Τοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Νικηφόρου Νάσσου
«Τό στάδιον τῶν ἀρετῶν ἠνέωκται», ὅπως ψάλλουμε στούς Ὕμνους τήν Κυριακή τῆς Τυρινῆς. Ἄνοιξε τό στάδιο, πού εἶναι αὐτή ἡ χρονική περίοδος τῶν 50 περίπου ἡμερῶν τῆς Ἁγίας Τεσσαρακοστῆς. Εἶναι ἡ λεγόμενη ἀποδεκάτωση, τό ἕνα δέκατο τοῦ χρόνου, 36 μέρες ἀπό τίς 365 τοῦ ἔτους, μαζί μέ τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα. Ὀρθά εἰπώθηκε ὅτι ἄν ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή εἶναι ἡ ἀνακάλυψη τῆς πίστεως ἀπο τόν ανθρωπο, εἶναι ἐπίσης και ἀνόρθωση τῆς ζωῆς του, τοῦ θεϊκοῦ νοήματός της, τοῦ κρυμμένου βαθους της.
Σέ κάθε περίπτωση, ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή εἶναι ἡ εὐκαιρία ἀποκτήσεως καί διατηρήσεως τῆς ἐν αὐτῇ πλουσίας πνευματικῆς ἐμπειρίας τῆς Ἐκκλησίας μας. Εὐκαιρία νά πράξουμε μέ τή θεία συνέργεια ὅ,τι καλό καί πνευματικό γιά τήν ψυχή μας δέν πράξαμε ὅλες τίς ὑπόλοιπες μέρες τοῦ χρόνου. Εὐκαιρία γιά περισσότερη αὐτοσυγκέντρωση καί αὐτογνωσία, βαθύτερη περισυλλογή, περισσότερη νηστεία (τροφῶν ἀλλά καί παθῶν), ἰσχυρότερη προσευχή κ.λπ. Εὐκαιρία νά αὐξήσουμε λίγο τούς ἐσωτερικούς μας πόθους, νά ἀποσπαστοῦμε νοερά καί καρδιακά ἀπό τήν ἐφημερότητα τῶν ἐπιγείων πραγμάτων, νά ἀνατείνουμε τό νοῦ στά ἄνω, τά πνευματικά καί οὐράνια. Ὄντως, ὅπως ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας τήν Κυριακή τῆς Τυρινῆς, στό Δοξαστικό τοῦ Ὄρθρου, «ἔφθασε καιρός ἡ τῶν πνευματικῶν ἀγώνων ἀρχή, ἡ ατά τῶν δαιμόνων νίκη, ἡ πάνοπλος ἐγκράτεια, ἡ τῶν Ἀγγέλων εὐπρέπεια, ἡ προς Θεόν παρρησία».
Ποιός εἶναι ὁ λόγος καί ὁ στόχος ὅλων τῶν ἀνωτέρω; Εἶναι ἡ ἐσωτερική μας ἄνωση καί ἡ κατάλληλη προπαρασκευή, ὥστε νά ἑορτάσουμε ὅσο γίνεται πνευματικά καί ὑπαρξιακά τά μεγάλα καί κοσμοσωτήρια γεγονότα τῆς Μεγάλης Ἐβδομάδας, πού θά ἔρθει σέ σύντομο σχετικά χρόνο. Τά γεγονότα εἶναι τό Πάθος, ὁ Σταυρός, ἡ Ταφή καί ἡ Ἀνάσταση τοῦ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὅλα αὐτά ὁ Χριστός τά πραγματοποίησε γιά μᾶς, γιά τή δική μας σωτηρία καί ὄχι γιά τόν ἑαυτό Του. «Ὅ γέγονεν ὁ Κύριος, δι᾿ ἡμᾶς γέγονε», γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς. Αὐτά ἀκριβῶς τά μέγιστα σωτηριώδη γεγονότα πραγματοποίησαν τήν ἐν Χριστῷ σωτηρία μας, τήν διόρθωση τῶν ἐπαχθῶν συνεπειῶν τῆς προγονικῆς πτώσεως καί τήν ἐπάνοδό μας στήν ἀπωλεσθεῖσα κοινωνία μετά τοῦ Θεοῦ. Συνεπῶς, ἕνεκα τῆς ἀξίας ὑποδοχῆς τούτων ἡ Ἐκκλησία καθιέρωσε αὐτήν τήν προετοιμασία καί τόν ψυχοπνευματικό καθαρμό ὅλων στό διάστημα τῶν πεντήκοντα περίπου αὐτῶν ἡμερῶν.
Πῶς οἱ πιστοί, τά μέλη τοῦ Κυριακοῦ Σώματος θά ἀνταποκριθοῦμε σ᾿ αὐτήν τήν κλήση τῆς Ἐκκλησίας μας; Ἡ ἀνταπόκρισή μας εἶναι ἡ συνειδητή εἴσοδός μας σέ αὐτό τό στάδιο τῶν πνευματικῶν ἀγωνισμάτων. Βλέπουμε ὅτι τά Ἁγιογραφικά καί ὑμνολογικά κείμενα πού λέγονται στήν Ἐκκλησία, λαμβάνουν ἀφορμή ἀπό παραστάσεις, εἰκόνες καί γεγονότα τῆς ζωῆς μας. Ἔτσι, ἔχουμε τά κατά τόπους στάδια, γυμναστήρια κ.ἄ., ὅπου διεξάγονται οἱ ἀγῶνες, ποδοσφαιρικοί, ἀθλητικοί, ἀγωνίσματα πάσης φύσεως. Ἐκεῖ προσέρχονται ἄνθρωποι, κυρίως νέας ἡλικίας, προκειμένου νά ἀγωνισθοῦν, ὥστε νά πετυχουν ἕνα στόχο, νά κατακτήσουν ἕνα μετάλλιο, ἤ ἕνα ἄλλο ὁποιοδήποτε ἔπαθλο, ἤ μιά διάκριση, πού θά τούς ἀναδείξει στά μάτια τῶν ἀνθρώπων.
Οἱ ἀγωνιζόμενοι ξεκινοῦν μέ τήν πεποίθηση ὅτι θά πετύχουν, θά φθάσουν στό τέλος τοῦ δρόμου μέ τή βέβαιη νίκη, μέ τήν στερεά ἐλπίδα ὅτι δέν θά διαψευσθοῦν οἱ προσδοκίες τους. Ἀρχίζουν μέ θάρρος, τόλμη ἀκατάβλητη, ἀλλά καί μεγάλον ἀγῶνα, τηρώντας βεβαίως τούς ἐκτεθέντες ὅρους καί προϋποθέσεις τοῦ συγκεκριμένου ἀθλήματος. Οἱ προπονήσεις ἐξαντλητικές, οἱ δίαιτες πολλές φορές ὑπερβολικές, ἡ κούραση ἀπεριόριστη. Καί ὅμως, δέν τά παρατοῦν, δέν λυγίζουν, δέν ὑπαναχωροῦν! Καί ὅλα αὐτά γιά μιά πρόσκαιρη νίκη, γιά μιά ἐφήμερη δόξα, γιά μιά προσωρινή χαρά.
Στήν ἐκκλησιαστική πραγματικότητα πού ζοῦμε ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, ὑπάρχει καί ἐκεῖ στάδιο ἀγῶνος. Ὅπως ὑπάρχουν τά κοσμικά στάδια γιά τά σωματικά ἀγωνίσματα καί ἀθλήματα, ἔτσι ὑπάρχουν καί τά πνευματικά στάδια, στά ὁποῖα εἰσερχόμαστε προκειμένου νά ἐπιδοθοῦμε στά πνευματικά ἀγωνίσματα καί ἀθλήματα. Βασικά, μεγάλο πνευματικό στάδιο εἶναι ὅλη ἡ ζωή τοῦ βαπτισμένου στό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος Χριστιανοῦ, πού θέλει νά εἶναι Χριστιανός συνειδητός, στήν πράξη καί ὄχι μόνο στό ὄνομα. Ἀναγκαία προϋπόθεση τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ πνευματικοῦ στίβου εἶναι ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. Ἀπό ἐκεῖ ξεκινοῦν ὅλα. Εἶναι ὁ πρῶτος πυλῶνας τῆς πνευματικῆς ζωῆς, τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς.
Ὁ ἄλλος πυλῶνας εἶναι ἡ συμμετοχή τοῦ πιστοῦ στά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. Κυρίως στή θεία Εὐχαριστία, δηλ. τή θεία Λειτουργία. Καί τό μεγάλο δῶρο εἶναι ἡ θεία Κοινωνία, ἀφοῦ μέ αὐτήν «τῆς Ἰησοῦ θεότητος μεταλαμβάνομεν», ὅπως σημειώνει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὀ Δαμασκηνός. Αὐτή ἡ «ἱερά βρῶσις» μᾶς ἑνώνει μέ τόν Θεό καί φέρνει μέσα μας τή Χάρη τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, τή Βασιλεία Του, ἡ ὁποία δέν εἶναι μιά ὑλική, κτιστή πραγματικότητα, ἀλλά μιά αἰώνια κατάσταση, πού ἄρχεται μέν ἀπό τήν παροῦσα ζωή καί ἐκτείνεται στή μέλλουσα καί δέν ἔχει ποτέ τέλος! Ὄντως, ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι μία ἀνάκτιος θάλασσα, ἕνας ἀτέρμων Ὠκεανός!
Συνεπῶς, ἄν ὁ ἄνθρωπος, μέσα στήν ἐφημερότητα τῆς παρούσης ζωῆς, ἀγωνίζεται τόσο ἐντατικά σέ κάποιο ἄθλημα, προκειμένου νά λάβει ἕνα φθαρτό στεφάνι, μιά τιμητική διάκριση, ἕνα προσωρινό ἔπαθλο, τότε πόσο περισσότερο πρέπει νά ἀγωνισθεῖ γιά νά λάβει τό πνευματικό ἔπαθλο, τό αἰώνιο βραβεῖο πού τοῦ ἐξασφαλίζει τήν ἀπό ἐδῶ γεύση τῆς μακαριότητας, πού εἶναι πρόγευση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ; Οἱ ἐπίγειοι ἀθλητές λαμβάνουν ἐπίγεια βραβεῖα, «ἵνα φθαρτόν στέφανον λάβωσιν», ὅπως γράφει ὁ Ἀπόστολο Παῦλος. Οἱ ἀθλητές τῶν πνευματικῶν ἀγωνισμάτων λαμβάνουν οὐράνια βραβεῖα, ἔπαθλα καί δῶρα, πού ἔχουν σχέση μέ τόν ἄκτιστο καί ἀΐδιο Τριαδικό Θεό, μέ τή Βασιλεία Αὐτοῦ. Ποιό εἶναι τό ἀνώτερο;
Στά Ἁγιογραφικά καί πατερικά κείμενα τονίζεται ὅτι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἀρχίζει ἀπό τή ζωή αὐτή, προκαταβάλλεται μέ τό Βάπτισμα καί ἔπειτα συντηρεῖται μέ τήν ὅλη πνευματική ζωή μέσα στό ἐκκλησιαστικό πλαίσιο. Ἡ πνευματική ζωή «φυτρώνει» στόν νῦν αἰῶνα, γράφει ὁ ἱερός Καβάσιλας, «φύεται ἐν τῶδε τῷ αἰῶνι καί ἐντεῦθεν ἔχει τάς ἀπαρχάς». Ἀρχίζει στό ἐδῶ καί τώρα τῆς ἱστορίας. Ἔπειτα, στήν μεταϊστορία ὅπως λέγεται, στήν αἰώνια κατάσταση μετά τή Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου, ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκτείνεται στό διηνεκές, στό ἄπειρο. Δέν ἔχει τέλος ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ὅπως διαβάζουμε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως, ἀφοῦ δέν ἔχει τέλος ὁ Βασιλέας, ὁ Θεός. Κατανοοῦμε, λοιπόν, ποιό εἶναι τό ἀντικείμενο, τό περιεχόμενο, ἀλλά καί τό τέλος αὐτοῦ τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνα στόν ὁποῖο μᾶς καλεῖ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.
Μέ αὐτή τήν προοπτική τῆς μετοχῆς μας στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, πού ἀρχίζει ἀπό ἐδῶ, ὅπως ἐλέχθη, ἀγωνιζόμαστε. Μέσα στό στάδιο τῆς πνευματικῆς ζωῆς καλλιεργοῦμε τίς ἀρετές, ὡς μετοχή στήν Ἀρετή τοῦ Θεοῦ, στις ἄκτιστες ἰδιοότητές Του). Ἐνισχύουμε τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν ἄνθρωπο, τήν ταπείνωση, τήν ἀνεξικακία, τήν φιλανθρωπία.
Ὅλα τά ἀνωτέρω, δηλαδή ὅλος ὁ ἀγῶνας γιά τήν κατάκτηση τῶν ἀρετῶν ἐντείνεται τώρα τήν περίοδο αὐτή τῆς Μ. Σαρακοστῆς. Ἔτσι, συνδέονται τά ἀνωτέρω μετά περί τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, καί περί τοῦ τρόπου μετοχῆς σ᾿ αὐτήν. Βασιλεία τοῦ Θεοῦ σημαίνει κοινωνία μέ τόν Θεό, τόν Βασιλέα, σημαίνει σύνδεση καί ζωή μέσα στό ἐνεργειακό πλέγμα τῆς σχέσεως κτιστοῦ καί ἀκτίστου, ἄκτιστο, ἀνθρώπου καί Θεοῦ. Αὐτή ἡ σχέση διατηρεῖται ζωντανή καί ἡ ἁγιοπνευματική Χάρη τοῦ Βαπτίσματος ἐνεργός, ὅταν ὁ ἄνθρωπος τηρεῖ τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καί κατόπιν ἑτοιμάζεται ψυχοπνευματικά καί προσέρχεται στήν «ψυχοτρόφο τράπεζα» τῆς Ἐκκλησίας μας, στό «Ποτήριον τῆς Ζωῆς», ὅπου κοινωνεῖ τοῦ παναγίου Σώματος καί Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί εἰς ζωήν αἰώνιον». Ἐκεῖ καταλήγει ὅλος ὁ ἀγῶνας καί ἀπό ἐκεῖ ἀφορμᾶται , παρακινεῖται καί ἐμπνέεται. Ἡ περίοδος, λοιπόν, τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς εἶναι ἡ πλέον κατάλληλη γιά τήν ἐφαρμογή ὅλων αὐτῶν.
Μέσα στό πλαίσιο τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, μέ τή νηστεία ἀπό κάποιες τροφές, ἀλλά καί ἀπό κάποιες συνήθειες, ἁμαρτίες, κακούς λογισμούς, πάθη κ.ἄ. ὁ ἄνθρωπος συμμαζεύεται πνευματικά, γεγονός πού δέν εἶναι τόσο εὔκολο ἐκτός τῆς Τεσσαρακοστῆς. Παράλληλα αὐξάνεται ἡ μετάνοια, ἐντείνεται ἡ προσευχή, ἐνισχύεται ἡ πίστη, ἀναζωπυρώνεται ὁ πόθος.
