Ἡ τῶν Ρωμηῶν Ἁγία Σκέπη

 ὑπό

Ἰωάννου Ν. Καλλιανιώτου

Καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου

τοῦ Scranton

«Ὡς ἐν Βλαχέρναις ἀΰλως ἀνέπτυξας, τήν φωταυγῆ καί σωτήριον Σκέπην σου,

οὕτω καί νῦν ταύτην, ἅπλωσον Ἀχραντε, καί περισκέπασον ταύτην τήν ποίμνην σου,

αὐτῆς γάρ ὑπάρχεις τό στήριγμα.»

Α΄. Τό Ὅραμα τῆς Ἁγίας Σκέπης

Ἦν Κυριακή ἡμέρα καί ἡ δ΄(4^η) ἑωθινή (μέ τό Βυζαντινόν ὡρολόγιον) τῆς α΄(1^ης) τοῦ μηνός Ὀκτωβρίου τοῦ ἔτους 457 ἤ 458 εἰς τήν Βασιλεύουσαν τῶν πόλεων, τήν Κωνσταντινούπολιν. Αὐτοκράτωρ μέν τοῦ Βυζαντίου ἦτο ὁ Λέων Α΄ ὁ Θρᾷξ (ὁ Μακέλλης, 457-474) καί Βασίλισσα ἡ Βηρίνα˙ Πατριάρχης δέ ὁ Ἀνατόλιος (449-458). Εἰς τόν περίλαμπρον καί πάνσεπτον Ἱερόν Ναόν τῶν Βλαχερνῶν[1] ὁλονύκτιος ἀγρυπνία ἐγένετο καί ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας, ὁ διά Χριστόν σαλός ηὑρίσκετο ἐκεῖ συμπροσευχόμενος μέ τόν μαθητήν του, τόν εὐλαβέστατον Ἐπιφάνιον, ὁ ὁποῖος ἔγινεν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως μετωνομασθείς εἰς Εὐφήμιον (489-495), καθ’ ὡς καί μέγα πλῆθος λαοῦ.[2]

            Ὁ μακάριος αὐτός ἀνήρ, ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας, βλέπει ὀφθαλμοφανῶς, ἐν τῇ προαναφερομένῃ ὥρᾳ, τήν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον νά εἰσέρχεται ἐκ τῆς βασιλικῆς πύλης τοῦ νάρθηκος, πολύ ὑψηλήν, εὐπρεπεστάτην καί εὐμεγεθεστάτην ὡς ὑψηλοτέραν τῶν οὐρανῶν, συνοδευομένην ὑπό φοβερᾶς παρατάξεως ἁγίων Ἀγγέλων καί μαζί της ἦσαν ὁ Τίμιος Πρόδρομος καί ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος, χειροκρατοῦντες τήν Βασίλισσαν τῶν Οὐρανῶν. Ἐκ τῶν ἁγίων Ἀγγέλων, ἄλλοι προεπορεύοντο καί ἄλλοι ἠκολούθουν ψάλλοντες ᾄσματα πνευματικά καί πάντερπνα, ἀκουόμενα μόνον ὑπό τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου καί τοῦ Ἐπιφανίου.

            Ἀφοῦ προσηυχήθη ἐπί ἀρκετήν ὥραν ἡ Θεοτόκος, ἠγέρθη καί εἰσῆλθεν εἰς τό Ἱερόν τοῦ Ναοῦ διά τῆς ὡραίας Πύλης, ὅπου ηὑρίσκετο ἡ ἁγία Σορός, ἡ ὁποία περιεῖχεν τό ἱερόν αὐτῆς Μαφόριον. Τό ἔλαβεν καί ἐξελθοῦσα καί πάλιν ἀπό τήν ὡραίαν Πύλην ἐστάθη ἐμπρός τοῦ ἱεροῦ βήματος, τό ἐξετύλιξεν ἀπό τήν Πανάχραντον αὐτῆς Κεφαλήν μέ ὑπεραγίαν σεμνότητα, τό ἐκράτησεν μέ τά ἄχραντά της χέρια καί τό ἥπλωσεν μέγα, ἀπαστράπτον καί φοβερόν ἄνωθεν τοῦ περιεστῶτος λαοῦ καί τούς ἐσκέπασεν. Αὐτό τό μέγα θαῦμα, τό ἔβλεπαν οἱ μακάριοι αὐτοί ἄνδρες ἐπί ἀρκετήν ὥραν ἐφηπλωμένον νά λάμπῃ ὅπως καί ἡ ἀστραπή, ὡς ἤλεκτρον ἐξαστράπτον. Καθ’ ὅν χρόνον ἡ Κυρία Θεοτόκος ηὑρίσκετο ἐντός τοῦ ναοῦ καί ἡ ἁγία Σκέπη της ἐφαίνετο ἡπλωμένη, διένεμε αὕτη χάριν καί εὐλογίαν. Κατόπιν ἤρχισεν νά ἀνεβαίνῃ πρός τόν οὐρανόν μαζί μέ τήν ἁγίαν Σκέπην της καί νά χάνεται εἰς τά ὕψη τῶν οὐρανῶν. Ἡ ἁγία Σκέπη ἦτο ἡ Χάρις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἡ διά τοῦ ἱεροῦ της Μαφορίου, τό ὁποῖον ηὑρίσκετο καί ἐφυλάσσετο ἐκεῖ εἰς τόν ναόν τῶν Βλαχερνῶν, παρεχομένη πρός τούς πιστούς.[3]

            Ἡ Ἁγία Σκέπη εἶναι ἡ ἐλπίς ἡμῶν εἰς τοιούτους φοβερούς καί πονηρούς καιρούς ὅπου διάγομεν. Εἰς τήν Ὑπερευλογημένην Παρθένον, τήν Μητέρα τοῦ Κυρίου,[4] τήν δίδουσαν εἰς ἡμᾶς τήν Σκέπην της τήν κραταιάν καταφεύγομεν, ἵνα ἐκ πάντων τῶν κινδύνων λυτρώσῃ ἡμᾶς, ἵνα ἐκ τῶν ἐπερχομένων δεινῶν ὑπερασπισθῇ ἡμᾶς καί ἵνα ἐκ τῶν πολεμίων τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Ἑλληνισμοῦ διαφυλάξῃ ἡμᾶς ἀβλαβεῖς καί σεσωσμένους ὑπό τήν Σκέπην Αὐτῆς τήν Ἁγίαν.[5] Ἡ Ὑπέραγνη Παρθένος Μαρία[6] εὑρίσκεται, ἀφ’ ἑνός, μεταξύ τοῦ Χριστοῦ καί Υἱοῦ της, τοῦ ὄντος κεφαλῆς τῆς Ἐκκλησίας καί ἀφ’ ἑτέρου, μεταξύ τῶν πιστῶν τῶν ὄντων σῶμα τῆς Ἐκκλησίας Αὐτοῦ˙ ὑπερκειμένη μέν τῆς Ἐκκλησίας, ὡς οὖσα ἀληθῶς ἀνωτάτω πάντων τῶν κτισμάτων, πλησιάζουσα δέ τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν ὡς δωρησαμένη εἰς Αὐτόν τήν σάρκα. Ὡράθη ἐπανειλημμένως καί συνεχίζει νά ὁρᾶται ἕως τῶν ἡμερῶν μας ὡς ἑστῶσα εἰς τόν ἀέρα μεταξύ οὐρανοῦ καί γῆς, μεταξὐ Θεοῦ καί ἀνθρώπων, μεταξύ τοῦ ἀγωνοθέτου Χριστοῦ καί τῆς ἀγωνιζομένης γνησίας Παραδοσιακῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

            Πράγματι, ἡ Ἁγία Σκέπη διαφυλάττει, κοσμεῖ καί στολίζει ὅλους τούς Ὀρθοδόξους˙ διαφυλάττει μέν, ὅταν τούς ὁρατούς καί ἀοράτους ἐχθρούς ἀποδιώκῃ μακράν ἐξ ἡμῶν˙ ὅταν ἐλευθερώνῃ τούς αἰχμαλώτους τῇ ἁμαρτίᾳ ἀπό τά δεσμά των˙ ὅταν τούς τυραννουμένους ὑπό τῶν ἀκαθάρτων πνευμάτων ἐλευθεροῖ˙ ὅταν τούς θλιβομένους παραμυθῆται˙ ὅταν τούς ἀδικουμένους ὑπερασπίζηται˙ ὅταν τούς πεινασμένους τρέφῃ˙ ὅταν εἰς τούς ἐν τρικυμίᾳ γίνεται λιμήν˙ ὅταν τούς ἀσθενεῖς ἐπισκέπτεται˙ καί ὅταν τάς Ἱεράς της Μονάς καί Ναούς ἐν τῷ κόσμῳ διασπείρῃ. Κοσμεῖ δέ ἡμᾶς, σκέπουσα ἐνώπιον Θεοῦ τήν γύμνωσιν τῆς ἀθλίας ἡμῶν ψυχῆς, καί διά μέν τῶν ὑψηλῶν αὐτῆς ὑπουργημάτων, ὡς διά πολυτίμων στολῶν κατακοσμοῦσα˙ διά δέ τῶν πολλῶν αὐτῆς χαρίτων, ὡς ἀνεξαλείπτων θησαυρῶν, ἀναπληροῦσα τήν ἔνδειαν ἡμῶν, εὐαρέστους ἡμᾶς ἀποκαθιστᾷ εἰς τόν Κύριον καί Θεόν ἡμῶν. Σκέπει, κοσμεῖ καί στολίζει, ὅλους ἡμᾶς, ὅταν τούς μή ἔχοντας τό τοῦ γάμου ἔνδυμα περιβάλλῃ διά τῆς ἱερᾶς αὐτῆς Ἐσθῆτος καί ἀπεργάζηται, οὕτως ὥστε νά μή φαίνεται ἐνώπιον τοῦ παντεφόρου ὀφθαλμοῦ τοῦ Θεοῦ ἡ αἰσχύνη τῆς ψυχικῆς ἡμῶν γυμνότητος, ἥτις προεικονίσθη ποτέ διά τῆς ἀοράτου καί ἀκατασκευάστου γῆς, κεκαλυμμένης οὔσης τότε διά τῶν ὑδάτων.

Β΄. Ἡ Ἁγία Σκέπη ὡς Προστάτις τῆς Ρωμανίας

Εἰς τούς δισχιλιετεῖς ἀγῶνάς του ὁ Ἑλληνισμός εἶδεν ὁλοφάνερα τήν προστασίαν τῆς Παναγίας καί πολλάς φοράς ζωντανά θαύματα, τά ὁποῖα τόν ὡδήγησαν εἰς τήν νίκην τοῦ Ἔθνους καί τόν θρίαμβον τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἁπλοῖ ἄνθρωποι δέχονται πάμπολλα θαύματα καί βλέπουν ἀμέτρητα ὁράματα τῆς Ἐπικούρου Παναγίας μας. Ζωντανόν καί ὁλοφάνερον θαῦμα τῆς Παναγίας, εἶναι ἡ σωτηρία τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπό τούς Ἀβάρους καί τούς Πέρσας, οἱ ὁποῖοι ἐπολιόρκησαν τήν Πόλιν ἐκ ξηρᾶς καί θαλάσσης,  ἐνῷ ἔλειπεν εἰς ἐκστρατείαν ὁ Αὐτοκράτωρ Ἡράκλειος (610-641).[7] Εἰς τήν κρίσιμον ἐκείνην ὥραν κατέφυγον εἰς τήν Παναγίαν˙ εἰς τόν Ἱερόν Ναόν τῶν Βλαχερνῶν, ὅπου καί πάλιν γίνονται δεήσεις. Ὁ Πατριάρχης Σέργιος (610-638) κρατῶν εἰς τάς χείρας του τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας ἐνεθάρρυνε τόν ὀλίγον στρατόν, ὁ ὁποῖος εἶχε λάβει θέσεις ἀμύνης εἰς τό φρούριον τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Τότε, τό 626 μέ τήν βοήθειαν τῆς Παναγίας τῆς Ὑπερμάχου Στρατηγοῦ, ὁ ἐχθρικός στρατός ἐνικήθη καί ἔλυσε τήν πολιορκίαν. Ὁ ἀρχηγός τῶν βαρβάρων Χαγάνος, κατά τήν διάρκειαν τῶν μαχῶν, ἔβλεπε μέ τρόμον «γυναῖκα σεμνοφοροῦσαν καί περιτρέχουσαν τό τεῖχος, μόνην οὖσαν». Ἡ νίκη ἐκείνη ἀπεδόθη τῇ θείᾳ προστασίᾳ τῆς Ὑπερμάχου Στρατηγοῦ Παρθένου Μαρίας. Ἀπό τό γεγονός αὐτό καθιερώθη ἡ Ἱερά Ἀκολουθία τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου, ψαλλομένη ἐν ὀρθοστασίᾳ τῶν ἐκκλησιαζομένων, καί ἀποτελεῖ τήν κατ’ ἐξοχήν εὐχαριστήριον ἀκολουθίαν τῶν Χαιρετισμῶν τῆς Θεομήτορος ἡμῶν.

            Δέν ἦτο ὅμως αὕτη ἡ μοναδική περίπτωσις τῆς συμπαραστάσεως τῆς Ξυνηγόρου Παναγίας πρός τό ἀγωνιζόμενον Ὀρθόδοξον Ἔθνος μας. Ὅπως ἀναφέρει ὁ Βυζαντινός χρονογράφος Θεοφάνης, καί ἐπί Αὐτοκράτορος Κωνσταντίνου Δ΄ τοῦ Πωγωνάτου (668-685), ἐσώθη καί πάλιν ἡ Κωνσταντινούπολις ἀπό τούς Μουσουλμάνους Ἄραβας τῷ 677, οἱ ὁποῖοι τήν εἶχον πολιορκήσει καί τελικῶς, ἠναγκάσθησαν νά φύγουν ἄπρακτοι «αἰσχυνθέντες τῇ τοῦ Θεοῦ βοηθείᾳ καί τῆς Θεομήτορος». Ἐπίσης, τό 717, ἐπί Αὐτοκράτορος Λέοντος Γ΄ τοῦ Ἰσαύρου (717-741), ἡ Κωνσταντινούπολις σώζεται καί πάλιν ἀπό τήν βαρβαρικήν ἐπιδρομήν τῶν Ἀράβων, διότι οἱ εὐσεβεῖς κάτοικοί της κατέφυγον εἰς τήν θείαν Προστασίαν. Μέ τόν Τίμιον Σταυρόν καί τήν Εἰκόνα τῆς Παναγίας[8] ἀνά χείρας ἐκύκλωσαν τό τεῖχος ἔσωθεν καί παρεκάλουν τόν Θεόν νά τούς σώσῃ. Σφοδρά καταιγίς ἐκτύπησε τότε τόν στόλον τῶν Ἀράβων εἰς τήν Προποντίδα καί ἐβύθισεν 2.500 πλοῖα καί ἐπνίγησαν 60.000 ἄνδρες. Ἡ παρουσία τῆς Παναγίας καί ἡ βοήθειά της ἀναφέρεται εἰς πολλάς ἄλλας νίκας τοῦ Βυζαντινοῦ καί Μεταβυζαντινοῦ Ἑλληνισμοῦ, καθ’ ὡς καί κατά τούς Ἐθνικούς ἀγῶνας τοῦ 1821 ἕως τό 1940, ἀλλά καί ἕως σήμερον. Παρουσιάζεται ὀφθαλμοφανῶς δέ Αὕτη ὡς Προστάτις καί Βοηθός τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Ἑλληνισμοῦ.

            Προσφάτως, κατά τόν Β΄ Παγκόσμιον Πόλεμον, τό 1940, ὅταν ἐπετέθησαν ἐναντίον τῆς μικρᾶς καί ἀδυνάτου Ἑλλάδος τά ἑκατομμύρια τῶν Ἰταλῶν[9] καί Γερμανῶν, ἡ Παναγία καί πάλιν ὑπῆρξεν προστάτις καί ὑπέρμαχος Στρατηγός. Ἡ θεοειδής παρουσία της εἰς τό μέτωπον διεπιστώθη εἰς πάρα πολλάς περιπτώσεις. Ἀναφέρομεν μόνον δύο περιπτώσεις, αἱ ὁποῖαι συνέβησαν, ἡ μέν πρώτη εἰς τόν τομέα ὅπου ὑπηρετοῦσεν ὁ μακαριστός Ἀρχιμανδρίτης Χαράλαμπος Βασιλόπουλος, εἰς ἕναν Ἀνθυπασπιστήν, τόν Νικόλαον Γκάτζαρον, καί ὁ ὁποῖος ἔγραψεν, ὅτι ἀκριβῶς συνέβη, εἰς τόν π. Χαράλαμπον˙ ἐπίσης ἔχομεν τήν ἀναφοράν τοῦ ἐν λόγῳ ἀξιωματικοῦ πρός τόν Διοικητήν του.[10]  Μετά τήν ἐμφάνισιν τῆς φιλτάτης Παναγίας, ὅλοι οἱ στρατιῶται ἔδωσαν τόν πτωχόν ὀβολόν των καί μέ προθυμίαν ἐκτίσθη, εἰς τό μέρος ἐκεῖνο τῆς ἐμφανίσεως, Ναός τῆς Παναγίας. Ἡ δευτέρα περίπτωσις εἶναι μία διήγησις τήν ὁποίαν ἔκαμεν εἰς τόν συγγραφέα εἷς ἕτερος λοχαγός τοῦ στρατοῦ μας καί μετέπειτα ἱερέας τοῦ Ὑψίστου, ὁ πατήρ Χαράλαμπος.

            Τό πλῆρες κείμενον τῆς ἀπαντητικῆς ἐπιστολῆς τοῦ Ἀνθυπασπιστοῦ Νικολάου Γκατζάρου καί τῆς ἀναφορᾶς του πρός τό Τάγμα του, ἔχει ὡς ἑξῆς:

                                                                                                            «Ἐν Ἰωαννίνοις τῇ 3-2-1968

            Πανασιολογιώτατε,

            Ὁ ἀδελφός μου Σωτήρης δι’ ἐπιστολῆς του μοί διεβίβασε τήν ὑμετέραν παράκλησιν, ὅπως σᾶς γράψω περί τοῦ ὑπ’ ἐμοῦ ὁράματος τῆς Θεοτόκου κατά τόν Ἑλληνοϊταλικόν πόλεμον 1940-41.

            Ἐν τῇ προσπαθείᾳ μου νά ἐρευνήσω εἰς τά ἀτομικά μου ἀρχεῖα πρός ἀνεύρεσιν τῆς ἀναφορᾶς μου, τήν ὁποίαν τότε ὑπέβαλον, ἐβράδυνα.

            Ἐτύγχανον Διμοιρίτης τῆς Γ΄ Διμοιρίας (2^ου Λόχου, Ι Τάγματος 40^ουΣυν/τος Εὐζώνων) ὅτε εἰς τήν περιοχήν Α΄ τοῦ χωρίου Γκολέμι ἐν Β. Ἠπείρῳ (Ἀλβανία) κατά μίαν προσωρινήν ἀνάπαυλαν τοῦ Τάγματος ἐν ἐφεδρείᾳ, καθ’ ἥν δέν ἐδικαιολογεῖτο παραίσθησις ἤ ὀλιγοψυχία, συνέβη τό ὅραμα.

            Θεωρῶ λοιπόν ἐπιβεβλημένον μου καθῆκον νά σᾶς ἐνημερώσω περί τοῦ γεγονότος ἐκείνου.

            Τοῦτο περιγράφεται ἐν τῇ ὑποβληθείσῃ ἀναφορᾷ μου, τῆς ὁποίας ἀκριβές ἀντίγραφον σᾶς ἐγκλείω.

            Ἐπειδή ὡς Χριστιανός δέν ἐπιθυμῶ θόρυβον περί τό ὄνομά μου παρακαλεῖσθε θερμότατα, ὅπως μείνω ἄγνωστος, πρᾶγμα ὅπερ ἔχω καί ὡς ἀρχήν.

                                                                                  Μετά σεβασμοῦ

                                                                                                Νικόλαος Γκάτζαρος

                                                                                    Ὁδός Λόρδου Βύρωνος 9, Ἰωάννινα»

«Ἀριθ. Δ.Υ.                                                                             Ἐν Τ.Τ. 712 τῇ 3ῃ Μαρτίου 1941

                                   

  Ὁ Ἀνθυπασπιστής Γκάτζαρος Νικόλαος

Πρός τό Ι/40 Τάγμα Εὐζώνων

             Ἐνταῦθα

«Περί ἐμφανίσεως τῆς Παναγίας καί τῶν δοθεισῶν μοι ὑπ’ Αὐτῆς ἐντολῶν»

            Λαμβάνω τήν τιμήν νά ἀναφέρω ὑμῖν ὅτι χθές τήν Κυριακήν, 2 Μαρτίου ἐ. ἔ. καί  περί ὥραν 8^ην μ. μ. μετέβην εἴς τι παρακείμενον τοῦ καταυλισμοῦ 2^ου Λόχου τοῦ Τάγματος Ὑμῶν μικρόν ὕψωμα ἀπέχον περί τά 300 μέτρα, χάριν περιπάτου, αἰσθανθείς τήν ἀνάγκην κινήσεως. Μία μυστηριώδης δύναμις ὡσάν νά μέ ὤθη πρός τά ἐκεῖ. Ὁ ἀήρ ἔχει ἤδη παύσει νά φυσᾷ καί ὁ οὐρανός ἦτο ἀστερόης. Κατά τήν ἐπιστροφήν μου εἰς τήν σκηνήν, δέν ἔχω ἀριθμήσει 10 βήματα, ὅτε αἰφνιδίως ἐνεφανίσθη ἐμπρός μου καί μοῦ ἀνέκοψε τόν δρόμον μία γυνή μαυροφόρα ἔχουσα σεμνήν τήν ἐμφάνισίν της. Τό πρόσωπόν της διεκρίνετο χαρακτηριστικῶς εἰς τό βραδυνό ἡμίφως. Εἰς τό θέαμα τοῦτο καταληφθείς ἐξ ἀπροόπτου, κατ’ ἀρχάς ἐξεπλάγην, κατόπιν ὅμως αὐτοστιγμεί συνῆλθον ἐκ τοῦ τρόμου, ἐπειδή ἐγνώριζον, ὅτι πολλάκις ἡ Παναγία ἐνεφανίσθη εἴτε ὡς ὅραμα, εἴτε καθ’ ὕπνον κατά τάς πολεμικάς ἐπιχειρήσεις τοῦ Στρατοῦ μας.

            Ἐγώ ὅλως μηχανικῶς ἔλαβον θέσιν ἡμιγονυπετῆ, ἵνα ἀσπασθῶ τήν δεξιάν Της. Ἐκ τῆς συγκινήσεως οἱ ὀφθαλμοί μου ἐδάκρυζον, οἱ πόδες καί τά χείλη μου ἔτρεμον ἐπί πολλήν ὥραν. Ἤκουσα νά ὁμιλῇ: «Εἶμαι ἡ Παναγία. Μή φοβεῖσαι παιδί μου, εἶπε! Ἐγώ ἐνεφανίσθην νά σοῦ εἴπω τρεῖς λόγους, τούς ὁποίους νά μή λησμονήσῃς:

1) Ὁ παρών πόλεμος ἐκηρύχθη ἀπροκαλύπτως καί ἀναιτίως ὑπό τῆς Ἰταλίας ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος. Θελήματί μου ἡ Ἑλλάς θά ἐξέλθῃ τούτου νικηφόρως.

2) Ὁ πόλεμος οὗτος ἐκηρύχθη ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος, ἵνα γνωρίσῃ ὁ κόσμος ὅτι ἀφορμή τούτου εἶναι ἡ ἀπομάκρυνσίς του ἐκ τῆς Χριστιανικῆς θρησκείας, καθ’ ἥν ὕβριζεν, ἐβλασφήμει τά θεῖά της καί ἔρρεπε πρός τόν ἐκφυλισμόν καί τήν ἀκολασίαν καί οὕτως συμμορφωθῇ, ἵνα μάθῃ ὅτι ὑπάρχει καί προΐσταται ὁ Θεός. Τρανώτατα δέ τεκμήρια τῆς ὑπάρξεως ταύτης εἶναι τά συχνά θαύματα τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ.

3) Ἔπρεπε νά μάθῃ ὁ κόσμος, ὅτι τό δίκαιον πάντοτε ὑπερισχύει τῆς βίας.

            Ἀνάφερε λοιπόν ταῦτα καί ἐγγράφως εἰς τόν Διοικητήν σου, ἵνα μή πτοηθῇ πρό οὐδενός κωλήματος, καθότι ὑπό τήν προστασίαν Μου ὁ Ἑλληνικός Στρατός θά νικήσῃ!»   

            Μεθ’ ὅ ἐν τῇ ἐξαφανίσει Της οἱ ὀφθαλμοί μου ἐθαμβώθησαν.

            Ἐν τέλει συνῆλθον ἐν μέρει καί κατηυθύνθην ἀμέσως εἰς τήν σκηνήν ὑμῶν, ὅπου ἔξωθι ταύτης ἀνέφερον ὑμῖν τό συμβάν προφορικῶς.

                                                                                                                        Νικόλαος Γκάτζαρος»

            Περαιτέρω, πρό πολλῶν ἐτῶν, συνήντησα ἕνα ὑπερήλικα ἱερέα, τόν σεβαστόν π. Χαράλαμπον, εἰς μίαν Ἱεράν Μονήν, ὅπου ἡ κόρη του ἦτο μοναχή εἰς ταύτην. Εἰς συζήτησιν, τήν ὁποίαν ἐκάμαμεν, μοῦ εἶπεν ὅτι ἦτο λοχαγός τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ καί ἐπολέμησεν εἰς τήν Βόρειον Ἤπειρον κατά τόν Β΄ Παγκόσμιον Πόλεμον. Ἀλλ’ ὅταν εἶδεν ὅτι εἰς τόν πόλεμον αὐτόν, οἱ Ἕλληνες εἶχον ἀρωγόν, προστάτιν καί στρατηγόν τήν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον, μέ τήν λῆξιν τοῦ πολέμου ἐπῆγε καί ἔγινε ἱερέας. Αὕτη ἦτο ἡ μετάλλαξίς του μέ τά ἀμέτρητα ὁράματα καί θαύματα τῆς Παναγίας μας, τά ὁποῖα εἶδεν ἰδίοις ὄμμασι. «Ἔβλεπον συνεχῶς, Ἕλληνες καί Ἰταλοί, ὅταν τά ἐχθρικά ἀεροπλάνα ἔρριχναν τάς βόμβας των εἰς τάς Ἑλληνικάς θέσεις, μίαν μαυροφορεμένην γυναῖκα νά πιάνῃ ταύτας εἰς τόν ἀέρα, πρίν πέσουν εἰς τόν στρατόν μας καί νά τάς ρίπτῃ εἰς τήν θάλασσαν (Ἀδριατικήν). Ἄλλας φοράς, τήν ἔβλεπον εἰς τά ὑψώματα, ὅπου ὡδηγεῖτο ὁ στρατός διά μίαν μάχην καί τούς ἔλεγεν, “ἀπ’ ἐδῶ νά πᾶτε”, καί ὄχι πρός τήν λανθασμένην κατεύθυνσιν, τήν ὁποίαν εἶχον.»

            «Ἑκάστην Κυριακήν», συνεχίζει ὁ π. Χαράλαμπος, «εἴχομεν Θείαν Λειτουργίαν κάτω ἀπό μίαν μεγάλην σκηνήν καί αἱ βόμβαι τῶν Ἰταλικῶν ἀεροπλάνων ἔπιπτον συνεχῶς πέριξ ἡμῶν, ἀλλ’ οὐδεμία ἐπί τῆς σκηνῆς, ὥστε νά διακοπῇ ἡ Θεία Λειτουργία ἤ νά τραυματισθῇ κανείς ἀπό τούς φαντάρους μας. Μίαν Κυριακήν τρεῖς στρατιῶται ἐφοβήθησαν νά ἔμβουν εἰς τήν σκηνήν διά τήν Θείαν Λειτουργίαν διότι ὁ βομβαρδισμός ἦτο συνεχής καί ἀνηλεής ἀπό τά ἐχθρικά ἀεροπλάνα. Εἰσῆλθον δέ οὗτοι ἐντός τοῦ χαρακώματος (καταφυγίου-ὀρύγματος), ὥστε νά προστατευθοῦν ἀπό τάς βόμβας. Ἀλλά δυστυχῶς, μία βόμβα πίπτει εἰς τήν εἴσοδον τοῦ ὀρύγματος καί εἰσερχομένη ἐντός τούτου, ἐφόνευσε καί τούς τρεῖς στρατιώτας μου. Ἡμεῖς, οἱ ὁποῖοι εἴμεθα εἰς τό ἀντίσκηνον παρακολουθοῦντες τήν Θείαν Λειτουργίαν δέν ἀπάθαμεν τίποτε, καθ’ ὅτι αἱ βόμβαι ἔπιπτον δίπλα της. Αὕτη ἦτο ἡ Σκέπη τῆς Παναγίας μας καί ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ διά τόν δίκαιον ἀμυντικόν μας ἀγῶνα κατά τῶν αἱρετικῶν βαρβάρων τῆς Δύσεως.»

            «Αὕτη ἡ κατάστασις ἦτο συνεχής καί τά θαύματα τῆς Παναγίας μας καθημερινά. Δι’ αὐτό καί ὅταν ἐτελείωσεν ὁ πόλεμος, δέν ἦτο δυνατόν πλέον νά παραμείνω ὡς ἀξιωματικός εἰς τόν στρατόν μας, ἀλλ’ ἐπῆγα καί ἔγινα ἱερέας, διά νά προσφέρω τήν πενιχράν μου βοήθειαν εἰς τόν λαόν μας, τόν λαόν τοῦ Θεοῦ, τόν περιούσιον λαόν μας, τόν ὁποῖον σκέπει ἡ Μήτηρ τοῦ Θεοῦ καί διά τῆς ὁποίας τήν Σκέπην θά τῆς εἶμαι πάντοτε εὐγνώμων.» Αὕτη ἦτο ἡ διήγησις καί ἡ θεία ἐμπειρία, ἀλλά καί ὁ βίος τοῦ σεβασμίου πατρός Χαραλάμπους καί πρώην ἥρωος λοχαγοῦ τῆς θεοσκέπου πατρίδος μας.  

            Ἀκόμη, πρό ὀλίγων ἐτῶν, εἷς σεβάσμιος Ἁγιορείτης πατήρ εἶδεν τήν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον εἰς παρόμοιον ὅραμα ὡς ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας ὁ διά Χριστόν σαλός. Ἐφανερώθη ἡ Παμμακάριστος Καταφυγή καί Ὑπεράσπισις ἡμῶν ἄνωθεν τοῦ Ἁγίου Ὄρους νά σκέπῃ τοῦτο καί ὁλόκληρον τήν Ἑλλάδα, περιστοιχιζομένη ὑπό τῶν Ἁγίων, Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καί Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου. Ὑπεράνω τῆς Θεοτόκου ἐθεάθη ὁ Υἱός της ὁ Ἀγαπητός, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός καί τῆς λέγει˙ «Μητέρα φύγε ἀπ’ ἐκεῖ καί σταμάτα νά σκεπάζῃς αὐτούς τούς ἀνθρώπους, δέν βλέπεις τάς ἀνομίας των καί τήν ἀποστασίαν των;» Ἡ Ὑπεραγία Μητέρα Του καί Σκέπη ἡμῶν ἀπαντᾷ μέ ἀγάπην καί στοργήν δι’ ἡμᾶς, εἰς τόν Υἱόν της λέγουσα˙ «Υἱέ μου, ὑπάρχουν τόσοι καλοί πατέρες εἰς τό Ἅγιον Ὄρος, οἱ ὁποῖοι Σέ ὑμνοῦν καί Σέ δοξάζουν συνεχῶς˙ δι’ αὐτούς καί μόνον θά πρέπει νά σωθῇ καί ὁλόκληρος ἡ χώρα.»[11] Ὅπως βλέπομεν, ἡ Ἁγία Σκέπη συνεχίζει νά προστατεύῃ ἡμᾶς ἀπ’ ὅλα τά, λόγῳ τῶν ἁμαρτιῶν μας, δεινά μας διότι ἄνευ αὐτῆς, ἡ ἄνωθεν κατερχομένη ἐφ’ ἡμᾶς τιμωρία θά πρέπει νά εἶναι βεβαία, μείζονα καί σύντομος. Ἡ Παναγία μας, ἡ Πλατυτέρα τῶν οὐρανῶν, ἐξακολουθεῖ νά βοηθᾷ τούς Ὀρθοδόξους, σκέπουσα καί διαφυλάττουσα ἡμᾶς διά τῆς ὁρατῆς πρός τούς ἐν ζωῇ ἁγίους της καί τῆς ἀοράτου πρός ἡμᾶς προστασίας της. Τοῦτο, λοιπόν, τό σημεῖον ἔδωκεν ἡ Πανάχραντος Σκέπη ἡμῶν καί πάλιν εἰς τούς φοβουμένους τόν Θεόν, τόν Υἱόν της καί Κύριον ἡμῶν.

Ὅθεν ἐν κατανύξει, ἄς βοήσωμεν καί ἡμεῖς σήμερον, λέγοντες ἐν παρακλήσει πρός Αὐτήν. Σκέπασον ἡμᾶς, τήν Ὀρθόδοξον ἡμῶν πατρίδα καί πάντας τούς Ὀρθοδόξους ἀδελφούς μας ἁπανταχοῦ τῆς γῆς,[12] ἐν τῇ Σκέπῃ Σου Παναγία Παρθένε, ἡ Ἐλπίς καί Προστασία ἡμῶν, κατά τάς ἡμέρας ταύτας τάς πονηράς, τῆς ἀθεΐας, τῶν αἱρέσεων, τοῦ οἰκουμενισμοῦ, τῆς παγκοσμιοποιήσεως καί τῆς ἀποστασίας˙ σκέπασον ἡμᾶς καί τήν ὑπό διωγμόν πατρίδα μας. Πᾶσαι δέ αἱ ἡμέραι ἡμῶν εἰσί πονηραί, καί βλέπομεν εἰς αὐτάς πονηρά καί πράττομεν  πονηρά καί ζῶμεν πονηρά, θησαυρίζοντες ἐπί τῆς γῆς πλοῦτον καί δόξαν ἀνθρωπίνην, εἰς ἑαυτούς ὀργήν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς, ἅπασαι δέ αἱ τοιαῦται πονηραί ἡμέραι καί ἔργα ἡμῶν χρήζουσι τῆς Σοῦ πανευσπλάγχνου Σκέπης καί Ἱερᾶς μεσιτείας. Σκέπασον ὅθεν ἡμᾶς Δέσποινα τοῦ κόσμου κατά πάσας τάς ἡμέρας ἡμῶν, τάς δυσκόλους ἡμέρας, τάς ὁποίας ἤδη διάγομεν ἐν τῇ ἀντιορθοδόξῳ ξενιτείᾳ τῆς γῆς καί τάς δυσμενεστέρας τοιαύτας ἅς ἀκολουθοῦν, μάλιστα δέ κατά τήν δεινήν ἐκείνην ἡμέραν, κατά τήν ὁποίαν ἡ ψυχή ἡμῶν μέλλει νά χωρισθῇ ἀπό τοῦ σώματος, πρόφθασον τότε Παναγία Μητέρα, βοήθησον καί σκέπασον ἡμᾶς ἐκ τῶν ἐναερίων πονηρῶν πνευμάτων καί τῶν δυσκόλων τελωνίων˙ ἀλλά καί κατά τήν φοβεράν ἡμέραν τῆς κρίσεως, σκέπασον ἡμᾶς διά τῆς μυστικῆς Σου χρεωλύτιδος Σκέπης. Ἀμήν.

Γ΄. Ἐπίλογος

Εἰς τήν συνείδησιν τοῦ Ἑλληνορθοδόξου ἡμῶν Ἔθνους, ἡ Παναγία κατέχει τήν πρώτην θέσιν μετά τήν Ἁγίαν Τριάδα.[13] Ἡ Ἑλλάς ἀπό τήν πρώτην στιγμήν τοῦ ἐκχριστιανισμοῦ της, τῷ σωτηρίῳ ἔτει ν΄ (50ῳ) μ.Χ., ἔταξε τήν Θεοτόκον ὡς Προστάτιδα καί Πολιοῦχον αὐτῆς. Ἐσταμάτησε δέ τότε τήν λατρείαν τῶν εἰδώλων. Ἡ Παρθένος Ἀθηνᾶ τῶν εἰδώλων εἰς τάς Ἀθήνας ἐξεδιώχθη[14] καί εἰς τήν θέσιν της ἐτέθη μέ δόξαν καί τιμήν ἡ Παρθένος Μαρία. Ὁ ναός τοῦ Παρθενῶνος εἰς τήν Ἀκρόπολιν τῶν Ἀθηνῶν, ὁ ὁποῖος ἦτο ναός τῆς Ἀθηνᾶς, μετετράπη εἰς Ναόν τῆς Παρθένου Μαρίας.

            Δυστυχῶς, ἡ δικαία τοῦ θεοῦ ὀργή, λόγῳ τῆς ἀποστασίας μας, θά εἶχεν ἐπέλθει εἰς ἡμᾶς, ἀλλά χάριν τῆς Ὑπεραγίας Σκέπης ἡμῶν, παραμένομεν ἀπρόσβλητοι καί μᾶς δίδεται ἡ εὐκαιρία δι’ εἰλικρινῆ μετάνοιαν. Εἶναι φανερόν ὅτι θά εἴχωμεν ἀπολεσθῆ διά τάς ἁμαρτίας ἡμῶν, ἐάν δέν ἔσκεπεν ἡμᾶς ἡ Πανεύσπλαγχνος Δέσποινα. Καί τῷ ὄντι, ἐάν δέν ἐδέετο ἀκαταπαύστως ὑπέρ ἡμῶν ἡ Προστάτις μας, ποῖος ἤθελεν λυτρώσει ἡμᾶς ἐκ τοιούτων κινδύνων; Ποῦ δυνάμεθα κρυβώμεθα ἐκ τῆς ὀργῆς τοῦ Κυρίου; Οὐδαμοῦ εὑρίσκομεν σκέπην οἱ τάλανες, καί δή ἐγώ ὁ ἔσχατος τῶν ἀνθρώπων, νά προσδράμωμεν, εἰμή εἰς τήν Δέσποιναν τοῦ κόσμου, ἥτις δι’ ἑαυτήν λέγει διά Πνεύματος Ἁγίου˙ «Ὡς ὁμίχλη κατεκάλυψα γῆν.»[15]

            Ἡ δύναμίς μας ἠμπορεῖ νά ἐνισχυθῇ μόνον μέ τήν ἐν Κυρίῳ κοινωνίαν μας, ὡς ἄτομα καί Ἔθνος, ὥστε νά ἀντιστεκώμεθα εἰς τά τεχνάσματα τῶν ὀργάνων τοῦ πονειροῦ (ἀθέους, παγκοσμιοποιητάς, φιλελευθέρους, μοντερνιστάς, διαστροφεῖς, αἱρετικούς, δουλοπρεπεῖς ἀνθέλληνας καί ἐχθρούς τῆς Ὀρθοδοξίας) καί εἰς τό ἠθικόν καί πνευματικόν σκότος τοῦ αἰῶνος τούτου. Ἡ παροῦσα κατάστασις τῆς χώρας μας εἶναι χειρίστη τῆς τοιαύτης τοῦ 1940, διότι οἱ τρέχοντες ἡγέται μας λέγουν μόνον ΝΑΙ εἰς τούς ἐχθρούς μας˙ δέν γνωρίζουν τήν ἀλήθειαν, τήν ἱστορίαν μας, τόν πολιτισμόν μας, τήν πίστιν μας καί παράδοσίν μας, ἀλλ’ εἶναι καί κατά τῆς Ἑλληνορθοδόξου παιδείας μας,[16] ἀποδεικνύοντες ὅτι δέν ἔχουν οὔτε Ἑλληνικήν συνείδησιν ἤ ὁποιονδήποτε ἐνδιαφέρον διά τήν χώραν καί τούς πολίτας της. Συνεπῶς, ἡ ἐλπίς σωτηρίας μας δέν ἠμπορεῖ νά εἶναι οὗτοι, ἀλλά μόνον ὁ Θεός καί ἡ Ἁγία Σκέπη.

            Ὁ σημερινός κόσμος βιώνει τήν τραγικότητα τοῦ μεγαλυτέρου ἀδιεξόδου τοῦ ἀθέου πολιτισμοῦ του˙ ἑνός ἀνθρωποκεντρικοῦ (καί οὐχί Χριστοκεντρικοῦ) καί ἐγωκεντρικοῦ ὑποπολιτισμοῦ, ὁ ὁποῖος σταθερῶς, «νομικῶς» καί «ἐπιστημονικῶς» προχωρεῖ εἰς τήν διασφάλισιν, ἔνταξιν καί ἔντασιν τοῦ ἀδιεξόδου του αὐτοῦ τῆς ἑωσφορικῆς πλάνης, μέ ὅλα τά μέσα.[17] Εἰδικῶς χρησιμοποιεῖ, τά τεχνικά καί πληροφοριακά μέσα, τήν διαφθοράν τοῦ λόγου (καί τό politically correct), τήν φθοράν τῶν ἀξιῶν, τόν ἀχαλίνωτον πανσεξουαλισμόν, τήν βίαν εἰς τήν φύσιν καί τήν παντός εἴδους διαστροφήν, τάς ἀμετρήτους παραθρησκείας καί αἱρέσεις (μέ ἄρχουσαν τήν παναίρεσιν τοῦ οἰκουμενισμοῦ, τήν θρησευτικήν παγκοσμιοποίησιν), τάς ψυχοκτόνους παραψυχολογίας, τήν μάχην τῶν φιλοσοφιῶν μέ τό ἀποκορύφωμά των τόν φιλοσοφικόν μηδενισμόν, τόν πόλεμον τῶν προπαγανδῶν (διά τῶν fake news), τήν ὑποβάθμισιν τῆς παιδείας του, τήν ἀνεξέλεγκτον κατασκοπευτικήν τεχνολογίαν του καί ἐπιστημονικήν φαντασίαν του, τήν ἀνθρωποκτόνον πληροφορικήν του, τόν ἠλεκτρονικόν ἔλεγχον τῶν πολιτῶν, τήν ἀπαξίωσιν τοῦ ἀνθρώπου, τόν ψυχρόν ἀδιάλειπτον οἰκονομικόν πόλεμον καί τήν ἀθλιότητα τῆς ἐλεγχομένης ὑπό τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων πολιτικῆς του,[18] ὥστε νά ἐλέγχῃ, νά  κατευθύνῃ καί νά περιορίζῃ τούς λαούς καί τόν πληθυσμόν τούτων.

            Ἡμεῖς, σήμερον, οἱ ἀπόγονοι τῶν θεοσεβῶν ἡρώων τοῦ 1940, ἀκολουθοῦμεν λάθος ὁδόν, πιστεύοντες ὄχι τήν ἀλήθειαν, τήν ὁποίαν ἀπεκάλυψεν ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἀλλά τό ψεῦδος τῶν πεπλανημένων «σοφῶν», οἱ ὁποῖοι μᾶς παρεποίησαν τήν Ἑλληνορθόδοξον παιδείαν μας, μᾶς παρεχάραξαν τήν Ἱστορίαν μας, μᾶς ὑπενόμευσαν τήν γλῶσσάν μας καί προσπαθοῦν μέ πᾶν μέσον νά ἐξαλείψουν τήν πατρογονικήν πίστιν μας.[19]Ἀλλά, «Οὐαί οἱ λέγοντες τό πονηρόν καλόν καί τό καλόν πονηρόν, οἱ τιθέντες τό σκότος φῶς καί τό φῶς σκότος, οἱ τιθέντες τό πικρόν γλυκύ καί γλυκύ πικρόν».[20]  Σκοπός τῶν Ὀρθοδόξων εἶναι ἡ σωτηρία των καί αὕτη ἔρχεται μέ τήν γνῶσιν τῆς ἀληθείας καί τήν τίρησίν της. Ἐάν ἡ Ἑλλάς δέν εἶχεν ἀποστατίσει, θά ἦτο ὁ ὀφθαλμός τῆς Ὀρθοδοξίας καί ἡ προστάτις της καί θά τήν ἐσέβοντο οἱ πάντες, ὡς συνέβαινε μέ τήν Ἀρχαίαν καί Βυζαντινήν τοιαύτην˙ ἀλλά δυστυχῶς, μέ τήν ὑποταγήν της εἰς τήν αἵρεσιν τοῦ οἰκουμενισμοῦ καί τήν Εὐρωπαϊκήν Ἕνωσιν ἀπώλεσε τό φῶς της καί τήν μεγαλοπρέπειάν της (ἐπιβλητικότητά της) καί σήμερον, ἔχουν στραφῆ ἅπαντες ἐναντίον της, Ὀρθόδοξοι, αἱρετικοί, Εὐρωπαῖοι, δυτικοί, Σιωνισταί, πολιτικοί, δανεισταί καί τοκογλύφοι. Ἐάν χάσῃ κάποιος τήν Χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τόν ἐγκαταλείπει καί ἡ Ἁγία Σκέπη, καί τότε μένει ἀπροστάτευτος καί ἀδύνατος καί τοιουτοτρόπως, δέν ἠμπορεῖ νά ἀντισταθῇ εἰς τούς προπομπούς τοῦ ἀντιχρίστου, οἱ ὁποῖοι ἔχουν εἰσβάλει εἰς τήν χώραν μας.  Ἀλλ’ εἰς ὅλους τούτους, ἄς εἴπωμεν, ἐν μετανοίᾳ καί πίστει, ἕν νέον ΟΧΙ καί ἄς ἀναφωνήσωμεν.

            Δόξα καί τιμή εἰς τόν Θεόν μας καί τήν Ὑπεραγίαν Μητέρα Του, τήν Ἁγίαν Σκέπην.

            Αἰωνία ἡ μνήμη τῶν ἡρωικῶς πεσόντων προγόνων μας.

            Ζήτω ἡ 28^η Ὀκτωβρίου 1940.

---

[1] Εἰς τήν Κωνταντινούπολιν ηὑρίκοντο δύο θαυμάσιοι ναοί σεμνυνόμενοι εἰς τό ὄνομα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ὁ τοῦ ἐν Βλαχέρναις καί τοῦ ἐν Χαλκοπρατείαις. Εἰς μέν τήν νοτίαν πλευράν τοῦ ναοῦ τῶν Βλαχερνῶν ὑπῆρχε τό παρεκκλήσιον τῆς Ἁγίας Σοροῦ, ὅπου ἐφυλάττετο ἡ ἐσθήτα, ὁ πέπλος, τό μαφόριον (ὠμοφόριον ἤ ἐπανωφόριον) τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τό ὁποῖον εἶναι τό ἔνδυμα ὁμοιάζον μέ ἐσάρπα, ἀλλά καλύπτει καί τήν κεφαλήν, εἰκονίζεται δέ εἰς τήν ἁγιογραφείαν πάντοτε μέ βαθύ ἐρυθρόν χρῶμα, πρός ἔνδειξιν τῆς ἀειπαρθενίας αὐτῆς. Ὁ Ἅγιος Γερμανός, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως λέγει ἐπ’ αὐτοῦ˙«Ἡ Κυρία Θεοτόκος ἦν τῇ ἡλικίᾳ τρίπηχος, σιτόχρους, ξανθόθριξ, εὔστολος, ἱμάτια αὐτόχροα ἀγαπῶσα (αὐτόμαυρα)˙ καί μαρτυρεῖ τό Μαφόριον αὐτῆς, τό ἐπί τοῦ ναοῦ αὐτῆς τῶν Βλαχερνῶν κείμενον». Ἐν δέ τῷ ἐν Χαλκοπρατείαις ναῷ ηὑρίσκετο τεθησαυρισμένη ἡ τιμία Ζώνη τῆς Κυρίας Θεοτόκου (τῆς ὁποίας ἡ κατάθεσις ἑορτάζεται τήν 31^ην Αὐγούστου),  τά τίμια Σπάργανα τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ καί ἡ ἁγία Ἐσθής τῆς Θεοτόκου, ἤτοι τό στοιχάριον (φόρεμα ἤ φουστάνι) αὐτῆς.  

[2] Ἡ παράδοσις ἀναφέρει καί τόν ἱερόν Ρωμανόν, τόν ποιητήν τῶν Κοντακίων, ὁ ὁποῖος ἑορτάζεται ἐπίσης τῇ α΄ (1ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνός.

[3] Ὁ βίος καί ἡ Πολιτεία τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου τοῦ διά Χριστόν Σαλοῦ εἶναι πράγματι θαυμαστά ὅπως εἶναι θαυμαστός καί ὁ Θεός ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ. Ὀλίγον τι πρό τῆς κοιμήσεώς του, λέγει ὁ Ὅσιος τῷ Ἐπιφανίῳ˙ «δεῦρο τέκνον, καί κλίνωμεν γόνυ Κυρίῳ ἀμφότεροι, καί τελευταῖον προσευξώμεθα». Κλινάντων οὗν τό γόνυ, ἤρξατο εὔχεσθαι οὕτως: «Ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιον Πνεῦμα˙ ἡ ὁμόθρονος Τριάς καί ὁμοούσιος καί ὁμοφυής καί ἀχώριστος˙ φοβερόν, ὑπέρτατον, ἄναρχον, ἀνείκαστον, ἰσοβασίλειον κράτος, παρακαλοῦμέν σε, οἱ πένητες καί ξένοι, οἱ πτωχοί καί γυμνοί καί ταλαίπωροι˙ οἱ μή ἔχοντες ποῦ τήν κεφαλήν κλῖναι, ἐν τῷδε τῷ αἰῶνι˙ ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός σου, κλίνομεν τό γόνυ τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος καί τῆς καρδίας˙ καί δεόμεθά σου, τῆς ἀσυγκρίτου καί ὑπεραρρήτου Βασιλείας˙ παντοκράτορ, ὕψιστε, τρισάγιε, φοβερέ, ὑψηλέ, δυνάστα, Σαβαώθ, ἅγιε, ὑπερουράνιε, πλαστουργέ, εὐμενές, ἀγαθέ, δεδοξασμένε ἐν ἁγίοις, τρισάγιε Δέσποτα, οἰκτίρμον καί ἐλεῆμον, μακρόθυμε καί πολυέλεε Κύριε˙ ἐλθέ ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιον Πνεῦμα. Κέλευσον ἡ φοβερά ἀστραπή τῆς Θεότητος, γενοῦ μεθ’ ἡμῶν τό κράτος τό ἀσύγκριτον˙ ἐλθέ τό ἅγιον ὄνομα τοῦ Γεννήτορος, καί τοῦ μονογενοῦς Υἱοῦ καί τοῦ Παρακλήτου, τό ὑπέρ πᾶν ὄνομα˙ καί εὐλόγησον ἡμᾶς, καί ἁγίασον τό ὕδωρ τό ζῶν, καί τάς πλουσίας δωρεάς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐν ἡμῖν θησαύρισον˙ καί χρῆσον συμπαθῶς, φιλάνθρωπε, ἐφ’ οἷς ἠνομήσαμεν, εἴτε λόγῳ, εἴτε διανοίᾳ, κατά τό μέγα σου ἔλεος. Παρακαλῶ καί δέομαι καί ἱκετεύω, διά τόν δοῦλόν σου Ἐπιφάνιον, Δέσποτά μου ἀγαθέ καί φιλάνθρωπε˙ φώτισον αὐτοῦ τά ὄμματα τῇ γαληνομόρφῳ ἀστραπῇ τῆς θεότητος˙ λάμπρυνον αὐτοῦ τήν διάνοιαν τῇ εὐσπλαγχνίᾳ σου˙ φαίδρυνον αὐτοῦ τόν λογισμόν τῆς ψυχῆς, τῇ ἀφάτῳ εὐωδίᾳ τῆς ἀειζώου σου χάριτος˙ ἔμπνευσον αὐτῷ πνεῦμα σοφίας, πνεῦμα ἰσχύος, πνεῦμα συνέσεως, πνεῦμα ἔρωτος θεϊκοῦ, πνεῦμα ἀγάπης καί εἰρήνης, πνεῦμα πρᾳότητος, πνεῦμα δακρύων ρυπτικῶν, ἵνα εὐωδούμενος καί κυβερνώμενος παρά τῆς ἀρρήτου σου δεξιᾶς, ποιήσει πάντα τά ἀρεστά σοι, ἐν τῇ δυνάμει σου σωζόμενος.»  Ὅρα, Βίος καί Πολιτεία τοῦ Ὁσίου καί Θεοφόρου Πατρός ἡμῶν Ἀνδρέου τοῦ διά Χριστόν Σαλοῦ, Συγγραφείς ὑπό Νικηφόρου πρεσβυτέρου καί πνευματικοῦ πατρός τοῦ μακαρίου Ἀνδρέου, Ἀντιγραφείς ἐκ δύο χειρογράφων Κωδίκων ὑπ’ ἀριθ. 230 καί 259 τῆς ἐν ἁγ. Ὄρει πλουσίας βιβλιοθήκης τῆς ἱερᾶς Μονῆς τοῦ ὁσίου Διονυσίου. Ἐκδοθείς ὑπό Υἱῶν Σωτ. Σχοινᾶ, Ἐν Βόλῳ 1976, σσ. 103-104..

[4] Διά τοῦτο καί «Μακαρία ἡ γαστήρ ἡ χωρήσασα Χριστόν.»

[5] Πρέπει νά εἴμεθα ψυχικῶς καί σωματικῶς ἕτοιμοι διά τούς μεγάλους πειρασμούς καί δυσκολίας, αἱ ὁποῖαι ἴσως ἔλθουν πολύ συντόμως καί ἐπί τῶν ἡμερῶν μας. Νά ἠμπορέσωμεν νά ἀνθέξωμεν διωγμούς καί μαρτύρια ἀπό τούς ἐχθρούς τῆς ἀληθείας, ἀλλά τότε ἡ ἀμοιβή μας θά εἶναι πολύ μεγάλη καί αἰώνιος. Δόξα Σοι ὁ Θεός!..

[6] «Καί εἶπε Κύριος πρός με, Ἡ πύλη αὕτη κεκλεισμένη ἔσται, οὐκ ἀνοιχθήσεται, καί οὐδείς οὐ μή διέλθη δι’ αὐτῆς˙ ὅτι Κύριος ὁ Θεός Ἰσραήλ εἰσελεύσεται δι’ αὐτῆς, καί ἔσται κεκλεισμένη.» (Ἰεζεκιήλ  μγ΄ 27 - μδ΄ 4).

[7] Τό 619 οἱ μέν Ἄβαροι ἔφθασαν πρό τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Οἱ δέ Περσικοί πόλεμοι τοῦ Αὐτοκράτορος Ἡρακλείου διήρκεσαν ἕξ ἔτη (622-628). Τό 626 οἱ Ἄβαροι καί οἱ Πέρσαι προσβάλλουν τήν Κωνσταντινούπολιν˙ τότε, λαμβάνει χώραν ὁ «Ἀκάθιστος Ὕμνος», ὁ ὑπέρτατος τῶν χαιρετισμῶν πρός τήν Θεοτόκον.

[8] Οἱ ἀντίχριστοι ΣΥΡΙΖΑῖοι τής σήμερον, ἀφῂρεσαν τόν Σταυρόν ἀπό τόν ἱστόν τῆς σημαίας μας, ἐπέταξαν τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας, τῆς Ἁγίας Σκέπης τῆς χώρας μας εἰς τόν κάλαθον τῶν ἀχρήστων, ἐπέτρεψαν τήν κατάληψιν τῆς χώρας ἀπό τούς Μουσουλμάνους καί ἐπέφερον ἀναρίθμητα ἄλλα δεινά εἰς τήν χώραν. Ὅρα Ἡρακλέους Ρεράκη, «Πόσο δημοκρατικὴ εἶναι ἡ πολιτικὴ ἡγεσία, ποὺ διώκει τὴν ὀρθόδοξη πίστη τοῦ λαοῦ ποὺ κυβερνᾶ;»

https://christianvivliografia.wordpress.com/2017/09/23/%cf%80%cf%8c%cf%83%ce%bf-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%bf%ce%ba%cf%81%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%ba%e1%bd%b4-%ce%b5%e1%bc%b6%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%e1%bc%a1-%cf%80%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%84%ce%b9%ce%ba%e1%bd%b4-%e1%bc%a1/

[9] Εἶχον συνάδελφον Ἰταλόν, ὁ ὁποῖος μοῦ εἶχεν εἴπει ὅτι δέν συμπαθεῖ (μᾶλλον μισεῖ) τούς Ἕλληνας διότι ἐνίκησαν οὗτοι τούς Ἰταλούς κατά τόν Β΄ Παγκόσμιον Πόλεμον. (Ι.Ν.Κ.)

[10] Ὅρα, Ἀρχιμ. Χαραλάμπους Δ. Βασιλοπούλου, Ὁ Βίος τῆς Παναγίας, Ἔκδοσις 5^η, Ἐκδόσεις «Ὀρθόδοξος Τύπος», σσ. 136-139. Ἐπίσης, Ἐφημερίδα Θεσσαλονίκης, «Εἶδα τήν Παναγίαν!», Τό Φῶς, ἀρ. 11272/18-3-1941 καί Ἀλέκου Ε. Φλωράκη,  Ἡ Παναγία τῆς Τήνου στόν Ἀγῶνα τοῦ ’40, Πανελλήνιον Ἵδρυμα Εὐαγγελιστρίας Τήνου.

[11] Τό θαῦμα τοῦτο τό ἤκουσεν ὁ συγγραφεύς εἰς τό Ἅγιον Ὄρος, τόν Ἰούνιον τοῦ 1995.

[12]  Μίαν ἡμέραν εἶχα εἰς τό γραφεῖόν μου ἕνα Ἀμερικανόν μεταπτυχιακόν (graduate) φοιτητήν μου καί στρέφων οὗτος τό κεφάλι του πρός μίαν τῶν βιβλιοθηκῶν μου βλέπει μίαν εἰκόνα καί τότε μοῦ λέγει: «Εἶναι αὐτή ἡ εἰκόνα τῆς Ἁγίας Σκέπης;» Τότε, τόν ἐρωτῶ, «Ναί, πῶς γνωρίζεις τήν εἰκόνα ταύτην;» Μοῦ ἀπαντᾷ, «Εἶμαι Χριστιανός Ὀρθόδοξος.» Ἡ καταγωγή του, οἱ πρόγονοί του ἦσαν Ἀνατολικοευρωπαῖοι καί διετήρησαν τήν Ὀρθοδοξίαν τους καί οἱ ἀπόγονοί των καί μοῦ λέγει ἐν συνεχείᾳ ὅτι, «ἡ ἐκκλησία μου εἶναι ἡ Καρπαθο-Ρωσική τοῦ Ἁγίου Γεωργίου εἰς τό Taylor, PA, U.S.A.», τήν ὁποίαν γνωρίζω καί εἶναι Παραδοσιακή Ὀρθόδοξος καί μέ τό Παλαιόν Ἡμερολόγιον˙ ἔχει δέ αὕτη δύο εἰκόνας τῆς Παναγίας, αἱ ὁποῖαι μυροβλίζουν καί ἑκάστην Τετάρτην, ὅπου ἔχουν Παράκλησιν τῆς Παναγίας ἔρχονται πάρα πολλοί προσκυνηταί ἀπό πολύ μακρυά ὥστε νά λάβουν μέρος καί νά καθαγιαστοῦν ἀπό τό Ἅγιον Μύρον τῆς Παναγίας. Ἡ Χάρις καί Σκέπη τῆς Παναγίας εἶναι μέ ὅλους τούς Ὀρθοδόξους.

[13] Ἡ ἀπορία μου εἶναι ἡ ἄγνοια τῶν «μοντέρνων» Νεο-Ἑλλήνων, τῶν ἀθέων, τῶν κομμουνιστῶν, τῶν παγκοσμιοποιητῶν καί λοιπῶν «προοδευτικῶν». Πῶς ζοῦν οἱ τάλανες οὗτοι χωρίς Θεόν, χωρίς Παναγίαν Μητέρα, χωρίς τήν Σκέπην Της καί χωρίς ἐλπίδα;  Ἡ ζωή των θά εἶναι μία κόλασις˙ μία πρόγευσις τῆς ἄλλης τοιαύτης, τῆς αἰωνίας.

[14] Οἱ ἀρχαῖοι ἠθικοί ἡμῶν φιλόσοφοι ἀνέμενον τήν ἀποκάλυψιν τοῦ ἀληθηνοῦ Θεοῦ καί εἶχον προφητεύσει ἀκόμη καί τό ὄνομα τῆς Μητρός Του, ὡς Μαρία. Ὅρα, Ἰωάννου Ν. Καλλιανιώτου,«Ἑλληνισμός καί Ὀρθοδοξία: Ἡ διά τῆς Θείας Προνοίας προφητευθεῖσα ὑπό τούτου τῆς ἀποκαλυφθείσης ἐκ ταύτης Ἀληθείας», Christian Vivliografia, June 15, 2016, pp. 1-8.

https://christianvivliografia.wordpress.com/2016/06/15/%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%b9%cf%83%ce%bc%e1%bd%b8%cf%82-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%86%ce%b7%cf%84%ce%b9%ce%ba%e1%bd%b8%cf%82-%e1%bd%80%cf%81%ce%b8%ce%bf%ce%b4%ce%bf%ce%be%ce%af%ce%b1-%e1%bc%80/

[15] Σειρ. κδ΄ 3. 

[16] Δεῖγμα τοῦ φανατικοῦ ἀνθελληνισμοῦ των εἶναι τά βιβλία τῶν νέων θρησκευτικῶν.

Ὅρα, http://entoytwnika1.blogspot.gr/2017/09/blog-post_68.html.

Ἐπίσης, https://paterikiparadosi.blogspot.com/2017/09/blog-post_365.html. Παρόμοια εἶναι καὶ τὰ βιβλία τῶν ἄλλων τάξεων. Πῶς θὰ ἀντιδράσουμε; Θά πρέπει αὐτοί οἱ προδόται ψευδο-ἡγέται νά πᾶνε εἰς τά σπίτια τους διά τό καλόν τῆς χώρας καί τήν σωτηρίαν τῶν Ἑλληνοπαίδων.

[17] «Πάντες ἐξέκλιναν, ἅμα ἠχρειώθησαν, οὐκ ἔστι ποιῶν ἀγαθόν, οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός.» (Ψαλ. 52, 4).

[18] Ἀκόμη καί ὁ «Πλανητάρχης», Donald Trump, ἔχει μηδενικήν δύναμιν καί ἐξουσίαν˙ τά πάντα ἐλέγχονται ὑπό τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων, τήν οἰκονομικήν ἐλίτ τῶν Illuminati, ἡ ὁποία ἐλέγχει ἀκόμη καί ἁπάσας τάς μυστικάς ὑπηρεσίας.

[19] Ὡς γνωστόν ἀφῂρεσαν τόν Τίμιον Σταυρόν ἀπό τόν ἱστόν τῆς σημαίας μας καί εἰς τήν θέσιν του ἔθεσαν τήν σφαῖραν τοῦ οἰκουμενισμοῦ (παγκοσμιοποιήσεως). Ἀφῂρεσαν τάς εἰκόνας ἀπό τάς αἰθούσας τῶν Πανεπιστημίων καί τῶν ἄλλων δημοσίων χώρων. Κατήργησαν τήν σημαίαν τῆς ξηρᾶς μέ τόν Σταυρόν καί ἄφησαν ὡς σημαίαν τῆς Ἑλλάδος τήν ἀμερικανίζουσαν σημαίαν μέ ἕναν μικρόν σταυρόν εἰς τό ἄνω ἀριστερόν ἄκρον της, ἕως ὅτου καταργήσουν καί τοῦτον. Ποῖοι εἶναι οὗτοι, οἱ ὁποῖοι ὑποσκάπτουν τά θεμέλια τῆς Ἑλληνορθοδοξίας; Καί διατί κανείς δέν ἀντιδρᾷ; Ὁ μόνος ὅμως, ὁ ὁποῖος διαμαρτύρεται δι’ ὅλα αὐτά εἶναι ὁ ἁπλοῦς, ταπεινός, ἀσκητής καί ζηλωτής Ἑλληνορθόδοξος μοναχός. Ἡ ἐπίσημος ἐκκλησία κατέση μισθοτός θεατής καί μόνον˙ καί ὁ  κατευθυνόμενος λαός μας ψηφίζει καί ἐκλέγει ὅλους αὐτούς τούς προδότας διά νά τόν κυβερνοῦν.  Ἡ εὐθύνη τοῦ ψηφοφόρου εἶναι πολύ μεγάλη ἔναντι Θεοῦ καί ἀνθρώπων.

[20] Ἡσ. ε΄ 20.

Πηγή: http://krufo-sxoleio.blogspot.gr/2017/10/blog-post_84.html


Ἀπολυτίκιον Ἦχος α'. Τῆς ἐρήμου πολίτης. Τῆς Σκέπης σου Παρθένε, ἀvuμνοῦμεν τάς χαρίτας, ἣν ὡς φωτοφόρον νεφέλην, ἐφαπλοῖς ὑπὲρ ἔννοιαν, καὶ σκέπεις τὸν λαόν σου νοερῶς, ἐκ πάσης τῶν ἐχθρῶν ἐπιβουλῆς. Σὲ γὰρ σκέπην καὶ προστάτιν καὶ βοηθόν, κεκτήμεθα βοῶντές σοι· Δόξα τοῖς μεγαλείοις σου Ἁγνή, δόξα τῇ θείᾳ Σκέπῃ σου, δόξα τῇ πρὸς ἡμᾶς σου, προμηθείᾳ Ἄχραντε.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.

Τῇ Θεοτόκῳ οἱ Πιστοὶ νῦν προσπελάσωμεν, καὶ τὸ μαφόριον αὐτῆς κατασπασώμεθα, ἀναμέλποντες ἐφύμνια κατὰ χρέος. Σκέπη πέλει γάρ, πιστοὺς σκέπουσα ἅπαντας, καὶ φρουροῦσα ἐκ παντοίων περιστάσεων, τοὺς κραυγάζοντας, χαῖρε Σκέπη ὁλόφωτε.

Ὁ Οἶκος

Ἄγγελοι οὐρανόθεν, καὶ βροτῶν πλήθη γῆθεν, συμφώνως ἀνυμνήσωμεν πόθῳ, τὴν ὑπέρφωτον Σκέπην Μητρὸς Θεοῦ, ἣν Ἀνδρέας ὁ κλεινὸς κατεῖδε, καὶ πρὸς αὐτὴν ἐφύμνια προσείπωμεν ἀναβοῶντες,

Χαῖρε ἡ Σκέπη Μητρὸς Κυρίου,
Χαῖρε μαφόριον τῆς Πανάγνου.
Χαῖρε ἡ πάντας τοὺς πιστοὺς περισκέπουσα,
Χαῖρε ἐναντίους ἐχθροὺς καταθραύουσα.
Χαῖρε ὅτι τοὺς σοὺς πρόσφυγας περισκέπεις φεραυγῶς·
Χαῖρε ὅτι τοὺς καλοῦντάς σε, διασώζεις ἐναργῶς.
Χαῖρε στῦλε ὄντως πύρινε, ὁδηγοῦσα τοὺς πιστούς,
Χαῖρε κλῖμαξ ἐπανάγουσα ἀπὸ γῆς πρὸς οὐρανούς.

Χαῖρε Σκέπη Πανάγνου, εὐσεβῶν σωτηρία,
Χαῖρε Μήτηρ Κυρίου, μοναστῶν προστασία.
Χαῖρε δι' ἧς ἡ χάρις ἐπέλαμψε,
Χαῖρε ὑφ' ἧς ἡ λύπη κατέπαυσε.
Χαῖρε Σκέπη ὁλόφωτε.

Η ΛΥΠΗ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ

 

 

 

Ἡ Λύπη στήν εὑρύτερη σκέψη

τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας

 

Ἡ φύση τῆς λύπης

Ἡ λύπη, κατά τούς ἁγίους Πατέρες, εἶναι δύναμη τῆς ψυχῆς, ἡ ὁποία ἐνυπάρχει στή φύση τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέει χαρακτηριστκά ὅτι τή λύπη τήν ἔβαλε ὁ Θεός στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, ὥστε, χρησιμοποιώντας την κανείς σωστά, νά λάβει μεγάλο κέρδος.
Σέ ἕνα ἄλλο ἐπίσης σημεῖο ὁ ἴδιος Πατέρας συμπληρώνει, λέγοντας ὅτι, ὁ ἄνθρωπος χρειάζεται νά ἐπιδείξει πολλή ἀνδρεία, ὥστε νά ἀντιμετωπίσει αὐτή τή δύναμη τῆς ψυχῆς μέ γενναιότητα καί νά καρπωθεῖ τό χρήσιμο στοιχεῖο πού αὐτό ἐνέχει, ἀπορρίπτοντας ὅ,τι περιττό. Ὡς χρήσιμο θεωρεῖ τό νά λυπᾶται κανείς ὅταν ὁ ἴδιος ἤ κάποιος ἄλλος ἄνθρωπος ἔχει πέσει σέ ἁμαρτίες· ἐνῶ ὡς ἄχρηστο θεωρεῖ τό νά διακατέχεται ἡ ψυχή ἀπό τό πάθος τῆς λύπης, ἐξαιτίας διαφόρων ἀντίξοων καταστάσεων καί πειρασμῶν τῆς παρούσας ζωῆς.
Στό ἴδιο ἀκριβῶς ἐπίπεδο σκέψεως κινοῦνται ὅλοι οἱ νηπτικοί Πατέρες ἐπισημαίνοντας ὅτι δέν ἐπιτρέπεται νά λυπᾶται κανείς γιά τά πράγματα αὐτοῦ τοῦ κόσμου, ἀλλά μόνο γιά ἐκεῖνα πού γίνονται ἀντίθετα πρός τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

Τά εἴδη τῆς λύπης

Ἡ φυσική ὅμως αὐτή δύναμη τῆς ψυχῆς, μετά τήν πτώση τοῦ Προπάτορα, διαστράφηκε. Ἡ λύπη ἀπό δύναμη τῆς ψυχῆς ἔγινε «τυραννίς», πάθος δριμύ πού συνακολούθησε τόν ἐκπεσόντα σέ ὅλες τίς φάσεις τῆς μετέπειτα ζωῆς αὐτοῦ τοῦ ἴδιου, ἀλλά καί τῶν ἀπογόνων του.
Ἡ λύπη, ὡς δύναμη τῆς ψυχῆς, δέν εἶναι, ἀσφαλῶς, διαφορετικῆς φύσεως ἀπό τήν ἐκφυλισμένη μορφή της, δηλαδή ἀπό τή λύπη-πάθος, ὅπως αὐτή βιώνεται ἀπό τό μεταπτωτικό ἄνθρωπο. Ἀλλά τά δύο αὐτά εἴδη διαφέρουν, κατά τούς Πατέρες, ὡς πρός τό στόχο στόν ὁποῖο ἐπικεντρώνονται καί ὡς πρός τόν σκοπό τόν ὁποῖο ἐξυπηρετοῦν.
Ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής διακρίνει τή λύπη σέ δύο εἴδη:
α) Αὐτή πού ἀφορᾶ στίς αἰσθήσεις, τῆς ὁποίας αἰτία εἶναι ἡ στέρηση τῶν ἡδονῶν καί,
β) Αὐτή πού ἔχει ἐπιπτώσεις στό νοῦ, τῆς ὁποίας γεννήτορας καί τροφός εἶναι ἡ στέρηση τῶν πνευματικῶν ἀγαθῶν.
Ὁ ἅγιος Πατέρας σημειώνει μέ ἰδιαίτερη ἔμφαση, λέγοντας ὅτι τά θλιβερά συμβάντα τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀνάλογα τῶν λογισμῶν καί τήν ἐν γένει πολιτεία του. Καί, ἄν αὐτά ἀξιοιποιηθοῦν σύμφωνα μέ τίς Εὐαγγελικές ἐντολές, μέ μετάνοια δηλαδή καί προσευχή, αὐτά λειτουργοῦν θεραπευτικά καί ἐλευθερώνουν ἀπό τά πάθη τήν ψυχή του. Ἄν πάλι δέν δεχθεῖ ὁ ἄνθρωπος τίς διάφορες θλίψεις ὡς φάρμακα πνευματικά καί ἀδιαφορήσει –πολύ περισσότερο, ἄν θεωρήσει ὡς αἴτιους τῶν κακῶν τούς συνανθρώπους του ἤ καί τόν ἴδιο τόν Θεό καί παραμείνει ἀναπηρέαστος καί ἀθεράπευτος ἀπό τό καυστικό καί ἰαματικό φάρμακο τῶν θλίψεων– τότε δίκαια χάνει τή Χάρη τοῦ Θεοῦ καί παραδίδεται στή σύγχυση τῶν παθῶν καί ἐνδίδει στή δαιμονική ἐπιρροή. Γι’ αὐτό οἱ Πατέρες μᾶς συστήνουν τήν ὑπομονή καί τήν προσευχή, ὡς τόν ἐπιτυχέστερο τρόπο καί ὡς τή μόνη θεάρεστη ὁδό γιά τήν ἀντιμετώπιση τῶν ἑκάστοτε πειρασμῶν καί τῶν θλίψεων.

Ὁ ἀββάς Κασσιανός, καταγράφοντας τά ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά τῆς κάθε μορφῆς λύπης, λέει ὅτι ἡ λύπη-πάθος εἶναι ὀξεία, ἀνυπόμονη, δύσκολη στήν ἀντιμετώπιση, γεμάτη μνησικακία, πικρία, καί συχνά, ἀπελπισία. Αὐτή παραλύει τή δύναμη τοῦ ἀνθρώπου γιά ζωή καί δράση καί τοῦ κρύβει τήν ἐλπίδα. Κι αὐτό γιατί αὐτή τοῦ ἐμπνέει τήν ἐγωκεντρική ἀντίδραση καί ἐν πολλοῖς τόν παραλογισμό. Ἀντίθετα, «ἡ κατά Θεόν» λύπη, ὅπως σημειώνει χαρακτηριστικά ὁ ἀπόστολος Παῦλος «φέρνει τόν ἄνθρωπο σέ μετάνοια καί τοῦ ἐξασφαλίζει τήν αἰώνια σωτηρία».
Ἡ σωτήρια αὐτή λύπη εἶναι ἐπιπλέον ὑπάκουη, εὐγενική, ταπεινή, πραεῖα καί ὑπομονετική. Κι αὐτό, γιατί ἡ κατά Θεόν λύπη πηγάζει ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί εἶναι δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ἡ «κατά Θεόν» λύπη, εἶναι εὐλογημένη ἐπιδίωξη κάθε πιστοῦ καί ἐργαλεῖο πρόσφορο γιά τήν ἄσκηση καί τήν πνευματική προκοπή του. Παρόλα αὐτά, αὐτή ἡ μορφή τῆς λύπης πρέπει νά λειτουργεῖ ὡς πένθος, ὄχι γιά συγκεκριμένα ἁμαρτήματα, ἀλλά ὡς αἴσθηση τῆς διακοπῆς τῆς κοινωνίας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό, πράγμα πού τόν καθιστᾶ «κατάχρεον» ἐνώπιόν Του.
Οἱ Πατέρες μάλιστα θεωροῦν ὅτι, ἐκτός ἀπό τήν «κατά Θεόν», εὐλογημένη λύπη καί τήν ἄλλη, τή διεστραμμένη καί ἐμπαθή μορφή της, ὑπάρχει καί ἓνα τρίτο εἶδος λύπης, τήν ὁποία χαρακτηρίζουν ὡς ἀναιτιολόγητη ἤ καλύτερα ὡς ἀνοημάτιστη σπατάλη δυνάμεων τῆς ψυχῆς. Αὐτό τό εἶδος τῆς λύπης τό ἀνάγουν στό ἐπίπεδο τῆς ζηλόφθονης δαιμονικῆς παρέμβασης στό ἔργο τῆς οἰκονομίας τοῦ Θεοῦ γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου.
Ἡ ἀναιτιολόγητη λύπη συχνά ὑποθάλπει, κατά τή γνώμη τῶν Πατέρων, δαιμονική παρέμβαση ἤ ἀκόμα καί κυριαρχία. Ὁ δαίμονας δηλαδή ἔχει –ὄχι βέβαια πάντα, ἀλλά τουλάχιστον περιπτωσιακά καί ἐν μέρει– τήν εὐθύνη τῆς ὕπαρξης καί τῆς λειτουργίας τοῦ πάθους τῆς λύπης. Θεωροῦν μάλιστα τήν ὕπαρξη τῆς λύπης, σέ ὅλες τίς μορφές καί τίς ἐκφάνσεις της, ὡς ἀπόδειξη τῆς ἄμεσης ἤ ἔμμεσης δαιμονικῆς ἐνέργειας.

Τό πάθος τῆς λύπης, ἐν τέλει, εἶναι ἀπό τά βασικότερα ὅπλα τοῦ δαίμονα ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου καί συχνά ἡ ὕπαρξή της εἶναι ἐνδεικτικό στοιχεῖο τῆς δικῆς του ἐνέργειας, ἡ ὁποία συντελεῖ τόσο στή γέννηση, ὅσο καί στήν ἀνάπτυξη καί τή μόνιμη ἐγκατάστασή της στήν ψυχή.
Δέν εἶναι ὅμως ἀπολύτως ὑπεύθυνος ὁ Πονηρός γιά τίς ἐπιπτώσεις πού θά ἔχουν στόν ἄνθρωπο τά βέλη πού ἐξαπολύει ἐναντίον του. Ἀλλά συχνά, συμβαίνει νά προϋπάρχει, τῆς δαιμονικῆς ἐπέμβασης στήν ψυχή, ἡ λύπη. Αὐτό λοιπόν πού κάνει τότε ὁ δαίμονας εἶναι νά ἐκμεταλλεύεται τήν ὑπάρχουσα ἀνειρήνευτη κατάσταση τῆς ψυχῆς καί μάλιστα, μέ τέτοιο δόλιο τρόπο, ὥστε ἡ ἐπέμβασή του νά εἶναι δύσκολα ἀντιληπτή καί ἔτσι νά συντελεῖ στήν ἀνάπτυξη τοῦ πάθους καί τήν ἐγκατάστασή του, κυριαρχικά πλέον, στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου.

Ἡ λύπη, σέ γενικές γραμμές, εἶναι ἀπεγνωσμένη προσπάθεια ἔκφρασης τοῦ αἰσθήματος τῆς ἀποτυχίας, τῆς μειωμένης αὐτοεκτίμησης καί τῆς ἀδυναμίας τοῦ ἀνθρώπου γιά αὐτοπραγμάτωση.
Ἡ Πατερική σκέψη καί σοφία ἐπιμένει στό ὅτι δέν μπορεῖ νά θεωρηθεῖ ὡς πηγή τῆς λύπης κάποιο ἐξωτερικό συμβάν. Ἡ ἀπώλεια πολύτιμων ἀγαθῶν ἤ ἡ ἀνεκπλήρωτη ἐπιθυμία δέν μποροῦν νά δικαιολογήσουν τή γέννηση καί κυρίως τήν ἐμμονή της στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου καί μάλιστα τοῦ πιστοῦ.
Ὅλα αὐτά ἀσφαλῶς, εἶναι οἱ ἀφορμές, οἱ ὁποῖες, πράγματι, ἐπιδροῦν ποικιλότροπα καί ἐπηρεάζουν, κατά τόν ἕνα ἤ τόν ἄλλο τρόπο, τόν ἄνθρωπο καί τή ζωή του. Μποροῦν ὅμως, ὁπωσδήποτε, νά ἀναχαιτισθοῦν ἐπιτυχῶς ἀπό αὐτόν καί νά παραμείνουν μόνο μέχρι τό στάδιο τῆς προσβολῆς τοῦ λογισμοῦ.
Ἀλλά ὁ ἄνθρωπος, μή ὄντας σέ κατάσταση νήψης καί προσευχῆς, δέν ἀντιδρᾶ πάντα ἔγκαιρα καί κατάλληλα. Ἔτσι παραδίδεται ἀμαχητί στό δαίμονα τῆς λύπης, ὁ ὁποῖος, στή συνέχεια, φροντίζει νά ἀποκρύψει ὕπουλα, ἀπό τά πνευματικά αἰσθητήρια τοῦ θύματός του, τήν ἀλήθεια. Παρουσιάζει λοιπόν ἔντεχνα, ὡς ἀπολύτως δικαιολογημένη τήν κατάσταση τῆς ἀθυμίας καί τῆς λύπης του, ὑποβάλλοντάς του τό λογισμό ὅτι δῆθεν αἰτία ὅλων τῶν κακῶν πού τοῦ συμβαίνουν εἶναι ἕνα συγκεκριμμένο συμβάν ἤ κάποιες ἀτυχεῖς συγκυρίες.
Ἐπιπλέον ὁ Πονηρός, ὅταν ἐπιτύχει καί καταλάβει τό λογισμό τοῦ ἀνθρώπου, τότε ἐμφανίζει ὡς ὑπεύθυνο γιά ὅλα, ὄχι ἀσφαλῶς τόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο καί τήν ἀδυναμία του, ἀλλά τίς ἀντίξοες περιστάσεις τῆς ζωῆς, τίς ἄστοχες καί κακόβουλες ἐνέργειες τῶν συνανθρώπων του, τίς στερήσεις καί τίς ἀνεκπλήρωτες ἐπιθυμίες του ἤ ἀκόμα καί τόν Ἴδιο τόν Θεό, τόν Ὁποῖο μάλιστα χαρακτηρίζει, ὡς ἄδικο καί ἀνελεήμονα.
Συνεπῶς, γιά τήν ἀναιτιολόγητη λύπη δέν εὐθύνεται ἀποκλειστικά ὁ διάβολος. Δέν τή γεννάει δηλαδή ὁ Πονηρός «ἐκ τοῦ μή ὄντος». Ἀλλά τό στοιχεῖο αὐτό τοῦ πάθους ἐνυπάρχει ὡς δύναμη στή φύση τοῦ ἀνθρώπου καί τό ἐκμεταλλεύεται ὁ Πονηρός, προκειμένου νά ὁδηγήσει τόν ἄνθρωπο,πού ἔχει πέσει στά δίχτυα τῆς λύπης, στήν ἀπόγνωση καί τήν καταστροφή.
Ὡς αἴτια τῆς ἐμπαθοῦς λύπης, οἱ Πατέρες καταγράφουν ἐνδεικτικά:

α) Τήν ματαίωση ἐπιθυμίας ἡδονῆς ἤ τήν ἀπώλεια κάποιου ἀγαθοῦ.

β) Τήν κενοδοξία

γ) Τό θυμό, τήν ὀργή καί τή μνησικακία

α) Ἡ ματαίωση ἐπιθυμίας ἡδονῆς ἤ ἡ ἀπώλεια κάποιου ἀγαθοῦ.

Οἱ ἐπιδιώξεις καί οἱ ἐπιθυμίες τοῦ μεταπτωτικοῦ ἀνθρώπου εἶναι συνήθως ἀντίστοιχες τῆς ἐμπάθειας πού τόν διακατέχει. Γι’ αὐτό συχνά, προσπαθεῖ κανείς νά στηριχθεῖ σέ ἐπίγεια καί φθαρτά πράγματα, οἰκοδομώντας τά ὄνειρα καί τίς ἐλπίδες του «στήν ἄμμο». Ἔτσι, ὅταν ἔρχεται ἡ θύελλα τῶν πειρασμῶν, οἱ καταιγίδες τῆς «κατά κόσμον» ἀποτυχίας του, ἡ στέρηση τῆς τρυφῆς καί τῆς ἀνάπαυσης, ταράζεται καί θλίβεται, ἀνάλογα μέ τόν βαθμό πού εἶναι κανείς στηριγμένος σ’ αὐτά.
Συνιστοῦν λοιπόν, οἱ ἅγιοι Πατέρες μας νά μή στηρίζεται ὁ ἄνθρωπος σέ τίποτα φθαρτό καί ἐφήμερο, οὔτε νά ψάχνει τή χαρά καί τήν εἰρήνη τῆς ψυχῆς του στίς ἡδονές καί τίς ἐπιθυμίες τῆς ἀπόλαυσης τοῦ κόσμου τούτου. Γιατί οἱ ἐπιθυμίες τῆς σαρκός μόνο φθορά μποροῦν νά προσπορίσουν στόν ἄνθρωπο, ἀφοῦ κατά τό Εὐαγγελικό εἶναι ἀπατηλές καί μάταιες.

β) Ἡ κενοδοξία

Ἡ ἀναζήτηση ἀναγνώρισης, τιμῆς καί δόξας καί ἡ ἀποτυχία τῆς προσπάθειας γιά τήν ἀπόκτησή τους εἶναι, κατά τούς Πατέρες, τά βασικότερα αἴτια τῆς ἐμπαθοῦς λύπης, πού συντελοῦν στό νά παραμένει ἀνοιχτή καί ἀνικανοποίητη ἡ ἄβυσσος τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς. Κι αὐτό, γιατί αὐτά παράγουν ἄφθονη τροφή στούς ἀνέλπιδους καί θλιβερούς λογισμούς τοῦ φιλόϋλου καί κενόδοξου ἀνθρώπου.
Ἡ ἐπίδειξη τῶν χαρισμάτων, «ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου», ἡ ἐπίδειξη τῶν ἀγαθῶν ἤ καί τῶν ἀρε- τῶν, καθώς καί οἱ ποικίλες ἄλλες ἐμπαθεῖς ἐπινοήσεις τοῦ ἀνθρώπου γιά τήν ἀνάδειξή του, εἶναι μερικοί ἀπό τούς πλέον συνήθεις τρόπους τοῦ ἐγώ, ὥστε νά ἐπιπλεύσει καί νά ἐπιδειχθεῖ. Γιατί ὅλα αὐτά προσπορίζουν στόν ἄνθρωπο τόν ἀντίστοιχο θαυμασμό καί τήν ἀναγνώρισή του ἐκ μέρους τοῦ στενοῦ καί τοῦ εὑρύτερου περιβάλλοντός του.
Οἱ βαθιές καί θεμελειώδεις ἀναζητήσεις καί τά ὑπαρξιακά ἐρωτηματικά ξεπροβάλλουν τότε ἐντονότερα καί ἡ στιγμή τῆς ἀποτυχίας εἶναι γιά τόν κενόδοξο ἄνθρωπο βαριά καί καταλυτική. Γιατί ὁ μή ἀναγεννημένος ἄνθρωπος δέν εἶναι σέ θέση, –ἔχοντας ὡς βάση τή λογική «τοῦ αἰῶνος τούτου»– νά ἀποκρυπτογραφήσει τό μήνυμα τῆς ἀδοξίας πού ἐνέχει ὁ σταυρός τῆς ἀποτυχίας, τόν ὁποῖο καλεῖται στό ἑξῆς νά σηκώσει. Ἡ αὐτοεκτίμησή του ἐξαντλεῖται, τό αὐτοείδωλό του πέφτει καί ἄν δέν βρεθεῖ στό δρόμο του ἄνθρωπος «Κυρηναῖος», βοηθός διακριτικός καί φιλάδελφος, γιά νά τόν συνδράμει καί νά τόν καθοδηγήσει στήν «ὁδό τοῦ Μαρτυρίου» του, τότε ἀποδομεῖται ἤ καί πολλές φορές, συντρίβεται ἀνεπανόρθωτα.
Ἐπιπλέον, ἡ κενοδοξία εἶναι περιεκτική κακία, ρίζα καί μητέρα πολλῶν ἄλλων παθῶν, ὅπως γιά παράδειγμα τῆς φιλαρχίας καί τῆς φιλαργυρίας. Ὁ ἅγιος Κασσιανός παρομοιάζει πολύ εὔστοχα τήν κενοδοξία μέ τό κρεμμύδι. «Ὅταν βγάζουμε», λέει, «ἀπό τό κρεμμύδι μιά φλούδα, βρίσκουμε ἀμέσως ἀπό κάτω μιά ἄλλη. Καί ὅσο βγάζουμε φλοῦδες, τόσο βρίσκουμε ἄλλες ἀπό κάτω».
Σέ κάθε περίπτωση, ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος βρίσκεται ὑπό τό κράτος τῆς λύπης, ἐμφανίζεται νά ἔχει πληγωμένο ἤ μειονεκτικό «ἐγώ» καί ὑπερβολική φιλαυτία.
Ἡ λύπη λοιπόν, εἶναι τό ἀναπόφευκτο ἀποτέλεσμα τοῦ πάθους τῆς κενοδοξίας καί τῶν ποικίλων ἐκφάνσεών της καί προδίδει ἀνειρήνευτη ἐσωτερική κατάσταση καί ἀνέλπιδο βίο.

γ) Ὁ θυμός, ἡ ὀργή καί ἡ μνησικακία

Ἡ ὑποδούλωση τοῦ ἀνθρώπου στά πάθη γενικά, ἀλλά καί εἰδικώτερα στά πάθη τοῦ θυμοῦ, τῆς ὀργῆς καί τῆς μνησικακίας εἶναι πηγή λύπης. Ἐπιπλέον, αὐτά εἶναι ἐνδεικτικά τῆς ματαίωσης κάποιας ἐπιθυμίας ἡδονῆς ἤ τῆς ἀπώλειας ὑλικῶν ἀγαθῶν ἤ ἀκόμη καί μείωσης τῆς ἐκτίμησης καί ἀμαύρωση τῆς ἰδέας πού ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος τρέφει γιά τόν ἑαυτό του.
Στίς περιπτώσεις αὐτές ἡ ὀργή καταλαμβάνει τόν ἄνθρωπο καί γεμίζει τήν ψυχή του λύπη καί ἀθυμία, ἐξαιτίας τῆς ἀδυναμίας του νά ἀπολαύσει τό ἀντικείμενο τῆς ἐπιθυμίας του. Κι’ αὐτό γιατί, καθώς λέει ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, βαθιά μέσα στήν ἐπιθυμία τῆς ἡδονιστικῆς ἀπόλαυσης κρύβεται ὁ πόνος καί ἡ ὀδύνη.
Λυπᾶται ἐπίσης ὁ ἄνθρωπος καί θρηνεῖ, ὅταν ἀντιληφθεῖ ὅτι κάποιος τόν προσέβαλε καί σπίλωσε τήν τιμή καί τήν ἀξιοπρέπειά του. Αὐτή τή λύπη οἱ Πατέρες τή θεωροῦν ὡς σύμπτωμα τῆς νόσου τῆς ὑπερηφάνειας, στήν ὁποία τό πάθος στηρίζεται, ἀπό τήν ὁποία ζωοποιεῖται, τρέφεται καί μεγαλώνει τόσο, ὥστε νά φθάνει νά παραμένει ἰσχυρό, κυρίαρχο, καί συχνά, ἀθεράπευτο.
Ἡ ὀργή στρέφεται, συχνά, εὐθέως κατά τοῦ ἀνθρώπου πού, διά τῆς προσβολῆς, ἐπέφερε τό κτύπημα καί εἶναι ἐνδεχόμενο νά ἐκφρασθεῖ ἀκόμα καί μέ βίαιες ἐξωτερικές ἐκδηλώσεις. Ὁ ἄλλος τότε γίνεται ἀποδέκτης σκληρῶν λόγων ἤ ἀκόμη καί χειροδικίας, ἐφόσον, στή συνείδηση τοῦ ὀργισμένου, αὐτός ἔχει χάσει πλέον τή θέση τοῦ ἀδελφοῦ.
Αὐτή ἀκριβῶς εἶναι καί ἡ ἑρμηνεία πού δίνει ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος, ὁ ὁποῖος στήν Καθολική Ἐπιστολή του ἀναφέρεται σ’ αὐτό τό θέμα, λέγοντας ὅτι ὅλοι οἱ πόλεμοι καί οἱ ἀντιδικίες μεταξύ τῶν ἀνθρώπων προέρχονται ἀπό τή στέρηση τῆς ἐπιθυμίας τῶν ἡδονῶν, οἱ ὁποῖες ἀσφαλῶς εἶναι ταυτόχρονα πολέμιοι καί φονεῖς τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό Ὁποῖο ἔχει λάβει ὁ πιστός καί πού συνοδεύουν τή ζωή του σέ ὅλη τήν ἐπίγεια πορεία του.
Στήν ἴδια βάση κινεῖται καί ἡ σκέψη ὅλων γενικά τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ ὁμολογητής θεωρεῖ μάλιστα, ὅτι τό φιλόυλο καί φιλήδονο πνεῦμα πού κυβερνάει τόν ἄνθρωπο, τόν ἐξαγριώνει, τοῦ στερεῖ τήν ἀγάπη τοῦ ἀδελφοῦ καί τόν κάνει σκληρό, δύσθυμο καί συχνά, ἀδελφοκτόνο. Ἀλλά, καθώς λέει ὁ Μέγας Βασίλειος, τά ἄπρεπα ἤ προσβλητικά, ἐνδεχομένως, λόγια κάποιου συνανθρώπου, δέν εἶναι ἀσφαλῶς, ὁ πραγματικός λόγος καί ἡ αἰτία τῆς ὀργῆς τοῦ θιγμένου, Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι αὐτά ἀπευνθύνθηκαν σέ ἄνθρωπο πού ἡ ὀργή του τόν πρόδωσε καί τόν ἀποκάλυψε, ὡς ὑπερόπτη καί λάτρη τῆς ἰδεατῆς εἰκόνας του.

Ἡ ὀργή, καί κυρίως, ἡ μνησικακία, φωλιάζουν καί χρονίζουν στήν ψυχή γιατί ὁδηγοῦν τόν ἄνθρωπο στό νά μηρυκάζει τά λόγια καί τά γεγονότα πού τόν ἔχουν προσβάλει καί νά ἐπανακαθορίζει τή στάση του ἐναντίον τοῦ συνανθρώπου του· καί μάλιστα, μέ περισσότερο μένος καί συγχυσμένη διάνοια. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης θεωρεῖ τήν κατάσταση αὐτή ὡς σκουλήκι πού κατατρώει τόν νοῦ καί τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου μέ μάταιη καί ἀδικαιολόγητη λύπη.
Ὡς ἀπόδειξη τοῦ ὅτι τό σκουλήκι τῆς ὀργῆς καί τῆς μνησικακίας, εἶναι αὐτό πού κατατρώει τό νοῦ καί γεμίζει τήν ψυχή μέ ἀφόρητη θλίψη, φέρεται τό γεγονός ὅτι, αὐτός πού πάσχει ἐξαιτίας τους, φέρνει στό νοῦ του τόν ἀδελφό του μέ ἀπέχθεια καί τόν θεωρεῖ ὡς πηγή πειρασμῶν καί λύπης.

Τό πάθος τῆς ὀργῆς φθείρει τό «κατ’ εἰκόνα» τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ στερεῖ τή δωρεά τῶν καρπῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, οἱ ὁποῖοι εἶναι ἡ ἀγάπη, ἡ χαρά, ἡ εἰρήνη, ἡ μακροθυμία, ἡ χρηστότητα, ἡ ἀγαθωσύνη, ἡ πίστη, ἡ πραότητα καί ἡ ἐγκράτεια, καταστάσεις πού εἶναι ἀκριβῶς ἀντίθετες τῆς λύπης καί τῆς ἀθυμίας. Ὅταν λοιπόν, λείψουν ἀπό τόν ἄνθρωπο αὐτές οἱ ἀρετές καί ἐπικρατήσει στήν ψυχή ἡ ὀργή καί ἡ μνησικακία, τότε ὁ ἄνθρωπος ἐρημώνεται, φτωχαίνει καί καταλαμβάνεται ἀπό τό δαιμονικό πνεῦμα διχοστασίας, σύγχυσης, φόβου καί λύπης. Ἐνδέχεται μάλιστα, αὐτός νά ὁδηγηθεῖ μέχρις μίσους τοῦ συνανθρώπου του· ὁπότε, εἴτε τό πάθος τῆς ὀργῆς ἐκδηλωθεῖ ἔμπρακτα, εἴτε παραμείνει φωλιασμένο καί ἀνενέργητο στά ἐνδότερα τῆς ψυχῆς, κατατάσσει τόν πάσχοντα ἀπό αὐτό στό ἐπίπεδο τοῦ μισάδελφου καί ἀδελφοκτόνου.
Γι’ αὐτό οἱ ἅγιοι Πατέρες συστήνουν στόν ἄνθρωπο, πού κατατρώγεται ἀπό τό πάθος τῆς ὀργῆς καί τῆς μνησικακίας ἐναντίον τοῦ συνανθρώπου του, νά ἀποδιώκει τή λύπη πού αἰσθάνεται, ἀπό τήν προσβολή πού τοῦ ἔχει γίνει, μέ προσευχή καί μέ εἰλικρινή καί ἀμέριστη φιλανθρωπία. Ἔτσι, καί ὁ ἴδιος θά λυτρωθεῖ ἀπό τό σκουλήκι τῆς λύπης καί τῆς ἀθυμίας πού τόν κατατρώει, ἀλλά καί τόν συνάνθρωπό του θά ἐλεήσει. Γιατί, μέ τήν ἐλεήμονα, διαλακτική, φιλάδελφη καί φιλήσυχη στάση του, θά συντελέσει στή μετάνοια καί τή σωτηρία του.

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἐμπαθοῦς λύπης:
Προϋποθέσεις καί τρόποι

Καταστάσεις αἰτιολογημένης ἤ ἀναιτιολόγητης λύπης, ἀντιμετωπίζει συχνά ὁ μεταπτωτικός καί «ὑπό ἀναγέννησιν» ἄνθρωπος. Ἡ πείρα τῶν ἁγίων Πατέρων μᾶς ἀνοίγει καί ἐδῶ δρόμους, ὑποδεικνύοντάς μας ὁρισμένα κομβικά σημεῖα-στόχους, πρός τούς ὁποίους θά πρέπει νά ἐπικεντρώσουμε ἰδιαίτερα τήν προσοχή μας καί νά δώσουμε τήν πνευματική μάχη κατά τοῦ τροφοδότη καί δημιουργοῦ τῆς ἀνέλπιδης καί φθοροπιοιοῦ αὐτῆς κατάστασης.
Ὡς βασική προϋπόθεση γιά τήν ἀντιμετώπιση τῆς ἐμπαθοῦς λύπης, θεωρεῖται:

α) Ἡ συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητας καί ἡ ἐξ αὐτῆς γόνιμη αὐτομεμψία.

Τό Ψαλμικό «Τήν ἀνομίαν μου ἐγώ γινώσκω καί ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μού ἐστί διαπαντός», εἶναι ἀκριβῶς, τό ὁρμητήριο καί τό ἐπιθυμητό βίωμα, τό ὁποῖο μπορεῖ νά ἀποτελέσει τή βάση ἐκκινήσεως γιά τή μεταποίηση τῆς ἐμπαθοῦς λύπης σέ εἰλικρινή μετάνοια καί στόν ἐξ αὐτῆς καρπό, τό «χαροποιόν πένθος».
Τό νά μεμφόμαστε τόν ἑαυτό μας καί νά ἀναθέτουμε τά πάντα στόν Θεό, εἶναι κατά τόν ὅσιο Ἡσύχιο, πηγή ἀνακούφισης, χαρᾶς καί ἀφανισμοῦ τῶν «ἀλόγων» λογισμῶν , οἱ ὁποῖοι πολεμοῦν σκληρά τόν ἄνθρωπο.
Ὁ ἅγιος Μάρκος ὁ ἐρημίτης, ἐπίσης λέει ὅτι ἡ ἄγνοια τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ καί ἡ λήθη τῆς ἁμαρτίας, εἶναι ἐκεῖνα πού βαρύνουν τό νοῦ καί κάνουν τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου νά σκεπάζεται καί νά τυραννιέται κάτω ἀπό τό νέφος τῆς ἀθυμίας. Αὐτός λοιπόν, λέει ὁ ὅσιος, πού γνώρισε τήν ἀλήθεια δέν ἀντιδρᾶ ἀρνητικά καί δύσθυμα στίς ἐμπαθεῖς ἐπιθέσεις καί τίς ποικίλες θλίψεις πού τόν βρίσκουν. Κι’ αὐτό γιατί γνωρίζει καλά ὅτι οἱ πειρασμοί καί οἱ θλίψεις, ἄν ἀντιμετωπισθοῦν «ἐν Χριστῷ», ὁδηγοῦν τόν ἄνθρωπο στό φόβο τοῦ Θεοῦ. Συστήνει, ἐπίσης, ὁ Ὅσιος σ’ αὐτόν πού ἔχει ἐπίγνωση τῆς ἀδυναμίας του, νά μήν ἐπαναφέρει στό νοῦ του τίς συγκεκριμένες ἁμαρτίες του. Γιατί ἡ μνήμη τους, καί μάλιστα χωρίς τήν ἀπαιτούμενη μετάνοια καί τόν πόνο, μπορεῖ νά ἀφαιρέσουν ἀπό τήν ψυχή του τήν ἐλπίδα· καί πολύ περισσότερο, νά τόν ὁδηγήσουν στήν ἐπανάληψη τοῦ παλαιοῦ μολυσμοῦ.
Θεωρεῖ, ἐπιπλέον, ὁ ὅσιος Πατέρας, ὅτι εἶναι προϋπόθεση τό νά γνωρίσει ὁ πιστός ὄχι μόνο δογματικά ἀλλά καί ἔμπρακτα τήν ἀλήθεια, ὥστε νά ἐξομολογεῖται στόν Θεό, ὄχι μέ τό νά φέρει στό νοῦ του μιά-μιά τίς συγκεκριμένες ἁμαρτίες του, ἀλλά μέ τό νά δείχνει ὑπομονή καί καρτερία στίς ἀκούσιες θλίψεις καί τούς πειρασμούς πού τόν βρίσκουν.
Ἄν λοιπόν ἀντιμετωπίζει κανείς τίς θλίψεις, προσδοκώντας τά μέλλοντα ἀγαθά, ἔχει ἤδη βρεῖ τήν ἐπίγνωση τῆς Ἀλήθειας καί θά ἀπαλλαγεῖ γρήγορα ἀπό τήν ὀργή καί τή λύπη. Ἔτσι, ἔχοντας συναίσθηση τῆς ἀδυναμίας του, θά λειτουργεῖ πλέον τή γόνιμη καί ψυχωφελή αὐτομεμψία, καθώς καί τήν καθαρτική ἐξομολόγηση.

β) Νήψη καί ἡ προσευχή

Ἡ πνευματική ἐγρήγορση καί ἡ προσευχή εἶναι τό ἀσφαλές φυλακτήριο τῶν λογισμῶν τοῦ πάθους τῆς ἀθυμίας καί τῆς λύπης. Ὁ δαίμονας πού σχετίζεται μέ αὐτά τά πάθη, λένε οἱ ἅγιοι Πατέρες, καιροφυλακτεῖ γιά νά βρεῖ τόν ἄνθρωπο ἀφύλακτο, σέ πνευματική νωθρότητα καί ραθυμία, ὥστε νά τόν παρασύρει διά τῆς φαντασίας καί νά καταλάβει ἀνενόχλητος τό λογισμό καί τήν καρδιά του. Μᾶς συμβουλεύουν, λοιπόν, νά ἐλέγχουμε τή φαντασία μας, ὥστε νά σταματήσουμε, εἰ δυνατόν, τήν ἔφοδο τοῦ πάθους στό στάδιο τῆς προσβολῆς. Γιατί, χωρίς τό πέρασμα ἀπό τήν κερκόπορτα τῆς φαντασίας, ὁ διάβολος δέν μπορεῖ νά καταλάβει τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου.
Ἡ προσευχή βέβαια, πρέπει νά εἶναι διαρκής καί καθαρή, καί μάλιστα τόν καιρό τῆς ἀθυμίας καί τῆς λύπης, ἐντονότερη, πιό ἐπίμονη καί ἀπαλλαγμένη ἀπό λογισμούς μνησικακίας. Διαφορετικά θά μοιάζει κανείς μέ ἄνθρωπο πού προσπαθεῖ νά βγάλει νερό ἀπό τό πηγάδι, κρατώντας τρύπιο κουβά.
Ὁ σωστός τρόπος καί οἱ προϋποθέσεις γιά νά προσευχηθεῖ κανείς εἶναι τό νά ἔχει φόβο Θεοῦ, νά καταβάλει κόπο, νά ἔχει εἰρηνική καί νηφάλια σκέψη καί νά τηρεῖ τούς λογισμούς ἄγρυπνα, μήπως, διά τῆς φαντασίας, χάσει τόν καρπό τῆς προσευχῆς του.
Νά, λοιπόν, λέει ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος, ὁ οὐρανός βρίσκεται μέσα σου. Κι’ ἄν ἔχεις καθαρή καρδιά, θά δεῖς ἐκεῖ τούς φωτεινούς Ἀγγέλους.

γ) Ἡ πνευματική μελέτη

Ὡς πνευματικό λειμώνα καί πηγή γνήσιας χαρᾶς χαρακτηρίζουν οἱ ἅγιοι Πατέρες τίς θεῖες Γραφές. Τίς συγκρίνουν, συχνά, μέ τά ἀγαθά τοῦ Παραδείσου καί μάλιστα τίς βρίσκουν ἀκόμα πιό εὐφρόσυνες καί καρποφόρες.
Πράγματι ἡ πνευματική μελέτη παρηγορεῖ τήν ψυχή καί συνεργεῖ στό ἔργο καί τήν καρποφορία τῆς προσευχῆς. Γιατί, μελετώντας κανείς τό λόγο τοῦ Θεοῦ ξεφεύγει ἀπό τήν τυραννία τῆς ἐφήμερης ἀνάπαυσης καί διατηρεῖ τήν ἐλπίδα γιά τά μέλλοντα καί αἰώνια.
Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, εἶναι ζωντανός, δραστικός καί πιό κοφτερός ἀπό δίκοπο μαχαίρι, λέει ὁ Ἀπόστολος, καί μπαίνει βαθιά μέχρι τό μεδούλι τοῦ ἀνθρώπου. Ἔτσι, λειτουργεῖ θεραπευτικά γιά τήν ψυχή. Κι αὐτό γιατί, ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἔχει ἀναγεννητική δύναμη καί Χάρη. Γι’ αὐτό μπορεῖ νά ἐπαναφέρει τό σκοτισμένο λογισμό καί νά τόν ἀπαλλάξει ἀπό τά βέλη τῶν δαιμονικῶν προσβολῶν καί τῆς ἄκαιρης φαντασίας. Τότε, ἐπανέρχεται ἡ δύναμη τῆς ψυχῆς καί ἡ θέληση γίνεται ἀποφασιστικότερη, στήν ἀντίστασή της κατά τοῦ πάθους τῆς λύπης καί τῆς ἀθυμίας. Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος προσπαθεῖ νά ἀνορθωθεῖ καί νά κερδίσει πάλι ὅ,τι ἔχει ἤδη χάσει, ὄντας κάτω ἀπό τήν κυριαρχία τῆς λύπης.
Μέ τό λόγο τοῦ Θεοῦ πληροφορεῖται ἐπίσης ὁ ἄνθρωπος ἐναργέστερα γιά τήν αἰτία τῆς πτώσεώς του, ὥστε νά μπορεῖ πλέον νά ἐπιλέγει τήν καλύτερη καί ἀσφαλέστερη ὁδό, γιά τήν ἐπιστροφή του στόν «οἶκο τοῦ Πατρός». Γι’ αὐτό, μᾶς παροτρύνει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, νά συγκεντρώνουμε βιβλία πνευματικά. Γιατί ὅπου βρίσκονται τέτοια βιβλία, ἀπό ἐκεῖ φεύγει κάθε δαιμονική ἐνέργεια καί ὁ ἄνθρωπος βρίσκει εἰρήνη καί παρηγοριά.

δ) Ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ, τοῦ θανάτου καί τῆς μέλλουσας Κρίσης

Ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ σωτηριώδης αὐτή κατάσταση πού ἀναγεννᾶ τήν ψυχή καί τήν ζωογονεῖ, γιατί βγάζει ἀπό τό σκοτάδι τῆς λήθης στή χαρά τῆς ἀγάπης καί τῆς ἐλευθερίας «τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ».
Ὁ ὅσιος Νεῖλος παροτρύνει τόν πιστό νά διατηρεῖ διά τῆς εὐχῆς καί τῆς πνευματικῆς γενικά ἄσκησης, τή μνήμη τοῦ Θεοῦ. Ὅπως, λέει ὁ Ὅσιος, ἀναπνέουμε ἀδιάκοπα, ἔτσι πρέπει νά κρατᾶμε τή μνήμη τοῦ Θεοῦ καί νά μελετοῦμε τήν ὥρα τοῦ θανάτου μας καί τῆς παράστασής μας ἐνώπιόν Του, κατά τήν ὁποία θά ἀποδώσουμε λόγο, ὡς οἰκονόμοι καί διαχειριστές τῶν χαρισμάτων καί τῶν δωρεῶν Του πρός ἐμᾶς.
Ἡ μελέτη τοῦ θανάτου μπορεῖ ἐνδεχομένως νά φέρνει λύπη στήν ψυχή, λέει ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, ἀλλά αὐτή ἡ λύπη εἶναι θεόσδοτη καί σωτηριώδης γιά τόν ἄνθρωπο. Ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ ἐξάλλου, πάντα συνοδεύει τή μνήμη τοῦ θανάτου καί γι’ αὐτό ἡ λύπη αὐτή εἶναι «λύπη θεοφιλής» «χαροποιός» καί γεμάτη πνευματική εὐφροσύνη.

ε) Ἡ «κατά Θεόν πτωχεία», ἡ σιωπή καί ἡ ἡσυχία

Ἡ κατά Θεόν πτωχεία εἶναι ἡ ἑκούσια ἀποποίηση τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν καί ὅλων γενικά τῶν κτήσεων, τῶν δικαιωμάτων καί τῶν σχέσεων τοῦ ἀνθρώπου μέ αὐτά. Κι’ αὐτό γιατί, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀπορρίψει κάθε σχέση μέ τά ὑλικά ἀγαθά καί μέ τό κοσμικό, γενικά, φρόνημα, «τό φρόνημα τῆς σαρκός», ὅπως τό ἀποκαλεῖ χαρακτηριστικά ὁ Ἀπόστολος, τότε ἐλαχιστοποιοῦνται ἤ καί συχνά, μηδενίζονται τά αἴτια τῆς λύπης.
Ὁ Μέγας Βασίλειος λέει ξεκάθαρα ὅτι ἡ σιωπή, ἡ «κατά Θεόν πτωχεία» καί ἡ ἡσυχία εἶναι παράγοντες δημιουργίας τῆς «πτωχείας τοῦ πνεύματος». Γιατί ὁ ἄνθρωπος, σβήνοντας κάθε σχέση του μέ τά ἀγαθά καί τό φρόνημα τοῦ κόσμου τούτου, ἐλαφρύνεται καί καθαρίζεται ἀπό τά πάθη καί μοιάζει μέ ἄγραφη πλάκα πού εἶναι καλυμμένη μέ κέρινη ἐπιφάνεια. Σ’ αὐτή λοιπόν λέει, τήν ἰσόπεδη πλάκα ὑπάρχει δυνατότητα νά ἐγγραφοῦν καθαρά καί νά παραμείνουν ἀνόθευτα τά Θεῖα δόγματα, ἀπαλλαγμένα ἀπό τίς ἐμπαθεῖς ἐπηρροές καί τίς διαστρεβλωμένες ἁμαρτωλές προσμίξεις τους.
Παρομοιάζει μάλιστα ὅ ἅγιος Ἱεράρχης τή λύπη καί τά ἄλλα πάθη μέ ἄγρια θηρία. Καί, ὅπως λέει, τά θηρία, ὅταν παγώσουν, ἀδυνατοῦν πλέον νά ἔχουν τήν ἐπιθετική δύναμή τους ἐνεργή, ἔτσι καί ἡ λύπη χάνει τή σφοδρότητα καί τήν καυστικότητά της, ὅταν αὐτή δέν συντηρηθεῖ μέ τό αἴ-σθημα ἀσφάλειας πού πηγάζει ἀπό τήν κτήση τῶν ἀγαθῶν. Ἔτσι, μπορεῖ κανείς νά τήν ὑπεβεῖ πιό εὔκολα, γιατί αὐτή χάνει τή βαρύτητα καί τή σημασία της καί γίνεται πλέον «εὐκαταγώνιστη».
Οἱ ἅγιοι Πατέρες σημειώνουν ἰδιαίτερα τό θέμα τῆς «κατά Θεόν» σιωπῆς καί ἡσυχίας, ὡς παράγοντα ἰσχυρό καί ὡς προϋπόθεση γιά τήν ἀπόκτηση τῆς πνευματικῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τά πάθη, καθώς καί γιά τήν ἑτοιμασία τῆς ψυχῆς νά δεχθεῖ τό μήνυμα τῆς Εὐαγγελικῆς εἰρήνης καί τῆς χαρᾶς.
Ἡ πτωχεία καί ἡ ἀκτημοσύνη εἶναι ἐπίσης ὁδοί πού διευκολύνουν τή μετάνοια τῆς ψυχῆς καί τήν ἐλευθερία της ἀπό τήν «προσπάθεια» πού ἔχει πρός τήν κτίση καί τά ἐφήμερα ἀγαθά της. Κι αὐτό, γιατί δέν εἶναι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι σέ θέση νά διαχειρίζονται τά ἀγαθά, τίς σχέσεις καί τά χαρίσματά τους ἀπαθῶς, πράγμα πού σημαίνει ὅτι ἡ στέρησή τους ἀποτελεῖ πηγή καί τροφοδότιδα τῆς λύπης καί τῆς ἀθυμίας.
Ἡ ἀντίδραση πού ἐπέδειξε ὁ πλούσιος νέος τοῦ Εὐαγγελίου στήν ὑπόδειξη πού τοῦ ἔγινε ἀπό τόν Ἰησοῦ Χριστό, ἐπιβεβαιώνει τήν ἀλήθεια τοῦ πράγματος. Ὁ νέος αὐτός εἶχε ἑλκυσθεῖ ἀπό τό Πρόσωπο τοῦ Κυρίου καί τό κήρυγμά Του γιά τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ὥστε ἐπιθύμησε νά ἀποκτήσει τήν τελειότητα τῶν «τέκνων τοῦ Θεοῦ». Ὅταν ὅμως ἄκουσε ὅτι, ἡ ἀποποίηση τῶν ἀγαθῶν του ἦταν προϋπόθεση τῆς ἀποκτήσεως τῆς ἐλευθερίας του, ὥστε νά μπορέσει ἀπρόσκοπτα νά ἀκολουθήσει τόν Χριστό, «ἔφυγε σκυθρωπός». Καί ἑρμηνεύοντας ὁ ἱερός Εὐαγγελιστής τήν περίεργη αὐτή στάση τοῦ νέου, λέει: Συμπεριφέρθηκε ἔτσι, «γιατί εἶχε κτήματα πολλά».

ζ) Ἡ ἐξαγόρευση τῶν λογισμῶν

Ὁ πόλεμος μέ τούς λογισμούς εἶναι ἀφανής καί ἐπώδυνη μορφή τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνα, ἀλλά καί ἡ πλέον σημαντική καί ἀποφασιστική κίνηση γιά τήν ἀπαλλαγή τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τά πάθη καί τήν ἀποφυγή τῆς ἁμαρτίας.
Τό πεδίο μάχης μέ τούς λογισμούς, ἀλλά καί τό ἔδαφος στό ὁποῖο αὐτοί γεννιοῦνται καί ἀναπτύσσονται εἶναι ἡ καρδιά τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ ἅγιοι Πατέρες μας διδάσκουν ὅτι οἱ ἐπιθέσεις τῶν λογισμῶν μποροῦν εὔκολα νά ἀναχαιτισθοῦν, παραμένοντας μόνο στό στάδιο τῆς προσβολῆς, ἄν ὁ ἀγωνιστής τοῦ πνεύματος δέν τούς δεχθεῖ καί, πολύ περισσότερο, ἄν, μέ σθένος, τούς ἀντικρούσει.
Αὐτό ὅμως ἀπαιτεῖ μεγάλη πείρα καί ἰσχυρή θέληση. Ἀλλά, ἐπειδή ἡ ἀντίδραση ἐκ μέρους ἐκείνου πού πλήττεται ἀπό αὐτούς, δέν εἶναι σθεναρή καί ἔγκαιρη, οἱ λογισμοί εἰσέρχονται στήν ψυχή, βρίσκοντας πρόσφορο ἔδαφος καί ἐκλεκτούς συνεργούς, τά πάθη τοῦ ἀνθρώπου καί μάλιστα, τήν ὑπερηφάνεια. Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος στερεῖται τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, βυθίζεται στό σκοτάδι τῆς λύπης καί συχνά, καταλαμβάνεται καί ἀπό τόν βρόγχο τῆς ἀπελπισίας. Γιατί, καθώς λέει ὁ ἅγιος Σιλουανός, μπορεῖ κανείς νά χάσει τή Χάρη καί ἀπό ἕναν κακό λογισμό. Γιατί, μέ τόν κακό λογισμό εἰσέρχεται στήν ψυχή μιά ἐχθρική δύναμη καί τότε ὁ νοῦς σκοτίζεται καί βασανίζεται ἀπό κακές σκέψεις. Γι’ αὐτό, μάθε, λέει, νά σταματᾶς ἀμέσως τούς λογισμούς. Ἄν, ὅμως, ξεχάσεις καί δέν τούς διώξεις ἀμέσως, τότε πρόσφερε μετάνοια.
Οἱ λογισμοί μπορεῖ νά εἶναι πονηροί, βλάσφημοι καί νά ὑποκινοῦν τό ἄνθρωπο σέ ἀπιστία πρός τόν Θεό καί ἰδιαίτερα, πρός τό Πρόσωπο τοῦ Σαρκωθέντος Θεοῦ-Λόγου, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἀπό αὐτούς, συνεχίζει ὁ ἅγιος Σιλουανός, οἱ πονηροί κυρίως, λογισμοί γεννιοῦνται ἀπό τήν ὑπερηφάνεια τῆς ψυχῆς καί πλήττουν ἰδιαίτερα αὐτόν, ὁ ὁποῖος ἀσχολεῖται μέ τή ζωή τοῦ ἄλλου.
Ὁ ἄνθρωπος ὅμως, ἐνῶ, πολλές φορές, δέν φαίνεται νά ἐνοχλεῖται ἀπό τούς κακούς λογισμούς, νά ἀδιαφορεῖ –ἀντίθετα, συλλαμβάνεται συχνά νά ἀνοίγει διάλογο ἄνισο καί ἐπιζήμιο μαζί τους– ἐντούτοις, αἰσθάνεται μεγάλη δυσκολία νά τούς ἀποκαλύψει καί νά τούς ἐκθέσει σέ κάποιον μεγαλύτερο καί ἐμπειρότερο στόν πνευματικό ἀγώνα, ἄνθρωπο.
Ἀλλά κάνοντας ἔτσι, παραμένοντας δηλαδή, κανείς ἀνενεργός, σέ ράθυμη καί ἀναποφάσιστη κατάσταση, χάνει τή δύναμη καί, κατά συνέπεια, τή δυνατότητα νά τούς ἀντικρούσει εὔστοχα, ὥστε νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό τή θανατηφόρα ἐπίδραση καί φορτικότητά τους.
Ἡ ἐμπειρία τῶν ἁγίων Πατέρων ὅμως, καί μάλιστα τῶν Νηπτικῶν, μᾶς ὑπογραμμίζει ὅτι ἡ ἀποκάλυψη «τῶν κρυφίων» τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεση τῆς ἐλευθερίας του καί μάλιστα, γιά τόν εὔχαρη καί εἰρηνικό βίο, καί τήν ἄσκηση τῆς προσευχῆς.
Ὁ ἀββᾶς Ἡσαΐας ἐπιμένει ὅτι πρέπει κανείς νά ἀναφέρει στούς ἐμπειρότερους περί τά πνευματικά, ὄχι μόνο τούς κακούς, ἀλλά καί τούς καλούς λογισμούς. Κι’ αὐτό, γιατί πολλές φορές, οἱ καλοί λογισμοί εἶναι «προβατόσχημοι». Κρύβουν δηλαδή, μέσα τους ὑπερήφανα βιώματα, καλλιεργοῦν «ὑπερόπτη νοῦ» καί τελικά ὁδηγοῦν τόν ἄνθρωπο σέ πλῆθος ἀδιεξόδων καί ἄβυσσο ἀπελπισίας.
Ὁ ἄνθρωπος, βέβαια, μπροστά στή δυσκολία του νά ἀποκαλύψει τούς λογισμούς του, προφασίζεται, συχνά, ὅτι ὁ ἴδιος ἔχει τή δύναμη καί τήν ἀπαιτούμενη γνώση καί ἐμπειρία, ὥστε νά τούς ἀντιμετωπίσει μόνος του, χωρίς ἄλλη βοήθεια καί συμπαράσταση. Ἄλλοτε πάλι, ἰσχυρίζεται ὅτι δέν ἔχει συναντήσει κάποιον ἐμπειρότερο καί παλαίμαχο στόν πνευματικό ἀγώνα, κατά τῶν πονηρῶν λογισμῶν, ἄνθρωπο, ὥστε νά τόν ἐμπιστευθεῖ καί νά ἀκολουθήσει μέ σιγουριά τίς συμβουλές του.
Ὁ ἀββᾶς Δωρόθεος, συμβουλεύοντας τά πνευματικά του παιδιά, σχετικά μέ αὐτό τό θέμα, λέει χαρακτηριστικά ὅτι δέν πρέπει κανείς νά βασίζεται ποτέ στό λογισμό του οὔτε νά διστάζει, σέ περίπτωση πραγματικῆς ἔλλειψης ὁδηγοῦ, νά συμβουλεύεται, ἀκόμα καί ἕνα μικρό παιδί. Γιατί, ὁ Πανάγαθος Θεός, βλέποντας τήν ταπείνωσή του, θά φωτίσει ἀκόμα καί ἕνα μικρό παιδί, ὥστε νά τοῦ ἀπαντήσει θεοδίδακτα καί νά τόν κατευθύνει μέ γεροντική σωφροσύνη.

η) Ἡ ἀποδοχή τῶν ἀκουσίων θλίψεων ὡς παιδείας τοῦ Κυρίου καί ἡ μεταποίησή τους σέ ἑκούσιες.

Ὁ κύριος παράγοντας πού προκαλεῖ στόν ἄνθρωπο τή λύπη εἶναι τά διάφορα ἐξωτερικά συμβάντα πού συντελοῦνται χωρίς τή δική του θέληση –καί ἐνδεχομένως τή συμμετοχή– καί τά ὁποῖα ἔχουν δυσάρεστες ἐπιπτώσεις σ’ αὐτόν καί στό περιβάλλον του.
Γενεσιουργός αἰτία τῆς λύπης εἶναι ἐπίσης καί ὅσα πλήττουν τόν ἄνθρωπο ὡς πρόσωπο, εἴτε αὐτά ἀναφέρονται στή σωματική του ὑπόσταση καί ἀκεραιότητα (ἀσθένειες, πτωχεία κτλ.), εἴτε αὐτά θίγουν τήν εἰκόνα καί τήν ἰδέα πού ὁ ἴδιος τρέφει γιά τόν ἑαυτό του.
Ὅταν λοιπόν, βρεθεῖ κανείς στό μάτι τοῦ κυκλώνα τῆς λύπης, τότε συνήθως κατευθύνει τά βέλη τῶν ἀντιδράσεών του πρός τούς ἐκτός τοῦ ἑαυτοῦ του συντελεστές τῆς δημιουργίας τῶν ἀδοκήτων πειρασμῶν του. Οἱ ἅγιοι Πατέρες μας ὅμως, οἱ ὁποῖοι γνώρισαν, μέ τή Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τά ἐνδότερα τοῦ ἀνθρώπινου εἶναι καί τῶν κινήσεών του, μᾶς βοηθοῦν, μέ τήν ἐμπειρία καί τό θεοφώτιστο λόγο τους, νά ἀλλάξουμε ὀπτική γωνία. Μᾶς συνιστοῦν δηλαδή, νά στρέψουμε τόν προβολέα μας πρός τόν «ἔσω ἄνθρωπο», ὁ ὁποῖος, ὄντας δέσμιος τῶν παθῶν του, δέν ὑποψιάζεται ὅτι πάσχει. «Πάσχει», καθώς λέει ὁ ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης, «ἕως ὅτου αὐτός ταπεινωθεῖ».
Ὁ ἅγιος Μάρκος ὁ ἐρημίτης μιλώντας πάνω στό ἴδιο θέμα εἶναι ἀκριβέστερος καί ἀποκαλυπτικότερος: «Οἱ διάφορες θλίψεις, λέει, πού βρίσκουν τόν ἄνθρωπο εἶναι γεννήματα τῆς κακίας πού ὁ ἴδιος ἔχει μέσα του».
Γι’ αὐτό μᾶς συνιστᾶ, ὅταν βρισκόμαστε κάτω ἀπό λυπηρές καί δυσάρεστες καταστάσεις, νά μή θεωροῦμε τούς συνανθρώπους μας ὡς αἴτιους τῶν συμφορῶν μας, ἀλλά νά ὑπομένουμε. Γιατί αὐτός ὁ τρόπος τῆς ἀντιμετώπισης φανερώνει γνωστικό ἄνθρωπο καί γίνεται αἰτία καθαρισμοῦ του ἀπό τήν ἁμαρτία. Ἔτσι ἐπίσης, ἐπαναφέρει κανείς τή «μνήμη τοῦ Θεοῦ» στήν καρδιά του. Κι’ αὐτό γιατί, καθετί δυσάρεστο θλίβει τήν ψυχή «κατά ἀναλογίαν» τῆς λήθης τοῦ Θεοῦ, τῆς διάσπασης τοῦ νοῦ καί τοῦ διασκορπισμοῦ του εἰς «χώραν μακράν.
Εἶναι μοναδικῆς σημασίας ὁ λόγος τοῦ ἁγίου Μάρκου, ὁ ὁποῖος, ὡς ἔμπειρος καί γνωστικός πνευματικός ὁδηγός, ἀποφθέγγεται, λέγοντας ὅτι κάθε ἀκούσια θλίψη ἔχει τήν αἰτία της σέ κάποια ἄλλη, ἑκούσια πτώση. Γιατί, σύμφωνα μέ τό λόγο τῆς Ἁγίας Γραφῆς, συνεχίζει ὁ Ὅσιος, κανένας δέν εἶναι ἐχθρός τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως εἶναι αὐτός ὁ ἴδιος γιά τόν ἑαυτό του.
Ὡς ἑκούσιο θεωρεῖ ἡ Ἁγία Γραφή τό λογισμό καί ὡς ἀκούσιο τό δυσάρεστο γεγονός πού ἐπακολούθησε. Γιατί, ὁ Θεός ἐπιτρέπει ὥστε νά πλήξουν τόν ἄνθρωπο οἱ ἀκούσιες θλίψεις, μέ τή μορφή ἀκούσιων συμβάντων. Κι αὐτό τοῦ συμβαίνει ἐξαιτίας τῆς παράβασης τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, τίς ὁποῖες ὁ ἄνθρωπος ἑκουσίως καταπάτησε.
Αὐτός, συμπληρώνει ὁ Ὅσιος, εἶναι ὁ πνευματικός νόμος. Ἀνάλογα μέ τό βαθμό τῆς ἑκούσιας κακίας εἶναι καί τό μέγεθος τῆς ἀκούσιας καρποφορίας. Αὐτή, βέβαια, τήν ὀδυνηρή συνέπεια δέν μπορεῖ κανένας νά τήν ἀποφύγει, παρά μονάχα, μέ τή βοήθεια τῆς προσευχῆς καί τῆς μετάνοιας.
Ἄν ἀντικρούσει ὁ ἄνθρωπος τά θλιβερά καί τούς πειρασμούς πού τόν βρίσκουν, ἐκτός προσευχῆς καί ὑπομονῆς, τότε ὄχι μόνο αὐτά δέν ὑποχωροῦν, ἀλλά ἐπιτίθενται σφοδρότερα καί ὀδυνηρότερα. Ὁ πιστός, λοιπόν, κάνοντας τόν πνευματικό ἀγώνα του, θά πρέπει πάντα νά θυμᾶται ὅτι μέσα στίς ἀκούσιες θλίψεις πού δέχεται, βρίσκεται κρυμμένο μέ τρόπο ἄδηλο καί θαυμαστό τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Αὐτό ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο σέ μετάνοια καί «εἰς νομάς αἰωνίους».
Μεταξύ ἀκουσίων καί ἑκουσίων θλίψεων, δέν ὑπάρχει ἀσφαλῶς, καμιά σύνδεση καί ἀλληλουχία, ὡς πρός τό εἶδος καί τό χρόνο πού αὐτές συντελέσθηκαν, ἀλλά συμβαίνουν σύμφωνα μέ τή φιλάνθρωπη λειτουργία τοῦ νόμου τῆς δικαιοσύνης τοῦ Θεοῦ.
Ἄν λοιπόν μέ αὐτά τά δεδομένα σκέπτεται καί λειτουργεῖ ὁ ἄνθρωπος, δέν θά τρέφει βιώματα ἀναξιοπαθοῦντα, οὔτε θά πέφτει στούς βρόγχους τῆς λύπης, ἀλλά θά ἀξιοποιεῖ προσευχητικά τά ἀκούσια θλιβερά γεγονότα τῆς ζωῆς του κατά τρόπο θετικό, δηλαδή, μέ ταπείνωση, αὐτογνωσία καί ὑπομονή.
Ἐνεργώντας ἔτσι, δέν θά ἐκτεθεῖ στόν κίνδυνο τῆς κατάρρευσης, ἀλλά θά ἀποδέχεται καθετί εὐχαριστιακά. Καί αὐτό σημαίνει ὅτι καθετί λυπηρό θά γίνεται σ’ αὐτόν δάσκαλος Θεογνωσίας καί ἔναυσμα γιά τήν προσπάθεια τῆς κάθαρσής του ἀπό τίς «ἐν ἐπιγνώσει» ἤ «ἐν ἁγνοίᾳ» ἁμαρτίες του.
Οἱ ἀκούσιες θλίψεις, τελικά, δέν παράγουν τό δηλητήριο τῆς λύπης καί τῆς ἀθυμίας, ἀλλά εἶναι εὐεργέτιδες καί διάκονοι στήν ἐργασία τοῦ ἀνθρώπου γιά τήν κάθαρση τῆς ψυχῆς ἀπό τά τερατώδη πάθη. Γιατί ἡ ὁδός πού ὑποδεικνύουν οἱ ἀκούσιες θλίψεις διασώζει, διά τῆς συνεχοῦς μετανοίας, τή σωστή σχέση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό καί τόν ἀδελφό, τόν ὁποῖο δέν δακτυλοδεικτοῦν ὡς ὑπεύθυνο τῶν συμφορῶν του, ἀλλά τόν ἀποδέχονται, ὡς καθρέπτη τῆς ἁμαρτωλότητας καί τῆς δικῆς του ἐμπάθειας.
Τότε μόνο δέν θά δεχόμαστε τούς κεραυνούς τῆς ἀκούσιας λύπης, ὅταν μέ τή ζωή καί τά βιώματά μας δέν θλίβουμε κανένα, δηλαδή ὅταν δέν λυποῦμε τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, μέ τό Ὁποῖο ἔχουμε σφραγισθεῖ, γιά νά ὁδηγηθοῦμε στή σωτηρία.

Ἀπό τό βιβλίο:

” Ὠδή στό ἐφήμερο”, Ἡ λύπη κατά τούς Πατέρες

Ἐκδόσεις “ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ”- Ἱερᾶς Μονῆς Τιμίου Προδρόμου Καρέα

Πηγή

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΥΛΟΓΕΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ (Κατά Ματθαίον 19ο, 13-15).

 

Ο Χριστός ευλογεί τα παιδιά Κατά Ματθαίον (19ο, 13-15)

13 Τότε προσηνέχθησαν αὐτῷ παιδία ἵνα τὰς χεῖρας ἐπιθῇ αὐτοῖς καὶ προσεύξηται· οἱ δὲ μαθηταὶ ἐπετίμησαν αὐτοῖς. 14 ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν· Ἄφετε τὰ παιδία καὶ μὴ κωλύετε αὐτὰ ἐλθεῖν πρός με, τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. 15 καὶ ἐπιθεὶς τὰς χεῖρας αὐτοῖς ἐπορεύθη ἐκεῖθεν

Εκείνο τον καιρό
Κάποιες μητέρες έφεραν τα μικρά παιδιά τους
μπροστά στον Ιησού.

Ηθελαν πολύ, να βάλει τα χέρια του

επάνω στά κεφαλάκια τους.

Να τα ευλογήσει μεαγάπη
και να προσευχηθεί γι' αυτά.

Οι μαθητές του όμως,

τους μίλησαν με αυστηρότητα

και τους εμπόδιζαν να πλησιάσουν κοντά του

Βλέποντας αυτά ο Ιησους, τους είπε
Αφήστε τα παιδιά, να έρθουν κοντά μου
καί μην τα εμποδίζετε.

Αυτά είναι πλασμένα

για τη βασιλεία των ουρανών,

όπως κι όσοι θα μοιάσουν την αθωότητά τους.

Μετά έβαλε τα χέρια του
επάνω στα κεφάλια τους και τα ευλόγησε.

Πηγή: www.briefingnews.gr