Αποτείχιση μόνο για λόγους αιρέσεως;

Αρκετοί νεότεροι συγγραφείς που έχουν ασχοληθεί με το ζήτημα της Αποτειχίσεως (δηλαδή της διακοπής του μνημοσύνου του επισκόπου και της μετ' αυτού κοινωνίας) έχουν ισχυριστεί ότι αυτή επιτρέπεται μόνο σε περίπτωση που ο επίσκοπος κηρύξει δημόσια καταδικασμένη αίρεση. Για να υποστηρίξουν την άποψη αυτή αναφέρουν το σχετικό απόσπασμα από τον ΙΕ΄ Κανόνα της Πρωτοδευτέρας Συνόδου: "Οἱ γὰρ δι' αἱρεσίν τινα, παρὰ τῶν ἁγίων Συνόδων ἢ Πατέρων κατεγνωσμένην, τῆς πρὸς τὸν πρόεδρον κοινωνίας ἑαυτοὺς διαστέλλοντες, ἐκείνου τὴν αἵρεσιν δηλονότι δημοσίᾳ κηρύττοντος καὶ γυμνῇ τῇ κεφαλῇ ἐπ' ἐκκλησίας διδάσκοντος, οἱ τοιοῦτοι οὐ μόνον τῇ κανονικῇ ἐπιτιμήσει οὐχ ὑποκείσονται, πρὸ συνοδικῆς διαγνώσεως ἑαυτοὺς τῆς πρὸς τὸν καλούμενον ἐπίσκοπον κοινωνίας ἀποτειχίζοντες, ἀλλὰ καὶ τῆς πρεπούσης τιμῆς τοῖς ὀρθοδόξοις ἀξιωθήσονται".

Οι υπέρμαχοι αυτής της απόψεως θεωρούν ότι για κανέναν άλλον λόγο δεν επιτρέπεται η Αποτείχιση. Για το ζήτημα όμως αυτό υπάρχει και ο ΛΑ΄ Αποστολικός Κανόνας, τον οποίο είτε αποσιωπούν, είτε παρερμηνεύουν ισχυριζόμενοι ότι τον διασάφησε ο ΙΕ΄ της Πρωτοδευτέρας (εννοώντας ως διασάφηση την ως άνω άποψή τους).

Ας δούμε όμως τί μας λέει το επίμαχο σημείο του ΛΑ΄ Αποστολικού Κανόνος, πώς τον ερμηνεύουν οι έγκριτοι Κανονολόγοι της Εκκλησίας, αλλά και ποια είναι η πατερική διδασκαλία για το ζήτημα αυτό.

"Εἴ τις πρεσβύτερος, καταφρονήσας τοῦ ἰδίου ἐπισκόπου χωρὶς συναγάγῃ καὶ θυσιαστήριον ἕτερον πήξῃ, μηδὲν κατεγνωκὼς τοῦ ἐπισκόπου ἐν εὐσεβείᾳ καὶ δικαιοσύνῃ, καθαιρείσθω ὡς φίλαρχος".

Εδώ βλέπουμε ότι οι θιασώτες της ως άνω απόψεως κάνουν την εξής αυθαίρετη εξίσωση: 

"ζήτημα ευσέβειας και δικαιοσύνης" (ΛΑ΄ Αποστολικός) = 

"ζήτημα αιρέσεως" (ΙΕ΄ Πρωτοδευτέρας).

Με αυτή την ερμηνεία όμως ακυρώνεται ο τρόπος αντιστάσεως των κληρικών και των λαϊκών που αποτειχίζονται από έναν άδικο επίσκοπο, ο οποίος τοιουτοτρόπως λυμαίνεται την Εκκλησία ανενόχλητος!

Όμως ας δώσουμε την σκυτάλη στους Κανονολόγους:

Ο Βαλσαμών: «Εκάστης πόλεως ιερωμένοι και λαϊκοί οφείλουσιν υποκείσθαι τω κατά χώραν επισκόπω, και μετά τούτου συνάγεσθαι και εκκλησιάζειν, ει μη καταγνώσουσι τούτου ως ασεβούς ή αδίκου. Τηνικαύτα γαρ αποδιισταμένοις αυτού, ουκ ευθυνθήσεται. Ο δε παρά ταύτα ποιήσας, και ανευλόγως εκ του ιδίου επισκόπου αποσχισθείς, και ιδία εκκλησιάζων, ει μεν κληρικός εστι, καθαιρεθήσεται, ως φίλαρχος, ει δε λαϊκός, αφορισθήσεται. Πλην ταύτα διορίζεται γενέσθαι ο κανών μετά πρώτην, δευτέραν και τρίτην επιφώνησιν... Σημειώσαι τον παρόντα αποστολικόν κανόνα διοριζόμενον ακινδύνως αποσχίζειν τους κληρικούς από των επισκόπων αυτών, καταγινώσκοντας τούτων ως ασεβούντων και αδικούντων· και εστι καινόν το της αδικίας. Εξ ετέρου δε τρόπου, καν χείριστος πάντων εστίν ο επίσκοπος ή ο ιερεύς, ουκ οφείλει  τις αποσχίζειν εξ αυτών, μάλλον μεν ουν πιστεύειν δι’ αυτούς αγιάζεσθαι· πάντας γαρ, φησίν, Θεός ου χειροτονεί, διά παντών δε ενεργεί» (P. G. 137, 97).

Ο Ζωναράς: «Tάξις συνέχει και τα ουράνια, και τα επίγεια. Δει τοίνυν απανταχού την ευταξίαν φυλάττεσθαι, και μάλλον παρά τοις εκκλησιαστικοίς, και τους πρεσβυτέρους και τους λοιπούς κληρικούς υπείκειν τω επισκόπω. Ει δε τις πρεσβύτερος εν μηδενί κατεγνωκώς του ιδίου αρχιερέως, μήτε ως περί την ευσέβειαν σφαλλομένου, μήτε ως άλλο το ποιούντος παρά το καθήκον και δίκαιον, διά φιλαρχίαν δε παρασυναγωγήν ποιήσει, ιδιαιτάτως εκκλησιάζων, και θυσιαστήριον πήξας εν τούτω ιερουργεί, καθαιρείσθαι διατάττεται ο κανών και αυτόν, και τοις αυτώ συνερχομένους κληρικούς· τους δε λαϊκούς αφορίζεσθαι» (P. G. 137, 100). Ο ίδιος αναφέρεται στον ίδιο Κανόνα και στην ερμηνεία του ΙΕ΄ της Πρωτοδευτέρας: «Καὶ ὁ μὲν παρὼν κανὼν (δηλ. ο ΙΕ΄ της ΑΒ΄) τοὺς διὰ δογματικὴν αἰτίαν ἀποτειχίζοντας οὐ κολάζει· ὁ δὲ ΛΑ΄ Ἀποστολικὸς Κανὼν καὶ τοὺς κατεγνωκότας τῶν οἰκείων ἐπισκόπων ὡς προδήλως άδικούντων  καὶ ἀποσχίσαντας ἐξ αὐτῶν, ἀνευθύνους συντηρεῖ» (P. G. 137, 1069).

Αριστηνός: «Ο εξ αναιτίου σχισθείς επισκόπου, και πηγνύς άλλο θυσιαστήριον, μετά των δεξαμένων έξει το έκπτωτον. Ει τις του ιδίου επισκόπου αναιτίως κατέγνω, ως μήτε προς ευσέβειαν μήτε προς δικαιοσύνην προσκρούσαντος, και συναγωγήν λαού ιδιαιτάτως ποιήσαιτο, και θυσιαστήριον έτερον πήξοι, καθαιρείσθω αυτός τε ως φίλαρχος, και οι συνακολουθήσαντες αυτώ κληρικοί» (P. G. 137, 100).

Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: «Όποιος Πρεσβύτερος ήθελε καταφρονήση τον ιδικόν του Επίσκοπον, και χωρίς να γνωρίση αυτόν πως σφάλλει φανερά ή εις την ευσέβειαν, ή εις την  δικαιοσύνην· ταυτόν ειπείν, χωρίς να γνωρίση αυτόν πως είναι φανερά, ή αιρετικός, ή άδικος, ήθελε συμμαζώνη κατ’ ιδίαν τους Χριστιανούς, και κτίσας άλλην εκκλησίαν ήθελε λειτουργή εις αυτήν ξεχωριστά, χωρίς την άδειαν και γνώμην του Επισκόπου του, ο τοιούτος ως φίλαρχος, ας καθαίρηται...» (Πηδάλιον, 4η έκδ., 1886, σελ. 40).

Έχουμε δύο περιπτώσεις Αποτειχίσεως· μία αντικανονική και μια Κανονική (δηλαδή βασισμένη στους Κανόνες). Η αντικανονική είναι όταν αυτή γίνεται με πρόφαση κάποια κατηγορία ("αιτίαμα") για αναπόδεικτες παραβάσεις του επισκόπου («εγκληματικά αιτιάματα»), η Κανονική σε δύο περιπτώσεις: α) όταν φανερά κηρύττει αίρεση ή κακοδοξία, δηλαδή παρεκκλίνει από την Ορθόδοξη διδασκαλία και β) όταν είναι άδικος, σφάλλει δηλαδή παρά «το καθήκον και δίκαιον».

Ποια είναι τα «εγκληματικά αιτιάματα» για τα οποία δεν πρέπει να διακόπτουμε την κοινωνία αν δεν είναι αποδεδειγμένα; Κατά τους Κανονολόγους είναι η πορνεία, η ιεροσυλία, η επί χρήμασι χειροθεσία (σιμωνία) και η αθέτηση των κανόνων:

Ο Βαλσαμών: «...όταν προφάσει εγκληματικής τινος ὑποθέσεως καθ' εαυτόν τις τοῦ οἰκείου ποιμένος καταγνώσεται... εγκληματικά δε αιτιάματα εισί πορνεία, ιεροσυλία και των κανόνων αθέτησις» (P. G. 137, 1068-1069).

Ο Ζωναράς: «…προφάσει τινών εγκλημάτων των οικείων αφισταμένων προέδρων, και την ένωσιν διασπώντων της Εκκλησίας, ότε δηλαδή πορνείαν ίσως αιτιωμένω προσάπτουσιν, ιεροσυλίαν, η επί χρήμασι χειροθεσίαν, ή άλλα τοιαύτα τινά». P. G. 137, σελ. 1069

Και δεν πρέπει να υπάρχει διακοπή της κοινωνίας για αυτές τις παραβάσεις, όταν δεν είναι αποδεδειγμένες, διότι αυτές αν ισχύουν έχουν προσωπικές επιπτώσεις στον επίσκοπο και όχι στην Εκκλησία. 

Αν όμως γίνονται φανερά, είναι δηλαδή αποδεδειγμένες, τότε, επειδή έχουν επιπτώσεις και στην Εκκλησία, πρέπει να αποτειχιζόμαστε από έναν τέτοιον Επίσκοπο, όπως διδάσκει και ο Όσιος Θεόδωρος ο Στουδίτης: «Τό γάρ κοινωνεῖν παρά αἱρετικοῦ ἤ προφανοῦς διαβεβλημένου κατά τόν βίον, ἀλλοτριοῖ Θεοῦ καί προσοικειοῖ τῷ διαβόλῳ» (P.G. 99, 1668). 

Κοντολογίς, αν ακουστεί για κάποιον Επίσκοπο π.χ. ότι είναι πόρνος, τότε απαγορεύεται να διακόψουμε την κοινωνία μαζί του και όποιος κληρικός χρησιμοποιήσει ως πρόφαση αυτήν την φήμη και το πράξει, τότε καθαιρείται από τους Κανόνες ως φίλαρχος. Αν όμως ο Επίσκοπος δημοσίως και ξεδιάντροπα πορνεύει, τότε φυσικά επιβάλλεται η διακοπή κοινωνίας, διότι αφενός μεν πράττει αποδεδειγμένα "παρά το καθήκον και δίκαιον", αφετέρου δε η μετ' αυτού κοινωνία μας αποξενώνει από τον Θεό και μας πηγαίνει κατά διαβόλου! 

Επίσης για τις παραβάσεις των Κανόνων παρατηρεί ορθότατα ο μακαριστός π. Θεοδώρητος ότι, «δέον να νοούνται πάντοτε ως προσωπικαί παραβάσεις και ουχί επ’ Εκκλησίας αθέτησις ή καταφρόνησις των Κανονικών Διατάξεων και Παραδόσεων της Εκκλησίας» (περιοδικό «Εκκλησιαστική Παράδοσις», αρ. φύλ. 117 [2001]). Ερμηνεύοντας δε, ο ίδιος πατήρ, τον ΛΑ΄ Αποστολικό Κανόνα γράφει επίσης τα εξής διαφωτιστικά, τα οποία συνοψίζουν όσα είπαμε παραπάνω: «ὁ Κανὼν ἀναφέρεται εἰς αἵρεσιν καὶ ἀδικίαν, ἤτοι πτώσεις μὴ περιοριζομένας εἰς τὸν ἀμαρτάνοντας ἐπίσκοπον , ἀλλὰ προσβαλλούσας, ἀφ᾿ ἑνὸς μὲν τὴν διδασκαλίαν τῆς Ἐκκλησίας, ἀφ᾿ ἑτέρου δὲ τὸ δίκαιον τοῦ ὑπ᾿  αὐτὸν ποιμαινομένου λαοῦ» (Κανονική θεώρησις του ημερολογιακού σχίσματος, Αθήνα, 1976, σελ. 16).

Αποκαλυπτικότατη είναι και η διδασκαλία του Μεγάλου Αθανασίου επί του θέματος: «Ἐάν οὖν ἴδης ἀδελφέ, ὅτι ἔχει σχῆμα σεμνοπρεπές, μή πρόσχης ὅτι ἐνδέδυται κώδιον προβάτου, ὅτι ὄνομα ἔχει πρεσβυτέρου ἤ ‘Επισκόπου ἤ διακόνου ἤ ἀσκητοῦ, ἀλλά τάς πράξεις αὐτοῦ περιέργασαι΄ εί ἐστί σώφρων, εἰ ἐστί φιλόξενος, ἤ ἐλεήμων, ἤ ἀγαπητικός, ἤ ἐν προσευχαῖς καρτερικός, ἤ ὑπομονητικός. Εἰ ἔχει κοιλίαν θεόν, καί τόν φάρυγγα ἄδην, νοσῶν χρήματα καί καπηλεύων τήν θεοσέβειαν, ἄφες αὐτόν΄ οὐ γάρ ἐστί ποιμήν ἐπιστημονικός, ἀλλά λύκος ἁρπακτικός. Εἰ δέ οἶδας τά δένδρα δοκιμάζειν ἀπό τῶν καρπῶν, ποῖα ἐπί τῆ φύσει, τῆ γεύσει, τῆ ποιότητι, πολλῶ μᾶλλον ἀπό τῶν ἔργων ὀφείλεις δοκιμάζειν τούς Χριστεμπόρους, ὅτι φοροῦντες φημάριον εὐλαβείας, ψυχήν κέκτηνται διαβολικήν. Εἰ δέ καί ἀπό ἀκανθῶν οὐ συλλέγεις σταφυλάς, ἤ ἀπό τριβόλων σῦκα, τί ὑπολαμβάνεις, ὅτι ἀπό παραβατῶν ἔχεις τι ἀγαθόν ἀκοῦσαι, ἤ ἀπό προδοτῶν μαθεῖν τι χρήσιμον; ‘Εκείνους τοίνυν ἀποστρέφου ὡς λύκους Ἀραβικούς, καί ἄκανθας παρακοῆς καί τριβόλους ἀδικημάτων καί δένδρα πονηρά. ‘Εάν ἴδης συνετόν, κατά τήν συμβουλεύουσαν σοφίαν, ὄρθριζε πρός αὐτόν καί σταθμούς θυρῶν αὐτοῦ ἐκτριβέτω ὁ ποῦς σου, ἵνα παρ’ αὐτοῦ διδαχθῆς νόμου σκιαγραφήματα, καί χαρίτων δωρήματα.  Οὔτε δέ λόγος σοφιστικός, ἤ σχῆμα ἐπιθετικόν εἰσάγουσι εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, ἀλλά πίστις τελεία καί ἀπερίεργος μετά τῆς ἐναρέτου καί διαλαμπούσης προνοίας» (P.G. 26, 1253). Και αλλού: «Βαδίζοντες δέ τήν ἀπλανῆ καί ζωηφόρον ὁδόν, ὀφθαλμόν μέν ἐκκόψωμεν σκανδαλίζοντα μή τόν αἰσθητόν, ἀλλά τόν νοητόν΄ οἷον ἐάν ὁ ἐπίσκοπος ἤ ὁ πρεσβύτερος, οἱ ὄντες ὀφθαλμοί τῆς Ἐκκλησίας κακῶς ἀναστρέφονται καί σκανδαλίζουσι τόν λαόν, χρή αὐτούς ἐκβάλλεσθαι. Συμφέρον γάρ ἄνευ αὐτῶν συναθροίζεσθαι εἰς εὐκτήριον οἶκον, ἤ μετ’ αὐτῶν ἐμβληθῆναι ὡς μετά Ἄννα καί Καϊάφα, εἰς τήν γέενναν τοῦ πυρός» (στο ίδιο, 1257).

Κλείνοντας, πρέπει να τονιστεί ότι σκοπός της Αποτειχίσεως πάντοτε είναι να προκληθεί συνοδική κρίση και να αποφανθεί δικαίως. Εάν βεβαίως η Σύνοδος προσπαθήσει να συγκαλύψει τον εκπεσόντα Επίσκοπο τότε απλά αποδεικνύει εαυτήν Ψευδοσύνοδο και η Αποτείχιση συνεχίζεται μέχρι μία μεγαλύτερη Σύνοδος να δώσει την λύση. Σημειωτέον ότι έσχατο κριτήριο για την Ορθόδοξη Εκκλησία αποτελεί η Οικουμενική ή Πανορθόδοξη Σύνοδος.

Εἶναι προαιρετική ἤ ὑποχρεωτική ἡ ἀποτείχισις ἀπό αἱρετικούς «ποιμένας»;

 


τοῦ Δημητρίου Χατζηνικολάου, πρ. Ἀν. Καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων

1. Εἰσαγωγή

Ἀπό τήν ἀποτείχισιν τῶν Ὀρθοδόξων τοῦ πατρίου ἑορτολογίου (π.ἑ., 1924) καί ἐντεῦθεν, τίθεται συχνάκις, ὡς μή ὤφελε, τό ἐρώτημα ἐάν ἡ ἀποτείχισις ἀπό αἱρετικούς «ποιμένας» εἶναι προαιρετική ἤ ὑποχρεωτική. Ἐπειδή ἀπό τήν διδασκαλίαν καί τήν πρᾶξιν τῆς Ἐκκλησίας, προκύπτει σαφῶς καί ἀναμφιβόλως ὅτι ἡ ἀποτείχισις εἶναι ὑποχρεωτική (βλ. κατωτέρω, Τμῆμα 3), διότι δέν δυνάμεθα νά κοινωνῶμεν ταυτοχρόνως καί μέ τόν Χριστόν καί μέ τόν Διάβολον, κατά τό «οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν» (Ματ. 6:24), αὐτοί πού ἰσχυρίζονται ὅτι εἶναι δῆθεν δυνητική, κηρύσσουν αἵρεσιν, ἡ ὁποία εἶναι γνωστή ὡς «Δυνητισμός» καί οἱ ὀπαδοί της «Δυνητισταί». Τήν αἵρεσιν αὐτήν ἐκήρυξεν πρό μερικῶν δεκαετιῶν ὁ ἀείμνηστος ἀρχιμανδρίτης π. Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος. Τινές τῶν «Δυνητιστῶν» ἔχουν ἐκτραπῆ τόσον πολύ, ὥστε νά κατηγοροῦν τούς ἀποτειχιζομένους ὡς δῆθεν «Πρεσβυτεριανούς» (!), ὡς δῆθεν πιστεύοντας ὅτι δέν ὑπάρχει πλέον ὁρατή Ἐκκλησία μετά τήν «σύνοδον» τοῦ Κολυμβαρίου (2016) καί τήν συμμετοχήν τῆς «Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος» εἰς τό Οὐκρανικόν σχίσμα (2019), καί, ὡς ἐκ τούτου, εὑρίσκουν ἕνα ἀποτειχισμένον ἱερέα καί κοινωνοῦν μόνον μέ αὐτόν. Ἐπειδή τοιαῦται διαστροφαί δέν πρέπει νά μένουν ἀναπάντητοι, τό παρόν ἄρθρον ἔχει ὡς στόχον ν’ ἀποσαφηνίσῃ ὅτι οἱ ἀποτειχιζόμενοι πράττουν ἁπλῶς τό χρέος των, ἐνῷ οἱ ἔχοντες γνῶσιν τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων καί μή ἀποτειχιζόμενοι ἐνισχύουν τά καταχθόνια σχέδια τοῦ Οἰκουμενισμοῦ.

 

2. Ὁ ΙΕ' Κανών τῆς ΑΒ' Συνόδου

Οἱ «Δυνητισταί» ἑστιάζουν εἰς τόν 15^ον Κανόνα τῆς ΑΒ' Συνόδου, ἀλλά παραθεωροῦν σκανδαλωδῶς τήν ρηθεῖσαν διδασκαλίαν καί πρᾶξιν τῆς Ἐκκλησίας! Ἡ ΑΒ' Σύνοδος συνεκροτήθη τό 861 μ.Χ. κατά τῶν λειψάνων τῆς Εἰκονομαχίας (βλ. Πηδάλιον, 11^η Ἔκδ., 1993, Ἐκδ. «Ἀστήρ», σελ. 345). Ὁ Κανών ἀσχολεῖται μέ δύο κατηγορίας ἀποτειχιζομένων κληρικῶν ἀπό τούς προϊσταμένους των πρό συνοδικῆς διαγνώσεως: (α) μέ αὐτούς πού ἀποτειχίζονται προφάσει ἐγκλήματός τινος πού φέρεται νά ἔχῃ διαπράξει ὁ προϊστάμενός των, χωρίς ὅμως καί νά κηρύξῃ δημοσίως κάποιαν αἵρεσιν· καί (β) μέ αὐτούς πού ἀποτειχίζονται ἐπειδή ὁ προϊστάμενός των ἐκήρυξε δημοσίως αἵρεσιν κατεγνωσμένην ὑπό Συνόδων ἤ Πατέρων. Ὁ Κανών λέγει ὅτι οἱ μέν πρῶτοι κάμνουν σχίσμα, οἱ δέ δεύτεροι εἶναι ἄξιοι τιμῆς. Δέν ἀσχολεῖται μέ τούς μή ἀποτειχιζομένους. Αὐτοί δέν ἐμπίπτουν εἰς τό θέμα του, τό ὁποῖον δέν εἶναι τί δέον γενέσθαι ἐν καιρῷ κηρυσσομένης αἱρέσεως. Ὅστις νομίζει ὅτι αὐτό εἶναι τό θέμα τοῦ Κανόνος καί προσπαθεῖ νά τόν χαρακτηρίση ὡς δυνητικόν ἤ ὡς ὑποχρεωτικόν, ἐνῷ δέν εἶναι οὔτε τό ἕν οὔτε τό ἄλλο, τόν παρερμηνεύει. Δύναται κάποιος νά ἐπικαλεσθῇ τόν Κανόνα προκειμένου ν’ ἀποτειχισθῇ, ἀλλά δέν δύναται νά τόν ἐπικαλεσθῇ διά νά μή ἀποτειχισθῇ!

 

Εἰς τό γνωστόν βιβλίον του Τά Δύο Ἄκρα: Οἰκουμενισμός καί Ζηλωτισμός, Β' Ἔκδ., 1997, Ἱ. Ἡσυχαστήριον Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζῆνος (σελ. 75-76), ὁ π. Ἐπιφάνιος γράφει: «Ὁ Κανών εἶνε δ υ ν η τ ι κ ό ς καί οὐχί ὑποχρεωτικός. ... Ἀνάγνωτε τόν Κανόνα μετά προσοχῆς καί θά ἴδητε ὅτι δέν νομοθετεῖ ὑ π ο χ ρ έ ω σ ι ν, ἀλλ’ ἁπλῶς παρέχει δικαίωμα. Οὐδαμοῦ λέγει ὅτι ὀ φ ε ί λ ο υ σ ι ν οἱ Κληρικοί νά ἀποχωρίζωνται ἀπό τοιούτου Ἐπισκόπου πρό τῆς καταδίκης αὐτοῦ, οὐδέ ὁμιλεῖ περί τιμωρίας τινός ἤ καί ἁπλῶς ἔστω μέμψεως κατά τῶν μή ἀποχωριζομένων» (ἡ ἔμφασις εἶναι τοῦ π. Ἐπιφανίου). Κατ’ ἀρχάς, ἄς σημειωθῇ ὅτι ἐπιφανεῖς κανονολόγοι θεωροῦν τόν Κανόνα ὑποχρεωτικόν. Χάριν παραδείγματος, ὁ Βαλσαμών γράφει ὅτι ἐάν ὁ αἱρετικός προϊστάμενος ψιθυρίζῃ τά τῆς αἱρέσεώς του κρυφίως καί μετά ὑποστολῆς, τότε «οὐκ ὀ φ ε ί λ ε ι τις ἐξ αὐτοῦ πρό καταδίκης ἀποσχισθῆναι» (βλ. Γ.Α. Ράλλη καί Μ. Ποτλῆ, Σύνταγμα τῶν Θείων καί Ἱερῶν Κανόνων, τ. Β΄, σ. 695, ἡ ἔμφασις προσετέθη ὑπό τοῦ γράφοντος). Ἑρμηνευομένη ἐκ τοῦ ἀντιθέτου, ἡ φράσις αὐτή σημαίνει ὅτι ὅταν ὁ προϊστάμενος κηρύττῃ δημοσίως καί ἀπροκαλύπτως αἵρεσιν, τότε ὁ ὑφιστάμενος ὀ φ ε ί λ ε ι ν’ ἀποσχισθῇ ἀπό τόν αἱρετικόν προϊστάμενον.

Ὡς ἕτερον παράδειγμα, εἰς εἰδικήν μελέτην του ἐπί τοῦ ἐν λόγῳ Κανόνος, ὁ Σέρβος Κανονολόγος, Ἐπίσκοπος Δαλματίας καί Ἰστρίας καί Καθηγητής Νικόδημος Μίλας (1845-1915), γράφει: «Ἐάν ὁ Ἐπίσκοπος ἤ Μητροπολίτης ἤ Πατριάρχης ἄρξηται νά διακηρύττῃ δημοσίᾳ ἐπ’ Ἐκκλησίας αἱρετικήν τινα διδαχήν ἀντικειμένην πρός τήν Ὀρθοδοξίαν, τότε οἱ ὑποτασσόμενοι αὐτῷ κέκτηνται δ ι κ α ί ω μ α ἅμα καί χ ρ έ ο ς νά ἀποσχινισθῶσι π ά ρ α υ τ α ἐκείνου» (βλ. Θεοδωρήτου Ἱερομονάχου Ἁγιορείτου, Τό Ἀντίδοτον: Ἀναίρεσις τῶν κατά τοῦ ζηλωτισμοῦ ἄρθρων τοῦ βιβλίου: ΤΑ ΔΥΟ ΑΚΡΑ τοῦ ἀρχιμ. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου, 1990, σελ. 54, ἡ ἔμφασις ὑπάρχει εἰς τό πρωτότυπον).

 

3. Ἡ κρυσταλλίνη διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας ἐπί τοῦ θέματος

Ὡς προανεφέρθη, ἡ προσέγγισις τοῦ θέματος θά ἦτο σκανδαλωδῶς ἀντιεπιστημονική ἐάν περιωρίζετο εἰς τόν ρηθέντα Κανόνα καί παρέλειπε τά σχετικά ἁγιογραφικά καί ἁγιοπατερικά χωρία, τά ὁποῖα οὐδεμίαν ἀμφιβολίαν ἀφήνουν διά τήν ὑποχρεωτικότητα τῆς ἀποτειχίσεως, ὅπως βεβαίως καί αἱ ὑπόλοιποι εὐαγγελικαί ἐντολαί. Ἰδού μικρόν μόνον δεῖγμα τοιούτων χωρίων:

(i) «Τίς δέ κοινωνία φωτί πρός σκότος; τίς δέ συμφώνησις Χριστῷ πρός Βελίαλ; ἤ τίς μερίς πιστῷ μετά ἀπίστου; ... διό ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῶν καί ἀφορίσθητε, λέγει Κύριος, καί ἀκαθάρτου μή ἅπτεσθε» (Β´ Κορ. 6:14-18).

(ii) «Οἵτινες τήν ὑγιῆ πίστιν προσποιοῦνται ὁμολογεῖν, κοινωνοῦσι δέ τοῖς ἑτερόφροσι, τούς τοιούτους, εἰ μετά παραγγελίαν μή ἀποστῶσι, μή μόνον ἀκοινωνήτους ἔχειν, ἀλλά μηδέ ἀδελφούς ὀνομάζειν» (Μ. Βασίλειος, Patrologia Graeca ἤ ἐν συντομίᾳ P.G., τ. 160, σ. 101). Ἀξίζει νά σημειωθῇ ὅτι ὁ Ἅγιος δέν ὁμιλεῖ διά κεκριμένους αἱρετικούς, ἀλλά διά «ἑτερόφρονας»!

(iii) «Ἅπαντες οἱ τῆς Ἐκκλησίας διδάσκαλοι, πᾶσαι αἱ Σύνοδοι καί πᾶσαι αἱ θεῖαι Γραφαί φεύγειν τούς ἑτερόφρονας παραινοῦσι καί τῆς αὐτῶν κοινωνίας διΐστασθαι» (Ἅγ. Μᾶρκος Εὐγενικός, P.G., τ. 160, σ. 101). Βλέπομεν, λοιπόν, ὅτι ὅλαι αἱ θεῖαι Γραφαί, ὅλαι αἱ Σύνοδοι καί ὅλοι οἱ  Πατέρες προτρέπουν τόν πιστόν νά διακόπτῃ τήν κοινωνίαν ἀκόμη καί μέ τούς «ἑτερόφρονας»!

(iv) «Ἐχθρούς γάρ Θεοῦ ὁ Χρυσόστομος, οὐ μόνον τούς αἱρετικούς, ἀλλά καί τούς τοῖς τοιούτοις κοινωνοῦντας, μεγάλῃ καί πολλῇ τῇ φωνῇ ἀπεφήνατο» (Ἁγίου Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου, P.G. 99, σ. 1049). Ὥστε, λοιπόν, κατά τούς Ἁγίους Ἰωάννην τόν Χρυσόστομον καί Θεόδωρον τόν Στουδίτην, ἡ (ἐν γνώσει) κοινωνία μέ αἱρετικούς καθιστᾶ τόν πιστόν «ἐχθρόν τοῦ Θεοῦ»!

(v) «Τοῖς κοινωνοῦσιν ἐν γνώσει τοῖς ὑβρίζουσι καί ἀτιμάζουσι τάς σεπτάς Εἰκόνας, ἀνάθεμα» (Ζ’ Οἰκ. Σύνοδος, Πράξεις Α' και Ε', βλ. Πρακτικά τῶν Ἁγίων καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων, τόμος Γ', σελ. 230 καί 325, Ἔκδοσις Καλύβης Τιμίου Προδρόμου, Ἱερᾶς Σκήτης Ἁγίας Ἄννης, Ἅγιον Ὄρος, Αὔγουστος 1986, καί  Συνοδικόν τῆς Ὀρθοδοξίας, Τριώδιον, Ἐκδ. «Φῶς», σελ. 161).

            Ὡς γνωστόν, ὑπάρχουν πολλαί ἀκόμη δεκάδες παρομοίων χωρίων, τά ὁποῖα παραλείπομεν διά τήν οἰκονομίαν τοῦ χώρου. Ὑπάρχουν βεβαίως καί πολλά παραδείγματα ἁγίων πού ἐφήρμοσαν εἰς τήν πρᾶξιν αὐτήν τήν διδασκαλίαν. Εἶναι συνεπῶς ἀπορίας ἄξιον πῶς εἶναι δυνατόν θεολόγοι νά διατείνωνται ὅτι ἡ ἀποτείχισις εἶναι προαιρετική καί, ἔτι χειρότερον, νά ἐγκαλοῦν τούς ἀποτειχιζομένους διά Προτεσταντισμόν, ἐνῷ, συμφώνως μέ τόν ρηθέντα Κανόνα, θά ἔπρεπε νά τούς ἐπαινοῦν ὡς προστατεύοντας τήν Ἐκκλησίαν ἀπό μερισμούς πού προκαλεῖ ἡ κηρυσσομένη αἵρεσις.

4. Ἕτεραι ἀντιφάσεις καί παρανοήσεις τῶν «Δυνητιστῶν»

Ὁ π. Ἐπιφάνιος ἀντιφάσκει πρός ἑαυτόν, διότι, ἀφενός μέν ἀναγνωρίζει ὅτι ὁ 15^ος Κανών τῆς ΑΒ' Συνόδου δίδει τό δικαίωμα τῆς ἀποτειχίσεως («Τά Δύο Ἄκρα», σ. 75) καί ὅτι ὁ Κανών λέγει σαφῶς ὅτι οἱ ἀποτειχιζόμενοι δέν κάμνουν σχίσμα, ἀλλ’ εἶναι ἄξιοι ἐπαίνου, ἀφετέρου δέ κατακρίνει ὡς σχισματικούς ὅσους κάμνουν χρῆσιν αὐτοῦ τοῦ δικαιώματος! Διότι, κατά τόν π. Ἐπιφάνιον, τήν ἀποτείχισιν πρέπει νά τήν ἀποφασίσουν οἱ «ἀξιωματικοί» καί ὄχι οἱ στρατιῶται! («Τά Δύο Ἄκρα», σ. 59). «Ἀξιωματικούς» δέ ὁ π. Ἐπιφάνιος θεωρεῖ τούς «ἐπισκόπους», οἱ ὁποῖοι, χρώμενοι «οἰκονομίας» εἰς τό διηνεκές (!), κοινωνοῦν ἐπί πολλάς δεκαετίας μέ τήν αἵρεσιν τοῦ Οἰκουμενισμοῦ («Τά Δύο Ἄκρα», σ. 111), ἐνῷ τούς ἀποτειχισθέντας Ἐπισκόπους τοῦ π.ἑ. τούς ἐθεώρει ὡς «ἐκτός Ἐκκλησίας»! Τονίζει ἀκόμη ὁ π. Ἐπιφάνιος ὅτι πρίν ὁ πιστός ἀποκηρύξῃ τούς Οἰκουμενιστάς «ψευδεπισκόπους» (ὅρος τοῦ 15^ου Κανόνος τῆς ΑΒ' Συνόδου), θά πρέπῃ ν’ ἀπαντήσῃ θετικῶς εἰς τό ἀκόλουθον ἐρώτημα: «Πιστεύω ὅτι σύμπασα ἡ ἀνά τήν Οἰκουμένην Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία κατεπόθη ὑπό τῆς πλάνης καί μόνον ἐγώ καί ὀλίγοι ἀκόμη ἐμείναμεν διασώζοντες τήν ἀλήθειαν;» (σ. 58). Δηλαδή, κατά τόν π. Ἐπιφάνιον, ἡ ἀποκήρυξις τῶν «ψευδεπισκόπων» δέν ἐπιτρέπεται πρίν αὐτοί προλάβουν νά καταστρέψουν τήν Ἐκκλησίαν!

Ἐάν ὁ π. Ἐπιφάνιος ἁπλῶς ἐδημιούργει μίαν νέαν αἵρεσιν καί, ὅπως ὅλοι οἱ προηγούμενοι αἱρεσιάρχαι, προσηλύτιζεν ὀπαδούς εἰς αὐτήν, ἀποσπῶν αὐτούς ἀπό τήν Ὀρθοδοξίαν, τότε τό κακόν δέν θά ἦτο τόσον μέγα ὅσον εἶναι τώρα, ἔστω καί ἄν ὁ ἀριθμός τῶν ὀπαδῶν του ἦτο μεγάλος. Διότι, ὡς γνωστόν, μέχρι τά τέλη τοῦ 19^ου αἰῶνος, πρίν δηλαδή ἀναρριχηθοῦν μασσῶνοι εἰς ἐπισκοπικούς καί πατριαρχικούς θρόνους, ἡ Ἐκκλησία εἶχε τήν δύναμιν νά πολεμῇ καί νά νικᾶ τάς αἱρέσεις. Δυστυχῶς, ὅμως, ἡ αἵρεσις τοῦ π. Ἐπιφανίου προξενεῖ πολύ μεγαλυτέραν ζημίαν ἀπ’ ὅσην προξενοῦν αἱ ἄλλαι αἱρέσεις. Ὁ λόγος εἶναι ὅτι ἔχει ὀρθόδοξον προσωπεῖον καί συνίσταται εἰς τό ν’ ἀποτρέπῃ τόν πόλεμον τῆς Ἐκκλησίας κατά τῶν αἱρέσεων μέ «πραγματικά πυρά», δηλαδή μέ τήν ἀποκήρυξιν τῶν αἱρετικῶν «ἐπισκόπων». Ἐπιτρέπει μόνον φραστικάς καί γραπτάς διαμαρτυρίας («Τά Δύο Ἄκρα», σ. 73-74), δηλαδή μόνον τόν «χαρτοπόλεμον», ὅπως εὐστόχως ἔχει χαρακτηρίσει τάς ἀναποτελεσματικάς αὐτάς ἀντιδράσεις ὁ ἀείμνηστος Καθηγητής Ἰ. Κορναράκης. Ἔτσι, ὅμως, παθαίνουν σύγχυσιν ἀκόμη καί ἀληθινοί στρατιῶται τοῦ Χριστοῦ, οἱ ὁποῖοι ἀφοπλίζονται καί ἀκινητοποιοῦνται, ἀποδυναμώνεται καί παραλύει ὁ ἀντιαιρετικός ἀγών τῆς Ἐκκλησίας, ἐπικρατεῖ ἡ αἵρεσις καί χάνονται πολλαί ἐκλεκταί ψυχαί! Διότι ὅλοι αὐτοί εἴτε δέχονται τόν Οἰκουμενισμόν, ἐξαπατῶντες τήν συνείδησίν των μέ τάς ψευδεῖς ἀγαπολογίας τῶν Οἰκουμενιστῶν, εἴτε διαφωνοῦν μέν, ἀλλά παραμένουν εἰς κοινωνίαν μετ’ αὐτοῦ «ἄχρι καιροῦ» («Τά Δύο Ἄκρα», σ. 59). Παραμένουν «στενάζοντες» («Τά Δύο Ἄκρα», σ. 69), ὑποτασσόμενοι «ἄχρι καιροῦ» εἰς «ψευδεπισκόπους», κατά τήν αἵρεσιν τοῦ «Δυνητισμοῦ», ἡ ὁποία συνεπῶς πλανᾶ ἐκλεκτούς, ἐνῷ αἱ ἄλλαι αἱρέσεις συνήθως προσελκύουν ἀνθρώπους πού διέκειντο μᾶλλον ἀδιαφόρως πρός τήν Ὀρθοδοξίαν καί τήν ὀρθοπραξίαν.

Εἰς τήν ἔγκριτον ἐκκλησιαστικήν ἐφημερίδα Ὀρθόδοξος Τύπος τῆς 20-10-2023, ὁ θεολόγος κ. Π. Τρακάδας τονίζει ὅτι εἶναι ἀνάγκη ν’ ἀπαντήσωμεν ὀρθῶς εἰς τό θεμελιῶδες ἐρώτημα «ποία εἶναι ἡ Κανονική Ἐκκλησία». Σύμφωνοι! Ἄς λάβωμεν τήν ἀπάντησιν πού δίδουν οἱ ἅγιοι. Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος Στουδίτης λέγει: «μή θῶμεν σκάνδαλον τῇ Ἐκκλησίᾳ τοῦ Χριστοῦ, ἥτις ἐστί καί ἐν τρισίν ὀρθοδόξοις ὁριζομένη κατά τούς ἁγίους· ἵνα μή τῇ ἀποφάσει τοῦ Κυρίου καταδικασθῶμεν» (P.G. 99, σελ. 1049 C). Ὁ δέ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς λέγει: «οἱ τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας τῆς ἀληθείας εἰσί καὶ οἱ μὴ τῆς ἀληθείας ὄντες οὐδὲ τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας εἰσὶ» (Ἀναίρεσις γράμματος Ἰγνατίου Ἀντιοχείας, Ε.Π.Ε. 3). Ὥστε, λοιπόν, ἡ Ἐκκλησία εὑρίσκεται ἐκεῖ πού εὑρίσκονται Ὀρθόδοξοι, ἔστω καί ἄν αὐτοί εἶναι μόνον τρεῖς! Ὁ κ. Τρακάδας, ὅμως, διαπράττων τό γνωστόν λογικόν σφάλμα τῆς «λήψεως τοῦ ζητουμένου», λέγει ὅτι Κανονική Ἐκκλησία εἶναι αὐτή πού «ἀναγνωρίζεται καί εὑρίσκεται εἰς κοινωνία μέ τάς ὑπολοίπους Ἐκκλησίας». Τό ζητούμενον, κ. Τρακάδα, εἶναι ποῖοι εἶναι Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί! Διατί ἐσεῖς λαμβάνετε ὡς δεδομένον ὅτι αἱ «ἐκκλησίαι» τῆς «Παγκοσμίου Ὀρθοδοξίας», ὡς λέγεται, εἶναι ὄντως Ὀρθόδοξοι, παραβλέπων τό ἐξώφθαλμον γεγονός ὅτι αὐταί κηρύττουν ἀπροκαλύπτως, ἀνερυθριάστως καί εἰς παγκόσμιον ἐπίπεδον, ἔργοις καί λόγοις, τόν Οἰκουμενισμόν;

 

5. Συμπέρασμα

Ὁ λόγος διά τόν ὁποῖον ἡ Ἐκκλησία μέχρι καί τόν 19^ον αἰῶνα ἐνίκα τάς αἱρέσεις εἶναι ὅτι ἔχει ἐνσωματωμένον ἕνα «αὐτόματον διορθωτικόν μηχανισμόν», ὁ ὁποῖος προκαλεῖ ἀποτελεσματικήν ἀντίδρασιν (καί ὄχι «χαρτοπόλεμον»!) τῶν ὑγιῶν μελῶν Της. Ἡ μόνη δέ κανονική καί ἀποτελεσματική ἀντίδρασις σήμερον εἶναι ἡ ἀποτείχισις ἀπό τάς ὀκτώ τοὐλάχιστον αἱρέσεις πού κηρύττουν οἱ «ἐπίσκοποι» τῆς «Παγκοσμίου Ὀρθοδοξίας», ἤτοι: (1) Οἰκουμενισμόν, ὁ ὁποῖος ἀνεθεματίσθη ὑπό τῆς Ρωσσικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Διασπορᾶς (ΡΟΕΔ) τό 1983, καί ἑπομένως ἔχει ἐφαρμογήν ὁ 15^ος Κανών τῆς ΑΒ' Συνόδου· (2) Σεργιανισμόν (πρβλ. τήν σύμπλευσιν «κυβερνήσεως» καί «ἐκκλησίας» εἰς ὅλα τά κακά πού οἱ ἴδιοι ἔχουν ἐπιφέρει εἰς τόν τόπον· (3) Οὐνιτισμόν (ἀπό 7-12-1965, ὅταν ἔγινεν ἐπισήμως «ἄρσις τῆς ἀκοινωνησίας» μέ τόν «πάπαν», ὁ ὁποῖος ἔκτοτε μνημονεύεται εἰς τά δίπτυχα τοῦ Πατρ/χείου Κων-λεως, ὅπως κατήγγειλε τό 1969 ὁ Μητροπολίτης Φιλάρετος τῆς Ρωσσικῆς Ἐκκλησίας τῆς Διασπορᾶς εἰς τήν ἀνοικτήν του ἐπιστολήν πρός τόν «ἀρχιεπίσκοπον Ἀμερικῆς» Ἰάκωβον καί οὐδέποτε διεψεύσθη, βλ. http://orthodoxinfo.com/ecumenism/philaret_iakovos.aspx)· (4) Νεο-εικονομαχίαν (πρβλ. τήν ἀπαγόρευσιν τῆς θεἰας κοινωνίας, τῆς προσκυνήσεως τῶν ἱερῶν εἰκόνων κ.λπ. κατά τήν διάρκειαν τῆς «πανδημίας»)· (5) Νεο-αρειανισμόν (πρβλ. τήν νέαν αἵρεσιν, ὅτι ὁ Πατριάρχης Κων-λεως εἶναι δῆθεν «πρῶτος ἄνευ ἴσων», ὅπως εἶναι δῆθεν ὁ Πατήρ εἰς τήν Ἁγίαν Τριάδα, πού εἶναι βλάσφημος ἀντιτριαδική διδασκαλία)· (6) τήν αἵρεσιν «ὁ θάνατός σου ἡ ζωή μου», μέ τά «ἐμβόλια», τά ὁποῖα παρεσκευάσθησαν μέ κυτταρικάς σειράς φονευθέντων ἐπί τῷ σκοπῷ αὐτῷ ἐμβρύων· (7) ὅτι δῆθεν «ἡ ὁμοφυλοφιλία εἶναι θεόσδοτος» καί ἄρα δέν δυνάμεθα νά τήν καταδικάσωμεν (πρβλ. τήν δήλωσιν τοῦ «Ν. Ἰωνίας» Γαβριήλ, τόν ὁποῖον ὄχι μόνον δέν καθῄρεσαν, ἀλλά κοινωνοῦν καί μετ’ αὐτοῦ)· καί (8) τόν «Δυνητισμόν», ὁ ὁποῖος ἀπετέλεσε τόν ἀντικείμενον τοῦ παρόντος ἄρθρου. Οἱ «ἐπίσκοποι» τῆς «Παγκοσμίου Ὀρθοδοξίας» συμμετέχουν ἐπίσης εἰς πολλά σχίσματα, ἤτοι: (1) Ἑορτολογικόν· (2) Αὐστραλιανόν· (3) Οὐκρανικόν· (4) «ἐμβολιαστικόν» (πρβλ. τάς ἀνοήτους φωνασκίας «ψευδεπισκόπων» τινων, ὅτι ὅσοι ἀρνοῦνται τό «ἐμβόλιον» εἶναι δῆθεν «ἐκτός Ἐκκλησίας», «Ναζί» κ.λπ.)· κ.ἄ. Ἡ ἐκκλησιαστική κοινωνία μέ τοιούτους λύκους μέ δοράν προβάτου εἶναι θανάσιμος ἁμαρτία, ἀλλ’ ἡ αἵρεσις τοῦ «Δυνητισμοῦ» ἀκινητοποιεῖ καί ἀκυρώνει τόν ρηθέντα «αὐτόματον διορθωτικόν μηχανισμόν». Ἑπομένως, ἀντιστρέφοντες τήν βαρεῖαν κατηγορίαν πού ἀποδίδει ὁ κ. Τρακάδας εἰς τούς ἀποτειχιζομένους (Ὀρθόδοξος Τύπος, 20-10-2023, ἀρ. φ. 2467, σελ. 1), συμπεραίνομεν ὅτι μή χωριζόμενοι ἀπό τούς αἱρετικούς Οἰκουμενιστάς ἐξυπηρετοῦμεν τοῦ Οἰκουμενισμοῦ τά καταχθόνια σχέδια.

Πηγή

ΟΙ ΝΕΩΤΕΡΙΣΤΕΣ ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΕΣΧΙΣΑΝ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

 

Μετά την διακήρυξη της αποτείχισης του Αγίου πατρός Χρυσοστόμου του νέου Ομολογητή, μετά του Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Γερμανού και του Μητροπολίτη Ζακύνθου κ. Χρυσοστόμου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Φώτιος Β' (1874 - 1935) απέστειλε εσπευσμένα τηλεγράφημα προς τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρυσόστομο Παπαδόπουλο, προκειμένου να ενημερώσει τον αποτειχισθέντα -βάσει των Ιερών Κανόνων- Άγιο. Ιδού, πως απάντησε ο Άγιος Ιεράρχης Χρυσόστομος με εκκλησιαστική ακρίβεια και πατερική αυθεντία στα φαρισαικά κελεύσματα περί ενότητας και πειθαρχίας στην Εκκλησία, όταν αυτή αλλοιώνει και καινοτομεί το δόγμα της  Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Και, ενώ έχουν περάσει 81 χρόνια από την ευλογημένη αποτείχιση του Αγίου Χρυσοστόμου και οι περισσσότεροι εκ των αντιοικουμενιστών της Διοικούσας Εκκλησίας καταφέρονται με ατέρμονες και -κουραστικά- επαναλαμβανόμενες επιστημονικές αρθρογραφίες κατά του Συγκρητισμού, ουδείς όμως δεν βγαίνει εμφανώς και ευθαρσώς να ζητήσει την επαναφορά του Ορθοδόξου Εορτολογίου, πόσο μάλλον να αποτειχισθεί...! Γιατι η αποτείχιση ταιριάζει σε πατερικά Ορθοδόξους, που δεν κρύβονται πίσω από εκπονημένες προφάσεις εν ιστορικά αυταπόδεικτες αμαρτίαις και δεν ψάχνουν κάθε φορά να υποδυθούν τους ''πνευματικούς χαμαιλέοντες'' για να αναβάλλουν ακόμη μια φορά την υποκριτικά διαφαινόμενη αναβλητικότητά τους.  Γίνεται εκ νέου αυταπόδεικτο, πως οι συμβουλευτικές κομπορρημοσύνες του Επιφανειακού ιδεολογήματος και της επαναλαμβανόμενης έτι και έτι αναβλητικότητας με την κοινωνία των Οικουμενιστών, οδήγησε την Επίσημη Εκκλησία στην απόλυτη σήψη και το πνευματικό τέλμα, σε ένα προκαθορισμένο και αναμενόμενο Χρονικό ενός Πραοαναγγελθέντος Θανάτου. Εύχεσθε! Γ. Δ.

ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΦΩΤΙΟΥ (1929 - 1935) ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ

''Ανακοινώσατε παρακαλούμεν προς Μητροπολίτην πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομον, μετοχή υμετέρας ιερότητος εις κίνημα κατά της ειρήνης, ενότητος της Εκκλησίας και ευσεβούς γένους καιρίως ελύπησαν ημάς και Μητέρα Εκκλησίαν. Υπενθυμίζοντες ιερούς όρκους, ους αύτη έδωκεν ενώπιον Εκκλησίας εν πανσέπτω πατριαρχικώ ναώ, περί ισοβίου αφωσιώσεως και πειθαρχίας Εκκλησίας, και τους οποίους έτι ακούομεν αντηχούντας, καλούμεν μετά περί ημάς Αγίας Συνόδου υπακοήν και πειθαρχίαν προς Εκκλησίαν, δηλούντες ότι αθέτησις, καταπάτησις όρκου έχει συνέπειαν διαγραφήν ονόματος αυτής από βίβλου ζωής, διότι τόλμημα αυτής και των μετ' αυτής συμπραττόντων δεν στρέφεται παρά κατά Θεοδμήτου Μητρός Εκκλησίας και ενότητος ευσεβούς λαού.

Πατριάρχης ΦΩΤΙΟΣ

Εφημερίδα ''Νέος Κόσμος'' 7 Ιουνίου 1935

Ο ΑΓΙΟΣ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΝ

Ο Άγιος πρώην Φλωρίνης κ. κ. Χρυσόστομος, εις απάντησιν του προς αυτόν σταλέντος υπό του Οικουμενικού Πατριάρχου Φωτίου απέστειλε την κατωτέρα επιστολήν:

Παναγιώτατε Δέσποτα, Αγία και ιερά Σύνοδος

Κατώδυνος την ψυχήν και με δικαίαν αγανάκτησιν εις την καρδίαν έλαβον γνώσιν του δια της Συνόδου της Ελληνικής Εκκλησίας διαβιβασθέντος μοι τηλεγραφήματος της Υμετέρας Παναγιότητος. Εις απάντησιν, υποβάλλων την επισυνημμένην έντυπον διαμαρτυρίαν, προάγομαι να δηλώσω συνοπτικώς και τα εξής:

Α' ) Ημείς δεν είμεθα παραβάται του όρκου πίστεως και πειθαρχίας προς την Μητέρα Εκκλησίαν, αλλ' οι αθετήσαντες τας Παραδόσεις των Αγίων Επτά Οικουμενικών Συνόδων και την αιωνόβιον πράξιν της Ορθοδόξου Εκκλησίας δια της ημερολογιακής καινοτομίας.

Β' ) Ημείς δεν εσχίσαμεν την Ορθόδοξον Εκκλησίαν και δεν διηρέσαμεν τον Ορθόδοξον Ελληνικόν Λαόν, αλλ' οι καινοτομήσαντες Αρχιερείς, οι εισαγαγόντες επί περιφρονήσει Αιωνοβίων Ορθοδόξων Θεσμών, ξένην και παπισμού όζουσαν ημερολογιακήν παράδοσιν, εξυπηρετούσαν μυχίους πόθους της Δυτικής εκκλησίας και εκθέτουσαν την Ορθόδοξον Εκκλησίαν ως μη έχουσα ενότητα και συνοχήν εις τα της πίστεως και τα της Θείας Λατρείας.

Γ' ) Ημείς, Παναγιώτατε, μένοντες πιστοί εις τας Παραδόσεις των επτά Οικουμενικών Συνόδων και τας σεπτάς Οικουμενικάς διατάξεις, τας συγκροτούσας την ενότητα της Ορθοδοξίας και αποτελούσας την ταυτόχρονον και ομοιόμορφον εκδήλωσιν της πίστεως και της θείας λατρείας, είμεθα άξιοι επαίνων και ευλογιών εκ μέρους της Μητρός Εκκλησίας και ουχί επικρίσεων και απειλών εν αντιθέσει προς εκείνους, οίτινες παρά τον όρκον πίστεως και τας σεπτάς Παραδόσεις των Αγίων επτά Οικουμενικών Συνόδων και τους θείους και ιερούς κανόνας κατεπάτησαν αυτούς δια της μονομερούς και αντικανονικής εφαρμογής εν τη Θεία Λατρεία του Γρηγοριανού ημερολογίου. Το Γρηγοριανόν ημερολόγιο, ως γνωστόν, εχαρακτήρισεν ο Μέγας Οικουμενικός Πατριάρχης Ιερεμίας ο Β' εις μίαν Πανορθόδοξον Σύνοδον εν Κωνσταντινουπόλει, ως μίαν καινοτομίαν της Πρεσβυτέρας Ρώμης, ως παγκόσμιον σκάνδαλον και ως αυθαίρετον καταπάτησιν των Συνοδικών Διατάξεων και Εκκλησιαστικών Παραδόσεων.

Δ' ) Ημείς, Παναγιώτατε, φρονούμεν ότι η λύσις του ημερολογιακού ζητήματος, ου μόνον δεν είναι Κανονική, αλλά και όλως αντικανονική, διότι εκτός του ότι αύτη δεν απέρρευσεν εξ' αποφάσεως Οικουμενικής Συνόδου, μόνης δικαιομένης κατά το πνεύμα των θείων και ιερών Κανόνων και την αιωνόβιον πράξιν της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας  να λύει ζητήματα γενικής Εκκλησιαστικής φύσεως, στερείται επί πλέον και του χρίσματος του Εκκλησιαστικού κύρους του Οικουμενικού θρόνου, ως γενομένη υπό της δωδεκαμελούς μόνον Συνόδου και ουχί υφ' όλης της Ιεραρχίας του Θρόνου εις Σύνοδον συνερχομένης και εν Αγίω Πνεύματι αποφαινομένης συνωδά τω ΛΔ' Αποστολικώ Κανόνι. Εις την έντυπον διαμαρτυρίαν και αποσαφήνισιν του ημερολογιακού ζητήματος, αποδεικνύομεν εν πλάτει τους Εκκλησιαστικούς και Εθνικούς λόγους, οίτινες ενεθάρρυναν ημάς εις το μέγα τούτο και ιστορικόν διάβημα: και όταν η Υμετέρα Παναγιώτης, μετά την περί αυτήν Σύνοδον αναγνώσει ταύτα, μετά προσοχής πεποίθαμεν, ότι θα δικαιώσει ημάς. Ίσως ίπητε ημίν, Παναγιώτατε, διότι πριν ή κηρύξητε την Διοικούσαν Εκκλησίαν σχισματικήν και διακόψητε πάσαν σχέσιν και πνευματικήν επικοινωνίαν μετ' αυτής, διατί δεν αναπτύξατε τους λόγους αυτούς εις την Σύνοδον της Ιεραρχίας; Απαντώντες διαβεβαιούμεν Υμάς, ότι επί δωδεκαετίαν όλην εις πάσας τας Συνόδους της Ιεραρχίας, εποιούμεθα έκκλησιν μετ' άλλων Αρχιερέων ομοφρόνων, εις την ευθυκρισίαν και τα Ορθόδοξα φρονήματα της Ιεραρχίας και εξορκίζομεν Αυτήν εν ονόματι της ενότητος της Ορθοδοξίας και της γαλήνης και ειρήνης της Εκκλησίας, όπως επαναφέρει το Πατροπαράδοτον εορτολόγιον, μόνον δυνάμενον να ενώσει τα διεστώτα, όπως και τα εχώρισε. Δυστηχώς, ου μόνον δεν εισακουόμεθα από την πλειονότητα των Ιεραρχών, αλλά και εγινόμεθα αντικείμενα ειρωνίας ως ασυγχρόνιστοι και ως μένοντες προσκεκολλημένοι ως όστρακα επί του βράχου εις μίαν παλαιωθείσαν και αχρηστευθείσαν κατ' αυτούς, Εκκλησιαστικήν Παράδοσιν. Διό και ότε είδομεν, ότι το σχίσμα εδημιουργήθη και άνευ ημών υπό των χριστιανών, κατ' αρχάς ολίγων, και νυν αριθμούντων υπέρ τα δύο εκατομμύρια, και ότι η Ιεραρχία δεν έχει σκοπόν να επαναφέρει το Ορθόδοξον Εορτολόγιον, απεδύθημεν εις τον αγώνα τούτον τον Ιερόν και Άγιον, διαθρυπτόμενοι υπό της ελπίδος, ότι η Ιεραρχία θάττον ή βράδιον θα εξαναγκασθεί υπό την πίεσιν του λαού να επαναφέρει το Ορθόδοξον Εορτολόγιον, προς ένωσιν της Ορθοδοξίας και ειρήνευσιν της Εκκλησίας. Εάν ο Μακαριώτατος σας διαβιβάζει αντιθέτους πληροφορίας μη πιστεύητε εις αυτόν, πολλάκις ωραθέντα ψευδόμενον διά της ιδίας αυτού υπογραφής. Ημείς γνορίζομεν ότι ο Μακαριώτατος ποιούμενος χρήσιν του ψεύδους και καταχρώμενος της δυνάμεως της Επαναστατικής Κυβερνήσεως, ης τυφλόν όργανον ήτο, παρέπεισε τότε και την Σύνοδον του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ωθήσας αυτήν εις την ημερολογιακήν ταύτην καινοτομίαν επί διακυβεύει του κύρους, όπερ ασκεί το Οικουμενικόν Πατριαρχείον εις όλας τας Ορθοδόξους Εκκλησίας ως πρυτανείον Παλλάδιον της Ορθοδοξίας. Ο αυτός Μακαριώτατος προσπαθεί πάλιν να παρασύρει δια του ψεύδους και της συκοφαντίας, τα μόνα όπλα δι' αυτόν, να ωθήσει και το Πατριαρχείον εις αποφάσεις αντορθοδόξους και αντικανονικάς μελλούσας να έχουν αντίκτυπον εις όλας τας Ορθοδόξους Εκκλησίας, τας ισταμένας επί του εδάφους των Αγίων επτά Οικουμενικών Συνόδων και των Εκκλησιαστικών Παραδόσεων. Εφιστώμεν την προσοχήν του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου  και της περί αυτόν Ιεράς Συνόδου επί του σοβαρού τούτου ζητήματος, διότι δεν πρέπει να παρορώμεν ότι διακυβεύονται εξ' αιτίας της ημερολογιακής καινοτομίας τα πρωτεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου επί του πνευματικού εδάφους και ακυρούνται και τα χρυσόβουλα της Ορθοδοξίας άτινα διά ποταμών μαρτυρικών αιμάτων εκτήσατο τούτο διά μέσου των αιώνων. Η ευθαρσής και Ορθόδοξος αύτη στάσις ημών προστατεύει και τα προαιώνια ταύτα δίκαια και πρωτεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, διότι απαλλάτει τούτο της ευθύνης απέναντι των λοιπών Ορθοδόξων Εκκλησιών, δια το τόλμημα της ημερολογιακής καινοτομίας επιρρίπτει αυτήν προσωπικώς εις την δωδεκαμελήν Σύνοδον του Πατριαρχείου, ήτις υπερέβη τα όρια της δικαιοδοσίας αυτής, παραπεισθείσα υπό του Μακαριωτάτου, ως εμφαίνεται και εκ των μαρτυριών προσώπων σεβαστών, εν οις ο αείμνηστος Πατριάρχης Κωνσταντίνος, αλλά και εκ των επισήμων εγγράφων των ανταλλαγέντων μεταξύ του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και του αειμνήστου Οικουμενικού Πατριάρχου Γρηγορίου. Ας μη κρυπτώμεθα όπισθεν των δακτύλων, Παναγιώτατε. Η ημερολογιακή καινοτομία ης εμπνευστής και πρωτεργάτης είναι ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και ο ομόφρων και συνυπεύθυνος τούτου Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ. Μελέτιος, ου μόνον διακύβευσε το Ορθόδοξον γόητρον του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αλλά και ήνοιξεν εις την καρδίαν της Ορθοδόξου Ελληνικής Εκκλησίας, μίαν κακοήθους μορφής πυορροούσαν πληγήν, ήτις εάν δεν επουλωθεί διά της επαναφοράς του Ορθοδόξου Εορτολογίου, μέλλει να επενέγκη την σήψιν και την γαγραίνωσιν εις όλον τον οργανισμόν της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ελλάδος, τουθ' όπερ θα έχει φοβερόν αντίκτυπον και εις την ενότητα και ζωτικότητα του Ελληνικού Έθνους. Προσέξατε καλώς, Παναγιώτατε, μη παραπεισθήτε και πάλιν υπό του Μακαριωτάτου, όστις ουκ οίδαμεν ποιους καταχθονίους εξυπηρετών αντορθοδόξους και αντεθνικούς σκοπούς, εκίνησε και κινεί πάντα λίθον όπως παραστήσει ημάς ως υπονομευτάς της Εκκλησιαστικής και Εθνικής ενότητος, παρουσιάζων ως δημιουργούς σχίσματος εν τη Εκκλησία, ενώ ούτος έχισεν αυτήν διά της ημερολογιακής καινοτομίας. Διο και σύσσωμος ο Ελληνικός Λαός, ο ακραιφνίς ούτος λάτρις των Εκκλησιαστικών Παραδόσεων, αυτόν μεν απεδοκίμασεν ως εχθρόν της Ορθοδοξίας, ημάς δε ενοκολπώθη ως Στυλοβάτας και προασπιστάς των τιμίων και εθνικών Παραδόσεων. Και όπως παρίστα, ως έγραφε τότε εις τον Οικουμενικόν Πατριάρχην Γρηγόριον την ημερολογιακήν καινοτομίαν, ως Πανελλήνιον πόθον και ως εξυπηρετούντα ύψιστα Εθνικά συμφέροντα ψευδώς, ως τα πράγματα έδειξαν, ούτω και νυν θα σας παρουσιάζει ίσως, ότι ημείς προκαλέσαμεν με το σωστικόν και ιστορικόν διάβημα ημών την μήνιν του Ορθοδόξου Ελληνικού Λαού, και ελάβομεν χιλιάδας τηλεγραφημάτων εξ' όλων των επαρχιών δι' ων εκφράζουσι την αφοσίωσίν των προς ημάς ως Στυλοβάτας της Ορθοδοξίας και διαδηλούν ότι είναι έτοιμοι αγωνιζόμενοι παρά το πλευρόν ημών να χύσωσι και το αίμα αυτών αμυνόμενοι των Ορθοδόξων Θεσμών και Εκκλησιαστικών Παραδόσεων. Σας καθιστώμεν ταύτα γνωστά, εκ των προτέρων, και σας εξορκίζομεν να μη δώσητε καμμίαν πίστιν εις όσα σας γράφει ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος, ο αρχηγός του ψεύδους και της ραδιουργίας. Το Ορθόδοξον Εορτολόγιον θα επανέλθει εν τη Ελληνική Εκκλησία, διότι τούτο απαιτεί ο σεβασμός των επτά Οικουμενικών Συνόδων και των Εκκλησιαστικών Παραδόσεων και διότι ο Ορθόδοξος Ελληνικός Λαός, ο ακραιφνίς ούτος λάτρις της θρησκείας και άγρυπνος των Εκκλησιαστικών Παραδόσεων φρουρός και θεματοφύλαξ, το ζήτημα τούτο το έκαμε πλέον ζήτημα ζωής και θανάτου. 

Εκείνο όπερ θα σώσει την ενότητα της Εκκλησίας και του Έθνους είναι μόνον η επάνοδος της Εκκλησίας εις το Ορθόδοξον Εορτολόγιον, ήτις δέον να γίνει μίαν ώραν ενωρίτερον με την προσωπικήν θυσίαν εκείνων οίτινες κατειργάσαντο την επάρατον ταύτην διαίρεσιν των Ορθοδόξων Εκκλησιών και των Χριστιανών. Πάσα άλλη λύσις αποκλείεται  ως επικίνδυνος εις την γαλήνην και την ειρήνευσιν του θρησκεύοντος Ελληνικού λαού  και την Ορθοδοξίαν της Εκκλησίας του. Ταύτα εκρίναμεν εύλογον να ανακοινώσωμεν εις την Υμετέρα Πανιερότητα και την περί Αυτήν Σύνοδον εις απάντησιν του τηλεγραφήματος Αυτής και κολακευόμενοι να πιστεύομεν ότι η Μήτηρ Εκκλησία κηδομένη της ενότητος της Ορθοδοξίας και της ειρηνεύσεως του Ορθοδόξου Ελληνικού Λαού, ου μόνον θα αγαθυνθεί Αύτη να επαναφέρει το Ορθόδοξον Εορτολόγιον, αλλά και θα συστήσει εις τον Μακαριώτατον την προσωπικήν θυσίαν του επιβαλλομένην από της αδηρήτου ανάγκης των πραγμάτων προς αναστήλωσιν του Ορθοδόξου ημερολογιακού θεσμού, και κατευνασμόν του κατ' αυτού εξεγερθέντος θρησκεύοντος Ελληνικού Λαού.

Επί τούτοις

Διατελώ μετ' αδελφικής αγάπης

Ο Πρώην Φλωρίνης ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Εισαγωγή στο διαδίκτυο στο μονοτονικό σύστημα, τίτλος και επιμέλεια κειμένου ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ. Απόσπασμα εκ του ιστορικού, ορθοδόξου περιοδικού ''ΤΑ ΠΑΤΡΙΑ'' του αειμνήστου Επισκόπου Πενταπόλεως κ. Καλλιοπίου Γιαννακουλοπούλου της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών. Τόμος Ζ', σελίδες 162 - 166. Πειραιεύς 1987.

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ (Ομιλία π. Νικολάου Δημαρά)

 

ΕΙΣ ΑΥΤΟΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΛΑΟΝ ΚΑΙ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΠΟΙΜΕΝΑΣ (Άγιος Γρηγόριος ο θεολόγος)

 

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος ανήκει στον Θεοφόρο χορό των Αγίων αντιαιρετικών Πατέρων που πολέμησε σφόδρα τον Αρειανισμό, που τα χρόνια εκείνα είχε καταλάβει σχεδόν εξ' ολοκλήρου την Εκκλησία μας, τον 4ο ήδη αιώνα μ. Χ. Όταν ήρθε από την Καππαδοκία στην Κωνσταντινούπολη δεν βρήκε ούτε έναν Ορθόδοξο πιστό, καθώς όλοι είχαν υποταχθεί στις δαιμονοκρατούμενες διαβολές του Αρείου. 

Ήταν δε, τόσο το μίσος των αιρετικών, που μέχρι και πέτρες εκτόξευαν εναντίον του, όταν κήρυττε τον ορθό λόγο του Χριστού μας και μετέφερε πιστά τις ιερές παραδόσεις αυτής της Εκκλησίας. Τότε συγγράφει και τον Λόγο ΚΣΤ', όπου φέρεται -φιλοθέως και αγιοπνευματικώς- συγκινητικά, ως υπέρμαχος της πατρώας ευσεβείας των προγόνων μας! Μέρος αυτού του Λόγου είναι ο ακόλουθος, ο οποίος δείτε πόσο διαχρονικά επίκαιρος είναι, όχι μόνο για τους σημερινούς -θλιβερά- αμετανόητους Οικουμενιστές, αλλά και για τους ''βασιλικά'' κοινωνούντες με αυτούς, ''επιφανικούς'' αντιοικουμενιστές, όταν ο ίδιος ο Άγιος είχε κόψει κάθε επαφή μαζί τους, δεν συλλειτουργούσε, δεν συμπροσευχόταν, αλλά, ούτε και κοινωνικός ήταν με αυτούς. 

Ο Άγιος κοιμήθηκε στο χωριό Γκέλβερι (Καρβάλη) της Καππαδοκίας, στο οποίο 14 αιώνες μετά είδε το φως του κόσμου τούτου, ένας άξιος απόγονος του κινήματος των Κολλυβάδων και συνομολογητής του, ο σύγχρονος Άγιος Ομολογητής Ιερώνυμος της Αίγινας! Να έχουμε τις ευλογίες τους και τις ευχές τους. Γ. Δ.

Ας ίδωμεν όσα δύναται να αδικηθή από ανθρώπους, άνθρωπος. Θα με ονομάσουν απαίδευτον; Μίαν σοφίαν γνωρίζω, το να φοβούμαι τον Θεόν, διότι «αρχή σοφίας είναι ο φόβος Κυρίου», και «τέλος λόγου είναι, να ακούεις το παν, να φοβήσαι τον Θεόν».

 Αυτά λέγει ο σοφώτατος Σολομών.  Ας με δείξουν λοιπόν ως στερούμενον φόβου, και ας νικήσουν. Της δε άλλης σοφίας μέρος μεν παρεμέρισα, μέρος δε εύχομαι και ελπίζω να προσλάβω με την χάριν του Πνεύματος.

Θα με κατηγορήσουν δια πτωχείαν, η οποία είναι η περιουσία μου; 

Είθε να απέβαλλα αυτά τα ράκια, δια να διέλθω γυμνός τας άκανθας του βίου· είθε επίσης να αποβάλω και τον βαρύν τούτον χιτώνα, όσον το δυνατόν γρηγορότερον, δια να λάβω ελαφρότερον. 

Θα με αποκαλέσουν φιλόπατριν; Πόσον μικρά σκέπτονται περί ημών, πραγματικοί υβρισταί και μισόξενοι! Υπάρχει, ω άνθρωποι, πατρίς περιγραπτή εις εμέ, ο οποίος έχω πάσαν πατρίδα και καμμίαν; Συ δε δεν είσαι ξένος και παρεπίδημος; 

Δεν σου επαινώ την κατοικίαν, αν αυτή είναι η περίπτωσίς σου, δια να μη εκπέσης της αληθινής πατρίδος, εις την οποίαν πρέπει να αποθέτωμεν τα πολιτικά μας δικαιώματα. Δεν θα μας ονειδίσης δε δια το γήρας και την φιλασθενικότητα; Δεν ανήκει όλον αυτό εις τον χώρον της ύλης και της φύσεως, δια να μάθης και κάτι από τα απόρρητά μου· εν μέρος το εδαπάνησε και ο λογισμός, δια να καυχηθώ και εγώ ολίγον. Συ δε δεν είσαι σφριγηλός και εύσωμος; Γλυκύ θέαμα! Είθε να είχες και ολίγα άσπρα μαλλιά και κάποιαν ωχρότητα, δια να πιστευθής τότε, ότι είσαι συνετός και φιλόσοφος. Τι άλλο περαιτέρω; Θα με καθαιρέσουν από θρόνους; 

Ποιους όμως; Αυτούς εις τους οποίους ευχαρίστως ανήλθα ή προηγουμένως ή τώρα; Μακαρίζω δε τους επιβαίνοντας θρόνων; Συ δε μου τους καθιστάς γλυκύτερους, επιβαίνων εις τον ιδικόν σου τόσον αναξίως; Ούτε τα προηγουμένως συμβάντα δεν σας εφανέρωσαν την γνώμην μου; Ή ήσαν και εκείνα κάποια απόλαυσις και δοκιμασία του πόθου; Πράγματι οι επιτήδειοι όλα τα ιδικά των τα αποδίδουν εις άλλους, άλλα μεν καθ' υποψίαν άλλα δε ρητώς. Τί είναι τάχα η συντριβή; Τί τάχα αι αραί, τας οποίας εκάμαμεν δημοσία εναντίον μας; Τί τάχα τα δάκρυα και το ότι εγίναμεν εις σας παρ' ολίγον ελεεινοί και μισητοί λόγω της αντιστάσεως; Θα μας αποστερήσουν προεδρίας; Αυτήν πότε και ποίος σώφρων εθαύμασε, ενώ τώρα και το να την αποφεύγη κανείς είναι στοιχειώδες δείγμα συνέσεως, όπως νομίζω εγώ τουλάχιστον; 

Αυτήν δια την οποίαν όλα τα πράγματά μας δονούνται και σείονται· δια την οποίαν τα πέρατα της οικουμένης είναι γεμάτα υποψίαν και πόλεμον κωφόν και ανώνυμον· δια την οποίαν κινδυνεύομεν να είμεθα των ανθρώπων, ενώ εγίναμεν από τον Θεόν, και ν' αποβάλωμεν το μέγα και νέον όνομα του Χριστιανού; Πόσον θα ήθελα να μη υπήρχε προεδρία, ούτε προτίμησις θέσεως και τυραννική προνομία, δια να εγνωριζόμεθα μόνον από την αρετην! Τώρα δε το δεξιόν τούτο και το αριστερόν και το μέσον, το υψηλότερον και το χαμηλότερον, και το προβάδισμα ή συμβάδισμα έχουν προκαλέσει εις ημάς πολλά συντρίμματα χωρίς λόγον, πολλούς ώθησαν εις τον βόθρον και απήγαγαν εις τον χώρον των εριφίων όχι μόνον των κατωτέρων, αλλ' ακόμη και των ποιμένων, οι οποίοι, ενώ είναι διδάσκαλοι του Ιησού, ηγνόησαν ταύτα. Θα με εμποδίσουν από τα θυσιαστήρια; 

Αλλά γνωρίζω και άλλο θυσιαστήριον, του οποίου τύποι είναι τα τώρα βλεπόμενα· θυσιαστήριον εις το οποίον δεν ήγγισε λαξευτήριον ούτε χειρ, ούτε ηκούσθη σίδηρος ή κάτι άλλο των τεχνικών και διακοσμητών, αλλ' είναι ολόκληρον έργον του νου και η ανάβασις εις αυτό γίνεται δια θεωρίας. Εις αυτό θα παραστώ, εις αυτό θα θυσιάσω ευπρόσδεκτα θύματα, θυσίαν και προσφοράν και ολοκαυτώματα, ανώτερα των προσφερομένων τώρα όσον ανωτέρα είναι η αλήθεια της σκιάς. Περί αυτού νομίζω ότι φιλοσοφεί και ο μέγας Δαυίδ λέγων, «και θα εισέλθω προς το θυσιαστήριον του Θεού, του ευφραίνοντος την πνευματικήν μου νεότητα». Από αυτό το θυσιαστήριον δεν θα με απομακρύνη όποιος το θέλει. Θα με απελάσουν από την πόλιν; Αλλ' όχι και από την ευρισκομένην εις τους ουρανούς. 

Ας καταφέρουν τούτο όσοι με πολεμούν! Και πράγματι το επεχείρησαν, αλλ' έως ότου δεν δύνανται να το επιτύχουν, μας ρίπτουν ρανίδες ύδατος ή μας κτυπούν με αύρας ή παίζουν με όνειρα· ούτω βλέπω εγώ τον πόλεμον αυτών, θα μου πάρουν τα αγαθά; Ποία; Αν πρόκειται περί των ιδικών μου, ας μου περικόψουν και τας πτέρυγας, τας οποίας δεν έχω περιβληθή· αν δε πρόκειται περί των της Εκκλησίας, τούτο είναι το αντικείμενον περί του οποίου γίνεται όλος ο πόλεμος· αυτά είναι δια τα οποία ο κλέπτης ζηλοφθονεί το ταμείον και προδίδει τον Θεόν δια τριάκοντα αργύρια, το χειρότερον όλων. Τόση δε είναι η τιμή όχι του προδιδομένου, αλλά του προδίδοντος. Θα μου κλείσουν τας οικίας των; Θα μου περικόψουν τας ανέσεις; Θα με αποξενώσουν από φίλους; 

Διότι, βλέπεις, πολύ φορτικοί εγίναμεν εις πολλούς, αν και μας προσεκάλουν - δεν θα φανώμεν αχάριστοι  εάν δε εγίναμεν φορτικοί, τούτο συνέβη δια την επιφυλακτικότητα μάλλον παρά δια την αποδοχήν. Το δε αίτιον είναι ότι μας ανέπαυσεν κάποιος ευσεβής και φιλόθεος οίκος, όπως τον Ελισσαίον ο της Σουναμίτιδος, συγγενών κατά το σώμα, συγγενών κατά το Πνεύμα, καθ' όλα φιλότιμων· πλησίον των οποίων συνεπήχθη ο λαός ούτος, διατηρών κρυφίως την διωκομένην ευσέβειαν, όχι αφόβως ούτε ακινδύνως. Είθε να τον αμείψη ο Κύριος δικαίως κατά την ημέραν της ανταποδόσεως! Αν δε επιδιώκωμεν τρυφήν, είθε να εντρυφήσουν εναντίον ημών οι μισηταί ημών διότι δεν θα καταρασθώ εις βάρος μου τίποτε χειρότερον. 

Από τους φίλους δε, άλλοι μεν δεν θα φύγουν από κοντά μας, γνωρίζω καλώς, ούτε αν κακοποιηθούν, διότι το γεγονός ότι αδικούνται μαζί με ημάς τους έκανε να πονούν μαζί μας· των δε άλλων έχομεν ήδη γυμνασθή να υπομένωμεν την υπεροψίαν, όταν μας περιφρονούν. Διότι εκ των φίλων και των πλησίον μου άλλοι μεν και φανερώς «επλησίασαν και εστάθησαν εις την αντίπαλον παράταξιν·», άλλοι δε, φιλανθρωπότεροι, «εστάθησαν από μακράν» και αυτήν την νύκτα «εσκανδαλίσθησαν όλοι». Σχεδόν και ο Πέτρος με απηρνήθη, και ίσως ούτε καν κλαίει πικρώς, δια να θεραπεύση την αμαρτίαν». Φαίνεται ότι εγώ είμαι ο μόνος γεμάτος τόλμην και θράσος· ο μόνος αισιόδοξος εις τα φοβερά, ο μόνος καρτερικός, και όταν δημοσία επαινούμαι και ιδιαιτέρως καταφρονούμαι, και όταν γνωρίζωμαι εις Ανατολήν και Δύσιν με το να πολεμούμαι. 

Ποία παραφροσύνη! «Αν παραταχθή εν στρατόπεδον εναντίον μου, δεν θα φοβηθή η καρδιά μου· εάν εγερθή εναντίον μου πόλεμος, εις αυτήν ελπίζω εγώ». Τόσον πολύ δεν θεωρώ φοβερόν κάτι από τα παρόντα, ώστε αφήνων τον εαυτόν μου, θρηνώ τους λυπήσαντάς με. Σεις, μέλη του Χριστού κάποτε, μέλη αξιότιμα δι' εμέ, αν και τώρα διεφθαρμένα, μέλη αυτής της ποίμνης, την οποίαν επροδώσατε σχεδόν πριν συναχθήτε, πώς διεσπάσθητε και διεσπάσατε ως βοΐδια, απολυμένα από τον ζυγόν; Πώς ηγείρατε εναντίον του θυσιαστηρίου θυσιαστήριον; Πώς κατεστράφητε αιφνιδίως; 

Πώς και οι ίδιοι ενεκρώθητε με την αποκοπήν και ημάς εκάματε να πονούμεν; Πώς κατεχράσθητε την απλότητα των ποιμένων προς διάλυσιν της ποίμνης; Διότι δεν θα μεμφθώ εκείνους δια την απειρίαν, αλλά θα κατηγορήσω σάς δια την κακίαν. «Ποίος θα σε βοηθήση εις την διαφθοράν σου, Ισραήλ;». Ποίον φάρμακον θα εύρω επουλωτικόν; Ποίον επίδεσμον; Πώς να συνάψω τα διεστώτα; Με ποία δάκρυα, ποίους λόγους, ποίας εύχάς, να θεραπεύσω το σύντριμμα; Ή ίσως με τον κατωτέρω τρόπον;

Τριάς αγία και προσκυνητή και τελεία, καλώς συναπτόμενη και προσκυνουμένη από ημάς, ιδικόν σου είναι το έργον τούτο, ιδικόν σου το κατόρθωμα. Συ δύνασαι ν' αποκαταστήσης τούτους πάλιν εις ημάς, αφού απεμακρύνθησαν τόσον, ώστε να παιδευθούν δια του χωρισμού προς ομόνοιαν, και ν' αντιδώσης εις ημάς δια τους εδώ μόχθους τα επουράνια και αστασίαστα. 

Το πρώτον δε και μέγιστον από αυτά είναι να φωτισθώμεν από σε τελειότερα και καθαρώτερα, πώς η ιδία και ως Μονάς νοείσαι και ως Τριάς ευρίσκεσαι; 

Πώς το αγέννητον και το γεννητόν και το εκπορευτόν είναι μία φύσις, τρεις ιδιαιτερότητες, «εις Θεός ο επί πάντων και δια πάντων και εν πάσιν», ούτε μετατιθέμενος ούτε μειούμενος ούτε τεμνόμενος, 

τώρα κατά μέρος μεν καταλαμβανόμενος, κατά μέρος δε ζητούμενος,

κάποτε δε καταληφθησόμενος ίσως εις όλον σου το είναι από τους εδώ καλώς ζήσαντας δια βίου και θεωρίας; 

Εις αυτόν πρέπει πάσα δόξα, τιμή, κράτος, εις τους αιώνας. 

Γένοιτο!

Άγιος Γρηγόριος ο θεολόγος

Πηγή

ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ: «Ἔχουσιν οὗτοι τοὺς οἴκους, ἡμεῖς τὸν ἔνοικον·»