Εἶναι σημαντικό νά ὑπογραμμιθεῖ, ὅτι ὅσο μεγαλύτερη καί ἐργωδέστερη (κοπιωδέστερη) εἶναι ἡ προσπάθεια πού θά καταβάλλουμε μέσα στή Μ. Σαρακοστή, τόσο μεγαλύτερος θά εἶναι καί ὁ πνευματικός ἀμητός (=συγκομιδή) πού θά ἀποκομίσουμε. Θά γίνει τοῦτο ἀντιληπτό. μόλις τελειώσει ἡ Μ. Τεσσαρκοστή. Οἱ πιστοί, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τή συνενόηση καί εὐλογία πού θά ἔχουν ἀπό τόν πνευματικό τους πατέρα, θά ἀγωνισθοῦν μέ ἀγάπη καί σθένος, μέ φιλότιμο καί λαχτάρα, γιά νά φθάσουμε στό στόχο μας πού εἶναι νά γευθοῦν τό πνευματικό γλυκύτατο μέλι τῆς Μεγάλης Ἐβδομάδας καί τό «καινόν πόμα» τῆς Ἀναστάσεως.
Μετά τόν ἀγῶνα τῆς Μ. Τεσαρακοστῆς ὁ ἀγωνιζόμενος θά βιώσει τό ἀληθινό Πάσχα, αὐτό πού ὀνομάζεται «Πάσχα μυστικόν», ὅπως ψάλλουμε στά τροπάρια τῆς Ἀναστάσεως. Πάσχα δέν σημαίνει μόνο ἡ «ἀπολυμένη βρώση». Ναί, καί τοῦτο θά λάβει χώρα καί θά εὐφρανθοῦμε μέ ὅλα τά ἀγαθά τῆς πασχαλινῆς τραπέζης, μετά ἀπό νηστεία 50 ἡμερῶν. Ἀλλά δέν εἶναι μόνο αὐτό τό νόημα τῆς μεγάλης Δεσποτικῆς Ἑορτῆς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας. Εἶναι κατεξοχήν τό πνευματικό νόημα. Πάσχα σημαίνει διάβαση, πέρασμα. Γιά τούς Ἑβραίους ὁ ἑορτασμός τοῦ Πάσχα ἦταν ἡ φυγή ἀπό τή σκλαβιά τῆς Αἰγύπτου καί ἡ διάβασή τους μέσα ἀπό τήν Ἐρυθρά θάλασσα, μέ κατάληξη στή γῆ τῆς ἐπαγγελίας. Γιά μᾶς τούς Ὀρθοδόξους Πάσχα εἶναι ἡ πνευματική διάβασή μας, τό πέρασμα ἀπό τήν Αἴγυπτο τῆς δουλείας τῶν παθῶν καί τῆς ἁμαρτίας στήν «καινή ζωή», δηλαδή τή ζωή πού ἔφερε στόν κόσμο ὁ ἀναστημένος Χριστός. Αὐτό εἶναι τό ἀληθινό Πάσχα.
Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης θά γράψει ὅτι «τό ἀληθινόν Πάσχα καί ἡ ἀληθινή ἑορτή τῆς ψυχῆς εἶναι ὁ Χριστός, ὅστις θυσιάζεται εἰς τά μυστήρια». Ἄν λοιπόν ἑτοιμασθοῦμε πνευματικά, τότε θά προσέλθουμε στήν ἀγρυπνία τῆς Ἀναστάσεως (ἀλλά καί μέσα στήν Τεσσαρακοστή, ὅσοι μποροῦν, σέ συνενόηση μέ τόν πνευματικό τους) νά μεταλάβουμε τόν Χριστό ὁ Ὁποῖος εἶναι τό ἀληθινό Πάσχα. Καί τότε θα ἔχουμε στήν ψυχή καί τή ζωή μας τήν πληρότητα πού χαρίζει ὁ Χριστός.Και αὐτή ἡ πληρότητα θα εἶναι μόνιμη κατάσταση και ὄχι πρόσκαιρη. Ὅποιος βάλει τόν Θεο στή ζωή του, δέν τόν χάνει ποτέ! Ἀλλά ὁ Θεός δέν ἔρχεται εὔκολα. Πρέπει νά τόν ψάξεις νοσταλγικά, νά τόν ἀναζητήσεις ἐπίπονα καί καρδιακά, νά τόν ποθήσεις βαθύτατα καί ὑπαρξιακά. Καί ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή παρέχει αὐτή τήν εὐκαιρία τῆς ἐσωτερικῆς νοσταλγικῆς ἀναζήτησης τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἀγῶνας ὑψηλῶν προδιαγραφῶν, ἀλλά καί ὁ πνευματικός μισθός, ὑψηλός!
Ἕνεκα τούτου, ὁ ἀγωνιζόμενος πιστός δέν χάνει αὐτή τήν εὐκαιρία τοῦ ἀγῶνα γιά τήν κατάκτηση ἑνός ὑψηλοῦ στόχου, ὅπως εἶναι ὁ πνευματικός ἑορτασμός τοῦ Πάσχα, ἡ μέθεξη τῆς Ἀναστάσεως. Εἶναι, βεβαίως, δύσκολος ὁ ἀγῶνας, γιατί ἐκτός τῆς δυσκολίας μας πού ἔχουμε ὡς πεπτωκότες καί τρεπτοί, φέροντες ἐντός ἡμῶν τόν «παλαιόν ἄνθρωπον», ὑπάρχει καί τό ἀκάθαρτο πνεῦμα ὁ διάβολος, τόν ὁποῖον καλούμαστε οἱ πιστοί νά πολεμήσουμε, ὁμοῦ μέ τήν ἁμαρτία καί τά πάθη τῆς ψυχῆς.
Εἶναι εὐνόητο ὅτι ὁ ἐχθρός τῆς ψυχῆς μας διάβολος, βλέποντάς μας νά ὁπλιζόμαστε σ᾿ αὐτόν τόν πόλεμο μέ τά «ὅπλα τοῦ φωτός», ὅπως λέγουν τά τροπάρια, καθοπλίζεται καί αὐτός ἐναντίον μας. Πλήν ὅμως, στή μάχη αὐτή ὑπάρχει ὁ βοηθός μας καί Ἀρχηγός τοῦ ἀγῶνα, ὁ Κύριος καί Θεός μας, ὁ Ὁποῖος εἶναι δίπλα μας, βλέπει καί συμμαχεῖ, ἐνδυναμώνει καί ἐνισχύει. Ὅμως πρέπει νά τόν ἐπικαλούμαστε. Ἕνεκα τούτου, πάντοτε, ἀλλά εἰδικά τώρα τήν περίοδο τῆς Τεσσαρακοστῆς, προβάλλει ἡ ἀναγκαιότητα τῆς προσευχῆς, εἰδικά τῆς «μονολογίστου εὐχῆς», ὅπως λέγεται και εἶναι τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με»! Εἶναι τεράστια δύναμη ἡ προσευχή αὐτή καί τεράστιο ὅπλο ἐναντίον τοῦ νοητοῦ ἐχθροῦ τῆς ψυχῆς. Εἶναι συγκλονιστική μιά διατύπωση τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου περί τῆς προσευχῆς: «Μνημονευτέον τοῦ Θεοῦ μᾶλλον, ἤ ἀναπνευστέον»! Περισσότερο ἀπό ὅσο ἀναπνέουμε νά προσευχόμαστε.
Παράλληλα ὀφείλει ὁ πνευματικός ἀθλητής, στό πλαίσιο αὐτοῦ τοῦ ἐμπόνου ἀγῶνος, νά προσέχει τούς λογισμούς. Ἔτσι καθίσταται ἐντός τοῦ κόσμου ἕνας ἠσυχαστής, ἀφοῦ, σύμφωνα με τον ὅσιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος, ἡ ἠσυχία εἶναι «ἐπιστήμη τῶν λογισμῶν». Κατά τοῦτο ὀφείλουμε νά ἐπιτηροῦμε τον «ἔσω ἄνθρωπον, ναά προσέχουμε τί εἰσέρχεται στόν χῶρο τῆς καρδιᾶς μας. Σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη, στάδιο τελικά εἶναι ἡ καρδιά τοῦ ἀνθρώπου, διότι ἐκεῖ μέσα διεξάγεται ἡ μεγάλη μάχη ἐναντίον τῆς πολυμόρφου καί πολυσχιδοῦς ἁμαρτίας. Ὁπότε, ἡ προσοχή μας στρέφεται στόν καρδιακό χῶρο, ὥστε νά ἀποβληθεῖ κάθε τι τό ξένο καί ἀκάθαρτο, πού εἰσέρχεται ἐκεῖ διά τῶν αἰσθήσεων, ἀφοῦ σύμφωνα μέ τή Γραφή, «ἀνέβη θάνατος διά τῶν θυρίδων (αἰσθήσεων)».
Συνεπῶς, προσευχή καί προσοχή εἶναι οἱ δύο πτέρυγες, διά τῶν ὁποίων συντελεῖται ἡ πτήση τῶν πνευματικῶν ἐρωδιῶν στόν ἀδιάστατο «χῶρο» τοῦ Αἰωνίου Θεοῦ.
Αὐτονόητη, ὡστόσο, εἶναι και ἡ ἐξαγόρευση τῶν ἁμαρτιῶν, στό πλαίσιο τῆς μετανοίας. Τό πετραχῆλι εἶναι Ἰορδάνης ποταμός, πού ξεπλαίνει τά πάντα καί μᾶς παραδίδει μέσα ἀπό τόν γλυκασμό τῆς ἀφέσεως λευκούς στήν ἀγκάλη τοῦ ἀοράτου Πανευσπλάγχου Πατρός μας, ὁ Ὁποῖος μᾶς δέχεται στοργικότατα, διαγράφοντας τό παρελθόν καί παρέχοντάς μας τή χαρά τοῦ παρόντος καί τή γλυκυτάτη προσμονή τοῦ μέλλοντος.
Εὐκταῖον γιά κάθε θεοφιλῆ ψυχή θά εἶναι ἡ κατά Θεόν νίκη σ᾿ αὐτόν τόν πολύμορφο, ἀλλά ὡραῖο πνευματικό ἀγῶνα τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί ἡ κατάκτηση τῶν πνευματικῶν ἐπάθλων. Μεγάλη θά εἶναι ἡ χαρά Ἐκείνου, ὁ Ὁποῖος ἀνοίγει τό στάδιο καί καλεῖ, καί στό τέλος ὡς ἀγωνοθέτης βραβεύει καί στεφανώνει τούς πνευματικούς ὀλυμπιονίκες, ἐνσταλάζοντας μέσα στήν καρδιά τους αὐτό πού τίποτα στόν κόσμο δέν μπορεῖ νά τό ἀντικαταστήσει: Τήν ἀγάπη καί τή Χάρη Του, μέσῳ τῆς μυστικῆς ἐντός τοῦ ἀνθρώπου παρουσίας Του!
Ὡς Ὀρθόδοξοι ἀγωνιζόμενοι στό πλαίσιο τῆς Ἐκκλησίας, ἀξίζει νά τό ζήσουμε, ἀξίζει νά ποθήσουμε τή μετοχή μας στήν πνευματική ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας μας. Προϋποθέτει κόπο, ἀλλά ὡς γνωστόν, «τά καλά κόποις κτῶνται». Καί ἐδῶ δέν πρόκειται ἁπλῶς γιά κάτι καλό, ἀλλά γιά τό «ὑπέρκαλο» καί «αὐτόκαλον» (φράση τοῦ Μ. Βασιλείου), τό ὑπέρτατο Ἀγαθό, τόν Ζῶντα Θεό, πού ἡ μετοχή μας σ᾿ Αὐτόν θά δώσει νόημα στή ζωή μας!
ΚΑΛΗ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ
