ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ 2024 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

   Χριστὸς Ἀνέστη!

   Σήμερα, ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ μὲ ἕναν ξεχωριστὸ τρόπο τὴν μνήμη τῶν ἀνδρῶν, οἱ ὁποῖοι συνέβαλαν στὴν θεόσωμη ταφὴ τοῦ Κυρίου, καὶ τῶν γυναικῶν, οἱ ὁποῖες, σύμφωνα μὲ τὸ ἔθιμο τῶν Ἰουδαίων, ἔσπευσαν νὰ ἀλείψουν τὸ ζωοποιὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ μὲ μύρα, γιὰ αὐτὸ καὶ ὀνομάσθηκαν Μυροφόρες. Τὰ πρόσωπα αὐτὰ ὑπηρέτησαν τὸν Χριστὸ μὲ θυσιαστικὸ πνεῦμα, γιὰ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία εὐγνωμονοῦσα, ἀφιερώνει τὴν τρίτη Κυριακὴ ἀπὸ τὸ Πάσχα σὲ αὐτά.

   Οἱ μὲν Ἅγιοι κηδευτές, ὁ Ἰωσὴφ καὶ ὁ Νικόδημος, παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ἦταν κρυφοὶ Μαθητὲς τοῦ Κυρίου καὶ ὡς ἐκ τούτου δὲν εἶχαν τὴν εὐκαιρία τῆς συνεχοῦς συναναστροφῆς μαζί Του, ἐντούτοις εἶχαν καταλάβει καρδιακὰ ὅτι ὁ Ἰησοῦς εἶναι ὁ Χριστός, σὲ ἀντίθεση μὲ τὸν μαθητὴ ἐκεῖνο, ὁ ὁποῖος καὶ εὐεργετήθηκε καὶ τοῦ ἀποστολικοῦ ἀξιώματος ἀξιώθηκε καὶ θαύματα εἶδε ἀπὸ τὸν Ἰησοῦ, συναναστρεφόμενος καθημερινὰ μαζί Του, μὰ «οὐκ ἠβουλήθη συνιέναι». Δὲν ἤθελε νὰ καταλάβει ὅτι ὁ Διδάσκαλός Του ἦταν ὁ Θεός. Πρόκειται γιὰ τὸν Ἰούδα, τὰ πάθη τοῦ ὁποίου, ἡ καχυποψία, ἡ φιλαργυρία, ὁ φθόνος, ἡ δολιότητα, τὸν ὁδήγησαν ὄχι μόνο στὴν Σταύρωση τοῦ Θεανθρώπου, ἀλλὰ καὶ σὲ αὐτὴν τὴν τραγικὴ αὐτοκτονία. Οἱ ἄδολοι, ὅμως, Μαθητὲς Ἰωσὴφ καὶ Νικόδημος, εἶχαν προσεγγίσει τὸν Χριστό μας ὄχι ὡς Ἰοῦδες, ἀλλὰ μὲ ἁγνότητα, μὲ ἀγάπη πρὸς Ἐκεῖνον ποὺ μέχρι τότε ὁμοιός Του δὲν εἶχε βρεθεῖ. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, παρέμειναν κοντά Του μέχρι τὸ Σταυρικὸ τέλος, ἀλλὰ καὶ μετὰ τὸ τέλος, τὸ ὁποῖο, κατὸπιν, ἀποτέλεσε τὴν ἀρχὴ τῆς δικῆς μας ζωῆς. Βλέποντας τὸ μέγεθος τῆς Θυσίας τοῦ Διδασκάλου Τους, ξέχασαν καὶ τὸν φόβο τῶν Ἰουδαίων καὶ τὴν κοσμικὴ ἐξουσία. Δὲν λογάριασαν τὴν κοινωνική τους θέση μέσα στὴν ἰουδαϊκὴ κοινωνία καὶ ἔσπευσαν νὰ αἰτηθοῦν τὸ νεκρό, μὰ ζωοποιὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καὶ ὕστερα νὰ κηδεύσουν μὲ τὸν πρέποντα σεβασμὸ Ἐκεῖνον «τὸν Ὁποῖο βλέποντας ὁ ἥλιος στὸν Σταυρό, τυλίχθηκε στὸ σκοτάδι», ὅπως ψάλλει ὁ ὑμνωδός. Γιὰ αὐτή τους τὴν πράξη, μνημονεύονται καὶ θὰ μνημονεύονται εἰς τοὺς αἰώνας, διότι στὴν Ἐκκλησία δεσπόζει ἡ εὐγνωμοσύνη, ἄσχετα ἂν τὰ πρόσωπα τῆς Ἐκκλησίας πολλάκις ἀγνοοῦν αὐτὴ τὴν ἀρετή. Ἡ Ἐκκλησία γνωρίζει νὰ τιμᾶ ἐκείνους ποὺ ἐργάσθηκαν τὸ ἀγαθὸ ὑπηρετῶντας Χριστό.

   Τὸ ἴδιο ἔπραξε μὲ τὶς Μυροφόρες γυναῖκες. Οἱ γυναῖκες ἐκεῖνες, πλάσματα εὐαίσθητα, ἀδύναμα κατὰ τὴν φύση τους, ὑπερέβησαν τοὺς ἴδιους τοὺς Ἀποστόλους. Διότι, ὅλοι οἱ Ἀπόστολοι ἐκτὸς τοῦ Θεολόγου Ἰωάννου, ἐν ὅσῳ διαδραματίζονταν τὰ γεγονότα τοῦ Θείου Πάθους, δείλιασαν, φοβήθηκαν τοὺς Ἰουδαίους καὶ παρέμειναν ἔγκλειστοι. Αὐτὲς οἱ γυναῖκες ὅμως, παρέμειναν ἐκεῖ. Πλάι στὸν Γλυκύτατο Νυμφίο τῆς Ἐκκλησίας. Ἀτενίζοντάς Τον νὰ σώζει τὴν ἀνθρωπότητα πάνω στὸν Σταυρό.

   Ἐκτὸς αὐτοῦ, οἱ Μυροφόρες τὴν Κυριακὴ τοῦ Πάσχα, «τῇ μιᾷ τῶν Σαββάτων», πρὶν ἀνατείλει ὁ ἥλιος, ἔχοντας ἀγοράσει ἀκριβὰ ἀρώματα πορεύθηκαν πρὸς τὸν Τάφο γιὰ νὰ ἀλείψουν μὲ μύρα τὸ ἄχραντο Σῶμα, δίχως νὰ γνωρίζουν ἂν θὰ ἀντιμετωπίσουν τὴν ἐπιθετικότητα τῶν στρατιωτῶν ποὺ φύλασσαν τὸν Τάφο. Στὴν πορεία, μὲ πολὺ ἀγωνία σκέπτονταν: «ποιός θὰ ἀποκυλίσει τὸν λίθο ἀπὸ τὴν πόρτα τοῦ μνημείου;». Ὁ λίθος ἦταν πολὺ μεγάλος καὶ ἡ σκέψη ὅτι δὲν θὰ τὰ κατάφερναν τὶς ταλαιπωροῦσε. Ἐντούτοις, δὲν ἔκαναν πίσω. Προχώρησαν πρὸς τὸν Τάφο καὶ τί νὰ δοῦν; Αὐτὸ ποὺ δὲν φαντάζονταν, ἀλλὰ ἡ ψυχή τους λαχταροῦσε. Ὁ λίθος, ἡ μεγάλη καὶ βαριὰ πέτρα ἦταν ἀποκεκυλισμένη καὶ τὸ Σῶμα δὲν ἦταν μέσα, παρὰ μόνο τὸ νεκρικὸ σάβανο. Ἔντρομες, σκέφθηκαν ὅτι ἴσως κάποιοι ἔκλεψαν τὸ Σῶμα. Εὐθύς, ὅμως, «εἶδαν νεανίσκον, περιβεβλημένον στολὴν λευκὴν» καὶ τοὺς κατέλαβε θάμβος. Ἄγγελος Κυρίου διεμήνυσε σὲ αὐτὲς ὅτι ὁ Χριστὸς Ἀνέστη! Τέλος ἡ θλίψη καὶ ἡ ἀγωνία! Ὁ θάνατος ἀκυρώθηκε καὶ μὶα νέα ζωὴ ξεκινᾶ! Ἡ Ἀνάστασή Του ἔφερε «ἄλλης βιοτῆς τῆς αἰωνίου ἀπαρχήν», γιὰ τὴν ὁποία ὑμνοῦμε τὸν αἴτιον, τὸν Σωτήρα Χριστό.

   Τιμήθηκαν, λοιπόν, γιὰ τὴν ἀφοσίωσή τους οἱ Μυροφόρες, γιὰ αὐτὸ καὶ πρῶτες ἀξιώθηκαν τοῦ μηνύματος τῆς Ἀναστάσεως ὄχι μόνο ἀπὸ τὸν Ἄγγελο, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Ἀναστάντα Χριστό. Ἀπὸ Ἐκεῖνον ἄκουσαν τὸ κοσμοχαρμόσυνο: «Χαίρετε»! Χαρὰ νὰ ἔχετε γιατὶ εἶμαι μαζί σας. Εἶμαι ἐδώ. Ὅπως ἐσεῖς δίπλα στὸν πόνο μου, ἔτσι καὶ Ἐγὼ πλάι στοὺς δικούς σας πόνους. Χαρὰ νὰ ἔχετε!

   Αὐτὸ ποὺ πρέπει ἄπαντες νὰ προσέξουμε εἶναι ἡ πορεία τῶν Μυροφόρων πρὸς τὸν Τάφο, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ διαχρονικὴ μικρογραφία τῆς ζωῆς τοῦ Χριστιανοῦ.

   Ὅπως οἱ Μυροφόρες, ἔτσι καὶ ἐμεῖς βαδίζουμε πρὸς τὸν Χριστὸ καὶ στὴν πορεία ἀναλογιζόμαστε: «πῶς θὰ ὑπερβῶ τὰ ἐμπόδια; Πῶς θὰ ἀνταπεξέλθω; Ἂν πλησιάσω τὸν στόχο, θὰ μπορέσω νὰ τὸν ὁλοκληρώσω;». Ὅλα αὐτὰ σκεφτόμαστε καὶ μᾶς καταλαμβάνει συχνὰ ἄγχος καὶ πίεση. Δικαιολογημένα αὐτά. Δὲν πρέπει, ὅμως, νὰ σταθοῦν αἰτία γιὰ νὰ κάνουμε πίσω. Πρέπει μὲ θάρρος, μὲ ἐλπίδα καὶ πίστη νὰ συνεχίσουμε τὴν πορεία μας. Νὰ προχωρήσουμε μπροστά. Καὶ ὅταν φθάσουμε, θὰ δοῦμε ὅτι κανένας λίθος δὲν θὰ μπορέσει νὰ σταθεῖ ἐμπόδιο στὸν στόχο μας, διότι Ἐκεῖνος ποὺ εἶχε τὴν δύναμη νὰ καταργήσει τὸν θάνατο, ἔχει τὴν δύναμη νὰ καταργήσει καὶ τοὺς λίθους καὶ τὰ προσκόμματα. Αὐτὴ εἶναι ἡ πίστη μας. Μᾶς ὠθεῖ νὰ προχωροῦμε μπροστὰ δίχως φόβο, μὰ μὲ Χαρὰ καὶ Εἰρήνη.

Εὐχή μου, αὐτὴ ἡ Χαρὰ καὶ ἡ Εἰρήνη νὰ συνοδεύουν ὅλους μας.

Ἀληθῶς Ἀνέστη ὁ Κύριος!

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

† ὁ  Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΟΜΙΛΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΟΥ ΘΩΜΑ 2024 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

Ὁμιλία Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ

Ἀπὸ τὸν Σεβ. Μητροπολίτη Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα στἠν Μονὴ Ἁγίας Παρασκευῆς στὸ Μεζοῦρλο (Λατίνια) Λαρίσης, τὴν 29-4/12-5-2024, μὲ τίτλο: «Πῶς βλέπουμε τὸν Ἀναστάντα Χριστό». 

Πηγή

ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (Μέρος 22ο)

 Αγίου Μητροπολίτου Φιλαρέτου της Ρωσικής Διασποράς (+1985)

22. Η επίδραση του Χριστιανισμού σε όλες τις πτυχές της ζωής

Η χριστιανική οικογένεια. Αμοιβαίες σχέσεις μεταξύ συζύγων,
γονέων και παιδιών. Σεβασμός προς την εξουσία – πολιτική και πνευματική.

Το κύριο καθήκον της Χριστιανικής Εκκλησίας είναι να διδάξει τους ανθρώπους να ζουν σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, για να τους οδηγήσει μέσα από αυτό στην αιώνια ευδαιμονία. Μάταια κάποιοι θέλουν να αναγάγουν τον Χριστιανισμό μόνο σε μια στενά απομονωμένη σφαίρα θρησκευτικών εμπειριών. Όχι, ο Χριστιανισμός είναι ζωή, ο Χριστιανισμός είναι μια νέα σφραγίδα σε όλες τις σχέσεις ζωής των ανθρώπων. Και η επιρροή του στην ζωή είναι αδιαμφισβήτητη και αναμφισβήτητη για κάθε αμερόληπτο άνθρωπο.

Αρκεί να επισημάνουμε ότι αν και στην εποχή μας η ζωή και η συμπεριφορά των ανθρώπων στην γη έχουν απομακρυνθεί πολύ από τα χριστιανικά ιδανικά, οι έννοιες και οι απόψεις τους έχουν διαμορφωθεί σύμφωνα με τον χριστιανικό τύπο. Τα έργα και οι δημιουργίες των καλύτερων, ειλικρινών υπηρετών της επιστήμης και της τέχνης, φέρουν ξεκάθαρα χριστιανικό αποτύπωμα. Επιπλέον, τέτοια ενθαρρυντικά φαινόμενα όπως η εξάλειψη της δουλείας, η εμφάνιση πολλών φιλανθρωπικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και πολλά άλλα, αναμφίβολα οφείλουν την εμφάνισή τους στον Χριστιανισμό. Αλλά, ίσως, το πρώτο κύτταρο της κοινωνικής ζωής -η οικογένεια- γνώρισε τη αναμορφωτική και εκπαιδευτική επίδραση του Χριστιανισμού περισσότερο από όλα.

Φυσικά, είναι σπουδαίο και υπεύθυνο πράγμα για έναν Χριστιανό και μία Χριστιανή να επιλέξουν σύντροφο για την ζωή. Σχετικά με τον χριστιανικό γάμο ο Λόγος του Θεού λέει: «Ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν»[1] -δηλαδή σε αυτόν οι δύο αποτελούν, σαν να λέγαμε, έναν οργανισμό, μια κοινή ζωή. Η χριστιανή σύζυγος σκέφτεται πρώτα από όλα τον άντρα της και μετά τον εαυτό της. Με τον ίδιο τρόπο, ο σύζυγος θα φροντίσει πρώτα την γυναίκα του και μετά θα φροντίσει τον εαυτό του. Και ο Κύριος εξασφάλισε μια τέτοια χριστιανική συζυγική ένωση με τον θείο Λόγο Του: «Ὃ οὖν ὁ Θεὸς συνέζευξεν, ἄνθρωπος μὴ χωριζέτω…»[2].

Και είναι αξιοσημείωτον ότι σε έναν τέτοιο χριστιανικό γάμο, η αγάπη του συζύγου έχει τον ίδιο ανιδιοτελή, θυσιαστικό χαρακτήρα με τον οποίο διακρίνεται γενικά η αληθινή χριστιανική αγάπη. Όχι μάταια ο Απόστολος Παύλος συγκρίνει την συζυγική ένωση με την ένωση Χριστού και Εκκλησίας και λέει: «Οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας ἑαυτῶν, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησε τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἑαυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ αὐτῆς»[3]. Στον χριστιανικό γάμο, η ενότητα των αγαπημένων προσώπων γίνεται τόσο ολοκληρωμένη και πλήρης, η αμοιβαία αφοσίωση των συζύγων τόσο βαθιά και άνευ όρων ώστε γίνεται ο ένας σαν τον άλλον σε όλα, και μερικές φορές σε μεγάλη ηλικία μοιάζουν ακόμη και στην εμφάνιση μεταξύ τους. Και οι ζωές τους περνούν σε πλήρη αρμονία -με πλήρη αφοσίωση στις εντολές του Σωτήρος Χριστού και της Αγίας Του Εκκλησίας.

Πόσο δύσκολο όμως είναι στην εποχή μας να βλέπουμε την απερίσκεπτη, άμυαλη, απρόσεκτη και εντελώς αντιχριστιανική στάση των νέων απέναντι σ’ αυτό το σοβαρότατο θέμα. Πρέπει συνεχώς να παρατηρούμε πως οι γάμοι συνάπτονται τώρα όχι λόγω μιας σοβαρής, βαθιάς, αποδεδειγμένης αίσθησης αγάπης, αλλά λόγω του «έρωτα» -ενός επιπόλαιου και ρηχού συναισθήματος. Συχνά το περιεχόμενο μιας τέτοιας «αγάπης» είναι, δυστυχώς, στην ουσία, μόνο ζωώδης πόθος, μόνο «βρασμός του νεανικού αίματος» (και μερικές φορές όχι νεανικού, αλλά βρώμικου και ταραχώδους…).

Και ταυτόχρονα, σε τέτοιους «γάμους» στην προγαμιαία περίοδο, παρατηρείται συνεχώς μια ψευδαίσθηση και ένας εξωραϊσμός σώματος και ψυχής, μια υποκριτική επιθυμία να μην είσαι, αλλά να φαίνεσαι καλύτερος και πιο όμορφος, για το οποίο μιλήσαμε ήδη νωρίτερα. Όμως η ζωή μπορεί να οικοδομηθεί μόνο πάνω στην αλήθεια: δεν μπορεί να σταθεί σε ψέματα. Γι’ αυτό και η συχνή απογοήτευση των συζύγων μεταξύ τους και η άσχημη πρακτική του διαζυγίου. Και ποιος δεν ξέρει ότι στις μέρες μας αυτοί οι «έρωτες» συνάπτονται συνεχώς με «πολιτικούς γάμους», δηλαδή παράνομες σχέσεις, παραβιάζοντας συνεχώς και συστηματικά την 7η Εντολή[4], για την οποία παράβαση η Εκκλησία αφορίζει από την κοινωνία των Θείων Μυστηρίων. Και όλα αυτά συχνά καταλήγουν τραγικά, όχι μόνο με διαμάχες, αλλά και με εγκλήματα: δολοφονίες και αυτοκτονίες.

Ο Χριστιανικός γάμος είναι η ζωντανή ζωή των δύο σε ενότητα. Και με τα χρόνια, η συζυγική αγάπη σε αυτόν μόνο [σ.σ. στον πραγματικό χριστιανικό γάμο] εντείνεται, γίνεται πιο βαθιά, πιο πνευματική. Φυσικά, ακόμη και στον Χριστιανισμό, αυτή η συζυγική αγάπη, ως γνωστό συστατικό, περιλαμβάνει και την παθιασμένη αγάπη, που συνδέεται με την φυσική σεξουαλική κλίση και την καθαρά σωματική έλξη που ενυπάρχει σε κάθε άτομο, την έλξη του προς το άλλο φύλο. Αλλά σε έναν αληθινά χριστιανικό γάμο, μια τέτοια παθιασμένη αγάπη των συζύγων εισέρχεται, όπως είπαμε, μόνον ως συστατικό· ποτέ δεν έχει τέτοιο νόημα και δύναμη όπως στις μη χριστιανικές ενώσεις γάμου. Και στους βίους των Αγίων βλέπουμε μια σειρά από παραδείγματα για το πώς οι χριστιανοί σύζυγοι, με αμοιβαία συναίνεση, αρνήθηκαν να συνευρεθούν σαρκικά -είτε από την αρχή του γάμου, είτε μετά από αρκετά χρόνια. Και είναι αξιοσημείωτον ότι σε έναν τέτοιο γάμο, όταν οι ασκητές σύζυγοι ζουν «σαν αδελφός και αδελφή», η αμοιβαία αγάπη τους διακρίνεται από μια ιδιαίτερη δύναμη στοργής, ολοκληρωμένης πίστης και αμοιβαίου σεβασμού. Έτσι ο Χριστιανισμός αγίασε, εξύψωσε και μεταμόρφωσε την γαμήλια ένωση.

Όμως σε μια χριστιανική οικογένεια, εκτός από σύζυγοι, υπάρχουν και παιδιά και γονείς. Και ο Χριστιανισμός, πάλι, αφήνει το χαρακτηριστικό του αποτύπωμα στις αμοιβαίες σχέσεις και των δύο.

Κάθε καλή οικογένεια πρέπει σίγουρα να έχει μια ενωμένη οικογενειακή ζωή. Το «δικό μας», το κοινό, πρέπει πάντα να στέκεται πάνω από το «δικό μου», το προσωπικό. Δεν είναι τυχαίο ότι όλα τα μέλη της οικογένειας έχουν το ίδιο επίθετο· θα πρέπει να ζουν μια κοινή, φιλική ζωή.

Αρχηγός της οικογένειας θεωρείται συνήθως και πρέπει να είναι ο σύζυγος. Η ευημερία της οικογένειας βασίζεται σε αυτόν, στα έργα του. Και η οικογένεια είναι το πρώτο του καθήκον. Για όσους αδιαφορούν για την οικογένειά τους, ο Απόστολος Παύλος μιλά συνοπτικά, αλλά αρκετά κατανοητά: «Αν κάποιος δεν φροντίζει για τους δικούς του, και ιδιαίτερα για εκείνους του σπιτικού του, έχει αρνηθεί την πίστη και είναι χειρότερος από άπιστο…»[5].

Συμβαίνει συχνά στην ζωή οι γονείς, κατευθύνοντας τα παιδιά τους προς τον ένα ή τον άλλο δρόμο στην ζωή, να το κάνουν αντίθετα με την κλίση και την ειλικρινή επιθυμία τους. Και μερικές φορές είναι εντελώς άδικο. Και εναντίον αυτού, ο Απόστολος λέει ευθέως: «Πατέρες, μην εξοργίζετε τα παιδιά σας, μήπως αποθαρρυνθούν, αλλά να τα ανατρέφετε με τη διδασκαλία και τη νουθεσία του Κυρίου»[6] . Οι υπερβολικές, αφόρητες απαιτήσεις, πράγματι, βυθίζουν τα παιδιά σε απόγνωση. Μία επιπλέον αδικία: για ένα παιδί, ο πατέρας είναι η ανώτατη αρχή, και αλίμονο αν αυτή η εξουσία έρχεται σε αντίθεση με αυτήν την αίσθηση της αλήθειας, η οποία είναι πολύ ισχυρότερη σε ένα παιδί παρά σε έναν ενήλικα. Το αποτέλεσμα είναι μια κατάσταση απολύτως απελπιστική για την ψυχή ενός παιδιού… Αλλά συμβαίνει ακόμα χειρότερα όταν οι γονείς κακομαθαίνουν υπερβολικά τα παιδιά τους, είναι πολύ επιεικείς απέναντί τους και συχνά τα αφήνουν αφύλακτα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη ηθική βλάβη στο παιδί, ειδικά επειδή, όπως είδαμε, ο λόγος του Θεού διατάζει απευθείας τους γονείς να αναθρέψουν και να διδάξουν τα παιδιά τους το Νόμο του Κυρίου…

Το καθήκον της ανατροφής των παιδιών, φυσικά, είναι πρωτίστως της μητέρας. Και αυτό είναι φυσικό, διότι κανείς δεν είναι τόσο κοντά στην ψυχή και την καρδιά ενός παιδιού όσο η μητέρα του -δεν είναι τυχαίο που τρέχει κοντά της φωνάζοντας «μαμά» όταν προσβάλλεται. Και πρώτα από όλα υπάρχει ένα μεγάλο καθήκον: να αναθρέψει έναν γυιο ή μια κόρη -έναν πιστό Χριστιανό, έναν ευγενικό, συμπαθή, εργατικό, χρήσιμο εργάτη για την Εκκλησία και το Κράτος- να αναθρέψει με τα λόγια, και το παράδειγμα, και την στοργή και την αυστηρότητα. Και ο σύζυγος πρέπει να εκτιμήσει αυτό το τεράστιο εκπαιδευτικό έργο της γυναίκας του. Αυτός είναι ο βωμός της υπηρεσίας της στον Κύριό της, ένα έργο όχι λιγότερο σημαντικό από το έργο του πατέρα για την οικογένεια. Και ντροπή, ντροπή σε εκείνες τις μητέρες που επιβαρύνονται με την ανατροφή των παιδιών τους και συχνά τα δίνουν εξ ολοκλήρου στην φροντίδα των νταντάδων[7], ξεχνώντας ότι η ψυχή του παιδιού καταστρέφεται ή μολύνεται τόσο εύκολα. Μπορεί κάποιος να αντικαταστήσει πραγματικά την μητέρα του παιδιού;

Αλλά όχι λιγότερο από τους γονείς, τα παιδιά πρέπει να θυμούνται τις ευθύνες τους. Όλοι γνωρίζουν την 5η Εντολή του Νόμου του Θεού για την τιμή των γονέων[8]. Έγραψε ο Απόστολος Παύλος: «Τὰ τέκνα ὑπακούετε τοῖς γονεῦσιν ὑμῶν ἐν Κυρίῳ· τοῦτο γάρ ἐστι δίκαιον»[9]. Και, φυσικά, αυτή η απαίτηση προκαλείται ακριβώς από την δικαιοσύνη. Άλλωστε τα παιδιά οφείλουν τα πάντα στους γονείς τους, που τα φροντίζουν, τα αγαπούν, εργαζόμενοι και αρνούμενοι πολύ τον εαυτό τους, μεγαλώνοντάς τα με την αγάπη τους, συχνά βοηθώντας τα ακόμα κι όταν τα ίδια γίνονται ενήλικες και ανεξάρτητοι άνθρωποι.

Πόσο συχνά όμως τώρα παραβιάζεται η 5η Εντολή! Ακόμη και εκείνα τα παιδιά που είναι πεπεισμένα ότι αγαπούν ειλικρινά και βαθιά τους γονείς τους, συχνά δεν τους ακούν και επομένως δεν τους σέβονται. Η αγάπη συνδέεται πάντα με την υπακοή. Και όσο μεγαλώνουν αυτά τα παιδιά, τόσο πιο θεληματικά, δυστυχώς, γίνονται, είναι αγενή με τους γονείς τους, κατηγορώντας τους κατά πρόσωπο για «οπισθοδρόμηση» και μη λογαριάζοντας πλέον την εξουσία τους καθόλου. Είναι αυτός σεβασμός προς τους γονείς; Πράγματι, στην Παλαιά Διαθήκη ειπώθηκε ευθέως: «Ὁ κακολογῶν πατέρα αὐτοῦ ἢ μητέρα αὐτοῦ τελευτήσει θανάτῳ»[10], και στο Ευαγγέλιο ο Σωτήρας, υπενθυμίζοντας αυτόν τον νόμο, τον ονόμασε εντολή του Θεού[11]. Και πόσα τρομερά παραδείγματα είναι γνωστά από την ζωή για το πώς ο Κύριος τιμώρησε αυστηρά (μερικές φορές θανάσιμα) όσους προσέβαλαν έναν πατέρα ή μια μητέρα! Δεν είναι άνευ λόγου αυτό που λένε: «η προσευχή της μάνας σώζει από νερό και από φωτιά» και «η ευλογία των γονέων φτιάχνει τα σπίτια των παιδιών τους»[12] και, από την άλλη, ποιος δεν ξέρει τί τρομερή συμφορά είναι να υποστείς την κατάρα ενός πατέρα ή μιας μητέρας…

Άρα, με την βασική της έννοια, η 5η Εντολή μιλά για την τιμή των γονέων. Αλλά, φυσικά, αυτό για έναν Χριστιανό περιλαμβάνει και όλους όσους παίρνουν την θέση των γονέων: δασκάλους, εκπαιδευτικούς κ.λπ., και ειδικά, φυσικά, τους εκπροσώπους των νόμιμων αρχών που προστατεύουν την τάξη στο κράτος[13]. Ο Απόστολος Παύλος διατάζει ευθέως να προσευχόμαστε «ὑπὲρ βασιλέων καὶ πάντων τῶν ἐν ὑπεροχῇ ὄντων»[14], και σε πολλά άλλα σημεία στις επιστολές του δίδασκε την υπακοή στις αρχές[15]. Ακόμη πιο σημαντικό, βέβαια, για τον Χριστιανό είναι η τιμή προς τις πνευματικές αρχές: τους Ποιμένες της Εκκλησίας, ιδιαίτερα τους Επισκόπους, καθώς και τον ποιμένα που είναι ο πνευματικός του πατέρας και είναι υπεύθυνος ενώπιον του Θεού για την ψυχή του. Ο Απόστολος Παύλος λέει: «Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε· αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν ὡς λόγον ἀποδώσοντες»[16]. Και ο ίδιος ο Κύριος είπε στους Αποστόλους Του και μέσω αυτών στους Ποιμένες της Εκκλησίας: «Ὁ ἀκούων ὑμῶν ἐμοῦ ἀκούει, καὶ ὁ ἀθετῶν ὑμᾶς ἐμὲ ἀθετεῖ»[17].

(συνεχίζεται)

---

[1] Μαρκ. ι΄ 7.
[2] Μαρκ. ι΄ 9.
[3] Εφ. ε΄ 25.
[4] «Οὐ μοιχεύσεις».
[5] «Εἰ δέ τις τῶν ἰδίων καὶ μάλιστα τῶν οἰκείων οὐ προνοεῖ, τὴν πίστιν ἤρνηται καὶ ἔστιν ἀπίστου χείρων» (Α΄ Τιμ. ε΄ 8).
[6] «Οἱ πατέρες μὴ ἐρεθίζετε τὰ τέκνα ὑμῶν, ἵνα μὴ ἀθυμῶσιν» (Κολ. γ΄ 21) και «οἱ πατέρες μὴ παροργίζετε τὰ τέκνα ὑμῶν, ἀλλ᾿ ἐκτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου» (Εφ. ϛ΄ 4).
[7] Προτιμήθηκε στην μετάφραση η συνηθισμένη στην εποχή μας λέξη «νταντά» (εκ του τουρκικού dada) παρά οι ελληνικές «τροφός» ή «παραμάνα», διότι οι τελευταίες είχαν κάποια ιερότητα, ενώ η πρώτη αφορά καθαρά μισθωτή σχέση.
[8] «Τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου, ἵνα εὖ σοι γένηται καὶ ἵνα μακροχρόνιος γένῃ ἐπὶ τῆς γῆς».
[9] Εφ. ϛ΄ 1.
[10] Εξ. κα΄ 16.
[11] «Διατί καὶ ὑμεῖς παραβαίνετε τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν; Ὁ γὰρ Θεὸς ἐνετείλατο λέγων· τίμα τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα· καὶ ὁ κακολογῶν πατέρα ἢ μητέρα θανάτῳ τελευτάτω. Ὑμεῖς δὲ λέγετε· ὃς ἂν εἴπῃ τῷ πατρὶ ἢ τῇ μητρί, δῶρον ὃ ἐὰν ἐξ ἐμοῦ ὠφεληθῇς, καὶ οὐ μὴ τιμήσῃ τὸν πατέρα αὐτοῦ ἢ τὴν μητέρα αὐτοῦ· καὶ ἠκυρώσατε τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν» (Ματθ. ιε΄3-6).
[12] Πρβλ. «Εὐλογία γὰρ πατρὸς στηρίζει οἴκους τέκνων, κατάρα δὲ μητρὸς ἐκριζοῖ θεμέλια» (Σοφ. Σειρ. γ΄ 9).
[13] Είναι σημαντική αυτή η παρατήρηση, διότι δεν πρέπει να τιμώνται αδιακρίτως όλοι οι εκπρόσωποι των αρχών, αλλά μόνον όσοι προστατεύουν την τάξη στο κράτος. Ο ίδιος ο Άγιος Φιλάρετος απέρριπτε την τιμή των αθεϊστών εξουσιαστών στην πατρίδα του Ρωσία διότι κατεπάτησαν και τον Νόμο του Θεού και την τάξη στο κράτος με τα εγκλήματά τους.
[14] Α΄ Τιμ. β΄ 2.
[15] Π.χ. «Πᾶσα ψυχὴ ἐξουσίαις ὑπερεχούσαις ὑποτασσέσθω. οὐ γάρ ἔστιν ἐξουσία εἰ μὴ ὑπὸ Θεοῦ· αἱ δὲ οὖσαι ἐξουσίαι ὑπὸ τοῦ Θεοῦ τεταγμέναι εἰσίν» (Ρωμ. ιγ΄ 1). Βεβαίως, όπως ερμηνεύει ο Ιερός Χρυσόστομος, εδώ ο Απόστολος εννοεί ότι η εξουσία είναι ταγμένη από τον Θεό, όχι όμως ότι κάθε εξουσιαστής είναι εκ του Θεού και πρέπει τάχα να του οφείλεται υποταγή: «Πᾶς οὖν ἄρχων ὑπὸ τοῦ Θεοῦ κεχειροτόνηται; Οὐ τοῦτο λέγω… Οὐκ εἶπεν· οὐ γάρ ἐστιν ἄρχων, εἰ μὴ ἀπὸ Θεοῦ, ἀλλὰ περὶ τοῦ πράγματος διαλέγεται λέγων· οὐ γάρ ἔστιν ἐξουσία εἰ μὴ ὑπὸ Θεοῦ» (PG 60, 615). Όταν οι άρχοντες διατάζουν πράγματα ενάντια στο Νόμο του Θεού τότε το Πνεύμα το Άγιο διά του Αποστόλου είναι ξεκάθαρο: «πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μᾶλλον ἢ ἀνθρώποις» (Πραξ. ε΄ 29).
[16] Εβρ. ιγ΄ 17.
[17] Λουκ. ι΄ 16. Αυτό πάντοτε υπό την προϋπόθεση ότι οι Ποιμένες δεν «διδάσκουν ἄλλην διδαχήν, ἢ νόμον, παρὰ μόνον τὴν διδαχὴν καὶ τοὺς νόμους τοὺς εὐαγγελικούς» (βλ. Μαξίμου Πελοποννησίου, Εγχειρίδιον κατά του σχίσματος των Παπιστών). Διότι και οι αιρετικοί ποιμένες -όπως οι Παπικοί- αυτό το ρητό επικαλούνται για να έχουν τους λαϊκούς τους σε υπακοή.

Πηγή

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

 

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΛΙΤΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

 

Σημαντικὴ τοποθέτηση στὴν Λιτανεία τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς

Ἀπὸ τὸν Σεβ. Μητροπολίτη Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα στὴν κεντρικὴ πλατεῖα τῆς Λαρίσης, κατὰ τὴν δέηση τῆς περιφορᾶς τῶν Ἐπιταφίων, τὸ βράδυ τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς, 20-4/3-5-2024:

Πηγή

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΤΗΣ ΔΙΑΚΑΙΝΗΣΙΜΟΥ (Ὁμιλιά τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

Ἀπὸ τὸν Σεβ. Μητροπολίτη Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίας Παρασκευῆς στὸ Μεζοῦρλο Λαρίσης, στὸν ἑορτάζοντα Ναὸ τῆς Παναγίας Πορταϊτίσσσης καὶ τῶν Ἁγίων Νεοφανῶν Νεομαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου καὶ Εἰρήνης, τὴν Λαμπροτρίτη, 24-4/7-5-2024:

Πηγή

 

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ 2024 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

   Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, 

   Χριστὸς Ἀνέστη! Χαίρετε!

   Ὅταν ὁ Χριστός μας ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες παραμονῆς Του στὸν Τάφο ἀναστήθηκε δωρίζοντας στὸν κόσμο τὴν ἀληθινή, παντοτινὴ καὶ οὐσιαστικὴ ζωή, οἱ Ἀπόστολοι ἦταν κρυμμένοι διότι φοβοῦνταν τοὺς Ἰουδαίους. Μόνο ὁ Πέτρος καὶ ὁ Ἰωάννης, ὕστερα ἀπὸ τὴν πληροφορία τῶν Μυροφόρων ὅτι ὁ Χριστὸς ἀναστήθηκε, τόλμησαν νὰ πάνε στὸ Μνῆμα, ὅπου διαπίστωσαν μὲ τὰ μάτια τους τὸ συγκλονιστικὸ γεγονός. 

   Τὸ ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα λοιπόν, ὅταν ὅλοι οἱ Μαθητὲς -ἐκτὸς τοῦ Θωμᾶ- βρίσκονταν κεκλεισμένοι στὸ ὑπερῶο, σκεπτικοὶ καὶ ταραγμένοι γιὰ ὅσα εἶχαν προηγηθεῖ, ἐμφανίσθηκε ἀνάμεσά τους ὁ Χριστὸς λέγοντας: Εἰρήνη ὑμῖν. Εἰρηνεύετε. Μὴν δίνετε πλέον τόπο στὴν ταραχή, διότι ἰδοὺ σᾶς στέλνω νὰ κηρύξετε τῆν Ἀνάστασή μου. Ὅπως μὲ ἔστειλε ὁ Πατέρας νὰ θυσιασθῶ γιὰ νὰ γνωρίσει ὁ κόσμος τὴν ἀληθινὴ ζωή, ἔτσι καὶ ἐγὼ στέλνω ἐσᾶς. Δὲν ἐπιτρέπεται νὰ σᾶς κυριεύει ἡ στενοχώρια. Λάβετε Πνεῦμα Ἅγιο καὶ μὲ αὐτὴ τὴν Θεία Χάρη, ὅσες ἁμαρτίες συγχωρέσετε θὰ εἶναι συγχωρεμένες, ὅσες, ὅμως, δέσετε, θὰ εἶναι δεμένες καὶ ἀσυγχώρητες.  Ὅπως ἦταν φυσικό, οἱ Μαθητὲς ἔλαβαν πολλὴ χαρὰ ποὺ εἶδαν τὸν ἀγαπημένο τους Διδάσκαλο πάλι κοντά τους, Ἐκεῖνον ποὺ μόλις τρεῖς μέρες πρὶν εἶχε παραδώσει το πνεῦμα πάνω στὸν Σταυρό. 

   Ἔτσι, ἄλλωστε, βιώνει κανείς διαχρονικὰ τὴν ἀπουσία καὶ τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ στὴν ζωή του. Ὅταν ὁ Θεός, ὁ πανταχοῦ Παρών, δὲν βρίσκει θέση στὴν ψυχή μας, μᾶς σκιάζουν τὰ σύννεφα τῆς ταραχῆς καὶ τοῦ φόβου. Φοβόμαστε τὴν πίεση τῆς καθημερινότητας, τὰ μέλλοντα, τὴν κακὴ συμπεριφορὰ τῶν συνανθρώπων μας, τὶς ἀσθένειες, τοὺς πολέμους, τὴν οἰκονομικὴ δυσπραγία, μὲ ἀποκορύφωμα τὸν θάνατο. Καὶ ἐνῶ ἐμεῖς, φοβισμένοι καὶ ταραγμένοι, ἔχοντας κλειστὲς τὶς πόρτες τῆς ψυχῆς μας, συλλογιζόμαστε πώς θὰ ἀνταπεξέλθουμε ἀπέναντι σὲ τόσα προβλήματα, ἐπισκέπτεται ὁ Θεὸς τὴν ταλαίπωρη ψυχή μας καὶ μᾶς λέει: Τέλος ὁ φόβος, τέρμα ἡ ταραχή! Εἰρήνη νὰ ἔχετε, διότι Ἀναστήθηκα! Εἰρήνη νὰ ἔχετε διότι ὅπως νίκησα τὸν θάνατο, ἔτσι μπορῶ νὰ νικήσω κάθε κακὸ ποὺ σᾶς ταλαιπωρεῖ, ἀρκεῖ νὰ μοῦ ἐπιτρέψετε νὰ μείνω στὴν ψυχή σας, ἀρκεῖ νὰ εἶστε δικοί μου. 

   Αὐτὴ τὴν χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως, αὐτὴ τὴν χαρὰ ὅτι δὲν εἴμαστε μόνοι, ἀλλὰ πάντοτε μαζὶ μὲ τὸν Ἀναστάντα Χριστό, βίωσαν οἱ Δέκα Ἀπόστολοι. Ὁ Θωμᾶς, ὡστόσο, ὁ ὁποῖος ἀπουσίαζε ἀπὸ τὴν σύναξη τῶν Μαθητῶν, δὲν ἀπόλαυσε αὐτὴ τὴν χαρά. Δὲν εἶδε Ἀναστημένο τὸν Κύριο, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ τοὺς δηλώνει ἐπίμονα ὅτι «ἀν δὲν δῶ, δὲν θὰ πιστέψω». Ζητοῦσε καρδιακὰ νὰ δεῖ καὶ ἐκεῖνος, ὅπως οἱ Συμμαθητές του, τὸν Διδάσκαλό του Ἀναστημένο. Καὶ πράγματι, ὁ Χριστὸς, ὁ Ὁποῖος εἶπε «ζητεῖτε καὶ εὑρήσετε» ἐκπλήρωσε τὸν πόθο καὶ ἱκανοποίησε τὴν περιέργεια τοῦ Θωμᾶ, ἐμφανιζόμενος ξανὰ στοὺς συναγμένους Ἀποστόλους ὀκτὼ ἡμέρες μετὰ τὴν Ἀνάστασή Του, σὰν σήμερα. Κάλεσε τὸν Θωμᾶ νὰ δεῖ καὶ νὰ ψηλαφήσει τὰ σημάδια του Θείου Πάθους, ἀποσπῶντας τὴν κοσμοσωτήρια ὁμολογία του: «ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου», καὶ μὴν παραλείποντας νὰ τοῦ δηλώσει ὅτι «Εὐτυχισμένοι ἐκεῖνοι ποὺ δὲν εἶδαν, ἀλλὰ πίστευσαν». 

   Πολλοὶ κατηγοροῦν τὸν Θωμᾶ ὅτι ἦταν ἄπιστος. Αὐτὸ δὲν ἰσχύει. Ὁ Θωμᾶς δὲν ἦταν ἄπιστος. Ἦταν δύσπιστος. Καὶ αὐτὴ ἡ δυσπιστία του ἀποδείχθηκε σωτήρια γιὰ ὅλες τὶς ἐπερχόμενες γενεές, διότι ὁ Θωμᾶς πρόλαβε ὅλους ἐμᾶς. Ἐξέφρασε τὴν δυσπιστία ἀντὶ γιὰ ἐμᾶς, μὲ ἀποτέλεσμα ἐμεῖς σήμερα νὰ μὴν χρειαστεῖ νὰ δοῦμε γιὰ νὰ πιστεύσουμε. Ψηλάψησε τὸν τύπον τῶν ἥλων καὶ τὴν ἄχραντη πλευρὰ τοῦ Σωτῆρος μὲ ἀποτέλεσμα νὰ εἶναι πλέον ἱκανὸς καὶ πρόθυμος νὰ ταξιδέψει ὡς τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης καὶ νὰ δώσει καὶ τὸ αἶμα του ὁμολογῶντας ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ὁ Κύριός του καὶ ὁ Θεός του, ὁ Μόνος Ἀληθινὸς Θεός. 

   Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, πρέπει νὰ εὐγνωμονοῦμε τὸν Θωμᾶ, διότι ἔγινε ὁ μεγάλος μας εὐεργέτης. 

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

   Ἐμεῖς μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ ἀνήκουμε στοὺς μακαρίους οἱ ὁποῖοι δὲν εἶδαν, ἀλλὰ πίστεψαν. Σίγουρα, ὅλοι θὰ θέλαμε νὰ δοῦμε ἐκεῖνο ποὺ εἶδαν οἱ Ἀπόστολοι, τὸν Ἀναστάντα Κύριό μας, διότι οἱ Ἀπόστολοι καὶ εἰδικὰ ὁ Θωμᾶς βίωσαν ἐμπειρία Θεώσεως. Τὸ νὰ βιώσουμε καὶ ἐμεῖς αὐτὴ τὴν ἐμπειρία εἶναι καθῆκον μας. Γιὰ νὰ φθάσουμε, ὅμως, ὡς ἐκεί, πρέπει νὰ προηγηθεῖ ἀγώνας. «Καθαρθῶμεν τὰς αἰσθήσεις καὶ (τότε) ὀψόμεθα τῷ ἀπροσίτῳ φωτὶ τῆς Ἀναστάσεως». Πρώτα πρέπει νὰ καθαρίσουμε τὶς αἰσθήσεις μας γιὰ νὰ δοῦμε τὸ Φῶς τῆς Ἀναστάσεως. Αὐτὸ θὰ τὸ καταφέρουμε μέσα ἀπὸ τὸ Μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως, τὸ ὁποῖο παρέδωσε ὁ Χριστὸς στοὺς Μαθητές Του καὶ κατ’ ἐπέκταση στοὺς Διαδόχους αὐτῶν, Ἐπισκόπους, τὴν ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως. Μέσῳ αὐτοῦ τοῦ Μυστηρίου, ὁ Χριστὸς μᾶς λέει ὅτι δὲν νίκησε μόνο τὸν θάνατο, ἀλλὰ καὶ τὶς ἁμαρτίες μας. Μέσῳ αὐτοῦ τοῦ Μυστηρίου, κάθε σφάλμα ἐξαλείφεται καὶ μία νέα εὐκαιρία μᾶς χορηγεῖται γιὰ νὰ προσεγγίσουμε Ἐκεῖνον ποὺ εἶναι ἡ Ἀνάσταση, ἡ Ζωή καὶ τὸ Φῶς.

Ἀληθῶς Ἀνέστη ὁ Κύριος!

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

† ὁ  Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ ΑΝΕΜΠΟΔΙΣΤΑ (Ὁμιλιά τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (Μέρος 21ο)

 Αγίου Μητροπολίτου Φιλαρέτου της Ρωσικής Διασποράς (+1985)

21. Η χριστιανική αγάπη

Η χριστιανική αγάπη ως βασική αρχή της ηθικής.
Τα χαρακτηριστικά της γνωρίσματα. Ο ύμνος της χριστιανικής αγάπης
του Αποστόλου Παύλου – Κεφάλαιο ΙΓ΄ της Α΄ προς Κορινθίους επιστολής.

Είδαμε ότι εκείνα τα ηθικά συστήματα που δεν δέχονται την διδασκαλία του Ευαγγελίου για την χριστιανική αγάπη ως βάση τους, αποδεικνύονται αβάσιμα. Η χριστιανική ηθική βασίζεται εξ ολοκλήρου στο νόμο της αγάπης. Αυτή η αγάπη είναι και η βάση της και η κορυφή της.

Τί είναι όμως η χριστιανική αγάπη; Φυσικά, στην πλήρη ανάπτυξή της είναι το πιο υψηλό, ισχυρό και ζωντανό από όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα. Αντιπροσωπεύει την εμπειρία μιας ιδιαίτερης πνευματικής και ηθικής εγγύτητας, την ισχυρότερη εσωτερική έλξη ενός ανθρώπου προς τον άλλο. Η καρδιά ενός στοργικού προσώπου είναι ανοιχτή σε αυτόν που αγαπά και αυτός που την έχει είναι, σαν να λέγαμε, έτοιμος να τον δεχτεί και να τον ελκύσει στον εαυτό του. Στην αγάπη του, δέχεται τον άλλο μέσα του και δίνει τον εαυτό του στον άλλο. «Κορίνθιοι, ἡ καρδία ἡμῶν πεπλάτυνται· οὐ στενοχωρεῖσθε ἐν ἡμῖν»[1], έγραφε ο Απόστολος Παύλος στα αγαπημένα του πνευματικά τέκνα. «Ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοὶ μαθηταί ἐστε, ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις»[2], – είπε ο ίδιος ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός στους Αποστόλους Του (και μέσω εκείνων σε όλους εμάς τους Χριστιανούς).

Η χριστιανική αγάπη είναι ένα ιδιαίτερο συναίσθημα που φέρνει ένα άτομο πιο κοντά στον Θεό, ο Οποίος είναι Αγάπη, σύμφωνα με τον λόγο του αγαπημένου Του Αποστόλου[3]. Στην σφαίρα των γήινων συναισθημάτων δεν υπάρχει ανώτερο συναίσθημα από το αίσθημα της μητρικής αγάπης, σε ετοιμότητα για αυτοθυσία. Και όλη η ιστορία της σχέσης του Θεού με τον άνθρωπο είναι μια συνεχής ιστορία αυτοθυσίας της ουράνιας αγάπης. Ο Επουράνιος Πατέρας, οδηγεί τον αμαρτωλό, τον εχθρό και τον προδότη Του, από το χέρι σαν να λέγαμε, στην σωτηρία και δεν λυπάται τον Μονογενή Υιό Του για την σωτηρία του. Ο Υιός του Θεού, αφού κατέβηκε από τον ουρανό, ενσαρκώνεται, υποφέρει και πεθαίνει για να δώσει στον αμαρτωλό, μέσω της Ανάστασης, την ευλογημένη αιωνιότητα που έχασε με την προδοσία του. Και πριν το Πάθος Του, δίνει στους πιστούς Του μια διαθήκη, σαν να λέγαμε, μια εντολή, ένα ιδανικό: «ἀγαπᾶτε ἀλλήλους καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς…»[4].

Αυτό είναι το ιδανικό της ανιδιοτελούς χριστιανικής αγάπης. Αγκαλιάζει τους πάντες: όχι μόνο φίλους, αλλά και εχθρούς. Ο Κύριος λέει ευθέως στο Ευαγγέλιο: «Εἰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, ποῖα ὑμῖν χάρις ἐστί; Καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀγαπῶσι. Καὶ ἐὰν ἀγαθοποιῆτε τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς, ποῖα ὑμῖν χάρις ἐστί; Καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσι….»[5]. Με αυτό ο Κύριος μας προειδοποιεί ενάντια στην εγωιστική ιδιοτελή φύση της μη χριστιανικής, παγανιστικής αγάπης. Σε μια τέτοια εγωιστική αγάπη, το κύριο πράγμα είναι το δικό μας «εγώ», η αυτοϊκανοποίησή μας από αυτό το συναίσθημα. Σε εμάς όμως τους Χριστιανούς ο Κύριος πρόσταξε και κάτι άλλο: «Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς, εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένους ὑμῖν, προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς….»[6].  Έτσι, ένας Χριστιανός αγαπά τους άλλους ανθρώπους όχι για την ευγενική ή την υπομονετική στάση τους απέναντι του, αλλά επειδή του είναι αγαπητοί από μόνοι τους, και η αγάπη του αναζητά την σωτηρία τους, ακόμα κι αν είναι εχθρικοί προς αυτόν.

Αλλά, ίσως, σε κανένα μέρος της Αγίας Γραφής δεν αποκαλύπτεται η ουσία και οι ιδιότητες της χριστιανικής αγάπης όπως στο ΙΓ΄ κεφάλαιο της Α΄ Επιστολής του Αποστόλου Παύλου προς τους Κορινθίους. Δεν είναι τυχαίο που οι ερμηνευτές της Αγίας Γραφής αποκαλούν αυτό το κεφάλαιο ύμνο της χριστιανικής αγάπης. Σε αυτό, ο Απόστολος συγκρίνει την χριστιανική αγάπη με διάφορα πνευματικά χαρίσματα και αρετές και, ονομάζοντας αυτή την αγάπη ως τον πιο εξαιρετικό δρόμο (στο τέλος του προηγούμενου ΙΒ΄ κεφαλαίου)[7], εξηγεί με ακαταμάχητη πειστικότητα πόσο ανώτερο είναι από όλα τα άλλα ανθρώπινα χαρίσματα και εμπειρίες.

«Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω», λέει ο Απόστολος, «γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον»[8], δηλαδή είμαι σαν κάποια άψυχα αντικείμενα που ενεργούν μόνο στην εξωτερική ακοή ενός ανθρώπου και όχι στην καρδιά του. Και όλες οι υψηλότερες αρετές – η προφητεία, η γνώση όλων των μυστικών, η θαυματουργή πίστη, ακόμη και τα κατορθώματα της αυταπάρνησης και του μαρτυρίου – δεν είναι τίποτα χωρίς αγάπη, και μόνο από αυτήν αποκτούν την αξία τους[9].

«Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται, ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ, ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, οὐκ ἀσχημονεῖ»[10] – κάνει τον άνθρωπο υπομονετικό, πράο, ταπεινό και καλοπροαίρετο σε όλα. Η αγάπη «οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ…»[11]. Αυτή είναι η δύναμη που κατακτά τα πάντα, η δύναμη της ταπεινής αγάπης, που καταστρέφει τον εγωισμό και την κακία που φωλιάζουν στην ανθρώπινη καρδιά. Και αυτή η αληθινή αγάπη αναζητά πάντα την αλήθεια και την ορθότητα, και όχι το ψέμα και την δουλοπρέπεια.

Και τέλος η αγάπη «πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει. Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε ἐκπίπτει…»[12]. Ναι, αυτό είναι σωστό: ουδέποτε. Τίποτε δεν θα την σταματήσει· καμία δοκιμασία, κανένα μαρτύριο, ουδεμία απογοήτευση. Και θα πάει με τον Χριστιανό σε έναν καλύτερο κόσμο και εκεί ακριβώς θα αποκαλυφθεί στην ολότητά της, όταν όχι μόνο τα χαρίσματα της προφητείας και των γλωσσών θα εξαλειφθούν, αλλά και η πίστη και η ελπίδα θα σταματήσουν. Διότι η πίστη θα αντικατασταθεί από την όραση του Θεού, πρόσωπο με πρόσωπο, και η ελπίδα θα έχει γίνει πλέον πραγματικότητα. Μόνον η αγάπη θα βασιλεύει για πάντα και γι’ αυτό ο ίδιος Απόστολος λέει: «Η αγάπη είναι η εκπλήρωση του νόμου»[13].

(συνεχίζεται)

---

[1] Β΄ Κορ. ϛ΄ 11-12.
[2] Ιω. ιγ΄ 35.
[3] «Ὁ μὴ ἀγαπῶν οὐκ ἔγνω τὸν Θεόν, ὅτι ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστίν» (Α΄ Ιω. δ΄ 4).
[4] Ιω. ιε΄ 12.
[5] Λουκ. ϛ΄ 32-33.
[6] Λουκ. ϛ΄ 27-28.
[7] «Καὶ ἔτι καθ᾿ ὑπερβολὴν ὁδὸν ὑμῖν δείκνυμι» (Α΄ Κορ. ιβ΄ 31).
[8] Α΄ Κορ. ιγ΄ 1.
[9] «Καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν, καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν, ὥστε ὄρη μεθιστάνειν, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδέν εἰμι. Καὶ ἐὰν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου, καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμά μου ἵνα καυθήσωμαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦμαι» (Α΄ Κορ. ιγ΄ 2-3).
[10] Α΄ Κορ. ιγ΄ 4-5.
[11] Α΄ Κορ. ιγ΄ 5-6.
[12] Α΄ Κορ. 7-8.
[13] «Πλήρωμα οὖν νόμου ἡ ἀγάπη» (Ρωμ. ιγ΄ 10).

Πηγή

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ ΤΟΥ ΝΥΧΘΗΜΕΡΟΥ (Ὁμιλία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Φωτίου)

 

ΝΑ ΒΡΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΛΗΘΙΝΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑ (Ὁμιλιά τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

 

Ὁμιλία Κυριακῆς Ε΄ Νηστειῶν (Ἁγίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας)

Ἀπὸ τὸν Σεβ. Μητροπολίτη Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίας Παρασκευῆς στὸ Μεζοῦρλο (Λατίνια) Λαρίσης, τὴν 8/21-4-2024, μὲ τίτλο: «Νὰ βροῦμε τὴν ἀληθινὴ μετάνοια!»:

Πηγή

ΕΤΣΙ ΜΟΝΟ ΘΑ ΕΡΘΕΙ Η ΕΙΡΗΝΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ (Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ)

Θὰ πρέπει ν’ ἀγωνίζεσαι μὲ κάθε τρόπο νὰ διατηρεῖς τὴν εἰρήνη τῆς ψυχῆς καὶ νὰ μὴν ἐνοχλεῖσαι ἀπὸ τὶς προσβολὲς τῶν ἄλλων.

Γιὰ νὰ τὸ πετύχεις αὐτό, θὰ πρέπει ν’ ἀγωνίζεσαι μὲ ὅλες τὶς δυνάμεις νὰ συγκρατήσεις τὸ θυμὸ καὶ νὰ φυλάξεις μὲ προσοχὴ τὸ νοῦ καὶ τὴν καρδιά σου ἀπὸ ἀπρεπεῖς σκέψεις καὶ αἰσθήματα.

Ὁ Θεὸς ἔχει βάλει μέσα μας μόνο ἕναν θυμὸ καὶ ἕναν φθόνο: ἐναντίον τοῦ πονηροῦ, ἐναντίον ἐκείνου ποὺ στὴν ἀρχὴ ἐξαπάτησε τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν ἔβγαλε ἀπὸ τὸν Παράδεισο, ἐναντίον τοῦ φθοροποιοῦ διαβόλου. Μᾶς δόθηκε ἡ ἐντολὴ νὰ πολεμήσουμε ἐναντίον τῶν πονηρῶν πνευμάτων τῆς ἀκαθαρσίας καὶ τῆς ἐπιθυμίας, ποὺ σπείρουν στὴν καρδιὰ ἀκάθαρτες καὶ πονηρὲς σκέψεις.

Ἑπομένως, θὰ πρέπει νὰ ἀνεχόμαστε μὲ ἀταραξία τὶς προσβολὲς ποὺ μᾶς κάνουν οἱ ἄλλοι καὶ νὰ συνηθίσουμε τὸν ἑαυτό μας νὰ ἔχει τέτοια πνευματικὴ διάθεση, ὥστε οἱ προσβολὲς αὐτὲς νὰ φαίνονται ὅτι δὲν ἀπευθύνονται σὲ μᾶς ἀλλὰ σὲ ἄλλους.

Τὸ νὰ βυθίζει κανεὶς τὸ νοῦ του μέσα στὴν ψυχή του καὶ ἡ καρδιά του νὰ ἐργάζεται νοερὰ εἶναι σημεῖο σοφῆς ψυχῆς. Τίποτα δὲν εἶναι καλύτερο ἀπὸ τὴν εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ. Σ’ αὐτὴν ἐξοστρακίζεται κάθε πόλεμος τῶν πνευμάτων τοῦ σκότους: «ὅτι οὔκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» (Ἔφεσ. στ’ 12).

Τότε ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ τὸν ἐπισκιάζει καὶ βρίσκεται σὲ μιὰ εἰρηνικὴ κατάσταση. Καὶ ἀπὸ αὐτὴ τὴν εἰρηνικὴ κατάσταση προχωρᾶ σὲ μιὰ ἄλλη, περισσότερο εἰρηνική. Εἰρηνικὴ κατάσταση ἐννοοῦμε ὅταν κανεὶς ἔχει καθαρὴ συνείδηση. Καὶ περισσότερο εἰρηνική, ὅταν ὁ νοῦς θεωρεῖ μέσα του τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, σύμφωνα μὲ τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ: «καὶ ἐγενήθη ἐν εἰρήνῃ ὁ τόπος αὐτοῦ» (Ψαλμὸς οε’ 3).

Μπορεῖ νὰ μὴν εὐφραίνεται κανείς, ὅταν βλέπει τὸν ἥλιο μὲ τὰ αἰσθητά του μάτια; Ἄλλα πόσο περισσότερο εὐφραίνεται, ὅταν ὁ νοῦς του βλέπει μὲ τὰ ἐσωτερικὰ μάτια τὸν Ἥλιο τῆς Δικαιοσύνης, τὸν Χριστό; Τότε πραγματικὰ χαίρεται κανεὶς μὲ μιὰ ἀγγελικὴ χαρά.

Γι’ αὐτὴ τὴν χαρὰ ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἶπε: «ἡμῶν γάρ τό πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει» (Φιλιππ. γ’ 20).

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος πορεύεται σὲ μιὰ εἰρηνικὴ κατάσταση, γεύεται τὶς πνευματικὲς δωρεὲς μὲ ἀφθονία. Οἱ ἅγιοι πατέρες, ποὺ βρίσκονταν σὲ εἰρηνικὴ κατὰσταση καὶ εἶχαν ἐπισκιαστεῖ ἀπό τὴν θεία χάρη, ζοῦσαν πολύ.

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος βρίσκεται σὲ εἰρηνικὴ κατάσταση, μπορεῖ νὰ φωτίσει καὶ τοὺς ἄλλους μὲ τὸ δικό του φῶς. Πρὶν ἀπ’ αὐτὸ ὅμως πρέπει νὰ ἐπαναλάβει τὰ λόγια αὐτὰ τῆς Προφήτιδος Ἄννας: «μὴ ἐξελθέτω μεγαλορρημοσύνη ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν» (Α’ Βασιλ. β’ 3) καὶ τὰ λόγια τοῦ Κυρίου: «ὑποκριτά, ἔκβαλε πρῶτον τὴν δοκὸν ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ σου, καὶ τότε διαβλέψεις ἐκβαλεῖν τὸ κάρφος ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ τοῦ ἀδελφοῦ σου» (Μάτθ. ζ 5).

Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς ἄφησε τὴν εἰρήνη αὐτὴ σὰν κάποιον ἀνεκτίμητο θησαυρὸ στοὺς μαθητὲς Του πρὶν τὸν θάνατό Του, λέγοντας: «εἰρήνην ἀφίημι ὑμῖν, εἰρήνην τὴν ἐμὴν δίδωμι ὑμῖν» (Ἴωάν. ἰδ’ 27). Γι’ αὐτὴ τὴν εἰρήνη ὁ Ἀπόστολος λέγει: «καὶ ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν φρουρήσει τὰς καρδίας ὑμῶν καὶ τὰ νοήματα ὑμῶν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Φιλίπ. δ’ 7).

Γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ ἁγιάσουμε ὅλες τὶς σκέψεις, τὶς ἐπιθυμίες καὶ τὰ ἔργα μας, γιὰ νὰ λάβουμε τὴν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ κραυγάζουμε πάντα μαζὶ μὲ τὴν Ἐκκλησία: «Κύριε, ὁ Θεὸς ἡμῶν, εἰρήνην δὸς ἡμῖν» (Ἠσαΐας κστ’ 12).

 

(Διδαχὲς Ὁσίου Σεραφεὶμ τοῦ Σαρώφ – σειρά: Φιλοκαλία τῶν Ρώσων Νηπτικῶν, ἐκδόσεις Πέτρου Μπότση)

Πηγή

«Τῆς μετανοίας ζηλωτὰς ἀνάδειξον ἡμᾶς, Κύριε!» (Ὁμιλία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντος)

  

Ὁμιλία στὴν Κατανυκτικὴ Ἐκδήλωση Σαρακοστῆς
Ε΄ Κυριακὴ Νηστειῶν – Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας
Καθεδρικὸς Ἱ. Ναὸς Εὐαγγελιστρίας Λαρίσης, 8/21-4-2024

+Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος Κλήμεντος

Ἀγαπητοὶ Πατέρες καὶ Ἀδελφοί·

Α. Ἡ χάρις τῆς μετανοίας

            Ἡ κατανυκτικὴ περίοδος τοῦ Τριωδίου ἀρχίζει, ὡς γνωστόν, μὲ τὸ περίφημο τροπάριο: «Τῆς μετανοίας ἄνοιξόν μοι πύλας, Ζωοδότα!». Γιατί παρακαλοῦμε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τοῦ Τριωδίου καὶ καθ’ ὅλη τὴν Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ γιὰ μετάνοια; Διότι διερχόμαστε τὴν κατ’ ἐξοχὴν περίοδο τῆς μετανοίας, καὶ ἐν τούτοις μόνοι μας, μὲ τὶς ἀνθρώπινες μόνον προσπάθειες καὶ διαθέσεις, δὲν καταφέρνουμε νὰ μετανοήσουμε ἀληθινὰ καὶ εἰλικρινά. Χρειαζόμαστε ἄμεσα τὴν θεία ἔμπνευση καὶ βοήθεια γι’ αὐτό. Ἄν δὲν ἀνοίξει ὁ Θεὸς τὶς πύλες τῆς μετανοίας στὸν ἄνθρωπο, τότε ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ μετανοήσει εἰλικρινά. Εἶναι ἀναγκαία ἡ χάρις τῆς μετανοίας πρὸς τοῦτο!

            Ὁ Κύριός μας ζήτησε ἐξ ἀρχῆς τοῦ κηρύγματός Του μετάνοια: «μετανοεῖτε· ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 3, 2). Αὐτὸ ἦταν νωρίτερα τὸ κήρυγμα τοῦ Τιμίου Προδρόμου, αὐτὸ ἦταν κατόπιν τὸ ἐπίμονο κήρυγμα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, αὐτὸ εἶναι καὶ θὰ εἶναι πάντοτε τὸ συνεχὲς κήρυγμα τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ.

            Ἡ μετάνοια περιέχει οὐσιαστικὰ τὶς βασικὲς χριστιανικὲς ἀρετὲς καὶ ταυτόχρονα ἀποτελεῖ καρπό τους. Σημαίνει πρώτιστα πίστη. Ἄν δὲν πιστεύεις ἀληθινὰ καὶ βαθιά, δὲν πρόκειται νὰ δείξεις καμιὰ μετάνοια. Ἐπίσης, ἄν δὲν ἐλπίζεις, δὲν μετανοεῖς. Στὴν μετάνοια ἐνυπάρχει ἀγάπη. Ἡ ἀγάπη εἰσάγει καὶ ὠθεῖ τὸν ἄνθρωπο στὴν μετάνοια, διότι τὸν ἐλέγχει καὶ τὸν προτρέπει σὲ διόρθωση τῶν ἐπταισμένων καὶ σὲ ἐπανόρθωση. Χωρὶς αὐτὴν δὲν ἔχουμε ἀληθινὴ μετάνοια. (βλ. Ἁγίου Γαβριὴλ Ἐπισκόπου Ἰμερέτιας, Ψάχνω τὴν ψυχή μου, Ἱερὰ Μονὴ Τιμίου Προδρόμου Μέσα Ποταμοῦ, ἐκδ. Ἄθως, Ἀθήνα 2023, σελ. 107 ἑ.).

            Γενικά, ὅταν προβαίνουμε σὲ ἁπλὸ ἀπολογισμὸ τῶν ἁμαρτιῶν μας, καὶ παρατηροῦμε ὅτι δείχνουμε ἐλάχιστη μεταμέλεια, χωρὶς πόνο, χωρὶς αἰσχύνη, μὲ ψυχρότητα καὶ ἀδιαφορία, σὰν νὰ πρόκειται γιὰ ἁμαρτήματα ἄλλου, τότε αὐτὸ τὸ γεγονὸς σημαίνει ὅτι οἱ πύλες τῆς μετανοίας δὲν ἀνοίχθηκαν ἀκόμη καλὰ μέσα μας.

            Κάποτε, ὑπάρχει μετάνοια ἀπὸ ὑποχρέωση, ἐπειδὴ μᾶς τὸ ἐπιβάλλουν οἱ ἄλλοι, οἱ περιστάσεις τῆς ζωῆς, τὸ περιβάλλον κ.λπ. Φυσικά, δὲν πρόκειται γιὰ τὴν ἀληθινὴ μετάνοια, ἡ ὁποία πρέπει νὰ μᾶς χαρακτηρίζει σὰν Χριστιανούς. Ἡ μετάνοια δὲν εἶναι ἐπιβαλλόμενο καθῆκον, ἀλλὰ ζωτικὴ ἀνάγκη τῆς ἴδιας τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὁποία αἰσθάνεται τὸ βάρος τῆς ἁμαρτίας καὶ ἐπιθυμεῖ τὴν λύτρωση καὶ τὴν ἀπελευθέρωση.

            Ἄλλοτε, ὑπάρχει μετάνοια ἀπὸ τὸν φόβο τῆς τιμωρίας. Κάποιοι αἰσθάνονται ἄσχημα μὲ τὶς ἁμαρτίες τους κυρίως διότι ἐπικρέμαται ὁ κίνδυνος τῆς τιμωρίας ἐπάνω τους. Καλὸ εἶναι γιὰ ἀρχή, ἀλλὰ πρόκειται γιὰ κάτι δουλικό. Δὲν φθάνει τὸ αἴσθημα τοῦ φόβου τιμωρίας γιὰ τὴν ἐνοχή, ἄν θὰ πρέπει νὰ ἀποκτήσουμε ὑγιῆ σχέση μὲ τὸν Θεό. Εἶναι ἀναγκαία ἡ πίστη καὶ ἡ ἀγάπη, ἡ παράδοση μὲ ἐμπιστοσύνη στὴν θεία Ἀγκάλη, ἡ ὁποία δέχεται τοὺς πάντες, μὲ μόνον ὅρο τὴν ὁμολογία τῆς ὅποιας ἁμαρτίας, χωρὶς δικαιολογίες καὶ προφάσεις, καὶ τὴν ἐκζήτηση τοῦ ἐλέους καὶ τῆς θείας ἀφέσεως.

            Ἡ ὄντως μετάνοια εἶναι πόνος καὶ βάσανο γιὰ τὴν ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὴν προδοσία τῆς Ἀγάπης Του· γιὰ τὴν ἄδικη σπατάλη τοῦ πολύτιμου χρόνου τῆς ζωῆς μας στὴν ματαιότητα, στὴν ἀδικία, στὸ ψεῦδος, στὴν ἀνομία. Ἀναλογιζόμαστε τὸ μέγεθος τῆς Σταυρικῆς Θυσίας τοῦ Θεανθρώπου Λυτρωτοῦ μας, καὶ τὴν δική μας ἀχαριστία καὶ ἀποστασία;

            Ἐν τούτοις, ὅταν ἔχουμε μέσα μας ψυχρότητα, ὅταν λείπει τὸ ἀληθινὸ πνεῦμα τῆς μετανοίας, δὲν ποθοῦμε τὰ πνευματικά, δὲν μᾶς ἑλκύει ἡ προσευχή, στὶς ἱερὲς Ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας δὲν μποροῦμε νὰ συγκεντρωθοῦμε, ἀλλὰ οὔτε καὶ στὴν κατ’ ἰδίαν προσευχή· στὴν ἀγαθοεργία καὶ θυσία εἴμαστε δυσκίνητοι, στὰ θεῖα βραδυκίνητοι ἕως ἀκίνητοι…

            Ἄν βλέπουμε ὅτι ἡ ἁμαρτία ἔχει μεγάλη δύναμη μέσα μας, ὅτι μᾶς παρασύρει ἑκόντες-ἄκοντες, τότε χρειαζόμαστε πραγματικὰ δυνατὴ προσευχὴ καὶ δέηση ἐκτενῆ, γιὰ νὰ μᾶς λυπηθεῖ ὁ Κύριος καὶ νὰ μᾶς δώσει χάριν μετανοίας. Αὐτὴ δίδεται σὲ ὅσους τὸ ζητοῦν μὲ πόνο καὶ ἐπιμονή. Διαφορετικά, τὸ ἄπειρον Ἔλεος τοῦ Κυρίου, ποὺ θέλει νὰ μᾶς ἐπισκιάσει καὶ σώσει, χρησιμοποιεῖ ἄλλους τρόπους, ἀπρόσμενους, προκειμένου νὰ ὁδηγηθοῦμε σὲ ἐπίγνωση μετανοίας καὶ ἐπιστροφὴ στὶς εὐθεῖες ὁδοὺς τῆς θείας εὐαρεσκείας.

Β. Ἕνα σύγχρονο παράδειγμα μετανοίας

            Ἐπ’ αὐτοῦ, ἐπιτρέψτε μου νὰ ἀναφέρω στὴν ἀγάπη σας ἕνα σύγχρονο παράδειγμα, τὸ ὁποῖο εἶναι πολὺ διδακτικὸ καὶ χαρακτηριστικό.

            Προηγουμένως, θέλω νὰ τονίσω ὅτι κάποιοι ἄνθρωποι ὁδηγοῦνται στὴν πίστη καὶ τὴν μετάνοια μὲ τρόπο θαυμαστό, ἐνῶ πρὶν ζοῦσαν μιὰ ζωὴ τελείως παραδομένη στὰ πάθη τους. Κάποιες ὅμως δυσχερεῖς περιστάσεις τῆς ζωῆς τοὺς συγκλόνισαν συθέμελα, καὶ μόνο τότε στράφηκαν μὲ μεγάλη ὁρμὴ πρὸς τὸν Θεό.

            Κάποιοι ἀπὸ αὐτοὺς βλέπουν σημεῖα, κάποιοι βιώνουν ὑπερφυσικὲς καταστάσεις. Ἔχω γνωρίσει ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἀκόμη καὶ τὴν ἐμπειρία τοῦ σωματικοῦ θανάτου καὶ τῆς μετὰ θάνατον καταστάσεως, καὶ ἐπανῆλθαν στὴν ζωή. Μιὰ τέτοια εἶναι ἡ περίπτωση ποὺ ἄκουσα πρόσφατα καὶ θὰ σᾶς ἀναφέρω.

            Πρὶν ἀπὸ λίγο καιρό, βαδίζοντας σὲ κεντρικὸ δρόμο τῆς πόλεώς μας Λάρισας, μὲ πλησίασε κάποιος σχετικὰ νέος ἄνθρωπος, μὲ πλαστικὸ ποτῆρι τοῦ καφὲ στὸ χέρι, ἄνθρωπος φυσιολογικός, κανονικός, σύγχρονος, καθημερινός. Ἀφοῦ μὲ χαιρέτισε καὶ μοῦ ἔθεσε κάποιο ἐρώτημα, ἐν συνεχείᾳ μοῦ ἀπεκάλυψε ὅτι ἡ ζωή του ἄλλαξε ἐντελῶς, ὅτι πιστεύει πλέον βαθύτα στὸν Θεό, ἐνῶ πρὶν ἦταν Χριστιανὸς μόνον κατ’ ὄνομα, καὶ προσπαθεῖ στὸ ἑξῆς νὰ εὐαρεστήσει στὸν Θεὸ ζῶντας κατὰ τὸ ἅγιο Θέλημά Του.

Καὶ τοῦτο, διότι πρὶν ἀπὸ σχετικὰ λίγο χρονικὸ διάστημα, ἐξ αἰτίας μιᾶς σοβαρῆς ἀσθένειας, πέθανε, ὁ θάνατός του διαγνώσθηκε, καὶ βρέθηκε σὲ ἀφάνταστο καὶ ἀπερίγραπτο τόπο ὀδύνης καὶ φρικτῆς κολάσεως! Εἶναι ἀδύνατον, ὅπως μὲ βεβαίωσε μὲ κάθε σοβαρότητα, ἀνθρώπινη γλῶσσα νὰ περιγράψει τὸν βασανισμὸ τῆς ψυχῆς του!…

            Τότε ὅμως, συνέβη τὸ ἀνέλπιστο: μιὰ μεγαλόπρεπη Γυναίκα, μέσα στὸ Φῶς, μὲ ἀνέκφραστη Μητρικὴ στοργὴ καὶ ἐνδιαφέρον, τὸν ἀνέσυρε ἀπὸ τὸν ἐφιαλτικὸ βασανισμό του. Μέσα του, εἶχε τὴν σίγουρη πεποίθηση ὅτι Αὐτὴ ἦταν ἡ Μητέρα τοῦ Κυρίου μας, ἡ Παναγία Μητέρα μας, ἡ Ἀειπάρθενη Θεοτόκος! Τὸν μετέφερε σὲ τόπο ἀσφαλῆ, ἐνῶ ἀπὸ κάτω του ἔχασκε χαώδης ἄβυσσος. Ἦταν στὴν βάση ἑνὸς βουνοῦ, ἔτσι τοῦ φάνηκε, καὶ στὴν κορυφή του διακρινόταν Φῶς ὑπέρλαμπρο. Καὶ τότε ἄκουσε τὴν οὐράνια φωνή Της νὰ τοῦ λέγει:

            «‒Θὰ πρέπει νὰ ἀνέλθεις ψηλὰ γιὰ νὰ σωθεῖς ἐκεῖ στὸ Φῶς. Αὐτὸ πρέπει νὰ γίνει μὲ τὴν θέλησή σου. Διαφορετικά, θὰ βρεθεῖς καὶ πάλι ἐκεῖ ποὺ ρίφθηκες, χωρὶς καμιὰ ἐλπίδα ἐπανόδου»! 

            Κατόπιν αὐτῆς τῆς συγκλονιστικῆς Θεομητορικῆς ὁδηγίας, ἐπανῆλθε στὴν ζωή, ἡ καρδιά του ξαναλειτούργησε, τὰ ὄργανα τοῦ σώματός του ἄρχισαν καὶ πάλι νὰ λειτουργοῦν κανονικά, καὶ θεωρήθηκε ἡ νεκρανάστασή του ἕνα πραγματικὸ θαῦμα, ὅπως καὶ ἦταν!

            Τὸ πιὸ σημαντικὸ ὅμως θαῦμα ἦταν ἀκριβῶς ἡ ριζικὴ μεταστροφή του. Εἶχε ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ τὴν αἴσθηση ὅτι βίωσε κάτι ἐκπληκτικό. Ὅτι ἔζησε μιὰ ὑπερφυσικὴ κατάσταση, ἡ ὁποία ἐντυπώθηκε βαθιὰ στὴν συνείδησή του καὶ ἄλλαξε πλήρως τὴν σκέψη του, τὴν τοποθέτησή του, τὴν πορεία τῆς ζωῆς του.

            Μοῦ εἶπε μὲ εἰλικρίνεια, ὅτι ἄν δὲν εἶχε γυναίκα καὶ παιδί, θὰ ἐπέλεγε σίγουρα τὴν ὁδὸ τῆς Μοναχικῆς ἀφιερώσεως, γιὰ νὰ ζήσει τὸ ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς του ἐν μετανοίᾳ. Τοῦ δόθηκε λοιπὸν ἡ βαθιὰ χάρις τῆς μετανοίας μὲ τὸν θαυμαστὸ αὐτὸ τρόπο, σύμφωνα μὲ τὰ ἀνεξιχνίαστα κρίματα τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ χρειαζόταν καθοδήγηση γιὰ τὸ πῶς ἐκφράζεται καὶ βιώνεται ἡ μετάνοια.

            Μοῦ ἐκμυστηρεύθηκε ἐπίσης μὲ πόνο καὶ θλίψη, ὅτι οἱ ἄνθρωποι δὲν πιστεύουν εὔκολα στὴν μαρτυρία του. Σὲ λίγους μόνον ἀποτολμᾶ νὰ μιλήσει ἀνοικτά, ἀλλὰ οἱ περισσότεροι γνωστοί του δὲν ἐπιθυμοῦν νὰ πιστεύσουν σὲ αὐτὸ ποὺ ἔζησε. Παρατηροῦν ὅτι ἡ ζωή του ἄλλαξε σαφῶς, ὅτι δὲν εἶναι αὐτὸς ποὺ γνώριζαν, ὅτι κάτι τὸ ἀσυνήθιστο συνέβη, ἀλλὰ δὲν ἐπιθυμοῦν νὰ προβληματισθοῦν βαθύτερα! Καὶ αὐτὸς αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκη, ἔτσι τοῦ ζητήθηκε, νὰ γνωστοποιεῖ τὴν ἐμπειρία του.

            Τοῦ εἶπα καὶ τὸν διαβεβαίωσα ὅτι δὲν μὲ πλησίασε τυχαία. Ὅτι ὅλα ρυθμίζονται τέλεια ἀπὸ τὴν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ὅτι ὁ Κύριος ἐπέτρεψε στὸ ἄφατο Ἔλεός Του νὰ μοῦ γνωστοποιήσει αὐτὸ ποὺ ἔζησε, γιὰ νὰ τὸ μεταδίδω  εὐρύτερα, ὥστε νὰ γίνονται γνωστὰ τὰ θαυμάσια τοῦ Θεοῦ μας, προκειμένου νὰ βοηθιοῦνται καὶ νὰ ἐνισχύονται οἱ καλοπροαίρετοι ἄνθρωποι, διότι εἴμαστε σὲ πάρα πολὺ δύσκολα καὶ κρίσιμα χρόνια. Δόξα τῷ ἀπείρῳ ἐλέει Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν! Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς!

Γ. Ἀληθινὴ καὶ ψευδὴς μετάνοια

            Ἐν συνεχείᾳ, εἶναι καλὸ νὰ ἐξετάσουμε σύντομα ποιὸς μετανοεῖ ἀληθινά, ὥστε παρὰ τὴν ἀσθένειά του νὰ δύναται νὰ κοινωνεῖ ἀκατακρίτως τὰ ἅγια Μυστήρια, καὶ ποιὸς ψευδῶς, ὥστε νὰ εἶναι ἄξιος καταδίκης ἄν δὲν διορθωθεῖ.

            Ψευδῶς μετανοεῖ ὅποιος δὲν ἐξομολογεῖται εἰλικρινά, δὲν νιώθει πόνο γιὰ τὶς ἁμαρτίες του, ἤ δὲν βλέπει κἄν τὶς ἁμαρτίες του! Μάλιστα ἀκόμη καὶ ὅταν τυπικὰ ἐξομολογεῖται, τὸ κάνει μὲ τέτοιον τρόπο, σὰν νὰ προβαίνει σὲ περιγραφὴ κάποιου ἀδιάφορου συμβάντος ξένου πρὸς τὸν βαθύτερο ἑαυτό του. Καὶ τοῦτο, διότι δὲν ἔχει μέσα του τὴν σταθερὴ πρόθεση καὶ δὲν δίνει τὴν ἀποφασιστικὴ ὑπόσχεση ὅτι δὲν θὰ διαπράξει καὶ πάλι τὰ ἴδια, ὅταν βρεθεῖ στὶς ἴδιες συνθῆκες ποὺ ἁμάρτησε προηγουμένως. Γιατί αὐτό; Διότι βαθιὰ μέσα του ἐξακολουθεῖ νὰ ἐπιθυμεῖ ὅπως καὶ πρὶν τὴν ἁμαρτία! Δὲν τὴν ἔχει ἀποστραφεῖ. Δὲν τὴν ἔχει βδελυχθεῖ, οὔτε τὴν ἔχει μισήσει! Τὴν θεωρεῖ ἀναπόσπαστο μέρος τῆς ὑπάρξεώς του καὶ δὲν μπορεῖ νὰ φαντασθεῖ τὴν ζωή του χωρὶς αὐτήν!

            Αὐτὴ εἶναι μιὰ ἰδιαίτερα ἐπικίνδυνη καὶ πλανερὴ κατάσταση, ἡ ὁποία ὑποδηλώνει κατ’ οὐσίαν ἀμετανοησία. Ψεύτικη μετάνοια! Ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος δὲν εἶναι ἄξιος τῆς Θείας Μεταλήψεως. Καὶ ἄν ἀποτολμήσει νὰ κοινωνήσει, δὲν θὰ εἶναι «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ εἰς ζωὴν αἰώνιον», ἀλλ’ «εἰς κρίμα καὶ κατάκριμα» τῆς δυστυχοῦς ψυχῆς του… (βλ. Ἁγίου Δημητρίου τοῦ Ροστώφ, Διδαχὴ στὴν Ε΄ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, στὸ «Ἀναζωσάμενοι τὸν καλὸν τῆς νηστείας ἀγῶνα», τ. Α΄, ἐκδ. «Καθ’ ὁδόν», Ἀθήνα 2022, σελ. 122 ἑ.).

            Ὁ ἀληθινὰ μετανοῶν, ἀντίθετα, εἶναι αὐτὸς ὁ ὁποῖος ἐξομολογεῖται ΟΛΕΣ τὶς ἁμαρτίες του, καὶ ὄχι ἐπιλεκτικὰ μερικὲς μόνον, μὲ πραγματικὸ πόνο καὶ λύπη καρδιᾶς, καὶ κυρίως μὲ σταθερὴ πρόθεση νὰ μὴ τὶς ἐπαναλάβει. Γι’ αὐτὸ καὶ ὑπόσχεται ἀνεπιφύλακτα περὶ τούτου, καὶ ἐπίσης λαμβάνει σοβαρὰ μέτρα προστασίας καὶ ἀσφαλείας γιὰ νὰ μὴν περιπέσει καὶ πάλι στὰ ἴδια μὲ εὐκολία καὶ προχειρότητα. Αὐτός, ἐφ’ ὅσον λάβει σχετικὴ ἄδεια καὶ εὐλογία ἀπὸ τὸν Πνευματικὸ πατέρα, μπορεῖ νὰ κοινωνήσει ἀξίως, καὶ παρὰ τὴν ἀσθένεια καὶ ἀδυναμία του, δέχεται τὸ πλούσιον Ἔλεος τοῦ Παναγάθου Κυρίου μας «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ εἰς ζωὴν αἰώνιον». Εἴθε μὲ ὅλους μας νὰ συμβαίνει τοῦτο!

            Τὸ παράδειγμα τῆς σήμερον τιμωμένης Ἁγίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας εἶναι ἐξόχως διδακτικό. Ἐπρόκειτο γιὰ τόσο μεγάλη ἁμαρτωλή, ὥστε ἀόρατη δύναμις νὰ τῆς ἐμποδίζει τὴν εἴσοδο τὸν Πανίερο Ναὸ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας στὰ Ἱεροσόλυμα, ὅπου πῆγε ἀπὸ περιέργεια. Καὶ μόνον ὅταν ἔβαλε μέσα της τὴν ἀληθινὴ μετάνοια, τὴν πρόθεση καὶ ἀπόφασή της νὰ μὴν ἐπιστρέψει στὴν ἀκαθαρσία τῶν σαρκικῶν της ἁμαρτιῶν, μόνον τότε τῆς ἐπετράπη πλέον -μὲ τὴν Θεομητορικὴ μεσιτεία- νὰ εἰσέλθει στὸν Ναὸ γιὰ νὰ προσκυνήσει καὶ νὰ λάβει θεῖες δωρεές. Διότι θὰ ἀπεδύετο σὲ ἀγῶνα φοβερὸ πέραν τῆς ἐρήμου τοῦ Ἰορδάνου γιὰ νὰ δείξει τὴν ἔμπρακτη μετάνοιά της, ἐπὶ δεκαετίες ὁλόκληρες, μέχρις ὅτου καθαρθεῖ, ὅπως καὶ φωτισθεῖ καὶ θεωθεῖ. Καὶ μόνο πρὶν τὸ τέλος της νὰ φανερωθεῖ στὸν κόσμο ὡς ἐκπληκτικὸ ὑπόδειγμα μετανοίας διὰ τοῦ Ὁσίου Ζωσιμᾶ, ὁ ὁποῖος ἄκουσε τὰ τοῦ Βίου της, τὴν κοινώνησε τὰ ἅγια Μυστήρια καὶ ἐν τέλει τὴν ἔθαψε. Εἴθε νὰ ἔχουμε τὶς ἅγιες πρεσβεῖες της!

            Ἀδελφοὶ καὶ ἀδελφές, αὐτὰ νὰ εἶναι τὰ ὑποδείγματα καὶ τὰ πρότυπά μας, ὥστε νὰ προσφεύγουμε στὸν Λυτρωτή μας Χριστὸ ὡς τὸν μόνο Ἰατρό, τὸν ἀληθινὸ Πατέρα, τὸν πραγματικὸ Εὐεργέτη, τὸν μοναδικὸ Σωτῆρα! Νὰ Τὸν ἀγαπήσουμε βαθιὰ καὶ εἰλικρινά, νὰ εἴμαστε ἕτοιμοι νὰ ὑποστοῦμε κάθε θυσία γιὰ χάρη Του ἀκόμη καὶ αὐτῆς τῆς ζωῆς μας, καὶ τίποτε νὰ μὴ μᾶς χωρίζει ἀπὸ τὴν μακάρια Ἀγάπη Του!

            Τί ἔχουν στ’ ἀλήθεια νὰ μᾶς προσφέρουν τὰ πάθη καὶ οἱ ἁμαρτίες, ὅπως καὶ οἱ δαίμονες ποὺ κρύπτονται ὄπισθεν, παρὰ μόνον ἀτιμία, δυστυχία, καταστροφὴ καὶ ἀπώλεια;

            Ἀντίθετα, ὁ Πανάγαθος Κύριός μας γιὰ τὴν ἀληθινὴ μετάνοιά μας, γιὰ τὴν μικρὴ ἀλλὰ τίμια καὶ εἰλικρινῆ προσπάθειά μας, προσφέρει σὲ μᾶς τὴν εὐφροσύνη τῆς πραγματικῆς κοινωνίας μαζί Του ἀπὸ τούτη τὴν ζωή! Τί μεγαλύτερο καὶ ὑψηλότερο ὑπάρχει ἀπὸ τὴν Θεία Κοινωνία; Τί μακαριώτερο καὶ ἐρασμιώτερο; Αὐτὴ μᾶς ἑνώνει μὲ τὸν Χριστό, μᾶς κάνει ἕνα μαζί Του, Τὸν φέρει μέσα στὴν ἴδια τὴν ταπεινὴ ὕπαρξή μας!…

Δ. «Ποτήριον Κυρίου» καὶ «ποτήριον δαιμονίων»

            Γιὰ νὰ μετέχουμε τοῦ «Ποτηρίου τοῦ Κυρίου», χρειάζεται ὅπως εἴπαμε ἀληθινὴ καὶ γνήσια μετάνοια. Διαφορετικά, μέσῳ τῶν παθῶν καὶ ἁμαρτιῶν καὶ μάλιστα τῶν σαρκικῶν, ὁ ἄνθρωπος μετέχει τοῦ «ποτηρίου τῶν δαιμονίων», ποὺ συνιστᾶ τὸν αἰώνιο θάνατο!

            Τὰ δύο αὐτά, οἱ δύο αὐτὲς καταστάσεις, δὲν συμβιβάζονται καὶ δὲν συνδυάζονται. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Παῦλος εἶναι σαφής: «Οὐ δύνασθε ποτήριον Κυρίου πίνειν καὶ ποτήριον δαιμονίων· οὐ δύνασθε τραπέζης Κυρίου μετέχειν καὶ τραπέζης δαιμονίων» (Α΄ Κορ. 10, 21).

            Ὁ Θεὸς ἔχει δείξει σὲ Βίους Ἁγίων πόσο φοβερὸ σκοτάδι περιβάλλει τοὺς ἁμαρτωλούς. Ὁ Ἅγιος Νήφων Κωνσταντιανῆς (23 Δεκ.) ζοῦσε ἀρχικὰ πολὺ ἁμαρτωλὴ καὶ ἔκλυτη ζωή, παραδομένος στὰ πάθη τῆς σαρκός. Κάποτε συναντήθηκε μὲ κάποιον γνωστό του, τὸν Νικόδημο, ὁ ὁποῖος ἦταν ἄνθρωπος εὐσεβής. Αὐτὸς τὸν κοίταξε ἀπορημένος καὶ ὅταν ὁ Νήφων τὸν ἐρώτησε γιατὶ τὸν παρατηρεῖ μὲ τέτοιον τρόπο, ἐκεῖνος ἀπάντησε: «Πίστεψέ με, ἀδελφέ, ὅτι δὲν σὲ εἶδα ποτὲ ἔτσι, ὅπως σήμερα, διότι τὸ πρόσωπό σου εἶναι τρομακτικό, κατάμαυρο»!…

            Τὰ πρόσωπα τῶν Ἁγίων, τῶν εὐσεβῶν ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ, ἑνωμένα μὲ τὸν Χριστό, περιβάλλονται μὲ θεῖον Φῶς, διότι ὁμοιώνονται μὲ τὸ πρωτότυπό τους, μὲ τὸν Χριστό. Ἀντίθετα, τὰ πρόσωπα τῶν ἀσεβῶν, ὅπως καὶ τῶν ἀμετανοήτων ἁμαρτωλῶν, γίνονται ἀποκρουστικά, διότι ἐξομοιώνονται μὲ τὸν πατέρα τῆς ἁμαρτίας διάβολο!

            «Ὁ ποιῶν τὴν ἁμαρτίαν ἐκ τοῦ διαβόλου ἐστίν» (Α΄ Ἰω. 3, 8), βεβαιώνει ὁ Μαθητὴς καὶ Ἀπόστολος τῆς Ἀγάπης Ἰωάννης ὁ Θεολόγος καὶ Εὐαγγελιστής. Πόσο μεγάλη δυστυχία καὶ συμφορὰ εἶναι νὰ παραμένεις δέσμιος τοῦ ἐχθροῦ τῆς ψυχῆς σου καὶ τῆς ζωῆς σου, ἀμετανόητος καὶ ἀδιόρθωτος!     

            Ἀπὸ τὴν μιὰ λοιπόν, μὲ βάση τὴν ἀληθινὴ μετάνοια, ἔχουμε τὴν σωτηρία καὶ ὅλες τὶς θεῖες δωρεές. Καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἔχουμε τὴν ἀμετανοησία ποὺ ὁδηγεῖ στὴν ἀπώλεια καὶ σὲ κάθε αἰσχύνη καὶ ἀκαθαρσία. Σὲ μᾶς ἐναπόκειται νὰ κάνουμε τὴν ὀρθὴ ἐπιλογή.

            Ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Παῦλος ὑποδεικνύοντας ὁδὸ μετανοίας, καθάρσεως, ἀφέσεως καὶ σωτηρίας, μᾶς προτρέπει πατρικῶς: «καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος» (Β΄ Κορ. 7, 1).

            Ἄν λοιπὸν θέλουμε νὰ εἴμαστε αἰώνια μὲ τὸν Κύριο καὶ Θεό μας, μὲ τὴν Παναγία Μητέρα μας, μὲ τοὺς Ἁγίους Ἀγγέλους καὶ τοὺς Ἁγίους Πάντας, ἄς ἀναδειχθοῦμε σὲ τούτη τὴν σύντομη ζωὴ ζηλωτὲς τῆς ἀληθινῆς μετανοίας, καὶ ἄς ἑνωνόμαστε μυστηριακὰ μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ μας, μὲ τὴν θεία Ἐνέργεια, χωρὶς ἀναβολὴ καὶ καθυστέρηση, χωρὶς ἀναμονή, διότι δὲν γνωρίζουμε τί τέξεται ἡ ἐπιοῦσα!

            Ὁ Κύριός μας δέχεται μὲ ἀνοιχτὲς ἀγκάλες κάθε προσερχόμενο μὲ εἰλικρινῆ μετάνοια, τὸν δικαιώνει καὶ τὸν ἀποκαθιστᾶ. Ὅποιον καταδικάζει τὸν ἑαυτό του, αὐτὸν σίγουρα τὸν συγχωρεῖ. Τοῦ ἀφαιρεῖ τὸ κακὸ πνεῦμα καὶ τοῦ χαρίζει Ἅγιο Πνεῦμα. Τοῦ δίδει καθαρότητα καὶ ἐλπίδα, ἐλευθερία καὶ παρρησία, συγχώρηση καὶ σωτηρία!

---

Ἀδελφοί·

            «Ἄς μετανοήσουμε καὶ ὁ Ἐλεήμων καὶ Πρᾶος Θεὸς θὰ μᾶς εὐσπλαχνισθεῖ τὴν ὥρα τῆς Κρίσεως στὸ Δικαστήριό Του, ἐξ αἰτίας τῆς φιλευσπλαχνίας Του, ποὺ εἶναι πάντοτε μεγαλύτερη ἀπὸ τὶς ἀνθρώπινες ἁμαρτίες!…» (Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Ἁγιοπνευματικὲς διδαχές…, ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη, Θεσσαλονίκη 2017, σελ. 174), Ἀμήν!

Πηγή