Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Μέσα ἀπὸ τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, ὅπου περιέχεται μία πολὺ διδακτικὴ παραβολή, βλέπουμε ξεκάθαρα τὶς συνέπειες τῆς ἀδιαφορίας, τῆς ὑποκρισίας καὶ τῆς ἀγνωμοσύνης.
Κάποιος οἰκοδεσπότης φύτεψε ἀμπελώνα, τὸν ὀχύρωσε, τοῦ πρόσθεσε τὶς κατάλληλες ἐγκαταστάσεις καὶ ἀφοῦ τὸν ἀνέθεσε σὲ γεωργοὺς γιὰ νὰ τὸν περιποιοῦνται, ἔφυγε ἀπὸ ἐκείνη τὴν περιοχή.
Ὅταν ἔφτασε ἡ περίοδος τῆς συγκομιδῆς, ὁ κύριος τοῦ ἀμπελώνα ἔστειλε δούλους του γιὰ νὰ πάρουν τοὺς καρποὺς ποὺ τοῦ ἀναλογοῦσαν. Οἱ γεωργοί, ὄχι μόνο δὲν τοὺς σεβάσθηκαν, ἀλλὰ ἄλλον τὸν ἔδειραν, ἄλλον τὸν σκότωσαν καὶ ἄλλον τὸν λιθοβόλησαν. Μακροθύμησε, ὅμως, ὁ οἰκοδεσπότης καὶ ἔστειλε ἄλλους δούλους, περισσότερους ἀπὸ τὴν πρώτη φορά, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ ἔπαθαν τὰ ἴδια. Ἔφτασε, τότε, στὸ ἔπακρο τῆς μακροθυμίας ὁ καλὸς οἰκοδεσπότης, καὶ ἔστειλε στὸν ἀμπελώνα τὸν ἴδιο του τὸν υἱό, λέγοντας: «ὁπωσδήποτε θὰ ντραποῦν τὸν γιό μου». Πού νὰ ἤξερε, ὅμως, ὅτι εἶχε νὰ κάνει μὲ ἰδιοτελεῖς, ἀγνώμονες καὶ ἀμετανόητους ἀνθρώπους… Μόλις αὐτοὶ εἶδαν τὸν υἱό, εἶπαν μεταξύ τους: «ἦρθε ὁ κληρονόμος! Ἂς τὸν σκοτώσουμε γιὰ νὰ ἀποκτήσουμε ἐμεῖς τὴν κληρονομιά». Ἀφοῦ, λοιπόν, τὸν ἔβγαλαν ἔξω ἀπ΄ τὸν ἀμπελώνα, τὸν σκότωσαν. Στὸ κάτω-κάτω, εἶχαν συνηθίσει νὰ σκοτώνουν, καὶ δὲν τοὺς ἔκανε καμία αἴσθηση πιά.
Φτάνοντας σὲ αὐτὸ τὸ σημεῖο τῆς παραβολῆς, ὁ Κύριός μας ἀφήνει στοὺς ἀκροατές Του τὴν ἔκβαση τῆς ἱστορίας, γεγονὸς πολὺ σημαντικό, διότι βλέπουμε ὅτι ὁ λαὸς ὁ ἴδιος ἀναγνωρίζει τί εἴδους τιμωρία ἀξίζουν ὅσοι ὑποτιμοῦν τὴν μακροθυμία καὶ τὴν δύναμη τοῦ Θεοῦ. Ρωτάει λοιπόν: «Ὅταν ἔλθει ὁ κύριος τοῦ ἀμπελώνα, τί θὰ κάνει στοὺς γεωργοὺς ἐκείνους»;
Ὁ κόσμος ἀπαντᾶ: «κακὴν κακῶς θὰ τοὺς ἀφανίσει καὶ τὸν ἀμπελώνα θὰ τὸν δώσει σὲ ἄλλους γεωργούς, οἱ ὁποῖοι θὰ δίνουν τοὺς καρποὺς στὸν καιρό τους».
Ὁ Δεσπότης Χριστὸς ἐκφώνησε αὐτὴ τὴν παραβολὴ κατὰ κύριο λόγο γιὰ τοὺς σύγχρονούς Του Ἰουδαίους, κατὰ τρόπο προφητικό. Πράγματι, ὁ οἰκοδεσπότης εἶναι ὁ Θεός Πατέρας, ὁ ὁποῖος ἔδωσε τὸν μωσαϊκὸ νόμο στοὺς Ἑβραίους καὶ ὅλη τὴν εὐλογία ποὺ χρειάζονταν γιὰ νὰ ζήσουν θεάρεστα. Ὁ λαὸς τοῦ Ἰσραήλ, ὅμως, ὁ ἐκλεκτὸς λαὸς τοῦ Κυρίου, ἔπεσε στὴν οἴηση, πίστεψε, δηλαδή, ὅτι εἶναι ὁ καλύτερος λαὸς στὴ γῆ. Μάλιστα, ὄχι μόνο τὸ πίστεψε, ἀλλὰ ἀναπαύθηκε σὲ αὐτὴ τὴν ἰδέα τόσο πολύ, ποὺ ἡ οὐσιαστικὴ πνευματικὴ ζωή του μετατράπηκε σὲ ἄγονη καὶ τυπολατρικὴ τήρηση τοῦ νόμου. Ἀδιαφόρησε γιὰ τὴν ἀγάπη καὶ προσηλώθηκε στοὺς τύπους. Ἀδιαφόρησε τελείως γιὰ τὸν ἀμπελώνα τοῦ Κυρίου, ἔπαψε νὰ νοιάζεται νὰ προσφέρει τοὺς πνευματικοὺς καρποὺς στὸν Θεό. Παράλληλα, θεωροῦσε ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι πάντοτε «ὑποχρεωμένος» νὰ τὸν εὐλογεῖ, ἐνῶ κάθε φορὰ ποὺ ὁ ἴδιος δεχόταν τὴν εὐλογία, λίγο ἀργότερα στρεφόταν μὲ ἀγνωμοσύνη κατὰ τοῦ Θεοῦ. Στὴν προσπάθεια τοῦ Ἰδίου τοῦ Θεοῦ νὰ τὸν συνετίσει γιὰ νὰ σωθεῖ, στέλνοντας ξανὰ καὶ ξανὰ Προφῆτες, ἔμεινε ἀμετανόητος, ἀμετακίνητος ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ σκοτισμένος. Καὶ ἔτσι σκοτισμένος ὅπως ἦταν, δὲν δίστασε οὔτε τὸν Θεάνθρωπο νὰ σταυρώσει, καὶ μάλιστα, «ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος», δηλαδή, ἔξω ἀπὸ τὰ τείχη τῶν Ἱεροσολύμων.
Ὁ Θεός, σίγουρα, εἶναι Μακρόθυμος καὶ Πολυέλεος. Εἶναι, ὅμως καὶ Δίκαιος, γιὰ αὐτὸ καὶ ἀργὰ ἤ γρήγορα ἔρχεται ἡ στιγμὴ ποὺ ἡ ἀδικία λαμβάνει τὴν ἀνταπόδοση ποὺ τῆς ἀξίζει. Δὲν μποροῦμε νὰ παίζουμε μὲ τὸν Θεό.
Ἐπειδή, ὅμως, εἶναι πολὺ βολικὸ νὰ βλέπουμε αὐτὴ τὴν παραβολὴ μόνο σὲ σχέση μὲ τοὺς Ἐβραίους, καλὸ εἶναι νὰ δοῦμε τί ἔχει νὰ μᾶς διδάξει σὲ σχέση μὲ τὸν ἑαυτό μας.
Ὁ Θεὸς μᾶς ἔχει χαρίσει ὅλη τὴν εὐλογία. Ἐμεῖς, ὡς Χριστιανοί, ἔχουμε καθῆκον νὰ ἐργαζόμαστε μὲ ὅσα μᾶς ἔχει δώσει ὁ Θεὸς καὶ νὰ τοῦ ἀνταποδίδουμε τὴν εὐλογία Του μὲ τοὺς καρποὺς τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς. Ἀλήθεια, καὶ θέλω νὰ σκεφτοῦμε ὅλοι καλὰ αὐτὴ τὴν ἐρώτηση: ἔχουμε πνευματικὴ ζωή, ἤ ἀρκούμαστε στὸν κυριακάτικο ἐκκλησιασμὸ γιὰ νὰ λέμε ὅτι εἴμαστε Χριστιανοί; Ὁ Θεός, εἴτε ἀποστέλλοντας τοὺς δούλους Του, εἴτε ὁ Ἴδιος, κάποια στιγμὴ θὰ μᾶς ἐπισκεφθεῖ καὶ θὰ μᾶς ζητήσει καρπούς. Ἔχουμε νὰ Τοῦ προσφέρουμε, ἤ εἴμαστε μόνο γιὰ νὰ ἐκμεταλλευόμαστε τὸν πλούσιο ἀμπελώνα πρὸς τὸ συμφέρον μας; Καὶ ἂν κάποτε ἔρθει καὶ μᾶς ἐλέγξει, θὰ Τὸν ἀκούσουμε γιὰ νὰ διορθωθοῦμε, ἤ πάλι θὰ Τὸν σταυρώσουμε;
Εὐτυχισμένος καὶ εὐλογημένος ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται μὲ συνείδηση νὰ προσφέρει καρποὺς στὸν Θεό. Ἔτσι, καὶ τὸν Θεὸ εὐαρεστεῖ καὶ τὴν εὐλογία Του αὐξάνει, καὶ τρέφεται καὶ ὁ ἴδιος ἀπὸ τοὺς καρποὺς καὶ ἀξιώνεται τῆς αἰωνίου ζωῆς.
Ποιοί, ὅμως, εἶναι αὐτοὶ οἱ καρποί; Πολὺ καὶ διάφοροι: ἡ μετάνοια, ἡ ἐξομολόγηση, ὁ ἀγώνας νὰ καθαρίσουμε τὴν ψυχή μας ὄχι μόνο ἀπὸ κακὲς πράξεις, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὶς ἁμαρτωλὲς σκέψεις, τὸ νὰ συγχωροῦμε καὶ νὰ ὑπομένουμε ὅσους μᾶς πικραίνουν, τὸ νὰ ἐπισκεφθοῦμε τὸν ἀσθενῆ καὶ νὰ τοῦ ποῦμε δύο λόγια παρηγοριᾶς, τὸ νὰ προσφέρουμε ἕνα ποτήρι νερὸ στὸν διψασμένο, τὸ νὰ σταματήσουμε τὴν ἄσκοπη καὶ μάταιη σπατάλη καὶ ἀντ΄ αὐτῆς νὰ κάνουμε ἐλεημοσύνη ἀποταμιεύοντας στοὺς Οὐρανούς, τὸ νὰ προσπαθοῦμε διαρκῶς νὰ ἐπικοινωνοῦμε μὲ τὸν Θεό, τὴν Παναγία καὶ τοὺς Ἁγίους, τὸ νὰ ἀπεγκλωβιστοῦμε ἀπὸ τὶς ὀθόνες καὶ νὰ δημιουργήσουμε σχέσεις μεταξύ μας ἐν Χριστῷ, τὸ νὰ διακονήσουμε ἐκεῖ ποὺ ὑπάρχει ἀνάγκη, τὸ νὰ εὐχαριστοῦμε γιὰ ὅλα τὸν Θεό, τὸ νὰ ἀγαποῦμε τὸν Θεὸ καὶ τοὺς συνανθρώπους μας.
Καὶ τώρα ποὺ μάθαμε καὶ τοὺς καρπούς, ἀναρωτιέμαι ξανά: ὅταν ἔρθει νὰ μᾶς ζητήσει καρποὺς ὁ Θεός, θὰ ἔχουμε ἄραγε νὰ Τοῦ προσφέρουμε κάποιον;
Ἀκόμη καὶ ἂν τώρα εἶναι ἀρνητικὴ ἡ ἀπάντηση, ἀξίζει νὰ κάνουμε αὐτὴ τὴν ἐρώτηση κέντρο τοῦ καθημερινοῦ μας πνευματικοῦ ἀγώνα, ὥστε τὴν ὥρα ποὺ πρέπει, νὰ εἶναι θετική.
Μετ’ εὐχῶν,
Ὁ Ἐπίσκοπός σας,
† ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος