εὔκολα γίνεται μία συζήτηση, ἕνα διάλογος μὲ τοὺς Λατίνους καὶ μὲ κάθε λογῆς ἑτεροδόξους, παρὰ μεταξύ μας, δηλαδὴ ἀνάμεσα σὲ ἐκπροσώπους τοῦ νέου καὶ τοῦ παλαιοῦ ἑορτολογίου. Ἐδῶ πράγματι κάτι δὲν κάνουμε καλὰ ὅλοι μας καὶ ἐδῶ ἔχουμε καὶ προσωπικὴ εὐθύνη ὅλοι μας, ὄχι γιὰ τὰ 100 χρόνια ποὺ πέρασαν, ἀλλὰ γιὰ τὰ ἑπόμενα ποὺ θὰ ἔρθουν. Ἡ προσωπικὴ μου σκέψη εἶναι ὅτι ἡ Ῥωμηοσύνη ἀπαιτεῖ τὴν ἐν Χριστῷ ἐπικοινωνία μεταξὺ νέου καὶ παλαιοῦ σὲ πλαίσιο ποὺ νὰ θεραπεύει καὶ νὰ μὴν πληγώνει, νὰ προσανατολίζει καὶ νὰ μὴν μπερδεύει, νὰ ἐπαναφέρει τὴν τάξη ἐκεῖ ὅπου λειτουργεῖ ἡ Χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος καὶ ὄχι τὸ ἀνθρώπινο θέλημα σὲ ἕνα κοινὸ ἑορτολόγιο, ὅπως ὁρίζει καὶ ἡ Παράδοσή μας, τὸ παλαιό, τὸ ὁποῖο σήμερα ἀκολουθεῖ ἡ μεγάλη πλειοψηφία τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν.

 δική μας ὕπαρξη ὡς Ἐκκλησία τοῦ παλαιοῦ ἑορτολογίου στὴν Ἑλλάδα σὲ αὐτὴν τὴν ἀλλαγὴ τοῦ ἑορτολογίου καὶ σὲ αὐτὴν τὴν ἱστορία τῶν 100 χρόνων ἔχει σημασία ὁμολογιακή. Θὰ ἐπαναλάβω τὰ λόγια τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ. Καλλινίκου καὶ τὴν ὁμόφωνη στάση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου μας, λέγοντας τὰ ἑξῆς: ὑπάρχουμε ἵνα μαρτυρήσουμε τὴν Ἀλήθεια καὶ ὄχι γιὰ νὰ ὑποκαταστήσουμε τὴν Κρατοῦσα Ἐκκλησία. Ἡ Ἀποστολική μας Διαδοχὴ ἀποτελεῖ σημαία αὐταπόδεικτης Παρουσίας τοῦ Θεοῦ στὴν πορεία τῶν 100 χρόνων. Δὲν χρειάζεται νὰ κάνω μνεία περὶ τῆς Ἀποστολικῆς Διαδοχῆς μας, διότι θὰ κουράσω, ἀλλὰ μπορεῖ ὁ ὁποιοσδήποτε ἀναγνώστης νὰ ἐρευνήσει τὸ θέμα ἐδῶ, σὲ ἕνα πολυσέλιδο βιβλίο, τὸ ὁποῖο μπορεῖ νὰ τὸ βρεῖ κάποιος δωρεὰν στὸν ἰστότοπο τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὑπάρχουν καὶ ἄλλα βιβλία τὰ ὁποῖα εἶναι ἀρκετὰ διαφωτιστικά.

Δὲν θέλουμε νὰ εἴμαστε καὶ δὲν εἴμαστε ἀντιγραφὴ ἢ ἀνταγωνιστὲς μὲ τὴν Κρατοῦσα Ἐκκλησία. Ἔχουμε ἀναρτήσει τὴ σημαία τῆς ἀλήθειας μὲ σκοπὸ νὰ δείξουμε τὸν προσανατολισμὸ καὶ τὴ σταυροαναστάσιμη πορεία τῆς Ῥωμηοσύνης ὡς ἕναν νοητὸ ὁδοδείκτη. Αὐτὸ ἐκφράζουμε καὶ προβάλλουμε καὶ τίποτα παραπάνω καί, ταυτόχρονα, χωρὶς νὰ ἐπιδιώκουμε τίτλους καὶ θέσεις. Ἡ πρόσφατη ἱστορία μας τὸ ἀπέδειξε αὐτὸ ἀκόμα καὶ μὲ τὴν Παρουσία τοῦ Θεοῦ. Κατὰ τὴ διάρκεια τῶν διωγμῶν, ἡ πολιτεία μὲ τὴν ἀστυνομία καὶ ἡ Κρατοῦσα Ἐκκλησία μὲ τὶς ἀποφάσεις της ἐδίωξαν, φυλάκισαν τοὺς παλαιοημερολογῖτες, ὁ Θεὸς ὅμως φανερώθηκε καὶ παρηγόρησε. Τὸ 1925 στὸν Ὑμηττὸ τῆς Ἀττικῆς τὸ θαῦμα τῆς φανερώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ στὸν οὐρανὸ στοὺς τότε διωκωμένους χριστιανοὺς ἦταν παρηγορία καὶ δύναμη. Τὰ ἱερὰ λείψανα τῶν συγχρόνων Ἁγίων μας, τὰ ὁποῖα εὐωδιάζουν καὶ θαυματουργοῦν, ἀποτελοῦν σημεῖο Θεοῦ, νοητὴ πυξίδα, βάσεις καὶ θεμέλια γιὰ τὸ λειτουργικὸ παρόν. Ὁ διωγμὸς τοῦ 1950, 1952 ἕως καὶ 1954 σφράγισε καὶ κατέσχεσε ναοὺς παλαιοημερολογιτῶν, μὰ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἡ σθεναρὴ ἀντίσταση κλήρου καὶ λαοῦ δημιούργησε στὴν Ἑλλάδα τεράστιο ἀριθμὸ ἰδιόκτητων ναῶν καὶ μοναστηριῶν, μερικὰ ἐκ τῶν ὁποῖων ἀποτελοῦν κόσμημα καὶ σημεῖα ἀναφορᾶς γιὰ τὴν τοπικὴ κοινωνία.

στόσο, καὶ πάλι ἡ Ῥωμηοσύνη πληγώθηκε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ παρίσταναν τὸν Ῥωμηό. Ὅπως ὁ Ἐφιάλτης ἀποδυνάμωσε τὴν ἄμυνα τῶν ἡρώων στὶς Θερμοπύλες, μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ἀποδυναμώθηκε ἡ εἰκόνα τῶν παλαιοημερολογιτῶν. Πρόδωσαν τὸν σκοπό τους, ἀμαύρωσαν τὴν εἰκόνα τους καὶ ὁ ἀγῶνας καὶ ἡ θυσία μετετράπησαν σὲ ἰδιοτέλεια καὶ καιροσκοπισμό. Αὐτὸ ὄχι τυχαῖα. Ἔπεισαν μὲ τὸν θόρυβό τους, θόρυβο ποὺ ἠχεῖ σὰν τὸ ἄδειο βαρέλι. Προσωπικότητες ἀδύναμες, μικρότερες τῶν περιστάσεων, ἔχασαν τὸν δρόμο τους, μπερδεύτηκαν στὸ σκηνικὸ τοῦ Γολγοθᾶ καί, ἀντὶ νὰ σηκώσουν τὸν σταυρὸ τῆς θυσίας καὶ τῆς ὁμολογίας, σήκωσαν τὸν σταυρὸ τῆς ἀρνήσεως. Ἐξαπάτησαν τὸν ἑαυτὸ τους μὲ τὸν σταυρὸ τῆς ἀρνήσεως καὶ μετὰ ἦταν πιὸ εὔκολο γιὰ αὐτοὺς νὰ ἐξαπατήσουν ἁπλοὺς ἀνθρώπους ποὺ τοὺς ἀκολούθησαν.

Τελικά, ἔβαλαν τὴ μητέρα Ἐκκλησία σὲ περιπέτειες. Δίχασαν τὸν χῶρο τοῦ παλαιοῦ, ὅμως ἡ Ῥωμηοσύνη ξέρει νὰ ἐπιβιώνει. Τὸ φῶς δὲν σκιάζεται, ἀλλὰ φαίνεται, ἀποκαλύπτεται καὶ οἱ πραγματικοὶ ἀγωνιστὲς ἀναδεικνύονται ἀπὸ τὸν Θεὸ. Ἐμεῖς ἔχουμε ἀνάγκη τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἡ Ἐκκλησία δὲν μᾶς ἔχει ἀνάγκη. Ἡ Ἐκκλησία θέλει ὑπηρέτες Χριστοῦ, ὄχι σωτῆρες μὲ ἀκολούθους χωρὶς ἐπίγνωση. Ἐμεῖς μὲ τὴ συνείδηση τοῦ Ῥωμηοῦ ποὺ ὑπηρετεῖ τὴν ἀλήθεια ἔχουμε ἐλπίδες σωτηρίας. Ἀκουμπᾶμε τὸ πρόσωπό μας, τὴ ζωή μας ὁλόκληρη στὴν Ἀγκαλιὰ τῆς Ἐκκλησίας, τὴν ὁποία ὑπηρετοῦμε. Ζητᾶμε τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ καὶ Ἐκεῖνος ἂς ἀναδείξει τοὺς καλοὺς ἐργάτες, ἂς παρηγορήσει τοὺς ὀλιγοπίστους καὶ ἂς φωτίσει τοὺς ἀρνητὲς τῆς ἀληθείας. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος ὕπαρξής μας, νὰ ὑπηρετοῦμε τὴν Ἐκκλησία καὶ νὰ συμπορευόμαστε σύμφωνα μὲ τὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ μὲ ὅ,τι παραλείψεις καὶ ἀνθρώπινες ἀδυναμίες ἔχουμε. Συνεχίζουμε μὲ πόνο ψυχῆς καὶ λέμε «ὡς ἐδῶ»!

«Στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετὰ φόβου»! Νὰ προσέξουμε καὶ νὰ σταματήσουμε ἕνεκα τοῦ ἡμερολογίου τὴν ἐσωτερική μας διαμάχη. Πονάει ἡ Ῥωμηοσύνη καὶ ἀπαξιώνεται ὁ ῥόλος της ὅσο ἐπιμένουμε σὲ δύο διαφορετικὰ ἑορτολόγια, τὰ ὁποῖα δημιουργοῦν ἀπὸ τὴ μία ἀσάφεια καὶ διχασμὸ καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἐτσιθελισμὸ καὶ ἀκρότητες. Προφανῶς, οἱ ἀνθρώπινες σκέψεις καὶ προτάσεις θὰ πέσουν στὸ κενό. Δὲν χρειάζονται καὶ δὲν βοηθοῦν οἱ ἀνθρώπινες σκέψεις. Ἐπίσης, ἂς μὴν περιμένουμε τὸν Θεὸ μὲ τὴν ἔννοια τοῦ ἀπὸ μηχανῆς Θεοῦ. Ἐδῶ ἀπαιτεῖται ἡ Θεανθρώπινη παρουσία. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ κάθε ἄνθρωπος χρειάζεται νὰ προχωρήσει μὲ προσανατολισμὸ πρὸς τὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ τότε μόνον ὁ Θεὸς θὰ μιλήσει μέσῳ τῶν Ἁγίων Του. Αὐτὸ εἶναι Θεανθρώπινη παρουσία.

Μὲ ἄλλα λόγια, χρειάζεται μετάνοια καὶ προσευχή. Ἀπὸ τὸ 1924 ὁ τρόπος ποὺ ἀντιμετωπίστηκε τὸ σοβαρὸ θέμα τῆς προσθήκης ἑνός δευτέρου ἑορτολογίου - ἤ, διαφορετικά, τῆς εἰσαγωγῆς τοῦ πολιτικοῦ ἡμερολογίου μὲ τὸ δεύτερο ἑορτολόγιο - ἦταν τὸ νὰ περιγράφεται ἡ ἀλλαγὴ ὡς λύση, ἐνῷ, ἀντίθετα, ἡ μεταρρύθμιση γέννησε πρόβλημα. Αὐτό, μὲ τὴ σειρά του, πρόσθεσε καὶ ἄλλα ζητήματα, ὅπως ὁ οἰκουμενισμός, ποὺ ἐνισχύουν τὴν ἐξίσωση τοῦ προβλήματος, ὅμως ἀπὸ τὴν ἄλλη ἐνισχύεται περισσότερο ἡ ἀνάγκη γιὰ προσευχὴ καὶ μετὰνοια καὶ ἡ ἀνάγκη Θεανθρώπινης πρωτοβουλίας. Νὰ προσευχηθοῦμε ὅλοι μας ἐν μετανοίᾳ, νὰ πλησιάσουμε τὸν συνάνθρωπό μας, νὰ μοιραστοῦμε τὶς κοινὲς ἀνησυχίες, καὶ νὰ παραδεχθοῦμε τὰ λάθη μας. Tὰ λάθη τῶν ἄλλων νὰ προσπαθήσουμε νὰ τὰ θεραπεύσουμε. Μόνο Θεανθρωπίνως θὰ ἀλλάξουμε, ἐπειδὴ ἡ μοίρα μας εἶναι νὰ εἴμαστε Ῥωμηοὶ καὶ οἱ Ῥωμηοὶ ἐπιβιώνουν καὶ ἀποκαλύπτονται ἐν Χριστῷ.

ν κατακλείδι, ἡ Ῥωμηοσύνη δοκιμάζεται γιὰ ἄλλη μία φορά καὶ ἀπαιτεῖται ἄμεση ἀνάληψη πρωτοβουλιῶν. Πρωτοβουλία σημαίνει, ἀρχικά, μετάνοια καὶ προσευχή. Ἐν συνεχείᾳ, νὰ δοῦμε πώς μποροῦμε νὰ μιλήσουμε θεραπευτικά, χωρίς νὰ θυσιάζεται ἡ ἑνότητα ἕνεκα τῶν ἡμερῶν καὶ τοῦ χρόνου, ὅπως ἔχει γίνει ἕως τώρα. Νὰ προβληθεῖ ἡ Ἀλήθεια. Νὰ ἑστιάσουμε σὲ ἕνα κοινὸ ἑορτολόγιο, ὅπως ἔχει κάνει μέχρι στιγμῆς ἡ συντριπτικὴ πλειοψηφία τῶν Ὀρθοδόξων, στὸ ἑορτολόγιο τῶν Πατέρων μας, στὸ παλαιὸ ἑορτολόγιο. Νὰ ἑστιάσουμε στὴν ἑνότητα καὶ ὄχι στὸν χρόνο. Νὰ ἑστιάσουμε στὸν λειτουργικὸ χρόνο τῆς ἑνότητας καὶ ὄχι στὸν ἐπιστημονικὸ χρόνο τῆς διάσπασης. Ὁ Θεὸς δὲν θὰ μᾶς ζητήσει ἐὰν τηρήσαμε τὴν ἐπιστημονικὴ ἀκρίβεια, ἀλλὰ ἐὰν βιώσαμε τὴν ἑνότητα μέσα στὸν λειτουργικὸ χρόνο. Ἡ πρόοδος τῆς ἐπιστήμης δὲν ἦταν ποτὲ ἐμπόδιο γιὰ τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας. Γιατί, ἄραγε, νὰ ἐπιλέγουμε τὴ μειοψηφία τῆς ἐξυπνάδας καὶ δὲν ἐπιλέγουμε τὴν πλειοψηφία τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἑνότητας;

Αὐτὸ καλούμαστε ὅλοι ὡς Ῥωμηοὶ νὰ τὸ ἀπαντήσουμε καί, ἐὰν δὲν τὸ ἀπαντήσουμε, τότε αὐτὸ θὰ συναντήσει ἐμᾶς.

Γρηγορεῖτε! Πέρασαν 100 χρόνια. Πόσα θέλουμε ἀκόμα νὰ περάσουν, γιὰ νὰ βιώσουμε τὴν ἐν Χριστῷ ἑνότητα στὸν λειτουργικὸ χρόνο ποὺ μᾶς ἔχει ἀπομείνει;

Χρόνια πολλά! Ὁ Ἅγιος Δημήτριος καὶ ἡ Παναγία νὰ σκεπάζει τὸν καθέναν μας, τὴν πόλη μας, τὴν Θεσσαλονίκη, τὸ ἔθνος μας καὶ ὅλους τοὺς ἀπανταχοῦ Ῥωμηούς.

Σᾶς εὐχαριστῶ πολὺ γιὰ τὴν προσοχή σας.

Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2024

ΔΥΝΑΜΗ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ (Ὁμιλιά τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

 

Ὁμιλία Κυριακῆς Ζ΄ Λουκᾶ (Θεραπείας Αἱμορροούσης – Ἀνάσταση κόρης Ἰαείρου)

Ἀπὸ τὸν Σεβ/το Μητροπολίτη Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίας Παρασκευῆς στὸ Μεζοῦρλο (Λατίνια) Λαρίσης, τὴν Κυριακή, 28-10/10-11-2024, μὲ τίτλο: «Δύναμη Χριστοῦ στὴν ἀσθένεια καὶ στὸν θάνατο!».