«Πίστη χωρίς δάκρυα μετάνοια και αγώνα είναι νεκρή!» - Άγιος Εφραίμ ο Σύρος

Η πίστη δεν είναι μια διανοητική αποδοχή κάποιων αληθειών, ούτε μια ηθική στάση ζωής που απλώς κοσμεί εξωτερικά τον άνθρωπο. Στην ορθόδοξη παράδοση, και ιδιαίτερα μέσα από τα συγγράμματα του Αγίου Εφραίμ του Σύρου, η πίστη παρουσιάζεται ως ζωντανή σχέση με το Θεό, ως φωτιά που ανάβει στην καρδιά και την καθιστά ικανή να αγαπήσει, να μετανοήσει και να αγωνιστεί.

Ο ίδιος ο Χριστός είπε πως «Μακάριοι οι πενθούντες, ότι αυτοί παρακληθήσονται», δείχνοντας ότι η πίστη συνδέεται άμεσα με το πένθος, τα δάκρυα και την καρδιακή συντριβή. Χωρίς αυτά, η πίστη καταντά μια ψεύτικη κατάσταση, μια αυτοϊκανοποίηση, χωρίς δύναμη να σώσει. Ο Άγιος Εφραίμ ο Σύρος, ο κατεξοχήν υμνητής των δακρύων, μας παραδίδει ότι δάκρυα κατά Θεόν είναι άρτος και πόση της ψυχής. Ο άνθρωπος που δεν γνωρίζει τα δάκρυα της μετανοίας, παραμένει ξένος από την αληθινή πνευματική ζωή, διότι η καρδιά του δεν έχει μαλακώσει, δεν έχει σπάσει ο εγωισμός της. Έτσι η πίστη του μένει εξωτερική, χωρίς καρπό.

Τα δάκρυα κατά τον Άγιο Εφραίμ δεν είναι απλά συναισθηματισμός. Δεν έχουν να κάνουν με μια ευσυγκίνητη φύση ούτε με μια θλίψη ψυχολογική. Είναι καρπός της χάριτος που επισκέπτεται τον άνθρωπο όταν αυτός ταπεινωθεί, όταν δει το πλήθος των αμαρτιών του και στραφεί με ειλικρίνεια προς τον Θεό. Τότε τα μάτια γίνονται πηγή ύδατος και κάθε δάκρυ γίνεται μαρτυρία ότι η ψυχή ξύπνησε. Ότι η πίστη δεν είναι στείρα ιδέα, αλλά βίωμα. Ο ίδιος ο Κύριος δάκρυσε μπροστά στον τάφο του Λαζάρου και δάκρυσε πάνω από την Ιερουσαλήμ. Αυτό μας δείχνει ότι τα δάκρυα δεν είναι ένδειξη αδυναμίας, αλλά έκφραση βαθιάς αγάπης και θείας συμπόνιας.  Όταν  λοιπόν  ο  άνθρωπος  πενθεί  για τις  αμαρτίες  του  με  δάκρυα,  τότε συμμετέχει σε αυτή την αγάπη, γίνεται όμοιος με τον Χριστό και η πίστη του αποκτά πραγματικό βάθος.

Η μετάνοια αποτελεί το κέντρο της πνευματικής ζωής. Δεν είναι απλώς η εξομολόγηση μιας πράξης, αλλά μια διαρκή στροφή της ψυχής προς το Θεό. Ο Άγιος Εφραίμ τονίζει ότι ο άνθρωπος που δεν μετανοεί καθημερινά, δεν γνωρίζει ακόμη το Θεό. Γιατί η μετάνοια είναι η αναγνώριση της αδυναμίας μας και η εναπόθεση του εαυτού μας στο έλεος του Θεού. Χωρίς μετάνοια, η πίστη είναι νεκρή. Μπορεί να μιλάμε για τον Χριστό, να ψάλλουμε, να νηστεύουμε, αλλά αν δεν μετανοούμε, η καρδιά μας μένει κλειστή. Η μετάνοια είναι η πόρτα της βασιλείας, η αρχή και το τέλος της πνευματικής οδού. Δεν υπάρχει στιγμή στη ζωή του πιστού που να μην χρειάζεται αυτήν την κίνηση επιστροφής.

Ο αγώνας εναντίον των παθών είναι το πεδίο όπου αποδεικνύεται αν η πίστη μας είναι αληθινή. Ο Άγιος Εφραίμ με τα πύρινα λόγια του ξεκαθαρίζει ότι ο χριστιανός που μένει αδρανής, που δεν μάχεται τα πάθη του, είναι σαν στρατιώτης που αφήνει τα όπλα και παραδίνεται στον εχθρό. Η πνευματική ζωή δεν είναι ρομαντική ανάπαυση, αλλά συνεχής πόλεμος. Πόλεμος με τη φιλαυτία, με τη φιληδονία, με τον εγωισμό, με την υπερηφάνεια. Και σε αυτόν τον πόλεμο τα δάκρυα και η μετάνοια είναι τα ισχυρότερα όπλα. Όποιος αγωνίζεται έτσι, ζει την πίστη του. Όποιος όμως αποφεύγει τη μάχη, ζει σε ψευδαίσθηση. Νομίζει ότι πιστεύει, αλλά στην πραγματικότητα απλώς συμβιβάζεται με τον εαυτό του.

Ο Άγιος Εφραίμ γράφει για τον κίνδυνο της πλάνης. Πολλοί θεωρούν ότι έχουν πίστη επειδή εκτελούν κάποιες εξωτερικές πράξεις. Ανάβουν κερί, προσκυνούν, λένε μια προσευχή, αν όμως δεν έχουν καρδιά συντετριμμένη και δάκρυα, αν δεν παλεύουν με τις αδυναμίες τους, τότε η πίστη τους είναι σαν το δέντρο χωρίς ρίζες. Θα πέσει με τον πρώτο άνεμο πειρασμού. Η αληθινή πίστη δεν μετριέται με το πόσες φορές πηγαίνουμε στην εκκλησία, αλλά με το πόσο μεταμορφώνεται η ζωή μας. Αν γινόμαστε πιο ταπεινοί, πιο πράοι, πιο γεμάτοι αγάπη, τότε η πίστη μας είναι ζωντανή. Αν όχι, τότε ζούμε μέσα στην αυταπάτη.

Τα δάκρυα της προσευχής έχουν και έναν ακόμη βαθύτερο καρπό. Καθαρίζουν το νου και φωτίζουν την καρδιά. Ο Άγιος Εφραίμ λέει ότι το δάκρυ είναι δεύτερο βάπτισμα, γιατί όπως το πρώτο βάπτισμα, καθαρίζει τον άνθρωπο από το προπατορικό αμάρτημα, έτσι και τα δάκρυα της μετάνοιας τον καθαρίζουν από τις καθημερινές του πτώσεις. Όταν ο άνθρωπος συνηθίζει να προσεύχεται με δάκρυα, τότε η πίστη του δεν είναι θεωρία, αλλά εμπειρία. Νιώθει τον Θεό παρόντα, αγγίζει το έλεος του, αισθάνεται την αγάπη του να τον θερμαίνει. Τότε ακόμη και οι μεγαλύτεροι πειρασμοί δεν τον συντρίβουν, γιατί ξέρει ότι έχει τον Πατέρα του στον ουρανό να τον στηρίζει.

Η πνευματική μάχη είναι διαρκής και δεν σταματά ποτέ. Ακόμη και όταν ο πιστός αποκτήσει ειρήνη στην καρδιά του, οι πειρασμοί δεν παύουν να έρχονται. Ο Άγιος Εφραίμ μας θυμίζει ότι ο διάβολος πολεμάει πιο σφοδρά εκείνους που έχουν αρχίσει να αγαπούν τον Θεό. Γι' αυτό χρειάζεται να είμαστε πάντα άγρυπνοι, να έχουμε την προσευχή στα χείλη και την μετάνοια στην καρδιά. Η νίκη δεν έρχεται από τη δική μας δύναμη, αλλά από τη χάρη του Θεού. Όμως η χάρη δίνεται μόνο σε εκείνους που αγωνίζονται, όχι σε όσους μένουν αδρανείς. «Η πίστη είναι σαν φλόγα. Αν την αφήσεις χωρίς λάδι, θα σβήσει. Αν όμως την τροφοδοτείς με δάκρυα και αγώνα, θα λάμψει και θα φωτίσει τον δρόμο σου μέχρι την αιωνιότητα».

Η κοινωνία μας συχνά προσπαθεί να μας πείσει ότι η πίστη είναι υπόθεση συναισθήματος ή παράδοσης. Όμως η ορθόδοξη παράδοση διδάσκει ότι η πίστη είναι έργο καρδιάς που συντρίβεται, που πενθεί και που καθημερινά επιστρέφει στο Θεό.  Ο Άγιος Εφραίμ δεν ήταν θεωρητικός. Έζησε μέσα στα δάκρυα και στην άσκηση και έτσι η διδασκαλία του είναι μαρτυρία ζωής. Μας καλεί όλους να μην επαναπαυόμαστε σε μια επιφανειακή πίστη, αλλά να επιζητούμε εκείνα τα δάκρυα που αναγεννούν τον άνθρωπο.

Η φωνή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου αντηχεί μέχρι σήμερα. Πίστη χωρίς δάκρυα, μετάνοια και αγώνα είναι νεκρή. Αυτός ο λόγος δεν είναι η υπερβολή, αλλά η ουσία της πνευματικής ζωής. Δάκρυα που μαλακώνουν την καρδιά, μετάνοια που μας επιστρέφει στο Θεό και αγώνας που αποδεικνύει την πίστη μας. Χωρίς αυτά, ο χριστιανός μένει μόνο με το όνομα, χωρίς δύναμη, χωρίς χαρά, χωρίς σωτηρία. Με αυτά όμως, η ζωή μας γίνεται δρόμος φωτεινός, γεμάτος ελπίδα, ακόμη και αν είναι γεμάτος δυσκολίες. Γιατί ο Χριστός κατοικεί εκεί όπου υπάρχει ταπείνωση, συντριβή και δάκρυα. Έτσι η πίστη παύει να είναι ιδέα και γίνεται ζωή. Παύει να είναι νεκρή και γίνεται ανάσταση. Και τότε μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα, η ψυχή μας βρήκε τον δρόμο προς την αληθινή βασιλεία.

ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΣΗ ΑΡΧΕΙΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΗΣΗ

''ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ''

Ὁμιλία στὴν ἀρχὴ τοῦ νέου ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

Ὁμιλία στὴν ἀρχὴ τοῦ νέου ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους

Ἀπὸ τὸν Σεβ. Μητροπολίτη Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίας Παρασκευῆς στὸ Μεζοῦρλο (Λατίνια) Λαρίσης, τὴν Κυριακή, 1/14-9-2025, ἀρχὴ τῆς Ἰνδίκτου καὶ τῶν Ἁγίων Συμεὼν Στυλίτου καὶ Μελετίου τοῦ νέου, μὲ τίτλο: «Δυὸ συγκλονιστικὰ παραδείγματα, ἀρνητικὸ καὶ θετικό». 

Πηγή

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ 2025 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Ἡ σημερινή μας λατρευτικὴ σύναξη, πέραν τοῦ κυριακάτικου ἑορτασμοῦ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ μας, ἔχει ἀναφορὰ καὶ σὲ ἕνα ἄλλο σημαντικὸ γεγονός: τὴν ἀρχὴ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους. Μέσα ἀπὸ ὕμνους καὶ εὐχές, ποὺ ἔχει ὁρίσει ἡ Ἐκκλησία μας στὴν ἱερὴ ἀκολουθία τῆς ἡμέρας αὐτῆς, προσευχόμαστε στὸν Πανάγαθο Κύριό μας νὰ εὐλογήσει τὸν νέον ἐνιαυτόν, νὰ μᾶς χαρίσει εἰρηνικὸ, πολύκαρπο καὶ καλλίκαρπο τὸ νέο ἔτος, νὰ χορηγήσει τὴν εἰρήνη στὸν κόσμο καὶ τὸ φυσικὸ περιβάλλον.

            Ἀποτελεῖ ὕψιστη εὐλογία τὸ ὅτι ξεκινᾶμε τὴν νέα χρονιὰ μὲ προσευχὴ καὶ ἐκκλησιασμό, πράγμα βέβαια ποὺ πρέπει νὰ συμβαίνει κάθε ἔτος καὶ ὄχι μόνο ὅταν ἡ ἑορτὴ αὐτὴ πέφτει ἡμέρα Κυριακή. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες μᾶς διδάσκουν τὸ «ἀπὸ Θεοῦ ἄρχεσθαι», νὰ ξεκινᾶμε δηλαδὴ τὸ ὁτιδήποτε, εἴτε αὐτὸ λέγεται νέο ἔτος, εἴτε λέγεται οἰκογένεια, εἴτε λέγεται νέα ἐργασία, ἔχοντας αἰτηθεῖ πρωτίστως τὸ ἔλεος καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Κυρίου. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ θέτουμε ἰσχυρὸ θεμέλιο γιὰ τὴν κάθε μας κίνηση, τὸ ὁποῖο ἀποτελεῖ ἐγγύηση γιὰ τὴν ἐπιτυχία. Ἀλλὰ καὶ ἂν ἀκόμη δὲν ἐπιτύχουμε, πάντως θὰ εἴμαστε προστατευμένοι ἀπὸ τὴν σκέπη τοῦ Θεοῦ καὶ δὲν θὰ πέσουμε σὲ ἀπόγνωση, ἀλλὰ θὰ ἔχουμε τὸ ψυχικὸ σθένος νὰ ἐπανασυντάξουμε τὶς δυνάμεις μας καὶ νὰ συνεχίσουμε μὲ προοπτικὴ γιὰ τὰ καλύτερα. 

            Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, σᾶς παρακαλῶ, ὅπως ξεκινᾶμε τὸ νέο ἔτος μὲ προσευχή, ἔτσι μὲ προσευχὴ καὶ ἀναφορὰ στὸν Ὕψιστο Θεὸ νὰ ξεκινᾶμε καὶ νὰ τελειώνουμε τὴν κάθε μας μέρα. Ἀνοίγουμε τὰ μάτια μας; Ἡ πρώτη μας κίνηση ἂς εἶναι τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ καὶ ἕνα «δόξα σοι Κύριε», εἰς ἔνδειξη εὐχαριστίας. Βγαίνουμε ἀπὸ τὸ σπίτι γιὰ τὴ δουλειὰ ἢ τὸ σχολεῖο; Πάλι, νὰ κάνουμε τὸν Σταυρό μας γιὰ νὰ μᾶς ἐνδυναμώνει ὁ Κύριος. Ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ διαχέεται δωρεάν. Δὲν κοστίζει. Ἂς τὴν αἰτούμασθε, λοιπόν, καθημερινῶς, καὶ ὁ Κύριος θὰ μᾶς τὴν δίνει, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ μεταμορφωθεῖ ἡ καθημερινή μας ζωή. Ὅπου ὑπάρχει ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖ τὰ πάντα γίνονται φωτεινότερα.

            Ἂς θυμηθοῦμε τὶ ἀκούσαμε στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα. Εἰσῆλθε ὁ Χριστὸς στὴν συναγωγὴ καὶ σηκώθηκε γιὰ νὰ διαβάσει κάποιο ἀπὸ τὰ ἱερὰ κείμενα. Τοῦ δόθηκε τὸ βιβλίο τοῦ Προφήτη Ἡσαΐα καὶ ἀφοῦ τὸ ἄνοιξε, διάβασε ἐκεῖνο τὸ χωρίο ποὺ λέει: «Τὸ Πνεῦμα τοῦ Κυρίου μένει σὲ ἐμένα, διότι μὲ ἀυτὸ μὲ ἔχρισε, μὲ ἔστειλε νὰ εὐαγγελίσω τοὺς πτωχούς, νὰ θεραπεύσω ὅσους αἰσθάνονται συντριβὴ καρδίας, νᾶ κηρύξω ἐλευθερία στοὺς αἰχμαλώτους, ἀνάβλεψη στοὺς τυφλούς, νὰ στείλω ὑγιεῖς καὶ ἐλεύθερους ἀπὸ κάθε ἐνοχὴ ὅσους ἔχουν καταπληγωθεῖ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, νὰ κηρύξω τὴν ἀρχὴ τῆς νέας ἐποχῆς ποὺ θὰ εἶναι εὐχαρίστως δεκτὴ ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ποθητὴ γιὰ τοὺς ἀνθρώπους».

            Βεβαίως, ὅλα αὐτὰ τὰ προφητικὰ λόγια ἀναφέρονταν στὸν Ἴδιο τὸν Χριστό, αἰῶνες πρὶν τὴν Γέννησή Του ἀπὸ τὴν Παναγία μας. Γιὰ αὐτὸ καὶ ὁ Κύριος μόλις τελείωσε τὴν ἀνάγνωση, τόνισε στοὺς παρευρισκομένους ὅτι σήμερα ἐκπληρώθηκε ἡ προφητεία. Αὐτὸ τὸ «σήμερον», ὅμως, δὲν ἀναφέρεται σὲ ἐκείνη μόνο τὴ δεδομένη στιγμή, δύο χιλιετίες πίσω, ἀλλὰ εἶναι διαχρονικό. Καθημερινῶς ἐκπληρώνεται αὐτὴ ἡ προφητεία διότι ὅλες αὐτὲς οἱ εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ δὲν λάμβαναν χώρα μόνο κατὰ τὴν ἐπὶ γῆς μετὰ σαρκὸς παρουσία Του. Οἱ εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ συμβαίνουν τώρα, κάθημερινῶς καὶ πάντοτε. Ἔτσι, λοιπόν, βλέπουμε ὅτι ὁ Κύριος διαρκῶς ἔρχεται, διαρκῶς μᾶς ἐπισκέπτεται καὶ σκοπὸ ἔχει νὰ μᾶς ὠφελήσει. Σὲ ἐμᾶς, ποὺ εἴμαστε πτωχοὶ σὲ κάθε τὶ καλό, ἔρχεται νὰ μεταφέρει τὴν εὐχάριστη εἴδηση ὅτι μὲ τὴν βοήθειά Του μποροῦμε νὰ γίνουμε πλούσιοι σὲ ἀρετὲς καὶ μὲ μία λέξη: ἅγιοι· ἐμᾶς, ποὺ τὰ προβλήματα τῆς καθημερινότητας πολλὲς φορὲς μᾶς συντρίβουν τὴν καρδιὰ καὶ μᾶς τσακίζουν ὑπὸ τὸ βάρος τους, ἔρχεται νὰ μᾶς ἐνδυναμώσει καὶ ἀνορθώσει· ἐμᾶς, ποὺ εἴμαστε αἰχμάλωτοι στὰ πάθη καὶ τὶς ἁμαρτίες, ἔρχεται νὰ μᾶς ἐλευθερώσει μέσα ἀπὸ τὴν χαρὰ τῆς ἁγιότητας· ἐμᾶς, ποὺ εἴμαστε τυφλοὶ καὶ σκοτισμένοι, ἔρχεται νὰ μᾶς χαρίσει τὸ Φῶς τῆς Ἀλήθειας. Ἐφ᾽ ὅσον ὁ Χριστὸς θέλει καὶ μᾶς ἐπισκέπτεται, ἂς φροντίσουμε νὰ Τοῦ ἔχουμε διάπλατα ἀνοιχτὴ τὴν θύρα τῆς ψυχῆς μας. Τότε, ἀκόμη καὶ ὅλες οἱ δυνάμεις τοῦ κακοῦ νὰ ξεσηκωθοῦν ἐναντίον μας «ἐν ἅρμασι καὶ ἐν ἴπποις», ἐμεῖς μὲ τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου θὰ βγαίνουμε πάντα νικητές. Λέγοντας δὲ τὴν λέξη «νικητές», δὲν τὴν ἐννοῶ μὲ τρόπο κοσμικό, ἀλλὰ πνευματικό. Νικητὴς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ἀκόμη καὶ στὶς δύσκολες περιστάσεις διατηρεῖ τὴν ψυχικὴ ὡραιότητα, ἐκεῖνος ποὺ καὶ μέσα στὸ χάος τοῦ πολέμου αἰσθάνεται τὴν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖνος, τελικά, ποὺ ἀξιώνεται τῆς αἰώνιας καὶ ἀληθινῆς Ζωῆς.

            Αὐτὴ τὴν ἀληθινὴ Ζωὴ στὸν τόπο τῶν δικαίων, ὅπου δὲν ὑπάρχει πόνος, λύπη καὶ στεναγμός, εὐχόμαστε, ἰδιαίτερα τὴν ἡμέρα αὐτή, νὰ ἀπολαμβάνουν οἱ ψυχὲς τῶν Ἑλλήνων ποὺ βίωσαν τὴν φρίκη τῆς μεγαλύτερης -ἵσως- τραγωδίας τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας· τῆς Γενοκτονίας ποὺ ἐξαπέλυσαν στὴν αἱματοβαμμένη γη τῆς Μικρασίας οἱ Νεοτούρκοι τὴν περίοδο τῶν ἐτῶν 1914 - 1923. Σὲ αὐτὸ τὸ κομμάτι τῆς ἱστορίας μας εἶναι ἀφιερωμένη ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ πολιτεία ἡ σημερινὴ ἡμέρα, γιὰ αὐτὸ καὶ σὲ ὅλες τὶς ἐνορίες μας θὰ τελεσθεῖ ἐπιμνημόσυνη δέηση ὑπὲρ ἀναπαύσεως τῶν γενοκτονηθέντων Ἑλλήνων, πολλοὶ ἐκ τῶν ὁποίων ἦταν δικοί μας πρόγονοι. 

            Οἱ σφαγὲς καὶ ὅλα τὰ μαρτύρια ποὺ ὑπέστη ἡ πονεμένη Ρωμιοσύνη δὲν εἶναι παρὰ ὁ Σταυρὸς ποὺ ἡ ἴδια ἐπέλεξε νὰ σηκώσει, μὴ ἀρνούμενη τὸν ἑαυτό της. Ὅλοι ἐκεῖνοι ποὺ εἴτε σφαγιάσθηκαν εἴτε βιαίως ἐκδιώχθηκαν ἀπὸ τὶς πατρογονικές τους ἐστίες ἦταν ὅσοι ἀποφάσισαν μὲ τὸ ὁποιοδήποτε κόστος νὰ μὴν ἀρνηθοῦν τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἑλλάδα. Εἴμαστε χριστιανοί. Ἡ ζωή μας εἶναι συνυφασμένη μὲ τὸν Σταυρό. Δὲν πρόκειται, ὅμως, γιὰ Σταυρὸ κάποιας ἥττας, ἀλλὰ γιὰ τὸν Σταυρὸ ποὺ ὁδηγεῖ στὴν Νίκη τῆς Ζωῆς ἐπὶ τοῦ θανάτου. 

            Ὅσοι ἐπιλέγουν νὰ παραδίδουν οἰκειοθελῶς τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια τοῦ Γένους μας, μπορεῖ νὰ ἐξασφαλίζουν μία εἰρηνικὴ διαβίωση, ἀλλὰ μαζὶ μὲ αὐτὴν ἐξασφαλίζουν καὶ τίτλους αἰσχύνης: «προδότες», «προσκυνημένοι». Ὅσοι κρατοῦν μὲ νύχια καὶ μὲ δόντια τὴν ταυτότητά μας, ἐξασφαλίζουν τὸν ἄφθαρτο στέφανο τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Τί κὶ ἂν τοὺς χιλιοκομματιάσουν τὶς σάρκες; Ἐκεῖνοι γράφονται μὲ χρυσὰ γράμματα στὸ βιβλίο τῆς Ζωῆς καὶ τῆς Ἱστορίας ὡς «ἥρωες», «ἅγιοι», «ἐθνομάρτυρες». 

Εἴη ἡ μνήμη αὐτῶν αἰωνία!

Καλὸ καὶ εὐλογημένο τὸ νέο ἔτος!

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

«Χωρίς πνευματική μάχη δεν υπάρχει πίστη μόνο ψευδαίσθηση!» - Άγιος Μάρκος ο Ασκητής

 

Ο Άγιος Μάρκος ο ασκητής, υπήρξε ένας από τους πιο βαθυστόχαστους πατέρες της Εκκλησίας, που μας παρέδωσε διδαχές γεμάτες σοφία για τον εσωτερικό αγώνα του χριστιανού. Η πνευματική του εμπειρία, που γεννήθηκε μέσα στην ησυχία, την νηστεία και τη συνεχή προσευχή, έδειξε καθαρά ότι η πίστη δεν είναι θεωρία ούτε τυπική ομολογία, αλλά μάχη αληθινή. Όποιος πιστεύει χωρίς να πολεμάει τα πάθη του, χωρίς να αγωνίζεται να φυλάξει την καρδιά του καθαρή, κινδυνεύει να ζει μέσα σε ψευδαίσθηση. Για τον Άγιο Μάρκο, η πνευματική ζωή είναι διαρκή σύγκρουση με τον παλαιό άνθρωπο, με τις δυνάμεις που θέλουν να μας χωρίσουν από τον Χριστό.

Η πίστη, όπως τη βλέπει η ορθόδοξη παράδοση, δεν είναι απλή διανοητική αποδοχή. Δεν είναι να λες «πιστεύω» χωρίς να αλλάζει η ζωή σου. Είναι φωτιά, είναι κίνηση, είναι απόφαση να ακολουθήσεις τον Χριστό με όλη σου την ύπαρξη, όμως αυτή η απόφαση δεν πραγματοποιείται χωρίς κόπο. Ο Άγιος Μάρκος μας λέει ότι ο χριστιανός που δεν πολεμάει τα πάθη του, μοιάζει με στρατιώτη που φοράει στολή, αλλά δεν πάει ποτέ στη μάχη. Δείχνει στρατιώτης, αλλά δεν είναι. Έτσι και ο πιστός που αρκείται σε εξωτερικά σχήματα, χωρίς εσωτερική πάλη, ζει με μία πίστη που δεν σώζει.

Ο Χριστός είπε πως «η βασιλεία των ουρανών βιάζεται και οι βιασταί αρπάζουσιν αυτήν». Αυτό σημαίνει πως η σωτηρία δεν είναι κάτι που χαρίζεται χωρίς προσπάθεια, αλλά απαιτεί βία στον εαυτό μας. Δηλαδή συνεχή αγώνα ενάντια στις αμαρτωλές συνήθειες, στις επιθυμίες και στις λογισμούς που μας απομακρύνουν από το Θεό. Ο Άγιος Μάρκος διδάσκει ότι «η χάρη του Θεού μας δίνεται, αλλά εμείς πρέπει να συνεργαστούμε με αυτήν». Χωρίς τον αγώνα, η χάρη μένει ανενεργή μέσα μας, σαν σπόρος που δεν ποτίζεται και δεν καρποφορεί. 

Η πνευματική μάχη ξεκινάει από το εσωτερικό του ανθρώπου. Ο Άγιος Μάρκος τονίζει πως οι λογισμοί είναι το πρώτο πεδίο της σύγκρουσης. Πριν ο άνθρωπος πέσει σε εξωτερική αμαρτία, έχει ήδη παραδοθεί στην καρδιά και στη φαντασία του, οπότε, η πρώτη άσκηση είναι η νήψη. Να παρακολουθούμε τι μπαίνει μέσα μας. Να φυλάμε τον νου μας καθαρό. Αν αφήσουμε τους λογισμούς να τριγυρίζουν ανεξέλεκτα, τότε σύντομα γινόμαστε δέσμιοι των παθών. Η πνευματική μάχη είναι συνεχής εγρήγορση.

Ο αγώνας αυτός δεν είναι απλώς μια ηθική προσπάθεια, δεν είναι να προσπαθώ μόνος μου να γίνω καλύτερος. Ο Άγιος Μάρκος ξεκαθαρίζει ότι χωρίς τη χάρη του Θεού, κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να νικήσει τα πάθη. Η πίστη δεν είναι έργο ανθρώπινης δύναμης, αλλά συνεργασία του Θεού με τον άνθρωπο. Ο Θεός δίνει τη δύναμη και εμείς τη θέληση και την άσκηση. Όταν ο πιστός αγωνίζεται με ταπεινοφροσύνη, τότε έρχεται η χάρη και του δίνει καρτερία, φωτισμό, εσωτερική δύναμη που δεν εξηγείται με λογική.

Ο Άγιος Μάρκος ο ασκητής επιμένει ότι ο διάβολος πολεμάει με λεπτότητα, δεν παρουσιάζεται πάντα με χονδροειδής πειρασμούς. Πολλές φορές παίρνει στον άνθρωπο τη σκέψη ότι είναι ήδη καλός, ότι δεν έχει πολλά να διορθώσει. Άλλοτε τον οδηγεί στην υπερηφάνεια για το μικρό του αγώνα, ώστε να χάσει την ταπείνωση ή πάλι τον κάνει να αναβάλει τον αγώνα για αύριο. Όλες αυτές οι μεθοδείες έχουν σκοπό να τον κρατήσουν μακριά από τον αληθινό πόλεμο κατά των παθών. Χωρίς επίγνωση αυτού του πολέμου, η πίστη γίνεται ψεύτικη, επιφανειακή.

Ο αγώνας δεν είναι μόνο εσωτερικός αλλά φαίνεται και στην πράξη. Ο πιστός που θέλει να ζήσει με τον Χριστό αγωνίζεται να φυλάξει τις εντολές του, την αγάπη, την συγχώρεση, την ελεημοσύνη, την καθαρότητα. Κάθε μέρα έρχεται αντιμέτωπος με ευκαιρίες να εφαρμόσει αυτά τα έργα ή να τα αρνηθεί. Ο Άγιος Μάρκος λέει πως η πίστη φαίνεται από τα έργα. Αν ομολογώ τον Χριστό, αλλά δεν αγαπώ, αν προσεύχομαι, αλλά δεν συγχωρώ, τότε η πίστη μου είναι ψευδαίσθηση. Η αληθινή μάχη είναι να φανερώνεται ο Χριστός στη ζωή μου.

Η πνευματική μάχη δεν είναι υπόθεση στιγμής, αλλά διαρκής πορεία. Ο Άγιος Μάρκος διδάσκει ότι ο αγώνας κρατάει όσο ζούμε. Δεν υπάρχει στιγμή που μπορούμε να πούμε ξεκουράζομαι, τώρα έφτασα. Γιατί τότε αμέσως αρχίζει η πτώση. Όπως ο στρατιώτης σε περίοδο πολέμου δεν κατεβάζει ποτέ το όπλο, έτσι και ο χριστιανός πρέπει να είναι πάντα άγρυπνος. Μπορεί να κουραστεί, να πέσει, να αποκάμει, αλλά ποτέ δεν παραιτείται. Η επιμονή στον αγώνα είναι το σημάδι της γνήσιας πίστης.

Ο Άγιος Μάρκος επισημαίνει και έναν άλλο κίνδυνο, την εξωτερική ευσέβεια χωρίς εσωτερική αλλαγή. Μπορεί κάποιος να νηστεύει, να πηγαίνει στην εκκλησία, να προσεύχεται, αλλά αν όλα αυτά δεν συνοδεύονται από μάχη εναντίον των παθών, τότε παραμένουν τυπικά. Ο αληθινός χριστιανός δεν μετριέται με εξωτερικές πράξεις, αλλά με τον βαθμό που αφήνει τον Χριστό να κατοικεί μέσα του και να τον καθαρίζει από την κακία.

Στην πνευματική μάχη μεγάλο όπλο είναι η ταπείνωση. Ο Άγιος Μάρκος λέει ότι η ταπείνωση συντρίβει κάθε παγίδα του διαβόλου. Όποιος νομίζει ότι μόνος του μπορεί να νικήσει, θα αποτύχει, όποιος όμως εμπιστεύεται τον Χριστό και πέφτει με μετάνοια κάθε φορά που αμαρτάνει, εκείνος σηκώνεται και προχωράει. Η μάχη δεν είναι να μην πέσουμε ποτέ, αλλά να σηκωνόμαστε πάντα κρατώντας το βλέμμα στον Κύριο.

Ο αγώνας κατά των παθών έχει ως σκοπό να καθαρίσει τον άνθρωπο, ώστε να γίνει ναός του Αγίου Πνεύματος. Όταν ο άνθρωπος πολεμάει την οργή, την υπερηφάνεια, τη φιλαργυρία, την ακηδία, τότε ανοίγει χώρο στην ψυχή του για να μπει η ειρήνη του Θεού. Ο Άγιος Μάρκος μας θυμίζει ότι: «Ο Χριστός δεν κατοικεί σε καρδιά που είναι γεμάτη με πάθη και αμέλεια» ή αυτό: «Η πίστη που δεν πολεμάει τα πάθη δεν είναι ζωντανή πίστη».

Η πνευματική μάχη, όσο σκληρή κι αν είναι, είναι γεμάτη χαρά. Ο Άγιος Μάρκος λέει ότι η καρδιά που νικάει τα πάθη γεύεται ήδη από αυτή τη ζωή την ειρήνη και το φως του Θεού. Δεν είναι μια ζωή σκοτεινή ή απελπισμένη. Είναι δρόμος που οδηγεί στη χαρά της παρουσίας του Χριστού. Και αυτή η χαρά είναι το πιο αληθινό σημάδι ότι η πίστη μας δεν είναι ψευδαίσθηση, αλλά πραγματική κοινωνία με το Θεό.

Ο Άγιος Μάρκος ο ασκητής μας καλεί να ξυπνήσουμε από την αυταπάτη μιας πίστης χωρίς αγώνα.  Μας λέει με σαφήνεια, χωρίς πνευματική μάχη, δεν υπάρχει  πίστη, υπάρχει μόνο ψευδαίσθηση. Η ζωή με τον Χριστό είναι συνεχής σταύρωση του παλαιού ανθρώπου. Είναι αγώνας κατά των λογισμών, των παθών και των πειρασμών. Αλλά μέσα σε αυτόν τον αγώνα φανερώνεται η δύναμη του Θεού που μας χαρίζει την αληθινή ελευθερία. Αν θέλουμε η πίστη μας να είναι ζωντανή, ας τη δοκιμάσουμε στη μάχη. Γιατί μόνο εκεί, στον αγώνα, αποκαλύπτεται αν αγαπάμε πραγματικά τον Χριστό.

 ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΣΗ ΑΡΧΕΙΟΥ

''ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ''

«Τρέμεις ή ξυπνάς; Τα Σημεία των Καιρών και η αποκάλυψη του Αντιχρίστου» - Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος

Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, ο αγαπημένος μαθητής του Χριστού, είναι ο κατεξοχήν Θεολόγος της Εκκλησίας και ο συγγραφέας του βιβλίου της Αποκάλυψης. Σε αυτό το βιβλίο αποτυπώνεται με προφητική δύναμη όλη η πορεία της ανθρωπότητας μέχρι την έλευση του Αντιχρίστου και την τελική κρίση. Η Αποκάλυψη δεν είναι ένα κείμενο φόβου, αλλά ένα κάλεσμα σε εγρήγορση, σε μετάνοια και σε αληθινή αγάπη προς τον Χριστό. Ο ίδιος ο Άγιος, ζώντας με τη χάρη του Θεού, είδε και κατέγραψε όσα του αποκαλύφθηκαν, ώστε να γνωρίζουμε τα σημεία και να μην βρεθούμε απροετοίμαστοι. Η κεντρική μορφή που παρουσιάζεται στην Αποκάλυψη είναι ο αντίχριστος. Δε θα έρθει ως ένα καθαρά πολιτικό πρόσωπο, αλλά ως μια σύνθεση πλάνης, ισχύος και δαιμονικής εξουσίας. Θα προσπαθήσει να μιμηθεί τον Χριστό, να εμφανιστεί ως σωτήρας, ενώ στην πραγματικότητα θα οδηγεί τον κόσμο στην απώλεια. Ο Άγιος Ιωάννης μιλά για το θηρίο που θα δεχτεί λατρεία από όσους δεν έχουν τη σφραγίδα του Θεού στην ψυχή τους. Αυτό δείχνει ότι το κέντρο της μάχης δεν είναι το εξωτερικό αλλά το εσωτερικό. Αν η καρδιά μας ανήκει στον Χριστό ή στον κοσμοκράτορα του σκότους. Τα σημεία των καιρών, όπως τα περιγράφει η Αποκάλυψη και άλλα βιβλία της Αγίας Γραφής, δεν είναι απλώς φυσικές καταστροφές ή κοινωνικές αναταραχές. Είναι κυρίως ηθικά και πνευματικά φαινόμενα.

Ο Κύριος προειδοποίησε ότι στις τελευταίες ημέρες η αγάπη των πολλών θα ψυχρανθεί, οι άνθρωποι θα γίνουν φίλαυτοι, άσπλαχνοι, υβριστές και η πίστη θα ατονίσει. Ο Άγιος Ιωάννης είδε σε οράματα ότι αυτή η κατάσταση θα κορυφωθεί με την εμφάνιση του Αντιχρίστου, ο οποίος θα υποσχεθεί ειρήνη αλλά θα φέρει χάος. Η εικόνα της σφραγίδας του θηρίου είναι από τις πιο συγκλονιστικές στην Αποκάλυψη.

Ο Άγιος Ιωάννης είδε ότι όλοι όσοι δεν έχουν τη σφραγίδα του Θεού θα αναγκαστούν να λάβουν το χάραγμα του Αντιχρίστου για να μπορούν να ζουν και να συναλλάσσονται. Αυτό δεν είναι απλώς ένα εξωτερικό σημείο, αλλά δηλώνει την πλήρη υποταγή του ανθρώπου στις δυνάμεις του σκότους. Ο κίνδυνος είναι να χάσουμε την ελευθερία μας, όχι επειδή θα μας την αφαιρέσουν, αλλά επειδή θα την παραδώσουμε μόνοι μας, γοητευμένοι από την απατηλή υπόσχεση άνεσης και ασφάλειας.

Ο Άγιος Ιωάννης δεν γράφει την Αποκάλυψη για να τρομοκρατήσει, αλλά για να καλέσει σε μετάνοια. Το μήνυμα είναι σαφές. Ο κόσμος βαδίζει προς τη μεγάλη δοκιμασία. Αλλά όσοι παραμείνουν πιστοί στον Χριστό, θα σωθούν. Η Εκκλησία δεν μας αφήνει στο σκοτάδι, αλλά μας προειδοποιεί, ώστε να ξυπνήσουμε από τον πνευματικό λήθαργο. Ο τίτλος «Τρέμεις ή ξυπνάς» είναι ακριβώς το δίλημμα που μας θέτει η Αποκάλυψη. Θα παραδοθούμε στον φόβο ή θα αφυπνιστούμε για να ζήσουμε εν μετανοία.

Στα οράματα του Αγίου Ιωάννη, ο κόσμος βιώνει σεισμούς, λοιμούς, πολέμους και θανάτους. Αυτά τα γεγονότα δεν είναι μεμονωμένα, αλλά διαδοχικά κύματα που κλονίζουν την ανθρωπότητα. Σήμερα βλέπουμε να συμβαίνουν πράγματα που μοιάζουν με τις προφητείες. Πανδημίες που συγκλονίζουν τον κόσμο, πολεμικές συγκρούσεις που απειλούν την ειρήνη, φυσικές καταστροφές που θυμίζουν σάλπισμα θεϊκής προειδοποίησης. Δεν μπορούμε να τα αγνοούμε. Είναι καλέσματα εγρήγορσης.

Η μορφή του αντιχρίστου, όπως την περιγράφει ο Άγιος Ιωάννης, θα παρουσιαστεί ως φωτεινός, θα υπόσχεται σωτηρία και ευτυχία, θα ελκύει με θαύματα και εντυπωσιακές πράξεις, ώστε ακόμα και οι εκλεκτοί να κινδυνέψουν να πλανηθούν. Αυτό μας καλεί σε βαθιά διάκριση. Να μη στηριζόμαστε στις εξωτερικές εντυπώσεις. Αλλά να εξετάζουμε αν υπάρχει το πνεύμα του Χριστού, το πνεύμα της αγάπης και της αλήθειας.

Ο αντίχριστος θα είναι η κορύφωση της ανθρώπινης αλαζονείας. Ο Άγιος Ιωάννης τον περιγράφει ως εκείνον που θα υψώσει τον εαυτό του πάνω από κάθε θεό και θα ζητήσει λατρεία. Στην πραγματικότητα, ο αντίχριστος είναι η πλήρης απόρριψη του Θεού και η θεοποίηση του ανθρώπου. Σήμερα βλέπουμε ήδη το πνεύμα αυτό. Η ανθρωπότητα στηρίζει όλες τις ελπίδες της, στην τεχνολογία, στην επιστήμη, στην οικονομία, παραθεωρώντας τον Δημιουργό. Όταν ο άνθρωπος θεοποιεί τον εαυτό του, ανοίγει τον δρόμο στον αντίχριστο.

Ο Άγιος Ιωάννης, ωστόσο, δεν σταματά στην περιγραφή του σκότους. Μιλά και για το νέο ουρανό και τη νέα γη, την τελική νίκη του Χριστού. Αυτή η ελπίδα είναι η απάντηση στον δρόμο. Ναι, θα έρθουν δύσκολοι καιροί, ναι, ο αντίχριστος θα φανεί πανίσχυρος, αλλά το τέλος ανήκει στον Χριστό. Αυτό πρέπει να μας κρατά όρθιους. Η ιστορία δεν είναι χαοτική, αλλά βρίσκεται στα χέρια του Θεού.

Η στάση του χριστιανού μπροστά στα σημεία των καιρών δεν είναι να τρομοκρατείται ούτε να αδιαφορεί. Είναι να ζει με εγρήγορση. Ο Άγιος Ιωάννης μας καλεί να τηρούμε τις εντολές του Θεού και να έχουμε σταθερή πίστη στον Ιησού Χριστό. Η αληθινή προετοιμασία για την αποκάλυψη του Αντιχρίστου δεν είναι να ψάχνουμε για αριθμούς και ημερομηνίες, αλλά να ζούμε καθημερινά με μετάνοια, προσευχή και αγάπη.

Τα σημεία των καιρών δεν είναι για να μας παραλύσουν από φόβο, αλλά για να μας αφυπνίσουν. Ο Χριστός μας είπε, όταν δείτε όλα αυτά, ανακύψατε και σηκώσατε τας κεφαλάς σας, διότι πλησιάζει η απολύτρωσή σας. Δηλαδή, αντί να πανικοβαλλόμαστε, να χαιρόμαστε, γιατί πλησιάζει η συνάντησή μας με τον Κύριο. Το θέμα είναι αν θα είμαστε έτοιμοι να τον αντικρίσουμε.

Η Εκκλησία μας, ακολουθώντας την διδασκαλία του Αγίου Ιωάννη, μας δίνει τα όπλα της σωτηρίας. Τη Θεία Ευχαριστία, την Εξομολόγηση, την Προσευχή, την Ελεημοσύνη. Αυτά είναι τα αληθινά αντίδοτα απέναντι στον Αντίχριστο. Γιατί όποιος έχει μέσα του τον Χριστό, δεν μπορεί να σφραγιστεί από το διάβολο. Ο Αντίχριστος μπορεί να φοβίσει το σώμα, αλλά δεν μπορεί να κυριεύσει την ψυχή που ανήκει στον Χριστό.

Η Αποκάλυψη κλείνει με μια υπόσχεση. Ναι, έρχομαι ταχέως. Αυτή η φράση του Χριστού δείχνει ότι η Δευτέρα Παρουσία είναι βεβαιότητα και κοντά. Ο Άγιος Ιωάννης απαντά με την προσευχή: Ναι, έλα Κύριε Ιησού. Αυτό πρέπει να είναι και το δικό μας βίωμα. Να μην τρέμουμε μπροστά στα γεγονότα, αλλά να ξυπνάμε πνευματικά και να αναφωνούμε με λαχτάρα την έλευση του Κυρίου.

Ο Άγιος Ιωάννης ο θεολόγος με την Αποκάλυψή του δεν μας παρέδωσε ένα βιβλίο φόβου, αλλά ένα Ευαγγέλιο Ελπίδας. Ναι. Τα σημεία των καιρών είναι φοβερά και η αποκάλυψη του Αντιχρίστου συγκλονιστική, αλλά το μήνυμα είναι ξεκάθαρο. Ο Χριστός νικά. Το ερώτημα που μένει για εμάς είναι, τρέμουμε ή ξυπνάμε. Αν τρέμουμε, σημαίνει ότι δεν έχουμε Χριστό μέσα μας. Αν ξυπνάμε, τότε γεμίζουμε με μετάνοια, προσευχή και αγάπη, ώστε η Δευτέρα Παρουσία να είναι για μας όχι φόβος, αλλά χαρά.

Η φωνή του Αγίου Ιωάννη αντηχεί μέχρι σήμερα. Μακάριος όποιος τηρεί τα λόγια της προφητείας αυτής.

ΠΗΓΗ

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ 2025 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

           Μέσα ἀπὸ τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, ὅπου περιέχεται μία πολὺ διδακτικὴ παραβολή, βλέπουμε ξεκάθαρα τὶς συνέπειες τῆς ἀδιαφορίας, τῆς ὑποκρισίας καὶ τῆς ἀγνωμοσύνης.

            Κάποιος οἰκοδεσπότης φύτεψε ἀμπελώνα, τὸν ὀχύρωσε, τοῦ πρόσθεσε τὶς κατάλληλες ἐγκαταστάσεις καὶ ἀφοῦ τὸν ἀνέθεσε σὲ γεωργοὺς γιὰ νὰ τὸν περιποιοῦνται, ἔφυγε ἀπὸ ἐκείνη τὴν περιοχή.

            Ὅταν ἔφτασε ἡ περίοδος τῆς συγκομιδῆς, ὁ κύριος τοῦ ἀμπελώνα ἔστειλε δούλους του γιὰ νὰ πάρουν τοὺς καρποὺς ποὺ τοῦ ἀναλογοῦσαν. Οἱ γεωργοί, ὄχι μόνο δὲν τοὺς σεβάσθηκαν, ἀλλὰ ἄλλον τὸν ἔδειραν, ἄλλον τὸν σκότωσαν καὶ ἄλλον τὸν λιθοβόλησαν. Μακροθύμησε, ὅμως, ὁ οἰκοδεσπότης καὶ ἔστειλε ἄλλους δούλους, περισσότερους ἀπὸ τὴν πρώτη φορά, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ ἔπαθαν τὰ ἴδια. Ἔφτασε, τότε, στὸ ἔπακρο τῆς μακροθυμίας ὁ καλὸς οἰκοδεσπότης, καὶ ἔστειλε στὸν ἀμπελώνα τὸν ἴδιο του τὸν υἱό, λέγοντας: «ὁπωσδήποτε θὰ ντραποῦν τὸν γιό μου». Πού νὰ ἤξερε, ὅμως, ὅτι εἶχε νὰ κάνει μὲ ἰδιοτελεῖς, ἀγνώμονες καὶ ἀμετανόητους ἀνθρώπους… Μόλις αὐτοὶ εἶδαν τὸν υἱό, εἶπαν μεταξύ τους: «ἦρθε ὁ κληρονόμος! Ἂς τὸν σκοτώσουμε γιὰ νὰ ἀποκτήσουμε ἐμεῖς τὴν κληρονομιά». Ἀφοῦ, λοιπόν, τὸν ἔβγαλαν ἔξω ἀπ΄ τὸν ἀμπελώνα, τὸν σκότωσαν. Στὸ κάτω-κάτω, εἶχαν συνηθίσει νὰ σκοτώνουν, καὶ δὲν τοὺς ἔκανε καμία αἴσθηση πιά.  

   Φτάνοντας σὲ αὐτὸ τὸ σημεῖο τῆς παραβολῆς, ὁ Κύριός μας ἀφήνει στοὺς ἀκροατές Του τὴν ἔκβαση τῆς ἱστορίας, γεγονὸς πολὺ σημαντικό, διότι βλέπουμε ὅτι ὁ λαὸς ὁ ἴδιος ἀναγνωρίζει τί εἴδους τιμωρία ἀξίζουν ὅσοι ὑποτιμοῦν τὴν μακροθυμία καὶ τὴν δύναμη τοῦ Θεοῦ. Ρωτάει λοιπόν: «Ὅταν ἔλθει ὁ κύριος τοῦ ἀμπελώνα, τί θὰ κάνει στοὺς γεωργοὺς ἐκείνους»;

   Ὁ κόσμος ἀπαντᾶ: «κακὴν κακῶς θὰ τοὺς ἀφανίσει καὶ τὸν ἀμπελώνα θὰ τὸν δώσει σὲ ἄλλους γεωργούς, οἱ ὁποῖοι θὰ δίνουν τοὺς καρποὺς στὸν καιρό τους».  

   Ὁ Δεσπότης Χριστὸς ἐκφώνησε αὐτὴ τὴν παραβολὴ κατὰ κύριο λόγο γιὰ τοὺς σύγχρονούς Του Ἰουδαίους, κατὰ τρόπο προφητικό. Πράγματι, ὁ οἰκοδεσπότης εἶναι ὁ Θεός Πατέρας, ὁ ὁποῖος ἔδωσε τὸν μωσαϊκὸ νόμο στοὺς Ἑβραίους καὶ ὅλη τὴν εὐλογία ποὺ χρειάζονταν γιὰ νὰ ζήσουν θεάρεστα. Ὁ λαὸς τοῦ Ἰσραήλ, ὅμως, ὁ ἐκλεκτὸς λαὸς τοῦ Κυρίου, ἔπεσε στὴν οἴηση, πίστεψε, δηλαδή, ὅτι εἶναι ὁ καλύτερος λαὸς στὴ γῆ. Μάλιστα, ὄχι μόνο τὸ πίστεψε, ἀλλὰ ἀναπαύθηκε σὲ αὐτὴ τὴν ἰδέα τόσο πολύ, ποὺ ἡ οὐσιαστικὴ πνευματικὴ ζωή του μετατράπηκε σὲ ἄγονη καὶ τυπολατρικὴ τήρηση τοῦ νόμου. Ἀδιαφόρησε γιὰ τὴν ἀγάπη καὶ προσηλώθηκε στοὺς τύπους. Ἀδιαφόρησε τελείως γιὰ τὸν ἀμπελώνα τοῦ Κυρίου, ἔπαψε νὰ νοιάζεται νὰ προσφέρει τοὺς πνευματικοὺς καρποὺς στὸν Θεό. Παράλληλα, θεωροῦσε ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι πάντοτε «ὑποχρεωμένος» νὰ τὸν εὐλογεῖ, ἐνῷ κάθε φορὰ ποὺ ὁ ἴδιος δεχόταν τὴν εὐλογία, λίγο ἀργότερα στρεφόταν μὲ ἀγνωμοσύνη κατὰ τοῦ Θεοῦ. Στὴν προσπάθεια τοῦ Ἰδίου τοῦ Θεοῦ νὰ τὸν συνετίσει γιὰ νὰ σωθεῖ, στέλνοντας ξανὰ καὶ ξανὰ Προφῆτες, ἔμεινε ἀμετανόητος, ἀμετακίνητος ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ σκοτισμένος. Καὶ ἔτσι σκοτισμένος ὅπως ἦταν, δὲν δίστασε οὔτε τὸν Θεάνθρωπο νὰ σταυρώσει, καὶ μάλιστα, «ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος», δηλαδή, ἔξω ἀπὸ τὰ τείχη τῶν Ἱεροσολύμων. 

   Ὁ Θεός, σίγουρα, εἶναι Μακρόθυμος καὶ Πολυέλεος. Εἶναι, ὅμως καὶ Δίκαιος, γιὰ αὐτὸ καὶ ἀργὰ ἢ γρήγορα ἔρχεται ἡ στιγμὴ ποὺ ἡ ἀδικία λαμβάνει τὴν ἀνταπόδοση ποὺ τῆς ἀξίζει. Δὲν μποροῦμε νὰ παίζουμε μὲ τὸν Θεό. 

   Ἐπειδή, ὅμως, εἶναι πολὺ βολικὸ νὰ βλέπουμε αὐτὴ τὴν παραβολὴ μόνο σὲ σχέση μὲ τοὺς Ἐβραίους, καλὸ εἶναι νὰ δοῦμε τί ἔχει νὰ μᾶς διδάξει σὲ σχέση μὲ τὸν ἑαυτό μας. 

   Ὁ Θεὸς μᾶς ἔχει χαρίσει ὅλη τὴν εὐλογία. Ἐμεῖς, ὡς Χριστιανοί, ἔχουμε καθῆκον νὰ ἐργαζόμαστε μὲ ὅσα μᾶς ἔχει δώσει ὁ Θεὸς καὶ νὰ τοῦ ἀνταποδίδουμε τὴν εὐλογία Του μὲ τοὺς καρποὺς τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς. Ἀλήθεια, καὶ θέλω νὰ σκεφτοῦμε ὅλοι καλὰ αὐτὴ τὴν ἐρώτηση: ἔχουμε πνευματικὴ ζωή, ἢ ἀρκούμαστε στὸν κυριακάτικο ἐκκλησιασμὸ γιὰ νὰ λέμε ὅτι εἴμαστε Χριστιανοί; Ὁ Θεός, εἴτε ἀποστέλλοντας τοὺς δούλους Του, εἴτε ὁ Ἴδιος, κάποια στιγμὴ θὰ μᾶς ἐπισκεφθεῖ καὶ θὰ μᾶς ζητήσει καρπούς. Ἔχουμε νὰ Τοῦ προσφέρουμε, ἢ εἴμαστε μόνο γιὰ νὰ ἐκμεταλλευόμαστε τὸν πλούσιο ἀμπελώνα πρὸς τὸ συμφέρον μας; Καὶ ἂν κάποτε ἔρθει καὶ μᾶς ἐλέγξει, θὰ Τὸν ἀκούσουμε γιὰ νὰ διορθωθοῦμε, ἢ πάλι θὰ Τὸν σταυρώσουμε; 

   Εὐτυχισμένος καὶ εὐλογημένος ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται μὲ συνείδηση νὰ προσφέρει καρποὺς στὸν Θεό. Ἔτσι, καὶ τὸν Θεὸ εὐαρεστεῖ καὶ τὴν εὐλογία Του αὐξάνει, καὶ τρέφεται καὶ ὁ ἴδιος ἀπὸ τοὺς καρποὺς καὶ ἀξιώνεται τῆς αἰωνίου ζωῆς. 

   Ποιοί, ὅμως, εἶναι αὐτοὶ οἱ καρποί; Πολὺ καὶ διάφοροι: ἡ μετάνοια, ἡ ἐξομολόγηση, ὁ ἀγώνας νὰ καθαρίσουμε τὴν ψυχή μας ὄχι μόνο ἀπὸ κακὲς πράξεις, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὶς ἁμαρτωλὲς σκέψεις, τὸ νὰ συγχωροῦμε καὶ νὰ ὑπομένουμε ὅσους μᾶς πικραίνουν, τὸ νὰ ἐπισκεφθοῦμε τὸν ἀσθενῆ καὶ νὰ τοῦ ποῦμε δύο λόγια παρηγοριᾶς, τὸ νὰ προσφέρουμε ἕνα ποτήρι νερὸ στὸν διψασμένο, τὸ νὰ σταματήσουμε τὴν ἄσκοπη καὶ μάταιη σπατάλη καὶ ἀντ΄ αὐτῆς νὰ κάνουμε ἐλεημοσύνη ἀποταμιεύοντας στοὺς Οὐρανούς, τὸ νὰ προσπαθοῦμε διαρκῶς νὰ ἐπικοινωνοῦμε μὲ τὸν Θεό, τὴν Παναγία καὶ τοὺς Ἁγίους, τὸ νὰ ἀπεγκλωβιστοῦμε ἀπὸ τὶς ὀθόνες καὶ νὰ δημιουργήσουμε σχέσεις μεταξύ μας ἐν Χριστῷ, τὸ νὰ διακονήσουμε ἐκεῖ ποὺ ὑπάρχει ἀνάγκη, τὸ νὰ εὐχαριστοῦμε γιὰ ὅλα τὸν Θεό, τὸ νὰ ἀγαποῦμε τὸν Θεὸ καὶ τοὺς συνανθρώπους μας.

   Καὶ τώρα ποὺ μάθαμε καὶ τοὺς καρπούς, ἀναρωτιέμαι ξανά: ὅταν ἔρθει νὰ μᾶς ζητήσει καρποὺς ὁ Θεός, θὰ ἔχουμε ἄραγε νὰ Τοῦ προσφέρουμε κάποιον; 

   Ἀκόμη καὶ ἂν τώρα εἶναι ἀρνητικὴ ἡ ἀπάντηση, ἀξίζει νὰ κάνουμε αὐτὴ τὴν ἐρώτηση κέντρο τοῦ καθημερινοῦ μας πνευματικοῦ ἀγώνα, ὥστε τὴν ὥρα ποὺ πρέπει, νὰ εἶναι θετική. 

Μετ’ εὐχῶν,

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΟΤΑΝ Η ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ

  

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΟΤΑΝ Η ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ

   Ο Μέγας Βασίλειος, ένας από τους μεγαλύτερους Πατέρες της Εκκλησίας, υπήρξε μια μορφή που ταλαιπωρήθηκε σφοδρά από τον σωματικό πόνο σε όλη τη διάρκεια της σύντομης ζωής του. Τα κείμενά του δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για τη σωματική του κατάσταση: «Επειδή μοι κατά φύσιν ην το νοσείν» (επειδή μου ήταν φυσικό να είμαι άρρωστος), ομολογούσε. Οι ασθένειες διαδέχονταν η μία την άλλη, και ο ίδιος περιέγραφε την αδυναμία του με συγκινητική ειλικρίνεια: «Ασθένειαι εξ ασθενειών διαδέχονται ημάς».

Πυρετοί που τον λιώνουν, πόνοι που του στερούν τον ύπνο, διαρκής αδυναμία που τον κάνει πιο «λεπτότερον από ένα ιστόν αράχνης». Αναγκάζεται να μένει κλεισμένος στο δωμάτιό του, ενώ επιθυμεί να ταξιδέψει και να εργαστεί για την Εκκλησία. Η ψυχή του θέλει να πετάξει, αλλά το σώμα του «έχει καταφαγωθή από χρονίαν νόσον, μέχρι σημείου ώστε να μη μπορώ να σηκωθώ από την κλίνην».

Η κατάστασή του φτάνει στο σημείο που οι γιατροί δεν μπορούν να τον βοηθήσουν, και ο ίδιος νιώθει ότι βρίσκεται «εις τα μεθόρια ζωής και θανάτου». Σε ένα συγκλονιστικό απόσπασμα προς τον φίλο του Ευσέβιο, αναφέρει ότι, αφού ανάρρωσε από μια σοβαρή κρίση, ένιωσε «πολύ στενοχωρημένος δια την επάνοδον, σκεπτόμενος εις ποία κακά ξαναέρχομαι».

Παρ’ όλες αυτές τις αφόρητες δυσκολίες, ο Μέγας Βασίλειος δεν εκφράζει ποτέ παράπονο. Δεν θέτει το ερώτημα «Γιατί;» στον Θεό. Η στάση του είναι βαθιά αποδοχή και υπομονή όπου αντί να θεωρεί την αρρώστια σαν τιμωρία, την βλέπει ως ευλογία και μέσο παιδαγωγίας. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι πληγές στο σώμα του επιφέρονται «από τον ευεργετούντα ημάς Κύριον». Η ασθένεια γίνεται για εκείνον ένα μονοπάτι προς την πνευματική κάθαρση.

Το ερώτημα «Γιατί;» προς τον Θεό, όταν αναβλύζει από τον πόνο μας, είναι η σπαρακτική κραυγή μιας ψυχής που νιώθει απελπισμένη. Είναι η στιγμή που η ανθρώπινη λογική καταρρέει μπροστά στο ανεξήγητο. Σε αυτή τη φράση δεν κρύβεται μόνο η πνευματική αδυναμία μας, αλλά και ένας σπόρος αμφισβήτησης, μια υπόγεια απιστία και η αμφιβολία ότι ο Θεός, αυτός ο πανάγαθος και παντοδύναμος Πατέρας, επιτρέπει τον πόνο για το δικό μας καλό. Κάποιοι ίσως νιώθουν το ίδιο συναίσθημα που έκανε τον Άγιο Σωφρόνιο, μετά από μήνες ασταμάτητου θρήνου, να φωνάξει «Θεέ, Είσαι αδυσώπητος…». Είναι η στιγμή που αναρωτιόμαστε, «Πού είναι λοιπόν η πρόνοια που απλώνεται μέχρι και τα πιο ταπεινά πράγματα;» και η ψυχή μας, με δίψα, ζητά να συναντήσει τον Θεό για να του πει: «Γιατί κρύβεσαι από μένα;».

Το Γιατί; είναι ένα τείχος που υψώνουμε μεταξύ μας και του Θεού, μια άρνηση να Τον εμπιστευτούμε ακόμα και σε αυτά τα σκοτεινά μονοπάτια της ζωής μας. Αντί να πούμε «Θεέ μου, εμπιστεύομαι το σχέδιό Σου, ακόμα κι αν δεν το καταλαβαίνω», ρωτάμε με πικρία «Γιατί εγώ; Γιατί τώρα;». Ο Άγιος Βασίλειος, με την πλήρη αποδοχή του, μας δείχνει ότι η αληθινή πίστη δεν έχει ανάγκη από ερωτήσεις και απαντήσεις. Απλώς εμπιστεύεται. Και αυτή η εμπιστοσύνη είναι που μεταμορφώνει τον πόνο σε πνευματική νίκη, σε σωτηρία.

Ο Μέγας Βασίλειος αποδέχεται την ασθένεια ως φυσική κατάσταση του αμαρτωλού σώματος, ως μια «μάστιγα του Κυρίου» που επιτείνει τον πόνο «κατά την αξίαν μας». Η βιοτή του Αγίου αποδεικνύει ότι, ακόμα και όταν το σώμα φτάνει στα όριά του, η ψυχή μπορεί να παραμείνει ισχυρή. Μέσα στον πόνο και την αδυναμία, ο Μέγας Βασίλειος δεν έπαψε να γράφει, να διδάσκει και να ποιμαίνει την Εκκλησία. Η υγεία του ήταν «η μοναδική δικαιολογία» για την απουσία του, αλλά ακόμα και τότε, με τα τελευταία υπολείμματα της δύναμής του, έστελνε επιστολές, καθοδηγώντας και στηρίζοντας τους πιστούς. Το παράδειγμά του μας διδάσκει ότι η πίστη μας πρέπει να είναι «αλώβητη» και να μην κλονίζεται από τις δυσκολίες. Η ασθένεια μπορεί να μας στερήσει τη σωματική ευεξία, αλλά δεν μπορεί να μας πάρει την ελπίδα.

Η απάντηση στο ερώτημα του πόνου δεν βρίσκεται στο «Γιατί;», αλλά στο «Γιατί όχι;», γιατί η δοκιμασία είναι μια ευκαιρία για πνευματική πρόοδο. Ο Μέγας Βασίλειος, αν και με «συνηθισμένην εις την αρρώστειαν» κατάσταση, δεν έχασε ποτέ την ελπίδα του, παραμένοντας ένα λαμπερό παράδειγμα πίστης και εγκαρτέρησης μέχρι το τέλος της ζωής του.

Πηγή

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΑ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ 2025 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, 

               Πολλὲς φορές, ἐκεῖ ποὺ δὲν ὑπάρχουν ἐξωτερικὰ προβλήματα νὰ μᾶς ταλαιπωροῦν, ἐμεῖς οἱ ἴδιοι φροντίζουμε νὰ τὰ δημιουργοῦμε. Στὶς παρακλήσεις πρὸς τὴν Κυρὰ-Παναγιὰ ψάλλουμε μεταξὺ ἄλλων: «οἱ μισοῦντές με μάτην […] λάκκον ηὐτρέπισαν».  Δυστυχέστερο, ὅμως, εἶναι τὸ φαινόμενο μόνοι μας νὰ σκάβουμε τὸν λάκκο μας καὶ νὰ πέφτουμε μέσα. Αὐτὸ γίνεται ὅταν στὴ ζωή μας ἐπιλέγουμε νὰ ἀκολουθήσουμε ὄχι τὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὸ θέλημά μας, ὅπως συνέβη μὲ τὸ τραγικὸ κεντρικὸ πρόσωπο τῆς σημερινῆς παραβολῆς.

               Κάποιος Βασιλιᾶς θέλησε νὰ ζητήσει λογαριασμὸ ἀπὸ τοὺς ὀφειλέτες του. Τοῦ παρουσίασαν τότε ἕναν δοῦλο, ὁ ὁποῖος χρωστοῦσε τὸ ὑπέρογκο ποσὸ τῶν δέκα χιλιάδων ταλάντων. Ἐπειδὴ ὁ δοῦλος δὲν εἶχε νὰ ξεπληρώσει τὸ βαρύτατο χρέος, ὁ Βασιλιὰς διέταξε νὰ τοῦ πάρουν τὴν γυναίκα καὶ τὰ παιδιὰ καὶ ὅλο του τὸ βιός, ὥστε νὰ τὰ λάβει ὁ ἴδιος ἀντὶ τοῦ χρέους. Καταλυπημένος μὲ τὴν διαταγὴ αὐτή, ὁ ὀφειλέτης ἔπεσε στὰ πόδια τοῦ Βασιλιᾶ παρακαλῶντάς τον νὰ δείξει ἔλεος, καὶ ὑποσχέθηκε νὰ ξεχρεώσει. Πράγματι, ὁ Βασιλιᾶς σπλαχνίσθηκε καί, τελικά, τοῦ χάρισε τὸ χρέος. 

               Ἀναπαυμένος ὁ δοῦλος, βγῆκε ἀπ΄ τὸ παλάτι καὶ λίγα μέτρα πιὸ πέρα εἶδε κάποιον σύνδουλό του, ὁ ὁποῖος τοῦ ὄφειλε μόλις ἑκατὸ δηνάρια. Σὲ σύγκριση μὲ τὰ δέκα χιλιάδες τάλαντα, τὰ ἑκατὸ δηνάρια ἀποτελοῦσαν ἕνα τελείως μηδαμινὸ καὶ ἀσήμαντο ποσό. Κὶ ὅμως, γιὰ νὰ δοῦμε ὅλοι μας πόσο εὔκολα μποροῦν τὰ πάθη νὰ τυφλώσουν τὸν ἄνθρωπο, ὁ δοῦλος ποὺ παρὰ λίγο γλίτωσε τὴν ὁλικὴ καταστροφὴ τῆς οἰκογένειάς του χάρη στὸ ἔλεος τοῦ Βασιλιᾶ, ἄρχισε ὡς δῆθεν ἀνώτερος νὰ ζητᾶ διὰ τῆς βίας τὰ ὀφειλόμενα ἑκατὸ δηνάρια ἀπὸ τὸν σύνδουλό του. Τί κὶ ἂν ἐκεῖνος ἔπεφτε καὶ τὸν παρακαλοῦσε; Ἀδίστακτος αὐτός. Εἶχε ξεχάσει τὴν θέση στὴν ὁποία μόλις πρὶν λίγο βρισκόταν, γιὰ αὐτὸ καὶ τόση ἦταν ἡ ἀσπλαχνία του, ποὺ ἅρπαξε τὸν σύνδουλό του καὶ τὸν ἔκλεισε στὴ φυλακή. Λογάριασε ὁ δυστυχὴς χωρὶς τὸν ξενοδόχο.

               Τὸ νέο γνωστοποιήθηκε ἀστραπιαῖα στὸν Βασιλιᾶ. Ἐκεῖνος, ὀργισμένος γιὰ τὴν ἀδικία ποὺ ἔλαβε χώρα, εἶπε στὸν δοῦλο: «δοῦλε πονηρέ, ὅλο σου τὸ χρέος στὸ χάρισα ἐπειδὴ μὲ παρεκάλεσες. Δὲν ἔπρεπε καὶ ἐσὺ νὰ σπλαχνισθεῖς τὸν σύνδουλό σου ὅπως κὶ ἐγὼ σὲ σπλαχνίσθηκα;». Ἀφοῦ εἶπε αὐτά, διέταξε δικαίως νὰ τὸν παραδώσουν στοὺς βασανιστές, μέχρι νὰ ἐπιστρέψει ὅσα χρωστοῦσε. 

               Εὔκολα κατανοοῦμε τὸ νόημα τῆς παραβολῆς στὴν καθημερινή μας ζωή. Ὁ Βασιλιᾶς, ἀσφαλῶς, εἶναι ὁ Δικαιοκρίτης Θεός. Ἐμεῖς εἴμαστε δοῦλοι τοῦ Θεοῦ, οἱ ὁποῖοι ἔχουμε συγκεντρωμένο στὸ ἱστορικό μας ἕνα βαρύτατο φορτίο ἁμαρτιῶν. Ἂν καὶ φέρουμε αὐτὸ τὸ φορτίο, ὁ Θεὸς «οὐ κατὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν ἐποίησεν ἡμῖν». Δὲν μᾶς ἀνταπέδωσε τὴν ἀξία τῶν ἁμαρτιῶν μας, ἀλλὰ μᾶς σπλαχνίσθηκε καὶ μᾶς λύτρωσε ἀπὸ τὸ χρέος καὶ μᾶς λυτρώνει κάθε φορὰ ποὺ προστρέχουμε μὲ μετάνοια καὶ εἰλικρίνεια στὸ Μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως. Ὅταν, ὅμως, φεύγουμε ἀπὸ τὴν Ἐξομολόγηση, πολλοὶ ἀπὸ ἐμᾶς γρήγορα ξεχνᾶμε τὴν μακροθυμία τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸ πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν μας καὶ μὲ τὸ ποὺ βλέπουμε κάποιον -ἀκόμη καὶ ἂν αὐτὸς ὁ κάποιος λέγεται σύζυγος, πεθερὰ ἢ πεθερός, ἀδερφὴ ἢ ἀδερφός- ὁ ὁποῖος λίγο μᾶς κορόιδεψε, μᾶς σκούντηξε, μᾶς μίλησε ἀπότομα, μᾶς εἰρωνεύτηκε, μᾶς ἔκλεψε, μᾶς ἔκρινε, μᾶς χτύπησε, εἴμαστε ἔτοιμοι (καὶ τὸ κάνουμε ἀρκετὲς φορές) νὰ τὸν παραδώσουμε στὸ πὺρ τὸ ἐξώτερον, σὰν νὰ εἴμαστε βασιλικώτεροι τοῦ Βασιλέως Χριστοῦ. Τότε, ὅμως, λαμβάνουμε τὴν «ἔνδικον μισθαποδοσίαν». Ἡ ἀγνωμοσύνη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ ἡ ἀσπλαχνία πρὸς τοὺς συνανθρώπους μας, τοὺς συνδούλους μας, προκαλεῖ τὴν Θεία Δικαιοσύνη, ἡ ὁποία στὴν περίπτωση αὐτὴ εἶναι ἀπόλυτη. 

               Δὲν εἶναι λογικὸ καὶ δίκαιο; Πῶς γίνεται νὰ θέλω ἀπὸ τὸν Ὕψιστο Θεὸ νὰ εἶναι Ἐλεήμων ἀπέναντι σὲ ἐμένα, ἕναν ταπεινὸ δοῦλο, ὅταν ἐγὼ μὲ τὴν πρώτη εὐκαιρία σπεύδω νὰ καταστρέψω τοὺς ὅμοιους μὲ ἐμένα ταπεινοὺς συνανθρώπους μου; Κὶ ὅλο αὐτὸ γιατί; Γιὰ νὰ ἐπικρατήσει γιὰ λίγο τὸ «ἐγώ» μου. Γιὰ αὐτὸ τὸ «ἐγὼ» ζημιωνόμαστε ἀφάνταστα. Αὐτὸ τὸ «ἐγὼ» εἶναι ποὺ μᾶς ἀνοίγει τὸν λάκκο. Ἂν ἀντ’ αὐτοῦ ἐπιλέξουμε τὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ, αὐτομάτως ἔχουμε ἐξασφαλίσει διὰ παντὸς τὸν πλοῦτο τῆς φιλανθρωπίας Του. Τί ἐξυπνώτερο ἀπὸ αὐτό;

               Τὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἐκφράζεται μέσα ἀπὸ τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, εἶναι νὰ συγχωροῦμε, πράγμα ποὺ ἐξ ὁρισμοῦ εἶναι ἀντίθετο πρὸς τὸν ἐγωισμό. «Συγχωρῶ» στὴν κυριολεξία σημαίνει «κάνω χώρο γιὰ νὰ χωρέσει ὁ ἄλλος, ὁ πλησίον». Γιὰ νὰ δημιουργηθεῖ στὴν καρδιὰ αὐτὸς ὁ χῶρος γιὰ τὸν συνάνθρωπο, εἶναι ἀνάγκη νὰ περιοριστεῖ τὸ «ἐγώ». 

               Ἡ συγχώρεση εἶναι τὸ ἕνα φτερὸ τοῦ Χριστιανοῦ. Τὸ ἄλλο εἶναι ἡ ἀγάπη. Χωρὶς τὴν συγχώρεση δὲν θὰ δοῦμε Πρόσωπο Θεοῦ, διότι ἂν ἐμεῖς δὲν συγχωρέσουμε, οὔτε ὁ Θεὸς θὰ μᾶς συγχωρέσει. Τί λέμε, ἄλλωστε, στὸ «Πάτερ ἡμῶν»; «Ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν». Ἂν τόσο ἀνυποχώρητοι εἴμαστε στὸ νὰ μὴν συγχωροῦμε ἀπ’ τὴν καρδιά μας ἐκεῖνον ποὺ μᾶς πίκρανε, τότε μάλλον πρέπει νὰ ἀλλάξουμε αὐτὴ τὴν προσευχή. Μὴ γένοιτο!

               Καὶ γιατί, τελικά, νὰ εἴμαστε ἀνυποχώρητοι; Τί μᾶς ἔκαναν; Μᾶς λιθοβόλησαν σὰν τὸν Πρωτομάρτυρα Στέφανο; Μήπως καὶ ἐμᾶς σὰν τὸν Τίμιο Πρόδρομο μᾶς ἔκοψαν τὸ κεφάλι; Μήπως μᾶς ἀνέβασαν στὸν Σταυρό, σὰν τὸν Δεσπότη Χριστό; Ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸν Σταυρὸ ὅπου ἦταν καθηλωμένος, μάθημα μᾶς ἔδωσε νὰ συγχωροῦμε, λέγοντας: «Πατέρα μου, συγχώρεσέ τους. Δὲν ξέρουν τί κάνουν».

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

               Ἡ ὁδὸς πρὸς τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν εἶναι πιὸ ἁπλὴ ἀπὸ ὅτι τὴν θεωροῦμε. Μποροῦμε νὰ συγχωροῦμε τοὺς πάντες; Θὰ μᾶς συγχωρήσει κὶ ἐμᾶς ὁ Φιλάνθρωπος Θεὸς καὶ θὰ πεῖ στοὺς Ἀγγέλους Του: «διαγράψτε του τὸ χρέος καὶ βάλτε τον στὴν χαρὰ τῆς Ζωῆς». Εὔχομαι αὐτὸ νὰ ἀξιωθοῦμε ὅλοι νὰ τὸ ἀκούσουμε!

               Καλὴ συνέχεια νὰ ἔχουμε τῆς νηστείας τοῦ Δεκαπενταυγούστου, καί, ὅπως συνηθίζει νὰ λέει ὁ εὐσεβῆς λαός μας, «καλὴ Παναγιά»! Εἶναι γιὰ ἐμᾶς ἡ καλύτερη εὐκαιρία νὰ τιμήσουμε τὴν Κυρία Θεοτόκο καὶ νὰ ἀκουμπήσουμε στὰ εἰκονίσματά της τὰ αἰτήματα τῶν καρδιῶν μας. Μὴν τὴν ἀφήσουμε νὰ πάει χαμένη!

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ (Ἁγίου Φιλαρέτου Μητροπολίτου Νέας Ὑόρκης († 1985)

 

Στὴν Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος

Γιὰ τὸ Φῶς τοῦ Κόσμου

«Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει Χριστὲ ὁ Θεός· δείξας τοῖς μαθηταῖς σου τὴν δόξαν σου καθὼς ἠδύναντο. Λάμψον καὶ ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς τὸ φῶς σου τὸ ἀΐδιον· πρεσβεῖαις τῆς Θεοτόκου, Φωτοδότα δόξα σοι» (Ἀπολυτίκιον τῆς Ἑορτῆς, ἦχος βαρύς)

Έτσι ψάλλει η αγία μας Εκκλησία την ημέρα της εορτής αυτής, ανακαλώντας στη μνήμη της το θαυμαστό εκείνο γεγονός που έλαβε χώρα πριν από τόσο πολύ καιρό στο όρος Θαβώρ…
Το ιερό Ευαγγέλιο, λέγοντάς μας πώς έγινε η Μεταμόρφωση, αναφέρει ότι ο Σωτήρας ανέβηκε στο βουνό “για να προσευχηθεί”. Αναφερόμενος σε αυτό το χωρίο σε ένα κήρυγμα, ένας από τους μεγάλους Επισκόπους μας εξήγησε ότι ο άμεσος σκοπός της ανόδου Του στο βουνό ήταν η πρόθεση του Σωτήρα να προσευχηθεί εκεί. Αλλά όχι μόνο για να προσευχηθεί, διότι το Τροπάριο λέει ότι έδειξε τη δόξα Του στους μαθητές Του “καθώς ηδύναντο”, δηλαδή όσο μπορούσαν να αντιληφθούν αυτή τη δόξα. Και το Κοντάκιο δείχνει ότι ο Κύριος το έκανε αυτό ακριβώς για να θυμούνται τούτο το εκπληκτικό θαύμα-όραμα όταν θα ερχόταν η ώρα να υποφέρει… Και γι’ αυτό προσευχόμαστε: “Λάμψον και ημίν τοις αμαρτωλοίς, πρεσβείαις της Θεοτόκου”.
Τί πνευματικό σκοτάδι έχει εγκατασταθεί στον κόσμο σήμερα! Και γίνεται ολοένα και πιο σκοτεινό, πιο πυκνό. Ο Κύριος είπε στο Ευαγγέλιο ότι αυτός που κάνει το κακό δεν μπορεί να μείνει στο φως, αλλά επιτελεί τις πράξεις του στο σκοτάδι, φοβούμενος το φως και φεύγοντας από αυτό. Και τώρα ένα πυκνό σκοτάδι έχει τυλίξει την ανθρωπότητα, εξαιτίας δε αυτού κάθε είδους ανομία, κάθε ακαθαρσία που επινοείται σήμερα από τους υιους των ανθρώπων, όλα αυτά επιτελούνται ανοιχτά. Σαφώς για το μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας το πνευματικό φως έχει ήδη σβήσει, έχει σχεδόν εξαφανισθεί. Για το λόγο αυτό πρέπει να προσευχηθούμε ώστε το αιώνιο Φως που φώτισε τους Αποστόλους στο όρος Θαβώρ να λάμψει και σε μας.
Ο Κύριος ανέβηκε στο όρος [Θαβώρ] για να προσευχηθεί και κατά τη διάρκεια της προσευχής μεταμορφώθηκε. Γνωρίζουμε από τους βίους των Αγίων ότι πολλοί από αυτούς μεταμορφώθηκαν με παρόμοιο θαυμαστό τρόπο – και αυτό συνέβη ακριβώς κατά τη διάρκεια των περιόδων προσευχής…
Όπως ακριβώς οι αρχαίοι ασκητές έλαμπαν με μια λάμψη φωτός σαν τον ήλιο, έτσι και σε πιο πρόσφατους χρόνους στη Ρωσία μεγάλοι ασκητές έλαμπαν με άκτιστο φως. Από το βίο του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ, γνωρίζετε πώς το άγιο πρόσωπό του έλαμπε σαν τον ήλιο κατά τη διάρκεια της συνομιλίας του με τον Μοτοβίλοφ… Γνωρίζουμε επίσης ένα περιστατικό στη ζωή του Οσίου Γέροντα Αμβρόσιου (της Όπτινα)- ενώ ήταν μόνος στο κελί του και προσευχόταν, ένας Μοναχός μπήκε βιαστικά και εξίσου ξαφνικά βγήκε έξω έντρομος – είχε δει τη σκιά του προσευχόμενου Γέροντα να λάμπει σαν ήλιος μέσα στο σκοτάδι του κελιού του. Ομοίως γνωρίζουμε ότι πολλοί είδαν τον Άγιο Ιωάννη της Κροστάνδης να περιβάλλεται από ένα θαυμαστό θείο φως ακριβώς τη στιγμή που ήταν μπροστά στο θυσιαστήριο προσφέροντας την φλογερή προσευχή του στον Κύριο της Δόξης. Η εμπειρία έχει δείξει ότι όταν κάποιος προσεύχεται αληθινά, φωτίζεται. Μπορεί κανείς πάντα να διακρίνει μεταξύ εκείνων που προσεύχονται υποκριτικά, προς το θεαθήναι, και εκείνων που προσεύχονται ειλικρινά, μη σκεπτόμενοι κανέναν άλλον εκτός από τον Θεό, ενώπιον του οποίου και μόνον ίστανται.
Είναι αυτό το πνευματικό φως, αυτό το αιώνιο φως, που μπορεί να μας φωτίσει κατά τη διάρκεια της ειλικρινούς προσευχής: Γι’ αυτό το λόγο, είτε προσευχόμαστε για πολύ ώρα είτε για λίγο, πρέπει να θεωρούμε τις στιγμές που περνάμε στην προσευχή ως τον πιο σημαντικό χρόνο της ζωής μας, γιατί κατά τη διάρκεια αυτής της ώρας στεκόμαστε ενώπιον του Θεού και συνομιλούμε μαζί Του. Οι Άγιοι Πατέρες λέγουν ότι κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης του αγίου Ευαγγελίου και των Πατερικών συγγραμμάτων, ο Θεός συνομιλεί μαζί μας. Στην δε προσευχή εμείς συνομιλούμε με τον Θεό. Αυτό είναι μεγάλο όφελος για την ψυχή, διότι συνομιλώντας με τον Δημιουργό και Κύριό μας, η ψυχή φωτίζεται με το φως εκείνο για το οποίο προσευχόμαστε σε αυτή τη φωτεινή εορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος μας.

+ Μητροπολίτης Φιλάρετος
Πρωθιεράρχης της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας της Διασποράς

(Μετάφρασις από τα αγγλικά Κηρύγματος του Αγίου Μητροπολίτου Φιλαρέτου)

Πηγή

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ Ι´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ 2025 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, 

            Μετὰ τὴν ἔνδοξη Μεταμόρφωσή Του, ὁ Κύριος κατέβηκε ἀπὸ τὸ ὄρος Θαβὼρ καὶ Τὸν συνάντησε κάποιος ἄνθρωπος παρακαλῶντας Τον νὰ θεραπεύσει τὸν σεληνιαζόμενο υἱό του. Εἶπε δὲ ὅτι τὸν παρουσίασε καὶ στοὺς Ἀποστόλους, ἀλλὰ δὲν κατάφεραν νὰ τὸν θεραπεύσουν, σὰν νὰ εὐθύνονταν οἱ Ἀπόστολοι καὶ ὄχι ἡ δική του ἀδύναμη πίστη. Ὁ Χριστὸς μὲ πικρία ἀπάντησε: «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη! Ἕως πότε θὰ εἶμαι μαζί σας; Ἕως πότε θὰ σᾶς ὑπομένω;». Τότε, ζήτησε τὸν νέο καὶ ἀφοῦ τὸν ὁδήγησαν μπροστά Του, διέταξε τὸ ἀκάθαρτο πνεῦμα νὰ φύγει ἀφήνοντας τὸν νέο ἐλεύθερο. Λίγο ἀργότερα, οἱ Ἀπόστολοι κατ’ ἰδίαν ρώτησαν τὸν Κύριο: «γιατί ἐμεῖς δὲν μπορέσαμε νὰ βγάλουμε τὸ δαιμόνιο;». «Γιὰ τὴν ἀπιστία σας», τοὺς ἀπάντησε, «ἂν ἔχετε πίστη σὰν τὸν κόκκο τοῦ σιναπιοῦ, θὰ πεῖτε σὲ αὐτὸ τὸ βουνὸ «μετακινήσου ἀπὸ ἐδὼ ἐκεῖ» καὶ θὰ μετακινηθεῖ, καὶ τίποτα δὲν θὰ σᾶς εἶναι ἀδύνατο. Τὸ δὲ γένος αὐτὸ (τῶν πονηρῶν πνευμάτων) δὲν φεύγει παρὰ μόνο μὲ προσευχὴ καὶ νηστεία».

            Ἐντύπωση προκαλεῖ ἡ φράση τοῦ Κυρίου: «Ἕως πότε θὰ σᾶς ὑπομένω;». Τὸ κατανοεῖτε; Ὁ Παντελεήμων καὶ Φιλάνθρωπος Θεός, Ἐκεῖνος ποὺ ἀπὸ «ὑπερβάλλουσα ἀγαθότητα» ἔγινε ἄνθρωπος καὶ σταυρώθηκε γιὰ νὰ νικήσει μὲ τὴν Ἀνάστασή Του τὸν θάνατο, μᾶς λέει οὐσιαστικὰ ὅτι δὲν θὰ μᾶς ὑπομένει γιὰ πάντα. Ὅταν μᾶς ἔχει χαρίσει πλούσια τὴν εὐλογία Του κὶ ἐμεῖς συνεχῶς καὶ μὲ ἐπιμονὴ Τοῦ ἀνταποδίδουμε τὶς ἁμαρτίες μας, εἶναι φυσικὸ καὶ ἑπόμενο κάποια στιγμὴ νὰ ἀποστρέψει τὸ πρόσωπό Του. Καὶ ξέρετε τὶ λέει ο Δαυίδ∙ «ἀποστρέψαντος δὲ Σοῦ τὸ πρόσωπον (τὰ σύμπαντα) ταραχθήσονται». Βεβαίως, καὶ ἂν ἀκόμη ἀποστρέψει τὸ πρόσωπό Του καὶ ἀπομακρύνει τὴν εὐλογία Του, ἀπὸ φιλανθρωπία θὰ τὸ κάνει, μήπως καὶ καταλάβουμε τὶ χάσαμε καὶ νικήσουμε τὴν πώρωση τῆς ψυχῆς μας. Αὐτό, ὅμως, ποὺ μποροῦμε νὰ κάνουμε γιὰ νὰ κινήσουμε τὸ ἔλεός Του, εἶναι ἡ διάθεση μετανοίας καὶ ἡ τίμια προσπάθεια. Ὁ Χριστὸς ὅταν βλέπει τὸν ἄνθρωπο νὰ ἀγωνίζεται ἀληθινά, ποτὲ δὲν τὸν ἐγκαταλείπει. 

            Σημαντικὴ ἀναφορὰ στὴ σημερινὴ περικοπὴ γίνεται στὴν πίστη.Ἡ πίστη εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς ἐννέα καρποὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ὡς ἐκ τούτου δὲν εἶναι ἀνθρώπινη κατάκτηση. Ὁ ἄνθρωπος χρειάζεται νὰ ἀγωνισθεῖ γιὰ νὰ τὴν καλλιεργήσει, μέσω τῶν ἔργων τῆς ἀγάπης, τῆς ταπείνωσης καὶ τῆς ἐν γένει ὑπακοῆς στὸ Θεῖο Θέλημα, ἀλλὰ μόνος του δὲν τὴν ἀποκτᾶ. Ὁ Θεὸς εἶναι Ἐκεῖνος ποὺ τὴν προσφέρει στὸν ἄνθρωπο.  Πολλοὶ θέλουν νὰ δοῦν θαύματα γιὰ νὰ πιστέψουν. Εἶναι γεγονὸς ὅτι ἀρκετοὶ πίστεψαν ἀπὸ κάποιο θαῦμα, χάρη στὴν Οἰκονομία τοῦ Θεοῦ. Πρέπει, ὅμως, νὰ γνωρίζουμε ὅτι τὸ θαῦμα προϋποθέτει τὴν πίστη καὶ ὄχι ἡ πίστη τὸ θαῦμα. Ἡ πίστη προηγεῖται καὶ ἀκολουθεῖ τὸ θαῦμα, ὅσο καὶ ἂν αὐτὴ ἠ πραγματικότητα ἐνοχλεῖ κάποιους ἄγευστους πίστεως και Ζωῆς, οἱ ὁποῖοι ποτὲ δὲν κατέβαλαν κόπο γιὰ νὰ προσεγγίσουν τὸν Χριστό μας. 

            Σὲ αὐτὸ τὸν κόπο ἀναφέρεται ὁ Κύριος ὡς ὅπλο κατὰ τῶν πονηρῶν πνευμάτων, ὅταν λέει ὅτι αὐτὰ φέυγουν μόνο μὲ προσευχὴ καὶ νηστεία. Ἡ προσευχὴ καὶ ἡ νηστεία εἶναι ὁ πνευματικὸς καὶ ὁ σωματικὸς κόπος ποὺ ἑλκύουν τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ διώχνουν τοὺς δαίμονες, ἐὰν βέβαια συνοδεύονται ἀπὸ τὴν ἀνάλογη ταπείνωση, διότι καὶ ὁ Ἄρειος νήστευε καὶ προσευχόταν, ἀλλὰ μὲ ὑπερηφάνεια∙ ὥσπου ἔγινε ἕνας ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους αἱρετικούς. 

            Ἡ προσευχὴ εἶναι γιὰ ὅλους ἐμᾶς τοὺς Χριστιανοὺς ὅ,τι ἀκριβῶς καὶ τὸ ὀξυγόνο γιὰ τοὺς πνεύμονες. Δίχως αὐτήν, ἡ ψυχή μας ἀργοπεθαίνει, διότι ἡ προσευχὴ εἶναι ταυτισμένη μὲ τὴ Ζωή, εἶναι ἐπικοινωνία μὲ τὸν Δεσπότη Χριστό. Ἡ προσευχὴ ἀλλοιώνει καὶ χαριτώνει τὸν ἐσώψυχο κόσμο μας, μᾶς δίνει κουράγιο, ἐλπίδα καὶ εἰρήνη, μᾶς κάνει δυναμικότερους, ὥστε νὰ ἀντιμετωπίζουμε κάθε πρόβλημα ποὺ ἀναφύεται. Κάνουμε προσευχή; Ἢ ἀρκούμαστε στὶς δύο ὥρες τοῦ κυριακάτικου ἐκκλησιασμοῦ; Οἱ παλαιοὶ Χριστιανοὶ πήγαιναν στὴν Ἐκκλησία κάθε μέρα∙ τὸ πρωὶ γιὰ τὸν Ἑξάψαλμο, τὸ ἀπόγευμα γιὰ τὸν Ἑσπερινὸ καὶ τὸ βράδυ γιὰ τὸ Ἀπόδειπνο. Ἐμεῖς ποὺ δὲν πηγαίνουμε καθημερινὰ στὴν Ἐκκλησία, φροντίζουμε νὰ διαβάζουμε τὶς προσευχὲς αὐτὲς στὸ σπίτι; Ἂν ὄχι τὸν Ἐσπερινό, μποροῦμε τουλάχιστον νὰ διαβάζουμε τὸν Ἑξάψαλμο τὸ πρωὶ καὶ τὸ Ἀπόδειπνο μὲ τοὺς Χαιρετισμοὺς τὸ βράδυ, συνολικὰ μισὴ ὥρα τὴν ἡμέρα. Βέβαια, ἡ προσευχὴ δὲν περιορίζεται μόνο στὶς Ἀκολουθίες. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος λέει: «ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε». Ἂν καταφέρουμε νὰ προσευχόμαστε συνεχῶς, θὰ δοῦμε πόσο θὰ ἀλλάξει πρὸς τὸ καλύτερο ἡ καθημερινότητά μας, διότι ἡ προσευχὴ μᾶς ἐμποδίζει νὰ ἁμαρτήσουμε. Ἂν συνεχῶς λέμε τὸ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ἐλέησόν με», ἢ τὸ «Πάτερ ἡμῶν», ἢ ὁποιαδήποτε ἄλλη προσευχή, θὰ προσέξουμε πολὺ νὰ μὴν μιλήσουμε μὲ εἰρωνεία, νὰ μὴν φερθοῦμε ἀπότομα, νὰ μὴν νευριάσουμε, νὰ μὴν στενοχωρέσουμε κανέναν. Ἡ προσευχὴ γεμίζει τὴ ζωή μας μὲ Φῶς.

            Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἡ νηστεία εἶναι ἕνας εὐλογημένος περιορισμός. Μὲ τὴν νηστεία θέτουμε ὅρια στὸ τὶ καὶ πόσο θὰ φᾶμε, τὶ θὰ δοῦμε, τὶ θὰ ποῦμε, τὶ θὰ ἀγγίξουμε, τὶ θὰ ἀκούσουμε. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος θέτει ὅρια καὶ κινεῖται μόνο μέσα σὲ αὐτά, εἶναι πραγματικὰ ἐλεύθερος. Ὁ κόσμος θεωρεῖ ὅτι ἐλευθερία εἶναι νὰ κάνω ὅ,τι θέλω. Δὲν εἶναι ἔτσι, ὅμως. Αὐτὸς ποὺ πιστεύει κάτι τέτοιο, ἂν κάποια στιγμὴ δὲν μπορέσει νὰ κάνει ὅ,τι θέλει, θὰ δείξει ὅτι δὲν εἶναι παρὰ ἕνας ἀξιολύπητος δούλος στὸν ἑαυτό του. Ἡ νηστεία, λοιπόν, εἶναι ἡ πηγὴ τῆς ἐλευθερίας καὶ κρατᾶ τὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα ἀνάλαφρα. Πιὸ εὔκολο εἶναι νὰ μὴν δεῖς κάτι, παρὰ νὰ τὸ δεῖς καὶ μετὰ νὰ ὑποφέρεις ποὺ τὸ εἶδες καὶ χάλασες τὴν πνευματική σου κατάσταση. Πιὸ εὔκολο εἶναι νὰ μὴν φᾶς περισσότερο ἀπὸ ὅ,τι χρειάζεσαι, παρὰ νὰ φᾶς καὶ ὕστερα νὰ ὑποφέρεις ἀπὸ στομαχόπονο. Τὸ ἴδιο ἰσχύει γιὰ ὅλες τὶς αἰσθήσεις. Ἡ νηστεία διατηρεῖ τὸν ἄνθρωπο δυναμικὸ καὶ τὸν ὠθεῖ σὲ δημιουργικὴ ἐγρήγορση.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, 

            Ὁ Θεὸς αὐτὸ ποὺ θέλει ἀπὸ ἐμᾶς γιὰ νὰ μᾶς στεφανώσει μὲ τὸ ἔλεός Του, εἶναι ἡ προθυμία καὶ ἡ ἐπιμονή. Μπορεῖ ὡς ἄνθρωποι νὰ ἔχουμε τὰ κενὰ καὶ τὶς ἀδυναμίες μας, τὴν ζήλεια, τὴν καχυποψία, τὴν ὑπερηφάνεια, καὶ νὰ σκεφτόμαστε πολλὲς φορὲς: «θὰ καταφέρω ἄραγε νὰ ἀπαλλαγῶ ἀπὸ αὐτά;». Ἂν καταφύγουμε μὲ πίστη στὴν προσευχὴ καὶ τὴν νηστεία, θὰ τὰ καταφέρουμε. Ἐμεῖς θὰ καταβάλουμε λίγο κόπο καὶ ὁ Θεὸς θὰ μᾶς προσφέρει τὴν ποθητὴ λύτρωση. Ὅπως, ἄλλωστε, εἶχε πεῖ κάποιος Ὅσιος, «ἀδύνατο εἶναι ἐκεῖνον ποὺ πασχίζει ἐν ἀληθείᾳ νὰ σωθεῖ, νὰ μὴν τὸν ἐλεήσει ὁ Κύριος». Αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰώνας. Ἀμήν.

Μετ’ εὐχῶν,

 Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή