ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΨΕΥΔΟΠΡΟΦΗΤΩΝ ΚΑΙ ΨΕΥΔΟΔΙΔΑΣΚΑΛΩΝ - ΜΕΡΟΣ Ζ' (Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου)

ζ’. Συνέλθετε λοιπόν και κηρύξτε τον λόγο, απορρίψτε κάθε βιοτική μέριμνα, προσέχετε με ακρίβεια πως πορεύεσθε˙ «Βλέπετε τοὺς κύνας».  Πάλι λέω προσέχετε και δεν θα σταματήσω να το λέω. Προσέχετε τους κλέπτες, προσέχετε γιατί ο κόσμος γέμισε λαοπλάνους.  Αγρυπνείτε και μένετε καθαροί, όσοι έχετε λάβει το δεσποτικό χάρισμα. Να είστε σε εγρήγορση και να περιμένετε την ώρα της φοβερής παρουσίας του Δεσπότη,  όταν θα έρθει να ζητήσει τον λόγο από εσάς εσάς που σας έχει εμπιστευθεί τα τάλαντα.

Έχοντας αυτά κατά νου αγαπητοί μου, «Ποιμάνατε τὸ ἐν ὑμῖν ποίμνιον τοῦ Θεοῦ» (Α’ Πέτρου 5.2), όπως λέει ο Απόστολος, όχι εξ ανάγκης αλλά με την δική σας θέληση, ούτε για λόγους αισχροκέρδειας, αλλά με προθυμία, όχι ως τύραννοι του κλήρου,  αλλά δίνοντας παράδειγμα. Και όταν θα φανερωθεί ο Αρχιποιμένας, θα λάβετε τον αμαράντινο στέφανο της δόξης.  Το ξαναλέω και ακούστε, «ἱερεῖς Κυρίου͵ Βασιλεῖς τῆς γῆς͵ καὶ πάντες λαοὶ͵ ἄρχοντες καὶ πάντες κριταὶ γῆς· νεανίσκοι καὶ παρθένοι͵ πρεσβύτεροι μετὰ νεωτέρων(Ψαλμ. 148.11-12). Ἐνωτίσασθε͵ πάντες οἱ κατοικοῦντες τὴν οἰκουμένην» (Ψαλμ. 48.2),  μικροί και μεγάλοι, είτε άρρενες είτε θήλεις, «Ἐπὶ τῷ αὐτῷ πλούσιος καὶ πένης»(Ψαλμ. 48.3),  προσέξτε τα λεγόμενα, παρακαλώ. Διότι προτίθεμαι να σας αποδείξω μέσα από τις Άγιες Γραφές, ότι δεν είναι Χριστιανοί, όλοι οι Χριστιανοί,  αλλά αυτοί που καλούνται μόνο κατ’ όνομα ξεγελάν τον εαυτό τους  μένοντας μόνο στην ονομασία.

Στα λόγια πολλοί είναι οι Χριστιανοί, στα έργα όμως λίγοι και σπάνιοι˙ εμφανίζονται ως Χριστιανοί και ως μαθητές του Χριστού, αλλά στα έργα είναι προδότες˙ στα λόγια είναι ευσεβείς και φιλεύσπλαχνοι,  αλλά στα έργα ασεβείς και άσπλαχνοι˙ στο όνομα Χριστιανοί στα έργα εθνικοί,  όπως είπε ο προφήτης Δαβίδ, ότι «Ἐμίγησαν ἐν τοῖς ἔθνεσι͵ καὶ ἔμαθον τὰ ἔργα αὐτῶν» (Ψαλμ. 105.35).  Πραγματικά,  σε μας εκπληρώθηκε αυτή η προφητεία. Πόσοι και πόσοι Χριστιανοί ασχολούνται με τους ιουδαϊκούς και ειδωλολατρικούς μύθους, με γενεαλογίες,  μαντείες,  αστρολογίες, μαγγανείες, φυλακτήρια˙  με παρατηρήσεις ημερών και χρόνων, οιωνοσκοπίες, ονειρομαντίες και τιτιβίσματα. Στις πηγές ανάβουν λυχνάρια και ξεπλένονται˙ παρατηρούν τα συναπαντήματα και τρώνε κρέατα από θυσίες στα είδωλα, και αίμα από ζώα πνιγμένα και θηριάλωτα και πολλά τέτοια παρόμοια. Πώς να λογισθούν ως Χριστιανοί, όσοι κάνουν τέτοιου είδους ενέργειες;

Με ποιο θάρρος τολμούν να ονομάζονται Χριστιανοί; Πως τολμάν να προσέρχονται στα Θεία Μυστήρια αυτοί που είναι χειρότεροι και από τους ειδωλολάτρες; Πάλι ακούστε, πόσοι και πόσοι Χριστιανοί ακολουθούν τις συνήθειες των εθνικών, μασκαρεμένοι, με ξεφωνητά, με χορούς και χειροκροτήματα, με γυναικείο στολισμό ενώ είναι άνδρες; Σ’ αυτούς που τα πράττουν δεν παρέχει κανένα όφελος το να λέγονται Χριστιανοί. Όπως ακριβώς η παρθένος κόρη, όσο φυλάσσει την αγνεία της, καλείται παρθένος κατ’ αξία και ευφημισμό και είναι,  με παρόμοιο τρόπο και αυτός που καλείται Χριστιανός, όταν παραβεί τις εντολές και καταπατήσει την υπόσχεση και αθετήσει το λόγο του Ευαγγελίου και πράξει τα έργα των εθνικών, δεν έχει κανένα όφελος από το όνομα του Χριστιανού, όπως ειπώθηκε προηγουμένως.

Εννοείστε λοιπόν όλοι, ότι με λίγα λόγια απαρνηθήκαμε όλα εκείνα, όταν είπαμε, «ἀποτάσσομαι τῷ Σατανᾷ͵ καὶ πᾶσι τοῖς ἔργοις αὐτοῦ». Πρόσεξε τι είπες, «Πᾶσι τοῖς ἔργοις αὐτοῦ»˙ κοίτα με ποιον συντάχθηκες, όχι με άγγελο, ούτε με επίγειο βασιλιά, ούτε με άρχοντα του παρόντος αιώνος,  αλλά με τον Βασιλέα των βασιλέων και τον Άρχοντα των αρχόντων. Με αυτόν συντάχθηκες και αυτόν ομολόγησες παρουσία πολλών μαρτύρων. Στο χέρι Του βρίσκεσαι κι εσύ και τα λόγια σου. Από δω κι εμπρός λοιπόν, περίμενέ Τον να έρθει από τους ουρανούς και να προσκομίσει ως γραμμάτιο τις υποσχέσεις που έδωσες μπροστά σε αγγέλους και ανθρώπους.

Πρόσεχε τον εαυτό σου, αδελφέ, και φυλάξου από τις συνήθειες των εθνικών. Ακούστε τον Παύλο που λέει, «Τοῦτο οὖν λέγω͵ καὶ μαρτύρομαι ἐν Κυρίῳ͵ μηκέτι ὑμᾶς περιπατεῖν͵ καθὼς καὶ τὰ λοιπὰ ἔθνη περιπατεῖ ἐν ματαιότητι τοῦ νοῦ αὐτῶν͵ ἐσκοτισμένοι τῇ διανοίᾳ. Ὑμεῖς δὲ οὐχ οὕτως ἐμάθετε τὸν Χριστόν» (Εφ. 4.17). Προσέχετε τα λεγόμενα, αγαπητοί, και μην συναναστρέφεστε με όσους πράττουν τέτοια. Πολλοί είναι οι μαθητές της απώλειας και θα αυξηθούν περισσότερο. Προσέχετε, διότι οι μέρες είναι πονηρές και ο  παρόν αιώνας προβάλλει τους δικούς του υπηρέτες. 

(PG 59.561-2)

ΜΕΡΟΣ Α' 

ΜΕΡΟΣ Β'

ΜΕΡΟΣ Γ' 

ΜΕΡΟΣ Δ'

ΜΕΡΟΣ Ε'

ΜΕΡΟΣ ΣΤ'

ΜΕΡΟΣ Η'

ΟΡΘΟΠΡΑΞΙΑ

ΠΕΡΙ ΤΙΜΙΟΥ ΚΑΙ ΖΩΟΠΟΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

Ευάγγελος Ρωσσόπουλος

Θεολόγος

Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί.

Με την παρούσα εργασία θα προσπαθήσουμε να αναφερθούμε σε όσα αφορούν την ιστορία του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού (ως σύμβολο πίστης και ως ιερό αντικείμενο) και την καθιέρωση των εκκλησιαστικών εορτών, που σχετίζονται με την τιμή και την προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού.

1.     Ας αναφερθούμε σε μερικές προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης, που προτυπώνουν και προφητεύουν για τον Τίμιο Σταυρό.

·        Όταν οι Ισραηλίτες επρόκειτο να διασχίσουν την Ερυθρά θάλασσα, ο Μωυσής με την ράβδο του Σταυροειδώς την εκτύπησε και διαχωρίστηκε στα δύο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι Ισραηλίτες χωρίς καν να βρέξουν τα πόδια τους διήλθαν και μετά την διέλευση τους με τον ίδιο τρόπο εκτύπησε την Ερυθρά θάλασσα, για να συγκλίνουν τα δύο τμήματα. Η εκκλησία μας ενθυμούμενη το γεγονός συνέταξε έναν υπέροχο ύμνο, ο οποίος διηγείται την ιστορία: «Σταυρόν χαράξας Μωσής επ’ επευθείας ράβδω την Ερυθράν διέτεμεν τω Ισραήλ πεζεύσαντι τη δε επιστερπτικώς Φαραώ τοις άρμασι κροτίσας ήνωσεν επ’ εύρους διαγράψας το αήττητον όπλον διό Χριστώ άσωμεν τω Θεώ ημών ότι δεδόξαστε…»

·        Μία άλλη αναφορά στην Παλαιά Διαθήκη γίνεται, όταν οι Ισραηλίτες εμάχοντο εναντίον των Αμαληκιτών. Ο Μωυσής κρατούσε τα χέρια του σε έκταση προτειπόνοντας τον Τίμιον Σταυρόν. Όσο είχε τα χέρια του σε έκταση νικούσαν οι Ισραηλίτες. Όταν τα χέρια του έπεφταν από την κούραση τότε νικούσαν οι Αμαληκίτες. Οι αδελφοί του Μωυσέως Ααρών και Ωρ στήριζαν τα χέρια του Μωυσέως στους ώμους των και νίκησαν οι Ισραηλίτες, κατατροπώνοντας τους Αμαληκίτες. Αυτό μας αναφέρει η Ιερά Υμνολογία της Εκκλησίας στον κανόνα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού του Αγίου Κοσμά του ποιητού και έχει ως εξής: «τον τύπον πάλαι Μωυσής του αρχάντου πάθους εν εαυτώ προέφηνε τον ιερόν μεσούμενον σταυρόν δε σχηματισθείς τεταμμένας τρόπαιον παλάμας ήγειρε το κράτος διολέσας Αμαλήκ του πανώλου διο Χριστώ άσωμεν τω Θεώ ημών ότι δεδόξαστε».

·        Στην έρημο και πάλι Σταυροειδώς εκτύπησε την πέτρα ο Μωυσής και έβγαλε νερό. Σύμβολο της λογχευμένης πλευράς του Χριστού επάνω στον Σταυρό.

·        Κατά τον ίδιο τρόπο έχουμε προφητική εμφάνιση του Σταυρού και σ’ άλλα εδάφια της Παλαιάς Διαθήκης. Και πάλι η εκκλησία μας ενθυμούμενη τα αντίστοιχα γεγονότα, τα συνδέει με τον Σταυρόν του Κυρίου μας, σ’ έναν υπέροχο ύμνο: «Δια ξύλου ο Αδάμ  του παραδείσου γέγονεν άποικος. Δια ξύλου δε Σταυρού ο ληστής παράδεισον ώκησεν ο μεν γαρ γευσάμενος εντολήν ηθέτησεν του ποιήσαντος ο δε συσταυρούμενος Θεόν ωμολόγησεν τον κρυπτόμενον μνήσθητι μου βοών εν τη βασιλεία σου».

2.     Τι λέει η ιερά μας παράδοση για την προέλευση του ξύλου του Τιμίου Σταυρού;

     Η εκκλησία μάς παρέδωσε πως το ξύλο του Σταυρού προέρχεται από τα 3 ραβδιά που έδωσε ο Αβραάμ στον Λωτ να τα φυτέψει και να τα ποτίζει μέχρι που να βλαστήσουν ως δείγμα της συγχωρήσεως του αμαρτήματός του. Τα ραβδιά αυτά είναι εκείνα που άφησαν οι 3 άγγελοι στην σκηνή του Αβραάμ παρά την Δρυ του Μαυρί, και τα οποία τα μισοκάψει η Σάρα. Όταν φύτρωσαν αυτά αφού αξιώθηκε ο Λωτ να τα ποτίσει 1 φορά στα 40 χρόνια, κατά την παράδοση, φύτρωσαν σε ένα δένδρο με 3 είδη (κυπαρίσσι, κέδρος και πεύκο). Αυτά λέει και ο προφήτης Ησαΐας το εξικοστό κεφάλαιο στίχος δέκατος τρίτος (εν κυπαρίσσι και πεύκη και κέδρω άμα δοξάσαι τον τόπον τον άγιόν μου).

     Όταν οι Ισραηλίτες έκτιζαν τον ναό του Σολωμόντος, χρειάστηκαν ένα μακρύ και ίσιο ξύλο, για να το τοποθετήσουν πάνω από την κυρίως πύλη. Τότε έκοψαν το δένδρο του Λωτ για να το χρησιμοποιήσουν για το σκοπό αυτό. Αλλά κάθε φορά που προσπαθούσαν να το τοποθετήσουν, αυτό τους έβγαινε είτε μικρότερο, είτε μεγαλύτερο. Γι’ αυτό το θεώρησαν καταραμένο ξύλο και το πέταξαν πίσω από τον ναό του Σολωμόντος.

     Όταν θέλησαν να σταυρώσουν τον Κύριό μας, θυμήθηκαν το καταραμένο ξύλο και το χρησιμοποίησαν για να κατασκευάσουν τον Σταυρό Του. Με αυτόν τον τρόπο θέλησαν να Τον διαπομπεύσουν και να Τον ταπεινώσουν ακόμα περισσότερο.

3.  Τι απέγινε ο Σταυρός μετά την Σταύρωση;

     Μετά την αποκαθήλωση κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για τον Σταυρό του μαρτυρίου του Κυρίου μας και έτσι αυτός παραπετάχτηκε μαζί με τους σταυρούς των ληστών.

     Αργότερα τα μέρη όπου μαρτύρησε ο Ιησούς, όπως και ο τάφος Του, έγιναν τόποι λατρείας και προσκυνήσεως από τους Χριστιανούς.

     Οι Ρωμαίοι και οι Εβραίοι στην προσπάθειά τους να ανακόψουν τον χριστιανισμό, επιχωμάτωσαν όλους τους χώρους που προσκυνούσαν οι Χριστιανοί. Πάνω από τον τάφο του Κυρίου μας, τον οποίο πρώτα προσπάθησαν να καταστρέψουν, έκτισαν ναό της Αφροδίτης.

4.  Η εμφάνιση του σημείου του Σταυρού στον ουρανό στον Μ. Κωνσταντίνο.

     Ο ιστορικός της εκκλησίας μας Ευσέβιος Καισαρείας, σύγχρονος του Μ. Κωνσταντίνου, διέσωσε την ιστορία πως ο Μ. Κωνσταντίνος βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση όταν επρόκειτο να αντιμετωπίσει τα υπεράριθμα στρατεύματα του Μαξεντίου. Τότε είδε ένα θέαμα μοναδικό στον ουρανό. Το σημείο του Σταυρού που είχε και την εξής επιγραφή: «Εν Τούτω Νίκα».

     Να πως το διηγείται ο Ευσέβιος:

     «Αμφί μεσημβρινάς ηλίου ωρας, ηδη της ημέρας αποκλινούσης, αυτοις οφθαλμοις ιδειν εφη εν αυτω ουρανω υπερκείμενον του ηλίου σταυρου τρόπαιον εκ φωτός συνιστάμενον, γραφην τε αυτω συνηφθαι λέγουσαν, τούτω νίκα».

     Δηλαδή, το φαινόμενο εμφανίστηκε το μεσημέρι και ήταν λαμπρότερο του ηλίου.

     Η ιστορία από εδώ και πέρα είναι γνωστή. Ο Μ. Κωνσταντίνος διέταξε σ’ όλους τους στρατιώτες του, να χαράξουν το σημείο του Σταυρού στις ασπίδες τους και με αυτόν τον τρόπο, θαυματουργικά, νίκησε τον Μαξέντιο, έχοντας μπροστά από το στράτευμά του το νικοποιό λάβαρο του Τιμίου Σταυρού και την επιγραφή «Εν Τούτω Νίκα».

5.  Δεύτερη εμφάνιση του σημείου του Σταυρού στο γιό του Μ. Κωνσταντίνου, Κωνστάντιο.

     Το γεγονός αυτό το καταγράφει ο ιστορικός Φιλοστόργιος:

     «Ο μεν ουν Κωνστάντιος εγκρατής του τυράννου γίνεται κανταυθα του σημείου του σταυρου…προφανέντος…υπεραστράψαντος το της ημέρας φως ωφθη δε επί των Ιεροσολύμων…της ημέρας εορτης της λεγομένης Πεντηκοστης…από του λεγομένου κρανίου μέχρι και του των ελαιων ορους, διήκων ωράτο…».

     Δηλαδή, εμφανίστηκε και πάλι το σημείο του Σταυρού στον Κωνστάντιο, κατά την εορτή της Πεντηκοστής στα Ιεροσόλυμα, επίσης μεσημβρινή ώρα και ήταν λαμπρότερος του ηλίου και είχε τεράστιο μέγεθος και από τον Γολγοθά όπου σταυρώθηκε ο Κύριος μας, έφθανε έως το όρος των ελαιών. Πατριάρχης Ιεροσολύμων ήταν ο Άγιος Κύριλλος. Η εκκλησία μας γιορτάζει το γεγονός αυτό στις 7 Μαΐου. Στο Συναξάριο του Μαΐου διαβάζουμε τα εξής:

     «Εν ταις ημέραις της αγίας Πεντηκοστης μηνός Μαΐου εβδόμη, ωρα τρίτη της ημέρας, εφάνη ο Τίμιος και ζωοποιός Σταυρός συνεστώς εκ φωτός, ορωντος παντός του λαου, υπεράνω του αγίου Γολγοθα εκτεταμένος, μέχρι του αγίου ορους των Ελαιων οστις τη της μαρμαρυγής λαμπρότητι τας ηλιακάς ακτινας εκάλυψεν. Οθεν πασα ηλικία νέων τε γερόντων συν νηπίοις τε και θηλάζουσι την Εκκλησίαν κατέλαβε και εν αμέτρω χαρα και θερμή κατανύξει, δόξαν και ευχαριστίαν τω Θεω ανέπεμψαν, επί τω παραδόξω τούτω θεάματι».

6.     Εύρεσις του Τιμίου Σταυρού από την Αγία Ελένη.

     Η Αγία Ελένη επιθυμούσε να βρει τους Τόπους όπου μαρτύρησε ο Κύριός μας. Αφού εξασφάλισε τη σχετική άδεια και οικονομική βοήθεια από τον γιό της Μ. Κωνσταντίνο, έφθασε στα Ιεροσόλυμα το 326 μ.Χ.

     Πρώτη φροντίδα της ήταν να βρει τον τάφο του Χριστού. Μετά από αρκετές προσπάθειες και ψάξιμο τα κατάφερε, γιατί όπως έχουμε πει οι ειδωλολάτρες είχαν επιχωματώσει τον τάφο του Χριστού και έκτισαν ναό της Αφροδίτης στο ίδιο σημείο.

     Αφού κατεδάφισε το ναό της Αφροδίτης, ανέσκαψε το χώρο, όπου και βρήκε τον τάφο του Χριστού και εκεί κοντά και σε αρκετό βάθος βρήκε και τους τρεις Σταυρούς. Βρέθηκε επίσης και η επιγραφή, η οποία ήταν κρεμασμένη πάνω στον Σταυρό του Χριστού, αλλά είχε αποκολληθεί και έτσι δεν γνώριζαν ποιός εκ των τριών ήταν ο Σταυρός του Σωτήρος. Τότε ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος έφερε τους Σταυρούς και τους εναπόθεσε διαδοχικά πάνω σε μια νεκρά γυναίκα. Ο πρώτος και ο δεύτερος δεν έδειξαν τίποτα. Όταν όμως τοποθετήθηκε και ο τρίτος Σταυρός πάνω στην νεκρά γυναίκα εκείνη, αμέσως αναστήθηκε και σηκώθηκε όρθια. Μ’ αυτόν τον τρόπο ξεχώρισαν τον Τίμιο Σταυρό.

     Η Αγία Ελένη διεχώρισε τον Τίμιον Σταυρόν και το μεν ένα αφού το τοποθέτησε σε ασημένια θήκη το άφησε στα Ιεροσόλυμα, το δε άλλο μαζί με τους ήλους, δηλαδή τα καρφιά, τα απέστειλε στην Κωνσταντινούπολη.

     Το γεγονός αυτό μας το διασώζουν ο Ιεροσολύμων Άγιος Κύριλλος, που έζησε το 340-386 μ.Χ. και μάλιστα σε μια από τις κατηχήσεις του και συγκεκριμένα στην ΙΓ΄, αναφέρει χαρακτηριστικά:

     «Ελέγχει με ουτος ο Γολγοθας, ου νυν πλησίον πάντες πάρεσμεν, ελέγχει με του Σταυρου το ξύλον το κατά μικρόν εντευθεν πάση τη οικουμένη διαδοθέν». Δηλαδή, με ελέγχει ο Γολγοθάς στον οποίο βρισκόμαστε όλοι κοντά. Με ελέγχει το ξύλο του Σταυρού, το οποίο απ’ εδώ διαδόθηκε σ’ όλη την οικουμένη.

     Το ίδιο γεγονός μας το διασώζουν και ο ιστορικός Σωκράτης (σύγχρονος και αυτός της εποχής εκείνης) στην εκκλησιαστική του ιστορία στο α΄ βιβλίο του ΚΕΦ. ιζ΄ και ο Θεοδώρητος στην δική του εκκλησιαστική ιστορία.

7.     Η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως

Η εκκλησία μας από πολύ νωρίς άρχισε να εορτάζει την ημέρα της ευρέσεως του Τιμίου Σταυρού, δηλαδή την 6^η Μαρτίου ως εορτή προσκυνήσεως του Τιμίου Σταυρού

Επειδή όμως εκείνη η 6^η Μαρτίου συνέπιπτε πολλές φορές την Γ΄ εβδομάδα των νηστειών και επειδή το Πάσχα είναι κινητή εορτή, καθιερώθηκε να εορτάζεται η Γ΄ Κυριακή των νηστειών ως Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως και η 6^η Μαρτίου ως ημέρα ευρέσεως του Τιμίου Σταυρού. Η εκκλησία κατά την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως ψάλλει: «σταυρόν Χριστού τον Τίμιον σήμερον προτεθέντα ειδόντες προσκυνήσομεν και πιστώς ευφραθώμεν κατασπαζόμενοι πόθω τω εν τούτω θελήσει σταυρωθέντα αιτούμενοι Κύριον αξιώσαι πάντας ημας τον Σταυρόν τον Τίμιον προσκυνήσαι και φθάσαι την Ανάστασιν πάντας ακατακρίτως».

8.     Η εορτή του Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου

     Στις 14 Σεπτεμβρίου η εκκλησία μας γιορτάζει την ύψωση του Τιμίου Σταυρού η οποία έγινε το 330 μαζί με τα εγκαίνια του Ναού της Αναστάσεως. Αυτή η εορτή καθιερώθηκε από τα πρώτα χρόνια της ευρέσεως από τον Άγιον Μακάριον, πατριάρχη Ιεροσολύμων. Η εορτή της υψώσεως φέρει τα ίσα της Αγίας και Μεγάλης Παρασκευής και η εκκλησία ψάλλει: «δεύτε λαοί το παράδοξον θαύμα καθωρόντες του στρατού την δύναμιν προσκυνήσωμεν ότι ξύλον εν παραδείσω θάνατον εβλάστησε το δε την ζωήν εξήνθήσεν αναμάρτητον έχον προσηλώμενον τον Κύριον εξ ου πάντα τα έθνη αφθαρσίαν τριγώντες κραυγάζομεν ο δια Σταυρού θάνατον καταργήσας και ημάς ελευθερώσας δόξασι».

     Και άλλη μία ύψωση γιορτάζει η εκκλησία όταν οι Πέρσες εισέβαλαν στα νοτιο-ανατολικά τμήματα της βυζαντινής αυτοκρατορίας, έφθασαν έως τα Ιεροσόλυμα. Ο Χοσρόης – βασιλιάς των Περσών – εκτός από τις άλλες λεηλασίες που έκανε, έκλεψε και τον Τίμιον Σταυρόν, το οποίο είχε αφήσει στα Ιεροσόλυμα η Αγία Ελένη και πήρε πολλούς αιχμαλώτους μαζί του στην Περσία. Μεταξύ των αιχμαλώτων ήταν και ο τότε πατριάρχης Ιεροσολύμων, Άγιος Ζαχαρίας. Με αυτόν τον τρόπο ήθελε να ταπεινώσει ακόμα περισσότερο την βυζαντινή αυτοκρατορία.

     Όταν μετά από 14 έτη ο Ηράκλειος αποφάσισε να πάρει πίσω τον Σταυρό και να απελευθερώσει τους αιχμαλώτους, διέταξε να τελεστεί δέησις σ’ όλη την Βασιλεύουσα. Στην δέηση αυτή παρέστη ο Αυτοκράτορας, ο Πατριάρχης Κων/λεως και όλος ο κλήρος. Δεήθηκαν ώστε η προσπάθειά τους να στεφθεί με επιτυχία.

     Μετά την επιτυχή εκστρατεία του Ηράκλειου εναντίον των Περσών, την επανάκτηση του Ζωοποιού Σταυρού και την απελευθέρωση των αιχμαλώτων και του Πατριάρχου Αγίου Ζαχαρία, τελέστηκε στα Ιεροσόλυμα πανηγυρική Θεία Λειτουργία, για να γιορτάσουν το γεγονός. Ξανά υψώθηκε δε ο Τίμιος Σταυρός επί του Γολγοθά και πάλιν κατά την 14^η του μηνός Σεπτεμβρίου.

9.     Η πρόοδος του Τιμίου Σταυρού

     Η εκκλησία μας γιορτάζει επίσης την 1^η Αυγούστου την πρόοδο του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού. Το Ιεροσολυμίτικον Τυπικόν διατάσσει και κατά την αυτήν ημέραν μετά την Δοξολογία, να τελείται η πρόοδος του Τιμίου Σταυρού κατά την τάξιν της Γ΄ Κυριακής των νηστειών.

     Από τους Βυζαντινούς αυτή η λιτανεία εκαλείτο προεξέλευσις, δηλαδή προπόρευση. Την όλη τελετή μας την περιγράφει αναλυτικά ο Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος. Ότι δηλαδή γινόταν στην Κων/πολη λιτανεία, όπου προηγείτο ο Τίμιος Σταυρός, προκειμένου να αγιασθεί όλη η Πόλη. Η διάρκεια της εορτής ήταν 7 ημέρες. Η εορτή αυτή καθιερώθηκε το 1174 από τον Μανουήλ Παλαιολόγο, σ’ όλη την αυτοκρατορία.

10.      Χαρακτηριστικά και λεπτομέρειες του Τιμίου Σταυρού

     Το μέγεθος του Σταυρού, κατά την παράδοση και τον Συναξαρηστή, ήταν μήκους 4,5 μέτρων και πλάτους 2,4 μέτρων. Ο Ιερός Χρυσόστομος μας παραδίδει ότι το πάχος του ήταν 20 εκατοστά και ότι το τμήμα του Σταυρού που εμπήγετο μέσα στη γη, ήταν 40 εκατοστά.

     Οι ήλοι, δηλαδή τα καρφιά, που βρέθηκαν μαζί με τον Σταυρό, άλλοι μας παραδίδουν ότι ήταν 3, όπως π.χ. ο Άγιος Δοσίθεος Ιεροσολύμων και άλλοι όπως ο Άγιος Παΐσιος Γάζης, αναφέρει πως η κοινή παράδοση δέχεται ότι ήταν 4. Τους ήλους τους πήρε μαζί της η Αγία Ελένη στην Κων/πολη.

     Τους δύο άλλους σταυρούς οι ιστορικοί μας αναφέρουν, πως και αυτοί μεταφέρθηκαν στην Κων/πολη και τοποθετήθηκαν, σύμφωνα με τον Άγιο Δοσίθεο όπως το αναφέρει στην Δωδεκάβιβλο του «κάτωθεν του εν τω Φόρω πορφυρού κίονος», όπως επίσης και το αλάβαστρον του μύρου, με το οποίο η Μαρία άλειψε τα πόδια του Κυρίου. Εις τον ίδιο κίονα τοποθετήθησαν και οι ήλοι του Σταυρού. Ένα από τα καρφιά βρίσκεται στο μοναστήρι του Αρχαγγέλου στη Θάσο.

11.      Η θαυματουργική δύναμις του Τιμίου Σταυρού

     Τον Τίμιο Σταυρό η εκκλησία μας τον ονόμασε ζωοποιό. Γιατί αν και πάνω σ’ αυτόν παρέδωσε το Πνεύμα Του ο Κύριός μας, εντούτοις η χάρις Του το επισκίασε και τον έκανε ζωοποιό. Από την πρώτη στιγμή της ευρέσεώς του έδωσε ζωή στην νεκρή γυναίκα. Έκτοτε πάρα πολλά θαύματα, τα οποία οφείλονται στον Τίμιο Σταυρό, γνωρίζει η εκκλησία μας.

     Ένα από αυτά έγινε στην Απαμεία, η οποία κινδύνευε να κυριευθεί από τους Πέρσες. Τότε ο επίσκοπος Θωμάς περιέφερε στην πόλη, τμήμα του Σταυρού που είχε στην κατοχή του. Τότε συνέβη ένα παράδοξο γεγονός, (όπως μας το διηγείται ο ιστορικός Προκόπιος), που έτρεψε σε φυγή τους εχθρούς:

     «υπέρθεν του Σταυρου σέλας πυρός επεφέρετο και το κατ’ αυτόν της οροφής μέρος φωτί πολλώ υπέρ το ειωθός κατελάμπετο». Δηλαδή, πάνω από τον Σταυρό στον αέρα υπήρχε πύρινο φως, το οποίο ακολουθούσε τον Σταυρό και στο τέλος σκέπασε όλη την πόλη.

     Το γεγονός αυτό το καταγράφει επίσης στην εκκλησιαστική του ιστορία και ο Ευάγριος.

     Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, μας διασώζει το εξής γεγονός. Όταν ο Ιουλιανός ο Παραβάτης βρέθηκε κάποια φορά σ’ ένα ειδωλολατρικό ιερό, οι ιερείς για να του δείξουν την δύναμή τους, στη διάρκεια μιάς τελετής, κάλεσαν τους δαίμονες. Τότε ο Ιουλιανός από τον τρόμο του ασυνείδητα έκανε τον Σταυρό του και οι δαίμονες διασκορπίσθηκαν. Οι ιερείς των ειδώλων ισχυρίσθηκαν πως οι δαίμονες επειδή μισούσαν κάθε τι του Χριστού, έφυγαν από ταραχή και φόβο. Εκείνος ο καημένος τους πίστεψε και παρέμεινε στην πλάνη του.

     Η δύναμις του Σταυρού μνημονεύεται από πολλούς Πατέρες της εκκλησίας μας. Ο Ιερός Χρυσόστομος σε μία ομιλία του αναφέρει τα εξής:

     «Σταυρός το κατά των δαιμόνων τρόπαιον, η κατά της αμαρτίας μάχαιρα το ξίφος, ω τον όφιν εκέντησεν ο Χριστός. Σταυρός το του Πατρός θέλημα, η του Μονογενους δόξα, το του Πνεύματος αγαλλίασμα ο των αγγέλων κόσμος, της Εκκλησίας η ασφάλεια, το καύχημα του Παύλου, το των Αγίων τειχος, το φως της οικουμένης απάσης».

     Ο Μέγας Αθανάσιος στη διήγησή του για τον βίο του Μεγάλου Αντωνίου, μας διασώζει την εξής ιστορία:

     Κάποτε επισκέφθηκαν τον Μ. Αντώνιο κάποιοι σοφοί ειδωλολάτρες. Στην αρχή τον χλεύαζαν, λέγοντας πως η χριστιανική θρησκεία δεν κρύβει πολλή σοφία. Εκείνη όμως την ώρα κάποιοι άλλοι επισκέπτες έφεραν έναν δαιμονισμένο στον Μ. Αντώνιο, για να τον θεραπεύσει. Εκείνος απευθύνθηκε τότε στους ειδωλολάτρες σοφούς, και τους παρότρυνε να τον θεραπεύσουν με την σοφία τους. Εκείνοι εξεπλάγησαν και είπαν πως δεν μπορούν να κάνουν θαύματα. Ο Μ. Αντώνιος αφού προσευχήθηκε, σταύρωσε τον δαιμονισμένο και ω του θαύματος, αμέσως θεραπεύθηκε πλήρως.

     Και ολοκληρώνει την διήγησή του ο Μ. Αθανάσιος, λέγοντας:

     «Και οι μεν λεγόμενοι φιλόσοφοι εθαύμαζον, και αληθως εξεπλήττοντο επί τη συνέσει του ανδρός και τω γενομένω σημείω».

12.      Η θεολογική σημασία του Τιμίου Σταυρού στη ζωή των χριστιανών

     Ο Απόστολος Παύλος στην Α΄ προς Κορινθίους επιστολή του, τονίζει:

     «Ο λόγος γάρ ο του Σταυρου, τοις μέν απολλυμένοις μωρία εστί, τοις δε σωζομένοις ημιν δύναμις Θεου εστί». Δηλαδή, ο λόγος περί Σταυρού για τους μη πιστούς είναι ανοησία, ενώ για τους χριστιανούς είναι η δύναμις του Θεού.

     Για μας τους πιστούς ο Σταυρός έχει πολλαπλή σημασία. Ο Σταυρός είναι η δύναμίς μας, είναι το σύμβολο της νίκης, είναι το σύμβολο της υπομονής, είναι το σύμβολο του αγώνα. Ακόμη και η αγάπη των χριστιανών πρέπει να έχει σταυροειδή κατεύθυνση. Δηλαδή κατακόρυφη κατεύθυνση, που σημαίνει αγάπη του πιστού προς τον Τριαδικό Θεό, αλλά και οριζόντια που σημαίνει αγάπη προς τον πλησίον. Αν από την σταυροειδή αγάπη αφαιρέσεις μία από τις δύο κατευθύνσεις, τότε παύει να είναι χριστιανική και υποβιβάζεται σε κοσμική.

     Ο Κύριος Ιησούς Χριστός μας, μας ξεκαθάρισε:

     «Οστις θέλει οπίσω μου ελθειν απαρνησάσθω σ’ εαυτόν και αράτω τον Σταυρόν αυτου και ακολουθήτω μοι».

     Βλέπετε αγαπητοί μου αδελφοί, ο Κύριός μας προτείνει άρση του Σταυρού. Δηλαδή, ο καθένας μας φέρει ένα σταυρό στις πλάτες του. Αυτός μπορεί να είναι μια ασθένεια, μια δυσκολία, μια δυσχέρεια στη ζωή. Αυτές τις δυσκολίες πρέπει να τις υπομένει καρτερικά ο χριστιανός, αλλά και να τις αντιμετωπίζει γενναία, με την ελπίδα που μας δίνει ο Χριστός μας.

     Η άρση του σταυρού όμως σημαίνει και άρση των παθών μας και κάθαρση από αυτά.

     Άρση του σταυρού μπορεί να σημαίνει και κάποιο έργο που μας έχει αναθέσει η εκκλησία μας και αυτό πρέπει να το ολοκληρώσουμε με άψογο τρόπο.

     Όταν ο Κύριός μας επέλεξε τους μαθητές Του και τους ζήτησε να κηρύξουν τον Λόγο Του στα πέρατα της οικουμένης, αυτό ήταν ένας σταυρός για τους μαθητές, τον οποίο όμως σηκώνοντάς τον, έφεραν επάξια εις πέρας την αποστολή τους. Γι’ αυτό τους δόθηκε ο στέφανος της δόξης.

     Ας μελετήσουμε όμως λίγο πιο προσεκτικά τα λόγια του Κυρίου. Μαζί με την άρση του σταυρού, μας ζητάει και άρνηση του εαυτού μας. Πώς συνδέει αυτά τα δύο ο Χριστός μας; Τα συνδέει με την ταπείνωση. Γιατί άρνηση του εγωισμού, σημαίνει ταπείνωση. Απάρνηση του θελήματός μας, σημαίνει ότι εργαζόμαστε για την δόξα και την αγάπη του Θεού.

     Άρα λοιπόν κάθε δυσκολία που υπομένουμε, κάθε σταυρό που φέρουμε, κάθε ασθένεια που εγκαρτερούμε, κάθε έργο που μας ανατίθεται από την εκκλησία και το διεκπεραιώνουμε, πρέπει να το κάνουμε όχι για την προσωπική μας προβολή, όχι για το εγώ μας, όχι για την ικανοποίηση της υπερηφάνειας και της εγωπάθειάς μας, αλλά για την αγάπη και την δόξα του Χριστού.

     Γι’ αυτό όταν το έργο μας δεν αναγνωρίζεται, όταν δεν ακούμε συγχαρητήρια και επαίνους, όταν δεν μας επιβραβεύει κανείς για τις αγαθοεργίες μας, ουσιαστικά πρέπει να χαιρόμαστε. Και αυτό επειδή κάθε μνημόνευση, ευφημισμός, εγκώμιο ή ηθική αμοιβή της προσωπικότητάς μας, είναι δυνατόν να τονώσει τον εγωισμό μας και να μας ρίξει στην υπερηφάνεια.

     Αυτό, αγαπητοί μου αδελφοί, πρέπει να το προσέξουμε για να αποφύγουμε τέτοιου είδους παγίδες. Εμείς δεν έχουμε τίποτα να καυχηθούμε.

     Ο Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης μας λέει «Μη γένοιτο, φήσιν, επί τινί άλλω καυχάσθαι, ει μη επί τω Σταυρώ του Χριστού». Δηλαδή δεν έχουμε τίποτα εμείς να καυχηθούμε παρά μόνον για τον Σταυρό του Χριστού.

     Σημαντική θέση κατέχει ο Σταυρός στην λειτουργική ζωή της εκκλησίας μας. Σε κάθε μυστήριο είναι απαραίτητη η σταυροειδής ευλογία από τον ιερέα.

     Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η σταυροειδής χάραξις επί του άρτου στη Θεία Ευχαριστία.

     Ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων συμβουλεύει τους Χριστιανούς, να κάνουν το Σταυρό τους όταν τρώνε, όταν πίνουν, όταν σηκώνονται, όταν κάθονται, όταν μιλούν, όταν περπατούν και γενικά σε κάθε περίσταση.

     Ο Άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης μας δίνει μια άλλη ερμηνεία του σταυρού που σχηματίζουμε στο σώμα μας. Μας λέει πως κάθε φορά που κάνουμε τον Σταυρό μας και θέτουμε τα 3 δάχτυλα στο μέτωπό μας, ομολογούμε πως ο Λόγος του Θεού ήταν στον ουρανό, στα δεξιά του Πατρός.

     Όταν φέρουμε το χέρι μας κάτω επί της κοιλίας ομολογούμε την άσπιλο σύλληψη της Θεοτόκου και την ενανθρώπηση του Χριστού.

     Όταν φέρουμε το χέρι μας στο δεξί ώμο ομολογούμε την ανάληψη του Χριστού από την γη και την άνοδο του εις τον ουρανόν εις τα δεξιά του Πατρός.

     Και όταν φέρουμε το χέρι μας στον αριστερό ώμο ομολογούμε την επάνοδο του Χριστού στην γη, κατά την Δευτέραν και ένδοξον Παρουσία Του.

     Τον Σταυρό τον ονομάζουμε ζωοποιό. Να δούμε λίγο γιατί του έδωσε η εκκλησία μας αυτή την επωνυμία.

     Τον όρο αυτό τον χρησιμοποίησε ο Απόστολος Παύλος στην προς Κολασσαείς επιστολή του. «Νεκρούς όντας τοις παραπτώμασι της σαρκός ημών συνεζωποίησε ημάς εν αυτών». Και στην προς Εφεσίους Επιστολή«Δια του Σταυρού αποκτείνας την έχθραν». Δηλαδή, μας έδωσε ζωή ο Χριστός δια του Σταυρού αφού δι’ αυτού έσωσε την ανθρωπότητα και εξολόθρευσε τους δαίμονες.

     Αγαπητοί μου αδελφοί, στο λίγο χρόνο που είχαμε στη διάθεσή μας προσπαθήσαμε να αναδείξουμε την σημασία του Τιμίου και ζωοποιού Σταυρού στην ζωή της εκκλησίας μας και στη ζωή των Χριστιανών. Αυτός πρέπει να είναι το καύχημα μας και η δόξα μας.

     Θα ήθελα να κλείσει αυτήν την παρουσία περί σταυρού, ή γραφίδα του Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων: «Μη τοίνυν επαισχυνθώμεν τω Σταυρώ του Χριστού, αλλά καν άλλος αποκρύπτη συ φανερώς επί μετώπω σφραγίζου, ίνα οι Δαίμονες το σημείον ίδοντες το Βασιλικόν, μακράν φυγώσι τρέμοντες». Δηλαδή, να μην ντρεπόμαστε να κάνουμε το σημείο του Σταυρού, αλλά ακόμα και αν κάποιος τον κάνει κρυφά, εσύ φανερά να κάνεις τον Σταυρό σου, για να τον δουν οι δαίμονες και να φύγουν μακριά τρέμοντας.

     Αγαπητοί μου αδελφοί, οποιαδήποτε παράβλεψη ή αστοχία, παρακαλώ να την χρεώσετε στην ανθρώπινη  αδυναμία, να παρουσιασθεί ένα τόσο σημαντικό θέμα. Η οποιαδήποτε ωφέλεια μας είναι σίγουρα δωρεά του Αγίου Πνεύματος και του Τιμίου Σταυρού.

Πηγή

ΟΡΘΟΠΡΑΞΙΑ

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ 2023 (τοῦ σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, 

            Κάποτε ἡ ἀπόλαυση ἀπὸ τὸ ξύλο τοῦ Παραδείσου ἔγινε αἰτία γιὰ νὰ θανατωθοῦν οἱ ἄνθρωποι. Μὲ τὴ Σταύρωση καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μας, ἡ προσκύνηση τοῦ ξύλου τοῦ Σταυροῦ ἔγινε αἰτία γιὰ νὰ ἀναστηθοῦν οἱ ἄνθρωποι. Ἡ ἠδονὴ καὶ ἡ ἀπουσία τοῦ πόνου κάποτε μᾶς θανάτωσαν. Ὕστερα, ὅμως, ὁ πόνος καὶ ἡ ὑπομονὴ σὲ αὐτόν, μᾶς ὁδήγησαν στὸν Οὐρανό. 

            Σήμερα, Γ΄ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, ἔχοντας φτάσει στὴ μέση ἀκριβῶς τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, σὲ ὅλους τοὺς Ναοὺς τῆς Ἁγίας Ὀρθοδοξίας προβάλλεται στὴ μέση ὁ Σταυρὸς γιὰ νὰ τὸν προσκυνήσουμε. Προσκυνοῦμε τὸν Σταυρὸ γιὰ νὰ λάβουμε δύναμη ἀπὸ ἐκεῖνον ποὺ ὑψώθηκε πάνω σὲ αὐτόν, ὥστε νὰ συνεχίσουμε μὲ ἀμείωτο ζῆλο τὸ ὑπόλοιπο τῆς νηστείας, μέχρι νὰ φτάσουμε στὴν Ἁγία καὶ Μεγάλη Ἑβδομάδα. 

            Προσκυνῶ τὸν Σταυρὸ σημαίνει ὅτι προσκυνῶ ἐκεῖνον ποὺ ἀπὸ ὑπερβολικὴ ἀγάπη σταυρώθηκε γιὰ μένα. Προσκυνῶ τὸν Σταυρὸ σημαίνει ὅτι ἀποδέχομαι τὸ Θέλημα τοῦ Κυρίου, ὅπως ὁ Υἱὸς ἀποδέχθηκε τὸ Θέλημα τοῦ Πατρός. Ὅλοι μας ἀντιμετωπίζουμε θλίψεις, πόνο, στεναχώριες. Προσκυνῶ τὸν Σταυρὸ σημαίνει ὅτι ἀποδέχομαι ὅλα αὐτὰ ὡς δοκιμασίες ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ νὰ ἀποδείξω ἄν πράγματι εἶμαι δικός του. Προσκυνῶ τὸν Σταυρὸ σημαίνει ὅτι ἀποδέχομαι καὶ κάνω ὑπομονὴ στὶς θλίψεις, διότι πιστεύω ὅτι μετὰ τὸν Σταυρὸ ἀκολουθεῖ ἡ Ἀνάσταση. 

            Κάποιος σοφὸς εἶχε πεῖ ὅτι ἄν καὶ ὁ πόνος εἶναι ὑπὲρ φύσιν, ἀποβαίνει τὸ πιὸ ἀποτελεσματικὸ μέσα στὴ φύση. Ἄλλος εἶχε πεῖ: «τὰ ἀγαθὰ μὲ κόπους ἀποκτοῦνται». Ἄν στρέψουμε τὸ βλέμμα στοὺς Ἁγίους, θὰ δοῦμε ὅτι κανένας δὲν ἁγίασε δίχως κόπο καὶ πόνο. Ἄλλωστε, διαχρονικὰ ὁ Κύριος μᾶς προειδοποιεῖ ὅτι χριστιανισμὸς σημαίνει σταύρωση, ὅταν λέει: «ὅποιος θέλει νὰ μὲ ἀκολουθήσει, νὰ ἀπαρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του, νὰ σηκώσει τὸν Σταυρό του, καὶ τότε ἄς μὲ ἀκολουθήσει». Δὲν εἶναι, ὅμως, σταύρωση δίχως νόημα. Εἶναι σταύρωση ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ στὴν ἐλευθερία, τὴν ἀληθινὴ χαρὰ καὶ τὴν αἰώνια ζωή, ἐν ὀλίγοις, στὴ σωτηρία τῆς ψυχῆς, τῆς ὁποίας τίποτε πολυτιμότερο δὲν ὑπάρχει. 

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

            Εἴτε χριστιανός, εἴτε ὁτιδήποτε ἄλλο, κάθε ἄνθρωπος στὴ ζωή του ὑφίσταται θλίψεις. Πῶς λέγονται αὐτές; Ἀσθένεια, ἀπαξίωση, βία, φθόνος, μοναξιά, θάνατος ἀγαπημένων προσώπων; Ποιός γλίτωσε ἀπὸ ὅλα αὐτά; Κανένας! Ἡ διαφορὰ ἔγκειται στὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο στεκόμαστε ἀπέναντι στὴ σταύρωσή μας. Ὁ ἀληθινὸς χριστιανὸς ὑπομένει μὲ χαρὰ τὴ σταύρωση, διότι μέσα ἀπὸ αὐτὴν τοῦ ἀποκαλύπτεται ὁ Θεός. Ἐκεῖνος, ὅμως, ὁ ὁποῖος ἀπέναντι στὴ σταύρωση κρατᾶ ἐχθρικὴ στάση, κάνοντας κακὸ στοὺς συνανθρώπους ἤ στὸν ἑαυτό του ἤ φθάνοντας στὸ σημεῖο νὰ ὑβρίσει ἀκόμη καὶ αὐτὸν τὸν Θεό, ὁμοιάζει μὲ ἐκεῖνον ποὺ κλωτσᾶ τὸν ἀέρα ὅταν φυσᾶ ὀρμητικὰ καταπάνω του. Ἄς ἀφήσουμε αὐτὸν μάταια νὰ κοπιάζει κλωτσῶντας τὸν ἀέρα καὶ ἄς πορευθοῦμε μὲ ἐλπίδα στὸν Γολγοθά μας. Ὅποιος σταυρώθηκε μὲ τὸν Χριστό, συναναστήθηκε μὲ αὐτόν. 

Ἄς μὴν γίνει ἡ φυγοπονία αἰτία νὰ μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ!

Καλὴ πορεία πρὸς τὸ Πάσχα!

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΑΓΩΝΙΖΕΣΘΕ ΑΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΚΑΚΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΨΕΜΑΤΟΣ (Ἁγίου Νικολάου Ἐπισκόπου Ἀχρίδος)

 

Ἀγωνίζεσθε ἐναντίον τῆς κακίας καὶ τοῦ ψέματος

ΟΤΑΝ ρίξει κανεὶς μιὰ ἀναμμένη δάδα σ’ ἕνα σπίτι, πρῶτα ἀρχίζουν νὰ καίγονται τὰ πιὸ εὔφλεκτα ἀντικείμενα τοῦ σπιτιοῦ. Καίγονται αὐτὰ ποὺ εἶναι ἀπὸ ἄχυρο καὶ καλάμι, καὶ στὴ συνέχεια ὅ,τι εἶναι φτιαγμένο ἀπὸ ξύλο καὶ οὕτω καθεξῆς. Ἡ φωτιὰ τότε φουντώνει καὶ καίει ὅλο τὸ σπίτι.

            Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὸν ἄνθρωπο. Ἡ φλόγα τῶν παθῶν καίει πρῶτα τὴν καρδιά, ἐπειδὴ ἡ καρδιὰ εἶναι τὸ πιὸ εὐαίσθητο ὄργανο τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης. Ὅταν πιάσει φωτιὰ ἡ καρδιά, καίγεται καὶ ὁλόκληρη ἡ ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου. Ὅταν κατακτηθεῖ ἡ καρδιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου τότε κατακτιέται καὶ ὅλος ὁ ἄνθρωπος. Ὅταν ἡ καρδιὰ καταστραφεῖ, τότε καταστρέφεται τὸ πᾶν. Ἄν ἡ καρδιὰ γίνει μοχθηρή, τότε γίνεται μοχθηρὸς καὶ ὁ ἄνθρωπος, γιατὶ ἀπὸ τὴν καρδιὰ πηγάζουν ἡ ἀγάπη ἤ τὸ μῖσος, ἡ σοφία ἤ ἡ ἀνοησία, ἡ καθαρότητα ἤ ἡ ἁμαρτία, ἡ ζωὴ ἤ ὁ θάνατος.

            Ἄν ἡ καρδιὰ ἑνὸς χριστιανοῦ πιστεύει στὸ Θεό, τότε ἡ πίστη τοῦ δίνει μεγάλη δύναμη. Μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ἡ καρδιὰ δίνει δύναμη καὶ στὴ γλῶσσα νὰ μιλᾶ μὲ πειστικότητα. Ἡ γλῶσσα ἑνὸς ἀνθρώπου, εἴτε εἶναι ἔμπιστος ἀγγελιοφόρος, ποὺ μεταφέρει πιστὰ ὅ,τι τοῦ ζήτησαν νὰ ἀναγγείλλει, εἴτε εἶναι ὁ ψεύτης κήρυκας, ποὺ μεταδίδει παντοῦ καὶ στὸν καθένα ψέματα.

            Ὁ πάνσοφος Σωτήρας μας εἶπε: Ὅσα βγαίνουν ἀπὸ τὸ στόμα προέρχονται ἀπὸ τὴν καρδιὰ (Ματθ. 15, 18). Καὶ ὁ σοφὸς Ἀπόστολος Παῦλος εἶπε: Πραγματικά, ὅποιος πιστεύει μὲ τὴν καρδιά του, ὁδηγεῖται στὴ δικαίωση, κι ὅποιος ὁμολογεῖ μὲ τὸ στόμα, ὁδηγεῖται στὴ σωτηρία (Ρωμ. 10, 10). Μὲ τὴν καρδιὰ πιστεύει ὁ ἄνθρωπος στὴ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ, καὶ μὲ τὸ στόμα ὁμολογεῖ τὴν πίστη του. Ὁ Θεὸς κρίνει αὐτὸ ποὺ κρύβει ἡ καρδιὰ καὶ δὲν μποροῦμε νὰ τὸν κοροϊδέψουμε μὲ τὴ γλῶσσα. Οἱ ἄνθρωποι σχηματίζουν θετικὴ ἤ ἀρνητικὴ γνώμη γιὰ ἕναν ἄνθρωπο ἀπὸ ὅσα λέει ἡ γλῶσσα του, ἐπειδὴ δὲν ξέρουν αὐτὸ ποὺ κρύβει ἡ καρδιά του.

            Ἀδελφοί μου, μελετῆστε τὴν Ἁγία Γραφὴ πρὶν ἀπὸ κάθε βιβλίο καὶ περισσότερο ἀπὸ ὅλα τὰ βιβλία. Ἡ κοσμική σας μόρφωση, ἄν δὲν ἔχετε χάρη Θεοῦ, θὰ συμβάλλει στὴν καταστροφή σας καὶ ὄχι στὴν σωτηρία σας. Ἄν διαβάζετε τὰ πάντα καὶ δὲν μελετᾶτε τὴν Ἁγία Γραφή, ἡ μόρφωσή σας δὲν θὰ σᾶς βοηθήσει. Μαζὶ μὲ τὴν Ἁγία Γραφὴ μελετῆστε τοὺς βίους τῶν Ἁγίων τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.

            Ὅλα τὰ βιβλία αὐτοῦ τοῦ κόσμου δὲν μποροῦν νὰ προσφέρουν στὴν ἀνθρώπινη ψυχὴ ἐκείνη τὴ δύναμη, ἐκείνη τὴν παρηγοριὰ καὶ ἐκείνη τὴν γλυκύτητα ποὺ προσφέρει στὴν ψυχὴ ἡ Ἁγία Γραφὴ καὶ ἡ μελέτη τῆς ζωῆς τῶν Ἁγίων.

            Γιὰ παράδειγμα στὸν Βίο τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Χαραλάμπους, αὐτοῦ τοῦ θαρραλέου Ἁγίου, διαβάζουμε πὼς στὴν ἡλικία τῶν 113 ἐτῶν φώναξε στὸν ἄθεο βασανιστή του: στὴ δική μου καρδιὰ δὲν ὑπάρχει κακία, καὶ στὴ δική μου γλῶσσα δὲν ὑπάρχει ψέμα.

            Ὁρίστε ἀδελφοί μου! Αὐτὸ εἶναι τὸ ἀλφαβητάρι τῆς χριστιανικῆς πίστης: Πρῶτο, νὰ μὴν ἔχουμε κακία στὴν καρδιά, δεύτερο, νὰ μὴν ὑπάρχει ψέμα στὴ γλῶσσα μας. Ἀδελφοί μου, στὴν ἔλλειψη αὐτῆς τῆς πίστης ὀφείλεται ἡ κακία καὶ τὸ ψέμα ποὺ ταλαιπωρεῖ τὴν ἀνθρωπότητα σήμερα. Ἡ κακία κυρίεψε τὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου, καὶ γι’ αὐτὸ τὸ λόγο ἡ γλῶσσα του ἔγινε ἐργαλεῖο τῆς κακίας. Δὲν μπορεῖ ἡ γλῶσσα νὰ μιλάει γιὰ τὴν δικαιοσύνη καὶ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἄν ἡ καρδιὰ εἶναι γεμάτη κακία. Ἄν στὴν πηγὴ τὸ νερὸ εἶναι ἀκάθαρτο, τότε καὶ ἡ βρύση θὰ μᾶς δώσει νερὸ βρώμικο. Ἡ γλῶσσα εἶναι δοῦλος τῆς καρδιᾶς. Ὅταν ἡ γλῶσσα λέει ψέματα πολὺ γρήγορα προδίδει τὸ ἀφεντικό της, τὴν καρδιά.

            Τί εἶναι ψέμα; Εἶναι ἡ παραποιημένη ἀλήθεια.

            Τί σημαίνει «λέω ψέματα»; Σημαίνει πὼς μεταμφιεζόμαστε μὲ τὰ ροῦχα τῆς ἀλήθειας, πὼς χρησιμοποιοῦμε λόγια ἀληθοφανῆ, γιὰ νὰ φαινόμαστε εἰλικρινεῖς, παρουσιάζουμε τὴ γιαγιὰ γιὰ νύφη, ἀλείφοντάς την μὲ ἄσπρη πούδρα καὶ βάφοντάς της μὲ κοκκινάδι. Τὸ ψέμα δὲν τολμάει νὰ κάνει οὔτε ἕνα βῆμα μὲ τὸ πραγματικό του ὄνομα, ἐπειδὴ ὁπουδήποτε τολμήσει νὰ παρουσιαστεῖ ὡς ψέμα, κανεὶς δὲν τὸ δέχεται. Γι’ αὐτὸ τὸ λόγο τὸ ψέμα εἶναι ἡ σκιὰ τῆς ἀλήθειας. Μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο ἐπιδιώκει τὸ ψέμα νὰ γίνει πιστευτὸ ὡς ἀληθινό.

            Ἡ καρδιὰ ποὺ κρύβει κακία καὶ ἡ γλῶσσα ποὺ λέει ψέματα, ἀδελφοί μου, ἀποτελοῦν τὶς αἰτίες τῆς κακοδαιμονίας τῆς ἀνθρωπότητας στοὺς καιρούς μας. Ἡ μοχθηρία καὶ δολιότητα –αὐτὲς οἱ δύο κακὲς μάγισσες τοῦ κόσμου- νὰ ξέρετε, θὰ συνεργαστοῦν ἀσταμάτητα, γιὰ νὰ προκαλέσουν καὶ τρίτη παγκόσμια πυρκαγιά, ποὺ θὰ εἶναι πολὺ τρομακτική, πιὸ τρομακτικὴ ἀπὸ τὶς δύο προηγούμενες.

            Ἀγωνιστεῖτε, ἀδελφοί μου, ἐναντίον τῆς κακίας καὶ τοῦ ψέματος, ξεκινώντας ἀπὸ τὸν ἑαυτό σας.

            Ἀγωνιστεῖτε ἐναντίον τῆς κακίας ποὺ φωλιάζει στὴν καρδιά σας καὶ ἐναντίον τοῦ ψέματος ποὺ ὑπάρχει στὴ γλῶσσα σας, γιὰ νὰ ἐμποδίσετε ἕνα νέο Παγκόσμιο πόλεμο.

            Ἄς ξεκινήσουμε πρῶτα ὁ καθένας μας ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό του. Ἄς γιατρέψει ὁ καθένας μας πρῶτα τὸν ἑαυτό του. Ἔτσι μᾶς διδάσκει ὁ Χριστός μας: Γιατρέ, γιάτρεψε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου. Ἀπὸ ὁπουδήποτε ἀλλοῦ ἄν ξεκινήσετε, δὲν θὰ κατορθώσετε τίποτε…

            Στὸν Θεάνθρωπο Χριστὸ ἀνήκει ἡ δόξα καὶ εὐχαριστία εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

(Ἁγίου Νικολάου Ἐπισκόπου Ἀχρίδος, Μέσα ἀπὸ τὸ Παράθυρο τῆς Φυλακῆς –
Μηνύματα πρὸς τὸν λαό, ἐκδ. «Ὀρθόδοξος Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 2012, σελ. 86-89).

Πηγή

ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ ΚΑΙ Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΓΟΛΓΟΘΑ (Ἄρθρο τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Γρηγόριου)

 

Τῆς Σταυροπροσκυνήσεως καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Γολγοθᾶ.

Ἡ Ἐκκλησία ἔχει καθιερώσει τὴν Γ´ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν στὸ μέσον τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς νὰ ἑορτάζει τὴν Χάρη τοῦ Τιμίου καὶ ζωοποιοῦ Σταυροῦ. Προτρέπει τὸν κάθε πιστὸ νὰ ἀντλήσει δύναμη καὶ παρηγορία μέσα ἀπὸ τὸ μυστήριο τοῦ Σταυροῦ στὸν προσωπικὸ πνευματικὸ ἀγῶνα τῆς ἄσκησης καὶ τῆς προσευχῆς. Μέσα ἀπὸ τὸ μυστήριο τοῦ Σταυροῦ ὁ χριστιανὸς προσπαθεῖ νὰ βιώνει μὲ πνευματικὸ τρόπο τὰ Πάθη τοῦ Χριστοῦ, νὰ ταυτίζει τὸν ἑαυτὸ του μὲ τὴν εἰκόνα τοῦ Γολγοθᾶ στὸν βαθμὸ ποὺ μπορεῖ, νὰ ἀντιμετωπίζει τὰ προσωπικὰ ἀδιέξοδα καὶ προβλήματα τῆς καθημερινότητας ὡς ἐσταυρωμένος χριστιανὸς μιμούμενος τὸ παράδειγμα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ ταυτόχρονα νὰ ὡριμάζει καὶ νὰ αὐξάνει μέσα του τὴν βεβαιότητα τῆς ἀναστάσεως.

 

Τὸ μυστήριο τοῦ Σταυροῦ βιώνεται ἀνάλογα μὲ τὴν πνευματικὴ ὡριμότητα τοῦ χριστιανοῦ. Ἡ Χάρις τοῦ Σταυροῦ παρόλο ποὺ δίδεται πλυσιοπάροχα σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, ὡστόσο ὅμως ὁ κάθε ἄνθρωπος ἔχει διαφορετικὲς πνευματικὲς ἀντοχὲς, διαφορετικὰ πνευματικὰ φίλτρα γιὰ τὴν βίωση τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ. Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ λόγος ποὺ λαμβάνει τὴν ἀνάλογη Χάρη, ἡ ὁποία ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸν ἀνάλογο προσωπικὸ ἀγῶνα τοῦ κάθε πιστοῦ. 

 

Τὸ σκηνικὸ τοῦ Γολγοθᾶ περιγράφει τρεῖς σταυρούς, τὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ καὶ τοὺς σταυροὺς τῶν δύο ληστῶν. Αὐτὸ ὡς εἰκόνα ἀποτυπώνει τὴν καθημερινότητα τοῦ ἀνθρώπου στὸν ἀγῶνα τῆς σωτηρίας του, ἰδιαιτέρως κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς. Τὸ σκηνικὸ αὐτὸ, δηλαδὴ οἱ τρεῖς σταυροὶ τοῦ Γολγοθᾶ, ἀντιπροσωπεύει τρεῖς  διαφορετικὲς κατηγορίες ἀνθρώπων. Ἄς δοῦμε τὸν κάθε σταυρό καὶ θὰ κατανοήσουμε σὲ ποιὰ κατηγορία μποροῦμε νὰ ἐντάξουμε τὸν ἑαυτὸ μας. 

 

Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ εἶναι ὁ Σταυρὸς τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ἀντιπροσωπεύει τοὺς ἁγίους. Ἐδῶ εἶναι ἡ κατηγορία τῶν ἀνθρώπων ἐκείνων ποὺ μιμήθηκαν τὸν Χριστὸ στὴν καθημερινότητά τους. Σχετίστηκαν με τὸν Χριστὸ, ἀλλὰ καὶ μὲ τὸν συνάνθρωπο μὲ τέτοιο τρόπο ποὺ βίωσαν τὴν σταυρικὴ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο καὶ κατανόησαν ὅτι ἡ συγχωρητικότητα εἶναι μεγαλύτερη σὲ ἀξία ὅταν δίδεται ἀκόμα καὶ ὅταν δὲν ζητεῖται ἀπὸ ἐκεῖνον ποὺ ἔχει κάνει τὸ λάθος. Νὰ λέγει δηλαδὴ ὁ ἄνθρωπος στὸν συνάνθρωπο του, ὅπως ὁ Χριστὸς «πάτερ ἄφες αὐτοῖς». Νὰ συγχωρεῖ δηλαδὴ ἐκεῖνον ποὺ τοῦ ἔχει κάνει κακὸ καὶ ταυτόχρονα νὰ αἰσθάνεται πληρότητα ἀγάπης στὸν συνάνθρωπο, σὲ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα καὶ πρὸς ὅλη τὴν κτίση. 

 

Ὁ δεύτερος σταυρὸς εἶναι ὁ σταυρὸς τῆς μετανοίας τοῦ ληστοῦ ποὺ ἀντιπροσωπεύει τοὺς ἀνθρώπους ποὺ μετανόησαν. Ὁ ἐν ἐπιγνώσει ἁμαρτωλὸς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ περιγράφει μὲ λίγα ἕως καθόλου λόγια τὴν ἁμαρτωλότητά του. Δὲν περιγράφει τὴν ἁμαρτωλότητά του στὸ περίπου καὶ αὐτὸ τὸ περίπου νὰ τὸ συνοδεύει μὲ ἀκαταμάχητες δικαιολογίες. Εἶναι εἰλικρινὴς καὶ δὲν ντρέπεται ἐνώπιον τῆς Ἀληθείας νὰ πεῖ τὴν δικὴ του ἀλήθεια, τὴν ἀλήθεια τῆς ἁμαρτωλότητάς του μὲ ἐπίγνωση καὶ μὲ βαθειὰ ἀγωνία γιὰ τὴν σωτηρία του.

 

Ὁ τρίτος σταυρὸς εἶναι ὁ σταυρὸς τῆς ἀρνήσεως ποὺ ἀντιπροσωπεύει τοὺς ἀνθρώπους ἐκείνους ποὺ δὲν μετανοοῦν. Εἶναι οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖνοι ποὺ νομίζουν ὅτι  κάνουν τὸ σωστὸ στὴν ζωὴ τους τόσο καλὰ, ἔτσι ὥστε δὲν χρειάζεται νὰ ἀλλάξουν. Εἶναι ἀμετακίνητοι σὲ αὐτὸ ποὺ πιστεύουν ὅπως καὶ ὁ ἐξ εὐωνύμων ληστὴς στὸν Γολγοθᾶ. Φθάνουν στὸ σημεῖο νὰ ἀμφισβητοῦν τὴν Ἀλήθεια μὲ τὴν δικὴ τους ἀλήθεια. Εἶναι οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖνοι ποὺ ἔχουν τὴν τάση νὰ συμβουλεύουν ἐστιάζοντας στὰ λάθη τοῦ ἄλλου. Ἀπὸ τὴν ἄλλη ὅμως ἐξαπατοῦν τὸν ἑαυτὸ τους καὶ τὸν ἀκροατὴ τους δῆθεν ὅτι βοηθοῦν ἐκφράζοντας αὐστηρότητα, ἀδιαλαξία, ὑποτίμηση, ἀπαξίωση ἔως καὶ ἀπάνθρωπη συμπεριφορά μὲ τὴν δικαιολογία «τὰ λέω γιὰ τὸ καλὸ σου που σὲ ἀγαπῶ». Εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ δὲν βλέπουν τὸ καλὸ ποὺ συμβαίνει στὸν διπλανὸ τους καὶ τὸ δικὸ τους καλὸ τὸ παρουσιάζουν ὡς ἐπίτευγμα παρόλο ποὺ τὸ δικὸ τους καλὸ εἶναι μικρότερο ἀκόμα καὶ ἀπὸ τὸν μικρότερο διπλανό τους. Ἀπὸ τὴν ἄλλη δὲν συνειδητοποιοῦν ὅτι αὐτὸ ποὺ κάνουν οὐσιαστικὰ εἶναι νὰ σκεπάζουν τὰ δικὰ τους λάθη καὶ πάθη. 

 

Αὐτὸ τὸ κάνουν ἀσυνείδητα εἶναι ὅτι προβάλουν μία ἀδιόρατη ἀσπίδα ἄρνησης νὰ δεχθοῦνε μία συμβουλὴ, ἕνα καλὸ τοῦ ἄλλου μὲ μία δῆθεν ἠθικὴ ἡ ὁποία ἐνίοτε ἐκφράζεται καὶ μὲ ἀνήθικο χιούμορ. Ἐπίσης δὲν ἐπιτρέπουν ἀκόμα καὶ στὸν ἀδελφὸ τους νὰ τοὺς βοηθήσει παρόλο ποὺ ἔχουν κάνει λάθος. Τέλος τροφοδοτοῦν τὸν ἑαυτὸ τους μὲ ἐωσφορικὴ δῆθεν ἀγάπη καὶ ταυτόχρονα ἀποσυνδέονται ἀπὸ τὴν πραγματικὴ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. 

 

Συνοπτικὰ οἱ τρεῖς κατηγορίες χριστιανῶν εἶναι: ἡ πρώτη τῶν ἁγίων, ἡ δεύτερη τῶν ἁμαρτωλῶν ποὺ μετανοοῦν καὶ ἡ τρίτη τῶν ἁμαρτωλῶν ποὺ δὲν μετανοοῦν. Ὁ καθένας τώρα θὰ μποροῦσε νὰ σκεφτεῖ ποὺ βρίσκεται, ἀλλὰ αὐτὸ ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ σκεφτεῖ γιὰ τὸν ἑαυτὸ του εἶναι νὰ πεῖ «μπορεῖ νὰ μὴν ἀνήκω στὴν πρώτη κατηγορία τῶν ἁγίων,  ἀλλὰ προσπαθῶ νὰ εἶμαι ἢ εἶμαι στὴν κατηγορία τῶν ἁμαρτωλῶν ποὺ ἐκφράζουν μετάνοια». Σὲ καμία ὅμως περίπτωση ἕνας πιστὸς δὲν θὰ πεῖ στὸν ἑαυτὸ του ὅτι ἀνήκει στὴν κατηγορία τῶν ἀμετανοήτων ἤ ἄν ὑπάρχει κάποιος τότε θὰ εἶναι ἐξαίρεση. Δὲν μποροῦμε νὰ γνωρίζουμε τὰ ἄδηλα καὶ τὰ κρύφια τῆς καρδίας τοῦ κάθε ἀνθρώπου, ἀλλὰ ὅμως μποροῦμε νὰ δοῦμε τὶ μποροῦμε νὰ κάνουμε μὲ τὸν ἑαυτό μας.  

 

Αὐτὸ ὅμως ποὺ θὰ πρέπει νὰ δοῦμε κυρίως ὄχι ἁπλῶς τὶ πιστεύουμε γιὰ τὸν ἑαυτὸ μας, ἀλλὰ τὶ σταυρὸ σηκώνουμε στην πραγματικότητα, διότι μέσα ἀπὸ αὐτὴν προοπτικὴ μποροῦμε νὰ ἀξιολογήσουμε τὸν ἑαυτό μας. Ἐάν πιστεύει κάποιος ὅτι σηκώνει σταυρὸ θὰ πρέπει νᾶ δεῖ ἐὰν αὐτὸς ὁ σταυρὸς ποὺ σηκώνει εἶναι ὁ σταυρὸς τῆς μετανοίας συνειδητά, ἢ ὁ σταυρὸς τῆς ἀρνήσεως ἀσυνείδητα. 

 

Ἄν περιγράφεις τὸν ἑαυτὸ σου μὲ ἐσωτερικοὺς διαλόγους στὸ τι δὲν κάνεις καλὰ καὶ πῶς θὰ τὸν βελτιώσεις, 

ἄν συμβουλεύεις μὲ τὴν σιωπὴ σου καὶ τὸ παράδειγμα σου τὸν ἄνθρωπο ποὺ ἀγαπᾶς, τὸ παιδὶ σου καὶ τὸν διπλανό σου, 

ἄν ἀναζητᾶς στὴν προσωπικὴ σου ζωὴ τὸ καλὸ καὶ τὸ καλὸ νὰ τὸ ἐπιδιώκεις ἐν Χριστῷ, 

ἄν στὴν ζωὴ σου ἀναζητᾶς τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ γιὰ νὰ σὲ χαριτώνει μὲ πληρότητα χαρᾶς, 

ἄν μέσα ἀπὸ μικρὲς στιγμὲς ἀνακαλύπτεις τὸ μεγαλεῖο τοῦ Θεοῦ ποὺ σοῦ δίνει χαρὰ καὶ ἐλπίδα, 

τότε βρίσκεσαι στὴν κατηγορία τῶν μετανοοῦντων, διάλεξες τὸν σταυρὸ τῆς μετανοίας. 

 

Ἄν περιγράφεις τὸν ἑαυτὸ σου τὶ κάνει τόσο καλὰ καὶ αὐτὸ τὸ καλὸ τὸ κάνει ὅσο κανένας ἄλλος παρουσιάζοντας ἀκόμα καὶ τὰ ἐπιτεύγματα καὶ ἀνδραγαθήματα σου, 

ἄν συμβουλεύεις τὸν ἄνθρωπο ποὺ ἀγαπᾶς, τὸ παιδὶ σου καὶ τὸν διπλανὸ σου μὲ λογικὲς συμβουλὲς οἱ ὁποῖες εἶναι ἀκαταμάχητες καὶ γοητευτικὲς καὶ σὲ θαυμάζει ὁ καθένας ὅπως περιγράφεις αὐτὲς τὶς συμβουλές, 

ἄν ἐπιδιώκεις νὰ βρίσκεις χαρὰ μέσα ἀπὸ ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ θέλεις νὰ τὰ αὐξήσεις εἰς βάρος τοῦ ἄλλου, 

ἄν θέλεις νὰ μιλᾶς γιὰ τὶς δικές σου ἀνάγκες καὶ ἀγνοεῖς τὶς ἀνάγκες τοῦ διπλανοῦ σου, 

τότε ἔχεις ἐπιλέξει τὸν σταυρὸ τῆς ἀρνήσεως, ἀνήκεις στὴν κατηγορία τῶν ἀμετανοήτων. 

Τελικὰ ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ἐξαρτᾶται μὲ τὸν τρόπο ποὺ σχετίζεται κάποιος μὲ τὸν διπλανὸ του καὶ ὄχι μὲ αὐτὸ ποὺ νομίζει ὅτι εἶναι ἢ τὶ κάνει κατὰ τὴν ἄποψη του. 

 

Οἱ περισσότεροι χριστιανοὶ συνήθως μιλάνε γιὰ τὸν σταυρὸ τους, ἀλλὰ ἀσυνείδητα ἐπιλέγουν τὸν σταυρὸ τῆς ἀρνήσεως, μιλάνε τὶ πρέπει νὰ γίνει καλὰ σὲ μία κοινωνία, ἀλλὰ κάνουν τὰ ἀντίθετα στὴν μικρὴ τους κοινωνία στὴν ἐνορία τους ἤ στὴν εὐρύτερη οἰκογένεια τους. Εἶναι σημαντικὸ νὰ γίνεται ἕνας εἰλικρινὴς ἐσωτερικὸς διάλογος μὲ τὸν ἑαυτὸ μας. Αὐτὸ ποὺ ἀλλάζει τὴν κοινωνία καὶ τὸν διπλανὸ μας εἴτε εἶναι πολὺ κοντὰ μας εἴτε ὄχι εἶναι το παράδειγμα μας καὶ ὄχι ἡ εὐφυία καὶ ἡ μόρφωση. 

 

Τὸ πρότυπό μας εἶναι ὁ Χριστὸς, εἶναι ἡ σταυρικὴ του θυσία χωρὶς ἀνταλλάγματα. Αὐτὸ ποὺ πρέπει νὰ κάνω ἐγὼ εἶναι νὰ ἀλλάζω ἐγὼ πρώτα καὶ στὸ ποσοστὸ ποὺ ἀλλάζω ἐγὼ πρώτα, στὸ ἴδιο ποσοστὸ ἀλλάζει ὁ ἄλλος καὶ ἡ κοινωνία μας. Δημιουργοῦμε καὶ πλάθουμε τὴν μελλοντικὴ γενεὰ μὲ τὸ παράδειγμά μας καὶ ὄχι μὲ τα πτυχία μας διότι ἀπὸ μόνα τους δὲν φθάνουν. Ἐπομένως ἡ εἰκόνα τοῦ Γολγοθᾶ καὶ ἡ Κυριακὴ τῆς Σταυροπροσκυνήσεως δὲν εἶναι μόνο ἀνάμνηση, ἀλλὰ προσωπικὴ βιωματικὴ ἐπανάληψη μὲ ἀναστάσιμα ἀποτελέσματα σὲ ὅλα τὰ ἐπίπεδα, προσωπικὸ, οἰκογενειακὸ καὶ στὸ ἴδιο τὸ ἔθνος. 

 

Ἄς συνεχίσουμε τὴν σταυροαναστάσιμη πορεία μας ὅσο δύσκολη καὶ ἐὰν εἶναι. Ἄς ἐπιλέξουμε συνειδητὰ τὸν σταυρὸ τῆς μετανοίας. Ἄς κάνουμε τώρα τὴν διαφορὰ συγκρίνοντας τὸ πρὶν καὶ τὸ μετὰ μὲ τὸν ἑαυτὸ μας. Ποτὲ δὲν εἶναι ἀργά, ἔχουμε χρόνο καὶ προλαβαίνουμε διότι ὅλοι μποροῦμε. Στὸ τέλος ἀποζημειωνόμαστε μὲ τὴν ἀναστάσιμη χαρά καὶ ἡ εὐχὴ μας εἶναι νὰ συναντηθοῦμε ὅλοι μας ἐν Χριστῷ.

Καλὸ Πάσχα μὲ ἀγῶνα καὶ ἔργα μετανοίας!

 ὁ Θεσσαλονίκης Γρηγόριος

Πηγή