Η ΕΙΚΟΝΑ ΕΚΕΙΝΟΥ ΠΟΥ ΕΛΠΙΖΕΙ ΣΤΟΝ ΘΕΟ (Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως)

 Πόσο ὡραία, πόσο εὐχάριστη, πόσο χαριτωμένη εἶναι ἡ εἰκόνα ἐκείνου ποὺ ἐλπίζει στὸν Θεὸ ποὺ σώζει, στὸν Θεὸ τῶν οἰκτιρμῶν, τὸν Θεὸ τοῦ ἐλέους, τὸν ἀγαθὸ καὶ φιλάνθρωπο Θεό.

Ἀληθινὰ μακάριος εἶναι ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἐλπίζει στὸν Θεό. Ὁ Θεὸς εἶναι πάντα βοηθὸς του καί δὲν φοβᾶται ὅ,τι κακὸ κι ἂν τοῦ προξενήσει ἅνθρωπος. Ἐλπίζει στὸν Κύριο καὶ πράττει τὰ ἀγαθά. Κάθε του ἐλπίδα τὴν ἔχει ἐναποθέσει σ’ Αὐτόν καί σ’ Αὐτὸν ἐξομολογεῖται μὲ ὅλη του τὴν καρδιά. Εἶναι τὸ καύχημὰ του, εἶναι ὁ Θεὸς του καὶ Τὸν ἐπικαλεῖται μέρα καὶ νύχτα. Τὸ στόμα του ὡραῖο ἀναπὲμπει αἴνους στὸν Θεό, τὰ χείλη του πιὸ γλυκὰ ἀπὸ μέλι καὶ κερὶ σὰν ἀνοίγουν γιὰ νὰ ψάλλουν στὸν Θεὸ, ἡ δὲ γλῶσσα του γεμάτη χάρη κινεῖται πρὸς δοξολογίαν Θεοῦ. Ἡ καρδιά του εἶναι ἕτοιμη νὰ Τὸν ἐπικαλεσθεῖ, ἡ διάνοιά του ἕτοιμη νὰ ἀνυψωθεῖ πρὸς Αὐτόν, ἡ ψυχὴ του εἶναι προσηλωμένη στὸν Θεὸ καί «ἡ δεξιὰ τοῦ Κυρίου ἀντελάβετο αὐτοῦ». «Ἐν τῷ Κυρίῳ ἐπαινεθήσεται ἡ ψυχὴ αὐτοῦ». Ζητᾶ καὶ λαμβάνει ἀπὸ τὸν Θεὸ, αὐτὸ ποὺ ζητᾶ ἡ καρδιά του. Ζητᾶ καὶ βρίσκει ὅσα ποθεῖ. Κρούει καὶ τοῦ ἀνοίγονται οἱ θύρες τοῦ ἐλέους. Αὐτὸς ποὺ ἐλπίζει στὸν Κύριο ἐπαναπαύεται σὲ ἥσυχα νερά. Ὁ δὲ Κύριος τοῦ δίνει πλούσια τὰ ἐλέη του. Ἡ δεξιὰ τοῦ Κυρίου κατευθύνει τὴν πορεία του καὶ δάκτυλος Κυρίου τὸν καθοδηγεῖ στοὺς δρόμους του. Αὐτὸς ποὺ ἐλπίζει στὸν Κύριο δέν ἀστοχεῖ. Ἡ ἐλπίδα του δὲν πεθαίνει ποτὲ. Ὁ Θεὸς εἶναι ἡ προσδοκία του, ἡ ἀκρότατη ἐπιθυμία τῆς καρδιᾶς του. Πρὸς Αὐτὸν στενάζει ἡ καρδιά του ὅλη τὴν ἡμέρα: «Κύριε μὴν ἀργήσεις, σήκω, κάνε γρήγορα, ἔλα καὶ ἀπομάκρυνε ἀπὸ τὴν ψυχὴ μου κάθε ἀνάγκη, ἐξάγαγε ἐκ φυλακῆς τὴν ψυχὴ μου. Θὰ σὲ δοξολογήσω μὲ ὅλη μου τὴν καρδιά Κύριε. Σὲ Σένα θὰ ἀπευθύνεται κάθε λόγος πού θὰ βγαίνει ἀπ’ τὸ στόμα μου». Αὐτὸς ποὺ ἐλπίζει στὸν Κύριο, εὐλογεῖ τὸν Ὕψιστο, τὸν λυτρωτὴ του καί ἁγιάζει «τὸ ὄνομα τὸ ἅγιον αὐτοῦ». Ἐλπίζει καί ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς του κραυγάζει πρὸς τὸν Θεό: «Κύριε πότε ἥξω καὶ ὀφθήσομαι τῷ προσώπῳ σου;». Αὐτὸς ποὺ ἐλπίζει στὸν Κύριο θὰ ἐπικαλεσθεῖ τὸν Ὕψιστο, γιὰ νὰ εἰσέλθει στὸ ἁγιαστήριό Του, γιὰ νὰ δεῖ καὶ νὰ χαρεῖ τὰ θαυμάσιά Του καί ὁ Κύριος θὰ ἀκούσει τὴ φωνὴ τῆς δέησής του. Αὐτὸς ποὺ ἐλπίζει στὸν Κύριο ἀπολαμβάνει ἄκρα εἰρήνη, γαλήνη ἐπικρατεῖ στὴν καρδιά του καί στὴν ψυχὴ του βασιλεύει πλήρης ἁταραξία. Ὅταν ἔχει βοηθὸ του τὸν Θεό ἀπὸ τί να φοβηθεῖ; Ἀπὸ τὶ νὰ δειλιάσει; Ἄν ξεσηκωθεῖ ἐναντίον του πόλεμος, δὲν πτοεῖται γιατὶ ἐλπίζει στὸν Κύριο. Άν τὸν καταδιώξουν πονηροὶ δὲν φοβᾶται, γιατὶ ξέρει ὅτι ὅλα εἶναι ὑπὸ τὸν ἔλεγχο τοῦ Κυρίου. Δὲν ἐλπίζει στὸ τόξο του, οὔτε στὴ φαρέτρα του, οὔτε ἐξαρτᾶ τὴ σωτηρία του ἀπὸ τὴ ρομφαία, ἀλλὰ ἀπὸ τὸν Κύριο καὶ Θεὸ του, ποὺ μπορεῖ νὰ τὸν γλυτώσει ἀπὸ τὰ χέρια αὐτῶν ποὺ τὸν πολεμοῦν, ἀπὸ τὴν παγίδα τοῦ ἁμαρτωλοῦ καί ἀπὸ τὴν καταιγίδα. Εἶναι πεπεισμένος γιὰ τὴ δύναμη τοῦ Κυρίου καί «ἐπὶ τὸν βραχίονα τὸν ὑψηλὸν αὐτοῦ καὶ ὁ Κύριος σώσει αὐτόν». Αὐτὸς ποὺ ἐλπίζει στὸν Κύριο βαδίζει ἤρεμος στὸν ἀγῶνα τῆς ζωῆς του καὶ διανύει τὸν δρόμο αὐτὸ δίχως τὸ ἄγχος τῶν μεριμνῶν. Ἐργάζεται ἀκατάπαυστα τὸ ἀγαθό, τὸ εὐάρεστο καὶ τέλειο, τὰ δὲ ἔργα του, τὰ εὐλογεῖ ὁ Θεός. Σπέρνει εὐλογημένα καὶ λαμβάνει πλούσιους τοὺς καρποὺς τῶν κόπων του. Ἔχει θάρρος στὸν Κύριο καὶ δὲν παρεκτρέπεται ἀπὸ τοὺς πειρασμοὺς ποὺ τὸν κυκλώνουν. Στὶς δοκιμασίες τῆς ζωῆς δὲν παραιτεῖται, ἀλλὰ ἐλπίζει, διότι ἐκεῖ ποὺ τὰ πράγματα φαίνονται ἀδύνατα, ὁ Θεὸς φανερώνει τὴ διέξοδο. Μέσω τῆς πίστης προσδοκᾶ καὶ τὴν ἐλπίδα τῆς δικαιοσύνης. Αὐτὸς ποὺ ἐλπίζει στὸν Κύριο δὲν ἐλπίζει σὲ χρήματα, οὔτε στὸ μέγεθος τῆς δύναμὴς του, ἀλλὰ ἐπαναπαύεται στὴ βοήθεια ποὺ θὰ τοῦ παράσχει ὁ Θεός. Αὐτὸς ποὺ ἐλπίζει στὸν Κύριο εἶναι γεμᾶτος πίστη καὶ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό, ζεῖ ἔχοντας θάρρος στὴν ἀγαθὴ του συνείδηση, ἐμφανίζεται μὲ τὴν παρρησία γιοῦ ἀπέναντι στὸν οὐράνιο Πατέρα του καί Τὸν ἐπικαλεῖται γιὰ νὰ ἔλθει ἡ βασιλεία Του στὴ γῆ καί τὸ θέλημα Του νὰ πραγματώνεται στὴ γῆ ὅπως καὶ στὸν οὐρανό. Αὐτὸς ποὺ ἐλπίζει στὸν Κύριο, εἶναι ἀφοσιωμένος ὁλοκληρωτικά σ’ Ἐκεῖνον καὶ ὑψώνει τὴν καρδιά του στὸν ἀγαθὸ καὶ ἀθάνατο Θεό. Ζητᾶ ἀπ’ Αὐτὸν τὸ ὕψιστο ἀγαθὸ καὶ τὴν ἀθανασία στὴ βασιλεία τῶν Οὐρανῶν καί ὁ Θεὸς τὸν εἰσακούει. Μακάριος ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἐλπίζει στὸν Κύριο!

 

(Από το βιβλίο “Τὸ γνῶθι σαυτὸν, Κείμενα Αὐτογνωσίας”, Ἐκδόσεις Ἄθως)

Πηγή

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΔ΄ ΛΟΥΚΑ 2025 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Καθὼς ὁ Χριστὸς πορευόταν πρὸς τὴν Ἰεριχώ, μᾶς λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς, κάποιος τυφλὸς ἄνδρας καθόταν στὸ πλάι τοῦ δρόμου καὶ ζητοῦσε ἐλεημοσύνη. Ξαφνικά, ἄκουσε θόρυβο ἀπὸ πλῆθος κόσμου καὶ ρώτησε νὰ μάθει τὶ συνέβαινε. Τὸν πληροφόρησαν ὅτι θὰ περνοῦσε ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁδὸ ὁ Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος. Ἔλαμψε τὸ πρόσωπό του στὸ ἄκουσμα αὐτῆς τῆς εἴδησης. Εἶχε ἀκούσει γιὰ τὸν Χριστό μας ὅτι πλῆθος ἀνθρώπων ἀσθενῶν εἶχε θεραπεύσει μὲ μόνο τὸν λόγο Του καὶ ἤλπιζε ὅτι θὰ λάμβανε καὶ ἐκεῖνος τὴν θαυματουργικὴ θεραπεία. Ἔτσι, ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ ἅπλωνε τὸ χέρι στὸν διαβάτη γιὰ νὰ λάβει τὰ πρὸς τὸ ζῆν, ἄρχισε νὰ κράζει πρὸς τὸν Χριστό: «Ἰησοῦ, υἱὲ Δαυίδ, ἐλέησόν με». Πολλοὶ ποὺ τὸν ἄκουγαν, τὸν μάλωναν λέγοντάς του νὰ σιωπήσει. Ἀκάθεκτος ἐκεῖνος, συνέχιζε μὲ μεγαλύτερη ἔνταση «Ἰησοῦ, υἱὲ Δαυίδ, ἐλέησόν με». Εἶχε δεῖ ὁ τυφλός. Εἶχε δεῖ αὐτὸ ποὺ οἱ περισσότεροι βλέποντες δὲν ἔβλεπαν. Εἶχε δεῖ ὅτι αὐτὸς ποὺ θὰ περνοῦσε ἀπὸ μπροστά του δὲν ἦταν ἕνας τυχαῖος, ἀλλὰ τὸ Φῶς τοῦ κόσμου, ὁ Φωτοδότης τῆς ζωῆς μας. 

               Ἀκούγοντας ὁ Ἰησοῦς τὴν ἱκεσία τοῦ τυφλοῦ, δὲν τὸν ἀπέφυγε, ἀλλὰ τὸν πλησίασε μὲ συμπάθεια. 

- Τί θέλεις; 

- Κύριε, θέλω νὰ δῶ. 

- Νὰ δεῖς! Ἡ πίστη σου σὲ ἔχει σώσει!

Ἔτσι, εὐθὺς ἄνοιξε τὰ μάτια του ὁ πρώην τυφλὸς καὶ εἶδε. Τέτοια χαρὰ τὸν πλημμύρισε ποὺ ἄρχισε νὰ δοξάζει τὸν Θεό· καὶ μαζὶ μὲ αὐτόν, ὅλος ὁ λαός. Καὶ ἔτσι, χαρούμενοι ὅλοι μαζὶ ἀκολούθησαν τὸν Χριστό πρὸς τὴν Ἰεριχώ. 

               Τὸ πρῶτο ποὺ θὰ ἤθελα νὰ τονίσω γιὰ τὴν σημερινὴ περικοπὴ εἶναι ἡ ἐπιμονὴ τοῦ τυφλοῦ. Λένε κάποιοι «ὁ ἐπιμένων νικᾶ» καὶ ἔχουν δίκαιο. Ἡ ἐπιμονὴ στὸν ἀγώνα γιὰ τὴν ἐξασφάλιση κάποιου καλοῦ ἔχει πάντοτε θετικὰ ἀποτελέσματα καὶ αὐτὸ διότι ὁ Ἴδιος ὁ Θεὸς συντρέχει καὶ εὐλογεῖ. Τὸν τυφλὸ τῆς περικοπῆς, ὅταν ἔβγαζε φωνὴ ἱκεσίας πρὸς τὸν Χριστό, τὸν μάλωναν κάποιοι καὶ τοῦ ἔλεγαν νὰ σταματήσει. Δὲν ἄκουσε κανέναν. Ἐκεῖνος εἶχε ἕναν σκοπὸ καὶ ἐπέμεινε σὲ αὐτὸν τὸν σκοπὸ μέχρι ποὺ νίκησε. Ἡ ἐπίμονη προσευχή του κίνησε τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ μὲ ἀποτέλεσμα νὰ γίνει καλά. Θέλουμε κὶ ἐμεῖς νὰ γίνουμε καλά; Θέλουμε νὰ νικήσουμε τὰ πάθη μας, νὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ τὸν κακό μας ἑαυτό, νὰ δοῦμε τὸ «Φῶς τὸ ἀληθινό»; Ἂν ἐπιμείνουμε, θὰ τὰ καταφέρουμε, διότι ὅπως εἶχε πεῖ κάποιος Ἅγιος: «εἶναι ἀδύνατον αὐτὸν ποὺ πασχίζει ἐν ἀληθείᾳ νὰ σωθεῖ, νὰ μὴν τὸν ἐλεήσει ὁ Κύριος». 

               Ἡ ὅλη στάση τοῦ τυφλοῦ ἄνδρα ὁ ὁποῖος ἔστεκε καὶ ζητοῦσε ἐλεημοσύνη, μᾶς διδάσκει ὅτι καλὸ εἶναι νὰ μὴν κατακρίνουμε καὶ περιφρονοῦμε κανέναν συνάνθρωπό μας. Ἐκεῖνος, ὁ ζητιάνος, εἶδε τὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ. Ἐμεῖς; Ὁ κάθε ἄνθρωπος εἶναι πλασμένος κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ καὶ ἔτσι πρέπει νὰ τὸν ἀντιμετωπίζουμε. Ἀκόμη καὶ ὁ πιὸ ἁμαρτωλὸς ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ γίνει ὁ πιὸ Ἅγιος καὶ αὐτὸ δὲν πρέπει νὰ τὸ ξεχνᾶμε. 

               Ἄλλωστε, ὁ μακάριος τυφλὸς τοῦ Εὐαγγελίου, στὸν ὁποῖο οἱ περισσότεροι δὲν θὰ ἔδιναν κὰν προσοχή, ἦταν ἐκεῖνος ποὺ μᾶς ἄφησε μεγάλη καὶ πολύτιμη κληρονομιά. Τὸ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με», ἡ σύντομη αὐτὴ καὶ πολὺ δυνατὴ προσευχή, τὴν ὁποία οἱ Ἅγιοι Πατέρες μᾶς προτρέπουν νὰ λέμε συνεχῶς γιὰ νὰ ἁγιαζόμαστε καὶ ἐμεῖς καὶ τὰ ἔργα μας, ἕλκει τὴν καταγωγή της ἀπὸ τὴν ἱκεσία τοῦ τυφλοῦ πρὸς τὸν Χριστό: «Ἰησοῦ, υἱὲ Δαυίδ, ἐλέησόν με». 

               Εὔχομαι, ὅπως ὁ τυφλὸς ἀξιώθηκε τῆς θεραπείας, ἔτσι καὶ ἐμεῖς νὰ ἀξιωθοῦμε τῆς θεραπείας καὶ νὰ δοῦμε τὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ μέσα ἀπὸ τὸν ἀγώνα μας μὲ σύμμαχο τὴν ἐπιμονή, τὴν ἀδιαφορία γιὰ τὸ τὶ λένε οἱ Σειρῆνες τοῦ κόσμου καὶ μὲ τὴν φωνὴ ἡ ὁποία θὰ βγαίνει ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μας καὶ θὰ λέει: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με. 

Μετ’ εὐχῶν,

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ (Άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης)

Η εσωτερική ειρήνη δεν είναι ένα απλό συναίσθημα ηρεμίας, ούτε μια ψυχολογική τεχνική εξισορρόπησης των συναισθημάτων. Για την ορθόδοξη παράδοση και ιδιαιτέρως για τον Άγιο Ιωάννη της Κρονστάνδης, η ειρήνη είναι ένα βαθύ πνευματικό γεγονός, ένα μυστήριο που γεννιέται από την ένωση του ανθρώπου με το Θεό. Ο Χριστός είπε ότι αφήνει στους μαθητές του την ειρήνη, όχι όπως τη δίνει ο κόσμος.  Αυτή η ειρήνη, που δεν μπορεί να τη φτάσει η σύγχρονη λογική και δεν μπορεί να την καταστρέψει καμία αντιξοότητα, είναι η καρδιά της πνευματικής ζωής. Ο Άγιος Ιωάννης, ζώντας μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο φτώχεια, ασθένειες, ποικίλους πειρασμούς και οικογενειακές δυσκολίες των ανθρώπων που υπηρετούσε, γνώριζε καλά πως η αληθινή ειρήνη δεν εξαρτάται από εξωτερικές συνθήκες, είναι εσωτερική κατάσταση. Δεν είναι φυγή από τον πόνο, αλλά μεταμόρφωσή του. Δεν είναι άρνηση της πραγματικότητας, αλλά φωτισμός της. Η ειρήνη γεννιέται όταν η καρδιά αναπαύεται στον Θεό και εμπιστεύεται πλήρως στην πρόνοιά Του.

Ο Άγιος Ιωάννης θεωρούσε τις θλίψεις όχι εμπόδιο, αλλά ευκαιρία. Οι δυσκολίες, οι οικογενειακές εντάσεις, οι απογοητεύσεις, οι στιγμές που δεν βλέπουμε διέξοδο, είναι στιγμές όπου αποκαλύπτεται το μέτρο της πίστης και της ελπίδας μας. Ο άνθρωπος συχνά επιδιώκει να διώξει κάθε πόνο και κάθε σύγκρουση, αλλά ο Άγιος διδάσκει ότι η ειρήνη δεν έρχεται με την εξαφάνιση των θλίψεων, έρχεται όταν μαθαίνουμε να της δέχεται η καρδιά μας με υπομονή, με εμπιστοσύνη και με προσευχή. Μία καρδιά που έχει μάθει να δέχεται τα πάντα από το Θεό, τα χαρμόσυνα και τα οδυνηρά δεν ταράζεται εύκολα, βρίσκει νόημα εκεί που ο κόσμος βλέπει παράλογο, βρίσκει παρηγοριά εκεί που άλλοι απελπίζονται. Ο Άγιος έλεγε ότι πολλές φορές ο άνθρωπος θλίβεται όχι τόσο από το ίδιο το γεγονός, όσο από την εσωτερική του αντίδραση, από την αδυναμία να εμπιστευθεί το Θεό και να δει πέρα από το άμεσο.

Για τον Άγιο Ιωάννη, η προσευχή ήταν η αναπνοή της ψυχής. Δεν είναι τυχαίο ότι πέρασε όλη τη ζωή του προσευχόμενος για άλλους ανθρώπους, για αρρώστους, για πονεμένους, για ανθρώπους που είχαν χάσει το φως της ελπίδας. Η  προσευχή  όπως  έλεγε  δεν  είναι  απλώς  λόγια,  αλλά  δύναμη  που  μεταμορφώνει  τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου. Όταν η καρδιά ανοίγει στο Θεό μέσα στην προσευχή, η ειρήνη κατεβαίνει σαν απαλή δροσιά. Ακόμη και αν τα προβλήματα συνεχίζουν να υπάρχουν, η ψυχή τα αντιμετωπίζει διαφορετικά. Η προσευχή δεν αλλάζει απαραίτητα γεγονότα, αλλά αλλάζει τον άνθρωπο που τα βιώνει. Όπως και το Ευαγγέλιο δείχνει, η προσευχή φέρνει τον άνθρωπο μέσα στον χώρο του φωτός και της χάριτος, εκεί όπου ο φόβος και οι ταραχή δεν έχουν θέση. Ο Άγιος τόνιζε ότι η προσευχή πρέπει να είναι καρδιακή, ταπεινή, συνεχής και κυρίως ζωντανή. Η προσευχή που γίνεται με εμπιστοσύνη, ακόμη και χωρίς πολλά λόγια, ανοίγει τον δρόμο για την ειρήνη που δεν νικιέται.

Ο Άγιος μιλούσε πολύ για την πραότητα, όχι ως αδυναμία, αλλά ως υπερφυσική δύναμη. Ο πράος δεν είναι άτομο χωρίς χαρακτήρα, αλλά άνθρωπος που έχει δαμάσει τα πάθη του, τις εσωτερικές εκρήξεις και τις επιρροές των λογισμών. Πραότητα σημαίνει η ειρήνη που ξεχειλίζει προς τους άλλους. Στις οικογενειακές συγκρούσεις αυτή η πραότητα είναι σωτήρια. Ο θυμός, όπως έλεγε ο Άγιος, είναι σαν φωτιά που ανάβει εύκολα και καταστρέφει γρήγορα, η πραότητα, όμως, είναι σαν δροσερό νερό που σβήνει τη φωτιά. Όποιος αντιδρά με πραότητα, δεν τροφοδοτεί την ένταση, την διαλύει. Η πραότητα είναι καρπός της ταπείνωσης. Όταν ο άνθρωπος δεν αισθάνεται την ανάγκη να επιβάλλει τη γνώμη του, να έχει πάντα το δίκιο του, να αντιδρά με οργή, τότε η καρδιά του γίνεται τόπος ειρήνης και εκεί, μέσα σε αυτή τη γλυκιά ταπείνωση, ο Θεός κατοικεί.

Ο Άγιος δίδασκε πως η ειρήνη της καρδιάς είναι αδύνατη χωρίς συγχώρηση. Η πικρία, η μνησικακία και ο θυμός δηλητηριάζουν τη ζωή, δεν αφήνουν χώρο για χάρη, κρατούν την ψυχή φυλακισμένη σε παλιά γεγονότα και τραύματα. Η συγχώρηση δεν είναι αδικία ούτε αδυναμία, είναι πράξη δύναμης, είναι πράξη ελευθερίας. Όταν ο άνθρωπος συγχωρεί, γίνεται όμοιος με το Θεό, που συγχωρεί πρώτος και αγαπά αυτούς που δεν ανταποδίδουν την αγάπη του. Ο Άγιος Ιωάννης έλεγε ότι η συγχώρηση είναι σαν να απελευθερώνεις πρώτα τον εαυτό σου από τα δεσμά που σε κρατούν δεμένο. Μια καρδιά που συγχωρεί δεν κρατάει σκοτάδι μέσα της, γίνεται καθαρή και φωτεινή και μέσα στο φως δεν υπάρχει θλίψη που να μπορεί να σβήσει την ειρήνη. Η πιο βαθιά ρίζα της ειρήνης, σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη, είναι η πλήρης εμπιστοσύνη στο Θεό. Όταν ο άνθρωπος σταματήσει να οικοδομεί τη ζωή του πάνω στις δικές του δυνάμεις και αφήσει το Θεό να καθοδηγεί τα βήματά του, τότε η καρδιά του γεμίζει με άφθαρτη ειρήνη. Η εμπιστοσύνη αυτή δεν είναι εύκολη, απαιτεί αγώνα, προσευχή και συνεχή στάση ταπεινώσεως, αλλά είναι το μόνο θεμέλιο πάνω στο οποίο μπορεί να στηριχθεί η εσωτερική γαλήνη. Όταν η ψυχή ξέρει ότι δεν είναι μόνη, τότε δεν φοβάται καμία δυσκολία και όταν ξέρει ότι ο Θεός εργάζεται μέσα από όλα, ακόμη και μέσα από τα σκληρά και άδικα, τότε βρίσκει νόημα σε κάθε δοκιμασία. Ο Άγιος έλεγε ότι ο Θεός δεν επιτρέπει ποτέ μια θλίψη χωρίς λόγο και όταν δεν βλέπουμε το νόημα, πρέπει να το αναζητούμε με ταπείνωση και υπομονή, γιατί ο Θεός αποκαλύπτει πάντοτε την αλήθεια σε εκείνους που Τον εμπιστεύονται.

Ο Άγιος Ιωάννης ήταν ο κατεξοχήν λειτουργικός άνθρωπος. Η Θεία Λειτουργία ήταν το κέντρο όλης της ύπαρξής του. Εκεί έβρισκε την πληρότητα της αγάπης, τη χαρά της παρουσίας του Χριστού, την ενότητα με όλους, γι' αυτό και δίδασκε ότι η ειρήνη της καρδιάς πηγάζει από την κοινωνία με τον Χριστό. Όταν ο άνθρωπος προσέρχεται στο Άγιο Ποτήριο με μετάνοια και αγάπη, η ειρήνη του Θεού εισέρχεται στην καρδιά του. Η Θεία Ευχαριστία είναι η πηγή της αληθινής γαλήνης, γιατί ενώνει τον άνθρωπο με την ζωή την ίδια. Η ειρήνη δεν είναι κάτι εξωτερικό, είναι ο Χριστός που κατοικεί μέσα στην ψυχή. Όταν η ψυχή ζει με τον Χριστό, τότε ακόμη και οι πιο φοβερές θλίψεις δεν μπορούν να την καταστρέψουν. Είναι στερεωμένη πάνω στο βράχο της χάριτος.

Ο Άγιος Ιωάννης δεν μιλούσε θεωρητικά, δίδασκε πάντα μέσα από τη ζωή. Γνώριζε ότι οι άνθρωποι δυσκολεύονται στις καθημερινές συγκρούσεις, στο σπίτι, στη δουλειά, στις σχέσεις με τους συζύγους, τα παιδιά, τους γονείς, τους συναδέλφους. Έδινε, λοιπόν, συγκεκριμένο δρόμο να προσευχόμαστε πριν μιλήσουμε, ώστε η καρδιά μας να μην ξεχειλίζει από θυμό. Να αναβάλουμε την οργισμένη απάντηση, δίνοντας χρόνο στην ψυχή να ηρεμήσει. Να δίνουμε τόπο στην ταπείνωση γιατί η ταπείνωση φέρνει χάρη. Να θυμόμαστε ότι ο άλλος άνθρωπος είναι εικόνα Θεού, ακόμη και αν σφάλλει. Να μην αφήνουμε μικρά πράγματα να γίνονται μεγάλα μέσα στην καρδιά, να κάνουμε μικρές θυσίες για χάρη της ειρήνης. Η καθημερινή πραότητα είναι έργο μεγάλης πνευματικής δύναμης και αυτή η δύναμη χαρίζεται σε όσους ζουν με προσευχή και αγάπη. Ο Άγιος Ιωάννης έλεγε ότι οι άνθρωποι που ζουν με ειρήνη μέσα σε δύσκολες συνθήκες εκπέμπουν τη λάμψη του Χριστού. Η ειρήνη δεν είναι μόνο προσωπική επιλογή, είναι μαρτυρία. Όταν οι άνθρωποι βλέπουν έναν χριστιανό να παραμένει γαλήνιος μέσα στη θύελλα, τότε καταλαβαίνουν ότι κάτι υπερφυσικό ενεργεί μέσα του. Η ειρήνη της καρδιάς είναι η καλύτερη απόδειξη της παρουσίας του Θεού στη ζωή του ανθρώπου. Δεν μεταδίδεται με λόγια, αλλά με την ίδια τη στάση του ανθρώπου. Ο ειρηνικός άνθρωπος μαλακώνει και τις πιο σκληρές καρδιές, γίνεται φως μέσα στο σκοτάδι, γίνεται παρηγοριά στους πονεμένους και ελπίδα στους απελπισμένους. Ο Άγιος Ιωάννης δίδασκε πως η ειρήνη που χαρίζει ο Θεός δεν είναι προσωρινή. είναι πρόγευση της βασιλείας του. Ο άνθρωπος που ζει με ειρήνη από εδώ, ζει ήδη από τώρα το φως της αιωνιότητας. Η ειρήνη αυτή γίνεται σαν εσωτερικό λιμάνι στο οποίο καταφεύγει ο άνθρωπος σε κάθε καταιγίδα, δεν είναι ένα συναίσθημα που έρχεται και φεύγει, είναι τρόπος ύπαρξης, είναι το θαύμα που συντελείται όταν ο άνθρωπος ενωθεί με τον Χριστό.

Το θαύμα της εσωτερικής ειρήνης δεν είναι μακριά από κανέναν, είναι κοντά σε όποιον ταπεινώνει την καρδιά του, εμπιστεύεται την πρόνοια του Θεού, προσεύχεται με απλότητα, συγχωρεί με αγάπη, αγωνίζεται με πραότητα και κοινωνεί με τον Χριστό. Ο Άγιος μας δείχνει ότι η ειρήνη δεν είναι μόνο δώρο, αλλά και δρόμος, ένας δρόμος που περνά μέσα από τις θλίψεις, αλλά οδηγεί στην αληθινή χαρά. Όποιος βρει αυτή την ειρήνη, γίνεται φορέας της στον κόσμο.

ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΣΗ ΑΡΧΕΙΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

''ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ''

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ΄ ΛΟΥΚΑ 2025 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Ἀκούσαμε σήμερα ἀπὸ τὸν Εὐαγγελιστῆ Λουκᾶ ὅτι κάποιος νέος, πλούσιος σφόδρα, θέλησε νὰ πειράξει τὸν Κύριό μας, γιὰ αὐτὸ Τὸν πλησίασε καὶ ἀνέπτυξε μαζί Του τὸν ἑξῆς διάλογο: 

- Διδάσκαλε ἀγαθέ, τί πρέπει νὰ κάνω γιὰ νὰ κληρονομήσω τὴν αἰώνια ζωή;

- Γιατί μὲ λὲς ἀγαθό; Κανεὶς δὲν εἶναι ἀγαθός, παρὰ μόνο ἕνας, ὁ Θεός. Τὶς ἐντολὲς τὶς γνωρίζεις. Μὴν μοιχεύσεις, μὴν κλέψεις, μὴν ψευδομαρτυρήσεις, τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου.

- Ὅλα αὐτὰ τὰ κάνω ἀπὸ παιδί. 

- Τότε, λοιπόν, (ἀφοῦ αὐτὰ δὲν ἀρκοῦν γιὰ νὰ σοῦ καλύψουν τὸ κενὸ τῆς ψυχῆς), ἕνα σοῦ λείπει. Ὅλα ὅσα ἔχεις πούλησέ τα καὶ δῶσ΄ τα στοὺς πτωχοὺς καὶ θὰ ἔχεις θησαυρὸ στὸν οὐρανὸ καὶ ἔλα νὰ μὲ ἀκολουθήσεις. 

               Ὤχ! Πολὺ σκληρὰ τὰ λόγια αὐτὰ γιὰ τὸν νεαρό (καὶ ὄχι μόνο)· σὰν μαχαίρι στὴν καρδιά. Χωρὶς περισσότερα λόγια, κατέβασε λυπημένος τὸ κεφάλι καὶ ἔφυγε μακριὰ καὶ αὐτὸ διότι εἶχε πολλὰ χωράφια καὶ πλούτη.

               Τὸ κακό, βέβαια, δὲν ἦταν ὅτι εἶχε χωράφια καὶ πλούτη. Ὄχι. Καὶ ἄλλοι εἶχαν χωράφια καὶ πλούτη, ἀλλὰ μὲ τὴν σωστὴ διαχείριση ἔγιναν μεγάλοι εὐεργέτες καὶ κατέκτησαν τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Τότε ποιό ἦταν τὸ πρόβλημα τοῦ νέου; 

               Κάπου μέσα στὸ Ἅγιο Εὐαγγέλιο ὁ Χριστὸς λέει ὅτι ὅπου εἶναι ὁ θησαυρός μας, ἐκεὶ εἶναι καὶ ἡ καρδιά μας. Ὁ θησαυρὸς τοῦ νέου, ἡ ἀπόλυτη προτεραιότητά του, τὸ πρῶτο καὶ κύριο ζητούμενό του, ἦταν τὰ χωράφια καὶ τὰ πλούτη. Ἑπομένως, ὄχι ἁπλῶς ἦταν δεμένος μὲ αὐτά, ἀλλὰ τὰ χωράφια καὶ τὰ πλούτη ἦταν ἡ καρδιά του. Γιὰ αὐτὸ λυπήθηκε ὅταν ὁ Χριστὸς τοῦ εἶπε νὰ τὰ δώσει ὅλα στοὺς πτωχούς. Ἦταν σὰν νὰ τοῦ ἔλεγε νὰ ξεριζώσει τὴν ἴδια τὴν καρδιά του. 

               Καὶ βέβαια, ὁ Χριστὸς δὲν τοῦ εἶπε ἐξ ἀρχῆς νὰ τὰ ἐγκαταλείψει ὅλα. Τοῦ εἶπε, ἁπλῶς, νὰ τηρεῖ τὶς ἐντολές. Στὴν ἐγκατάλειψη τῆς περιουσίας ἔφτασε ἐπειδὴ ὁ νέος Τὸν διαβεβαίωσε ὅτι ἀπὸ μικρὸ παιδὶ τηροῦσε τὶς ἐντολὲς καὶ αἰσθανόταν ἀκόμη ἕνα μεγάλο κενὸ στὴν ψυχή του. Δὲν αἰσθανόταν ἱκανοποιημένος. Εἶχε τὴν αἴσθηση ὅτι παρὰ τὴν τήρηση τῶν ἐντολῶν, δὲν βάδιζε πρὸς τὴν σωτηρία. 

               Αὐτὸ συνέβαινε διότι, πράγματι, κάτι τοῦ ἔλειπε. Ἤξερε ὅτι κάτι τοῦ ἔλειπε, ἀλλὰ δὲν ἤξερε τὶ ἦταν αὐτό. Τοῦ τὸ ἀποκάλυψε ὁ Χριστός, ὁ Ὁποῖος γινώσκει τὰ κρυπτὰ τῶν ἀνθρώπων. Τοῦ ἔλειπε ἡ ψυχικὴ ἐλευθερία. Δὲν μποροῦσε νὰ πλησιάσει τὸν Θεό, διότι ἡ περιουσία του τὸν τραβοῦσε πρὸς τὰ κάτω.  

               Ὁ Κύριός μας τοῦ πρότεινε τὸ γιατρικὸ γιὰ τὴν ἀσθένειά του: ἀπόλυτη ἐλευθερία, ὁλοκληρωτικὸ δόσιμο στὸν Θεό, ἀκτημοσύνη. Ἀκτημοσύνη σημαίνει τὸ νὰ μὴν ἔχουμε τίποτα στὴν κατοχή μας. Ἂν δὲν ἔχεις τίποτα, δὲν φοβᾶσαι μήπως χάσεις κάτι. Μὲ κάθε δικαίωμα καὶ ἐξουσία μίλησε γιὰ ἀκτημοσύνη ὁ Δεσπότης Χριστός, διότι ἦταν καὶ ὁ Ἴδιος ἀκτήμων, καθὼς οὔτε μόνιμη κατοικία δὲν εἶχε. Οἱ Μαθητές Του ἦταν, ἐπίσης, ἀκτήμονες. Κὶ ὅμως, κατάφεραν καὶ ἐπιβίωσαν. Καὶ πῶς νὰ μὴν ἐπιβίωναν, ὅταν μέχρι καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, τὰ ὁποῖα οὔτε σπείρουν, οὔτε θερίζουν, οὔτε μαζεύουν σὲ ἀποθῆκες, τρέφονται πλουσιοπάροχα ἀπὸ τὸν Οὐράνιο Πατέρα;

               Τὸ παράδειγμα τοῦ Κυρίου καὶ τῶν ὁλοκληρωτικὰ ἀφιερωμένων σὲ Ἐκεῖνον Μαθητῶν του, τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, μιμήθηκαν καὶ μιμοῦνται μέχρι τὶς ἡμέρες μας ὅσοι ἀπαρνήθηκαν τὴν ματαιότητα τῶν κοσμικῶν πραγμάτων καὶ σήκωσαν τὸν Σταυρὸ τὴς Μοναχικῆς Πολιτείας. Τὴν ἀκτημοσύνη ἔχουν ὡς βάση οἱ Μοναχοὶ καὶ οἱ Μοναχὲς καὶ ἀκολουθοῦν τὸν Χριστὸ στὴν πορεία πρὸς τὸν Γολγοθᾶ καὶ τὴν κατοπινὴ Ἀνάσταση. Μέσα σὲ αὐτὴν τὴν πορεία δοκιμάζουν πολλὲς φορὲς στεναχώριες, ἀλλὰ ὅλες καλύπτονται ἀπὸ τὴν γλυκιὰ ἐνίσχυση ποὺ προσφέρει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ. 

               Σύμφωνα μὲ τὰ ἀνθρώπινα δεδομένα, ἡ ἀκτημοσύνη φαντάζει ἀδύνατη ἢ καλύτερα «μωρία». Τὰ ἀνθρώπινα δεδομένα, ὅμως, σφάλλουν ἀρκετὰ συχνά. Τὸ βλέπουμε αὐτὸ καθημερινῶς. Τόσα πράγματα ἔφτιαξε ὁ ἄνθρωπος, τὰ ὁποῖα τελικὰ ὡς ἀποτέλεσμα ἔχουν τὴν ζημίωσή του. Γιὰ αὐτό, ὁ Χριστὸς ἦρθε καὶ ἀνέτρεψε τὰ ἀνθρώπινα δεδομένα, κηρύττοντας στεντορείᾳ τῇ φωνῇ ὅτι «τὰ ἀδύνατα παρὰ τοῖς ἀνθρώποις, δυνατὰ παρὰ τῷ Θεῷ εἰσὶ» καὶ «ὅπου βούλεται Θεός, νικᾶται φύσεως τάξις».

               Τὴν ἀκτημοσύνη προτείνει ὁ Θεὸς γιὰ ὅσους θέλουν νὰ Τὸν ἀκολουθήσουν τέλεια καὶ ἀπόλυτα. Οἱ ὑπόλοιποι, ὀφείλουν πρὶν τὴν κοίμησή τους –μεταξὺ ἄλλων- νὰ ἐλευθερωθοῦν ψυχικὰ μὲ δύο τρόπους: πρῶτον, νὰ συγχωρέσουν ὅσους τοὺς πίκραναν καὶ νὰ ζητήσουν συγγνώμη ἀπὸ ὅσους οἱ ἴδιοι πίκραναν καὶ δεύτερον, νὰ ἔχουν τακτοποιήσει τὸ μέλλον τῶν περιουσιακῶν τους στοιχείων, σὲ ποιὸν θὰ μεταβιβασθεῖ τὸ κάθε τί. 

               Ἐπίσης, ἂν κάποιος θεωρεῖ γιὰ τὸν ἑαυτό του ἀκατόρθωτη τὴν τελειότητα διὰ τῆς ἀκτημοσύνης, τουλάχιστον ἂς μὴν ἐπιχειρεῖ νὰ «πειράζει» τοὺς συνανθρώπους του, ἂς ἐργάζεται μὲ ταπεινοφροσύνη τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ἂς ἔχει σὰν κορώνα στὸ κεφάλι του τὴν ἀγάπη, ἡ ὁποία θὰ καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν.

Μετ’ εὐχῶν,

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

Η ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ Ο ΘΕΟΣ ΑΠΟΣΥΡΕΙ ΤΗ ΧΑΡΗ ΤΟΥ (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)

 

Υπάρχει μια φοβερή και ιερή στιγμή στην πορεία κάθε ψυχής, όταν ο Θεός με τρόπο μυστικό αποσύρει τη χάρη του. Δεν το κάνει από οργή, ούτε για να τιμωρήσει, αλλά για να παιδαγωγήσει. Ο Άγιος Συμεών, ο νέος θεολόγος, λέει ότι ο Θεός επιτρέπει να φύγει η χάρη, για να δοκιμαστεί ο άνθρωπος να φανερωθεί αν τον αγαπά πραγματικά, ή αν τον αγαπά μόνο για τα δώρα του. Είναι η ώρα της ερήμου, της σιωπής του Θεού. Η ώρα που η ψυχή δοκιμάζεται στα βαθύτερα της υπάρξεώς της. Όταν ο Θεός αποσύρει τη χάρη του, ο άνθρωπος αισθάνεται ξαφνικά έρημος, ξηρός, ψυχρός. Εκεί όπου πριν έκλαιγε με δάκρυα μετανοίας και ευγνωμοσύνης, τώρα δεν μπορεί να ψελλίσει ούτε μια λέξη προσευχής. Εκεί που πριν πλημμύριζε από φως και ειρήνη, τώρα νιώθει σκοτάδι και σύγχυση. Αυτή η στιγμή, όσο οδυνηρή κι αν είναι, κρύβει μέσα της το πιο μεγάλο μυστήριο της πνευματικής ζωής, το πώς ο Θεός εργάζεται την καθαρότητα της ψυχής, μέσα από την απουσία του.
Ο Άγιος Συμεών διδάσκει ότι ο Θεός αποσύρει τη χάρη του, όχι γιατί η ψυχή αμάρτησε πάντοτε, αλλά πολλές φορές γιατί θέλει να την ανεβάσει σε ανώτερο βαθμό γνώσεως και ταπεινώσεως. Ο άνθρωπος, όσο αισθάνεται τη χάρη, νομίζει ότι στέκεται καλά, πιστεύει πως αγαπά τον Θεό αληθινά, πως έχει πίστη και υπομονή, όταν όμως φύγει η χάρη, τότε φαίνεται η αλήθεια. Η καρδιά αποκαλύπτεται, η αδυναμία φανερώνεται, η αυτοπεποίθηση γκρεμίζεται και εκεί, μέσα στη γύμνια και την οδύνη, ο άνθρωπος μαθαίνει να κρατιέται μόνο από τον Θεό, χωρίς παρηγοριές. Η απουσία της χάριτος είναι ο καθρέφτης της ζωής,  είναι ο καθρέφτης  της ψυχής. Αν μέσα μας υπάρχει υπερηφάνεια θα ξεχειλίσει, αν υπάρχει ταπείνωση θα φανερωθεί με υπομονή και σιωπή. Ο Άγιος λέει ότι όπως το σίδερο καθαρίζεται στη φωτιά, έτσι η ψυχή καθαρίζεται όταν ο Θεός αποσύρει τη χάρη του. Είναι ο σταυρός της εσωτερικής σιωπής.
Η ψυχή που ζει τη χάρη του Θεού γνωρίζει μια γλυκύτητα που δεν συγκρίνεται με τίποτα. Είναι σαν να βλέπει μέσα της ένα φως άκτιστο, που θερμαίνει, φωτίζει και ζωοποιεί, όμως όπως ακριβώς η αυγή προετοιμάζει την ψυχή για τον ήλιο, έτσι και η απουσία της χάριτος προετοιμάζει τον άνθρωπο για τη βαθύτερη ένωσή του με τον Θεό. Ο Άγιος Συμεών εξηγεί πως ο Θεός αποσύρει τη χάρη του για να δοκιμάσει την πίστη. Όταν όλα είναι φωτεινά, εύκολα πιστεύεις, όταν όμως έρθει η νύχτα, όταν δεν νιώθεις τίποτα, τότε φαίνεται αν τον αγαπάς για τον ίδιο ή για τα δώρα του. Όταν ο Θεός σιωπά, η καρδιά αποκαλύπτει την γνησιότητά της. Αν μείνει σταθερή, τότε η χάρη επιστρέφει πιο δυνατή, πιο καθαρή, πιο βαθιά.
Ο άνθρωπος πολλές φορές δεν αντέχει τη σιωπή του Θεού. Νομίζει ότι εγκαταλείφθηκε, νιώθει πως όλα κατέρρευσαν, πως η προσευχή δεν φτάνει πουθενά, μα ο Θεός είναι εκεί, κρυμμένος. Ο Άγιος Συμεών λέει ότι ο Θεός τότε είναι πιο κοντά μας, όταν νομίζουμε πως τον χάσαμε. Είναι σαν τον ήλιο που κρύβεται πίσω από τα σύννεφα, δεν παύει να φωτίζει, απλώς δεν τον βλέπουμε. Η ψυχή που αγαπά το Θεό αληθινά δεν ταράζεται, κλαίει, πονά, αλλά δεν απελπίζεται, ξέρει πως αυτή η δοκιμασία είναι απαραίτητη, ξέρει πως ο Θεός την παιδαγωγεί για να την κάνει καθαρό δοχείο της χάριτός του. Ο Άγιος παρομοιάζει αυτή τη στιγμή με τη μητέρα που κρύβεται για λίγο από το παιδί της, για να μάθει εκείνο να την αναζητά. Το παιδί φωνάζει, κλαίει, ψάχνει, και τότε όταν η μητέρα εμφανιστεί ξανά, η χαρά είναι διπλή. Ο Θεός δεν αποσύρεται επειδή θέλει να μας πληγώσει, αλλά επειδή θέλει να μας διδάξει την ταπείνωση. Όσο η χάρη ενεργεί αισθητά μέσα μας, υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος να υπερηφανευθούμε, να νομίσουμε πως κάτι κατορθώσαμε. Τότε ο Θεός αποσύρεται, για να καταλάβουμε ότι χωρίς Αυτόν δεν μπορούμε τίποτα. Όταν ο άνθρωπος το καταλάβει αυτό βαθιά, τότε η ψυχή του συντρίβεται και μέσα από αυτή τη συντριβή, η χάρη επιστρέφει. Όχι για να τον στηρίξει στην υπερηφάνειά του, αλλά για να τον φωτίσει στην ταπείνωση. Η αληθινή χάρη μένει μόνο εκεί όπου υπάρχει ταπεινή καρδιά. «'Επὶ τίνα ἐπιβλέψω, ἀλλ᾿ ἢ ἐπὶ τὸν ταπεινὸν καὶ ἡσύχιον καὶ τρέμοντα τοὺς λόγους μου;», λέγει ο Κύριος κατά Ησαΐαν.
Η δοκιμασία της απουσίας της χάριτος είναι μια μορφή σταυρού. Ο Άγιος Συμεών μιλά για τις θεοεγκαταλείψεις. Εκείνες τις στιγμές όπου ο άνθρωπος ζει μέσα στην πνευματική ερημιά. Όμως, όπως ο Χριστός επάνω στο σταυρό φώναξε, «Θεέ μου, Θεέ μου, ίνα τί με εγκατέλειπες!», έτσι και κάθε πιστός περνά τη δική του εγκατάλειψη όχι γιατί ο Θεός τον άφησε, αλλά γιατί θέλει να τον κάνει κοινωνό του πάθους του. Αν ο άνθρωπος μείνει πιστός μέσα στην ερημιά, τότε αξιώνεται της Αναστάσεως. Η δοκιμασία γίνεται φως. Ο Θεός δεν εγκαταλείπει, αλλά κρύβεται για λίγο, όπως ο νυμφίος που θέλει να δει αν η νύμφη θα τον αναζητήσει με δάκρυα, και όταν τον βρει πάλι, η αγάπη της θα είναι πιο δυνατή από πριν.
Όταν ο άνθρωπος χάσει τη χάρη, δεν πρέπει να ταραχθεί, ούτε να πιστέψει ότι ο Θεός τον αποδοκίμασε. Αν αρχίσει να απελπίζεται, τότε ανοίγει την πόρτα στον πειρασμό. Ο Άγιος συμβουλεύει να περιμένουμε με υπομονή, να προσευχόμαστε με ταπείνωση, να μην σταματάμε τον αγώνα γιατί η χάρη δεν έφυγε για πάντα, απλώς κρύφτηκε για να μας καθαρίσει από την αυτοπεποίθηση. Ο Θεός δεν θέλει την τελειότητα, θέλει την καρδιά που τον ζητά, θέλει να τον αγαπούμε όχι για τη χαρά που μας δίνει, αλλά για εκείνον τον ίδιο.
Η εμπειρία της απουσίας της χάριτος είναι επίσης ευλογία, γιατί μας κάνει να καταλάβουμε τη διαφορά ανάμεσα στην ψεύτικη ειρήνη του κόσμου και στην αληθινή ειρήνη του Θεού. Όταν ο Θεός αποσύρει τη χάρη, ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται πόσο φτωχός είναι χωρίς Εκείνον και αυτό τον οδηγεί στη βαθιά ταπείνωση, στην αδιάλειπτη προσευχή, στην ειλικρινή μετάνοια. Ο Άγιος λέει πως όποιος δεν έχει περάσει μέσα από τη θεοεγκατάλειψη δεν γνωρίζει τι σημαίνει αληθινή χάρη, γιατί μόνο όταν γευθείς την απουσία του καταλαβαίνεις το μέγεθος της παρουσίας του. Η σιωπή του Θεού γίνεται δάσκαλος και ο πόνος γίνεται άνοιγμα προς το άκτιστο φως.
Ο άνθρωπος που έμαθε να αντέχει τη στιγμή που ο Θεός αποσύρει τη χάρη του είναι πνευματικά ώριμος. Δεν παραπονιέται, δεν κατακρίνει, δεν απελπίζεται. Σιωπά, προσεύχεται, περιμένει. Ο Άγιος Συμεών λέει ότι όταν ο Θεός δει ότι ο άνθρωπος τον ζητά με δάκρυα και πίστη τότε επιστρέφει η χάρη του ξαφνικά και γεμίζει την ψυχή με ανέκφραστη χαρά. Αυτή η χαρά δεν είναι συναισθηματική, είναι θεϊκή, είναι η εμπειρία του φωτός του Θεού μέσα στην καρδιά και τότε ο άνθρωπος καταλαβαίνει ότι όλη η δοκιμασία άξιζε, γιατί μέσα από την απουσία γνώρισε την παρουσία, μέσα από το σκοτάδι είδε το φως, μέσα από τη φτώχεια γεύθηκε τον αληθινό πλούτο. Η στιγμή που ο Θεός αποσύρει την χάρη του είναι η στιγμή που η ψυχή μαθαίνει να αγαπά χωρίς ανταλλάγματα, να πιστεύει χωρίς αποδείξεις, να ελπίζει χωρίς φως. Είναι η πιο βαθιά στιγμή της πνευματικής ζωής, γιατί εκεί γεννιέται η καθαρή αγάπη προς τον Θεό. Ο Άγιος την αποκαλεί νύχτα φωτεινή, γιατί μέσα στο σκοτάδι της κρύβεται η αρχή της αιώνιας ένωσης με τον Θεό. Ο Θεός αποσύρει την χάρη του για λίγο, για να τον ποθήσουμε αιώνια και όταν τον ξαναβρούμε, δεν τον αφήνουμε πια. Η ψυχή τότε λέει όπως η νύμφη στο άσμα, «εζήτησα τον αγαπητόν της ψυχής μου, εύρων αυτόν και ούκ αφήσω αυτόν».
Η σιωπή του Θεού δεν είναι εγκατάλειψη, αλλά κάλεσμα. Η απουσία της χάριτος δεν είναι τιμωρία, αλλά παιδαγωγία. Ο Θεός αποσύρει τη χάρη του για να δούμε τι υπάρχει μέσα μας, να μάθουμε να αγαπούμε άδολα, να συντριβούμε για να φωτιστούμε. Ο Άγιος Συμεών ο νέος θεολόγος μας διδάσκει πως αυτή η στιγμή, αν τη δεχθούμε με ταπείνωση, γίνεται η αρχή μιας νέας πνευματικής αναστάσεως γιατί τότε καταλαβαίνουμε ότι η χάρη του Θεού δεν χάνεται ποτέ, απλώς κρύβεται μέχρι να μάθουμε, να την κρατούμε με καθαρή καρδιά.

ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΣΗ ΑΡΧΕΙΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

''ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ''

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ' ΛΟΥΚΑ : Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα (Φῶς τοῦ κόσμου)

 

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς Θ' Λουκά (Ἐφεσ. ε΄ 8-19)

Ἀδελφοί, ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε· — ὁ γὰρ καρπὸς τοῦ Πνεύματος ἐν πάσῃ ἀγαθωσύνῃ καὶ δικαιοσύνῃ καὶ ἀληθείᾳ· — δοκιμάζοντες τί ἐστιν εὐ­­άρε­στον τῷ Κυρίῳ. καὶ μὴ συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀ­­­­κάρποις τοῦ σκότους, μᾶλλον δὲ καὶ ἐ­­λέγχετε· τὰ γὰρ κρυφῆ ­γινόμενα ὑπ᾿ αὐτῶν αἰσχρόν ἐστι καὶ λέγειν· τὰ δὲ πάντα ἐλεγχόμενα ὑπὸ τοῦ φωτὸς φανεροῦται· πᾶν γὰρ τὸ φανερούμενον φῶς ἐστι. διὸ λέγει· ἔγειρε ὁ καθεύδων καὶ ἀνάστα ἐκ τῶν νεκρῶν, καὶ ἐπιφαύσει σοι ὁ Χριστός. ­Βλέπετε οὖν πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖ­τε, μὴ ὡς ἄσοφοι, ἀλλ᾿ ὡς ­σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι. διὰ τοῦτο μὴ γίνεσθε ἄφρονες, ἀλλὰ συνι­έν­τες τί τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου. καὶ μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐ­­­­στιν ἀσωτία, ἀλλὰ πληροῦσθε ἐν Πνεύ­ματι, λαλοῦντες ­ἑ­­­αυτοῖς ψαλμοῖς καὶ ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς ­πνευματικαῖς, ᾄδοντες καὶ ψάλλον­τες ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν τῷ Κυρίῳ.

1. «Τέκνα φωτὸς»

Πυκνὸ τὸ σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς πλάνης παρασύρει τὸν κόσμο σὲ τραγικὰ ἀδιέξοδα. Κι ὁ ἄνθρωπος δὲν παύει ν’ ἀναζητᾶ φῶς κι ἐλπίδα. Γι’ αὐτὸ κι ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴ σημερινὴ ἀποστολικὴ περικοπὴ καλεῖ τοὺς πιστοὺς χριστιανοὺς νὰ γίνουν αὐτοὶ φῶς μέσα στὴν κοινωνία. Ἐφόσον εἶστε ἑνωμένοι μὲ τὸν Κύριο, ἀκτινοβολεῖτε τὸ φῶς Του, γράφει. Κι ἐσεῖς λοιπόν, «ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε». Νὰ συμπεριφέρεστε σὰν παιδιὰ τοῦ φωτός· σὰν ἄνθρωποι ποὺ ὅλη τους ἡ ζωὴ εἶναι φῶς, καὶ λάμπουν μὲ τὴν ἀρετή τους.

Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου ἀπηχεῖ τὸν παρόμοιο λόγο τοῦ Κυρίου ποὺ εἶπε στοὺς μαθητές Του: «Ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου» (Ματθ. ε΄ 14). Ἐσεῖς εἶστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου, διότι ἔχετε προορισμὸ μὲ τὸ φωτεινό σας παράδειγμα καὶ μὲ τὰ λόγια σας, ποὺ μεταδίδουν τὸ φῶς τῆς ἀλήθειας, νὰ φωτίζετε τοὺς ἀνθρώπους ποὺ βρίσκονται σὲ πνευματικὸ σκοτάδι.

Ὁ πιστὸς χριστιανὸς ὅταν ζεῖ σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, γίνεται τὸ ἀναμμένο λυχνάρι ποὺ ρίχνει φῶς μέσα στὴ νύχτα καὶ καθοδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο, καθέναν ὁ ὁποῖος ψάχνει νὰ βρεῖ τὸν σωστὸ δρόμο ποὺ θὰ τὸν ὁδηγήσει στὸν προορισμό του. Καὶ εἶναι αὐτὸ τὸ φῶς δριμὺς ἔλεγχος γιὰ τὸν πονηρὸ καὶ διεφθαρμένο κόσμο ποὺ ἐπιχειρεῖ νὰ προβάλει καὶ ἐπιβάλει τὰ σκοτεινά του ἔργα ὡς τρόπο ζωῆς παρασύροντας πολλούς.

Ἂς παρακαλοῦμε λοιπὸν τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, τὴν πηγὴ τοῦ ἀληθινοῦ φωτός, νὰ πλημμυρίζει τὴ ζωή μας μὲ τὸ δικό Του φῶς, κι ἂς ἀγωνιζόμαστε νὰ ζοῦμε ἑνωμένοι μαζί Του μὲ τὴν τήρηση τῶν ἐντολῶν Του καὶ τὴ συμμετοχή μας στὰ ἅγια Μυστήρια, ὥστε νὰ γίνουμε, ὅπως γράφει ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος, «τέκνα φωτός»!

2. «Ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρὸν»

Συνεχίζοντας ὁ ἀπόστολος Παῦλος τὶς συμβουλές του πρὸς τοὺς Ἐφεσίους, τοὺς συνιστᾶ νὰ συμπεριφέρονται μὲ σύν­εση καὶ φρόνηση, «ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι». Τοὺς προτρέπει δηλαδὴ νὰ ἀξιοποιοῦν πνευματικὰ κάθε εὐκαιρία, νὰ τὴν ­ἁρπάζουν ἀμέσως. Νὰ μὴν τὴ χάνουν, διότι ἐξαιτίας τοῦ κακοῦ ποὺ ἐπικρατεῖ, οἱ ἡμέρες εἶναι γεμάτες σκάνδαλα, καὶ γι’ αὐτό, ἐνῶ οἱ εὐκαιρίες γιὰ τὸ καλὸ εἶναι σπανιότερες, οἱ ἀφορμὲς γιὰ τὸ κακὸ εἶναι πολὺ περισσότερες.

Πόσο ἐπίκαιρος ἀκούγεται ­σήμερα αὐ­τὸς ὁ θεόπνευστος λόγος! Ζοῦμε πρά­­γματι σὲ ἡμέρες ἀποκαλυπτικές: «αἱ ἡμέ­ραι πονηραί εἰσι». Στὶς μέρες μας τὸ κακὸ ὄχι ἁπλῶς κυριαρχεῖ, ἀλλὰ διατυμπανίζεται ὡς καλό. Καθημερινὰ βλέπουμε ὅτι διαστρέφεται ἡ ἔννοια τοῦ καλοῦ, τοῦ ἠθικοῦ, τοῦ ἀληθινὰ ὡραίου. Ἡ βία, ἡ ἀνηθικότητα κι οἱ κάθε εἴδους ἁμαρτωλὲς ἐξαρτήσεις διαφημίζονται παντοῦ, ἀκόμη καὶ στὰ μικρότερα παιδιά.

Χρειάζεται λοιπὸν ἰδιαίτερη προσοχή. «Βλέπετε πῶς ἀκρι­βῶς περιπατεῖτε, μὴ ὡς ἄ­σοφοι, ἀλλ’ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν», λέγει ὁ ἅγιος Ἀπόστολος. Προσέξτε! Μὴν παρασύρεστε ἀπὸ τὸ ρεῦμα τοῦ κόσμου. Μὴ σπαταλᾶτε τὸν χρόνο σας σὲ διασκεδάσεις ποὺ φθείρουν τὴν ψυχή σας. Μὴν ἀφήνετε τὸν ἑ­αυτὸ σας ἐκτεθειμένο νὰ βλέπει καὶ νὰ διαβάζει ὁτιδήποτε προβάλλεται. Ἀξιοποι­ῆστε τὸν χρόνο σας συμμετέχοντας σὲ ἔργα ἀγάπης καὶ διακονίας πρὸς τὸν συνάνθρωπο. Φροντίστε νὰ ­καλλιεργεῖτε τὴν ψυχή σας μὲ πνευματικὴ μελέτη καὶ προσευχή. Κάνετε τὴν αὐτοκριτική σας, ἐξομολογηθεῖτε καὶ λάβετε δυνατὲς ἀποφάσεις γιὰ πιὸ συστηματικὸ ἀγώνα στὸ ἑξῆς. Τώρα εἶναι εὐκαιρία!

3. Μὲ ὕμνους καὶ ὠδὲς πνευματικὲς

Μὲ αὐστηρότητα ὁ ἀπόστολος Παῦλος μίλησε στοὺς χριστιανοὺς γι’ αὐτὰ ποὺ πρέπει νὰ ἀποφεύγουν. Ὡστόσο δὲν μένει στὸ ἀρνητικό. Τοὺς καλεῖ νὰ γευθοῦν καὶ τὶς χαρὲς τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Λέγει: «πληροῦσθε ἐν Πνεύματι, λαλοῦντες ἑαυτοῖς ψαλ­μοῖς καὶ ὕμνοις καὶ ᾠ­δαῖς πνευματικαῖς, ᾄδον­τες καὶ ψάλλοντες ἐν τῇ καρδίᾳ ὑ­μῶν τῷ Κυρίῳ»· νὰ γεμίζετε μέσα σας μὲ Ἅγιον Πνεῦμα καὶ νὰ τέρπετε τοὺς ἑαυτούς σας μὲ ψαλμοὺς καὶ ὕμνους καὶ ὠδὲς πνευματικές, τραγουδώντας καὶ ψάλλοντας μὲ τὴν καρδιά σας στὸν Κύριο.

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ ψαλμωδία γαληνεύει τὸν ἄνθρωπο, καταπραΰνει τὰ πάθη, διώχνει τοὺς κακοὺς λογισμούς, δίνει ὤ­­θηση στὴν προσευχή. Γι’ αὐτὸ ­ἄλλωστε καὶ ἡ Ἐκκλησία χρησιμοποιεῖ στὴ θεία λατρεία ὕμνους καὶ ψαλμωδίες, ἀφενὸς μὲν ὡς ἔκφραση δοξολογίας, ἀφετέρου δὲ ὡς μέσο ἀγωγῆς καὶ διδασκαλίας τῶν πιστῶν. Κι οἱ ἅγιοι Πατέρες, σύμφωνα μὲ τὸ γραφικὸ «εὐθυμεῖ τις; ψαλλέτω» (Ἰακ. ε΄ 13), μᾶς συνιστοῦν νὰ ψάλλουμε σὲ κάθε περίσταση ποὺ θέλουμε νὰ ξεκουράσουμε τὸ πνεῦμα μας ἢ νὰ τονώσουμε τὴν ψυχή μας.

Ἂς μάθουμε λοιπὸν νὰ ἀναζητοῦμε ἁ­­­γνοὺς τρόπους ψυχαγωγίας καί, τὸ κυριότερο, ἂς καθαρίζουμε τὴν καρδιά μας, γιὰ νὰ πλημμυρίζει ἀπὸ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διότι μόνο τότε μποροῦ­με νὰ ἀπολαμβάνουμε τὸ πλήρωμα τῆς χαρᾶς.

Πηγή: «Ὁ Σωτήρ»

Δείτε σχετικά:

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ' ΛΟΥΚΑ: Εὐαγγέλιο - Λόγοι περί ἀκτημοσύνης καί μοναχικῆς ἀποταγῆς (Μέγας Βασίλειος καί Μέγας Ἀθανάσιος)

Όχι, δεν είσαι "μηδενικό". Η ταπεινολογία δεν είναι ταπείνωση! - Άγιος Ισαάκ ο Σύρος

Σε μια εποχή που κυριαρχεί η ψυχολογική εξάντληση, οι συγκρίσεις και η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η λέξη ταπείνωση συχνά παρερμηνεύεται. Πολλοί πιστεύουν ότι για να είσαι ταπεινός πρέπει να μειώνεις τον εαυτό σου, να αισθάνεσαι ανάξιος, να μην αναγνωρίζεις τίποτα καλό σε σένα. Άλλοι πάλι θεωρούν πως η πνευματική ζωή απαιτεί σχεδόν να αφανιστείς, να μην μιλάς, να μην εκφράζεσαι, να αποσύρεσαι για να μην προκαλείς. Αλλά η Ορθόδοξη παράδοση, με κορυφαίο μυστικό διδάσκαλο τον Άγιο Ισαάκ τον Σύρο, δεν αποδέχεται αυτήν την ψευδή εικόνα. Η ταπείνωση, όπως την διδάσκουν οι πατέρες, δεν έχει σχέση με την ψυχολογική συντριβή, τον αυτοεξευτελισμό ή την άρνηση της προσωπικής αξίας, αντίθετα, είναι καρπός φωτισμού και χάρης, όχι καταπίεσης και ενοχής.
Ο Άγιος Ισαάκ τονίζει «Η ταπείνωση είναι στολή της θεότητας» και εξηγεί ότι ο Χριστός, αν και Θεός, έγινε ταπεινός, όχι με μιζέρια ή αδυναμία, αλλά με δύναμη και αγάπη. «Η ταπείνωση του Χριστού δεν είναι απουσία αξίας, αλλά συνειδητή εκούσια συγκατάβαση, κίνηση αγάπης και ελευθερίας». Ο ταπεινός άνθρωπος δεν είναι εκείνος που αυτομισείται, αλλά εκείνος που βλέπει την αλήθεια για τον εαυτό του με το βλέμμα του Θεού. Αναγνωρίζει τις πτώσεις του, ναι, γνωρίζει τα πάθη του, ναι, αλλά δεν ταυτίζεται με αυτά. Δεν λέει «είμαι μηδενικό», αλλά λέει «είμαι αμαρτωλός που αγαπιέται από τον Θεό». Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην ταπείνωση και την ταπεινολογία. Η πρώτη γεννά ειρήνη, η δεύτερη απελπισία. Πόσες φορές ακούμε ή και λέμε οι ίδιοι φράσεις όπως «δεν αξίζω τίποτα», «είμαι για πέταμα», «δεν έχω καμία ελπίδα». Ο εχθρός της ψυχής, γνωρίζοντας ότι δεν μπορεί να σταματήσει έναν άνθρωπο που θέλει να πλησιάσει τον Θεό, προσπαθεί να τον κάνει να στραφεί εναντίον του εαυτού του με την ψευδαίσθηση της αρετής. Ο Άγιος Ισαάκ με το λεπτό του πνευματικό αισθητήριο αποκαλύπτει ότι τέτοιες σκέψεις δεν προέρχονται από το Άγιο Πνεύμα. Το Άγιο Πνεύμα φέρνει συντριβή, αλλά μαζί και ελπίδα, δείχνει το βάθος της αμαρτίας, αλλά φωτίζει και το φως της μετάνοιας. Αν η σκέψη σου σε συντρίβει και σε οδηγεί στο σκοτάδι, τότε δεν είναι ταπείνωση, είναι πλάνη.
Η αληθινή ταπείνωση, κατά τον Άγιο Ισαάκ, γεννιέται από την εμπειρία της αγάπης του Θεού. Όσο περισσότερο κάποιος πλησιάζει το φως, τόσο βλέπει τη σκόνη πάνω του αλλά δεν απελπίζεται, γιατί ξέρει ότι το φως δεν τον απορρίπτει, αλλά τον καθαρίζει. Έτσι και ο ταπεινός άνθρωπος δεν αποστρέφεται τον εαυτό του, αλλά τον προσφέρει στο έλεος του Θεού. Ο αυτόμισος άνθρωπος κλείνεται, φοβάται, δεν τολμά να ζητήσει βοήθεια, νομίζει ότι η μετάνοια είναι αυτοτιμωρία, ο ταπεινός όμως έχει θάρρος να σταθεί μπροστά στο Θεό και να πει «ξέρω ποιος είμαι, αλλά ξέρω και ποιος είσαι» και αυτή η αναγνώριση δεν τον συντρίβει, τον ελευθερώνει. Είναι παράδοξο, αλλά συχνά ο αυτοταπεινωτικός λόγος είναι αποτέλεσμα, εγωισμού. Κάποιος μπορεί να λέει «είμαι ο χειρότερος από όλους», όχι από ταπείνωση, αλλά γιατί περιμένει να τον διαψεύσουν, να τον παρηγορήσουν ή να του δώσουν σημασία. Η αυτολύπηση μετατρέπεται σε τρόπο προσέλκυσης επιβεβαίωσης. Πρόκειται για μια εσωτερική εκτροπή που ντύνεται με τη στολή της ταπείνωσης, αλλά έχει ρίζα στην ανάγκη του εγώ. Ο Άγιος Ισαάκ προειδοποιεί για αυτές τις λεπτές εκτροπές. Μας καλεί να αγωνιζόμαστε για την καθαρότητα της καρδιάς, όχι για την εντύπωση. Η γνήσια ταπείνωση δεν διαφημίζεται, δεν μιλά διαρκώς για τον εαυτό της. Είναι απλή, σιωπηλή, χωρίς επιτήδευση. Δεν προσποιείται την ελαχιστότητα, ζει την παρουσία του Θεού.
Ένας από τους καρπούς της αυθεντικής ταπείνωσης είναι η χαρά. Όχι η επιφανειακή ευθυμία, αλλά η εσωτερική ήρεμη χαρά της αποδοχής. Ο ταπεινός άνθρωπος είναι χαρούμενος γιατί έχει ελευθερωθεί από το βάρος του να αποδείξει, να συγκριθεί, να διακριθεί. Δεν τον απασχολεί τι λένε οι άλλοι για εκείνον, τον απασχολεί να μείνει ενωμένος με το Θεό. Ο Άγιος Ισαάκ λέει ότι η ταπείνωση κάνει την ψυχή ανάπαυση των ανθρώπων. Ο ταπεινός δεν κουβαλά αρνητική ενέργεια. Γίνεται παρηγοριά και καταφύγιο. Δεν σου μεταδίδει το βάρος της υπαρξής του, αλλά σε ελευθερώνει γιατί ο ίδιος έχει συμφιλιωθεί με το ότι είναι μικρός, αλλά βαθιά αγαπημένος από το Θεό.
Η πίστη μας δεν διδάσκει ότι είμαστε σκουπίδια. Διδάσκει ότι είμαστε εικόνες του Θεού, τραυματισμένες από την πτώση, αλλά λυτρωμένες από την αγάπη του Χριστού. Το να έχεις επίγνωση της αξίας σου ως εικόνα Θεού δεν σε απομακρύνει από την ταπείνωση, σε οδηγεί σε αυτήν. Ο Άγιος Ισαάκ μας καλεί να περπατούμε με φόβο Θεού και συντριβή, αλλά όχι με απόγνωση. Η αυτογνωσία που οδηγεί στην μετάνοια δεν είναι μίσος προς τον εαυτό, είναι ευγνωμοσύνη για το έλεος που δεν μας εγκαταλείπει. Έτσι, η ταπείνωση δεν καταστρέφει την προσωπικότητα, την ανακαινίζει, την καθιστά ικανή να αγαπήσει αληθινά. Όχι, δεν είσαι μηδενικό. Δεν σε δημιούργησε ο Θεός για να νιώθεις ανάξιος, αλλά για να αγαπάς και να αγαπιέσαι.
Η ορθόδοξη παράδοση με τον Άγιο Ισαάκ τον Σύρο ως οδηγό, μας δείχνει τον δρόμο της ταπείνωσης όχι ως δρόμο αυτοκαταστροφής, αλλά ως μονοπάτι επιστροφής στον εαυτό μας και στον Θεό. Η ταπείνωση δεν λέει «δεν αξίζω τίποτα», λέει «ό,τι αξίζω το χρωστάω στο Θεό», και έτσι η ψυχή, αντί να κλείνεται στο σκοτάδι της αυτοκαταδίκης, ανοίγεται στο φως της χάρης και ανασαίνει με την ελευθερία του παιδιού που ξέρει ότι είναι μικρό, αλλά βαθιά αγαπημένο.

ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΣΗ ΑΡΧΕΙΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

''ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ''

Ο ΘΕΟΣ ΑΛΛΟΤΕ ΔΙΝΕΙ, ΑΛΛΟΤΕ ΔΕΝ ΔΙΝΕΙ (Ἃγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος)

 Εἶναι μεγάλο ἀγαθὸ ἡ προσευχή, ὅταν γίνεται μὲ εὐγνωμοσύνη καὶ ἄγρυπνη καρδιά. Καὶ πῶς θὰ γίνει εὐχάριστη; Ἐὰν ἐκπαιδεύσουμε τοὺς ἑαυτούς μας νὰ εὐχαριστοῦμε τὸ Θεὸ, ὄχι μόνο ὅταν παίρνουμε αὐτὸ ποὺ ζητοῦμε ἄλλα καὶ ὅταν δὲν τὸ παίρνουμε. Διότι ὁ Θεὸς ἄλλοτε δίνει, ἄλλοτε δὲν δίνει• καὶ τὰ δύο ὅμως τὰ κάνει γιὰ τὸ καλό μας, ὥστε, εἴτε λάβεις εἴτε δὲν λάβεις, καὶ χωρὶς νὰ πάρεις ἔλαβες.

Εἴτε ἐπιτύχεις εἴτε δὲν ἐπιτύχεις, πέτυχες μὲ τὸ νὰ μὴν ἐπιτύχεις. Διότι μερικὲς φορές το νὰ μὴν παίρνουμε αὐτὸ ποὺ ζητᾶμε, γίνεται ὠφελιμότερο ἀπὸ τὸ νὰ τὸ πάρουμε.

«Θὰ σὲ δοξολογήσω, Κύριε» λέγει «μὲ ὅλη μου τὴν καρδιά, θὰ διηγηθῶ ὅλα τὰ θαυμαστὰ ἔργα σου» (Ψάλμ. 9, 1). Ἐδῶ βέβαια ἐννοεῖ τὴν εὐχαριστία. Τί σημαίνει «μὲ ὅλη μου τὴν καρδιά»; Μὲ ὅλη τὴν προθυμία, τὴ διάθεση, λέγει. Καὶ ὄχι μόνο γιὰ τὴν εὐημερία ἀλλὰ καὶ γιὰ τὶς ἀντιξοότητες. Διότι αὐτὸ εἶναι κυρίως τὸ γνώρισμα τῆς εὐγνώμονος καὶ φιλόσοφης ψυχῆς, τὸ νὰ εὐχαριστεῖ καὶ στὰ λυπηρά, τὸ νὰ δοξάζει γιὰ ὅλα, ὄχι μόνο γιὰ τὶς εὐεργεσίες ἀλλὰ καὶ γιὰ τὶς τιμωρίες.

Ἐπειδὴ αὐτὸ προξενεῖ περισσότερο μισθό. Ὅταν δηλαδὴ εὐχαριστεῖς γιὰ τὰ ἀγαθά, ἀνταποδίδεις χρέος, ἐνῶ γιὰ τὰ κακά, κάνεις τὸ Θεὸ ὀφειλέτη. Γι’ αὐτὴ λοιπὸν τὴν εὐχαριστία, πολλὰ ἄλλα ἀγαθὰ ἀνταποδίδει ὁ Θεὸς πάντοτε• ὥστε οὔτε κἂν θὰ αἰσθανθοῦμε τὰ δεινά. Διότι κανεὶς δὲν πονᾶ γι’ αὐτὰ, ποὺ εὐχαριστεῖ τὸ Θεὸ• ὥστε καὶ ἄλλο κέρδος θὰ καρπωθοῦμε, τὸ νὰ ἀπομακρύνουμε τὴν ἀθυμία.

Πρῶτα λοιπὸν, νὰ προσφέρει κανεὶς ὕμνους στὸ Θεὸ καὶ νὰ τὸν εὐχαριστεῖ γιὰ τὶς εὐεργεσίες του καὶ τότε νὰ ζητᾶ αὐτὰ ποὺ θέλει καὶ, πάλι, νὰ τὸν εὐχαριστεῖ γιὰ ἐκεῖνα ποὺ ἔλαβε.

Καὶ ὅταν δὲν εἰσακούεται ἡ προσευχή μας, καὶ γι’ αὐτὸ νὰ τὸν δοξάζουμε. Διότι αὐτὸ ὀφείλεται, ἢ στὸ ὅτι ζητοῦμε πράγματα ποὺ δὲν μᾶς συμφέρουν, ὁπότε μὲ τὸ νὰ μὴν τὰ παίρνουμε κερδίζουμε, ἢ ζητοῦμε μὲ ραθυμία καὶ ὁ Θεὸς καθυστερῶντας μᾶς βοηθᾶ σοφὰ νὰ αὐξηθεῖ ὁ ζῆλος μας μὲ τὴν παραμονὴ κοντὰ Του, καὶ αὐτὸ δὲν εἶναι μικρὸ κέρδος. Ἐπειδὴ πολλὲς φορὲς, παίρνοντας αὐτὸ ποὺ ζητήσαμε, χαλαρώνουμε τὴν προθυμία μας γιὰ προσευχή, θέλοντας ὡστόσο ὁ Θεὸς νὰ ἐντείνουμε τὴν προσπάθειά μας ἱκετεύοντάς Τον, ἀναβάλλει τὴν δωρεά.

Ἂς ντραποῦμε λοιπόν, ἂς ντραποῦμε, ἀγαπητοί, καὶ ἂς στενάξουμε γιὰ τὴν πολλὴ ραθυμία μας. Τριάντα ὀκτὼ χρόνια ἐπέμενε ἐκεῖνος ὁ Παράλυτος (Ἰωαν. 5, 6-13), χωρὶς νὰ μπορεῖ νὰ ἐπιτύχει ἐκεῖνο ποὺ ἤθελε, καὶ παρὰ ταῦτα δὲν ἀπομακρυνόταν καὶ ἡ ἀποτυχία δὲν ὀφειλόταν στὴν ἀμέλειά του ἀλλὰ στὸ ὅτι ἐμποδιζόταν καὶ σπρωχνόταν ἀπὸ τοὺς ἄλλους• ἀλλὰ οὔτε ἔτσι ἀπογοητευόταν. Ἐνῶ ἐμεῖς, ἂν γιὰ δέκα ἡμέρες παραμείνουμε παρακαλῶντας μὲ προθυμία τὸ Θεὸ γιὰ κάτι καὶ δὲν τὸ ἐπιτύχουμε, γινόμαστε μετὰ ὀκνηροὶ στὸ νὰ δείξουμε τὴν ἴδια προθυμία… Καὶ πόση τιμωρία ἀξίζουν αὐτά; Διότι, καὶ ἂν ἀκόμη δὲν ἐπρόκειτο νὰ πάρουμε τίποτε, αὐτὴ ἡ ἴδια ἡ συνεχὴς συνομιλία μαζὶ Του δὲν ἔπρεπε νὰ θεωρεῖται ἀντάξια ἀπείρων ἀγαθῶν; Ἀλλὰ εἶναι κοπιαστικὸ ἔργο ἡ διαρκὴς προσευχή; Καὶ ποιό, πές μου, ἀπὸ τὰ ἔργα τῆς ἀρετῆς δὲν εἶναι κοπιαστικό; Θὰ πεῖς, ὅτι αὐτὸ εἶναι ποὺ μᾶς προξενεῖ μεγάλη ἀπορία, ὅτι στὴν μὲν κακία συνυπάρχει ἡ εὐχαρίστηση, στὴν δὲ ἀρετὴ κόπος. Καὶ νομίζω, ὅτι πολλοὶ τὸ ρωτοῦν αὐτό. Ποιά εἶναι λοιπὸν ἡ αἰτία;

Ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μία ζωὴ ἐλεύθερη ἀπὸ φροντίδα καὶ ἀπαλλαγμένη ἀπὸ κόπους• δὲν χρησιμοποιήσαμε τὸ δῶρο, ὅπως ἔπρεπε, ἀλλὰ ἡ ἀργία μας ἔγινε ἀφορμὴ διαστροφῆς καὶ ἐκπέσαμε ἀπὸ τὸν Παράδεισο. Γι’ αὐτὸ ἔκανε ἔπειτα κοπιαστικὴ τὴ ζωή μας, σὰν νὰ ἀπολογεῖται στὸ γένος τῶν ἀνθρώπων καὶ νὰ λέγει: σᾶς ἔδωσα στὴν ἀρχὴ εὐχάριστη καὶ ἀνέμελη ζωή, ἀλλὰ μὲ τὴν ἄνεση γίνατε χειρότεροι• γι’ αὐτὸ, λοιπὸν, διέταξα νὰ σᾶς δοθοῦν κόποι καὶ ἱδρῶτες.

Ποτὲ νὰ μὴν παύουμε νὰ παρακαλοῦμε τὸ Θεὸ γιὰ τὴν συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν μας ἀλλὰ νὰ δείχνουμε φλογερὴ προθυμία καὶ νὰ μὴν ἀνυπομονοῦμε, οὔτε νὰ γινόμαστε ὀκνηρότεροι, ἂν δὲν εἰσακουσθοῦμε γρήγορα. Διότι ἴσως ὁ Κύριος σοφὰ ἀναβάλλει γιὰ νὰ ἐξασφαλίσει τὴν διαρκῆ παραμονή μας κοντὰ Του μὲ τὴν προσευχή, θέλοντας νὰ πάρουμε καὶ τὸν μισθὸ τῆς ὑπομονῆς καὶ γνωρίζοντας τὴν κατάλληλη στιγμὴ, ποὺ μᾶς συμφέρει νὰ ἐπιτύχουμε αὐτὰ ποὺ ἐπιδιώκουμε. Διότι ἐμεῖς δὲν γνωρίζουμε τὸ συμφέρον μας τόσο καλὰ ὅπως Αὐτός, ποὺ γνωρίζει μὲ ἀκρίβεια τὰ ἀπόκρυφα τῆς καρδιᾶς τοῦ καθενός.

Γι’ αὐτὸ, πρέπει νὰ μὴν περιεργαζόμαστε καὶ πολυεξετάζουμε τὶς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ ἀλλὰ νὰ δείχνουμε μεγάλη εὐγνωμοσύνη. Ὅπως ἀκριβῶς κανεὶς δὲν τολμᾶ νὰ προσέλθει σὲ ἕναν βασιλιᾶ γιὰ κάποιο ἔνδυμα ποὺ τοῦ σχίσθηκε οὔτε γιὰ δέκα νομίσματα ποὺ τοῦ πῆραν, ἔτσι καὶ σύ, καὶ μάλιστα πολὺ περισσότερο, νὰ μὴ ζητᾶς ἀσήμαντα καὶ μηδαμινὰ πράγματα, ὅπως ἂν κάποιος σὲ ἀδίκησε χρηματικὰ ἢ καὶ σὲ ἔβρισε, ἀλλὰ γι’ αὐτὰ στὰ ὁποῖα σὲ ἀδικεῖ ὁ διάβολος, ποὺ κυρίως χρειάζεται ἡ συμπαράσταση ἀπὸ ψηλά.

Μᾶς διδάσκει δὲ νὰ κάνουμε τὴν προσευχή μας κοινὴ καὶ γιὰ τοὺς ἀδελφούς μας. Διότι δὲν λέγει «Πατέρα μου ποὺ εἶσαι στοὺς οὐρανούς» ἀλλὰ «Πατέρα μας», προσφέροντας τὶς δεήσεις γιὰ ὅλο τὸ σῶμα (τῆς Ἐκκλησίας) καὶ μὴν ἀποσκοπῶντας ποτὲ στὰ δικά μας ἀλλὰ πάντοτε στά τοῦ πλησίον. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ, καὶ τὴν ἔχθρα ἐξαφανίζει καὶ τὴν ὑπερηφάνεια ἐλαττώνει πολὺ καὶ τὸν φθόνο διώχνει καὶ φέρνει τὴ μητέρα ὅλων τῶν ἀγαθῶν, τὴν ἀγάπη, καὶ ἐξομαλύνει τὶς διαφορὲς μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων δείχνοντας τὴ μεγάλη ἰσοτιμία τοῦ βασιλιᾶ μὲ τὸν φτωχό, ἀφοῦ στὰ μεγάλα καὶ ἀναγκαῖα μετέχουμε ὅλοι ἐξίσου.

Αὐτὸς ποὺ προσεύχεται πρέπει νὰ ἔχει στάση καὶ διάθεση καὶ φρόνημα δούλου• γιατί λοιπὸν χρησιμοποιεῖς ἄλλο προσωπεῖο, τὸ προσωπεῖο τῆς κατηγορίας; Διότι, πῶς θὰ μπορέσεις νὰ λάβεις τὴ συγχώρηση τῶν δικῶν σου ἁμαρτημάτων, ὅταν ἔχεις τὴν ἀξίωση ὁ Θεὸς νὰ γίνει τιμωρὸς τῶν ξένων παραπτωμάτων; Ἂς εἶναι λοιπὸν ἡ προσευχὴ ἤρεμη, γαλήνια, ἂς ἔχει χαρούμενο καὶ ἁπαλὸ πρόσωπο. Καὶ τέτοια προσευχὴ εἶναι αὐτὴ, ποὺ γίνεται μὲ πραότητα και δὲν καταφέρεται ἐναντίον τῶν ἔχθρων, ὅπως ἡ ἀντίθετη μοιάζει μὲ ρυπαρὴ καὶ ἄγρια γυναῖκα, ποὺ παραπατᾶ μεθυσμένη. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ οὐρανὸς γι’ αὐτὴν εἶναι κλειστός. Δὲν εἶναι ὅμως τέτοια, ἡ προσευχὴ ποὺ γίνεται μὲ πραότητα, ἀλλὰ ἔχει κάτι τὸ μελωδικὸ καὶ καταδεκτικὸ καὶ ἄξιο νὰ ἀκουστεῖ ἀπὸ βασιλιᾶ, εὐχάριστο, ὅλο ἁρμονία καὶ μουσικότητα. Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν διώχνεται ἀπὸ τὸ θέατρο ἀλλὰ πηγαίνει στεφανωμένη, ἐπειδὴ ἔχει χρυσῆ κιθάρα καὶ χρυσῆ στολὴ• καὶ εὐχαριστεῖ τὸν δικαστὴ μὲ τὴν στάση, μὲ τὸ βλέμμα καὶ τὴ φωνή. Γι’ αὐτὸ κανεὶς δὲν τὴν διώχνει ἀπὸ τὶς οὐράνιες ἁψῖδες- ἐπειδὴ ὅλο ἐκεῖνο τὸ θέατρο σηκώνεται ὄρθιο ἀπὸ εὐφροσύνη γι’ αὐτήν. Αὐτὴ ἡ προσευχὴ εἶναι ἄξια τῶν οὐρανῶν. Αὐτὴ εἶναι ἡ γλῶσσα τῶν Ἀγγέλων, ἐκείνη, ποὺ τίποτε πικρὸ δὲν προφέρει ἀλλὰ ὅ,τι εἶναι ἤπιο καὶ γλυκό.

(“Ὁ κόσμος τῆς Προσευχῆς”, ἐκδ. Κάλαμος)

Πηγή

ΑΓΝΩΣΤΑ, ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΑ, ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ (Ὁμιλία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

 Ὁμιλία γιὰ τὸν Ἅγιο Νεκτάριο

Ἀπὸ τὸν Σεβ. Μητροπολίτη Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα στὸν ἑορτάζοντα Ναὸ τῆς Ἱερᾶς Ἀνδρώας Μονῆς Ἁγίου Νεκταρίου στὴν Πασπάλη Βερδικούσιας, τὴν 9/22-11-2025, μὲ τίτλο: «Ἄγνωστα, καταπληκτικά, Ἁγίου Νεκταρίου».

Πηγή