Σύναξη τῶν Ἁγίων Ἐβδομήκοντα Ἀποστόλων (4 Ἰανουαρίου)

Για τους Αποστόλους αυτούς μας πληροφορεί το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο στο δέκατο κεφάλαιο. Τους εξέλεξε ο Χριστός ύστερα από τους Δώδεκα για να βοηθούν το έργο Του, πηγαίνοντας αυτοί πρωτύτερα σε κάθε πόλη και τόπο, όπου θα πήγαινε κατόπιν ο Ίδιος. Στον αγώνα αυτό, έπρεπε να καταβάλουν όλη τους τη δραστηριότητα, χωρίς να χάνουν ούτε στιγμή. Γι' αυτό τους είπε, ότι ώφειλον να μη σταματούν και να μη χαιρετούν κανένα εις τον δρόμον. Αυτό δε, αποτελεί μάθημα για μερικούς πνευματικούς εργάτες, που χάνουν άσκοπα ώρες και μέρες φλυαρώντας αντί να διδάσκουν, και σκανδαλίζοντας αντί να οικοδομούν. Ο Κύριος παρήγγειλε τους εβδομήκοντα Αποστόλους, μήτε βαλάντιο να έχουν μαζί τους, μήτε δισάκιο, ούτε υποδήματα να κρατάνε. Γιατί; Για να φανεί, ότι οι στρατιώτες του Χριστού πρέπει να έχουν αυταπάρνηση και να εξοικειώνονται με όλες τις στερήσεις. Και να δειχθεί ότι ο Θεός με μηδαμινά μέσα κατορθώνει τα μεγαλύτερα και δυσκολότερα έργα. Οι Εβδομήκοντα εξετέλεσαν την αποστολή τους με όλη την ακρίβεια και την πειθαρχία, όταν ο Χριστός ήταν στη γη. Αλλά και υστέρα από την ανάληψή Του και το σχηματισμό της Εκκλησίας Του, έκαναν με ζήλο και αυταπάρνηση όλο το καθήκον τους.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας, της πρώτης Χριστιανικής περιόδου, προσπάθησαν να τους ταυτίσουν σταχυολογώντας πρόσωπα της Καινής Διαθήκης, κυρίως από το βιβλίο των Πράξεων, καθώς και τις Επιστολές του Αποστόλου Παύλου. Η πρώτη απόπειρα καταρτίσεως καταλόγων των ονομάτων των Εβδομήκοντα Αποστόλων έγινε σε αντίδραση ενεργειών των Γνωστικών, οι οποίοι είχαν ανορθόδοξη και εσφαλμένη αντίδραση περί του επισκοπικού αξιώματος και της αδιάκοπης αποστολικής διαδοχής και αποσκοπούσε να προβάλει πρόσωπα με αναμφισβήτητο εκκλησιαστικό κύρος, που ήσαν άμεσα συνεχιστές του έργου των Δώδεκα Αποστόλων. Από την εποχή του πρώτου σχίσματος (867 μ.Χ.), όταν το «παπικὸν πρωτεῖον ἐξῆλθεν πλέον τῆς θεωρητικῆς καὶ ἀορίστου μορφῆς τὴν ὁποίαν μέχρι τοῦδε διετήρει καὶ ἔλαβε πρακτικὴν καὶ ὡρισμένην μορφὴν ἐπικίνδυνον διὰ τὴν ἀνεξαρτησίαν τῆς Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας», προβάλλονται ιδιαίτερα από την Ορθόδοξη Εκκλησία οι Εβδομήκοντα Απόστολοι, σε αντίδραση στις γνωστές θέσεις της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας περί του πρωτείου του Πάπα. Γι' αυτό, αν και έκαστος των Αποστόλων εορτάζει σε τακτή ξεχωριστή ημέρα, η Εκκλησία μας όρισε και ιδία μέρα για την κοινή εορτή αυτών που κακοπάθησαν για το Ευαγγέλιο του Υιού και Λόγου του Θεού.

Αυτοί δε ήταν:

1. Άγαβος, προφήτης, ο οποίος προφήτευσε τη σύλληψη του Αποστόλου Παύλου και το μέγα λιμό εις Ιερουσαλήμ (Τιμάται 8 Απριλίου).
2. Ακύλας, μαθητής του Αποστόλου Παύλου, μετά της συζύγου αυτού Πρισκίλλης, μαρτυρικά τελειωθέντες (Τιμούνται 14 Ιουλίου, 13 Φεβρουαρίου).
3. Αμπλίας, Επίσκοπος Οδυσσουπόλεως (της Μακεδονίας), υπό του Αποστόλου Ανδρέου εγκατασταθείς και υπό των εθνικών αναιρεθείς (Τιμάται 31 Οκτωβρίου).
4. Ανανίας, μαθητής του Κυρίου στη Δαμασκό, συναντήσας καθ' υπόδειξη του Κυρίου τον Σαούλ (Παύλο) τυφλωθέντα, τον οποίο θεράπευσε και Βάπτισε. Έγινε Επίσκοπος Δαμασκού, τελειωθείς διά λιθοβολισμού (Τιμάται 1 Οκτωβρίου).
5. Ανδρόνικος, Επίσκοπος Πανονίας (Τιμάται 17 Μαΐου, 30 Ιουλίου και 22 Φεβρουαρίου η εύρεση των Τιμίων Λειψάνων του).
6. Απελλής, Επίσκοπος Σμύρνης (Τιμάται 10 Σεπτεμβρίου).
7. Απελλής (έτερος), Επίσκοπος της εν Θράκη Ηρακλείας (Τιμάται 31 Οκτωβρίου).
8. Απολλώς, Επίσκοπος Καισαρείας (Τιμάται 8 Δεκεμβρίου).
9. Απφία(ς) (ή Απφιών), σαφώς πρόκειται περί γυναίκας Αποστόλου, την οποία αναφέρει ο Απόστολος Παύλος στην προς Φιλήμονα επιστολή: «καὶ Ἀπφίᾳ τῇ ἀγαπητῇ». Συνεμαρτύρησε μετά των Αποστόλων Διλήμονος, Αρχίππου και Ονησίμου επί Νέρωνος (φέρεται ως σύζυγος του Φιλήμονος) (Τιμάται 22 Νοεμβρίου).
10. Αρίσταρχος, Επίσκοπος της εν Συρία Απαμείας, αποκεφαλισθείς υπό Νέρωνος (Τιμάται 14 Απριλίου και 27 Σεπτεμβρίου)
11. Αριστόβουλος, Επίσκοπος Βρετανίας, αδελφός του Αποστόλου Βαρνάβα (Τιμάται 31 Οκτωβρίου, 15 Μαρτίου).
12. Αρτεμάς, Επίσκοπος Λύστρων (Τιμάται 30 Οκτωβρίου).
13. Άρχιππος, μαθητής του Αποστόλου Παύλου εις Κολοσσάς. Ετελειώθηκε μαρτυρικά επί Νέρωνος (Τιμάται 22 Νοεμβρίου, 19 Φεβρουαρίου).
14. Ασύγκριτος, Επίσκοπος Υρκανίας, ετελειώθηκε μαρτυρικώς (Τιμάται 8 Απριλίου).
15. Αχαϊκός, μαθητής του Αποστόλου Παύλου στην Κόρινθο, ετελειώθηκε από λιμό και δίψα (Τιμάται 15 Ιουνίου).
16. Βαρνάβας ή Ιωσής, Κύπριος την πατρίδα, από τους ελληνιστές Εβραίους της νήσου και από την φυλή Λευΐ. Από Ιωσής, για το γλυκύ του κήρυγμα, μετονομάσθηκε Βαρνάβας, που σημαίνει «υἱὸς παρακλήσεως». Συνέκδημος του Αποστόλου Παύλου, κήρυξε το Ευαγγέλιο στην Αντιόχεια, Ιερουσαλήμ, Ρώμη, Αλεξάνδρεια και Κύπρο, όπου λιθοβολήθηκε και παραδόθηκε στο πυρ. Είναι ο ιδρυτής της Εκκλησίας της Κύπρου (Τιμάται 11 Ιουνίου).
17. Γάιος, Επίσκοπος Εφέσου (Τιμάται 5 Νοεμβρίου).
18. Επαινετός, Επίσκοπος Καρθαγένης (Τιμάται 30 Ιουλίου).
19. Επαφρόδιτος (ή Επαφράς), Επίσκοπος Κολοφώνος ή Κολώνης ή Αδράκης (Τιμάται 8 Δεκεμβρίου).
20. Έραστος, οικονόμος της Εκκλησίας Ιεροσολύμων και Επίσκοπος Πανεάδος (Τιμάται 10 Νοεμβρίου).
21. Ερμάς, Επίσκοπος Φιλίππων ή Φιλιππουπόλεως (Τιμάται 5 Νοεμβρίου).
22. Ερμής, Επίσκοπος Δαλματίας (Τιμάται 8 Μαρτίου).
23. Εύβουλος, μαθητής του Αποστόλου Παύλου (Τιμάται 28 Φεβρουαρίου).
24. Εύοδος, Επίσκοπος Αντιόχειας, διάδοχος του Αποστόλου Πέτρου (Τιμάται 7 Σεπτεμβρίου).
25. Ζακχαίος, αρχιτελώνης της Ιεριχώ, τον οποίο κάλεσε ο Κύριος (Τιμάται 20 Απριλίου).
26. Ζηνάς ή Ζήνων, Επίσκοπος Διοσπόλεως της Λαοδικίας (Τιμάται 27 Σεπτεμβρίου).
27. Ηρωδίων και Ροδίων ή Ρόδιος, Επίσκοπος νέων Πατρών, ακόλουθος των Αποστόλων. Ετελειώθηκε μαρτυρικά υπό Ιουδαίων και εθνικών ή Επίσκοπος Ταρσού, ακόλουθος των Αποστόλων Πέτρου στη Ρώμη. Αποκεφαλίσθηκε υπό Νέρωνος μετά του Ολυμπά (Τιμάται 28 Μαρτίου, 10 Νοεμβρίου).
28. Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, αδελφός του Κυρίου και υιός Ιωσήφ του Μνήστορος, συγγραφεύς της φερωνύμου Καθολικής Επιστολής και πρώτος Ιεράρχης Ιεροσολύμων. Ο Άγιος ετελειώθηκε μαρτυρικώς υπό Ιουδαίων (Τιμάται 23 Οκτωβρίου, και Κυριακή μετά την Χριστού Γέννηση).
29. Ιάκωβος ο Αλφαίου ή Αλφαίος, αδελφός Ματθαίου του Ευαγγελιστού (Τιμάται 9 Οκτωβρίου).
30. Ιάσων, Επίσκοπος Ταρσού, μαθητής του Αποστόλου Παύλου (Τιμάται 29 Απριλίου).
31. Ιούδας ο Ιακώβου ή Θαδδαίος και Λεββαίος, αδελφός του Κυρίου και υιός του Ιωσήφ του Μνήστορος, αδελφός δε γνήσιος του Ιακώβου του Αδελφοθέου (Τιμάται 19 Ιουνίου).
32. Ιουνία(ς), πρόκειται μάλλον περί ανδρός Αποστόλου, τον οποίο αναφέρει ο Απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή : «ἀσπάσασθε Ἀνδρόνικον καὶ Ἰουνίαν τοὺς συγγενεῖς μου καὶ συναιχμαλώτους μου, οἵτινές εἰσιν ἐπίσημοι ἐν τοῖς ἀποστόλοις». Δυστυχώς στους Συναξαριστές εθεωρήθηκε ως γυναίκα, ενώ σε πολλούς κώδικες γράφεται ορθώς: «(Ἀνδρόνικος) συνεπόμενον ἔχων καὶ τὸν ὑπερθαύμαστον Ἰουνίαν». Και το δίστιχο μαρτυρεί : «Ἰουνία(ς) τέθνηκε μηνὶ Μαΐῳ, ὃς πρῶτος ἐστὶν εἰσιὼν Ἰουνίου» (Τιμάται 17 Μαΐου, 22 Φεβρουαρίου (εύρεση Τιμίων Λειψάνων)).
33. Ιούστος ή Ιωσήφ ή Βαρσαββάς ή Ιησούς ή Ιωσής, Επίσκοπος Ελευθερουπόλεως, ο σύμψηφος γενόμενος του Ματθίου, ο αδελφόθεος (Τιμάται 30 Οκτωβρίου).
34. Καίσαρ, Επίσκοπος Κορώνης (Τιμάται 8 Δεκεμβρίου).
35. Κάρπος, Επίσκοπος Βερόης ή Βέροιας της Θράκης (Τιμάται 26 Μαΐου).
36. Κήφας (Τιμάται 8 Δεκεμβρίου).
37. Κλήμης, Επίσκοπος Σαρδέων ή Σαρδικής (Τιμάται 10 Σεπτεμβρίου).
38. Κορδάτος, Επίσκοπος Αθηνών. Ετελειώθηκε μαρτυρικά στη Μαγνησία (Τιμάται 21 Σεπτεμβρίου).
39. Κουάρτος, Επίσκοπος Βηρυτού (Τιμάται 10 Νοεμβρίου).
40. Κρήσκης, Επίσκοπος Καρχηδόνος (Τιμάται 30 Ιουλίου).
41. Λίνος, Επίσκοπος Ρώμης μετά τον Απόστολο Πέτρο (Τιμάται 5 Νοεμβρίου).
42. Λουκάς ή Λούκιος, Επίσκοπος της εν Συρία Λαοδικείας, διάφορος του Ευαγγελιστού, «ὃν ὁ μακάριος Παῦλος ἐν τῇ πρὸς Τιμόθεον ἐπιστολῇ μαρτυρεῖ» (Τιμάται 10 Σεπτεμβρίου).
43. Μάρκος, (ο και Ιωάννης), Επίσκοπος Βύβλου της Αντιόχειας, διάφορος του Ευαγγελιστού, «οὐ ὁ Ἀπόστολος Λουκᾶς ἐν ταὶς Πράξεσι μέμνηται». (Τιμάται 27 Σεπτεμβρίου).
44. Μάρκος (έτερος), ανηψιός του Βαρναβά, Επίσκοπος Απολλωνιάδος, διάφορος του Ευαγγελιστού και του προηγούμενου, «οὗ ὁ Ἀπόστολος ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς μέμνηται». (Τιμάται 30 Οκτωβρίου).
45. Ματθίας, ο διά κλήρου αναπληρώσας Ιούδα τον προδότη και συγκαταριθμηθείς στους Δώδεκα (Τιμάται 9 Αυγούστου).
46. Νάρκισσος, Επίσκοπος Αθηνών. Ετελειώθηκε μαρτυρικά (Τιμάται 31 Οκτωβρίου).
47. Νακάνωρ, διάκονος εκ των επτά, τελειωθείς εν τη αυτή ημέρα μετά του Αρχιδιακόνου Σεφάνου (Τιμάται 28 Ιουλίου).
48. Νυμφάς, μαθητής του Αποστόλου Παύλου (Τιμάται 28 Φεβρουαρίου).
49. Ολυμπάς, ακόλουθος του Αποστόλου Πέτρου στη Ρώμη. Αποκεφαλίσθηκε υπό Νέρωνος μετά του Ροδιώνος (Τιμάται 10 Νοεμβρίου).
50. Ονήσιμος, μαθητής του Αποστόλου Παύλου. Ετελειώθηκε μαρτυρικά στους Ποτίολους (Τιμάται 15 Φεβρουαρίου, 22 Νοεμβρίου).
51. Ονησιφόρος, Επίσκοπος Κολοφώνος, συνεργός του Αποστόλου Παύλου (Τιμάται 7 Σεπτεμβρίου).
52. Ουρβανός, Επίσκοπος Μακεδονίας, υπό του Αποστόλου Ανδρέου εγκατασταθείς και υπό των εθνικών αναιρεθείς (Τιμάται 31 Οκτωβρίου).
53. Παρμενάς, Διάκονος εκ των επτά (Τιμάται 28 Ιουλίου).
54. Πατρόβας, Επίσκοπος Ποτιόλων (Τιμάται 5 Νοεμβρίου).
55. Πούδης, ακόλουθος του Αποστόλου Παύλου. Υπέστει μαρτυρικό θάνατο επί Νέρωνος (Τιμάται 14 Απριλίου).
56. Πρόχορος, Διάκονος εκ των επτά, Επίσκοπος Νικομήδειας, συνεργός του Ευαγγελιστού Ιωάννου και στη συγγραφή του Ευαγγελίου (Τιμάται 28 Ιουλίου).
57. Ρούφος, Επίσκοπος Θηβών της Ελλάδος. Ετελειώθηκε μαρτυρικά (Τιμάται 8 Απριλίου).
58. Σίλας, Επίσκοπος Κορίνθου, συνεργός του Αποστόλου Παύλου (Τιμάται 30 Ιουλίου).
59. Σιλουανός, Επίσκοπος Θεσσαλονίκης, συνεργός του Αποστόλου Παύλου (Τιμάται 30 Ιουλίου).
60. Σιμεών ή Συμεών ή Κλεόπας, ο αδελφόθεος, δεύτερος Επίσκοπος Ιεροσολύμων, υιός Ιωσήφ του Μνήστορος και αδελφός Ιακώβου. Ο Άγιος σταυρώθηκε επί Τραϊανού (Τιμάται 27 Απριλίου, 30 Οκτωβρίου).
61. Στάχυς, Επίσκοπος (πρώτος) Βυζαντίου, κατασταθείς υπό Ανδρέου του Πρωτοκλήτου (Τιμάται 31 Οκτωβρίου).
62. Στεφανάς, μαθητής του Αποστόλου Παύλου (Τιμάται 15 Ιουνίου).
63. Στέφανος, πρωτομάρτυς και Αρχιδιάκονος. Ετελειώθηκε διά λιθοβολισμού (Τιμάται 27 Δεκεμβρίου, 2 Αυγούστου, 15 Σεπτεμβρίου).
64. Σωσθένης, Επίσκοπος Κολοφώνος (Τιμάται 8 Δεκεμβρίου).
65. Σωσίπατρος, Επίσκοπος Ικονίου, μαθητής του Αποστόλου Παύλου (Τιμάται 10 Νοεμβρίου, 29 Απριλίου).
66. Τέρτιος, Επίσκοπος Ικονίου, μαθητής του Αποστόλου Παύλου (Τιμάται 30 Οκτωβρίου).
67. Τιμόθεος, Επίσκοπος Εφέσου, μαθητής του Αποστόλου Παύλου, τελειωθείς μαρτυρικά (Τιμάται 22 Ιανουαρίου).
68. Τίμων, διάκονος εκ των επτά, Επίσκοπος Βόστρων, τελειωθείς μαρτυρικά (Τιμάται 28 Ιουλίου).
69. Τίτος, Επίσκοπος Γορτύνης της Κρήτης, μαθητής του Αποστόλου Παύλου (Τιμάται 25 Αυγούστου).
70. Τρόφιμος, ακόλουθος του Αποστόλου Παύλου. Υπέστη μαρτυρικό θάνατο επί Νέρωνος (Τιμάται 14 Απριλίου).
71. Τυχικός, Επίσκοπος Χαλκηδόνος ή Κολοφώνος, ακόλουθος του Αποστόλου Παύλου (Τιμάται 8 Δεκεμβρίου).
72. Φιλήμων, Επίσκοπος Γάζης, μαθητής του Αποστόλου Παύλου, τελειωθείς μαρτυρικά στις Κολοσσές επί Νέρωνος (Τιμάται 22 Νοεμβρίου).
73. Φίλιππος, διάκονος εκ των επτά, εκ Καισαρείας της Παλαιστίνης, ο οποίος εβάπτισε Σίμωνα τον Μάγο και τον Ευνούχο της Κανδάκης (11 Οκτωβρίου).
74. Φιλόλογος, Επίσκοπος Σινώπης, κατασταθείς υπό Ανδρέου του Πρωτοκλήτου (Τιμάται 5 Νοεμβρίου).
75. Φλέγων, Επίσκοπος Μαραθώνος. Ετελειώθηκε μαρτυρικά (Τιμάται 8 Απριλίου).
76. Φουρτουνάτος, μαθητής του Αποστόλου Παύλου. Ετελειώθηκε μαρτυρικά (Τιμάται 15 Ιουνίου).

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ’.

Ἀπόστολοι ἅγιοι, πρεσβεύσατε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ’. Θείας Πίστεως.

Θείας πίστεως, τῷ ἀμφιβλήστρῳ, ἐζωγρήσατε, ἐθνῶν ἀγέλας, Ἑβδομήκοντα Κυρίου Ἀπόστολοι, πρὸς εὐσεβείας τὴν θείαν ἐπίγνωσιν, ὡς δεδεγμένοι τὴν χάριν τοῦ Πνεύματος. Μύσται ἔνθεοι, Χριστῷ τῷ Θεῷ πρεσβεύσατε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον

Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.

Τοὺς Ἑβδομήκοντα σοφοὺς Ἀποστόλους, ὡς εὐσεβείας γεωργοὺς θεηγόρους, χαρμονικῶς αἰνέσωμεν ᾀσμάτων ᾠδαῖς· οὗτοι γὰρ τῆς πίστεως, τὸν σωτήριον λόγον, κόσμῳ ἐγκατέσπειραν, ὡς Χριστοῦ οἰκονόμοι· καὶ νῦν ἀπαύστως νέμουσιν ὑμῖν, τῶν ἐπταισμένων θεόθεν τὴν ἄφεσιν.

Ἕτερον Κοντάκιον

Ἦχος β’. Τά ἄνω ζητῶν

Χριστοῦ Mαθητῶν, χορόν τῶν Ἑβδομήκοντα, ἐνθέως πιστοί, ὑμνήσωμεν σήμερον, καί πανηγυρίσωμεν· δι' αὐτῶν γάρ πάντες ἐμάθομεν, Τριάδα σέβειν ἀμέριστον· καί ἔχομεν λύχνους θείας Πίστεως.

