Οἱ ῞Αγιοι Τρεῖς Νέοι ῾Ιεράρχαι ὡς νέοι Προφῆται τῆς Χάριτος

«῎Εχουσι Μωϋσέα καὶ τοὺς Προφήτας· ἀκουσάτωσαν αὐτῶν!...» (Λουκ. ιστ´ 29)

Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντος

 Χάριτι Θεοῦ, ἑορτάζουμε σήμερα, πρώτη Κυριακὴ τοῦ Νοεμβρίου κατὰ τὸ ἐκκλησιαστικὸ ἡμερολόγιο, τοὺς Προστάτας ῾Αγίους τῆς ῾Ιερᾶς ἡμῶν Συνόδου τῶν ᾿Ενισταμένων στὸν ἀγῶνα της κατὰ τῆς ἐκ Δυσμῶν προκλήσεως τῆς αἱρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ.

Οἱ ῞Αγιοι Τρεῖς Νέοι ῾Ιεράρχαι, Φώτιος ὁ Μέγας, Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καὶ Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός, ἀναδεικνύονται σὲ νέους Προφήτας τῆς Χάριτος στὴν ᾿Εκκλησία, προκειμένου νὰ διαφυλάξουν τὸν νέο ᾿Ισραὴλ ἀπὸ τὴν ἀπιστία, τὴν ματαιότητα καὶ τὴν κάθε εἴδους νόθευσι τῆς ᾿Αληθείας καὶ νὰ τοῦ συστήσουν πίστι, ἐμμονὴ στὰ παραδεδομένα, ὑπομονὴ καὶ ἀγαθοεργία, πρὸς σωτηρίαν αἰώνιον ἐν τοῖς κόλποις τοῦ ᾿Αβραάμ.

῾Η θεοδίδακτη καὶ πνευματοφώτιστη παρακαταθήκη τους διακονήθηκε ἐπάξια καὶ ἰσάξια ἀπὸ τοὺς τρεῖς νέους ῾Ιεράρχες τῆς ῾Αγίας ᾿Ορθοδόξου ᾿Εκκλησίας μας Φώτιο τὸν Μέγα, Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ, ᾿Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης καὶ Μᾶρκο τὸν Εὐγενικό, Μητροπολίτη ᾿Εφέσου. ῾Η Θεία Πρόνοια τοὺς ἀνέδειξε Στύλους τῆς ᾿Αληθείας σὲ ἐποχὲς μεγάλου κινδύνου καὶ μεγάλης δοκιμασίας. ῾Ο Δυτικὸς Χριστιανισμὸς καὶ ἡ ἕδρα του, τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Ρώμης, πρῶτο στὴν τιμὴ στὸ διοικητικὸ σύστημα τῆς ᾿Εκκλησίας, ἀποστασιοποιήθηκαν τόσο ἀπὸ τὴν Θεοπαράδοτη διδαχή, ἕνεκα ἱστορικῶν καὶ θεολογικῶν λόγων, ὥστε γιὰ τὴν ἀναχαίτισι τῆς ἀπειλῆς νὰ χρειάζωνται δυνατώτατοι προασπισταί.

῎Ετσι, ὁ Μέγας Φώτιος ἀντιμετώπισε στὸ δεύτερο ἥμισυ τοῦ Θ´ αἰ. τὴν δυτικὴ διαστρέβλωσι τοῦ δῆθεν Πρωτείου ἐξουσίας καὶ διακονίας τοῦ ᾿Επισκόπου Ρώμης ἐφ᾿ ὅλης τῆς ᾿Εκκλησίας καὶ τῆς προσθήκης στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως τοῦ Φιλιόκβε, τῆς δῆθεν καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ ἐκπορεύσεως τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος. Οἱ ᾿Εκκλησιολογικὲς καὶ Δογματικὲς αὐτὲς παρεκκλίσεις ἀντιμετωπίσθηκαν ὑπὸ τοῦ Μ. Φωτίου μὲ Προφητικὴ διορατικότητα καὶ ἐμβρίθεια ἅπαξ διὰ παντός.

῾Ο Θεόπτης ῞Αγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἀντιμετώπισε στὰ μέσα τοῦ ΙΔ´ αἰ. τὴν δυτικὴ διαστρέβλωσι σχετικὰ μὲ τὴν μέθοδο καὶ ὁδὸ γνώσεως τοῦ Θεοῦ. ῎Εναντι τοῦ φιλοσοφικοῦ σχολαστικισμοῦ, προέβαλε τὴν μοναδικὴ ἀποκεκαλυμένη μέθοδο καὶ ὁδὸ θεογνωσίας: τὴν κάθαρσι διὰ προσευχῆς, πνευματικοῦ ἀγῶνος, ταπεινώσεως, ἀγάπης καὶ μυστηριακῆς ἀνακράσεως Θεοῦ καὶ ἀνθρώπου. ῾Η κοινωνία καὶ ἕνωσις μὲ τὸν Θεὸ δὲν γίνεται φιλοσοφικὰ καὶ στοχαστικά, ἀλλὰ διὰ τῶν Θείων ᾿Ενεργειῶν Του, ὅταν ὁ ὅλος ἄνθρωπος καθίσταται δεκτικός, καὶ τοῦτο εἶναι προσιτὸ εἰς ἅπαντας.

Τέλος, ὁ ἡρωϊκὸς ὑπέρμαχος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικὸς ἀντιμετώπισε στὰ μέσα τοῦ ΙΕ´ αἰ. τὴν δυτικὴ διαστρέβλωσι τῆς κυριαρχικῆς ἐπιβολῆς τῶν δυνατῶν καὶ πλουσίων κατὰ κόσμον Λατίνων ἐπὶ τῆς πτωχῆς καὶ κατατρεγμένης ᾿Ανατολῆς, τῆς ᾿Εκκλησίας τοῦ Χριστοῦ στὰ ράκη τῆς κατὰ κόσμον ἀδυναμίας ἐν μορφῇ Λαζάρου πένητος. ῾Η Δύσις διὰ τοῦ ὑπερφίαλου Πάπα ἐπεζήτησε τὴν πνευματικὴ ὑποδούλωσι τῶν ᾿Ορθοδόξων, μέσῳ τοῦ ἐξουνιτισμοῦ τους, προκειμένου νὰ τοὺς βοηθήση νὰ ἀποτραπῆ ἡ σωματικὴ ὑποδούλωσί τους στοὺς ᾿Οθωμανούς. ῞Ομως, τὴν τιμὴ καὶ τὴν ψυχὴ τῆς ᾿Αληθείας ἔσωσε ἕνας Γίγαντας τοῦ πνεύματος, ἕνας νέος Προφήτης τῆς Χάριτος, ὁ ῞Αγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός. Δὲν ὑπέγραψε τὴν ψευδένωσι Φερράρας-Φλωρεντίας καὶ ἄλλαξε στὴν πραγματικότητα τὸν ροῦν τῆς ἱστορίας: ἡ χιλιόχρονη Αὐτοκρατορία τῶν ᾿Ορθοδόξων χάθηκε, ἀλλὰ διαφυλάχθηκαν ἀλώβητα ἡ Πίστις, ἡ ᾿Εμπειρία καὶ ἡ Παράδοσις τῆς ῾Αγίας ᾿Ορθοδοξίας μας, ἡ ὁποία συνέχισε νὰ ὁδηγῆ μὲ ἀσφάλεια στὴν θαλπωρὴ τῶν κόλπων τοῦ ᾿Αβραάμ...

 * * *

῾Ο διαχωρισμὸς τῶν ᾿Ορθοδόξων σὲ ῾Ενωτικοὺς καὶ ᾿Ανθενωτικοὺς ἰσχύει καὶ στὶς ἡμέρες μας. ῎Ηδη ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ Κ´ αἰ. ἡ ἐκ Δυσμῶν οἰκουμενιστικὴ πρόκλησις κλυδωνίζει δεινῶς τὴν Κιβωτὸ τῆς ᾿Εκκλησίας. Οἱ ᾿Ορθόδοξοι ἐχωρίσθησαν καὶ τὰ τραγικὰ ἀποτελέσματα τῆς ἑνωτικῆς πορείας ὄχι μόνον μὲ τοὺς πολυ-αιρετικοὺς Λατίνους καὶ μὲ τοὺς προελθόντας ἀπὸ αὐτοὺς πολυ-κεφάλους Προτεστάντες, ἀλλὰ καὶ μὲ ὅλους τοὺς παλαιοὺς καὶ συγχρόνους αἱρετικούς, ἕως καὶ αὐτοὺς τοὺς ἀλλοθρήσκους (!), εἶναι περισσότερο ἀπὸ ἁπτὰ στὴν τραγικὴ ἐποχή μας: σχετικοποίησις, ἀνάμιξις, σύγχυσις, συγχρωτισμός, συγκρητισμός, παγκοσμιοποίησις...

῾Η ἀλλαγὴ τοῦ ῾Ημερολογίου τοῦ 1924 ἦταν μόνον ἡ ἀπαρχὴ τῶν ὠδίνων. Εἰσήλθαμε σὲ ἀποκαλυπτικὴ περίοδο δοκιμασίας Πίστεως, ᾿Αρετῆς, ᾿Αγάπης καὶ ῾Υπομονῆς. ῾Η ἐτυμηγορία τοῦ Οὐρανοῦ ἀκούγεται στοὺς παραπαίοντας ᾿Ορθοδόξους, οἱ ὁποῖοι καὶ σήμερα ἀναρωτιοῦνται περὶ τοῦ πρακτέου στὰ χρόνια αὐτὰ τῆς κρίσεως καὶ τοῦ κινδύνου παραπλανήσεως ἀκόμη καὶ τῶν ἐκλεκτῶν: «῎Εχετε (ὡσὰν τὸν Μωϋσέα καὶ τοὺς Προφήτας) τοὺς ῾Αγίους Τρεῖς Νέους ῾Ιεράρχας! ᾿Ακούετε αὐτῶν! Μιμεῖσθε αὐτούς!...». ῞Οσοι ἀκούουν καὶ μιμοῦνται Αὐτοὺς δημιουργικά, ἐντὸς τῆς ζωντανῆς Παραδόσεώς μας ἐν Πνεύματι ῾Αγίῳ, ἀπορρίπτουν ἀποφασιστικὰ καὶ τώρα καὶ πάντοτε κάθε πειρασμικὴ διαστρέβλωσι ὁποθενδήποτε προερχομένη. Προσπαθοῦν δὲ νὰ βιώσουν καὶ νὰ προτείνουν ὡς σωτήρια διέξοδο τὴν ῾Ενότητα τῆς Πίστεως καὶ τὴν Κοινωνίαν τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος ἐν ᾿Αληθείᾳ καὶ ᾿Αγάπῃ. Σὲ αὐτὰ ἀποβλέπουσα καὶ ὑπὸ αὐτῶν ἐμφορουμένη ἡ ῾Ιερὰ Σύνοδός μας θεωρεῖ τοὺς ῾Αγίους Τρεῖς Νέους ῾Ιεράρχας, τοὺς Προφήτας αὐτοὺς τῆς Χάριτος, Προστάτας καὶ ῾Οδηγούς. Προβάλλει δὲ τὸ ἐπίκαιρο καὶ διαχρονικὸ μήνυμά τους ὄχι θριαμβολογικά, δίκην ἀσπλάγχνου «πλουσίου» ἔναντι δῆθεν πτωχῶν καὶ ἀπερριμένων, ἀλλὰ ὁμολογιακὰ καὶ ὁδηγητικά, ὥστε μὲ σταθερότητα στὴν Πίστι καὶ εὐσπλαγχνία καὶ ἀγάπη στὶς διαθέσεις νὰ ὁμοιάσουμε τοὺς ῾Αγίους ῾Ιεράρχας στὴν ἐν ταπεινώσει ἄκαμπτη ἐμμονὴ στὴν ᾿Αλήθεια. ῾Ο ἀγώνας τῆς Πίστεως γιὰ νὰ εὐωδοῦται καὶ εὐλογῆται, πρέπει νὰ διεξάγεται σύμφωνα μὲ τὸ ῾Αγιοπατερικὸ ἦθος ἀγάπης, εὐσπλάγχνου φιλανθρωπίας καὶ ταπεινώσεως, ὅπως ἐξάγεται ἀπὸ τὴν ἡσυχαστικὴ καὶ εὐχαριστιακὴ ἐμπειρία τῆς ᾿Εκκλησίας καὶ τῶν ἁγιασμένων μελῶν Αὐτῆς.

 * * *

Στὸ ζοφερὸ ἀδιέξοδο ποὺ μᾶς περιβάλλει σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς, στὸ σκοτάδι τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ὁρίζοντος τῶν ἡμερῶν μας, οἱ ῞Αγιοι Τρεῖς Νέοι ῾Ιεράρχαι μᾶς φωταγωγοῦν στὴν Πίστι, τὴν ἐμμονὴ στὰ παραδεδομένα καὶ τὴν ῾Υπομονή. Καὶ μᾶς παραδειγματίζουν στὴν ᾿Αγάπη καὶ τὴν Ταπείνωσι. Μόνον ἄν ἡ ᾿Ορθοδοξία μας ἐμπνέεται ἀπὸ αὐτὴ τὴν τοποθέτησι θὰ εἶναι ὄντως Ζωογόνα καὶ Χαρμόσυνη καὶ ἡ μαρτυρία μας ἀποτελεσματική.

Ολόκληρο το άρθρο ΕΔΩ