Ἃγιος Νικόλαος Ἀρχιεπίσκοπος Μύρων τῆς Λυκίας, ὁ Θαυματουργός (6 Δεκεμβρίου)

 Ο ΒΙΟΣ,ΤΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΑΞΕΙΣ 

ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥ

ἀ' Ὅλαι αἱ διηγήσεις καὶ οἱ λόγοι τῶν ἁγίων καὶ τῶν παλαιῶν ἀνθρώπων δύνανται νὰ σύρουν τὸν ἀκροατὴν εἰς ἀρετὴν καὶ πρᾶξιν τοῦ καλοῦ τοῦ δὲ Ἁγίου πατρὸς ἡμῶν Νικολάου ὁ βίος καὶ τὰ κατορθώματα περισσότερον δύνανται νὰ παρακινήσουν τὸν ἄνθρωπον εἰς ἐφαρμογήν, διότι καὶ ὁ λόγος αὐτοῦ ἔχει μεγάλην εὐφροσύνην καὶ χαρὰν εἴς τε τὸν λέγοντα τοῦτον καὶ εἰς τὸν μετὰ πάσης προθυμίας ἀκούοντα, καὶ ἀμφότεροι αἰσθάνονται χαρὰν καὶ ἀγαλλίασιν. Τούτου τοῦ Ἁγίου τὰ ἔργα καὶ τάς πράξεις ἔρχομαι νὰ διηγηθῶ, εὐλογημένοι Χριστιανοί, καὶ παρακαλῶ ἡμᾶς ἵνα μετὰ προθυμίας ἀκούσητε.

β' Εἰς τὸ μέρος τῆς Ἀνατολῆς εἶναι πόλις ἥτις ἐλέγετο Πάταρα, ἦτο δὲ εἰς τὰ ὅρια τῆς Λυκίας. Ἀπὸ ταύτην λοιπὸν τὴν πόλιν κατήγετο καὶ ὁ μέγας θαυματουργὸς Νικόλαος · ἐξ εὐσεβῶν γονέων καὶ Χριστιανῶν καταγόμενος, οἵτινες ἦσαν οὔτε πολὺ πτωχοὶ νὰ καταφρονοῦνται παρὰ τῶν ἄλλων, ἀλλ' οὔτε καὶ πολὺ πλούσιοι διὰ νὰ ὑπερηφανεύωνται• εἶχον δὲ μόνον τὸ ἀρκετὸν πρὸς συντήρησιν ἑαυτὸν καὶ διὰ τὴν τῶν πτωχῶν συνδρομὴν• περὶ δὲ τῆς ἀρετῆς αὐτὸν φαίνονται ἐκ τοῦ υἱοῦ τῶν διότι καὶ ὁ Κύριος λέγει, ὅτι τὸ δένδρον ἐκ τοῦ καρποῦ του γινώσκεται,» ἤτοι ἀπὸ τὸν καρπὸν θὰ ἐννοήσῃς καὶ τὸ δένδρον. Δεν ἐγέννησαν ἄλλον οἱ γονεῖς αὐτοῦ υἱὸν οὔτε πρότερον οὔτε ὕστερον καὶ τοῦτο ἵνα φανεῖ ὅτι ἄλλος ἀδελφὸς δὲν θέλει φθάσει αὐτὸν εἰς τὴν ἀρετήν. Ἀπὸ βρέφος λοιπὸν ὅπου ἦτο ἐδείκνυέ τις ἤθελε γίνει εἰς τὸ μετὰ ταῦτα, διότι τάς μὲν ἄλλος ἡμέρας τῆς ἑβδομάδος ἐθήλαζεν ὡς καὶ τὰ λοιπὰ βρέφη, τὴν δὲ Τετάρτην καὶ Παρασκευὴν οὐδόλως ἔβαζε τὸν μαστὸν τῆς ἑαυτοῦ μητρὸς εἰς τὸ αὐτοῦ στόμα εἰ μὴ ἅπαξ τῆς ἡμέρας καὶ τοῦτο μετὰ τὴν δύσιν τοῦ ἡλίου. Τοιοῦτος ἐφαίνετο ἐξ ἀρχῆς καὶ παιδιόθεν ὁ Ἅγιος, ὅτι θὰ εὐαρεστήση τὸν Θεόν. Ἀνατραφεὶς δὲ ἐξηκολούθησεν εἰς τὸ σχολεῖον καὶ ἔμαθε τὰ ἀρκοῦντα αὐτῷ γράμματα, καὶ τάς μὲν ἀτάκτους καὶ ἀπρεπεῖς συνομιλίας καὶ συναναστροφὰς τῶν νέων καθ' ὁλοκληρίαν ἐμίσει, ἀγαποῦσε δὲ μόνον τὸ νὰ τρέχῃ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν πάντοτε καὶ μετὰ τῶν φρονίμων καὶ γερόντων νὰ συναναστρέφηται ὅπως λαμβάνῃ παρ' αὐτῶν καλὰς συμβουλὰς ὠφελούμενος ψυχικώς, καὶ τοῦτο εἶχεν ὡς κύριον ἔργον. Τοιοῦτος δὲ ὢν καὶ παρ' ὅλων τιμώμενος καί τε τῆς ἡλικίας καὶ φρονήσεως ἀνδρωθεὶς ὁ Ἅγιος καὶ ἱδὼν αὐτὸν ὁ ἀρχιερεὺς τοῦ καιροῦ ἐκείνου, Νικόλαος καὶ αὐτὸς καλούμενος, ἐχειροτόνησεν ἱερέα ὅστις ἦτο καὶ ἀδελφὸς τοῦ πατρὸς αὐτοῦ. Εἰς τὸν λόγον τοῦ Ἁγίου ἀναφέρεται ὅτι, ὁπόταν ἐχειροτονεῖτο παρὰ τοῦ θείου του, ἱερεὺς προεῖπε δι αὐτὸν ἐνωπίου πάντων, ἐκ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος φωτισθείς, τὶ ἔμελλε νὰ χειροτονηθῇ καὶ ἀρχιερεὺς καὶ πολλοὺς τεθλιμμένους, θέλει παρηγορήσει, καὶ πολλὰς ψυχὰς θὰ ἐξαποστείλῃ εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, ὡς τὸ ἔδειξε καὶ ἐμπράκτως ὁ Ἅγιος, καὶ ἀλήθευσεν ὁ λόγος τοῦ θείου του καὶ ἀρχιερέως.

γ' Ἀφ ἧς ὥρας ἐγένετο ἱερεύς, ὅσας ἀρετὰς καὶ καλωσύνας ἔκαμνε, τὶς δύναται νὰ διηγηθῇ; τάς ἀγρυπνίας, τάς νηστείας, τὴν ἐγκράτειαν, καὶ τάς προσευχὰς ὑπὲρ τοῦ λαοῦ; Βλεπῶν λοιπὸν ὁ θεῖος τοῦ Νικόλαος καὶ ἀρχιερεύς, τοῦτον τοσούτον μέγαν εἰς τὴν ἀρετήν, καί, θέλων χάριν προσκυνήσεως νὰ ὑπάγῃ εἰς Ἱεροσόλυμα, ἀφῆκεν ἐπίτροπον τοῦ θρόνου του, καὶ ἐπιτηρητὴν εἰς τὸ μοναστήριον, ὅπερ ἔκτισεν μόνος του καὶ τὸ ἐπωνόμασε νέαν Σιὼν καὶ ἐδιοικοῦσε τόν τε θρόνον τῆς ἐπισκοπῆς καὶ τὸ μοναστήριον ὡς νὰ ἦτο ὁ ἴδιος. Αὐτὰ μὲν ἔγειναν ὕστερον, τὰ δὲ κατ' ἀρχὰς ἀκούσατε. Νέου ἔτι ὄντος τοῦ Ἁγίου, ἔθανον ὁ πατὴρ καὶ ἡ μήτηρ του καὶ ἀφήκαν εἰς αὐτὸν οὐκ ὀλίγην περιουσίαν, τὴν ὁποίαν διεσκόρπισεν εἰς διατροφὴν πεινώντων, εἰς ἐνδυμασίαν γυμνῶν, εἰς περίθαλψιν ὀρφανῶν καὶ χήρων, καὶ οὐχὶ εἰς ἀλόγους ἐπιθυμίας, εἰς πολυτελῆ ἐνδύματα καὶ λαμπροὺς ἵππους ὡς τοὺς νέους τῆς σημερινῆς ἐποχῆς• ἀκούων τοῦ προφητάνακτος Δαβὶδ ὅστις λέγει. «Πλοῦτος ἐὰν ῥέει μὴ προστίθεσθε καρδίαν.» Οὕτω καὶ ὁ Ἅγιος δὲν ἔδωκε προσοχὴν καθολοκληρίαν εἰς τὸν ῥέοντα καὶ φθαρτὸν πλοῦτον• ἀλλὰ διεσκόρπισεν αὐτὸν ὡς ἔπρεπε ἵνα κερδίση τὸν ἄφθαρτον καὶ αἰώνιον. Ἐκ τῶν πολλῶν δὲ ἐλεημοσυνῶν ἂς ἔπραξεν ἀκούσατε μίαν θαυμαστὴν καὶ παράδοξον. Τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ἦτό τις πολὺ πλούσιος ἄνθρωπος, ἔχων τρεῖς θυγατέρας παρθένους καὶ ὡραίας παρὰ πολὺ• κατὰ συμβεβηκὸς ἔφθασεν εἰς μεγάλην πτωχείαν ὥστε ἠναγκάσθη ἐκ τῆς μεγάλης πτωχείας νὰ βαλεῖ τάς ἑαυτοῦ θυγατέρας εἰς πορνεῖον καὶ νὰ διαφθείρωνται μετὰ πάντων τῶν προσερχομένων εἰς αὐτὰς καὶ οὕτως νὰ πορίζηται δι αὐτοῦ τοῦ μέσου τὰ πρὸς τὸ ζῆν ἀναγκαία, αὐταὶ καὶ αὐτός. Ὁ μὲν οὖν πατὴρ τῶν θυγατέρων ἐκείνων οὕτως ἀπεφάσισε νὰ πράξῃ, ὁ δὲ Θεὸς τὰ κρύφια τῶν καρδιῶν γινώσκων διὰ νὰ ἐλευθερώσῃ, τάς τρεῖς ψυχὰς ἐκ τῆς κολάσεως, διὰ νὰ φανερωθὴ καὶ ἡ κρυπτὴ ἀρετὴ τοῦ Ἁγίου οἰκονόμησε τὸ ἑξῆς. Καθ' ἣν ἡμέραν ἐφανέρωσεν ὁ πατὴρ ἐκεῖνος τὴν βουλὴν του, τὸ ἔμαθε καὶ ὁ ἅγιος Νικόλαος καὶ ἀμέσως ἐσκέφθη τὸ ἑξῆς διὰ νὰ σώσῃ αὐτὰς τάς ψυχάς. Δέσας εἰς ἐν μανδήλιον τριακόσια φλωρία, ἅτινα κρυφίως τὴν νύκτα ὑπῆγε καὶ τὰ ἔρριψεν ἐκ τίνος θυρίδος εἰς τὸν οἶκον τοῦ πτωχεύσαντος πλουσίου καὶ εὐθὺς ἀνεχώρησεν ἵνα μὴ φανερωθῆ εἰς κανένα διότι ἀπέφευγε τὸν ἔπαινον τῶν ἀνθρώπων θέλων μόνον ἵνα ἀρέσῃ εἰς τὸν Θεόν, ἀκούων τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον ὅπερ λέγει. «Σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεημοσύνην μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τὶ ποιεῖ ἡ δεξιά σου», ἤτοι, ὅταν πράττῃς τὴν ἐλεημοσύνην νὰ μὴ τὸ ἠξεύρῃ οὐδείς.

δ' Ὁ μὲν Ἅγιος οὕτως ἔκαμε τὴν ἐλεημοσύνην, ὁ δὲ πατὴρ ἐκεῖνος ἐγερθεὶς τὴν πρωίαν τοῦ ὕπνου βλέπει ἐντὸς τῆς οἰκίας τοῦ μανδήλιον δεδεμένον ὅπερ λαβὼν εἰς χεῖρας αὐτοῦ ἔλυσε καὶ βλέπει τὰ φλωρία δι ἃ καὶ μείνας ἐκστατικὸς ἔτριβε τοὺς ἑαυτοῦ ὀφθαλμούς, νομίζων ὡς ἀπίθανον τὸ τοιοῦτον• μετρήσας δὲ τὰ φλωρία βλέπει ἀκριβῶς τριακόσια τὶ καρδίαν ὑπολαμβάνετε ὅτι ἔκαμε τὴν ὥραν ἐκείνην; ἐχαίρετο μὲν διὰ τὸ καλὸν ὅπου τοῦ ἔγεινεν, ἐπεθύμει δὲ νὰ μάθῃ καὶ τὶς νὰ ἦτο ὁ τοῦτο πράξας• μὴ γνωρίζων ὅμως τὸν εὐεργέτην του εὐχαριστεῖ τὸν Θεόν. Παρευθὺς λοιπὸν τὴν ἡμέραν ἐκείνην ἐνύμφευσε τὴν μεγαλητέραν θυγατέρα του μὲ τινὰ πλούσιον ἐκείνης τῆς πόλεως, ἐλπίζων εἰς τὸν Θεόν, ὅτι ἐκεῖνος ὅστις οἰκονόμησε τὴν προῖκα τῆς πρώτης, αὐτὸς θὰ φροντίσῃ καὶ διὰ τῶν ἄλλων δύο. Καὶ ὁ μὲν πατὴρ ἐκεῖνος οὕτως ἔπραξεν• ὁ δὲ Ἅγιος βλεπῶν ὅτι εἰς καλὸν μετεχειρίσθη τὰ χρήματα, καὶ ἐγένετο ὡς ὁ Θεὸς ἤθελε, ἀμέσως τὴν δευτέραν νύκτα δένει εἰς ἕτερον μανδήλιον ἄλλα τριακόσια φλωρία, καὶ ἔρριψε διὰ νυκτὸς καὶ ταῦτα ἐκ τῆς ἰδίας θυρίδος• ἐγερθεὶς δὲ τὸ πρωὶ ὁ πατὴρ τῶν θυγατέρων ἐκείνων ἐκ τοῦ ὕπνου, βλέπει ἕτερον μανδήλιον μὲ ἄλλα τριακόσια φλωρία, θαυμάζων τὶς ὁ πράττων τὴν τοσαύτην καλωσύνην, καὶ μετὰ δακρύων παρεκάλει τὸν Θεὸν καὶ ἔλεγεν• «Θεὲ καὶ Κύριε τοῦ ἐλέους, ὁ οἰκονόμων τήν τοῦ ἀνθρώπου σωτηρίαν, ὁ μὴ θέλων τὸν θάνατον τοῦ ἁμαρτωλοῦ ἕως τὸ ἐπιστρέψαι καὶ ζῆν αὐτόν, ὁ ἐκ τῶν οὐρανῶν καταβὰς διὰ τάς ἁμαρτίας ἡμῶν, δεῖξον εἰς ἐμὲ τὸν πιστόν σου δοῦλον τὸν ἐμὸν εὐεργέτην, ἵνα γνωρίσω τὶς εἶναι ὅστις πράττει εἰς ἐμὲ τὴν τόσην ἐλεημοσύνην• τὶς μὲ ἥρπασεν ἀπὸ τάς χεῖρας τοῦ Διαβόλου». Ταῦτα λέγων, ἤλπιζε νὰ ἴδῃ τὸν εὐεργέτην• λοιπὸν ἐνύμφευσε καὶ τὴν δευτέρα θυγατέρα, ἐλπίζων εἰς τὸν Θεόν, ὅτι ὁ οἰκονομήσας διὰ τάς δύο θυγατέρας αὐτοῦ, θέλει οἰκονομήσει καὶ διὰ τὴν τρίτην.

ε. Ἀπὸ τὴν ἡμέραν ταύτην προσέχων πάντοτε, ἐὰν ἔλθει ὁ εὐεργέτης του, νὰ τρέξη νὰ δή τις εἶναι ὁ ποίων τὴν ἐλεημοσύνην. Καὶ οὗτος μὲν οὕτως ἐπρόσεχεν. Ὁ δὲ ἅγιος Νικόλαος βλεπῶν ὅτι ἐνύμφευσε καὶ τὴν δευτέραν ἠθέλησε νὰ τελειώση τὸ καλὸν · καὶ τὴν τρίτην νύκτα πάλιν δένει εἰς ἕτερον μανδήλιον ἄλλα τριακόσια φλωρία, καὶ κρυφίως ἔρριψε καὶ ταῦτα ἐκ τῆς αὐτῆς θυρίδος. Οὗτος δὲ προσέχων, ἤκουσε τὸν κτύπον τῶν φλωρίων καὶ ἀνοίξας ἀμέσως τὴν θύραν, ἔτρεξε νὰ φθάσῃ τὸν Ἅγιον, ἀλλὰ τρέχοντες καὶ οἱ δύο των, ἔφθασε τὸν Ἅγιον καὶ γνωρίσας αὐτόν, διότι ἦτο πασίγνωστος ἐκ τε τῆς ἀρετῆς καὶ τοῦ γένους του. Καὶ πεσῶν εἰς τοὺς πόδας τοῦ Ἁγίου μετὰ δακρύων ἔλεγεν• εὐχαριστῶ σὲ δοῦλε τοῦ Θεοῦ, ὅτι μὲ ἐλυπήθης τὸν ταλαίπωρον, καὶ ἔκαμες τὴν ἐλεημοσύνην ταύτην εἰς ἐμὲ τὸν ἄθλιον• ἐὰν δὲν ἐπρόφθανες ἠθέλομεν χαθεῖ ψυχικῶς καὶ σωματικῶς.» Ἱδὼν δὲ ὁ Ἅγιος ὅτι ἐφανερώθη ἡ ἀρετή του, λέγει πρὸς αὐτὸν «διὰ τὴν καλωσύνην ὅπου ἔκαμα εἰς σὲ δὲν θέλω νὰ εἴπῃς εἰς κανένα τίποτε ἐν ὅσῳ ζῶ, καὶ διὰ τοῦτο σὲ ὁρκίζω ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.» Ταῦτα εἶπεν ὁ Ἅγιος, καὶ ἀμέσως ἀνεχώρησεν ἐξ αὐτοῦ. Τὴν ἐπαύριον ὁ πατὴρ ἐκεῖνος ἐνύμφευσε καὶ τὴν τρίτην θυγατέρα καλῶς, καὶ διῆλθε τὸ ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς του ἐν εἰρήνῃ δοξάζων τὸν Θεόν. Τοῦτο τὸ μέγα καλὸν ὅπερ ἔκαμεν ὁ Ἅγιος ἐγένετο γνωστὸν εἰς ἡμᾶς καὶ θαυμάζομεν, τὰ δὲ ἄλλα τὰ ἐν τῷ κρυπτῷ, τάς ἐλεημοσύνας λέγω, τάς ἀγρυπνίας, τάς νηστείας, μόνος ὁ Θεὸς γνωρίζει. Ἀπὸ μόνον αὐτὸ δυνάμεθα νὰ ἐννοήσωμεν καὶ τὰ ἐπίλοιπα αὐτοῦ κατορθώματα, ἅτινα ἔπραττεν ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποφεύγων τὸν ἔπαινον τῶν ἀνθρώπων, καὶ μόνον τὴν τοῦ Θεοῦ ζητῶν δόξαν• ἀλλ ' όσον αὐτὸς ἐκρύπτετο, τόσον ὁ Θεὸς τὸν ἐφανέρωνεν ἵνα τιμήσῃ αὐτόν, διότι διὰ τῶν ἀγαθῶν ἔργων ἐτίμα τὸν Θεόν. Ἀκούσατε παρακαλῶ καὶ τὰ ἐπίλοιπα τῆς διηγήσεως.

στ' . Θέλων ποτὲ ὁ Ἅγιος νὰ ὑπάγῃ εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα ἵνα προσκυνήσῃ τὸν πανάγιον τοῦ Κυρίου τάφον, καὶ διὰ νὰ εὔρη ἠσυχαστικὸν τόπον ἵνα μείνῃ κατὰ μόνας, εὗρε πλοῖον Αἰγυπτιακὸν καὶ εἰσελθὼν εἰς αὐτὸ μετ' ἄλλων χριστιανῶν, βλέπει καθ' ὕπνον ὅτι ὁ Διάβολος ὁ ἐχθρὸς τῆς ἀληθείας ἔκοπτε τὰ εἰς τὸ κατάρτιον σχοινία. Ἐξυπνήσας δὲ τὴν πρωίαν λέγει εἰς τοὺς ναύτας, ὅτι σήμερον μεγάλη τρικυμία θέλει μᾶς εὔρη, διότι εἶδον εἰς τὸν ὕπνον μου ὅτι θὰ ὑποφέρωμεν, ἀλλὰ μὴ φοβηθῆτε, ἀλλ' ἐλπίζετε εἰς τὸν Θεὸν καὶ αὐτὸς θὰ μᾶς ἐλευθερώσῃ ἐκ τοῦ θανάτου. Ἀφοῦ δὲ ἔλεγεν ὁ Ἅγιος τοὺς λόγους τούτους, παρευθὺς νέφος μέγα καὶ σκοτεινὸν παρουσιασθέν, καὶ μετὰ τὸ νέφος ἄνεμος καὶ ταραχὴ τῆς θαλάσσης μεγάλη, ὥστε ἀπελπισθέντες ἅπαντες περιέμενον τὸν θάνατον, καὶ ἅπαντες oἱ ἐν τῷ πλοίῳ ἀτενίζοντες τὸν Ἅγιον παρεκάλουν αὐτὸν μετὰ δακρύων, ἵνα δεηθῇ τοῦ Θεοῦ νὰ καταπαύση ὁ ἄνεμος. Σταθεὶς δὲ εἰς προσευχὴν ὁ Ἅγιος εὐθὺς ὁ ἄνεμος ἔπαυσεν ἡ θάλασσα ἡσύχασε, καὶ ὅλοι ἐν τῷ πλοίῳ ἐχάρησαν. Εἰς τὴν ὥραν τῆς τρικυμίας ναύτης τις ἀναβὰς εἰς τὸ κατάρτιον διὰ νὰ διορθώσῃ τὰ σχοινία τοῦ πανίου, καὶ καταβαίνων, ἐκ φόβου τῆς τρικυμίας ἐκρημνίσθη εἰς τὸ κατάστρωμα τοῦ πλοίου καὶ ἀπέθανεν• ὁ δὲ Ἅγιος ἱδὼν ὅτι εἰς τὴν κατάπαυσιν τοῦ ἀνέμου ἐχάρησαν ὅλοι ἐν τῷ πλοίῳ, ἐλυπήθησαν μόνον διὰ τὸν θάνατον τοῦ ναύτου, διὰ τοῦτο προσευχηθεὶς ὁ Ἅγιος ἀνέστησεν αὐτὸν ὡς ἐξ ὕπνου · φθάσαντες δὲ εἰς τὴν ξηρὰν ἐδιηγοῦντο τὰ θαύματα τοῦ Ἁγίου. Τότε πολλοὶ ἀσθενεῖς προσέτρεχον εἰς αὐτὸν καὶ ἐθεραπεύοντο ἐνοχλούμενοι ἐκ διαφόρων ἀσθενειῶν. Ἂς συλλογισθεὶ δὲ ἕκαστος, πόσοι προσέτρεχον εἰς τὸν Ἅγιον διὰ τὴν ἑαυτῶν θεραπείαν, ὅστις ἅπαντας τοὺς εἰς αὐτὸν προστρέχοντας ἐθεράπευσε τὴν ἡμέραν ἐκείνην. Εἰσελθὼν δὲ εἰς Ἱεροσόλυμα προσεκύνησε τοὺς Ἁγίους τόπους, τὸν πανάγιον τάφον τοῦ Κυρίου, λέγω, τὸν Γολγοθᾶ, τὸν τίμιον Σταυρὸν καὶ ὅλα τὰ σεβάσμια μέρη. Θέλων δὲ νὰ μένῃ ἐκεῖ ἵνα ἠσυχάση, Ἄγγελος Κυρίου τὸν προσέταξε τὴν νύκτα, ἵνα ἐπιστρέψῃ εἰς τὴν πατρίδα του. Καὶ ἀκούσατε τὶ συνέβη εἰς τὴν ἐπιστροφήν.

ζ' . Ὁ Ἅγιος θέλων νὰ ἐπιστρέψῃ εἰς τὴν πατρίδα του, ὑπῆγε εἰς τὸν λιμένα ὅπου ἵσταντο τὰ πλοῖα καὶ ἠρώτησεν εἰς ἐν ποῦ θὰ ὑπάγῃ• καὶ εἶπον οἱ ναῦται, «ὅπου εὕρωμεν ναῦλον ἐκεῖ θὰ ὑπάγωμεν.» Λέγει ὁ Ἅγιος «νὰ σᾶς δώσω τὸν ναῦλον νὰ μὲ ὑπάγετε εἰς τὰ Πάταρα τῆς Λυκίας.» Ἔτρεξαν λοιπὸν οἱ ναῦται μετὰ τοῦ πλοιάρχου, διὰ νὰ ἀναχωρήσωσι• βλέποντες δὲ ὅτι εἶχον καλὸν ἄνεμον ὕψωσαν τὰ πανία καὶ ἀνεχώρησαν• θέλοντες δὲ νὰ διέλθωσιν ἀπὸ τὴν πατρίδα των ἔστρεψαν τὸ πλοῖον πρὸς τὸ μέρος αὐτῶν, ἀλλ' ὁ Θεὸς διὰ νὰ μὴ λυπήσῃ τὸν Ἅγιον ἐξήγειρε μεγάλην τρικυμίαν ὥστε συνετρίβη τὸ τιμώνιον, καὶ ἀπελπισθέντες οἱ ναῦται περιέμενον τὸν θάνατον, ἀλλ' ὁ Ἅγιος διὰ προσευχῆς του κατεπράϋνε τὴν ταραχὴν τῆς θαλάσσης, οἱ δὲ ναῦται μετὰ τοῦ πλοιάρχου, παρ' ἐλπίδα εἶδον ὅτι ἔφθασαν εἰς Πάταρα, καὶ πεσόντες εἰς τοὺς πόδας τοῦ Ἁγίου, τοῦ ἐζήτουν συγχώρησιν•ὁ δὲ Ἅγιος διδάξας καὶ παραινέσας αὐτούς, εἶπεν εἰς ἄλλους νὰ μὴ τὸ κάμωσιν• ἔπειτα εὐχηθεὶς νὰ ὑπάγωσι καλὰ εἰς τὸν τόπον των. Μὲ τοιοῦτον τρόπον ἐπέστρεψεν ὁ Ἅγιος εἰς τὴν ἑαυτοῦ πατρίδα• πόσην δὲ χαρὰν ἠσθάνθησαν οἱ ἑαυτοῦ πατριῶται ὅτε εἶδον τὸν Ἅγιον δὲν δύναμαι νὰ τὴν διηγηθῶ. Νέοι καὶ γέροντες, ἄνδρες τε καὶ γυναῖκες, ὡς καὶ οἱ μοναχοὶ οἱ ὄντες εἰς τὸ Μοναστήριον ὅπου ἀφῆκεν ὁ θεῖος τοῦ ἐπίτροπον, ὅλοι ἐξῆλθον εἰς συνάντησίν του καὶ φιλοξενήσαντες αὐτὸν μὲ φαγητά, ὡς ἀγαπητὸν ὅπου τὸν εἶχον• ὁ δὲ Ἅγιος ἀντεφιλοξένησεν αὐτοὺς μὲ λόγον Θεοῦ, διδάξας τὰ ἀνήκοντα εἰς χριστιανικὰς ψυχὰς τάς ἐπιθυμοῦσας τὴν ἑαυτῶν σωτηρίαν. Οὕτω πολιτευόμενος ὁ Ἅγιος παρ' ὅλων ἠγαπᾶτο καὶ ἐπαινεῖτο• καὶ βλέποντες τάς ἀρετάς του, πολλοὶ ἐμιμοῦντο αὐτόν, καὶ ἐκ τῆς διδασκαλίας του ὠφελούμενοι, τὰ φθαρτὰ κατεφρόνουν καὶ ἐπεθύμουν τὰ οὐράνια. Μέγας δὲ ὢν εἰς τὴν ἀρετὴν ὁ Ἅγιος καὶ εἰς τὴν κατὰ Θεόν πολιτείαν, δὲν ἠδυνήθη νὰ κρυφθῇ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, ἂν καὶ ἀπέφευγε τὸν τούτων ἔπαινον, διότι ἐφανερώνετο παρὰ τοῦ Θεοῦ διὰ πολλῶν ψυχῶν ὠφέλειαν, καὶ ἀκούσατε.

ἡ. Πλησίον εἰς τὰ Πάταρα ἦτο πόλις ἥτις ἐλέγετο Μύρα κατ' αὐτὰς ἀποθανὼν ὁ ἀρχιερεὺς τῆς πόλεως ταύτης, ἐζήτουν οἱ κάτοικοι ὅπως εὕρωσιν ἄξιον ἀρχιερέα τοῦ θρόνου. Συναχθέντες δὲ οἱ Ἐπίσκοποι καὶ κληρικοὶ τῆς ἐπαρχίας τῶν Μυρέων ὅπως ἐκλέξωσι τοιοῦτον, καὶ ὅλοι εἶπον τὸν λόγον τῶν, ἀναστὰς δὲ εἰς ἐκ τῶν Ἐπισκόπων, λέγει• «Ὢ ἁγία καὶ ἱερὰ σύναξις, ἀκούσατέ μου · αὐτοὺς ὅπου ἐξελέξαμεν ἡμεῖς δι ἀρχιερεῖς, θεωροῦνται καλοὶ ἐξ ἡμῶν, ἀλλ' ἂς δεηθῶμεν εἰς τὸν Θεὸν ἵνα ἴδωμεν ποῖον θὰ ἐκλέξῃ καὶ ὁ Θεός. Ἀκούσαντες δὲ οἱ Ἐπίσκοποι τοὺς λόγους εὐχαριστήθησαν, καὶ δεηθέντες τὴν νύκτα ἐκείνην ἵνα τοὺς φανερώση τὸν ἄξιον, αἴφνης Ἄγγελος Κυρίου ἐφάνη εἰς τίνα Ἐπίσκοπον πρεσβύτερον, λέγων «Ἐπίσκοπε, τὶ κοπιάζετε; ὁ Ἀρχιερεὺς ὁ ἄξιος εἶναι μὲ ὑμᾶς, καὶ ὑμεῖς τὸν ζητεῖτε; ἀνάστα, ὕπαγε εἰς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ θὰ ἔλθῃ ἄνθρωπός τις συνετὸς ὀνόματι Νικόλαος, αὐτὸν κάμνετε Μητροπολίτην διότι αὐτὸς εἶναι ἄξιος νὰ ποιμάνη τὸν λαόν, ὡς θέλει ὁ Θεός.» Ἀφοῦ ὁ Ἐπίσκοπος εἶδε τὴν ὀπτασίαν, ἀνέφερε ταύτην καὶ εἰς τοὺς ἄλλους Ἐπισκόπους ἀκούσαντες δὲ τοῦτο ἐδόξαζον τὸν Θεὸν αὐτὸς δὲ ἐλθὼν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν περιέμενε νὰ ἴδῃ ἐκεῖνον τὸν ὁποῖον τοῦ εἶπεν ὁ Ἄγγελος. Ἱστάμενος δὲ βλέπει τὸν ἅγιον Νικόλαον πορευόμενον εἰς τὴν Ἐκκλησίαν διὰ νὰ προσευχηθῆ• ὁ δὲ Ἐπίσκοπος ἐννόησεν ὅτι ἐκεῖνος εἶναι, καὶ εἶπε «τέκνον μου, πῶς ὀνομάζεσαι; ὁ δὲ Ἅγιος μὲ πραότητα ἀπεκρίθη • «Νικόλαος, ἅγιε Δεσπότα » καὶ παρευθὺς ἀκούσας ὁ Ἐπίσκοπος τὸν Ἅγιον, εἶπε πρὸς αὐτόν, ἀκολούθει μοι.» Καὶ λαβὼν αὐτὸν ἐκ τῆς χειρός, τὸν ἔφερεν εἰς τοὺς ἄλλους ἐπισκόπους καὶ κληρικούς, καὶ ὡς τὸν εἶδον, εὐχαρίστησαν τὸν Θεὸν ὅπου τοὺς ἔδωκε τοιοῦτον ποιμένα. Καὶ χειροτονήσαντες αὐτὸν ἀρχιερέα, εἶπον πρὸς τὸν λαόν, «δεχθῆτε ἀδελφοὶ τὸν ἄξιον ἀρχιερέα καὶ ποιμένα τὸν ἀπὸ Θεοῦ ἀπεσταλμένον.» Καὶ τὰ μὲν περὶ τῆς χειροτονίας του οὕτως ἐγένοντο• ὅσους δὲ κόπους καὶ πόνους, ἀγρυπνίας καὶ νηστείας, ἐλεημοσύνας καὶ λοιπὰς ἀγαθοεργίας ἐποίησεν, δὲν δύναται τὶς νὰ τάς διηγηθῇ. Ἀλλ' ὁ Διάβολος ὁ φθόνων τὸ καλόν, τὶ κατώρθωσε; βλεπῶν τὴν εὐσέβειαν πληθυνομένην καὶ τοὺς χριστιανοὺς αὐξανομένους, δὲν ὑπέφερε, ἀλλὰ παρακινήσας δύο βασιλεῖς κατὰ τῶν χριστιανῶν, τὸ ζεῦγος τοῦ Διαβόλου, τὰ θηρία τὰ ἀνήμερα, τοὺς διώκτας τῆς εὐσεβείας, τὸν Διοκλητιανὸν καὶ Μαξιμιανόν, ἐν ἔτει τ'. (300), οἵτινες ἐθέσπισαν μεγάλας τιμωρίας καὶ βάσανα ἀνυπόφορα κατὰ τῶν χριστιανῶν• ὡς καὶ τοπάρχας ὠμοτάτους καὶ ἀπανθρώπους ἔστειλαν, οἵτινες ἐκήρυττον πανταχοῦ, ὅτι ὅστις εἶναι χριστιανὸς εἰ μὲν θέλει νὰ ἀρνηθῇ τὸν Χριστὸν θὰ λάβῃ μεγάλας τιμὰς ἀπὸ τοὺς βασιλεῖς• εἰ δὲ καὶ μένει χριστιανὸς καὶ δὲν σέβεται τὰ εἴδωλα, θὰ λάβει μεγάλας τιμωρίας καὶ βάσανα. Ἐκ τῶν χριστιανῶν πολλοὶ ὡμολόγησαν παρρησία τὸν Χριστὸν ὡς Θεον ἀληθῆ, καὶ ἀπέθανον μετὰ πολλῶν βασάνων, ἄλλοι δὲ ἐκ φόβου ἠρνοῦντο φεῦ ! τὸν Χριστὸν καὶ ἐθυσίαζον εἰς τὰ εἴδωλα• οἱ φοβούμενοι δὲ καὶ μὴ θέλοντες νὰ ἀρνηθοὺν τὸν Χριστὸν οὐδὲ νὰ θυσιάσουν εἰς τὰ εἴδωλα, ἔφευγον εἰς τὰ ὅρη καὶ σπήλαια κρυπτόμενοι. Λοιπὸν οἱ ὁρισμοὶ τῶν βασιλέων τούτων ἔφθασαν καὶ εἰς τὰ Μύρα, εἰς τὴν ἐπισκοπὴν τοῦ Ἁγίου, καὶ εὑρόντες τὸν Ἅγιον οἱ τοπάρχαι, πολὺ τὸν ἐπαίδευσαν καὶ τὸν ἐφυλάκισαν ὅμου μετὰ τῶν ἄλλων χριστιανῶν, ὑποφέροντα πεῖναν, δίψαν, καὶ πᾶσαν κακοπάθειαν. Ἔμεινε λοιπὸν ὁ Ἅγιος ἐν τῇ φυλακῇ ἱκανὸν καιρὸν διδάσκων τοὺς χριστιανοὺς νὰ μείνουν στερεοὶ εἰς τὴν πίστιν. Ὁ μὲν ἐχθρὸς τῆς ἀληθείας Διάβολος οὕτως εἰργάσθη, ὁ δὲ Θεὸς ὁ τὸ τοῦ ἀνθρώπου συμφέρον θέλων, οὕτως οἰκονόμησε• οἱ μὲν δύο ἀσεβέστατοι βασιλεῖς ἐκεῖνοι ἀποθανόντες ἐπορεύθησαν εἰς τὴν γέεναν τοῦ πυρός, καὶ ἀντ' αὐτῶν ἐβασίλευσεν ὁ χριστιανικώτατος μέγας Κωνσταντῖνος, ὁ υἱὸς τῆς ἁγίας Ἑλένης καὶ Κώνσταντος τοῦ Χλωροῦ, καὶ διέταξε πανταχοῦ ὅπου εὑρίσκεται χριστιανὸς ἐν τῇ φυλακῇ νὰ ἐλευθεροῦται, αἱ Ἐκκλησίαι νὰ ἀνοικοδομοῦνται, καὶ αἱ εἰδωλολατρικαὶ νὰ ἀφανίζωνται. Ἀμέσως λοιπὸν οἱ χριστιανοὶ ἐκ τῶν φυλακῶν ἐλευθερώθησαν ὡς καὶ ὁ Ἅγιος, καὶ ἀποκατέστη πάλιν ἀρχιερεὺς καὶ ποιμὴν τῶν Μυρέων. Μετὰ ταῦτα λοιπόν, οἱ ἐν τῇ ἐπαρχίᾳ του εὑρισκόμενοι εἰδωλολατρικοὶ βωμοὶ εἰς οὓς κατοίκουν οἱ δαίμονες καὶ ἐπροσκυνοῦντο παρὰ τῶν ἀνθρώπων, κατεκρημνίζοντο διὰ προσευχῆς τοῦ Ἁγίου καὶ ἐδιαλύοντο εἰς χῶμα, οἱ δὲ δαίμονες ἔφευγον εἰς τὸν ἀέρα κλαίοντες τὴν συμφορὰν τῶν. Ἦτο δὲ ἐκεῖ καὶ εἰς μέγας βωμὸς εἰδωλολατρικός, διαφορετικὸς τῶν ἄλλων κατά τε τὸ ὕψος καὶ τὸ πλᾶτος, τὸν ὁποῖον ὠνόμαζον οἱ εἰδωλολάτραι τῆς θέας Ἀρτέμιδος, ἤτοι τῆς Σελήνης. Ἠβουλήθη ὁ Ἅγιος νὰ ἀφανίσῃ καὶ ἐκεῖνον• καὶ ποιήσας προσευχήν, παρευθὺς ἔπεσεν ὁ βωμὸς καὶ τὰ εἴδωλα ὡς τὰ φύλλα τοῦ δένδρου ἐκ μεγάλου ἀνέμου τὸ φθινόπωρον, καὶ οἱ κατοικοῦντες δαίμονες ἔφευγον κλαίοντες καὶ λέγοντες εἰς τὸν Ἅγιον, «ἀδίκησες μας, ἡμεῖς δὲν σοῦ ἐπταίσαμεν, καὶ σὺ μᾶς διώκεις ἀπὸ τὸν οἶκον μας ἔδω ἔχομεν τὴν κατοικίαν μας πλανῶντες τοὺς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἐμᾶς ἐλάτρευον, καὶ τώρα ποῦ νὰ ὑπάγωμεν;» λέγει πρὸς αὐτοὺς ὁ Ἅγιος • «πορεύθητε εἰς τὸ πῦρ τὸ ἐξώτερον, τὸ ἡτοιμασμένον τῷ Διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ.» Καὶ περὶ τῶν βωμῶν οὕτως ἔγεινε. Εἰς τὸ εἰκοστὸν ἔτος τῆς βασιλείας τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου, ἦτό τις ἄνθρωπος ὀνόματι Ἄρειος, πεπαιδευμένος κατῴκει δὲ εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, καὶ ὁ ἅγιος Πέτρος ὁ μάρτυς καὶ ἀρχιερεύς, τὸν ἐχειροτόνησε διάκονον • χειροτονηθεὶς δὲ ἤρχισε νὰ λέγῃ λόγια βλάσφημα κατὰ τοῦ Θεοῦ, ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν εἶναι Θεὸς ἀληθής, ἀλλὰ κτίσμα καὶ ποίημα Θεοῦ. Ἱδὼν δὲ ὁ ἀρχιερεὺς ὅτι εἶναι βλάσφημος τὸν ἐξέβαλεν ἐκ τῆς διακονίας. Μετὰ δὲ τὸν θάνατον τοῦ Ἁγίου Πέτρου ἔλαβε τὴν ἀρχιερωσύνην τῆς Ἀλεξανδρείας Ἀχιλλὰς εἰς τὸ ὄνομα, ὅστις μετέφερε τὸν Ἀρεῖον εἰς τὴν εὐσέβειαν χειροτονήσας αὐτὸν καὶ πρωτόπαπαν Ἀλεξανδρείας. Ἕως μὲν ἦτο ἀρχιερεὺς Ἀχιλλὰς διετήρει τὴν εὐσέβειαν ὁ ἀσεβέστατος Ἄρειος, ἀποθανὼν δὲ ὁ Ἀχιλλὰς καὶ λαβὼν τὴν ἀρχιερωσύνην ὁ ἅγιος Ἀλέξανδρος, πάλιν ἤρχισε νὰ βλασφήμη καὶ περισσότερα. Βλεπῶν δ' αὐτὸν ὁ ἀρχιερεὺς τὸν ἐκάθηρε καὶ ἀνεθεμάτισε, οὗτος δὲ ἐξηκολούθει τὰ τῆς αἱρέσεώς του, σύρας μετ' αὐτοῦ καὶ τὸν Εὐσέβιον μητροπολίτην Νικομηδείας, τὸν Παυλίνον τὸν ἀρχιερέα τῆς Τυρου καὶ ἄλλον Εὐσέβιον μητροπολίτην Καισαρείας, οὐ μόνον αὐτούς, ἀλλὰ καὶ πολλοὺς κληρικοὺς καὶ Ἀρχιερεῖς.

ἰ. Βλέπων δὲ ὁ μέγας Κωνσταντῖνος τὴν σύγχυσιν τῆς Ἐκκλησίας, ἔστειλε πανταχοῦ διαταγάς,νὰ συναχθῶσιν ὅλοι οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρῶτοι τῶν μοναχῶν εἰς τὴν πόλιν Νίκαιαν, ἐν ἔτει 325 καὶ νὰ συνδιαλεχθῶσι μετὰ τοῦ Ἀρείου, διὰ νὰ ἰδοῦν τις εἶναι ὁ πταίστης καὶ βλάσφημος. Συναχθέντες δέ, ἀρχιερεῖς διακόσιοι, τριάκοντα δύο, ἱερεῖς καὶ διάκονοι, καὶ μοναχοὶ ὀγδοήκοντα ἑξ, ἐν ὅλῳ τριακόσιοι δεκαοκτὼ• ἔξαρχοι δὲ καὶ πρῶτοι τῆς συνόδου ἦσαν οἱ ἑξῆς• Σίλβεστρος Πάπας Ῥώμης, Μητροφάνης Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, Ἀλέξανδρος Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας, μετὰ τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, Εὐστάθιος Πατριάρχης 
Ἀντιοχείας, Μακάριος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων, ὁ ἅγιος Παφνούτιος ὁ ὁμολογητής, ὁ ἅγιος Σπυρίδων ἀρχιερεὺς Τριμυθοῦντος• μετ' αὐτῶν ἦτο καὶ ὁ μέγας καὶ θαυματουργὸς Νικόλαος. Καθήσας ὁ βασιλεὺς εἰς τὸν θρόνον, ἐκάθισαν ἐξ ἑκάστου μέρους ἀπὸ ἑκατὸν πεντήκοντα ἐννέα πατέρες, συζητοῦντες αὐτοὶ καὶ ὁ Ἄρειος μὲ πολλὴν ἀγωνίαν. Βλεπῶν δὲ ὁ ἅγιος Νικόλαος ὅτι ὁ Ἄρειος ἐπρόκειτο νὰ ἀποστομώση ὅλους τοὺς Ἀρχιερεῖς, θείῳ ζήλῳ κινούμενος, ἐσηκώθη καὶ ἔδωκεν ἐν ῥάπισμα, ὅπου ἐσείσθησαν τὰ μέλη του. Παραπονεθεὶς δὲ ὁ Ἄρειος λέγει πρὸς τὸν βασιλέα, «Βασιλεῦ δικαιότατε, εἶναι δίκαιον ἔμπροσθεν τῆς βασιλείας σου νὰ κτυπᾶ τις τὸν ἄλλον; ἐὰν μὲν ἔχῃ λόγον ἂς ὁμιλῇ ὡς καὶ οἱ λοιποὶ πατέρες ἐὰν δὲ εἶναι ἀμαθής, ἂς σιωπᾷ ὡς καὶ οἱ ὅμοιοί του διατὶ νὰ μὲ ῥαπίση ἔμπροσθεν τῆς βασιλείας σου;» Ἀκούσας ὁ βασιλεὺς πολὺ τοῦ ἐκακοφάνη καὶ λέγει πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς «ἅγιοι ἀρχιερεῖς, νόμος εἶναι ὅτι ὅστις σηκῶση χέρι ἔμπροσθεν τοῦ βασιλέως διὰ νὰ κτυπήση τινὰ νὰ τοῦ κόπτεται, ἀφίνω τοῦτο ὅπως τὸ κρίνῃ ἡ ἁγιότης σας.» Ἀπεκρίθησαν οἱ Ἀρχιερεῖς καὶ εἶπον. «Μεγαλειότατε, ὅτι μὲν κακῶς ἔπραξεν ὁ ἀρχιερεὺς τὸ ὁμολογοῦμεν ὅλοι μας πλὴν παρακαλοῦμεν σέ, τώρα μὲν ἂς τὸν καθήρωμεν καὶ ἂς τὸν φυλακίσωμεν, καὶ μετὰ τὴν διάλυσιν τῆς Συνόδου, τότε θέλομεν τὸν καταδικάσει.» Καθήραντες δὲ αὐτὸν καὶ φυλακίσαντες, ἐφάνη τὴν νύκτα ἐκείνην ὁ Χριστὸς καὶ ἡ Θεοτόκος ἐν τῇ φυλακῇ καὶ λέγουν «Νικόλαε, διατὶ εἶσαι φυλακισμένος ;» Καὶ ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη, «διὰ τὴν ἰδικήν σας ἀγάπην». λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ Χριστός, «λαβὲ αὐτό» καὶ τοῦ ἔδωκε τὸ ἅγιον Εὐαγγέλιον, ἡ δὲ Θεοτόκος τοῦ ἔδωκε τὸ ἀρχιερατικὸν ὠμοφόριον. Τὴν ἐπαύριόν τινες γνωστοὶ του τοῦ ἔφερον ἄρτον, καὶ βλέπουσιν ὅτι ἦτο λυτὸς ἐκ τῶν δεσμῶν• καὶ εἰς μὲν τὸν ὦμον του ἐφόρει τὸ ὠμοφόριον, εἰς δὲ τάς χεῖρας ἐκράτει ἀναγινώσκων τὸ ἅγιον Εὐαγγέλιον• καὶ ἐρωτήσαντες ποῦ τὰ εὗρε, τοὺς εἶπε πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν. Μαθὼν τοῦτο ὁ βασιλεὺς ἐξέβαλεν ἐκ τῆς φυλακῆς αὐτὸν καὶ ἐζήτει συγχώρησιν, ὡς καὶ ὅλοι οἱ λοιποί. Διαλυθείσης δὲ τῆς συνόδου, ἐπέστρεψαν ἅπαντες οἱ ἀρχιερεῖς, ὡς καὶ ὁ ἅγιος Νικόλαος εἰς τὴν ἐπαρχίαν του.

ια. Πεῖνα μεγάλη ἐγένετο τότε εἰς τὴν Λυκίαν, τὴν ὁποίαν δὲν ἐνθυμοῦντο ποτὲ οἱ ἄνθρωποι, καὶ πολὺ ἐστενοχωροῦντο, ὡς καὶ τὰ Μύρα, ἡ ἐπαρχία τοῦ Ἁγίου ἐκινδύνευε νὰ καταστραφῇ. Ἀλλ' ὁ Ἅγιος λυπούμενος τὸ ποίμνιόν του, τὶ ἐνήργησε; Πλοίαρχός τις ἐφόρτωσε τὸ πλοῖον του σῖτον διὰ τὴν Γαλλίαν, φαίνεται δὲ τὴν νύκτα ὁ ἅγιος Νικόλαος καθ' ὕπνον καὶ τοῦ λέγει; «τὸν σῖτον νὰ τὸν ἠπάγης εἰς τὰ Μύρα τῆς Λυκίας, καὶ ὄχι εἰς τὴν Γαλλίαν, διότι ἐκεῖ εἶναι πεῖνα μεγάλη καὶ θὰ τὸν ἐξοδεύσης μὲ μεγάλην τιμήν, καὶ γρήγορα · λαβὲ δὲ καὶ ὡς ἀρραβῶνα τρία φλωρία, καὶ ἅμα φθάσῃς, λαμβάνεις καὶ τὰ ἐπίλοιπα χρήματα. Ἐξυπνήσας τὴν πρωίαν εὗρεν εἰς χεῖράς του τὰ νομίσματα, καὶ διηγηθεὶς τοῦτο εἰς τοὺς ναύτας, ἔδειξε καὶ τὰ νομίσματα καὶ ἀνεχώρησαν διὰ τὰ Μύρα τῆς Λυκίας, διότι ἐννόησεν ὁ πλοίαρχος ὅτι ἦτο ἐκ τοῦ Θεοῦ τοῦτο, καὶ ὅτι ἤθελον ὠφεληθῇ. Φθάσαντες εἰς τὰ Μύρα πώλησαν τὸν σῖτον μὲ ὠφέλειαν, οἱ δὲ ἄνθρωποι τοῦ τόπου ἐκείνου ἐδόξαζον τὸν Θεὸν ὅστις πάντοτε φροντίζει διὰ τοὺς εἰς αὐτὸν ἐλπίζοντας. Ἤθελον παύσει ἕως ἔδω τὸν λόγον μου διηγούμενος τά τοῦ Ἁγίου κατορθώματα, ἐπειδὴ καὶ ἡ ὥρα παρῆλθε. Σᾶς παρακαλῶ λοιπὸν νὰ ἀκούσετε μετὰ προσοχῆς καὶ τὰ ἐπίλοιπα τῆς διηγήσεως καὶ νὰ τελειώσω τὸν λόγον μου.

ιβ' . Εἰς τῆς Λυβίης τὰ μέρη ἦτο πόλις, ἥτις ὠνομάσθη παρὰ τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου μεγάλη Φρυγία, ἦτο δὲ καὶ ἅλλῃ μικρὰ Φρυγία πέραν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τὴν ὁποίαν οἱ Ἕλληνες τὴν ὀνομάζουν Τρωάδα. Εἰς τὰ μέρη τῆς μεγάλης Φρυγίας κατοίκουν ἔθνη ἀλλόφυλα καὶ ξένα, ἅπερ ὠνομάζοντο Ταηφάλοι. Ἐπαναστατήσαντες δὲ ἔκαμαν ἰδικήν των βασιλείαν, χωρισθέντες ἐκ τῆς βασιλείας Κωνσταντίνου. Ἀκούσας ὁ μέγας Κωνσταντῖνος τὴν διαίρεσιν τῶν Φρυγέων, ἔπεμψε τρεῖς στρατηγοὺς μὲ ἱκανὸν στρατὸν ὅπως εἰρηνεύσωσιν αὐτούς• ὠνομάζοντο δὲ ὁ στρατηγοί, ὁ μὲν εἰς Νεποτιανός, ὁ δεύτερος Οὖρσος καὶ ὁ τρίτος Ἐρπυλίων. Πλέοντες καὶ οἱ τρεῖς, ἔφθασαν εἰς τὸν λιμένα τῶν Μυραίων, καλούμενον Ἀδριακην, καὶ ἐπειδὴ ἦτο κακοκαιρία, ἔμενον ἐκεῖ, ἕως νὰ ἔλθῃ καιρὸς κατάλληλος• οἱ δὲ στρατιῶται ἔχοντες συνήθειαν εἰς τὴν ἁρπαγήν, εἰσῆλθον εἰς τὴν πόλιν, ὅπως ἀγοράσωσι δῆθεν ἄρτους, ἐκ τούτου δὲ ἐγένετο μεγάλη σύγχυσις εἰς τὴν ἀγορὰν τῶν Μυραίων διότι ἥρπαζον ὅ,τι εὕρισκον• ὁ δὲ Ἅγιος ἀκούσας τὴν σύγχυσιν, ἐπορεύθη εἰς τὸν λιμένα, εὗρε τοὺς στρατηγούς, καὶ λέγει πρὸς αὐτοὺς• «διατὶ ἀξιότιμοι ἀφήσατε τοὺς στρατιώτας καὶ ἦλθον καὶ καταστρέφουν τὴν πόλιν καὶ ἁρπάζουν ὑπηκόων ἀνθρώπων τοῦ βασιλέως τὰ ἑαυτῶν πράγματα καὶ ζημιώνουν αὐτούς;» Οἱ δὲ στρατηγοὶ εἶπον• «ἡμεῖς δὲν γνωρίζομεν Ἅγιε τοῦ Θεοῦ περὶ τούτου τίποτε, διότι ὁ βασιλεὺς μᾶς ἔστειλεν εἰς τοὺς ἐπαναστατήσαντας Ταηφάλους ὅπως τοὺς εἰρηνεύσωμεν, ἀλλὰ καιρὸς δὲν μᾶς κάμνει νὰ ἀναχωρήσωμεν, καὶ μένοντες περιμένοντες νὰ καλοσυνεύση ὁ καιρός. Ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη• «Καὶ ἐπειδὴ διὰ νὰ εἰρηνεύσετε κόσμον σᾶς ἔστειλεν ὁ βασιλεύς, διατὶ ἤλθετε εἰς ἀγαπημένον κόσμον, καὶ ποιεῖτε σύγχυσιν;» Ὡς ἤκουσαν οἱ χιλίαρχοι, ἐφοβήθησαν ὡς χριστιανοὶ καὶ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὅπου ἦσαν, καὶ λέγουν πρὸς τὸν Ἅγιον. «Τὶς εἶναι δεσπότα Ἅγιε ὅπου ποιεῖ τὴν σύγχυσιν;» Ὁ δὲ Ἅγιος ἀπεκρίθη• «Ὑμεῖς εἶσθε ἐκεῖνοι• ἐπειδὴ ἀφήνετε τοὺς στρατιώτας σας καὶ κάμνουν ἁρπάγην εἰς τὴν δημόσιον ἀγοράν, ὑμεῖς πταίετε.» Καὶ ἀμέσως πορευθέντες εἰς τὴν ἀγορὰν ἄλλους ἐκ τῶν στρατιωτῶν ἔδερον, ἄλλους συνεβούλευον• καὶ οὕτως εἰρήνευσαν τὰ πράγματα. Τότε ὁ Ἅγιος λαβὼν τοὺς στρατηγοὺς εἰς τὴν Μητρόπολιν, φιλοξενήσας αὐτοὺς ἀρκούντως, καὶ ὡς καλὸς πατὴρ συμβουλεύσας καὶ εὐχηθείς, ἀπέστειλεν εἰς τὸν λιμένα τῶν Μυραίων εὐχαριστημένους.

ιγ' . Καὶ οἱ μὲν στρατηγοὶ μετὰ τοῦ στρατοῦ εἰσῆλθον εἰς τὸ πλοῖον νὰ ἀναχωρήσουν, ὁ δὲ Ἅγιος ἐπέστρεψεν εἰς τὴν πόλιν, καὶ πάραυτα βλέπει ἄνδρας τε καὶ γυναίκας κλαίοντας καὶ παρακαλοῦντας τὸν Ἅγιον ὅπως προφθάση καὶ ἐλευθερώσῃ τρεῖς ἐκ τῶν συγγενῶν των τοὺς ὁποίους ἀδίκως ὁ διοικητὴς τοῦ τόπου Εὐστάθιος κατεδίκασεν εἰς θάνατον δωροδοκηθεὶς παρὰ τῶν ἐχθρῶν. Γνωρίσας ὁ Ἅγιος τὸ ἄδικον τοῦτο καὶ παραλαβῶν μεθ' ἑαυτοῦ τοὺς τρεῖς στρατηγοὺς ἔσπευσε δρομαίως μετ' αὐτῶν ὅπως φθάσῃ εἰς τὸν τόπον τῆς καταδίκης καὶ σώσῃ αὐτοὺς• συναντῶν δὲ καθ' ὁδὸν ἀνθρώπους ἠρώτα ἐὰν εἴδαν αὐτοὺς καὶ πληροφορούμενος ἔσπευδε διὰ νὰ τοὺς ἀπαλλάξῃ ἐκ τοῦ θανάτου• φθάσας δὲ ἰδρωμένος• ἀφήρεσεν ἐκ τῶν χειρῶν τοῦ δημίου τὴν σπάθην ὅπου ἤθελεν ἀποκεφαλίσει αὐτούς, καὶ λύσας αὐτοὺς ἐκ τῶν δεσμῶν ἀπέστειλε χαίροντας, καὶ δοξάζοντας τὸν Θεὸν καὶ τὸν ἅγιον Νικόλαον ὅστις τοὺς ἠλευθέρωσε. Διαδοθείσης τῆς φήμης εἰς τὴν πόλιν, ἔτρεχον ἄνδρες καὶ γυναῖκες εἰς τὸ γεγονός. Ὁ δὲ Εὐστάθιος ἱππεύσας ἔτρεχε νὰ ἴδῃ καὶ αὐτὸς τὸ γεγονός. Ὁ δὲ Ἅγιος ὡς εἶδεν αὐτὸν τὸν ἤλεγξε διότι ἔκαμεν ἄδικον κρίσιν, δωροδοκηθείς, καὶ κατεδίκασε τοὺς ἀθῴους ἀνθρώπους• αὐτὸς δὲ ὡμολόγησεν ὅτι ὁ Σιμωνίδης καὶ Εὐδόξιος οἱ πρῶτοι τοῦ τόπου ἐμαρτύρησαν περὶ αὐτῶν καὶ διὰ τοῦτο ἐξέδωκε τοιαύτην ἀπόφασιν• ὁ δὲ Ἅγιος διεμαρτυρήθη ἐνώπιον τῶν τριῶν στρατηγῶν ὅτι θὰ καταγγείλῃ τὴν πρᾶξιν εἰς τὸν βασιλέα μέγαν Κωνσταντῖνον, ὅπως μάθῃ ὅτι εἶναι ἄδικος κριτής. Ὁ δὲ Εὐστάθιος ἀκούσας ταῦτα καὶ φοβηθεὶς ἔπεσεν εἰς τοὺς πόδας τοῦ Ἁγίου ζητῶν συγχώρησιν καὶ ὁμολογήσας τὴν ἄδικον κρίσιν ὅπου ἔκαμε• ὁ δὲ Ἅγιος συγχωρήσας αὐτὸν ἀπέστειλεν εἰς τὴν πόλιν.

ιδ . Ταῦτα πάντα εἶδον οἱ τρεῖς στρατηγοί, καὶ εἰσελθόντες εἰς τὸ πλοῖον ἀνεχώρησαν καὶ φθάσαντες εἰς Φρυγίαν εἰρήνευσαν τοὺς Ταηφάλους, καὶ ἐπιστρέψαντες εἰς Κωνσταντινούπολιν καὶ προσκυνήσαντες τὸν βασιλέα, ἀνέφεραν τὴν ὑπόθεσιν πῶς εἰρήνευσαν τοὺς Ταηφάλους• ὁ δὲ βασιλεὺς τοὺς ἐτίμησε καὶ πλεῖστα χαρίσματα τοὺς ἔδωκε, καὶ εἰς μεγαλητέραν τιμὴν τοὺς ἀνύψωσε. Ἀλλὰ τὶ τὸ μετὰ ταῦτα; ἀκούσατε παρακαλῶ διὰ νὰ γνωρίσητε τὶ κάμνει ὁ φθόνος εἰς τὸν ἄνθρωπον. Οἱ μὲν τρεῖς στρατηγοὶ ἐκεῖνοι, ὁ Νεποτιανός, ὁ Οὖρσος καὶ Ἐρπυλίων διέτριβον εἰς τὰ βασίλεια, ὡς πρῶτοι τοῦ βασιλέως φθονεροὶ δὲ τίνες ἄνθρωποι τοῦ βασιλέως, μὴ δυνάμενοι νὰ βλέπωσιν αὐτοὺς οὕτω τιμωμένους, ὑπῆγον εἰς τὸν τοῦ βασιλέως ἐπίτροπον Ἀβλάβιον ὀνόματι, καὶ λέγουν · «εἶδες τὶ ἔκαμαν οἱ τρεῖς στρατηγοὶ; ὁ βασιλεὺς τοὺς ἔπεμψε νὰ εἰρηνεύσουν τοὺς Ταηφάλους, αὐτοὶ δὲ συνεννοηθέντες μετ' αὐτῶν, σκέπτονται νὰ πείσωσι τοὺς μετ' αὐτῶν στρατιώτας νὰ ἐπαναστατήσωσι μετὰ τῶν Ταηφάλων καὶ βασιλεύσωσιν αὐτοί.» Ταῦτα ὡς ἤκουσεν ὁ Ἀβλάβιος εἶχε κατὰ νοῦν, πῶς νὰ γένῃ ἡ ὑπόθεσις• αὐτοὶ ὅμως ἰδόντες ὅτι ἄνευ χρημάτων δὲν γίνεται τίποτε, ἔδωκαν εἰς αὐτὸν χρήματα καὶ οὗτος ἐφυλάκισεν αὐτούς, μὴ ἠξεύροντος τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου. Ἔμενον δὲ ἀρκετὰ ἔτη εἰς τὴν φυλακήν, χωρὶς νὰ ἠξεύρουν τὴν αἰτίαν. Οἱ δὲ φθονεροὶ ἐκεῖνοι ἄνδρες φοβούμενοι μὴ φανερωθοὺν εἴς τε τὸν Ἀβλάβιον καὶ τὸν βασιλέα ψεῦσται, ἔφερον εἰς τὸν Ἀβλάβιον καὶ ἄλλα περισσότερα χρήματα καὶ ἐζήτησαν νὰ διατάξῃ ὅπως φονευθῶσι τὸ συντομώτερον, μήπως, δῆθεν, συνεννοηθῶσι μετὰ τῶν Ταηφάλων ὄντες ἐν τῇ φυλακῇ καὶ ἔλθωσιν πρὸς ἀπελευθέρωσίν των. Βλέπων δὲ ὁ Ἀβλάβιος ὅτι καὶ εἰς φόνον τὸν βιάζωσι, τρέχει πρὸς τὸν βασιλέα μὲ λυπημένον πρόσωπον καὶ λέγει πρὸς αὐτὸν «Μεγαλειότατε, οἱ τρεῖς στρατηγοὶ Νεποτιανός, Οὖρσος καὶ Ἐρπυλίων ὅπου ἔπεμψας νὰ εἰρηνεύσουν τοὺς Ταηφάλους, αὐτοὶ τοὺς ἔφερον εἰς τὸν ἑαυτόν των καὶ σκέπτονται ἵνα ἐπαναστατήσωσι κατὰ τῆς βασιλείας σου, λοιπὸν ἐγὼ τοὺς ἐφυλάκισα, καὶ νὰ διατάξῃς ἣ νὰ φονευθῶσι, ἣ νὰ σκεφθῇς πως νὰ ἀπαλλαγῇς ἐκ τῶν χειρῶν αὐτῶν καὶ ἴδωσι καὶ ἄλλοι διὰ νὰ σωφρονισθῶσι.»

ιε. Ταῦτα ἀκούσας ὁ βασιλεὺς καὶ νομίζων ὅτι ὁ Ἀβλάβιος λέγει ἀλήθειαν, διέταξε νὰ τοὺς ἀναγγείλωσιν ὅτι αὔριον ἀποκεφαλίζονται. Γράψας ὁ Ἀβλάβιος τὴν ἀπόφασιν, ἔστειλεν εἰς τὴν φυλακὴν νὰ τοὺς δοθῇ ἡ ἀγγελία. Ἐλθὼν ὁ δεσμοφύλαξ κλαίων εἰς τὴν φυλακήν, ἀνήγγειλε τὴν καταδίκην αὐτῶν ἢν ὥρισεν ὁ βασιλεύς, λέγων «ὅτι τὴν αὔριον ἀποκεφαλίζεσθε, ὅ,τι λοιπὸν ἔχετε νὰ διατάξητε διὰ τάς οἰκογενείας σας καὶ τάς περιουσίας σας κάμετε τὸ συντομώτερον» καὶ ὁ μὲν δεσμοφύλαξ εἶπε ταῦτα, ἐκεῖνοι δὲ ἀκούσαντες τὴν ἀπόφασιν παρέλυσαν τὰ μέλη των, μὴ γνωρίζοντες διὰ ποίαν αἰτίαν ἐδόθη τοιαύτη καταδικαστικὴ ἀπόφασις δι αὐτούς. Ἔλεγον δὲ πρὸς ἀλλήλους• «τὶ ἐπταίσαμεν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ βασιλέως καὶ ἐκαταδικάσθημεν οὕτως; τὶς ἡ ἁμαρτία μας καὶ θέλουν νὰ μᾶς φονεύσωσι;» Λέγει ὁ Νεποτιανὸς• «ἐπειδὴ εἰς αὐτὸ τὸ σημεῖον ἐφθάσαμεν, ἀδελφοί μου, τώρα ἀνθρώπινος δύναμις δὲν δύναται νὰ μᾶς ἐλευθερώσῃ• ἐνθυμεῖσθε τὶ συνέβη εἰς τὰ Μύρα τῆς Λυκίας ἀπὸ τὸν μέγαν Νικόλαον ὅστις ἠλευθέρωσεν ἐκ τοῦ ἀδίκου θανάτου τοὺς τρεῖς ἄνδρας; ὁ αὐτὸς γνωρίζει δι ἡμᾶς ὅτι δὲν ἔχομέν τινα νὰ μᾶς βοηθήσῃ• εἰς μεγάλην θλῖψιν καὶ ὀδύνην καρδίας εὑρισκόμεθα καὶ οὔκ ἐστιν ὁ ἐλευθερώσων ἐκ τοῦ κινδύνου τούτου ἡ φωνὴ μας ἐξηφανίσθη, ἡ γλῶσσα μας ἐξηράνθη καὶ δὲν δυνάμεθα νὰ δεηθῶμεν, ἐλᾶτε νὰ παρακαλέσωμεν τὸν Θεὸν καὶ τὸν Ἅγιον μήπως φθάσῃ ἡ πρεσβεία του καὶ μᾶς ἐλευθερώσῃ τοὺς ἀναιτίους, ὅπου δὲν γνωρίζομεν τίποτε.» Ἤκουσαν καὶ οἱ ἄλλοι, καὶ μετὰ δακρύων ἔκραξαν λέγοντες• «Κύριε ὁ Θεὸς τοῦ πατρὸς ἡμῶν Νικολάου, ὅπου ἠλευθέρωσες ἀπὸ τὸν ἄδικον θάνατον τοὺς τρεῖς ἄνδρας εἰς τὰ Μύρα, πρόφθασον Κύριε καὶ μὴ παρίδῃς τὴν ἀδικίαν ταύτην, μηδὲ λησμονήσης τὸν θάνατον μας, ἐλευθέρωσον μας ἐκ τῶν χειρῶν τῶν ἐχθρῶν μας, πρόφθασον εἰς βοήθειαν ἡμῶν ὅτι αὔριον θανατούμεθα.» Καὶ οἱ μὲν ἐν τῇ φυλακῇ ὅλην τὴν νύκτα οὕτως ἐδέοντο τοῦ Θεοῦ. Βλέπων δὲ ὁ Θεὸς τὴν ἀδικίαν, καὶ θέλων νὰ δοξάσῃ τὸν Ἅγιον, τὶ οἰκονόμησε; Τὴν νύκτα ἐκείνην πρὸς τὸ ἐξημέρωμα φαίνεται ὁ μέγας Νικόλαος εἰς τὸν βασιλέα Κωνσταντῖνον, καὶ τοῦ λέγει «βασιλεῦ, τοὺς τρεῖς ἄνδρας ὅπου θέλεις νὰ φονεύσῃς, σήκω γρήγορα καὶ ἐλευθέρωσε τους, εἴτε ἄλλως θὰ κάμω δέησιν εἰς τὸν Θεὸν νὰ σοῦ κόψῃ τὴν ζωήν.» Λέγει ὁ βασιλεύς, «ποῖος εἶσαι σὺ ὅπου μὲ φοβερίζεις; καὶ πῶς ἦλθες τώρα παρὰ τὴν ὥραν εἰς τὰ βασίλεια;» Ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη «ἐγὼ εἶμαι ὁ ἀρχιερεὺς τῶν Μυραίων Νικόλαος, καὶ μὲ ἔστειλεν ὁ Θεὸς νὰ σοῦ εἴπω, διὰ νὰ ἐλευθερώσῃ τοὺς τρεῖς ἀδικουμένους.» Παρευθὺς ὁ βασιλεὺς ἐξύπνησεν, ὁ δὲ Ἅγιος ἐπῆγε καὶ εἰς τὸν ἔπαρχον. Ἀβλάβιον καὶ τοῦ λέγει «Ἀβλάβιε, εἰς τὸν νοῦν βεβλαμμένε, διατὶ ἔλαβες χρήματα καὶ ἠδίκησας τοὺς τρεῖς ἄνδρας οἱ ὁποῖοι καθόλου δὲν ἔπταισαν; γρήγορα νὰ τοὺς ἠλευθερώσης, διότι θὰ παρακαλέσω τὸν Θεὸν καὶ θὰ σοῦ κόψῃ τὴν ζωήν.» Ὁ Ἀβλάβιος ἐρωτήσας, «τὶς εἶσαι σὺ;» ὁ δὲ Ἅγιος εἶπεν «ἐγὼ εἶμαι ὁ Νικόλαος ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ, καὶ ἀρχιερεὺς τῶν Μυραίων.» Ταῦτα εἶπεν ὁ Ἅγιος, καὶ παρευθὺς ἐξύπνησεν ὁ Ἀβλάβιος, καὶ ἐσκέπτετο τὶ ἐσήμαινε τὸ ὅραμά του.

ιστ . Σκεπτόμενος ὁ Ἀβλάβιος ἔφθασαν οἱ ὑπηρέται τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου καὶ τοῦ λέγουν · «σπεῦσον ὅτι ὁ βασιλεὺς σὲ ζητεῖ,» ὑπῆγεν ἀμέσως, ὁ δὲ βασιλεὺς ἤρχισε νὰ τοῦ διηγῆται τὸ ὄνειρον ὅπου εἶδε. Λέγει ὁ Ἀβλάβιος. «Βασιλεῦ, καὶ ἐγὼ τὸ αὐτὸ ὄνειρον εἴδα εἰς τὸν ὕπνον μου, δὲν δύναμαι δὲ νὰ καταλάβω τὶ συμβαίνει• λοιπὸν ἂς φέρωμεν τοὺς τρεῖς ἄνδρας νὰ τοὺς ἐξετάσωμεν». Τοὺς ἔφεραν λοιπόν, καὶ τοὺς λέγει ὁ βασιλεύς• «τὶ μαγείας ἐκάματε καὶ εἴδομεν αὐτὰ τὰ φοβερὰ ὄνειρα καὶ δὲν ἠδυνήθημεν νὰ κοιμηθῶμεν;»• ἐκεῖνοι δὲ ἔβλεπον ὁ εἰς τὸν ἄλλον καὶ ἔκλαιον. Βλέπων ὁ βασιλεὺς ὅτι ἐκ τῶν δακρύων καὶ ἐκ τοῦ φόβου δὲν ἠδύναντο νὰ ἀπαντήσουν, τοὺς ὡμίλησε μὲ ἡμερότητα, καὶ τοῖς λέγει• «ἀποκρίθητέ μοι, καὶ μὴ φοβῆσθε ἔμπροσθεν τοῦ φίλου σας βασιλέως». Βλέποντες αὐτοὶ τὴν ἡμερότητα τοῦ βασιλέως, εἶπον μετὰ δακρύων. ««Ὢ βασιλεῦ, μαγείας ἡμεῖς δὲν ἠξεύρομεν, οὔτε κἀν λόγον ἄσχημον κατὰ τῆς βασιλείας σου εἴπομέν ποτε, μάρτυρα ἔχομεν τὸν Θεόν, ὅστις βλέπει τὰ πάντα ἐὰν δὲ πότε ἐσκέφθημεν κακὸν κατὰ τῆς βασιλείας σου, σὲ ὁρκίζομεν εἰς τὸν Θεὸν μὴ λυπηθῇς καθόλου καὶ ἡμᾶς καὶ ὅλον τὸ γένος μας, ἀλλὰ νὰ μᾶς ἐξολοθρεύσης. Ἡμεῖς, ὢ βασιλεῦ, ἔχομεν παραγγελίαν ἐκ τῶν γονέων μας, νὰ σεβώμεθα πρῶτον τὸν Θεόν, καὶ δεύτερον τὸν βασιλέα. Ταῦτα μελετῶντες ὅταν μᾶς ἔστειλες εἰς τὴν Φρυγίαν πρὸς τοὺς Ταηφάλους κατεφρονήσαμεν ὅλα καὶ μὲ τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ ἐτελειώσαμαν τὸ θέλημά σου καὶ ἠλπίζαμεν νὰ μᾶς τιμήσῃς, τώρα δὲ βλέπομεν, οὐ μόνον ἀτιμίαν ἀντὶ τιμῆς, ἀλλὰ καὶ θάνατον ἀπολαμβάνομεν.» Ταῦτα ἀκούσας ὁ βασιλεὺς κατεπράϋνεν ἡ καρδία του καὶ λέγει μὲ ἱλαρότητα πρὸς ἐκείνους, «Εἰπέτε μου τίνα Ἅγιον ἐπεκαλέσθητε εἰς τὴν φυλακὴν κατὰ τὴν νύκτα ταύτην;» Ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον• «ὢ βασιλεῦ πολυχρονεμένε, οὕτως ἐπεκαλούμεθα τὸν Θεὸν κλαίοντες, Κύριε Κύριε, ὁ Θεὸς τοῦ πατρὸς ἡμῶν Νικολάου ὁ ἐλευθερώσας ἐκ τοῦ ἀδίκου θανάτου τοὺς τρεῖς ἄνδρας εἰς τὰ Μύρα, αὐτὸς ἐλευθέρωσον καὶ ἡμᾶς ἀπὸ τὴν συκοφαντίαν ταύτην.» Ὁ δὲ βασιλεὺς ὡς ἤκουσε τὸ ὄνομα τοῦ Νικολάου, λέγει πρὸς αὐτούς• «καὶ τίς ἐστιν ὁ Νικόλαος ὅπου λέγετε καὶ τίνι τρόπῳ ἠλευθέρωσε τοὺς τρεῖς ἄνδρας εἰς τὰ Μύρα, εἴπετε μὲ καταλεπτῶς.

ιζ' . Ἀπεκρίθη ὁ Νεποτιανὸς καὶ λέγει πρὸς τὸν βασιλέα• «Ἡμεῖς, μεγαλειότατε, ὅταν ἦτο νὰ ὑπάγωμεν εἰς τὴν μεγάλην Φρυγίαν πρὸς τοὺς Ταηφάλους, ἐπειδὴ ὁ καιρὸς ἦτο ἀκατάλληλος ἀράξαμεν τὸ πλοῖον εἰς τὸν Ἀδριάκην τὸν λιμένα τῶν Μυραίων, οὐ ἦλθεν ὁ μητροπολίτης τῶν Μυραίων Νικόλαος ὅστις μᾶς ἐπεριποιήθη• ἄνθρωπος ἐνάρετος καὶ Ἅγιος, ὅπου ὁ τόπος ἐκεῖνος εἶναι γεμάτος ἀπὸ θαύματα ἅτινα κάμνει καθ' ἑκάστην, καὶ ἄκουσον βασιλεῦ πῶς τὸν εὐλαβοῦνται οἱ ἄνθρωποι τοῦ τόπου, ὡς καὶ ὁ διοικητὴς τοῦ τόπου Εὐστάθιος ὁ ἀντιπρόσωπος τῆς βασιλείας σου. Τινὲς ἄρχοντες τοῦ τόπου ἐσυκοφάντησαν τρεῖς ἄνδρας, καὶ ὁ Εὐστάθιος ὥρισε κατὰ τὸν νόμον νὰ τοὺς ἀποκεφαλίσουν, ὡς καὶ ἡμεῖς οἱ ἄθλιοι μέλλομεν σήμερον νὰ πάθωμεν, καὶ οἱ συγγενεῖς ἐκείνων ἔδραμον εἰς τὸν ἀρχιερέα Νικόλαον, καὶ ἔπεσαν εἰς τοὺς πόδας τοῦ κλαίοντες καὶ λέγοντες• «βοήθησον μας, δοῦλε τοῦ Χριστοῦ, ταύτην τὴν ὥραν, ὅτι ὁ Εὐστάθιος λαβῶν χρήματα, ἀδίκως διέταξε νὰ φονεύσουν τρεῖς ἄνδρας ἐκ τῶν συγγενῶν μας, χωρὶς νὰ πταίσουν τίποτε»• ὡς ἤκουσεν ὁ ἀρχιερεὺς ταῦτα, σπεύδων ἥρπασεν ἐκ τῶν χειρῶν τοῦ στρατιώτου τὴν σπάθην δι ης ἤθελεν ἀποκεφαλίσει αὐτούς, καὶ οὐδεὶς ἐναντίον του εἶπε τί• ἐὰν δὲν ἔπραξε καλά, οὐδὲ ὁ Εὐστάθιος εἶπε τίποτε, μάλιστα ἔπεσεν εἰς τοὺς πόδας του ζητῶν συγχώρησιν. Ὅλα αὐτά, ὢ βασιλεῦ, εἴδομεν μὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς μας, ἐνθυμούμενοι δὲ τὸ καλὸν ὅπερ ἔκαμεν εἰς τοὺς τρεῖς ἐκείνους ὁ Ἅγιος, ἐπεκαλέσθημεν μετὰ δακρύων τὸν Θεόν, νὰ προφθάση δι' εὐχῶν τοῦ Ἁγίου καὶ εἰς βοήθειαν ἡμῶν.» Ὡς ἤκουσεν ὁ βασιλεὺς κατενύγη καὶ λέγει πρὸς τοὺς τρεῖς ἐκείνους, «ἐγὼ χαρίζω τὴν ζωήν σας, καὶ νὰ γνωρίζετε ὅτι χάριν τοῦ ἀρχιερέως ἐκείνου ἠλευθερώθητε ἀπὸ τὸν θάνατον, καὶ ὑπάγετε νὰ γίνετε καὶ μοναχοὶ παρ' αὐτοῦ γρήγορα, καὶ νὰ τοῦ εἰπῆτε ὅτι τὸν ἤκουσα καὶ νὰ μὴ μὲ φοβερίζη.» Ταῦτα εἶπεν ὁ βασιλεύς, τοὺς ἔδωκε καὶ ἑν χρυσοῦν Εὐαγγέλιον καὶ χρυσοῦν θυμιατήριον κεκοσμημένον μὲ πολυτίμους λίθους, καὶ δύο μεγάλας κεχρυσωμένας λαμπάδας νὰ τάς ὑπάγουν εἰς τὴν ἐκκλησίαν ὅπου ἀρχιεράτευεν ὁ μέγας Νικόλαος. Οἱ δὲ λαβόντες ταῦτα ἀνεχώρησαν εἰς τὸν Ἅγιον καὶ ἔγειναν μοναχοί, καὶ ἐκ τῶν ὑπαρχόντων των, ἄλλα μὲν ἐδώρησαν εἰς τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Ἁγίου, ἄλλα εἰς πτωχούς, καὶ ἄλλα εἰς τοὺς συγγενεῖς των.

ιη. Περὶ τοῦ θαύματος τούτου ἂς παύσω διηγούμενος, ἐπειδὴ ἀρκετὰ εἶπον• ἂς διηγηθῶ δὲ καὶ περὶ ἅλλου ὅπερ εἰς τὴν ζωήν του ἔκαμε, ἔπειτα θὰ εἴπω ὅσα μετὰ θάνατον ἔκαμε, καὶ τότε σὺν Θεῶ θὰ καταπαύσω τὸν λόγον μου. Ναῦται πότε ἐκινδύνευον νὰ πνιγοῦν ταξειδεύοντες • ἀκούοντες δὲ τὰ περὶ τοῦ Ἁγίου, ἐπεκαλέσθησαν αὐτόν, καὶ εἶπον• «ἅγιε Νικόλαε, βοήθησον μας τὴν ὥραν ταύτην, διότι πνιγόμεθα.» Καὶ παρευθὺς ἐφάνη ὁ μέγας Νικόλαος εἰς τὴν πρύμνην τοῦ πλοίου, καὶ λαβῶν τὸ τιμόνιον ἐκυβέρνα• καὶ εἰς τοὺς ναύτας εἶπε• «μὴ φοβῆσθε, ἐγὼ εἶμι μὲ σᾶς · μὲ ἐπεκαλέσθητε καὶ ἤλθαν πρὸς βοήθειαν σας•» καὶ μετ' ὀλίγον ἔπαυσεν ὁ ἄνεμος, ἡ θάλασσα ἡσύχασε καὶ ὁ Ἅγιος ἔγεινεν ἄφαντος. Τότε εἶπον οἱ ναῦται• «ἂς ἀράξωμεν τὸ πλοῖον μας εἰς τὸν λιμένα τῶν Μυραίων καὶ νὰ ὑπάγωμεν πρὸς τὸν Ἅγιον Νικόλαον, ἵνα τὸν εὐχαριστήσωμεν διὰ τὴν βοήθειαν ὅπου μᾶς ἔκαμε, νὰ ἴδωμεν δὲ καὶ τὸ πρόσωπόν του, ὅπου δὲν τὸν ἔχομεν ἴδη». Ἐξῆλθον εἰς τὴν ξηρὰν καὶ ἠρώτησαν, ποῦ εἶναι ὁ ἀρχιερεὺς; τοὺς εἶπον ὅτι τώρα ἐπήγαινεν εἰς τὴν ἐκκλησίαν μὲ τοὺς ἱερεῖς του. Ἔσπευσαν νὰ τὸν φθάσουν καὶ εἰσελθόντες εἰς τὴν ἐκκλησίαν τὸν εὗρον, καὶ ἐκ τοῦ σχήματος τὸν ἐγνώρισαν ὡς τὸν εἶδον εἰς τὴν θάλασσαν, διότι ἄλλοτε δὲν τὸν εἶχον ἴδει, καὶ πεσόντες εἰς τοὺς πόδας του ἔλεγον. «Εὐχαριστοῦμέν σε δοῦλε τοῦ Θεοῦ, διότι ἐὰν δὲν ἐπρόφθανες ἐν τῇ θαλάσσῃ ἐπνιγόμεθα.» Ἐκεῖνοι μὲν οὕτως ἔλεγον καὶ ἐδιηγοῦντο τὴν ὑπόθεσιν. Ὁ δὲ Ἅγιος ὡς προορατικὸς ὅπου ἦτο, καὶ ἔχων Πνεῦμα ἅγιον, ἐγνώρισεν ὅτι δὲν ἦτο καθαρὰ ἡ καρδία των, καὶ ἤρχισε νὰ τοὺς διδάσκῃ, λέγων· «παρακαλῶ σας τέκνα μου νὰ θεωρήσητε τῶν καρδιῶν σας καὶ τοῦ νοὸς σας τάς βουλὰς καὶ τὰ νοήματα, καὶ νὰ τὰ διευθύνητε εἰς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ• διότι ἂν ἐκ τῶν ἀνθρώπων κρυπτώμεθα καὶ φαινόμεθα καλοί, ἐκ τοῦ Θεοῦ ὅμως δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ κρυφθῶμεν, διότι, «ὁ ἄνθρωπος βλέπει εἰς πρόσωπον, ὁ δὲ Θεὸς εἰς τὴν καρδίαν.» Ἀκούσατε τὶ ἡ γραφὴ λέγει. «Μὴ κάμνετε τὸ κακόν, νὰ μὴ ἐπέλθῃ εἰς ὑμᾶς, ἀλλὰ ποιεῖτε τὸ καλόν, καὶ μὴ μολύνετε τὸ σῶμα σας διότι ὡς λέγει ὁ θεῖος Παῦλος, «σεῖς εἶσθε ναὸς Θεοῦ, καὶ εἰ τὶς χαλᾶ τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ, θὰ χαλάση τοῦτον ὁ Θεὸς· ἐὰν οὕτω κάμνετε θὰ ἔχετε πάντοτε τὸν Θεὸν βοηθόν.» Ὁ μὲν Ἅγιος μετὰ τὴν διδαχήν του ἀνεχώρησεν εἰς τὴν Μητρόπολιν• οἱ δὲ ναῦται ὠφεληθέντες ἐκ τῆς διδαχῆς του μᾶλλον, ἠ ἀπὸ τὴν βοήθειαν τῆς θαλάσσης, ἀνεχώρησαν εἰς τὸν τόπον των, δοξάζοντες τὸν Θεὸν καὶ εὐχαριστοῦντες τὸν Ἅγιον.

ιθ' .Περὶ τῶν θαυμάτων ὅπου ἔκαμεν εἰς τὴν ζωήν του, ἂς καταπαύσω τὸν λόγον ἐπειδὴ παρῆλθεν ἀρκετὴ ὥρα, καὶ πρέπει νὰ τελειώσω τὴν διήγησιν. Τώρα νὰ διηγηθῶ καὶ περὶ τῶν θαυμάτων, ἅτινα ἔκαμε μετὰ θάνατον καί πῶς ἐκοιμήθη. Γράφει ὁ λόγος του ὅτι ἦτο τοιοῦτος εἰς τὴν θεωρίαν, ὥστε ἂν καὶ δὲν τὸν εἶχεν ἴδει ποτέ τις, ἐὰν τὸν ἔβλεπεν ἐν μέσῳ πολλῶν ἀνθρώπων, τὸν ἐγνώριζεν ἐκ τοῦ ἤθους τοῦ ἀγγελικοῦ ὅπου εἶχε · τόσον ἔλαμπε τὸ πρόσωπόν του, τόσον ἦτο θεωρητικός, ὥστε καὶ πολλάκις ἐὰν τὸν συναπαντοῦσαν καθ' ὁδὸν ἀρκετοὶ ἄνθρωποι χωρὶς νὰ τοὺς διδάξῃ, ἀμέσως ἐπέστρεφον εἰς θεογνωσίαν ἐκ τῆς θεωρίας τοῦ προσώπου του καὶ λυπημένος ἐὰν τὶς ἐπήγαινε νὰ εἴπῃ τὸ παράπονόν του εἰς αὐτόν, μόνον νὰ τὸν ἔβλεπεν, ἔχανε τὴν λύπην του καὶ ἤρχετο εἰς χαρὰν · πολλοὶ πτωχοὶ λυπημένοι βλέποντες αὐτὸν ἐχαίροντο καὶ εὐφραίνοντο. Ἀλλ' ἐπειδὴ ἦτο ἄνθρωπος καὶ αὐτός, καὶ ἔμελλε νὰ ἀποθάνῃ• ἀσθενήσας δὲ μικρὸν ἐκοιμήθη ἐν εἰρήνῃ, περὶ τὰ 330 καὶ τὸ μὲν σῶμα του ἀφῆκεν ἐν τῇ γῇ διὰ πολλῶν ἀνθρώπων ὠφέλειαν• ἡ δὲ ψυχή του ἀνῆλθεν εἰς τὸν οὐρανὸν μετὰ χαρᾶς καὶ ὑμνῳδίας ἀγγέλων• καὶ οἱ μὲν ὀρφανοὶ καὶ πτωχοὶ ἔκλαυσαν ὅτι ἔχασαν τὸν πατέρα των καὶ ἀπεστερήθησαν τὸν κυβερνήτην των, οἱ ξένοι καὶ οἱ Μυραίοι καὶ ὅλος ὁ κόσμος ἐθρήνησαν, ὅτι ἔχασαν τοιοῦτον ποιμένα καὶ διδάσκαλον, οἱ δὲ ἄγγελοι καὶ ἀρχάγγελοι ἐχάρησαν ὅτι ἐδέχθησαν τοιοῦτον Ἅγιον οἱ μάρτυρες εὐφράνθησαν ὅτι εἶδον τὸν συμμάρτυρα, οἱ δίκαιοι ἠγαλλιάσαντο, διότι εἶδον τὸν ὅμοιον των, οἱ ποιμένες καὶ διδάσκαλοι ἐχάρησαν, διότι ἠνώθησαν μετὰ τοῦ ποιμένος. Τὶ λέγω τὰ κατὰ μέρος; ὅλος ὁ οὐρανὸς καὶ τὰ τάγματα τῶν ἁγίων καὶ δικαίων ἐχάρησαν τὴν ἡμέραν ἐκείνην. Καὶ μετὰ τὸν θάνατόν του ἄπειρα ἔκαμεν ὁ Ἅγιος θαύματα, ἀλλ' ἐγὼ διὰ συντομίαν θὰ διηγηθῶ μόνον ἑν ἣ δύο.

κ'- Εἰς τὰ Μύρα ὅπου ἦτο ὁ Ἅγιος, ἔκαμαν οἱ χριστιανοὶ Ἐκκλησίαν μεγάλην ἐπ' ὀνόματι τοῦ ἁγίου Νικολάου τοῦ θαυματουργοῦ, καὶ κατ' ἔτος συνηθροίζοντο ἐκ τῶν περιχώρων καὶ ἔκανον πανήγυριν, ὡς καὶ ἐξ ἄλλων πολλῶν μερῶν. Ἐν μίᾳ τῶν ἡμέρων εἰσῆλθον εἰς τίνα πλοῖον τινας χριστιανοὶ ἐκ μακρυνοῦ μέρους, νὰ ὑπάγουν εἰς τὰ Μύρα χάριν προσκυνήσεως τῶν λειψάνων τοῦ Ἁγίου. Διὰ νὰ ἐμποδίσῃ τοὺς χριστιανοὺς ἐκείνους ὁ Διάβολος ἀπὸ τὴν προσκύνησιν, ὡς καὶ ἄλλους τινάς, τὶ ἐμεθοδεύθη; Ἐνθυμεῖσθε τὶ ἐδιηγήθην, ὅτι ὁ Ἅγιος ἐκρήμνισεν βωμόν τινα ἑλληνικὸν τῆς Ἀρτέμιδος, καὶ ἔφυγον ἀπ' ἐκεῖ οἱ δαίμονες κλαίοντες, καὶ ἔλεγον• «ἠδίκησας ἡμᾶς ἀδικητὰ Νικόλαε» ὁ πρῶτος Δαίμων τοῦ βωμοῦ θέλων νὰ κάμῃ κακὸν εἰς τὸν ναὸν τοῦ Ἁγίου, μετεμορφώθη εἰς σχῆμα γυναικὸς πτωχῆς καὶ γραίας ἥτις ἐβάστα ἐλαιοδοχεῖον πλῆρες ἐλαίου, καὶ καθ ἢν ὤραν ἐσυνάζοντο οἱ χριστιανοὶ νὰ ἔμβουν εἰς τὸ πλοῖον ἐνεφανίσθη καὶ λέγει των «ποῦ πηγαίνετε ἀδελφοί μου;» ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον, «εἰς τὰ Μύρα τῆς Λυκίας νὰ προσκυνήσωμεν τὸ λείψανον τοῦ Ἁγίου Νικολάου.» Λέγει ἡ πτωχὴ ἐκείνη γραῖα• «σᾶς παρακαλῶ, ἀδελφοί μου, λάβετε τοῦτο τὸ λαδικὸν μὲ τὸ ἔλαιον νὰ τὸ ὑπάγετε εἰς τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Ἁγίου νὰ ἀνάψητε τὴν κανδήλαν νὰ καῇ διὰ τὴν ἁμαρτωλήν μου ψυχὴν διότι δὲν δύναμαι νὰ ἔλθω μὲ σᾶς, διότι φοβοῦμαι τὴν θάλασσαν ἐπειδὴ ζαλίζομαι εἰς τὸ πλοῖον καὶ διὰ τοῦτο δὲν ἔρχομαι• ὅθεν ὑπάγετε σεῖς, καὶ θὰ ἤναι καὶ ἰδικόν σας καὶ ἰδικόν μου τὸ καλόν.» Καὶ ὁ μὲν Δαίμων παρεκάλει τοὺς ναύτας ταῦτα λέγων ἐκεῖνοι δὲ ἀγνοοῦντες τὴν τέχνην τοῦ Δαίμονος τὸ ἔλαβον καὶ ἔπλεον ὅλην τὴν ἡμέραν. Περὶ δὲ τὸ μεσονύκτιον φαίνεται ὁ Ἅγιος εἰς τὸν πλοίαρχον καὶ τοῦ λέγει, «τὸ λαδικὸν ὅπου σᾶς ἔδωκε ἡ πτωχὴ ἐκείνη, ἅμα ἐξημερώση νὰ τὸ ῥίψητε εἰς τὴν θάλασσαν διότι εἶναι τέχνη τοῦ Διαβόλου νὰ καῇ ἡ ἐκκλησία μου, καὶ ἐὰν ἴδητε τὶ φοβερὸν καὶ παράδοξον εἰς τὴν θάλασσαν, μὴ φοβηθῆτε• ὅτι ἐγὼ θὰ σᾶς βοηθήσω νὰ μὴ πάθετε τίποτε». Τὸ πρωὶ ἅμα ἐξημέρωσεν ἐδιηγήθη ὁ πλοίαρχος τὸ ὅραμα, καὶ λαβῶν τὸ ἐλαιοδοχεῖον ἔρριψεν εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ ἅμα τὸ ἔρριψε, φλόγα μεγάλη ἀνέβη ἐκ τῆς θαλάσσης, καὶ καπνὸς βρωμερὸς πολύς, ὡς ἀπὸ θειάφι ἡ θάλασσα ἐσχίσθη καὶ ἐπέτα τὸ ὕδωρ ὑψηλὰ ὅπου ἐκινδύνευε νὰ ἔμβη εἰς τὸ πλοῖον• οἱ ναῦται ἀποροῦσαν ἐκ τοῦ φόβου των καὶ ἔπεσαν κάτω κλαίοντες καὶ ἔλεγον μεγαλοφώνως, «ἅγιε Νικόλαε, βοήθησον μας καὶ πρόφθασον διότι βυθιζόμεθα.» Μετὰ ἱκανὴν ὥραν μόλις κατεπράϋνεν ἡ τρικυμία, ἐχάρησαν οἱ ναῦται δοξάζοντες τὸν Θεὸν καὶ τὸν μέγαν Νικόλαον.

κα. Εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν ἦτο Χριστιανός τις εὐλαβὴς καὶ πιστός, καθ' ὑπερβολὴν ἀγαπῶν τὸν ὅσιον πατέρα ἡμῶν Νικόλαον, καὶ ἀμοιβαίως παρὰ τοῦ πατρὸς Νικολάου ἀγαπώμενος. Οὗτος λοιπὸν θέλων ποτὲ νὰ ταξειδεύσει δι ἀναγκαίαν ὑπόθεσίν του, ὑπῆγε πρῶτον εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου Νικολάου, καὶ προσευχήθη ἐκ βάθους καρδίας · ἔπειτα ἀποχαιρετίσας τοὺς συγγενεῖς του καὶ φίλους, ἐπεβιβάσθη εἰς τὸ πλοιάριον. Κατὰ δὲ τὴν ἐννάτην ὥραν τῆς νυκτὸς ἠγέρθησαν οἱ ναῦται, ὅπως στρέψωσι τὰ ἱστία, μεταβληθέντος τοῦ ἀνέμου ἠγέρθη δὲ καὶ ὁ εὐλαβέστατος ἐκεῖνος ἄνθρωπος διὰ νὰ ὑπάγῃ πρὸς χρείαν, καὶ ἐπειδὴ ὅλοι οἱ ναῦται κατεγίνοντο εἰς τὴν στροφὴν τῶν ἱστίων, περιπλεχθεὶς ὁ χριστιανὸς ἐκεῖνος καὶ συμποδισθεὶς (καθὼς τοῦτο συνήθως συμβαίνει εἰς τοιαύτας περιστάσεις), ἔπεσεν εἰς τὴν θάλασσαν. Οἱ δὲ ναῦται δὲν ἠδυνήθησαν νὰ μεταχειρισθῶσιν οὐδὲν μέσον ὅπως ἀνασύρωσιν ἐκ τῆς θαλάσσης τὸν ἄνθρωπον, ἀφ' ἑνὸς μὲν διότι ἦτο σκότος, ἀφ' ἑτέρου δὲ διότι ὁ ἄνεμος ἐπνέε δυνατώτερος, καὶ ἐβίαζε τὸ πλοῖον πρὸς τὰ πρόσω. Ὅθεν καθήμενοι ἐθρήνουν λυπούμενοι καὶ ἔκλαιον διὰ τὸν πικρὸν θάνατον τοῦ ἀνδρός.

κε'. Ὁ δὲ χριστιανὸς ἐκεῖνος πεσὼν εἰς τὴν θάλασσαν ἐνδεδυμένος καθὼς ἦτο μὲ ὅλα τοῦ τὰ φορέματα, καὶ καταποντιζόμενος εἰς τὸν βυθὸν τοῦ πελάγους, ἐνεθυμήθη καὶ ἔλεγε νοερὼς «ἅγιε Νικόλαε, βοήθει μοι.» Φωνάζων δὲ νοερῶς τὴν φωνὴν ταύτην, ὢ τοῦ θαύματος! πολλὰ καὶ ἀκατανόητα εἶναι τὰ θαυμάσια σου Κύριε ! εὑρέθη ἐν τῷ μέσῳ τοῦ οἴκου του, τὸ ὁποῖον μὴ αἰσθανθεὶς ἐνόμιζεν ὅτι εὑρίσκεται ἀκόμη εἰς τὸν βυθὸν τῆς θαλάσσης. Ὅθεν καὶ ἐκεῖ ἐφώναζεν ὄχι πλέον νοερώς, ἀλλὰ αἰσθητῶς, «ἅγιε Νικόλαε βοήθει μοι.» Οἱ δὲ γείτονες ἀκούοντες τάς φωνάς του ἐξηγέρθησαν, ὡς καὶ οἱ ἄνθρωποι τῆς οἰκίας του ἐγερθέντες, ἤναψαν φῶς ἀλλὰ καὶ οἱ ἔξωθεν ἀκούσαντες, ἔτρεξαν καὶ ἐκεῖνοι, καὶ βλέπουσιν αὐτὸν μὲν εἰς τὸ μέσον τῆς οἰκίας του ἑστῶτα καὶ κράζοντες, ὕδωρ δὲ πολὺ τῆς θαλάσσης νὰ τρέχῃ ἀπὸ τὰ ἐνδύματα τὰ ὁποῖα ἐφόρει• ὅθεν ἐκ τοῦ θαυμασμοῦ των καὶ τῆς ἐκστάσεως, ἔμειναν ἄφωνοι καὶ σιωπηλοί, ἀγνοοῦντες τὶ νὰ εἴπωσιν. Ὁ δὲ Χριστιανὸς ἐκεῖνος ἐφώναζεν• «ἀδελφοί, τὶ εἶναι, αὐτὸ ὅπερ βλέπω; ἐγὼ γὰρ ἠξεύρω πολὺ καλά, ὅτι χθὲς κατὰ τὴν ἐννάτην ὥραν ἀπεχαιρέτησα ὅλους σας, καὶ ἐπεβιβάσθην εἰς τὸ πλοιάριον, καὶ ἐπειδὴ ἐφύσησεν οὔριος ἄνεμος, ἐπροχωρήσαμεν ἀρκετὰ• εἰς δὲ τὴν δευτέραν ἣ καὶ τρίτην φυλακήν, ἤτοι κατὰ τὴν ἐννάτην ὥραν τῆς νυχτὸς ὑπήγα διὰ χρείαν, καὶ συμποδισθεὶς ὑπὸ τῶν ναυτῶν ἐρρίφθην εἰς τὴν θάλασσαν, ὅθεν ἐπεκαλούμην τὸν Ἅγιον Νικόλαον εἰς βοήθειαν. Ποῦ δὲ τώρα εἶμαι δὲν ἠξεύρω; καὶ εἴπατέ μοι σεις, διότι ἐγὼ εἶμαι ἐκστατικός, καὶ ἐξάλλος ἔγεινα.»

κγ . Οἱ δὲ συναθροισθέντες χριστιανοὶ ταῦτα ἀκούσαντες, βλέποντες δὲ καὶ τὸ ὕδωρ τῆς θαλάσσης τὸ ὁποῖον ἔρρεεν ἐκ τῶν φορεμάτων του, ἐξεπλάγησαν, ὡς εἴπομεν, συλλογιζόμενοι τὸ παράδοξον τοῦ θαύματος• ὅθεν ἔχαιρον μετὰ τοῦ διασωθέντος ἀδελφοῦ, καὶ ἐδάκρυον ἐν ταύτω ἐπὶ πολλὴν ὥραν τὸ, Κύριε ἐλέησον, κράζοντες. Ὁ δὲ χριστιανὸς ἐκεῖνος ἐκδυθεὶς τὰ βεβρεγμένα ἠμάτια, καὶ ἐνδυθεὶς ἀλλά, κατηυθύνθη εἰς τὸν Ναὸν τοῦ ἁγίου Νικολάου, ἔνθα διήνυσε τὸ ἐπίλοιπον διάστημα τῆς νυκτός, προσπίπτων μετὰ δακρύων εἰς τὴν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου, καὶ παρακαλῶν, καὶ τάς εὐχαριστίας ἀποδιδοὺς μὲ θαυμασμὸν καὶ ἔκπληξιν. Ὅταν δὲ ἦλθεν ὁ καιρὸς τοῦ ὄρθρου, καὶ συνηθροίσθη ὁ λαὸς εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου κατὰ τὸ σύνηθες, τότε ἔγεινεν εἰς ὅλους φανερὸν τοῦ Ἁγίου τὸ θαῦμα• διότι μυρισθέντες τὰ ἡδύπνοα καὶ εὐωδέστατα ἐκεῖνα ἀρώματα, τὰ ὁποῖα ἔφερεν ὁ διασωθεὶς ἐκεῖνος χριστιανὸς εἰς τὸν Ἅγιον, βλέποντες δὲ καὶ τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Ἁγίου οὖσαν φωτόχυτον, ἠρώτων ἀλλήλους διὰ νὰ μάθωσι τὴν αἰτίαν. Μαθόντες δὲ αὐτήν, ἐξέστησαν ἅπαντες, δοξάζοντες μὲν τὸν Θεόν, εὐχαριστοῦντες δὲ τὸν μέγαν Νικόλαον.

κδ' . Τοῦτο τὸ ἐξαίσιον καὶ ὑπερφυὲς ἀληθῶς θαῦμα καὶ μεγαλεῖον τοῦ Ἁγίου, διεφημίσθη εἰς ὅλην τὴν μεγαλόπολιν τοῦ Κωνσταντίνου ἔφθασε δὲ καὶ εἰς τάς ἀκοὰς τόσον τοῦ τότε βασιλέως, ὅσον καὶ τοῦ Πατριάρχου. Ὅθεν αὐτοὶ ἐκάλεσαν τὸν διασωθέντα ἐκεῖνον χριστιανὸν ἐπὶ Συνόδου• ὅστις παρασταθεὶς ἔμπροσθεν πάντων διηγήθη παρρησία, πὼς καὶ τίνι τρόπῳ, καὶ πότε ἠκολούθησεν εἰς αὐτὸν τὸ τοιοῦτον φρικτὸν καὶ ἐξαίσιον τερατούργημα, τὸ ὁποῖον ἀκούσαντες ὅλοι, ἐβόησαν• «Μέγας εἰ Κύριε, καὶ θαυμαστὰ τὰ ἔργα σου, καὶ οὐδεὶς λόγος ἐξαρκέσει πρὸς ὕμνον τῶν θαυμασίων σου !» Ὅθεν διαλαλήσαντες πανταχοῦ, συνήχθησαν οἱ χριστιανοὶ εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου Νικολάου, καὶ ἐποίησαν λιτανείαν καὶ ἀγρυπνίαν, δοξάζοντες μὲν καὶ εὐλογοῦντες τὸν Θεόν, ἀπονέμοντες δὲ καὶ εὐχαριστίαν εἰς τὸν τούτου πιστὸν θεράποντα Νικόλαον.

κε. Αὐτὴ εἶναι ἡ πολιτεία καὶ αἱ πράξεις τοῦ Ἁγίου Νικολάου, ἀδελφοί μου χριστιανοί, ὅστις ἐδούλευσε τὸν Θεὸν ὁλοψύχως, καὶ ὁ Θεὸς ἐτίμησεν αὐτὸν ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐν τῷ οὐρανῷ• ὅστις ἔσπευδε νὰ ἀρέσῃ εἰς τὸν Χριστὸν καὶ ἀντημείφθῃ χιλιοπλασίως. Διὰ τοῦτο καὶ ἡμεῖς οἱ ἀκούοντες καὶ ἀναγινώσκοντες τὰ κατορθώματα αὐτοῦ πρέπει νὰ τὸν μιμηθῶμεν διὰ νὰ ἀρέσωμεν, εἰς τὸν δεσπότην Χριστὸν τὸν Θεὸν ἡμῶν. Διὰ τοῦτο πρέπει νὰ συναθροιζώμεθα εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, νὰ ἀναγινώσκωνται τὰ ἱερὰ βιβλία καὶ ἀκούοντες τοὺς βίους καὶ τὰ ἔπαθλα τῶν ἁγίων ἀνδρὼν νὰ τοὺς μιμώμεθα. Διότι ἐὰν μόνον ἀκούωμεν καὶ δὲν πράττωμεν, θὰ τιμωρηθῶμεν περισσότερον, διότι λέγει ὁ Κύριος εἰς τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον, ὅτι• «ὁ γνοὺς καὶ μὴ ποιήσας, πολλὰ δαρήσεται.» Ἀλλοίμονον ἀδελφοί μου εἰς ἡμᾶς τοὺς ἁμαρτωλοὺς ὅπου ἀκούομεν καὶ δὲν πράττομεν, διδασκόμεθα καὶ δὲν ὑπακούομεν, εἴμεθα χριστιανοὶ καὶ δὲν ποιοῦμεν τὸ θέλημα τοῦ Χριστοῦ, τὶ τὸ ὤφελος; Ἐὰν εἴπῃς εἰς ἀσθενῇ ὅτι εἶναι ὑγιὴς τὶ τὸν ὠφέλησας; ἣ εἰς πτωχὸν ὅτι εἶναι πλούσιος, μήπως μὲ τὸν λόγον τὸν ἐπλούτισας; Οὕτως εἶναι καὶ εἰς ἡμᾶς τοὺς χριστιανοὺς μήπως ἐὰν εἴπωμεν ὅτι εἴμεθα χριστιανοὶ καὶ δὲν φυλάττωμεν τάς ἐντολὰς τοῦ Χριστοῦ, ὠφελούμεθα τίποτε; ὑλικῶς κερδίζει ὁ ἄνθρωπος καὶ πλουτεῖ ὅταν ἐργάζεται καὶ δὲν σταματᾶ τὴν ἐργασίαν του. Καὶ πάλιν πνευματικῶς πλουτεῖ, ὅταν ἐργάζεται τὴν ἀρετὴν καὶ δὲν παύῃ μέχρις ἐσχάτης ἀναπνοῆς. Σπεύσωμε λοιπὸν καὶ μὴ ἀποκάμωμεν πράττοντες τὸ ἀγαθὸν ἵνα δοξασθῶμεν καὶ βραβευθῶμεν παρὰ τοῦ μισθαποδότου Χριστοῦ, ὅτι βραβεύει τοὺς ἐργαζομένους τὸ ἀγαθὸν αἰωνίως, καὶ τιμωρεῖ εἰς αἰώνιον καταδίκην τοὺς ἀθλίους ἁμαρτωλούς. Πρέπει λοιπὸν νὰ συνδέσωμεν τὴν πίστιν μετὰ τῶν ἔργων ἵνα βραβευθῶμεν διότι ὁ θεῖος Ἰάκωβος λέγει εἰς τὴν καθολικὴν αὐτοῦ ἐπιστολὴν δι' ἐκείνους οἵτινες ἔχουν πίστιν ἄνευ ἔργων. Τὶ τὸ ὄφελος, ἀδελφοί μου, ἐὰν πίστιν τις ἔχῃ, ἔργα δὲ μὴ ἔχων, μὴ δύναται ἡ πίστις σώσαι αὐτὸν; ἐὰν δὲ ἀδελφὸς ἡ ἀδελφὴ γυμνοὶ ὑπάρχωσι, καὶ λειπόμενοι ὧσι τῆς ἐφημέρου τροφῆς• εἴπῃ δὲ τὶς αὐτοῖς ἐξ ὑμῶν• ὑπάγετε ἐν εἰρήνῃ θερμαίνεσθε καὶ χορτάζεσθε· μὴ δῶτε δὲ αὐτοῖς τὰ ἐπιτήδεια τοῦ σώματος, τὶ τὸ ὄφελος; οὕτω καὶ ἡ πίστις ἄνευ ἔργων νεκρά ἐστι καθ' ἑαυτήν». Ἧς γένοιτο πάντας ἡμᾶς ἐπιτυχεῖν ἐν Χριστῷ τῷ ἀληθινῷ Θεω ἡμῶν, ὢ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων .
 Ἀμήν.

Πηγή: orthodoxfathers.com 

Ἀπολυτίκιον  

Ἦχος δ’.

Κανόνα πίστεως καὶ εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας Διδάσκαλον, ἀνέδειξέ σε τῇ ποίμνῃ σου, ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια· διὰ τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια. Πάτερ Ἱεράρχα Νικόλαε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον

Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.

Ἐν τοῖς Μύροις Ἅγιε, ἱερουργὸς ἀνεδείχθης· τοῦ Χριστοῦ γὰρ Ὅσιε, τὸ Εὐαγγέλιον πληρώσας, ἔθηκας τὴν ψυχήν σου ὑπὲρ λαοῦ σου, ἔσωσας τοὺς ἀθώους ἐκ τοῦ θανάτου· διὰ τοῦτο ἡγιάσθης, ὡς μέγας μύστης Θεοῦ τῆς χάριτος.

Κάθισμα

Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.

Ποταμὸν ἰαμάτων ὑπερχειλῆ, καὶ πηγήν σε θαυμάτων ἀνελλιπῆ, ἔδειξε Νικόλαε, τοῦ ἐλέους ἡ ἄβυσσος· οἱ γὰρ βαρείαις νόσοις, πικρῶς πιεζόμενοι, καὶ συμφοραῖς τοῦ βίου, δεινῶς ἐταζόμενοι, πάσης ἀθυμίας, ἀκεσώδυνον ὄντως, εὑρίσκουσι φάρμακον, τὴν θερμήν σου ἀντίληψιν· διὰ τοῦτο βοῶμέν σοι· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

Ὁ Οἶκος

Ἀνυμνήσωμεν νῦν τὸν Ἱεράρχην ᾄσμασι, τὸν ἐν Μύροις λαοὶ ποιμένα καὶ διδάσκαλον, ἵνα ταῖς πρεσβείαις αὐτοῦ ἐλλαμφθῶμεν· ἰδοὺ γὰρ ὤφθη ὅλος καθάρσιος, ἀκήρατος πνεύματι, Χριστῷ προσάγων θυσίαν ἄμωμον, τὴν εἰλικρινῆ καὶ Θεῷ εὐπρόσδεκτον, ὡς ἱερεὺς κεκαθαρμένος τῇ ψυχῇ καὶ τῇ σαρκί· ὅθεν ὑπάρχει ἀληθῶς, τῆς Ἐκκλησίας προστάτης, καὶ ὑπέρμαχος ταύτης, ὡς μέγας μύστης Θεοῦ τῆς χάριτος.

ΚΥΡΙΑΚΗ Ι' ΛΟΥΚΑ: Εὐαγγέλιο - Ὁμιλία περί τῆς σταθερότητος τήν ὀποίαν χρεωστοῦμε νά ἒχωμεν εἰς τήν εὐσέβειαν τῆς Ἁγίας μας Πίστεως (Προκοπίου τοῦ Μεγαλοσπηλαιῶτου)

 Θεραπεία τῆς συγκυπτοῦσης γυναικός

Εὐαγγέλιο Κυριακῆς: Λουκ. ιγ΄ 10-17

Τῷ καιρῷ ἐκείνω ἦν 10 διδάσκων ἐν μιᾷ τῶν συναγωγῶν ἐν τοῖς σάββασι. 11 καὶ ἰδοὺ γυνὴ ἦν πνεῦμα ἔχουσα ἀσθενείας ἔτη δέκα καὶ ὀκτώ, καὶ ἦν συγκύπτουσα καὶ μὴ δυναμένη ἀνακῦψαι εἰς τὸ παντελές.

12 ἰδὼν δὲ αὐτὴν ὁ ᾿Ιησοῦς προσεφώνησε καὶ εἶπεν αὐτῇ· γύναι, ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου· 13 καὶ ἐπέθηκεν αὐτῇ τὰς χεῖρας· καὶ παραχρῆμα ἀνωρθώθη καὶ ἐδόξαζε τὸν Θεόν.

14 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἀρχισυνάγωγος, ἀγανακτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ ᾿Ιησοῦς, ἔλεγε τῷ ὄχλῳ· ἓξ ἡμέραι εἰσὶν ἐν αἷς δεῖ ἐργάζεσθαι· ἐν ταύταις οὖν ἐρχόμενοι θεραπεύεσθε, καὶ μὴ τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου.

15 ἀπεκρίθη οὖν αὐτῷ ὁ Κύριος καὶ εἶπεν· ὑποκριτά, ἕκαστος ὑμῶν τῷ σαββάτῳ οὐ λύει τὸν βοῦν αὐτοῦ ἢ τὸν ὄνον ἀπὸ τῆς φάτνης καὶ ἀπαγαγὼν ποτίζει;

16 ταύτην δέ, θυγατέρα ᾿Αβραὰμ οὖσαν, ἣν ἔδησεν ὁ σατανᾶς ἰδοὺ δέκα καὶ ὀκτὼ ἔτη, οὐκ ἔδει λυθῆναι ἀπὸ τοῦ δεσμοῦ τούτου τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου;

17 καὶ ταῦτα λέγοντος αὐτοῦ κατῃσχύνοντο πάντες οἱ ἀντικείμενοι αὐτῷ, καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἔχαιρεν ἐπὶ πᾶσι τοῖς ἐνδόξοις τοῖς γινομένοις ὑπ᾿ αὐτοῦ. 

Ἀπόδοση:

Εκείνο τον καιρό, ένα Σάββατο δίδασκε ο Ιησούς σε κάποια συναγωγή. Εκεί βρισκόταν και μια γυναίκα, δεκαοχτώ χρόνια άρρωστη από δαιμονικό πνεύμα. Ήταν κυρτωμένη, και δεν μπορούσε καθόλου να ισιώσει το σώμα της. Όταν την είδε ο Ιησούς, τη φώναξε και της είπε: «Γυναίκα, απαλλάσσεσαι από την αρρώστια σου». Έβαλε επάνω της τα χέρια του, κι αμέσως εκείνη ορθώθηκε και δόξαζε το Θεό. Ο αρχισυνάγωγος όμως, αγανακτισμένος που ο Ιησούς έκανε τη θεραπεία το Σάββατο, γύρισε στο πλήθος και είπε: «Υπάρχουν έξι μέρες που επιτρέπεται να εργάζεται κανείς• μέσα σ’ αυτές, λοιπόν, να έρχεστε και να θεραπεύεστε, και όχι το Σάββατο». Ο Κύριος του απάντησε: «Υποκριτή! Ο καθένας σας δε λύνει το βόδι του ή το γαϊδούρι του από το παχνί το Σάββατο και πάει να το ποτίσει; Κι αυτή, που είναι απόγονος του Αβραάμ, και ο σατανάς την είχε δεμένη δεκαοχτώ χρόνια, δεν έπρεπε να λυθεί απ’ αυτά τα δεσμά το Σάββατο;» Με τα λόγια αυτά ντροπιάζονταν όλοι οι αντίπαλοί του, κι ο κόσμος χαιρόταν για όλα τα θαυμαστά που έκανε ο Ιησούς.

(Επιμέλεια κειμένου: Νικολέτα – Γεωργία Παπαρδάκη) 

Λόγος περί τῆς σταθερότητος τήν ὀποίαν χρεωστοῦμε νά ἒχωμεν εἰς τήν εὐσέβειαν τῆς Ἁγίας μας Πίστεως.
(Προκοπίου τοῦ Μεγαλοσπηλαιῶτου)

«Αποκριθείς δε ο αρχισυνάγωγος αγανακτών, ότι τω Σαββάτω εθεράπευσεν ο Ιησούς, έλεγε τω όχλω. Εξ ημέραι εισίν εν αις δει εργάζεσθαι. Εν ταύταις ουν εισερχόμενοι θεραπεύεσθε, και μη τη ημέρα του Σαββάτου».

Αυτός, εσκοτισμένος από το πάθος του φθόνου ο οποίος του εκυρίευε την καρδίαν εναντίον του Ιησού, όχι μόνον έκλεισε τα ώτα του για να μην ακούει την απόρρητον σοφία του Ιησού, όχι μόνον εσφράγισε τους οφθαλμούς του για να μη βλέπει την θείαν εκείνην ενέργεια των θαυμάτων του, τα οποία ήσαν ικανά να στρέψουν κάθε καρδία στην πίστη και στον σεβασμό του θείου υποκειμένου του, αλλά και τον κατεδίκασε μάλιστα με μίαν τολμηράν αυθάδειαν ενώπιον του λαού ως παραβάτην του νόμου. Και αυτό διότι εθαυματούργησε κατά την ημέρα του Σαββάτου, και εθεράπευσε με ένα μόνον λόγο μίαν δυστυχισμένην γυναίκα από μίαν ανίατον ασθένειαν, η οποία την ετιμωρούσε επί δεκαοκτώ χρόνους. «… Εξ ημέραι εισίν, εν αις δει εργάζεσθαι. Εν ταύταις ουν εισερχόμενοι θεραπεύεσθε, και μη τη ημέρα του Σαββάτου». Τώρα θέλετε άλλην μεγαλυτέραν αναισθησίαν από αυτήν που εκυρίευσε τούτον τον άθλιον αρχισυνάγωγον μέσα σε εκείνην την Συναγωγήν, όπου εδίδασκε και θαυματουργούσε ο Ιησούς; Πόσοι τέτοιοι όμως ευρίσκονται ακόμη και στην Εκκλησίαν μας, οι οποίοι κλείνουν τους οφθαλμούς των στα φώτα της πίστεώς μας για να μη βλέπουν τις θαυματουργίες της, και σφραγίζουν την ακοήν τους για να μην ακούουν τις ουράνιες διδασκαλίες της; Έτσι γίνονται όμοιοι με τα αναίσθητα είδωλα των εθνών.

Τρία προτερήματα πρέπει να διαθέτουν οι καρπερές ρίζες των δένδρων. Πρέπει να είναι σταθερές, για να κρατούν το δένδρον ασάλευτο στις προσβολές των ανέμων. Να είναι βαθείες, για να το τρέφουν με την γονιμότητα της γης. Να είναι καρποφόρες, για να το πλουτίζουν με καρπούς. Αυτά τα τρία αποτελούν και τις πλέον εξαίρετες αρετές της χριστιανικής πίστεως. Αυτή πρέπει να είναι στερεά, για να κρατά τον νου του ανθρώπου σταθερόν στην αρχικήν παραδοχή της αληθείας, και να μη τον αφήνει να ταλαντεύεται από τις προσβολές των εναντίων περιστάσεων. Πρέπει να είναι βαθεία, για να τον τρέφει με την μετάληψη των θείων μυστηρίων. Πρέπει να είναι καρποφόρος, για να πλουτίζει την καρδία του ανθρώπου με τον πολλαπλασιασμόν των καλών έργων. «Το γαρ επίστασθαί σε ολόκληρος δικαιοσύνη, και το ειδέναι το κράτος σου, ρίζα αθανασίας».

Προσέχετε για να καταλάβετε. Η χριστιανική πίστις δεν είναι καμία πίστις απλή, που ημπορεί να γεννήσει στον νου μας κάποιαν αμφιβολίαν, αλλά είναι μία πίστις ουράνιος, η οποία δεν καταδέχεται κανένα κίνημα δισταγμού ή αμφιβολίας. Και το αίτιον αυτής της αναντιρρήτου βεβαιότητος είναι η θεία αλήθεια, επάνω στην οποία θεμελιώνεται αυτή η αγία πίστις των χριστιανών. Η εμπιστοσύνη που δίδουμε εμείς στα λόγια ενός ανθρώπου, έχει ως θεμέλιόν της δύο αφορμές. Η μία είναι η γνώσις του, η άλλη είναι η αγαθότης του. Και έτσι στοχαζόμεθα ότι αυτός που μας ομιλεί, δεν μας παραπλανά με όσα μας λέγει. Επειδή έχει ορθήν γνώση των πραγμάτων, και επειδή είναι αγαθός άνθρωπος. Γι’ αυτό και δίδουμε περισσοτέραν εμπιστοσύνη στα λόγια ενός σοφού παρά στα λόγια ενός αμαθούς. Και περισσότερον εμπιστευόμεθα έναν ενάρετον παρά έναν πονηρόν. Αν είναι έτσι, γίνεται φανερόν ότι εμείς οφείλουμε να δίδωμε μίαν άπειρον πίστη σ’ εκείνα που μας λέγει ο Θεός, εάν βέβαια ο νους μας ήταν ικανός για μίαν τοιαύτην απειρότητα πίστεως. Επειδή ο Θεός είναι ουσιώδης σοφία, είναι αδύνατο να μη γνωρίζει τα πράγματα κατά τη φυσικήν τους οντότητα. Και επειδή αυτός είναι η καθ’ αυτό αγαθότης και αλήθεια, είναι αδύνατον να μας απατήσει σε όσα μας λέγει. Όθεν εμείς είμεθα περισσότερον από βέβαιοι, ότι δεν αστοχούμε όταν δίδομε όλην μας την πίστη σε έναν πάνσοφον και πανάγαθον Κύριον. Η αιτία λοιπόν για την οποία χρεωστούμεν εμείς οι χριστιανοί να κρατούμε ως βεβαία την πίστη μας, δεν είναι ότι εγεννήθημεν μέσα σε αυτήν. Δεν είναι ότι ανετράφημεν με το γάλα της διδασκαλίας της. Δεν είναι για το παράδειγμα που έχουμε από τους προγόνους μας στο να κρατούμε ως βεβαίαν αυτήν την πίστη. Ούτε οι ισχυρές αποδείξεις που προβάλλουν επάνω στην αλήθειάν της οι διδάσκαλοι της Εκκλησίας μας. Αλλά η πρώτη και καθ’ αυτό αιτία για την οποία πρέπει να κρατώμεν ως βεβαία την πίστη μας είναι ότι την εφανέρωσεν ο ίδιος ο Θεός στην αγίαν μας Εκκλησία, και δια μέσου της Εκκλησίας μας την εφανέρωσε και σ’ εμάς.

Ακούστε ένα θαυμαστόν γεγονός επάνω σ’ αυτήν την αλήθεια. Στην εποχή του Μαξιμιανού, επαρουσιάσθη στον έπαρχο του βασιλέως αυτού, ονομαζόμενον Ασκληπιάδην, ένας χριστιανός, το όνομα του οποίου ήταν Ρωμανός, και ομολόγησε τον Χριστόν Θεόν αληθινόν, υβρίζοντας τους ψευδώνυμους θεούς των Ελλήνων. Άρχισαν λοιπόν, δια προσταγής του επάρχου, να τον βασανίζουν, βιάζοντάς τον να αρνηθεί τον Χριστόν και να προσκυνήσει τα είδωλα. Ο άγιος όμως δεν ησθάνετο τόσον τους πόνους των βασάνων στο σώμα του, όσον ησθάνετο μίαν λύπη στην καρδία του, επειδή δεν ημπορούσε να πείσει τον έπαρχο να γνωρίσει τον αληθινόν Θεό. Και επειδή με τα λόγια δεν κατόρθωνε τίποτε, ηθέλησε να τον καταπείσει με ένα θαύμα, που εσκέφθη να κάμει με την δύναμη του Κυρίου. Όθεν, λησμονώντας τους πόνους του, στρέφεται κάποιαν στιγμή στον έπαρχον, και του ομιλεί με τον τρόπον τούτον: Ω Ασκληπιάδη, εάν δεν θέλεις να πεισθείς στα λόγια τα ιδικά μου, που κηρύττω τον Χριστόν Θεόν αληθινόν, ρώτα έστω εκείνο το βρέφος, που είναι τόσον άκακο, για να μάθεις αυτήν την αλήθειαν από το στόμα του. Και λέγοντας έτσι, κάνει νεύμα σε μια γυναίκα χριστιανήν που έστεκεν εκεί και κρατούσε στις αγκάλες της ένα βρέφος μικρόν και το παρουσίασε στον έπαρχο. Αυτό, αφού ηρωτήθη, ύψωσε την φωνήν του και εκήρυξε τον Χριστόν Θεόν αληθινόν. Συγχυσμένος λοιπόν ο Ασκληπιάδης για την αλήθειαν αυτήν που ήκουσεν από το στόμα του βρέφους, το ερωτά πάλι ποίος το εδίδαξεν ότι ο Χριστός είναι Θεός αληθινός. Και αυτό αποκρίνεται ότι το έμαθεν από την μητέρα του, και η μητέρα του το έμαθεν από τον Θεόν. Ιδού λοιπόν η ωραιοτέρα απόκρισις, την οποία πρέπει να δίδει ένας χριστιανός, σ’ εκείνους που συμβαίνει να τον ερωτήσουν με τρόπον παρόμοιον για την αλήθεια της πίστεώς μας. Ποίος σε εβεβαίωσεν ότι ο Χριστός είναι Θεός αληθινός, ότι είναι υιός του Θεού, ότι απέθανε για την σωτηρίαν του κόσμου, ότι ανέστη τριήμερος, ότι μέλλει κάποτε να κρίνει όλο το γένος των ανθρώπων; Ποίος με εβεβαίωσε; Με εβεβαίωσεν η Μητέρα μου η Αγία Εκκλησία. Και αυτή το έμαθεν από τον ίδιον τον Θεόν.

Ιδού πώς ηκολούθησαν τα πράγματα. Ο Ιησούς Χριστός εφανέρωσε τα μυστήρια της πίστεως στους αγίους Αποστόλους του, οι Απόστολοι τα παρέδωσαν στην Εκκλησίαν, η Εκκλησία τα εδίδαξε σ’ εμάς. Βεβαίως δεν είναι αναγκασμένοι όλοι οι χριστιανοί να γνωρίζουν εις βάθος όλα τα απόρρητα μυστήρια της πίστεώς μας, έχουν όμως όλοι χρέος να γνωρίζουν ορισμένα, τα πλέον εξαίρετα και σωτήρια, και να τα πιστεύουν αδιστάκτως. Και αυτά είναι τα μυστήρια εκείνα τα οποία περιέχονται στο Σύμβολον της Πίστεως, που είναι τόσον αναγκαίον να πιστεύονται αδιστάκτως, ώστε είναι δύσκολο να σωθεί όποιος αμφιβάλλει και σε ένα μόνον.
Δεν είναι όμως αρκετόν για την σωτηρίαν ενός χριστιανού να γνωρίζει μόνο την εξήγηση των μυστηρίων της πίστεώς μας, αλλά πρέπει να γνωρίζει ακόμη και άλλα πολλά τα οποία αποβλέπουν στην σωτηρία του. Είναι αναγκαίον σε κάθε χριστιανόν να γνωρίζει ότι δεν αρκεί μόνον η θέλησις του ανθρώπου στο να μετανοήσει από τις αμαρτίες του, αλλά χρειάζεται να συνεργήσει και η χάρις του Θεού. Η οποία δεν χαρίζεται ούτε σε όλους τους καιρούς, ούτε σε όλους τους αμαρτωλούς. Και μάλιστα είναι το πλέον δύσκολο να δοθεί σε έναν αμαρτωλό που έφθασε να λησμονήσει τον Θεόν για πολύν καιρόν, δουλεύοντας ακατάπαυστα κάτω από τον ζυγόν της αμαρτίας. Και τούτο το βλέπουμε φανερά σε πολλούς οι οποίοι αποθνήσκουν αμετανόητοι μέσα στην αμαρτία τους, ενώ διατηρούσαν την ελπίδα ότι θα εύρουν κάποιαν ευκαιρία μετανοίας. Από την αμάθειαν προέρχεται το ότι πολλοί χριστιανοί είναι τόσον αμέριμνοι για την σωτηρία τους, ώστε, μολονότι καθημερινώς απομακρύνονται από τον Παράδεισον με τις αδιακόπους αμαρτίες τους, παρ’ όλα ταύτα πιστεύουν ότι ευρίσκονται πλησίον στην θύρα του Παραδείσου. Πόσον αναγκαίον είναι να γνωρίζουν οι χριστιανοί ότι η αμαρτία είναι ένα άπειρον κακό, και πως ο Θεός έχει ένα άπειρον μίσος γι’ αυτήν, διότι προξενεί άπειρον ύβριν στην θείαν του μεγαλειότητα! Από αυτήν την αμάθεια συμβαίνει να νομίζουν πολλοί ότι όσον κακόν είναι να πέσει κάποιος μίαν φοράν σε μίαν αμαρτίαν, τόσον είναι να πέσει και πολλές φορές. Αχ! πόσες ζημίες προέρχονται στις ψυχές των χριστιανών από παρόμοιες αμάθειες! Η ψυχή η αμαθής, σκεπασμένη από το σκότος της αγνωσίας της, δεν πείθεται στις φωνές της Εκκλησίας, δεν κινείται σε κανένα καλόν απόχτημα, δεν αποφεύγει κανένα κίνδυνον.

Και αν είναι άξιοι καταδίκης τόσοι ασεβείς, οι οποίοι εγεννήθησαν μέσα στο σκότος της ασεβείας και δεν βλέπουν την αλήθειαν, πόσης καταδίκης άξιοι είναι άραγε οι χριστιανοί εκείνοι, που εγεννήθησαν μέσα στο φως της ευσεβείας, και κλείνουν θεληματικώς τους οφθαλμούς των για να μη βλέπουν την οδό της σωτηρίας τους; Λέγουν ότι δεν έχουν χρόνο να εξετάσουν για να μάθουν, διότι είναι κοσμικοί και έχουν τις φροντίδες του σπιτιού τους, έχουν να οικονομήσουν την οικογένεια και τόσες άλλες υποθέσεις. Τι σημαίνει όμως αυτό; Αν έχουν οικογένεια και παιδιά, δεν έχουν άραγε και ψυχήν να οικονομήσουν; Για την ψυχήν ουδείς λόγος, καμία επιμέλεια. Επειδή είναι κοσμικοί, νομίζουν ότι δεν ημπορούν να ζήσουν ως χριστιανοί, να περιπατήσουν ως τέκνα φωτός. Ω αναισθησία μεγάλη!
Μία πίστις λοιπόν τόσον ανάβαθη, δεν είναι καθόλου περίεργον να μένει εξ ίσου άκαρπη. Η εκλεκτή πίστις πρέπει όχι μόνον να είναι σταθερά στην βεβαιότητα και βαθεία στην γνώσιν, αλλά να είναι ακόμη και καρποφόρος στα έργα της ευσεβείας. «Δείξον μοι την πίστιν σου εκ των έργων σου, καγώ δείξω σοι εκ των έργων μου την πίστιν μου», λέγει ο θείος Ιάκωβος. Η πίστις είναι συνδεδεμένη με τα καλά έργα, καθώς η ρίζα του δένδρου είναι συνδεδεμένη με τους καρπούς.

Ένας χριστιανός λοιπόν ο οποίος κρατά στην καρδία του την ρίζα της πίστεως σταθεράν, έπειτα όμως δεν γεννά καρπούς της πίστεως, αυτός βεβαίως «εκκόπτεται, και εις πυρ βάλλεται», όπως το άκαρπον δένδρον. Διότι η χριστιανική πίστις δεν είναι μόνον ένα φως ουράνιον, που φωτίζει τον νου να γνωρίζει την αλήθεια, αλλά είναι και μία δύναμις η οποία βοηθεί συγχρόνως την θέληση να εργάζεται τα έργα της αρετής. Δεν είναι δύναμις μόνον θεωρητική αλλά και πρακτική. Η αρχή της πίστεως είναι η θεωρία και η γνώσις. Αλλά το τέλος της, η ολοκλήρωσίς της, είναι η πράξις. Γι’ αυτό η πίστις μας ονομάζεται από τον Θεόν ουράνιος αρραβώνας: «Και μνηστεύσομαί σε εμαυτώ εν πίστει», για να καταλάβωμε ότι το αποτέλεσμα τούτο του αρραβώνος είναι η καρποφορία των αρετών. Αν μια φωτιά δεν έχει την ύλην που απαιτείται για να συντηρηθεί, τότε χάνει την δύναμή της και αποθνήσκει. Και η πίστις, που είναι ένα ουράνιον φως το οποίον ανάπτει μέσα στον νου μας, αποθνήσκει όταν εμείς δεν την βοηθούμε με τα καλά έργα, και μένει ανενέργητος. «Συ πιστεύεις ότι ο Θεός εις εστί. Καλώς ποιείς. Και τα δαιμόνια πιστεύουσι και φρίττουσι. Θέλεις δε γνώναι, ω κενέ άνθρωπε, ότι η πίστις χωρίς των έργων, νεκρά εστί;». Όταν η πίστις δεν συνοδεύεται από καλά έργα, δεν της αρμόζει πλέον το όνομα της πίστεως. Όπως ένα ανθρώπινον σώμα, όταν χωρισθεί από την ψυχή, μένει νεκρό και δεν ημπορεί πλέον να ονομασθεί άνθρωπος.

Τώρα σας αφήνω να στοχασθείτε πόσον εύκολον είναι να διαφθαρεί η πίστις εντελώς όταν είναι αποθαμένη. Είναι αληθώς πολύ δύσκολο να παραμείνει ζωντανή η πίστις μέσα στην καρδίαν ενός αμαρτωλού, η οποία είναι ωσάν μία βρωμερά φυλακή που του στερεί την ζωή μίαν ώραν ενωρίτερα.

Αγαπητοί αδελφοί, για να μην συμβεί σε μας μία τοιαύτη μεγάλη δυστυχία, ας ακούσομε την συμβουλήν του Αποστόλου Παύλου, ο οποίος μας λέγει να ερευνούμε πάντοτε τον εαυτόν μας, για να διαπιστώνωμε αν ευρισκώμεθα μέσα στην πίστιν. «Εαυτούς πειράζετε ει εστέ εν τη πίστει, εαυτούς δοκιμάζετε». Διότι δεν αρκεί να αποκτήσωμε εμείς την πίστιν, αλλά και η πίστις πρέπει να αποκτήσει εμάς, να μας κάνει κτήμα της, εις τρόπον ώστε να εργαζώμεθα εμείς με την δύναμη της πίστεως, και η πίστις να ενεργεί με την ιδικήν μας εργασία. Και όλα μας τα έργα να περνούν από τα χέρια της, να έχουν αυτήν ως κριτήριο, και να κανονίζονται από τους ιδικούς της σκοπούς. Ας εξετάζομε τον εαυτόν μας μήπως η πίστις στην καρδία μας δεν είναι σταθερά. Μήπως ταλαντεύεται από τις αμφιβολίες που ημπορούν καμμίαν φοράν να περνούν από τον λογισμόν μας, ή με την συνεργία του δαίμονος, ή εξ αιτίας των σαρκικών μας παθών, τα οποία κινούνται σαν λαίλαπες για να σβήσουν τελείως από την καρδία μας αυτόν τον πυρσόν της πίστεως. Ας ερευνούμε μήπως πιστεύομε με πίστιν ανθρωπίνην, εκείνο το οποίον οι άλλοι χριστιανοί πιστεύουν με πίστιν θείαν. «Έχετε πίστιν Θεού», μας λέγει ο Κύριος. Πίστιν Θεού εννοεί πίστιν που έχει την αρχή της από τον Θεόν, και επεκτείνεται στον Θεόν, αυτόν έχει κατάληξή της. Και όταν βεβαιωθεί η καρδία μας ότι έχομε πίστιν Θεού αληθινήν, ας ερευνήσομε ακολούθως εάν αυτή η πίστις είναι βαθέως ριζωμένη μέσα στην γνώση των μυστηρίων εκείνων που οφείλουν οι χριστιανοί να γνωρίζουν λεπτομερώς.

Ας μην περνά από τον νου σας αδελφοί ότι το όνομα χριστιανός μέλλει να μας τιμήσει ενώπιον του Θεού, εάν μας λείπει η ζωή του χριστιανού. Μάλιστα αυτό το όνομα θα συμβάλει στο να μας αποστραφεί ο Θεός, εάν παρουσιασθεί γυμνόν από τα έργα της αρετής. Το πολύτιμον και ευωδέστατον μύρον των μυστηρίων μας, το καθαρτικότατον ύδωρ του αγίου Βαπτίσματος, το δυναμικότατον έλαιον του αγίου Χρίσματος, όλα αυτά τα τόσον σωτήρια φάρμακα της ψυχής μας, μέλλουν να χρησιμεύσουν στους αμαρτωλούς για να φανούν πιο αμαρτωλοί ενώπιον του προσώπου του Κυρίου μας. Διότι τα εμόλυναν με τις μολυσμένες πληγές των αμαρτιών τους. Και όπως είπε ο ίδιος, πρόκειται να τους τιμωρήσει σκληρότερα από εκείνους τους ειδωλολάτρες της Τύρου και της Σιδώνος. «Λέγω υμίν, Τύρω και Σιδώνι ανεκτότερον έσται εν ημέρα κρίσεως, ή υμίν».

«Εαυτούς πειράζετε, ει εστέ εν τη πίστει, εαυτούς δοκιμάζετε» και παρακαλείτε τον Χριστόν και Θεόν, να σας χαρίζει την ενότητα, την σταθερότητα της πίστεως, να μη μεταβάλλεται αυτή από συνεχείς αυξομειώσεις. Τέλος, η στάθμη και η λυδία λίθος με τα οποία ημπορείτε να δοκιμάζετε τον εαυτόν σας, εάν η πίστις ευρίσκεται ριζωμένη μέσα στην καρδία σας, και εάν σεις ευρίσκεσθε μέσα στην χάρη της πίστεως, είναι να έχετε υπομονήν στις θλίψεις σας, και να καρποφορείτε πάντοτε στα έργα της αρετής. Τότε θα βεβαιωθείτε, ναι, ότι όλος ο Χριστός κατοικεί μέσα στην ψυχή σας, και σεις ευρίσκεσθε όλοι μέσα στην χάρη του. «Ή ουκ επιγινώσκετε εαυτούς ότι Ιησούς Χριστός εν υμίν εστί, ει μη τι αδόκιμοι εστέ;», έτσι μας βεβαιώνει ο θείος Παύλος. Και ο Κύριος μας παραγγέλλει: «Μείνατε εν εμοί, καγώ εν υμίν». Και έτσι είναι όλη η αλήθεια.

(18ος αιών - "Αυλός Ποιμενικός", σελ. 190. Αποσπάσματα από το βιβλίο "Πατερικόν Κυριακοδρόμιον", σελίς 387 και εξής. Επιμέλεια κειμένου: Δημήτρης Δημουλάς) 

Πηγή: alopsis.gr

Oι Ορθόδοξοι δεν ξεχνούμε : ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

Τότε...

Η Καθολική Ορθόδοξος Εκκλησία στις 5 Δεκεμβρίου, εκτός από την μνήμη του Οσίου και Θεοφόρου πατρός ημών Σάββα του Ηγιασμένου, εορτάζει και την μνήμη των αγίων ενδόξων οσιομαρτύρων Καρεωτών μοναχών του Αγίου Όρους, των υπό των λατινοφρόνων αζυμιτών ξίφει τελειωθέντων και του αγίου ενδόξου οσιομάρτυρος Κοσμά του Πρώτου του Αγίου Όρους, αγχόνη απαιωρηθέντος. Σύμφωνα με τον ιερό Συναξαριστή : «τη αυτή ημέρα οι άγιοι οσιομάρτυρες οι εν τοις κελλίοις του Άθω κατοικούντες, οι τους Λατινόφρονας ελέγξαντες, τον βασιλέα, φημί, Μιχαήλ, και τον Πατριάρχην Βέκκον, ο μεν πρώτος απηγχονίσθη, οι δε λοιποί ξίφει ετελειώθησαν». Οι στίχοι του Συναξαρίου αναφέρουν : «Τη των οσίων πληθύι γνώμη μία, υπέρ πατρώων δογμάτων τεθνηκέναι».

Καί Τώρα:

Η επέλαση της παπικής αιρέσεως, τον Νοέμβριο του 2006, στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, μετέβαλε το Άγιο Όρος ή μάλλον την πνευματική του ηγεσία, τους ηγουμένους των είκοσι Ι. Μονών του , σε εγκαταλελειμμένο και έρημο οπωροφυλάκιο Ορθοδοξίας!

Ο λαός του Θεού, το πλήρωμα της Εκκλησίας, ανέμενε την άμεση, δυναμική παρέμβαση του Αγίου Όρους στα διαδραματισθέντα στο Φανάρι, με την επίσκεψη-συλλειτουργία του Πάπα, ως αυτονόητη παρουσία ορθόδοξης αντιδράσεως και μαρτυρίας, όπως ακριβώς συνέβη στο παρελθόν επί Πατριάρχου Αθηναγόρα, με την άρση των αναθεμάτων, όταν σύσσωμο το Άγιο Όρος, η πνευματική του ηγεσία, διέκοψε τη μνημόνευση του ονόματός του!

Αλλά η πνευματική ηγεσία του Αγίου Όρους των ημερών μας, δεν έπραξε το ίδιο!
Δεν διετράνωσε μαχητικά την ορθόδοξη μαρτυρία με το γνωστό κύρος του αγιορείτικου λόγου, ως διορθωτική παρέμβαση στις αυθαίρετες και κραυγαλέες πατριαρχικές παραβιάσεις των ι. Κανόνων της Εκκλησίας.
Αντίθετα επιβράβευσε τις πατριαρχικές αυτές αντορθόδοξες ενέργειες με τη διακήρυξη της ευλαβείας της στο πρόσωπο του κ. Βαρθολομαίου!

Έτσι οι φύλακες της Ορθόδοξης Παράδοσεως, οι πυλωροί της προστασίας και διασφαλίσεως του κύρους των Ι. Κανόνων της Εκκλησίας, εγκατέλειψαν τη θέση τους!
Αρνήθηκαν τον εαυτό τους.

Άφησαν ξέφραγο και απροστάτευτο τον αμπελώνα του Κυρίου και συσχηματίσθηκαν με τον νυν αιώνα του οικουμενισμού, του κακόδοξου χριστιανικού συγκρητισμού.

Ευθυγραμμίσθηκαν με τους νεοεποχίτικους νόες κληρικών και λαϊκών θεολόγων, αρνητών της αληθείας της Μίας, Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας του Χριστού, της Εκκλησίας των ι. Αποστολικών και Συνοδικών Κανόνων, της Πατερικής Παραδόσεως!

Η στάση αυτή της πνευματικής ηγεσίας του Αγίου Όρους αποστερεί σήμερα από την Ορθόδοξη Εκκλησία το φρουρό και φύλακα των παραδεδομένων αληθειών της πίστεως και της διδασκαλίας της.

Σήμερα έπαυσε να είναι το Άγιο Όρος εγγύηση και στήριξη Ορθοδοξίας, έπαλξη παρατάξεως μαρτύρων και ομολογητών Ορθοδοξίας.

Σήμερα το Άγιο Όρος, μοιάζει με αποσαθρωμένο από τον οικουμενισμό και την αίρεση οπωροφυλάκιο, μνημείο πλέον αγιορειτικής εγκαταλείψεως του περιβολιού της Παναγίας!

Το θλιβερό αυτό γεγονός συμβαίνει σήμερα, σε ώρα και στιγμή προχωρημένης αποδυναμώσεως της Ορθοδοξίας από ζωτικές και άγρυπνες δυνάμεις μαρτυρίας και ομολογίας, δεδομένου ότι, σήμερα, επίσκοποι και αρχιεπίσκοποι και

Πατριάρχες αλλά και κληρικοί και λαϊκοί θεολόγοι, μεταποιούμενοι αλαζονικώς σε τάξη εκκλησιαστικής οικουμενικής συνόδου, αποφθέγγονται άρρητα ρήματα κακοδοξίας, «επ’ αγαθώ» της Ορθοδοξίας!

Αιρετικές χριστιανικές κοινότητες αναγνωρίζονται σήμερα ως εκκλησίες, συλλειτουργίες με τους πάσης φύσεως αιρετικούς και συμπροσευχές βαπτίζονται ως αγαπητικές σχέσεις και κάθε ορθόδοξη αλήθεια παραπέμπεται στον κάλαθο του οικουμενισμού, για επανερμηνεία με τα νέα δεδομένα της μετανεωτερικότητας, η οποία απαιτεί τον επαναπροσδιορισμό των πάντων στη θεολογία και γενικώς στη ζωή της Εκκλησίας!

Σ’ αυτή την κρίσιμη ώρα της οικουμενιστικής λαίλαπας, δεν έστερξαν οι αγιορείτες ηγούμενοι να αναδειχθούν· «θεία παρεμβολή και θεηγόροι οπλίται παρατάξεως Κυρίου»!

Παραδόθηκαν στη δειλία και το φόβο της μαρτυρίας, με το…αιρετικό πρόσχημα της ευλαβούς υπακοής στο πρόσωπο του Πατριάρχου!

Έτσι μετέτρεψαν την πνευματική τους ηγεσία σε αποσαθρωμένο οπωροφυλάκιο του περιβολιού της Παναγίας!

Έκαναν την επιλογή τους!

Επέλεξαν την συνοδοιπορία τους με την πατριαρχική οικουμενιστική λογική!

ΠΗΓΗ: “Ορθόδοξος Φωνή”

Επισήμανση :  Ἐκ τῶν 20 κυριάρχων Μονῶν τοῦ Ἀγίου Ὄρους μόνο μία, ἡ ἡρωϊκή Μονή Ἐσφιγμένου, ἔχει διακόψει τό μνημόσυνο τοῦ Οἰκουμενιστοῦ Πατριάρχου Κων/λεως. Ἐξαιτίας δέ αὐτοῦ διώκεται ἀπηνῶς καί ἀπανθρώπως ὄχι μόνον ὐπό τοῦ  Πατριάρχου, ἀλλά καί ὑπό τῶν διαγκωνιζομένων γιά νά τύχουν τῆς εὐνοίας του ὑπολοίπων φιλοπατριαρχικῶν ἁγιορειτῶν.)

Δείτε σχετικά:   Oι όσιοι Αγιορείτες Πατέρες και οι σύγχρονοι Αγιορείτες

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΝΔΟΞΟΙ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΚΑΡΕΩΤΕΣ ΜΟΝΑΧΟΙ ΚΑΙ Ο ΑΓΙΟΣ ΕΝΔΟΞΟΣ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΣ ΚΟΣΜΑΣ, Ο ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ (5 Δεκεμβρίου)

 ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΝΔΟΞΟΙ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΚΑΡΕΩΤΕΣ ΜΟΝΑΧΟΙ, ΟΙ ΥΠΟ ΤΩΝ ΛΑΤΙΝΟΦΡΟΝΩΝ ΑΖΥΜΙΤΩΝ ΞΙΦΕΙ ΤΕΛΕΙΩΘΕΝΤΕΣ, ΚΑΙ Ο ΑΓΙΟΣ ΕΝΔΟΞΟΣ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΣ ΚΟΣΜΑΣ, Ο ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ, ΑΓΧΟΝΗ ΑΠΑΙΩΡΗΘΕΙΣ

 

Τῇ Ε’ τοῦ αὐτοῦ μηνός, τὴν Σύναξιν ἑορτάζομεν τῶν ἐπὶ Βέκκου ἐν Καρυαῖς ὁμολογησάντων καὶ ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας ἀθλησάντων ξίφεσί τε καὶ ἀγχόνη Ὁσίων Πατέρων ἡμῶν, οἱ μὴ θελήσαντες συγκοινωνῆσαι καὶ συμφρονῆσαι τοῖς Λατινόφροσι, τὸ μαρτυρικὸν στέφος ἐδέξαντο, σὺν τῷ Πρώτῳ ἁγίῳ Κοσμᾷ.

Η Καθολική Ορθόδοξος Εκκλησία στις 5 Δεκεμβρίου, εκτός από την μνήμη του Οσίου και Θεοφόρου πατρός ημών Σάββα του Ηγιασμένου, εορτάζει και την μνήμη των αγίων ενδόξων οσιομαρτύρων Καρεωτών μοναχών του Αγίου Όρους, των υπό των λατινοφρόνων αζυμιτών ξίφει τελειωθέντων και του αγίου ενδόξου οσιομάρτυρος Κοσμά του Πρώτου του Αγίου Όρους, αγχόνη απαιωρηθέντος. Σύμφωνα με τον ιερό Συναξαριστή[1] : «τη αυτή ημέρα οι άγιοι οσιομάρτυρες οι εν τοις κελλίοις του Άθω κατοικούντες, οι τους Λατινόφρονας ελέγξαντες, τον βασιλέα, φημί, Μιχαήλ, και τον Πατριάρχην Βέκκον, ο μεν πρώτος απηγχονίσθη, οι δε λοιποί ξίφει ετελειώθησαν». Οι στίχοι του Συναξαρίου αναφέρουν : «Τη των οσίων πληθύι γνώμη μία, υπέρ πατρώων δογμάτων τεθνηκέναι».

Ας δώσουμε, όμως, τον λόγο στον πανοσιολογιώτατο αρχιμανδρίτη κυρό Γερβάσιο Ραπτόπουλο, να μας αφηγηθεί τα περί των οσιομαρτύρων[2].

«Κατά τέλη του 13ου αιώνος το Βατικανό στον αιματηρό πόλεμο εναντίον της Ορθοδοξίας, όταν δόθηκε η αφορμή, έβαλε στόχο και το Άγιον Όρος, το Κάστρο αυτό της Ορθοδοξίας. Όχι ο ίδιος ο Πάπας προσωπικά, βέβαια. Άλλα με το λατινόφρονα αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' τον Παλαιολόγο και τον λατινόφρο­να επίσης Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, τον Ιωάννη Βέκκο. Φρονούντες και οι δύο ότι ο Πάπας θα ασκούσε την επιρροή του στη Δύση και θα ερχόταν στρατός στην απειλούμενη πόλη του Κωνσταντίνου, σκέφθηκαν να υπογράψουν ένω­ση με την λεγομένη εκκλησία του Πάπα.

Πώς όμως να πείσουν τον Ορθόδοξο λαό για την προδοσία αυτή; Με την πειθώ; Στάθηκε αδύνατον να το επιτύχουν. Έτσι χρησιμοποίησαν τη βία. Τη βία παντού. Ιδιαίτερα όμως στο «Κά­στρο της Ορθοδοξίας, στον Άθωνα. Αλλά και εδώ συνάντησαν άρνηση. Αγιορείτες Πατέρες προτίμησαν τον θάνατο παρά. την προδοσία της Ορθοδοξίας και, σε τελική ανάλυση, την υποτα­γή της Μιάς, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας του Χριστού στον αιρεσιάρχη Πάπα της Ρώμης. Αυτό στην Ιερά Μονή του Ζωγράφου. Αυτό στην Ιερά Μονή του Βατοπαιδίου. Αυτό το ίδιο έγινε και στις Καρυές.

Απόσπασμα Λατίνων και λατινοφρόνων στρα­τιωτών, εκπροσώπων του Αυτοκράτορα, διέτα­ξε τη σύναξη στις Καρυές των Μοναχών, πού δι­έμεναν στα γύρω από τις Καρυές κελλιά. Σκο­πός της συνάξεως ήταν να πεισθούν οι Αγιορεί­τες Μοναχοί, με επικεφαλής τον Πρώτο, να συγκατατεθούν στην ένωση με την λεγομένη εκκλησία του Πάπα. Να λατινοφρονήσουν και να δε­χθούν τα λατινικά δόγματα.

Στην πρόταση όμως αυτή της προδοσίας αντέ­δρασαν όλοι. Και ο Πρώτος και οι Μοναχοί. Με ένα λόγο και με μια απόφαση, αποκρίθηκαν ότι είναι πρόθυμοι και να μαρτυρήσουν για την ορ­θόδοξη πίστη, τη μόνη και αληθινή πίστη. Μά­ταια οι λατινόφρονες του αυτοκράτορα απει­λούσαν τους Μοναχούς με κολαστήρια και με αυτόν τον θάνατο και τον Πρώτο με αγχόνη.

Με παρρησία και με την απόφαση του μαρτυ­ρίου, ομιλούσαν κατά της ενώσεως με τον αντί­χριστο Πάπα. Δεν μπορούν, έλεγαν, να συμβι­βασθούν τα ασυμβίβαστα πράγματα. Μπορεί να συμβιβασθεί Χριστός και Βελιάρ, Χριστός και Διάβολος; «Τις συμφώνησις Χριστώ προς Βελίαρ»[3]; Καμμιά κοινωνία δεν μπορεί να υπάρχει μεταξύ της Ανατολής και της Δύσεως. Από την Ανατολή προήλθε ο φωτισμός. Και από τη Δύση προήλθε το σκότος.

Ο διάλογος κρίθηκε μάταιος από μέρους των λατινοφρόνων. Οι Αγιορείτες Μοναχοί κι εδώ στις Καρυές αποδείχθηκαν αμετάπειστοι. Βρά­χοι ακλόνητοι. Γι’ αυτό και οι εχθροί της Ορθο­δοξίας άρχισαν τα βασανιστήρια. Αλλά όσο βα­σανίζονταν οι Μοναχοί, τόσο και πιο πολύ, με όλη τους τη δύναμη, ομολογούσαν την ορθόδο­ξη πίστη. Γι’ αυτό και διατάχθηκε ό θάνατος. Θάνατος σκληρός. Η αγχόνη και η σφαγή. Η αγχόνη για τον Πρώτο του Αγίου Όρους. Η σφαγή για τους Μοναχούς. Κοκκίνισε το ιερό χώμα των Καρυών. Αλλά το αίμα αυτό ανέ­βηκε στον ουρανό, μπροστά στο Θεό, μαζί με τις ψυχές των οσιομαρτύρων πατέρων, σαν θυ­μίαμα ευωδιαστό. Ήταν η τελευταία λατρεία των Αγιορειτών Πατέρων, που την τέλεσαν στα άγια χώματα του Αγίου Όρους με το αίμα της καρδιάς τους. Αφού προσέφεραν στο Θεό τα πάντα, τελευταία προσέφεραν και το αίμα τους.

Αλλά, ας δώσουμε τον λόγο και στον λόγιο Καθηγούμενο της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους, πανοσιολογιώτατο αρχιμανδρίτη, Γέ­ροντα Γεώργιο Καψάνη, για να περιγράψει με τη δική του γραφίδα τη θυσία αυτή των Αγιο­ρειτών Προμάχων της Ορθοδοξίας[4].

«...Μεγάλος πόλεμος εγείρεται και πάλι κατά των ορθοδόξων και της Ορθοδοξίας. Πολ­λοί ενδίδουν, γίνονται λατινόφρονες. Οι εναπο­μείναντες ορθόδοξοι έχουν να παλαίσουν προς λατίνους και λατινόφρονες. Στους λατινόφρονες ανήκαν Αυτοκράτορες, Πατριάρχαι, Αρχιε­ρείς, πολιτικοί ηγέται, με εξουσία και δύναμι κοσμική. Ανθίστανται οι πιστοί ορθόδοξοι πα­ντού και εδώ στο Άγιον Όρος.

Έρχεται μάλιστα εποχή που οι Λατινόφρονες εκβιάζουν

τους Αγιορείτας πατέρας να προσκυνήσουν τον πάπα. Οι πλείστοι όμως προτιμούν τον θάνατο πού είναι ζωή και όχι τη ζωή πού είναι θάνατος.
Τελειώνονται μαρτυρικά πολλοί Αγιορείτες στις ιερές Μονές Ιβήρων, Βατοπεδίου, Ζωγρά­φου. Αλλά και εδώ στις Καρυές, κατά τον ιερό Νικόδημο, «ευρίσκομεν και οσιομάρτυρας, τον Πρώτον του Αγίου Όρους, και τους κύκλω κατοικούντας εις τα κελλία, οίτινες, επειδή ήλεγξαν τους λατινόφρονας, Μιχαήλ τον Βασιλέα και Βέκκον τον Πατριάρχην, ο μεν πρώτος εκρεμάσθη, οι δε άλλοι ξίφει την κεφαλήν απετμήθησαν».

Εδώ τελειούται μαρτυρικώς ο ομολογητής Πρώτος του Αγίου Όρους Ιερομάρτυς Κοσμάς, του οποίου το σεβάσμιο, ευωδιάζον και χαριτόβρυτο μαρτυρικό λείψανο ανεκαλύφθη, μερίμνη της Σεβαστής Ιεράς Κοινότη­τος, στον Νάρθηκα του πανσέπτου αυτού Ναού[5].

Εδέχθη τον μαρτυρικό θάνατο ο μακάριος από αγάπη προς τον Χρι­στό. Το μαρτύριο είναι ό, τι υψηλότε­ρο έχει να προσφέρη ο άνθρωπος προς τον Θεό.

Μακάριε και Σεπτέ Πρώτε του Αγίου Όρους, Ιερομάρτυς του Χριστού Κοσμά, πρώ­τος στο ιερό διακόνημα του Πρώτου της Ιεράς Κοινότητος, πρώτος και στο μαρτύριο και την ομολογία το Χριστού.
Πρώτος στην έδρα του Πρωτάτου, πρώτος και στην αγχόνη και τον θάνατο και τον τάφο.
Το πολύαθλο και μαρτυρικό του σώμα ώς πολύτιμο θησαυρό έκρυψε και εφύλαξε η Ιερά αυτή γη.

Τώρα, με θεία νεύσι, ως αστήρ εωθινός ανα­τέλλεις πάλι στο Αγιώνυμο αυτό Όρος και στην απανταχού Εκκλησία του Θεού, για να φώτισης και οδήγησης τις ψυχές μας στην ακλινή ομολογία του Θεανθρώπου Χριστού.

Σφραγίζονται σήμερα τα στόματα όσων ηθέλησαν να αμφισβητήσουν την ομολογία των Αγιορειτών και την μαρτυρική τους τελείωσι από τους λατινόφρονες.

Χάρις στην ιδική του θυσία ημπορεί ή Ορθό­δοξος Εκκλησία και το Άγιον Όρος να λέγουν προς τον σύγχρονο άνθρωπο «έρχου και ίδε»[6], τον αληθινό Χριστό, το πλήρωμα της Αληθεί­ας Του και της Χάριτος Του, τον όλο Χριστό, την Κεφαλή και το Σώμα Του. Η φωνή σου ως φωνή υδάτων πολλών ακούγεται σήμερα.

Από τον τάφο σου ένας μυστικός ποταμός αναβλύζει, του οποίου τα ορμήματα ευφραίνουν την Πόλι του Θεου, την Αγία ανά την οικουμένην Ορθόδοξον Καθολική Εκκλησία.

Ευλογημένη η άσκησίς σου.
Ευλογημένη η ομολογία σου.
Ευλογημένος ο μαρτυρικός σου θάνατος.
Ευλογημένη η επί 700 χρόνια σπορά σου στην Αγιορείτικη γη.
Ευλογημένη και η φανέρωσίς Σου στους δύ­σκολους για τον κόσμο και την Εκκλησία και­ρούς μας.

Το Άγιον Όρος στο πρόσωπο σου και στα πρόσωπα των άλλων αγίων Αγιορειτών οσιομαρτύρων των ελεγξάντων τους λατινόφρονες δεν συνεβιβάσθη ούτε συμβιβάζεται.

Η αγχόνη σου επιβάλλει και σε μας να ανα­νεώσουμε σήμερα την ομολογία την ιδική σου και των λοιπών οσιομαρτύρων, όντες διάδοχοί σας και συνεχισταί της Παραδόσεως σας.

Ομολογούμε λοιπόν, όπως έγραψαν οι Αγιορείται προς τον λατινόφρονα Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' τον Παλαιολόγο, λήγοντος του 13ου αιώνος, ότι «Πάσα η του Χριστού και Θεού ημών Ποίμνη εν σώμα εστίν, υπό μιάς κεφαλής διοικούμενον, ος εστι Χριστός Ιησούς».

Ομολογούμε επίσης ότι οι Λατίνου μη αφήσαντες «απαράτρεπτα» και «αμώμητα» τα κυριώτερα της Πίστεως, «αποκόπτονται του πανταχόθεν ίσου τε καλού ωραιομόρφου σώματος του Χριστού».
Η Μία, λοιπόν, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία του Συμβόλου της Πίστεως, είναι η καθ’ημάς Ορθοδοξία, διότι μόνη αύτη διατηρεί αναλλοίωτη την πίστι των Αποστόλων…».

Αδελφοί,

Πάνω απ’όλα, και από αυτή τη ζωή μας, προέχει η ορθόδοξη πίστη, όπως μας την παρέδωσαν οι Άγιοι Απόστολοι και οι Πατέρες της Αγίας μας Εκκλησίας. Πρώτα η πίστη και ύστερα η ζωή. Ύστερα όλα τα άλλα, που μας είναι βασικά, απαραίτητα, στη ζωή μας. Ό Χριστός υπογράμμισε ιδιαίτερα τούτο. Είπε : «Πλην ο υιός του ανθρώπου ελθών άρα ευρήσει την πίστιν επί της γης»[7]; Θα έλθει ο Κύριος και πάλι. Θα έλθει είτε με τον θάνατο για τον καθένα μας είτε κατά τη συντέλεια του κόσμου είτε με θλίψεις και συμφορές. Θα βρει στον καθένα μας τότε την πίστη την ορθό­δοξη; Τη ζωντανή πίστη; Την ακλόνητη και σταθερή πίστη; Γιατί, ας μη ξεχνούμε ότι, όπως είπε ο Κύριος, «εγερθήσονται ψευδόχριστοι και   ψευδοπροφήται και δώσουσι σημεία μεγάλα και τέρατα, ώστε πλανήσαι, ει δυνατόν, και τους εκλεκτούς»[8]

Ελληνες ορθόδοξοι χριστιανοί,

Μείνετε σταθεροί, βράχοι ακλόνητοι στην Ορθόδοξη πίστη. Την Ορθόδοξη πίστη και τα μάτια σας! Την Ορθόδοξη πίστη και την σωτηρία της ψυχής σας»!

[1] ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού, τ. Β΄ (Νοέμβριος-Δεκέμβριος), εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/κη 2003,            
    σ. 248.
[2] ΑΡΧΙΜ. ΓΕΡΒΑΣΙΟΣ ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ, Παπισμός και πρόμαχοι Ορθοδοξίας, σσ. 281-288.
[3] Β' Κορ. 6, 15.
[4] Λόγος που εκφωνήθηκε το 1982 στον πάνσεπτο Ναό του Πρωτάτου του Αγίου Όρους, την Κυ­ριακή της Ορθοδοξίας, από τον Καθηγούμενο της Ιεράς Μονής του Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους Αρχιμ. Γεώργιο, κατ’ εντολήν της Ιεράς Κοινότητος, με την ευκαιρία της ανακομιδής του ιερού Λειψάνου του νε­οφανούς Ιερομάρτυρος Κοσμά, Πρώτου του Αγίου Όρους, που απαγχονίσθηκε από τους λατινόφρονας.
[5] Οι αγώνες των μοναχών υπέρ της Ορθοδοξίας, εκδ. Ι. Μ. Οσίου Γρηγορίου, Άγιον Όρος 2003, σ. 245. «Αφού ο Μιχαήλ ανεχώρησε από εκεί (τη μονή Ζωγράφου), έφθασε στην κελλιώτικη Λαύρα των Καρεών, στην οποία είναι εγκατεστημένη και η έδρα του Πρώτου του Αγίου Όρους. Ο δε πρώτος και οι συνασκηταί του εναντιώθηκαν στον βασιλέα με γενναιότητα, ελέγ­χοντάς τον, όπως και οι προηγούμενοι Πατέρες. Ο βασιλεύς τότε ωργίσθηκε και διέταξε να τους σφάξουν όλους με τα ξίφη και έτσι ετελειώθησαν οι άγιοι Ομολογηταί. Στην συνέχεια ο Μιχαήλ κατέκαυσε την εκκλησία τους και λεηλάτησε τα κελλιά των μοναχών». (Μ. ΓΕΔΕΩΝ,                     Ο Άθως, σσ. 142-143). «Εις τον ναόν του Πρωτάτου σώζονται δύο κενοτάφια, και έτερον εις την μονήν του Ζωγράφου αποδιδόμενα εις τους τότε υπέρ της Ορθοδοξίας σφαγιασθέντας» (Κ. ΒΛΑΧΟΣ, Η χερσόνησος του Αγίου Όρους Άθω, σ. 54). Μερικοί ισχυρίζονταν ότι η ιστορία αυτή δεν ήταν αληθινή. Όμως οι Αγιορείται Πατέρες, που επί επτακόσια έτη άναβαν ακοίμητο κανδήλι στον τάφο - και όχι κενοτάφιο - του αγίου Κοσμά είχαν απόλυτο δίκαιο. Το έτος 1982 βρέθηκε με την πρωτοβουλία της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους «το σεβάσμιο, ευωδιάζον και χαριτόβρυτο μαρτυρικό λείψανο» (ΑΡΧΙΜ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ, Ορθοδοξία και Ουμανισμός - Ορθοδοξία και Παπισμός, σ. 52) του Ιερομάρτυρος Κοσμά (+1282), ο οποίος ήταν ο Πρώτος του Αγίου Όρους κατά την επι­δρομή των Λατινοφρόνων (Ι. ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ, Ο άγιος Ιερομάρτυς Κοσμάς, σ. 14).
[6] Ιω. 1,  47.
[7] Λκ. 18, 8.
[8] Μτθ. 24, 24

Εν Πειραιεί  5-12-2012

Πρωτοπρεσβ. Άγγελος Αγγελακόπουλος

Δείτα σχετικά: ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

Ἁγίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου (5 Δεκεμβρίου)

 

Ἐκ τοῦ Συναξαριστοῦ τῆς Ἰνδίκτου

Ὁ Ὅσιος καὶ Θεοφόρος πατὴρ ἡμῶν Σάββας, ὁ ἄγγελος ἐν σώματι καὶ τῆς ἐρήμου τῆς Παλαιστίνης πολιστής, γεννήθηκε στὴ Μουταλάσκη (σημ. Τάλας), μικρὸ χωριὸ τῆς Καππαδοκίας, τὸ 439. Ἤδη σὲ ἡλικία ὀκτὼ ἐτῶν κατενόησε τὴν ματαιότητα τῶν ἐγκοσμίων καὶ μὲ καρδιὰ πλήρη θείου ἔρωτος προσῆλθε στὴν Μονὴ τῶν Φλαβιανῶν ποὺ ἦταν κοντὰ στὴν γενέτειρά του. Παρὰ τὶς προσπάθειες τῶν συγγενῶν του νὰ τὸν ἀπομακρύνουν, ὁ Σάββας ἔμεινε στὴν Μονὴ καὶ γρήγορα μυήθηκε στὴν τάξῃ τοῦ μοναχικοῦ βίου καὶ ἰδιαίτερα στὴν ἐγκράτεια καὶ στὴν ἀποστήθιση τοῦ Ψαλτηρίου.

Μία ἡμέρα, τὴν ὥρα ποὺ ἐργαζόταν στὸν κῆπο, τοῦ ἦλθε ἡ ἐπιθυμία νὰ φάῃ ἕνα μῆλο. Μόλις ὅμως τὸ ἔκοψε ἀπὸ τὸ δέντρο, ἀμέσως κατανίκησε τὸν δαίμονα τῆς γαστριμαργίας λέγοντας: «ὡραῖος ἦν εἰς ὅρασιν καὶ καλὸς εἰς βρῶσιν ὁ θανατώσας καρπὸς διὰ τοῦ Ἀδάμ, αὐτοῦ προτιμήσαντος τοῦ νοητοῦ κάλλους τὸ τοῖς σαρκίνοις ὀφθαλμοῖς φανὲν τερπνὸν καὶ τῶν πνευματικῶν ἀπολαύσεων τὴν πλησμονὴν τῆς γαστρὸς τιμιωτέραν θεμένου, δι᾿ οὗ καὶ ὁ θάνατος εἰς τὸν κόσμον εἰσῆλθεν μὴ τοίνυν ἀπονεύσω τοῦ κάλλους τῆς ἐγκρατείας ψυχικῷ τινι νυσταγμῷ βαρηθεὶς ὥσπερ γὰρ πάσης καρποφορίας προηγεῖται ἄνθος, οὕτως ἡ ἐγκράτεια πάσης προηγεῖται ἀγαθοεργίας». Πέταξε τὸ μῆλο καταγῆς καὶ τὸ ποδοπάτησε, κατατροπώνοντας τὸν πειρασμὸ μέχρι τέλους τοῦ βίου του δὲν ἔφαγε ποτέ του μῆλο.

Τὸ μικρὸ παιδὶ ἦταν τόσο ἀποφασισμένο καὶ εἶχε ἀποκτήσει τόση ὡριμότητα, ὥστε ἀφιερωνόταν στοὺς ἀγῶνες τῆς νηστείας καὶ τῆς ἀγρυπνίας ὡσὰν ἔμπειρος ἀσκητής, καὶ ὑπερέβαινε τοὺς συμμοναστές του στὴν ταπείνωση, τὴν ὑπακοὴ καὶ τὴν ἐγκράτεια. Μετὰ ἀπὸ δέκα χρόνια στὴν μονή, ἔλαβε τὴν εὐλογία τοῦ ἡγουμένου νὰ μεταβῇ στὰ Ἱεροσόλυμα (456). Πληροφορήθηκε τὴν φήμη τοῦ ὁσίου Εὐθυμίου [20 Ἰαν.] καὶ μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὸν ἱκέτευσε νὰ τὸν δεχθῇ μεταξὺ τῶν μαθητῶν του· ὁ ὅσιος γέροντας ὅμως τὸν ἔστειλε πρῶτα στὸ κοινόβιο ποὺ διηύθυνε ὁ ὅσιος Θεόκτιστος [3 Σεπτ.] διότι δὲν συνήθιζε νὰ δέχεται ἀγενείους νέους μεταξὺ τῶν σκληραγωγημένων ἀναχωρητῶν τῆς ἐρήμου.

Ὑπόδειγμα ταπείνωσης καὶ ἀποκοπῆς τοῦ ἰδίου θελήματος, ὁ Σάββας ὑπὸ τὴν καθοδήγηση τοῦ Θεοκτίστου ἀφιέρωνε ὅλη τὴν ἡμέρα στὴν ὑπηρεσία τῶν ἀδελφῶν καὶ περνοῦσε ὅλη τὴν νύχτα δοξολογώντας τὸν Κύριο. Σὲ τέτοια τελειότητα ἀρετῆς εἶχε φθάσει, ὥστε ὁ ἅγιος Εὐθύμιος τὸν ὀνόμασε «παιδαριογέροντα».

Μετὰ τὴν κοίμηση τοῦ ὁσίου Θεοκτίστου (469), ὁ Σάββας πῆρε εὐλογία νὰ ἀποσυρθῇ καὶ νὰ ἀσκητεύσῃ μόνος σ᾿ ἕνα σπήλαιο σὲ κάποια ἀπόσταση ἀπὸ τὸ κοινόβιο. Τὶς πέντε ἡμέρες τῆς ἑβδομάδας προσευχόταν ἀδιαλείπτως σὲ ἀπολύτη νηστεία, ἔχοντας ὡς ἐργόχειρο τὸ πλέξιμο καλαθιῶν ἀπὸ φύλλα φοινίκων. Τὸ Σάββατο καὶ τὴν Κυριακὴ ἐρχόταν στὸ κοινόβιο, γιὰ νὰ ἐκκλησιαστῇ καὶ νὰ φάῃ στὴν τράπεζα μὲ τοὺς ἀδελφούς. Κατὰ τὴν περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς (ἀπὸ 14 Ἰανουαρίου ἕως τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων), ὁ ὅσιος Εὐθύμιος συνήθιζε νὰ τὸν παίρνῃ μαζί του στὴν ἔρημο Ῥουβᾶ γιὰ νὰ ἀσκηθῇ στὶς ὑψηλότερες ἀρετές, πλησιάζοντας τὸν Κύριο ἐν σιωπῇ καὶ ἀπουσίᾳ κάθε ἀνθρωπίνης παρηγορίας. Ἔφθασε ἔτσι ὁ Σάββας στὰ μέτρα τῶν μεγάλων ἀσκητῶν τῆς εὐσεβείας καὶ μετὰ τὴν κοίμηση τοῦ ὁσίου Εὐθυμίου ἀποσύρθηκε ὁριστικῶς στὴν ἀδυσώπητη ἔρημο γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσῃ ὁλομόναχος τὸν Σατανᾶ καὶ τοὺς δούλους του ὁπλισμένος μόνο μὲ τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ καὶ τὴν ἐπίκληση τοῦ ἁγίου Ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ.

Μετὰ τέσσερα χρόνια στὴν ἔρημο, ἕνας ἄγγελος τὸν ὁδήγησε σ᾿ ἕνα σπήλαιο στὸ χεῖλος μιᾶς ῥεματιᾶς τῆς ἀριστερῆς ὄχθης τοῦ χειμάῤῥου τῶν Κέδρων. Πέρασε πέντε χρόνια (478-483) ἀφιερωμένος στὴν προσευχὴ καὶ στὴν θεωρία. Κατόπιν, ἔχοντας πληροφορία ἀπὸ τὸν Θεὸ ὅτι ἦταν πλέον καιρός, ἄρχισε νὰ δέχεται μαθητές. Σὲ καθέναν ἔδινε ἕνα κελλὶ σ᾿ ἕνα ἀπὸ τὰ πολλὰ σπήλαια τῆς περιοχῆς καὶ τοὺς δίδασκε ἔμπρακτα τὶς ἀρετὲς τοῦ μοναχικοῦ βίου. Καθὼς οἱ μαθητὲς τοῦ εἶχαν φθάσει τοὺς ἑβδομήκοντα, εἰσακούσθηκαν οἱ προσευχὲς τοῦ ἁγίου καὶ ὁ Κύριος ἔκανε ν᾿ ἀναβλύσῃ μία πηγὴ στὴν ῥεματιὰ γιὰ τὴν παρηγορία τους. Γιὰ τὶς κοινὲς Ἀκολουθίες οἱ ἀδελφοὶ συγκεντρώνονταν σ᾿ ἕνα μεγάλο σὲ σχῆμα ναοῦ σπήλαιο, τὸ ὁποῖο ἀνακάλυψε ὁ ἅγιος Σάββας ὁδηγούμενος ἀπὸ πύρινο στύλο. Ἡ λαύρα μεγάλωνε ἀδιάκοπα, ἑκατὸν πενῆντα ἀσκητὲς ἐγκαταβίωναν ἐκεῖ, καὶ μεγάλος ἦταν ὁ ἀριθμὸς τῶν προσκυνητῶν ποὺ προσέρχονταν, γιὰ νὰ βροῦν τὴν ὑγεία τους καὶ νὰ προσφέρουν τὰ δῶρα τους, χάρις στὰ ὁποῖα καλύπτονταν ὅλες οἱ ἀνάγκες τῶν μοναχῶν, ποὺ ἔτσι ἀπέφευγαν τὶς βιοτικὲς μέριμνες. Παρὰ τὴν ἐπιθυμία του νὰ ἀποφύγῃ τὴν ἱερωσύνη, ὁ ταπεινὸς Σάββας ἀναγκάσθηκε νὰ δεχθῇ τὴν χειροτονία σὲ πρεσβύτερο, σὲ ἡλικία πενῆντα τριῶν ἐτῶν, γιὰ νὰ διασφαλίσῃ τὴν σωστὴ τάξη τοῦ πνευματικοῦ ποιμνίου του.

Ὁ μεγάλος ἀριθμὸς τῶν μαθητῶν δὲν ἐμπόδισε ὡστόσο τὸν πόθο του γιὰ τὴν ἡσυχία, καὶ κάθε χρόνο, πιστὸς στὶς συνήθειες τοῦ πνευματικοῦ πατρός του Εὐθυμίου, ἀποσύρονταν στὰ βάθη τῆς ἐρήμου γιὰ τὴν Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Μιὰ χρονιὰ ἐγκαταστάθηκε στὸν λόφο τοῦ Καστελλίου, τὸν ὁποῖο λυμαίνονταν δαίμονες. Ἀφοῦ τοὺς ἐξεδίωξε μὲ τὶς προσευχές του, ἵδρυσε ἐκεῖ ἕνα νέο κοινοβιακὸ μοναστῆρι γιὰ ἤδη δοκιμασμένους μοναχοὺς (492). Γιὰ ἐκείνους ποὺ εἶχαν μόλις ἀποτάξει τὰ ἐγκόσμια ἵδρυσε ἕνα τρίτο καθίδρυμα, βόρεια τῆς λαύρας, ὥστε νὰ διδαχθοῦν τὰ τοῦ ἀσκητικοῦ βίου καὶ νὰ μάθουν ἀπὸ στήθους τὸ Ψαλτήριο. Ἄφησε νὰ ἐγκαταβιώνουν κατὰ μόνας μόνο οἱ ἔμπειροι μοναχοί, ποὺ εἶχαν ἤδη ἀξιωθεῖ τῆς διακρίσης τῶν λογισμῶν καὶ τῆς νήψης, ἦταν ταπεινοὶ τῇ καρδίᾳ καὶ εἶχαν πλήρως ἀποκόψει τὸ ἴδιον θέλημα. Ὅσο γιὰ τοὺς ἀγένειους νέους, τοὺς ἔστελνε στὸ κοινόβιο τοῦ ἁγίου Θεοδοσίου [11 Ἰαν]. Καθὼς τὴν ἐποχὴ ἐκείνη οἱ πολυάριθμοι μοναχοὶ τῆς Παλαιστίνης ταράσσονταν ἀπὸ τὶς μηχανεύσεις τῶν αἱρετικῶν μονοφυσιτῶν, ποὺ ἀντιτίθεντο στὴν Σύνοδο τῆς Χαλκηδόνος, ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Σαλούστιος ὅρισε τὸν ἅγιο Θεοδόσιο καὶ τὸν ἅγιο Σάββα ἀρχιμανδρίτες καὶ ἐξάρχους (494) ὅλων τῶν μονῶν ποὺ ἐξαρτῶντο ἀπὸ τὴν Ἁγία Πόλη: τὸν Θεοδόσιο γιὰ τοὺς κοινοβιάτες καὶ τὸν Σάββα γιὰ τοὺς ἀναχωρητὲς καὶ τοὺς κελλιῶτες μοναχοὺς στὶς λαῦρες. Φοβερὸς πολέμιος τῶν δαιμόνων, ὁ ἅγιος Σάββας ἦταν ὅλος πραότητα καὶ διάκριση ἔναντι τῶν ἀνθρώπων. Ἔτσι, ὅταν δύο φορὲς κάποιοι ἀπὸ τοὺς μοναχούς του στράφηκαν ἐναντίον του (490 καὶ 503), ὁ ὅσιος γέροντας ἀποσύρθηκε οἰκειοθελῶς δίχως νὰ προσπαθήσῃ νὰ δικαιολογηθῇ ἢ νὰ ἐπιβάλῃ τὴν ἐξουσία του, καὶ ἐδέχθη νὰ ἐπανέλθῃ στὴν θέση καὶ τὸ ἀξίωμά του μόνον κατόπιν ἐπίμονης παρακλήσεως τοῦ Πατριάρχου.

Ἔχοντας κατακτήσει τὴν μακαρία ἀπάθεια, ἀκλόνητα προσηλωμένος στὸν Κύριο, ὁ ἅγιος Σάββας εἰρήνευε τὰ θηρία, θεράπευε τοὺς ἀῤῥώστους καὶ μὲ τὶς προσευχές του ἔφερνε εὐεργετικὲς βροχὲς στὴν περιοχὴ ἐκείνη ποὺ τὴν ἔπληττε ξηρασία καὶ λιμός. Ἵδρυσε καὶ ἄλλα μοναστήρια, ὥστε πέρα ἀπὸ τὸ λειτούργημα τοῦ ἐξάρχου τῶν ἐρημιτῶν ἦταν ἡγούμενος ἑπτὰ μοναστηριῶν. Ὁ οἰκιστὴς αὐτὸς τῆς ἐρήμου καθοδηγοῦσε μὲ σύνεση τὶς λεγεῶνες τῶν πνευματικῶν πολεμιστῶν του καὶ προσπαθοῦσε νὰ τὶς διατηρήσῃ στὴν ἑνότητα τῆς πίστεως. Τὸ 512 ἐστάλη μαζὶ μὲ ἄλλους μοναχοὺς στὴν Κωνσταντινούπολη, στὸν αὐτοκράτορα Ἀναστάσιο (491-518), ποὺ εὐνοοῦσε τοὺς μονοφυσίτες, γιὰ νὰ στηρίξῃ τὴν ὀρθοδόξη πίστη καὶ νὰ ἀποσπάσῃ φορολογικὲς ἐλαφρύνσεις ὑπὲρ τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἱεροσολύμων. Ὁ πτωχός, ταπεινὸς καὶ ῥακένδυτος αὐτὸς ἀσκητής, τὸν ὁποῖον οἱ φρουροὶ τῶν ἀνακτόρων στὴν ἀρχὴ τὸν ἀπομάκρυναν νομίζοντάς τον ζητιάνο, ἔκανε μεγάλη ἐντύπωση στὸν αὐτοκράτορα, καὶ καθ᾿ ὅλη τὴν μακρὰ παραμονή του στὴν Βασιλεύουσα, ὁ Ἀναστάσιος συχνὰ τὸν καλοῦσε στὸ παλάτι γιὰ νὰ ὠφεληθῇ ἀπὸ τὶς διδαχές του. Ἐπιστρέφοντας στὴν Παλαιστίνη, ὁ ἅγιος Σάββας ἀναγκάσθηκε νὰ ἀγωνισθῇ πεισματικὰ ἐνάντια στὶς μηχανεύσεις τοῦ αἱρετικοῦ πατριάρχη Ἀντιοχείας Σεβήρου. Τὸ 516, ὁ Σεβῆρος, ἔχοντας ἐκ νέου παρασύρει τὸν αὐτοκράτορα στὰ δίχτυα τῆς πλάνης, κατόρθωσε νὰ ἐκδιώξῃ τὸν ἅγιο Ἠλία [20 Ἰουλ.] ἀπὸ τὸν πατριαρχικὸ θρόνο τῶν Ἱεροσολύμων. Μὲ προτροπὴ ὅμως τοῦ ὁσίου Σάββα καὶ τοῦ ὁσίου Θεοδοσίου, ἕξι χιλιάδες μοναχοὶ συγκεντρώθηκαν γιὰ νὰ πείσουν τὸν διάδοχό του Ἰωάννη νὰ ὑπεραμυνθῇ τῆς Συνόδου τῆς Χαλκηδόνος. Καθὼς μετὰ ἀπὸ αὐτὴν τὴν διαδήλωση ὁ αὐτοκράτορας ἦταν ἕτοιμος νὰ κάνῃ χρήση βίας, ὁ Σάββας τοῦ ἔστειλε ἐξ ὀνόματος ὅλων τῶν μοναχῶν τῶν Ἁγίων Τόπων μία θαῤῥαλέα ἀναφορά. Τὴν ἴδια χρόνια (518) πέθανε ὁ Ἀναστάσιος καί, δόξα τῷ Θεῷ, ὁ διάδοχός του Ἰουστῖνος Α´ (518-527) ὑπερασπίσθηκε τὴν ὀρθόδοξη Πίστη καὶ διέταξε νὰ ἐγγραφῇ ἡ Σύνοδος τῆς Χαλκηδόνος στὰ ἱερὰ δίπτυχα. Ὁ ἅγιος Σάββας ἐστάλη τότε στὴν Σκυθόπολη καὶ στὴν Καισάρεια γιὰ νὰ ἀναγγείλῃ ὁ ἴδιος τὴν νίκη, ἐν μέσῳ τῆς γενικῆς χαρᾶς.

Τὸ 531, μετὰ τὴν αἱματηρὴ ἐξέγερση τῶν Σαμαρειτῶν, ὁ Γέροντας ἐστάλη ἐκ νέου στὴν Κωνσταντινούπολη, στὸν εὐλαβῆ αὐτοκράτορα Ἰουστινιανὸ (527-565), ζητώντας τὴν συνδρομὴ καὶ τὴν προστασία του. Ἐπιστρέφοντας προφήτευσε στὸν αὐτοκράτορα τὴν ἐπανάκτηση τῆς Ῥώμης καὶ τῆς Ἀφρικῆς καθὼς καὶ τὴν ὁριστικὴ νίκη ἐπὶ τοῦ μονοφυσιτισμοῦ, τοῦ νεστοριανισμοῦ καὶ τοῦ ὠριγενισμοῦ, ποὺ θὰ ἀποτελοῦσε τὴν δόξα τῆς βασιλείας του.

Ἐπιστρέφοντας στὰ Ἱεροσόλυμα, ὁ ἅγιος Σάββας ἔγινε δεκτὸς μὲ μεγάλες χαρὲς καὶ ὁ ἀκαταπόνητος αὐτὸς ἐργάτης τοῦ Κυρίου βρῆκε τὸν χρόνο νὰ ἱδρύσῃ ἄλλη μία μονή, τὴν λεγομένη τοῦ Ἱερεμίου, προτοῦ ἀποσυρθῇ ὁριστικὰ στὴν Μεγάλη Λαύρα. Σὲ ἡλικία ἐνενήντα τριῶν ἐτῶν, ἀσθένησε καὶ ἐκοιμήθη εἰρηνικὰ ἐν Κυρίῳ τὴν Κυριακὴ 5 Δεκεμβρίου 532. Τὸ σκήνωμά του, τὸ ὁποῖο θαυματουργικῶς διατηρήθηκε ἄφθορο, κατατέθηκε ἀρχικὰ στὴν Λαύρα, παρουσίᾳ πλήθους μοναχῶν καὶ λαϊκῶν. Τὴν ἐποχὴ τῶν σταυροφοριῶν μεταφέρθηκε στὴν Βενετία καὶ πρόσφατα ἐπεστράφη στὴν Μονή του (26 Ὀκτωβρίου 1965).

Ἡ Λαύρα τοῦ Ἁγίου Σάββα ἔγινε στὴν συνέχεια κοινοβιακὴ Μονὴ καὶ διαδραμάτισε πρωταγωνιστικὸ ῥόλο στὴν ἱστορία τοῦ μοναχισμοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας στὴν Παλαιστίνη. Μεγάλος ὁ ἀριθμὸς τῶν Ἁγίων ποὺ ἐγκαταβίωσαν ἐκεῖ: Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς [4 Δεκ.], Κοσμᾶς τοῦ Μαϊουμᾶ [14 Ὀκτ.], Στέφανος [28 Ὀκτ.], Ἀνδρέας Κρήτης [4 Ἰουλ.], κ.ἄ. Ἐκεῖ συνετάχθη καὶ καθιερώθη τὸ Τυπικὸν ποὺ ἀκόμη καὶ σήμερα κανονίζει τὶς Ἀκολουθίες μας, καὶ ἐκεῖ ἐγράφησαν πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ὕμνους τῆς Ἐκκλησίας μας.

Συναξαριστὴς Ἰνδίκτου. Δεκέμβριος. Σελ. 51.

Κύριλλος Σκυθοπολίτης Βίος τοῦ ὁσίου Σάββα ΕΠΕ, Φιλοκαλία 5, 195-445.

Πηγή γιά περισσότερα: ΕΔΩ

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. δ’.

Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς, τῆς ἐρήμου τὸ ἄγονον ἐγεώργησας· καὶ τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἑκατὸν τοὺς πόνους ἐκαρποφόρησας· καὶ γέγονας φωστήρ, τῇ οἰκουμένῃ λάμπων τοῖς θαύμασι, Σάββα Πατὴρ ἡμῶν Ὅσιε, Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἠμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον  

Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Tῶν ὁσίων ἀκρότης καὶ ἀγγέλοις ἐφάμιλλος ὡς γὰρ ἡγιασμένος ἐδείχθης ἐκ παιδός, Σάββα ὅσιε. Οὐράνιον γὰρ βίον ἀπελθῶν, πρὸς ἔνθεον ζωὴν χειραγωγεῖς διὰ λόγου τε καὶ πράξεως ἀληθοῦς, τοὺς πίστει ἐκβοῶντας σοι. Δόξα τῷ δεδοκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.

Κοντάκιον

Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.

Ὡς ἀπὸ βρέφους τῷ Θεῷ θυσία ἄμωμος, προσενεχθεὶς δι᾽ ἀρετῆς, Σάββα μακάριε, τῷ σε πρὶν γεννηθῆναι ἐπισταμένῳ· ἐχρημάτισας Ὁσίων ἐγκαλλώπισμα, πολιστής τε τῆς ἐρήμου ἀξιέπαινος· διὸ κράζω σοι, Χαίροις Πάτερ ἀοίδιμε.

Κάθισμα

Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.

Τὸν βίον εὐσεβῶς, ἐπὶ τῆς γῆς ἐκτελέσας, δοχεῖον καθαρόν, σὺ τοῦ Πνεύματος ὤφθης, φωτίζων τοὺς ἐν πίστει σοι, προσιόντας Μακάριε· ὅθεν αἴτησαι, τὸν σόν Δεσπότην φωτίσαι, τὰς ψυχὰς ἡμῶν, τῶν ἀνυμνούντων σε Σάββα, θεόφρον Πατὴρ ἡμῶν.

Ὁ Οἶκος

Σοφίας ὑπάρχων βλάστημα, Σάββα Ὅσιε, παιδιόθεν ἐπόθησας Σοφίαν τὴν ἐνυπόστατον· ἣ συνοικήσασά σοι, ἀπὸ γῆς σε ἐχώρισε, καὶ πρὸς ὕψος ἀνήγαγεν, ἐξ ἀΰλων ἀνθέων πλέξασα στέφανον, καὶ τῇ σῇ ἐπιθεῖσα ἡγιασμένῃ κάρᾳ θεόφρον· ᾧπερ κεκοσμημένος, ἐξιλέωσαι τὸ Θεῖον, τοῦ δοθῆναί μοι σοφίαν λόγου ἐπαξίως, ὅπως ἀνυμνήσω τὴν ἁγίαν σου κοίμησιν, ἣν ἐδόξασε Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν· διὸ καὶ ἡμεῖς κράζομέν σοι· Χαίροις Πάτερ ἀοίδιμε.

Μεγαλυνάριον

Ὤφθης ὑποτύπωσις καὶ κανών, θεοφόρε Σάββα, ὡς τοῦ Πνεύματος θησαυρός, Ὁσίων Πατέρων, ῥυθμίζων καὶ ἰθύνων, πρὸς κλῆρον ἀφθαρσίας τοὺς πειθομένους σοι.