Κάθισμα

Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.

Στῦλοι ἄσειστοι τῆς Ἐκκλησίας, ἑδραιώματα τῆς εὐσεβείας, γεγενημένοι Μαθηταὶ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, διατηρήσατε ταύτην ἀλώβητον, ἀποσοβοῦντες τοῦ πλάνου τὰ σκάνδαλα, καὶ αἰτούμενοι, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἑκάστοτε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Ὁ Οἶκος

Τῶν Ἑβδομήκοντα Ἀποστόλων τὴν χορείαν, συμφώνως οἱ πιστοί, ἱεραῖς εὐφημήσωμεν μελῳδίαις, Στέφανον, Πρόχορόν τε καὶ Σίλαν καὶ Νικάνορα. Τίμωνα καὶ Ἀμπλίαν καὶ Παρμενᾶν, Ἀπελλῆν τε Ἰάκωβον, Φίλιππον, Ἀρίσταρχον, καὶ Ματθίαν, Ἡρωδίωνα, Κρήσκην καὶ Φλέγοντα Βαρνάβαν, Λῖνον καὶ Ὀλυμπᾶν, Λουκᾶν καὶ Ἀσύγκριτον, καὶ τοὺς λοιπούς· ὑπάρχουσι γὰρ λύχνοι θείας Πίστεως.

Μεγαλυνάριον

Ἑβδομηκοντάριθμος καὶ σεπτός, δῆμος Ἀποστόλων, τὸν τῆς πίστεως θησαυρόν, τοῖς ἐν ἀπιστίᾳ, διέδωκαν πλουσίως· ὑμνήσωμεν τὴν τούτων, θείαν συνέλευσιν.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ (Ενδιαφέρον ομιλία του πατρός Ευθυμίου Μπαρδάκα)

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Ὁ καλούμενος ἀπὸ τοὺς Ἁγίους Πατέρες «πέμπτος Εὐαγγελιστής», ὁ μεγάλος προφήτης Ἡσαΐας, ἑφτὰ αἰῶνες πρὸ Χριστοῦ, φωτιζόμενος ἀπὸ τὸ ἅγιο Πνεῦμα εἶπε: «φωνὴ ἐκείνου ποὺ φωνάζει στὴν ἔρημο· ἐτοιμάστε τὴν ὁδὸ τοῦ Κυρίου». Ἡ προφητεία αὐτὴ ἐκπληρώθηκε στὸ πρόσωπο γιὰ τὸ ὁποῖο μᾶς μιλᾶ σήμερα, Κυριακὴ πρὸ τῶν Φώτων, ὁ εὐαγγελιστὴς Μάρκος. Ὁ λόγος γιὰ τὸν προφήτη καὶ βαπτιστὴ τοῦ Κυρίου μας, Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο, τὸν γόνο τῶν δικαίων Ζαχαρίου καὶ Ἐλισάβετ.

           Ὁ ἅγιος Ἰωάννης, ἀποδεχόμενος τὴν μεγάλη ἀποστολὴ γιὰ τὴν ὁποία τὸν προόρισε ὁ Θεός, ἀπὸ μικρὸς ἔζησε στὴν ἔρημο ζωὴ ἀσκητικὴ καὶ ἀγγελομίμητη. Ἄσκησε τὸν ἑαυτό του στὴν ἐγκράτεια, τὴ γλυκιὰ προσευχή, τὴν ἀκτημοσύνη καὶ τὴν ὑψοποιὸ ταπεινοφροσύνη. Τὸ ἔνδυμά του ἦταν τρίχινο καὶ φοροῦσε δερμάτινη ζώνη, ἑνῶ τρεφόταν μὲ ἀκρίδες καὶ ἄγριο μέλι. Μέσα ἀπὸ ὅλον αὐτὸν τὸν πνευματικὸ ἀγώνα, ὁ Ἰωάννης κατέστησε τὸν ἑαυτό του ἔτοιμο νὰ ἀναλάβει τὴν ὑψηλὴ ἀποστολή του, τὴν πνευματικὴ προετοιμασία τῆς ὁδοῦ γιὰ τὴν ἀρχὴ τοῦ εὐαγγελικοῦ ἔργου τοῦ δεσπότου Χριστοῦ. 

    Βγῆκε, λοιπόν, στὸν ποταμὸ Ἰορδάνη καὶ κήρυσσε λέγοντας «Μετανοεῖτε· ἔφθασε ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν». Τὸ κήρυγμα του ἐπιβλητικοῦ καὶ φωτεινοῦ ἀσκητῆ προσέλκυε πολλοὺς ἀνθρώπους, τοὺς ὁποίους βάπτιζε στὸ νερὸ τοῦ Ἰορδάνη, ἀφοῦ πρῶτα ἐξομολογοῦνταν τὶς ἁμαρτίες τους. Παράλληλα μὲ τὸ κήρυγμα τῆς μετανοίας, προέτρεπε τοὺς ἀνθρώπους σὲ ἔργα ἀγάπης καὶ δικαιοσύνης, ἑνῶ ὁ λόγος του ἦταν μαστίγιο γιὰ τοὺς ψευτο-εὐσεβεῖς. Σπουδαγμένος δὲν ἦταν, οὔτε ἔλεγε πολλὰ καὶ περισπούδαστα λόγια. Ὡστόσο, ὅσα ἔλεγε, βγαλμένα ἀπὸ τὴν ἁπλότητα καὶ τὴν ἐμπειρία του, ἄγγιζαν τὶς διψασμένες καρδιές. Χαρακτηριστικὸ παράδειγμα τῶν λόγων του εἶναι τὸ πολὺ γνωστό: «αὐτὸς ποὺ ἔχει δύο χιτῶνες νὰ δώσει τὸν ἕνα σὲ ἐκεῖνον ποὺ τὸν στερεῖται».

        Μέσῳ τῆς ἱεραποστολικῆς δράσης του, ὁ Πρόδρομος κατάφερε νὰ προετοιμάσει τοὺς ἀνθρώπους νὰ δεχθοῦν τὸ δημόσιο κήρυγμα τοῦ Μεσσία, τὸν ὁποῖο ἀξιώθηκε νὰ βαπτίσει, γενόμενος ὁ σεβασμιώτερος τῶν προφητῶν. 

            Ἐνδεχομένως νὰ ἔχετε δεῖ τὸν ἱερὸ Πρόδρομο ἁγιογραφημένο μὲ ἀγγελικὰ φτερά. Αὐτὸ συμβαίνει διότι, ἀφενός, ἔζησε ὡς ἄγγελος ὅπως ἤδη ἀναφέρθηκε, καί, ἀφετέρου, διότι εἶναι ὁ ἀρχηγὸς τοῦ νέου δέκατου ἀγγελικοῦ τάγματος, τὸ ὁποῖο συμπληρώνουν ὅλοι οἱ μοναχοὶ καὶ μοναχὲς ποὺ ἁγίασαν, ἀντικαθιστῶντας τὸ ἐκπεσὸν  τάγμα τοῦ Ἑωσφόρου. 

            Επὶ τῇ εὐκαιρίᾳ, θὰ ἤθελα νὰ ἐστιάσω στὸ μεγάλο κεφάλαιο τῆς Ἐκκλησίας ποὺ λέγεται μοναχικὴ πολιτεία.

           Ὁ μοναχισμός, ὁ παρεξηγημένος μοναχισμὸς ἀπὸ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι τὸν θεωροῦν ὡς δουλεία, ὡς ἀνώφελη σπατάλη μίας ζωῆς ἤ ὁτιδήποτε ἄλλο, εἶναι στὴν πραγματικότητα ὅ,τι πολυτιμώτερο γιὰ τὴν ἀνθρώπινη κοινωνία. Μποροῦν οἱ ἄνθρωποι νὰ ζήσουν χωρὶς φῶς; Ἄλλο τόσο δὲν μποροῦν νὰ ζήσουν χωρὶς τὴν μοναχικὴ πολιτεία, διότι μᾶς λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακας ὅτι φῶς τῶν ἀγγέλων εἶναι ὁ Θεός, φῶς τὼν μοναχῶν οἱ ἄγγελοι καὶ φῶς τῶν ἀνθρώπων οἱ μοναχοί.

            Στὰ μοναστήρια, ἄν ὄχι τελείως, σὲ πολὺ μεγάλο βαθμὸ ἀπουσιάζουν οἱ κίνδυνοι καὶ οἱ μέριμνες τοῦ ἔξω κόσμου. Ὁ μοναχὸς ζεῖ σὲ ἕνα περιβάλλον ἅγιο, ὅπου δεσπόζουν τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια. Ζεῖ μέσα στὴν ἡσυχία τῆς φύσης καὶ στὴν εὐωδία τοῦ θυμιάματος. Δὲν συναναστρέφεται μὲ ἐργοδότες ἀσεβεῖς καὶ καταπιεστικούς, οὔτε τρέχει μὲ τοὺς θανατηφόρα γρήγορους ρυθμοὺς ζωῆς, οἱ ὁποῖοι στεροῦν ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο τὴ δυνατότητα νὰ χαρεῖ τὴ ζωή. Ἀπόλυτο καθῆκον του καὶ ἔνδειξη τῆς ἐπιτυχίας του εἶναι ἡ ἐργασία τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, ἡ τήρηση τοῦ προγράμματος, ἡ προσευχή, ἡ ἐργασία, ἡ νηστεία, ἡ θυσιαστικὴ ἀγάπη καὶ ἡ ὑπακοὴ στὸν πνευματικὸ πατέρα ἤ μητέρα, τὸν Γέροντα ἤ τὴν Γερόντισσα. Ὅλα αὐτὰ καθιστοῦν τὸν μοναχισμὸ εὐκολώτερη ὁδὸ γιὰ τὴν Κάθαρση, τὸν Φωτισμὸ καὶ τὴ Θέωση τῆς ψυχῆς, ποὺ ἀποτελοῦν τὸν στόχο ὅλων ἀνεξαιρέτως τῶν χριστιανῶν. Ἀναμφίβολα, καὶ οἱ χριστιανοὶ ποὺ ζοῦν στὸν κόσμο μποροῦν νὰ πετύχουν αὐτοὺς τοὺς στόχους. Ὡστόσο, μὲ μεγαλύτερο ἀγώνα καὶ κόπο. Γιὰ αὐτὸ ἔχει προκύψει τὸ ρητό: «βαριὰ ἡ καλογερική, ἀλλὰ ἀσήκωτος ὁ γάμος». 

            Αὐτὰ κάποιοι τὰ ἀκοῦνε καὶ μάλλον φοβοῦνται, διότι ὑπάρχει ἡ τάση ὁρισμένοι χριστιανοὶ νὰ μὴν θέλουν τὰ παιδιά τους νὰ ἀκολουθήσουν τὸν Θεό, γιὰ αὐτὸ τὰ ἐμποδίζουν. Ἐμποδίζουν μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο νὰ ἔρθει πλούσια ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ στὴν οἰκογένειά τους. Ἐμποδίζουν τὴν ἐσωτερικὴ ἀνάγκη καὶ τὸν πόθο τοῦ παιδιοῦ τους. Ἐμποδίζουν, τελικά, τὴν ἀνάδειξη ἑνὸς νέου Προδρόμου. Φανταστεῖτε οἱ δίκαιοι Ζαχαρίας καὶ Ἐλισάβετ νὰ στέκονταν ἐμπόδιο στὸ παιδί τους. Ἐγὼ, πάντως, δὲν μπορῶ νὰ φανταστῶ τὸν ἥλιο νὰ λείπει ἀπὸ τὸν οὐρανό. 

            Ἡ κοινωνία μας ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ ἀνθρώπους ὅμοιους στὸν ἀγώνα μὲ τὸν Πρόδρομο. Μέσα στὴ σκοτεινιά, μέσα στὴν κατάπτωση τῶν ἠθῶν, τὴν ἀποστασία, τὶς ἄσχημες ἐξελίξεις, ὁ μοναχισμὸς στέκεται ὡς φάρος τῆς ἐλπίδας ποὺ δείχνει τὸ λιμάνι τῆς σωτηρίας. Χάρη σὲ αὐτόν, ἡ γῆ γίνεται οὐρανός. Οἱ πιστοὶ ἀναπνέουν ὅταν περνοῦν τὴν πύλη ἑνὸς μοναστηριοῦ, ἀφήνοντας γιὰ λίγη ὥρα πίσω τους τὸ χάος. Ἀνακουφίζονται βλέποντας τὴν ἀγάπη τῶν μοναχῶν, ἀκούοντας τὶς συμβουλές τους, προσκυνῶντας τὰ ἱερὰ κειμήλια. Παίρνουν ἐμπειρίες. Παίρνουν καὶ δύναμη, τὴν δύναμη νὰ μεταφέρουν αὐτὲς τὶς ἐμπειρίες στὴν καθημερινότητά τους, βελτιώνοντάς την. Αὐτὸ εἶναι μόνο ἕνα μικρὸ κομμάτι τῆς προσφορᾶς τοῦ μοναχισμοῦ, γιὰ νὰ μὴν μιλήσουμε γιὰ τὴν προσευχὴ καὶ τὴν ἐλεημοσύνη ποὺ παρέχει. 

            Πιστεύω ὅτι κάποιοι θὰ ἀναρωτηθοῦν «γιατὶ ὁ Ἐπίσκοπος μᾶς λέει γιὰ τὸν μοναχισμό;». Πρῶτον, διότι ὁ κόσμος κάποτε ἔτρεχε στὰ μοναστήρια γιὰ ἕνα προσκύνημα, μία ἐπίσκεψη, ἕνα διακόνημα. Τρέχανε νὰ βοηθήσουν νὰ πάρουν εὐλογία. Καὶ ἦταν τὰ μοναστήρια πολὺ ψηλὰ στὰ μάτια ὅλων καὶ στήριξαν γενιὲς καὶ γενιὲς Ἑλλήνων. Αὐτὴ τὴν εὐλογημένη συνήθεια τῶν παλαιῶν ἀνθρώπων ἔχουμε ἱερὸ καθῆκον  νὰ τὴν ἐπαναφέρουμε! Δεύτερον, μιλάω γιατὶ ἄν δὲν μιλήσουμε σήμερα γιὰ τὸν μοναχισμὸ νὰ συγκινηθοῦν ψυχὲς οἱ ὁποῖες κρύβουν μέσα τους τὸν πόθο τῆς ἀφιέρωσης, αὔριο δὲν θὰ μιλάει κανένας. Ἄν σήμερα δὲν ἐπανδρωθοῦν τὰ Μοναστήρια, αὔριο ὄχι μόνο δὲν θὰ μιλάει κανένας γιὰ τὸν μοναχισμό, ἀλλὰ δὲν θὰ ὑπάρχει παπὰς νὰ μᾶς κηδέψει, καθὼς ἀπὸ τοὺς μοναχοὺς προέρχονται οἱ Ἀρχιερεῖς ποὺ χειροτονοῦν τοὺς Ἱερεῖς καὶ λειτουργεῖ τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. 

            Οἱ ἐργάτες τοῦ κακοῦ πληθαίνουν, ὅπως βλέπουμε. Οἱ ἐργάτες τοῦ καλοῦ; «Νίκα τὸ κακὸ διὰ τοῦ καλοῦ». Ἔχουμε ἀνάγκη ἀπὸ νέους Προδρόμους γιὰ νὰ κηρύξουν μετάνοια στὸν προδομένο μας λαό, ὁ ὁποῖος εἶναι ἐξω καὶ περιμένει τὸ φῶς. Ἄν ὑπάρξουν νέοι Πρόδρομοι, ὁ ἐπιφανὴς Θεὸς θὰ κάνει πάλι τὰ πάντα καινούργια. 

Μὲ τὸ καλὸ τὰ ἅγια Θεοφάνια!

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

† ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΤΑ ΑΓΡΑΦΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (Μέγας Βασίλειος)

 

ΤΑ ΑΓΡΑΦΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
(Μέγας Βασίλειος)

Από τα δόγματα και τας αληθείας  που φυλάσσει η Εκκλησία άλλα μεν τα έχομεν πάρει από την γραπτήν διδασκαλίαν, άλλα δε, που μυστικώς έφθασαν μέχρις ημών εκ της παραδόσεως των αποστόλων, τα εκάμαμεν δεκτά. Και τα δύο στοιχεία, και η γραπτή και η άγραφος παράδοσις, έχουν την αυτήν σημασίαν διά την πίστιν. Και κανείς εξ όσων έχουν και μικρά γνώσιν των εκκλησιαστικών θεσμών δεν θα εγείρει αντίρρησιν επ’ αυτών.

Διότι αν επιχειρούσαμεν να εγκατελείψωμεν όσα εκ των εθών είναι άγραφα, διότι δήθεν δεν έχουν μεγάλην σημασίαν, χωρίς να το καταλάβωμεν θα εζημιώναμεν το Ευαγγέλιον εις την ουσίαν του ή μάλλον θα μετετρέπαμεν το κήρυγμα εις κενόν νοήματος όνομα. Λόγου χάριν (δια να θυμηθώ το πρώτον και πιο συνηθισμένον απ’ όλα), ποιος εδίδαξε γραπτώς ότι οι ελπίζοντες εις το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού φανερώνουν αυτήν την πίστιν των με το να κάνουν το σημείο του Σταυρού; Το να στρεφώμεθα προς Ανατολάς κατά την προσευχήν ποιον γραπτόν έργον μας το εδίδαξε; Τους λόγους της επικλήσεως κατά τον αγιασμό του άρτου της θείας ευχαριστίας  και του ποτηρίου, ποιος εκ των αγίων μας τους άφησε γραπτώς; Δεν αρκούμεθα ασφαλώς εις αυτά που οι απόστολοι ή το Ευαγγέλιον μνημονεύουν, αλλά προ της Ευχαριστίας και μετά από αυτήν λέγομεν και άλλα, διότι εδιδάχθημεν από την άγραφον διδασκαλίαν ότι έχουν μεγάλην δύναμιν εις την επιτέλεσιν του Μυστηρίου.

Ευλογούμεν επίσης και το ύδωρ του βαπτίσματος και το έλαιον του Χρίσματος και ακόμη και αυτόν που βαπτίζεται. Από ποια γραπτά κείμενα τα επήραμεν αυτά; Δεν τα γνωρίζαμεν από την σιωπηράν και μυστικήν παράδοσιν; Ποιος γραπτός λόγος διδάσκει την δια του ελαίου χρίσιν; Από πού επήραμεν το να βαπτίζωμεν τρεις φοράς εις το ύδωρ τον άνθρωπον; Και τα άλλα ακόμη τα σχετικά με το βάπτισμα, όπως η αποκήρυξις του Σατανά και των αγγέλων αυτού, από ποιον σύγγραμα διδάσκονται; Δεν προέρχονται όλα αυτά από αυτήν την μη δημοσιευθείσαν και μυστικήν διδασκαλίαν, την οποίαν διετήρησαν οι πατέρες μας εν σιγή χωρίς να τη πολυερευνούν και να την περιεργάζονται, επειδή ορθώς είχαν μάθει, ότι πρέπει με τη σιωπήν να προστατεύομεν την σεμνότητα των μυστηρίων; Διότι πώς ήτο δυνατόν να διακηρυχθεί το νόημα αυτών τα οποία ούτε να ιδούν επιτρέπεται όσοι είναι αμύητοι; Τι επεδίωκεν άραγε ο μέγας Μωυσής με το να καθορίσει ότι δεν ημπορούν όλοι να εισέρχονται εις το ιερόν; Τους βεβήλους δεν τους επέτρεψεν ούτε εντός των περιβόλων να εισέρχονται˙ αφού δε άφησε τα προαύλια μόνον δια τους καθαρωτέρους, τους Λευίτας μόνον έκρινε ως αξίους να προσφέρουν λατρείαν εις τον Θεόν. Ενώ δε  εξεχώρισεν ως έργον των ιερέων τα σφάγια και τα ολοκαυτώματα και όλην την άλλην ιερουργίαν, επέτρεψε εις ένα μόνον, τον αρχιερέα να εισέρχεται εις τα άδυτα. Και δι’ αυτόν καθώρισε να εισέρχεται όχι πάντοτε, αλλά κατά μίαν μόνον ημέραν του χρόνου και κατά ωρισμένην ώρα, ώστε να εποπτεύει τα Άγια των Αγίων με θάμβος, λόγω του ότι θα ήτο τούτο κάτι ασυνήθιστον και ξεχωριστόν.

Εγνώριζε καλώς ο σοφός Μωυσής ότι εύκολα περιφρονεί κανείς το συνηθισμένον και ευκολοπλησίαστον, το απομεμακρυσμένον όμως και σπάνιον το θεωρεί κατά φυσικήν ακολουθίαν ως περισπούδαστον. Κατά τον ίδιο τρόπον λοιπόν και οι απόστολοι και πατέρες που έθεσαν εξ αρχής τους εν τη Εκκλησία θεσμούς επεδίωκαν να διαφυλάξουν με τη μυστικότητα και την σιωπήν την σεμνότητα των Μυστηρίων. Άλλωστε παύει να είναι μυστήριον αυτό που εύκολα το πληροφορείται ο οιοσδήποτε.

Αυτό είναι το νόημα της αγράφου παραδόσεως˙ να μη αμεληθή και περιφρονηθή η γνώσις των δογμάτων από τους πολλούς λόγω συνηθείας. Υπάρχει διαφορά μεταξύ δόγματος και κηρύγματος. Το δόγμα σιωπάται˙ τα κηρύγματα δημοσιεύονται. Ένα είδος σιωπής είναι και η ασάφεια της Γραφής, με την οποία καθιστά αυτή δυσχερή την κατανόηση των δογμάτων επ’ ωφελεία των αναγνωστών.

Δι’ αυτόν τον λόγον, ενώ όλοι στρεφόμεθα κατά την προσευχήν προς ανατολάς, ολίγοι γνωρίζομεν  ότι επιζητούμεν έτσι την παλαιάν πατρίδα, τον παράδεισον, τον οποίον εφύτευσεν ο Θεός εις την Εδέμ που ευρίσκεται προς ανατολάς. Όρθιοι προσφέρομεν τας ευχάς κατά την ημέραν της Κυριακής˙ δεν γνωρίζουμε όμως όλοι τον λόγον. Όχι μόνον διά να υπενθυμίσουμε εις τους εαυτούς μας, με την στάσιν μας κατά την αναστάσιμον ημέραν, την Χάριν που μας εδόθη, ότι δηλαδή αναστηθήκαμεν μαζί με τον Χριστόν και εμείς και οφείλομεν να επιδιώκωμεν τα άνω, αλλά και διότι φαίνεται ότι είναι αυτή και μία εικών της μελλούσης ζωής.

Διά τούτο ενώ είναι η αρχή των ημερών της εβδομάδος, δεν ωνομάσθη από τον Μωυσή πρώτη, αλλά μία. ‘‘Έγινε, λέγει, βράδυ, ήλθε κατόπιν το πρωί, και έχομεν έτσι μίαν ημέραν’’ (Γεν.1,5). Και τούτο διότι η ίδια ημέρα κάνει τον αυτόν κύκλον πολλάς φοράς. Είναι μία λοιπόν αυτή ημέρα, και συγχρόνως ογδόη και φανερώνει την μίαν πράγματι και αληθινήν ογδόη ημέραν, εις την οποίαν αναφέρεται και ο ψαλμωδός εις μερικάς επιγραφάς  των ψαλμών, την κατάστασιν που θα διαδεχθή αυτόν τον χρόνον, την ατελείωτον ημέραν, την αβασίλευτον, που δεν τη διαδέχεται η νύκτα, τον ατελείωτον εκείνον και αγέραστον αιώνα.

Αναγκαστικώς λοιπόν η Εκκλησία διδάσκει εις τα τέκνα της να προσεύχονται κατ’ αυτήν την ημέραν όρθιοι, ώστε με τη διαρκή υπόμνησιν της αιωνίου ζωής να μη παραμελούμεν τα εφόδια διά την εκεί μετάβασίν μας. Ολόκληρος δε η περίοδος της πεντηκοστής είναι υπόμνησις της εις το μέλλον αναμενόμενης αναστάσεως. Διότι εάν η μία εκείνη και πρώτη ημέρα επταπλασιασθή επτά φοράς, συμπληρώνει τας επτά εβδομάδας της ιερά περιόδου της Πεντηκοστής. Άρχεται δηλαδή από Κυριακήν και τελείωνει πάλιν εις Κυριακήν και επαναλαμβάνεται ενδιαμέσως πεντήκοντα φοράς ο αυτός κύκλος της ημέρας. Μιμείται δια τούτο την αιωνιότητα και είναι ομοία προς αυτήν˙ όπως εις την κυκλικήν κίνησιν, αρχίζει από τα ίδια σημεία και τελειώνει πάλιν εις τα ίδια. Κατ’ αυτήν λοιπόν την ημέραν οι θεσμοί της Εκκλησίας μας εδίδαξαν να προτιμώμεν την ορθίαν στάσιν, σαν να μεταφέρουν έτσι με τη διαρκή υπόμνησιν τον νουν μας από τα παρόντα εις τα μέλλοντα. Και μετά από κάθε γονυκλισίαν επίσης εγειρόμεθα, διά να δείξομεν έτσι ότι λόγω της αμαρτίας επέσαμεν εις την γην, λόγω της φιλανθρωπίας όμως του κτιστού μας ωδηγηθήκαμε εις τον ουρανόν.

Δεν θα με φθάση η ημέρα διά να εκθέσω τα άγραφα Μυστήρια της Εκκλησίας.

(Μέγας Βασίλειος, ΕΠΕ, ΤΟΜΟΣ 10, ΕΡΓΑ ΔΟΓΜΑΤΙΚΑ)

Πηγή: alopsis.gr

ΟΡΘΟΠΡΑΞΙΑ

Η ΚΑΤΑΚΡΙΣΗ ΦΕΡΝΕΙ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ (Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ)

 
Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ.

 (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Μη κατακρίνεις κανένα, κι αν ακόμα τον βλέπεις με τα ίδια σου τα μάτια να αμαρτάνει. Λέει ο Κύριος: «Μη κρίνετε ίνα μη κριθήτε»

Γιατί κρίνουμε τους αδελφούς μας; Διότι δεν προσπαθούμε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας. Όποιος καταγίνεται με τη γνώση του εαυτού του δεν προλαβαίνει να παρατηρεί τους άλλους. Κατάκρινε τον εαυτό σου και θα παύσεις να κατακρίνεις τους άλλους.

Να κρίνεις την κακή πράξη, όχι αυτόν που την έκανε. Πρέπει να θεωρούμε τον εαυτό μας αμαρτωλότερο απ’ όλους. Πρέπει να συγχωρούμε κάθε κακό του πλησίον και να μισούμε μόνο τον διάβολο που τον παρέσυρε.

Συμβαίνει κάποτε να μας φαίνεται ότι ο άλλος κάνει μια κακή πράξη. Στην πραγματικότητα όμως η πράξη αυτή μπορεί να είναι καλή, επειδή γίνεται με αγαθή πρόθεση. Η θύρα της μετανοίας είναι ανοικτή για όλους, και δεν γνωρίζουμε ποιος θα τη διαβεί πρώτος, εσύ ή αυτός που κατακρίνεις.

«Όταν κατακρίνεις τον πλησίον, διδάσκει ο όσιος Αντίοχος, τότε κρίνεσαι μαζί του κι εσύ γι’ αυτό που τον κρίνεις. Η κρίση και η κατάκριση δεν ανήκουν σ’ εμάς, αλλά μόνο στο Θεό, τον μεγάλο Κριτή, που γνωρίζει την καρδιά μας και τα κρυφά πάθη της φύσεώς μας».

Η κατάκριση φέρνει την εγκατάλειψη του Θεού. Κι όταν ο Θεός εγκαταλείψει τον άνθρωπο στις δικές του μόνο δυνάμεις, ο διάβολος είναι έτοιμος να τον συνθλίψει, όπως η μυλόπετρα αλέθει το σιτάρι.

Ας έχουμε πάντοτε στον νου μας τα λόγια του Αποστόλου: «Ο δοκών εστάναι βλεπέτω μη πέση». Γιατί είναι άγνωστο πόσο καιρό θα μπορέσουμε να παραμείνουμε στην αρετή. Όταν κάποιος σε προσβάλει με οποιοδήποτε τρόπο, δεν πρέπει να τον εκδικηθείς, αλλ’ αντιθέτως να τον συγχωρήσεις από την καρδιά σου. Κι αν η καρδιά σου αντιστέκεται, να την κάμψεις έχοντας πίστη στο λόγο του Κυρίου: «Εάν μη αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, ουδέ ο πατήρ υμών αφήσει τα παραπτώματα υμών».

Δεν πρέπει να διατηρούμε στη καρδιά μας κακία ή μίσος για τον άλλο, έστω κι αν μας εχθρεύεται. Οφείλουμε να τον αγαπάμε, κι όσο μπορούμε να τον ευεργετούμε σύμφωνα με τη διδασκαλία του Κυρίου: «Αγαπάτε τούς εχθρούς υμών». Αν αγωνισθούμε κατά τη δύναμή μας να εκπληρώσουμε την εντολή αυτή, τότε μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα λάμψει στη καρδιά μας το θείο φως, που θα μας φωτίζει τον δρόμο προς την άνω Ιερουσαλήμ,

Ας θελήσουμε να μοιάσουμε στα αγαπημένα παιδιά του Θεού. Ας ζηλέψουμε την πραότητα του Δαβίδ, για τον οποίο είπε ο υπεράγαθος και φιλάγαθος Κύριος ότι βρήκε άνθρωπο που Τον ευαρεστεί και τηρεί όλες τις εντολές Του.

Έτσι εκφράζεται για τον Δαβίδ, τον αμνησίκακο και αγαθό προς τους εχθρούς του. Γι’ αυτό κι εμείς δεν πρέπει με κανένα τρόπο να εκδικηθούμε τον αδελφό μας, αν θέλουμε, κατά τον όσιο Αντίοχο, να μη συναντήσουμε εμπόδιο την ώρα της προσευχής.

Ο νόμος προστάζει να μεριμνούμε για το υποζύγιο του εχθρού. Για τον Ιώβ έδωσε μαρτυρία ο ίδιος ο Θεός ότι ήταν άνθρωπος άκακος. Ο Ιωσήφ δεν εκδικήθηκε τους αδελφούς του, που επιχείρησαν να τον σκοτώσουν. Ο Άβελ πήγε στον αδελφό του Κάιν με απλότητα και χωρίς υποψίες.

Όπως μαρτυρεί ο λόγος του Θεού, όλοι οι άγιοι έζησαν με ακακία. Ο Θεός μας έδωσε εντολή να έχουμε έχθρα μόνο εναντίον του «όφεως», ο όποιος απάτησε εξ αρχής τον άνθρωπο και τον έδιωξε από τον Παράδεισο, δηλαδή εναντίον του ανθρωποκτόνου διαβόλου. Έδωσε επίσης ο Κύριος εντολή να έχουμε έχθρα εναντίον των Μαδιανιτών, δηλαδή των ακαθάρτων πνευμάτων της ασωτίας και υψηλοφροσύνης, που σπείρουν στην καρδιά τους αισχρούς λογισμούς.

Το όριο της αρετής και της σοφίας είναι να ενεργούμε πάντοτε με διάκριση και ανεξικακία, χωρίς πονηρία και υστεροβουλία.

Από το βιβλίο του Αρχιμ. Τιμοθέου, «Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ», έκδοση Ι.Μ. Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 1988.

Πηγή: pemptousia.gr/

ΜΗΝΥΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ 2022

Ἐν Ἀθήναις, 15/28-12-2022

«Ἐκ Παρθένου Κύριος Ἰησοῦς ἡ λύτρωσις,

ὁ φωτισμός, ἡ ζωή, ἡ σωτηρία, νῦν ἐν Βηθλεὲμ ἀποτίκτεται» 

(Τροπάριον Προεορτίου Κανόνος, κ΄ Δεκ.

 

Ἀγαπητοὶ Πατέρες καὶ Ἀδελφοί, τέκνα ποθητὰ ἐν Κυρίῳ τεχθέντι·

 

῾Ο Προπάτορας Ἀδὰμ ἐναντιώθηκε στὸν Παράδεισο τῆς τρυφῆς στὸν Θεὸ μέσῳ τῆς παρακοῆς του, καὶ ἐξῆλθε ἀπὸ αὐτὸν κληροδοτῶντας μας, ὡς καταγομένους ἀπὸ αὐτόν, τὴν ἐναντίωση στὸ θεῖο θέλημα. Ὅλοι ἔχουμε μέσα μας τὴν σπορὰ γιὰ ἄρνηση ἀπὸ τὴν θεία ὑπακοή, ἡ ὁποία μᾶς ὁδηγεῖ στὴν ἀποστασία καὶ τὴν ἀπώλεια.

 

Ὅμως, ὁ νέος Ἀδὰμ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς κατῆλθε στὴν γῆ μας, γεννηθεὶς στὴν Βηθλεὲμ ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου, ὄχι μόνον γιὰ νὰ διορθώσει τὸ πταῖσμα τοῦ παλαιοῦ Ἀδάμ, ἀλλὰ καὶ γιὰ ὅλους ἐμᾶς τοὺς θλιβεροὺς ἀπογόνους του, οἱ ὁποῖοι ἐπίσης ἁμαρτήσαμε καὶ ἁμαρτάνουμε.

 

Μπορεῖ νὰ μὴν γνωρίσαμε προσωπικὰ τὸν παλαιὸ Ἀδάμ, ὅμως, ὅταν ἁμαρτάνουμε κάνουμε αὐτὸ ἀκριβῶς ποὺ μᾶς ἐξομοιώνει στὴν παρακοὴ μαζί του. Καὶ ὅταν ἀντίθετα δὲν ἁμαρτάνουμε, ἀλλὰ τηροῦμε τὴν εὐλογημένη ὑπακοή μας στὸν νέο Ἀδὰμ Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, τότε παραμένουμε σὲ σχέση γνωριμίας καὶ κοινωνίας μὲ τὸν νέο καὶ ἀληθινὸ Γενάρχη μας, ὁ Ὁποῖος μᾶς προσφέρει ὡς δῶρο τὴν ἀναμαρτησία! (Βλ. Ὁσίου Συμεὼν Νέου Θεολόγου, Ἀλφαβητικὰ Κεφάλαια, Κεφ. Ε΄).

 

Αὐτὴ εἶναι ἡ πιὸ θαυμάσια, σπουδαία καὶ ὑψηλὴ γνωριμία στὴν ζωὴ αὐτή, ἡ προσωπικὴ κοινωνία μὲ τὸν Σωτῆρα Χριστὸ στὴν ἁγία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία Του, γιὰ νὰ ἐκπληρώσουμε τὸν αἰώνιο θεῖο προορισμό μας στὴν Βασιλεία τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος!

 

***

 

Ὁ ἐνανθρωπήσας Κύριός μας ἐπιτέλεσε ὅλο τὸ σωτήριο ἔργο τῆς Θείας Οἰκονομίας γιὰ νὰ τὸ πιστεύσουμε βαθιά, νὰ τὸ ἀποδεχθοῦμε βιωματικὰ καὶ νὰ λαμβάνουμε μέσῳ αὐτοῦ τὴν δωρεὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, μὲ τὰ ἅγια Μυστήρια καὶ τὶς ἅγιες Ἀρετές. Χωρὶς τὸ Ἅγιο Πνεῦμα παραμένουμε ταλαίπωροι καὶ ἀνήμποροι, δυστυχεῖς καὶ εὐάλωττοι, ἀνασφαλεῖς καὶ ἀλύτρωτοι. Τὰ ἐνδιαφέροντά μας περιορίζονται στὸ ἐνθάδε, παραμένουν πεζά, φθαρτά, ἐφήμερα καὶ γήϊνα. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ καλλιέργεια καὶ ἔξαρση τῶν παθῶν προξενοῦν πολέμους καὶ μάχες στὸν κόσμο μας, μέσα μας, γύρω μας, παντοῦ στὴν γῆ μας…

 

Ὅταν ὅμως ἐπιτρέψουμε στὸ Ἅγιο Πνεῦμα νὰ μᾶς ἐπισκεφθεῖ καὶ νὰ σκηνώσει μέσα μας, τότε Αὐτὸ μᾶς ἀναπλάθει καὶ μᾶς ἀνακαινίζει, ἁγιάζοντας τὸν νοῦ, τὴν συνείδηση καὶ ὅλες τὶς αἰσθήσεις μας. Τότε, ἡ φθαρτὴ ζωὴ ποὺ φωλιάζει μέσα μας καὶ ἑλκύει τὴν ὄρεξη τῆς ψυχῆς σὲ σαρκικὲς καὶ κοσμικὲς ἐφέσεις καὶ ἐπιθυμίες, δίδει τόπο στὴν νέα καὶ εὐλογημένη κατάσταση τῆς ἀφθαρσίας. Ἔτσι εἶναι ποὺ ἀποκτοῦμε γεύση τοῦ Οὐρανοῦ, μέρος ἀπὸ τὸ φῶς καὶ τὴν θέρμη του. Ἡ ψυχή μας ἀναπτερώνεται καὶ συμμετέχει μὲ ἀγαλλίαση στὴν εἰρηνικὴ ἀγγελικὴ μελωδία. Καὶ ἐπίσης, βαθιὰ εἰρήνη καὶ εὐλογία ἁπλώνεται στὴν ἄλλοτε σκοτεινή, ὑγρή, ψυχρὴ καὶ ἀφιλόξενη γῆ τῆς καρδιᾶς μας.

 

Ὁ Χριστός μας γεννήθηκε γιὰ νὰ ἀλλάξει ριζικὰ τὰ ἀνθρώπινα μέτρα καὶ δεδομένα, νὰ ἀνατρέψει ἄρδην ὅ,τι μέχρι τότε θεωρεῖτο ὡς ἄπιαστη καὶ ἀφάνταστη κατάσταση καὶ πραγματικότητα. Ἦλθε γιὰ νὰ προσφέρει ζωὴ ἀληθινή· δηλαδή, γιὰ νὰ μεταπλάσσει τὴν κακία σὲ καλωσύνη, τὴν φθορὰ σὲ ἀφθαρσία, τὴν ἁμαρτία σὲ ἀρετή, τὴν κόλαση σὲ παράδεισο, τὴν γῆ σὲ οὐρανό, τὸν ἄνθρωπο σὲ θεό!  

 

***

 

Ἀγαπητοὶ Ἀδελφοὶ καὶ Ἀδελφές·

 

Πῶς ἐπιτυγχάνονται αὐτὰ στὴν καθημερινὴ ζωή μας; Μὲ τὴν Μετάνοια! Αὐτὴ ἀλλάζει καὶ μετατρέπει τὰ πάντα στὸν ἄνθρωπο. Αὐτὴ περικλείει μέσα της δημιουργικὴ καὶ θεία δύναμη, ἡ ὁποία ἀρχίζει ἀπὸ μικρὲς ἀλλαγὲς τῆς ἁμαρτίας σὲ ἀρετή, καὶ φθάνει ἀπεριόριστα μέχρι τὴν ἁγιότητα.

 

Ἄν ὁ νοῦς σταματήσει νὰ ἀσχολεῖται μὲ κάθε τι τὸ ἀκάθαρτο καὶ βλαπτικό, ἄν τὰ λόγια σταματήσουν τὴν κακία, ἄν οἱ αἰσθήσεις παύσουν τὴν ἔμπρακτη ἁμαρτία, τότε γεννιέται νέος ἄνθρωπος: πνευματικός. Αὐτὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς Χριστιανός.

 

Ἄν τὰ μάτια χύσουν πικρὰ δάκρυα μεταμέλειας γιὰ ὅ,τι ἄσχημο ἔγινε, ἄν δοθοῦν ὑποσχέσεις ἀληθινῆς Μετανοίας καὶ αὐτὲς τηρηθοῦν, ὥστε νὰ σταματήσουν οἱ συνεχεῖς παραβιάσεις, τότε ὁ ἐν Χριστῷ ἄνθρωπος ζεῖ καὶ αὐξάνεται. Καὶ προσπαθεῖ πάσῃ θυσίᾳ νὰ μὴν περιπίπτει σὲ κάθε μορφῆς ἀσέβεια, ἀναισχυντία καὶ πλεονεξία, γιὰ νὰ μὴν ἐκπέσει τῆς Χάριτος. Μάλιστα, προσέχει ἰδιαίτερα νὰ μὴν παρεκτραπεῖ σὲ σκληρότητα, ἐκδικητικότητα καὶ ἀσπλαγχνία ἔναντι τοῦ πλησίον, τοῦ ὅποιου πλησίον, διότι θὰ ἀπωλέσει τὴν σωτήρια Μετάνοια καὶ ἔτσι θὰ χάσει τοὺς κόπους του μάταια καὶ ἄδικα.    

 

***

 

Ἀδελφοὶ ἀγαπητοί·

 

Εἴθε ἐπὶ τῇ Γεννήσει τοῦ Θείου Βρέφους νὰ παραμείνουμε πιστοὶ καὶ ἔνθεοι, τίμιοι καὶ εἰλικρινεῖς, ἀγωνιζόμενοι καὶ προσεκτικοί, χαρούμενοι καὶ ἐλπιδοφόροι, μετανοοῦντες καὶ ἐλεοῦντες, ὑπομένοντες καὶ συγχωροῦντες, καὶ πάνω ἀπ’ ὅλα ἀληθινοὶ καὶ ἀνυπόκριτοι. Καὶ ὁ Θεὸς τῆς Εἰρήνης, Ἀγάπης καὶ Ἀληθείας νὰ μᾶς εὐλογεῖ καὶ νὰ παραμένει μαζί μας, ὡς ὁ Ἐμμανουήλ, πάσας τὰς ἡμέρας, ἕως συντελείας τοῦ αἰῶνος. Ἀμήν!

 

Χριστὸς ἐτέχθη!

Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ

Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

†  Ὁ Ἀθηνῶν ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ  

 

Τὰ Μέλη

†  Ὁ Εὐρίπου καὶ Εὐβοίας ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ

†  Ὁ Πειραιῶς καὶ Σαλαμῖνος ΓΕΡΟΝΤΙΟΣ

†  Ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

†  Ὁ Θεσσαλονίκης ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ

†  Ὁ Δημητριάδος ΦΩΤΙΟΣ

†  Ὁ Τορόντο ΜΩΫΣΗΣ

†  Ὁ Ἀµερικῆς ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

†  Ὁ Φιλίππων καὶ Μαρωνείας ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ

†  Ὁ Ὠρωποῦ καὶ Φυλῆς ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ

†  Ὁ Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος ΚΛΗΜΗΣ

†  Ὁ Μεθώνης ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ

†  Ὁ Ἔτνα καὶ Πόρτλαντ ΑΥΞΕΝΤΙΟΣ

†  Ὁ Βρεσθένης ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ

†  Ὁ Θεουπόλεως ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ 

†  Ὁ Πελαγονίας ΜΑΞΙΜΟΣ 

 

ΑΚΡΙΒΕΣ  ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝ 

Ὁ Ἀρχιγραμματεὺς

†  Ὁ Δημητριάδος ΦΩΤΙΟΣ

 Πηγή

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΗ 2022 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Οἱ τρεῖς Μάγοι ἀπὸ τὴν Ἀνατολή, ξακουστοὶ γιὰ τὴν ἐνασχόλησή τους μὲ τὴν ἐρμηνεία τῶν θέσεων καὶ τῶν κινήσεων τῶν ἀστεριῶν, εἶδαν κάποτε ἕνα νέο ἀστέρι, λαμπρότερο τῶν ὑπολοίπων, καὶ μὲ βεβαιότητα τὸ θεώρησαν ὡς ἔνδειξη τῆς γέννησης τοῦ Βασιλιᾶ τῶν Ἰουδαίων. Θυσίασαν, τότε, χρόνο καὶ πολὺ κόπο, προκειμένου νὰ βρεθοῦν στὸ σημεῖο ποὺ ὑπεδείκνυε ὁ ἁστέρας. «Φθάσαντες εἰς Ἱερουσαλήμ, μὲ πόθον ἐρωτῶσι, ποὺ ἐγεννήθη ὁ Χριστός, νὰ πὰν νὰ Τὸν εὑρῶσι», ὅπως ψάλλουμε στὰ κάλαντα. Τὴν περίοδο ἐκείνη βασίλευε στὸν Ἰσραὴλ ὁ Ἡρώδης, ὁ ὁποῖος ἀκούγοντας τὴν εἴδηση τῆς γέννησης τοῦ Χριστοῦ, ταράχθηκε. Φθόνησε τὸν Νεογέννητο. Φοβήθηκε μὴν τοῦ πάρει τὴν ἐξουσία. Κάλεσε, λοιπόν, τοὺς Ἀρχιερεῖς καὶ γραμματεῖς, γιὰ νὰ μάθει τὸν τόπο τῆς γέννησης τοῦ Χριστοῦ. Τοῦ ἀπάντησαν ὅτι σύμφωνα μὲ τὶς γραφές, ὁ Χριστὸς θὰ γεννηθεῖ στὴν Βηθλεέμ τῆς Ἰουδαίας. Ἀμέσως μετά, κρυφὰ κάλεσε τοὺς Μάγους, γιὰ νὰ πληροφορηθεῖ τὸν χρόνο ἐμφάνισης τοῦ ἀστέρα. Ἦταν περίπου δύο χρόνια ποὺ εἶχε ἐμφανισθεῖ.

            Φεύγοντας ἀπὸ τὸν Ἡρώδη, οἱ σοφοὶ ἄνδρες εἶδαν τὸν ἀστέρα νὰ τοὺς καθοδηγεῖ μέχρι ποὺ στάθηκε πάνω ἀπὸ τὸ σημεῖο ὅπου βρισκόταν ὁ Λυτρωτής. Μπῆκαν, τότε, στὸ σπίτι, ὅπου ζοῦσε ὁ Χριστὸς μὲ τὴν Παναγία μας, καὶ Τὸν προσκύνησαν προσφέροντάς Του ὡς δῶρα χρυσό, λίβανο καὶ σμύρνα. Μετὰ τὴν ἐπίσκεψη, εἶδαν σὲ ὄνειρο ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἐπιστρέψουν στὸν Ἡρώδη γιὰ νὰ τὸν ἐνημερώσουν, ὅπως εἶχαν συνεννοηθεῖ, γιὰ αὐτὸ καὶ ἐπέστρεψαν στὴν πατρίδα τους παίρνοντας διαφορετικὴ διαδρομή.

           Ὁ Ἡρώδης, βλέποντας ὅτι οἱ Μάγοι τὸν ξεγέλασαν, ἐπειδὴ δὲν ἤξερε ποιὸς ἀκριβῶς ἦταν ὁ μελλοντικὸς Βασιλιὰς τοῦ Ἰσραήλ, διέταξε νὰ σκοτώσουν ὅλα τὰ ἀρσενικὰ τῆς Βηθλεὲμ καὶ τῶν περιχώρων ἕως δύο ἐτῶν. Ἤλπιζε ὅτι μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο θὰ ξεφορτωνόταν τὸ μεγάλο πρόβλημα ποὺ ἀνέκυψε.

            Ἦταν πολὺ κακὸς ἄνθρωπος ὁ Ἡρώδης. Κι ὅμως, αὐτὸς ὁ κακὸς ἄνθρωπος σκότωσε πολὺ λιγότερα νήπια ἀπὸ αὐτὰ ποὺ θανατώνονται κάθε χρόνο στὴν πατρίδα μας καὶ ἀλλοῦ μὲ τὶς εὐλογίες τῶν δῆθεν προοδευτικῶν. Ἀναφέρομαι στὶς ἐκτρώσεις, ποὺ ἀποτελοῦν γιὰ τὴν κοινωνία μας τὸν σύγχρονο -καὶ μανιωδέστερο τοῦ πρώτου- Ἡρώδη. Θέλει νὰ γλιτώσει τὸ ζευγάρι ἀπὸ τὸ δῆθεν μεγάλο ἀνακύψαν «πρόβλημα τῆς σύλληψης», καὶ ἀποφασίζει πὼς ὁ καλύτερος τρόπος εἶναι νὰ θανατώσουν τὸ παιδὶ τους τὼρα ποὺ ἀκόμη δὲν φαίνεται στὰ μάτια μας ἄνθρωπος. Ὁ Ἡρώδης ἦταν πιὸ ἐπιεικής. Θανάτωσε νήπια ποὺ μὲ τὶς ὅποιες δυνάμεις τους μποροῦσαν κάπως νὰ ἀντιδράσουν. Ὁ σύγχρονος Ἡρώδης θανατώνει ἀνθρώπους ποὺ δὲν ἔχουν καμία δυνατότητα ἀντίδρασης. Καὶ αὐτὸ θεωρεῖται πρόοδος.

            Δίχως, νὰ ἀναφερθῶ περισσότερο στὸ σημαντικὸ αὐτὸ ζήτημα, θὰ ἤθελα νὰ τονίσω ὅτι κάτι ἀνάλογο μὲ αὐτὸ ποὺ ἔκανε ὁ Ἡρώδης προσπαθῶντας νὰ θανατώσει τὸν Κύριό μας, εἶναι ἡ ὅποια ἁμαρτία διαπράττουμε εἰδικὰ ἑμεῖς, οἱ βαπτισμένοι στὸ ὄνομα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἡρώδης δὲν κατάφερε ὄχι νὰ θανατώσει, οὔτε νὰ ἀγγίξει σωματικὰ τὸν Χριστό, ἡ ἁμαρτία, ὅμως, Τὸν πληγώνει καὶ Τὸν θλίβει, διότι μᾶς ἀγαπάει καὶ θέλει νὰ εἴμαστε Φῶς καὶ ἑνωμένοι μαζί Του, καθαροὶ ἀπὸ κάθε ἁμαρτία.

            Γιὰ αὐτή Του τὴν ἀγάπη, ὁ Κύριος, ἤδη ἀπὸ τὴν βρεφική Του ἡλικία βρέθηκε σὲ μεγάλο κίνδυνο καὶ ἔγινε ἐξόριστος, ἔφυγε στὴν Αἴγυπτο. Ἡ φυγὴ στὴν Αἴγυπτο προοικονομεῖ κατὰ κάποιον τρόπο τὴν ἔξοδο τοῦ Εὑαγγελίου στὰ ἔθνη γιὰ τὴν λύτρωσή τους ἀπὸ τὴν εἰδωλολατρεία. Δείχνει, ἐπίσης, τὴν ἀντίθεση ποὺ ὑπάρχει ἀνάμεσα στὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο βλέπει ὁ Θεὸς καὶ οἱ ἄνθρωποι τὰ πράγματα. Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν ψηλὰ τοὺς σπουδαγμένους, τοὺς πλουσίους, τοὺς διάσημους, ὁ Θεός, ὅμως, ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ ἦρθε στὸν κόσμο λαμβάνοντας ἀνθρώπινη σάρκα, ἐξέλεξε τὰ μὴ ὄντα, δηλαδὴ τοὺς ἄσημους στὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων καὶ ταπεινοὺς, γιὰ νὰ καταργήσει τὰ ὄντα, τοὺς σπουδαίους τῆς κοινωνίας. Ἀντὶ νὰ γεννηθεῖ σὲ παλάτι, ἐπέλεξε τὴν ταπεινὴ φάτνη. Ἀντὶ νὰ καλέσει σπουδαίους μουσικοὺς γιὰ νὰ ὑμνήσουν τὴν Γέννησή Του, ἐπέλεξε τοὺς ταπεινοὺς ποιμένες. Καὶ τώρα, ἀντὶ νὰ ἀποκρύψει τὴν Γέννησή του στὸν Ἡρώδη, ζῶντας μὲ ἀσφάλεια στὴ γῆ τοῦ Ἰσραήλ, ἐπιλέγει νὰ κινδυνεύσει καὶ νὰ βρεθεῖ ἐξόριστος στὴν Αἴγυπτο, τὴν γῆ ὅπου δέσποζε ἡ λατρεία τῶν εἰδώλων.

            Μεγάλη, λοιπόν, πραγματικὰ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸ ἀνθρώπινο γένος. Αὐτὴ τὴν ἀγάπη δὲν πρέπει νὰ τὴ λησμονοῦμε. Ἄν σκεφτόμαστε διαρκῶς ὅτι ὁ Χριστὸς μᾶς ἀγαπάει ὡς παιδιά Του, θὰ πάψουμε νὰ Τὸν θλίβουμε. Ἄν σκεφτόμαστε ὅτι ὁποιοδήποτε τάλαντο ἔχουμε εἶναι προϊὸν τῆς ἀγάπης Ἐκείνου πρὸς ἑμᾶς γιὰ νὰ ἐπιβιώσουμε, ἀλλὰ καὶ νὰ δημιουργοῦμε γιὰ τὸ κοινὸ καλό, τότε θὰ ἀναλώσουμε τὶς δυνάμεις μας μὲ πολλὴ χαρά, ἐπιστρέφοντας τοὺς καρποὺς τῶν ταλάντων μας στὸν Θεό. Ἄν σκεφτόμαστε ὅτι ὁ Θεὸς ὅλους μᾶς ἀγαπάει ἀμερόληπτα, θὰ βλέπουμε τοὺς συνανθρώπους μας ὡς πραγματικὰ ἀδέρφια.

Μετ’ ευχῶν,

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΕΣΠΟΤΙΚΗ ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ 2022 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

              Χαίρετε πάντοτε ἐν Κυρίῳ τεχθέντι!

            Ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, Ἐκεῖνος ποὺ προανήγγειλαν οἱ Προφῆτες, ὁ προσδοκώμενος Ἐμμανουήλ, ὁ γιὰ τοὺς εὐσεβεῖς Ἀθηναίους «Ἄγνωστος Θεός», γεννᾶται σήμερα ἀπὸ τὴν Ἀειπάρθενο Κόρη.

            Μὰ πῶς; Καὶ Παρθένος καὶ Μητέρα; «Ὅπου βούλεται Θεός, νικᾶται φύσεως τάξις»! Χωρὶς τὴν συμβολὴ τοῦ ἄνδρα γεννᾶται, ὅπως, ἄλλωστε, ἔπλασε τὴν παλαιὰ Εὔα χωρὶς τὴν συμβολὴ γυναίκας. Ἄν γεννιόταν ὡς ἄνθρωπος ὅπως γεννηθήκαμε ὅλοι  ἑμεῖς, οἱ χοϊκοὶ καὶ κληρονόμοι τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος, δὲν θὰ ἔδειχνε τὴν θεϊκὴ δυνατότητά Του νὰ κάνει τὰ ἀδύνατα δυνατά. Γιὰ αὐτό, γεννᾶται ἀπὸ  Παρθένο, καὶ μάλιστα Ἁγία, προετοιμασμένη κατάλληλα γιὰ νὰ καταστεῖ ἡ γέφυρα ποὺ θὰ ἕνωνε τὸν Οὐρανὸ μὲ τὴν γῆ. Ἐπέλεξε τὴν Παρθένο τονίζοντας μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ καὶ τὴν ὑπεροχὴ τῆς κατὰ Θεὸν παρθενίας, ἡ ὁποία, δυστυχῶς, τὰ τελευταῖα ἔτη θεωρεῖται μία ἔννοια ξεπερασμένη.

            Καυχιέται σήμερα ἡ ταπεινὴ Βηθλεέμ, διότι ἀξιώθηκε νὰ γίνει ἡ πόλη ἡ ὁποία πρώτη ὑποδέχθηκε στὴ γῆ τὸν Σαρκωθέντα Θεό.

            Εὐφραίνονται οἱ Ἄγγελοι καὶ ἐκτελοῦν τὸ δοξολογικό τους ἔργο, διδάσκοντάς μας πὼς νὰ ὑμνοῦμε τὸν Σωτήρα.

            Ὁ Ἰωσὴφ δὲν στενάζει πιά. Ἀπολαμβάνει πλὲον τὸ ἀποτέλεσμα τῆς ὑπακοῆς του στὸν Ἄγγελο καὶ στέκει μὲ χαρὰ κοντὰ στὴ φάτνη, ὡς προστάτης τῆς Παναγίας καὶ τοῦ Κυρίου.

            Οἱ μέχρι πρὶν λίγο ἀσήμαντοι βοσκοὶ, γράφονται τώρα στὴν ἱστορία, ὡς οἱ πρῶτοι θαυμαστὲς τῆς ἐπὶ γῆς παρουσίας τοῦ Θείου Βρέφους. Μέχρι καὶ τὰ ἄλογα ζῶα λαμβάνουν ἀξία μὲ τὴν γέννησή Του.

            Ὁ οὐρανός, βλέποντας τὸ ἱερὸ πανηγύρι, συνδράμει παρέχοντας τὸ λαμπρὸ ἀστέρι γιὰ νὰ καθοδηγήσει τοὺς καλοπροαίρετους Μάγους ἀπὸ τὰ βάθη τῆς Ἀνατολῆς πρὸς τὸν Ἤλιο τῆς Δικαιοσύνης.

            Μὲ τὴν γέννηση τοῦ Θεανθρώπου ἔρχεται ἡ ἀνατροπή. Ὁ ὑπερήφανος παραβλέπεται καὶ ὁ ταπεινὸς λαμβάνει τὴν δόξα. Ὁ σημαντικὸς τίθεται στὴν ἄκρη γιὰ νὰ λάμψει ὁ ἀσήμαντος. Ἡ παρθενία ἀξιώνεται τῆς μητρότητας. Τὰ παλάτια ζηλεύουν τὴν τιμὴ τῆς φτωχικῆς φάτνης. Τὸ σκοτάδι γεμίζει μὲ Φῶς. Ἡ φτώχεια πλουτίζει. Ὁ πειρασμὸς καὶ οἱ συνεργοί του συνειδητοποιοῦν τὸ τέλος τῆς ἐξουσίας τους. Ὁ Παντοκράτωρ Θεὸς σὲ φάτνη ἀνακλίνεται. Ἔρχεται στὴ γῆ γιὰ νὰ πάμε ἑμεῖς στὸν Οὐρανό. Γίνεται ἄνθρωπος, γιὰ νὰ γίνει ὁ ἄνθρωπος Θεός. Ἔρχεται στὴ γῆ, φωνάζοντας στοὺς δημιουργοὺς τῶν θρησκειῶν: «Ἀφοῦ δὲν καταφέρατε νὰ μὲ βρεῖτε, ἦρθα ἐγὼ νὰ βρῶ ἑσᾶς, δεχθεῖτε τὴν ἀποκάλυψη τῆς ἀλήθειας».

            Ἡ γέννηση τοῦ Θεανθρώπου ἔγινε ἡ αἰτία ὅλων τῶν ἀγαθῶν. Τὸ ὅτι ὁ Χριστὸς σταυρώθηκε καὶ ἀναστήθηκε σκυλεύοντας τὸν θάνατο, τὸ ὅτι ἑμεῖς, «οἱ κατοικοῦντες ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου» εἴδαμε φῶς μέγα, τὸ ὅτι ἡ εἰδωλολατρεία κατατροπώθηκε, τὸ ὅτι τὸ ἑλληνικὸ πνεῦμα συζεύχθηκε μὲ τὴν Ὁρθοδοξία, τὸ ὅτι ἡ γῆ ἔγινε παράδεισος μέσα ἀπὸ τοὺς βίους τῶν Ἁγίων Πατέρων καὶ Μητέρων, τὸ ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔγινε ἐπιτέλους ἐλεύθερος, ὅλα αὐτὰ ἔχουν τὴν ἀρχή τους στὴ σημερινὴ ἑορτή.

            Ἡ τόσο σημαντικὴ αὐτὴ ἑορτὴ τοῦ Χριστιανισμοῦ ἔχει λάβει οἰκουμενικὲς διαστάσεις. Σχεδὸν ὅλοι ἑορτάζουν τὰ Χριστούγεννα. Οἱ ἐκτὸς Ἐκκλησίας ἑορτάζουν μὲ ξενύχτι, μὲ πλούσια γεύματα, μὲ φανταχτερὰ ἐνδύματα, μὲ ποτὰ καὶ τραγούδια. Ἑορτάζουν, ὅμως, δίχως νὰ δίνουν τὴν παραμικρὴ σημασία στὸ Πρόσωπο ποὺ ἔχει τὰ γενέθλιά Του, τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό.

            Τὸ Μυστήριο, ἀγαπητοί, βιώνεται καὶ τιμᾶται μὲ σιγή, μὲ προσευχὴ καὶ ψαλμωδία. Μέσα σὲ τέτοιο, ἅγιο περιβάλλον γεννήθηκε γιὰ τὴν σωτηρία μας ὁ Πανάγιος Θεός. Καλὰ εἶναι καὶ τὰ γεύματα τῆς ἀγάπης ποὺ μᾶς φέρνουν κοντὰ μὲ ἀγαπημένα πρόσωπα, καλὰ καὶ τὰ στολίδια ἀκόμα. Καλά, ἀρκεῖ νὰ εἶναι παρὼν στὴν ἑορτὴ καὶ ὁ Δεσπότης Χριστός, γιὰ νὰ δώσει σὲ ὅλα αὐτὰ νόημα καὶ οὐσία.  Διαφορετικά, δὲν εἶναι παρὰ τυπικὰ στοιχεῖα, τὰ ὁποῖα μᾶς φέρνουν σύντομη χαρὰ καὶ λίγο ἀργότερα μελαγχολία καὶ ἀπογοήτευση. Δὲν εἶναι αὐτὸς ὁ σκοπὸς τῆς ἑορτῆς. Δὲν εἶναι αὐτὸς ὁ σκοπὸς τῶν Χριστουγέννων. Ὁ Χριστὸς γεννήθηκε γιὰ νὰ λαμψει ἡ χαρὰ καὶ ἡ εἰρήνη. Γιὰ αὐτό, καθῆκον μας εἶναι μὲ τὴν μετάνοια, τὴν ταπείνωση καὶ τὴν ἀγάπη, μὲ τὴν προσευχή, τὴν ψαλμωδία καὶ τὴν τήρηση τοῦ μέτρου, νὰ ἐτοιμάσουμε τὴν φάτνη τῆς ψυχῆς μας, γιὰ νὰ γεννηθεῖ μέσα μας ὁ Χριστὸς καὶ νὰ μεταμορφώσει ὄχι μόνο τὸ Δωδεκαήμερο τῶν ἑορτῶν, ἀλλὰ ὅλη τὴν ἐπίγεια ζωή μας.

            Ἀνέφερα ὅτι ὁ Χριστὸς γεννήθηκε γιὰ νὰ ἔλθει ἡ εἰρήνη. Τὴν γέννησή Του, ὡστόσο, ἀκολούθησε ἡ σφαγὴ τῶν νηπίων. Ἑπομένως, γιὰ ποιά εἰρήνη μιλᾶ ἡ Ἐκκλησία; Γιὰ τὴν εἰρήνη τῆς ψυχῆς, τὴν ὁποία οὐδεὶς μπορεῖ νὰ ἀφαιρέσει, ὅσους πολέμους καὶ ἄν ξεσηκώσει, ὅσο σκοτάδι καὶ ἄν παρουσιάσει μπροστὰ στὰ μάτια μας.

            Αὐτὴ ἡ εἰρήνη, συνάμα δὲ καὶ ἡ χαρὰ καὶ τὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ νὰ πλημμυρίσουν τὶς ψυχὲς ὅλων μας. Καὶ μὴν ξεχνᾶμε ποτέ, οὔτε στὰ εὔκολα, οὔτε στὰ δύσκολα τὶ εἶπε ὁ Ἄγγελος στοὺς ταπεινοὺς καὶ ἔντρομους βοσκούς: «Μὴν φοβᾶστε, γιατὶ σᾶς φέρνω χαρμόσυνο ἄγγελμα ποὺ θὰ προκαλέσει μεγάλη χαρὰ σὲ ὅλο τὸν λαό, καθότι γεννήθηκε σήμερα Σωτήρας γιὰ ἑσᾶς».

            Αὐτὸν τὸν Σωτήρα μὲ πίστη νὰ ὑμνοῦμε καὶ νὰ προσπαθήσουμε νὰ ἔχουμε Κυρίαρχο στὴ ζωή μας, στὴ σκέψη μας καὶ στὰ χείλη μας, διότι ἔτσι γεμίζει ἡ ὕπαρξή μας ἀπὸ τὴν εὐλογία τοῦ Σαρκωθέντος Θεοῦ. Σὲ Αὐτὸν ἀνήκει ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν!

Χρόνια πολλά, εὐλογημένα, εἰρηνικὰ καὶ χαρμόσυνα!

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή