β. Να έχετε θάρρος, διότι δεν θ’ αφήσει ο Κύριος πεινασμένες τις ψυχές των δικαίων. Περί αυτής της πνευματικής πείνας λέγει ο Κύριος δια του προφήτου, «Καὶ ἔσται ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις͵ ἐπάγω λιμὸν ἐπὶ τὴν γῆν˙ οὐ λιμὸν ἄρτου͵ οὐδὲ δίψαν ὕδατος͵ ἀλλὰ λιμὸν τοῦ ἀκοῦσαι λόγον Θεοῦ. Καὶ περιδραμοῦνται ἀπὸ ἀνατολῶν ἕως δυσμῶν͵ ζητοῦν τες τὸν λόγον Κυρίου» (Αμως 8.11-12).
Βλέπεις ότι δεν ομιλεί περί άρτου; Διότι ο Θεός δεν ομιλούσε περί του άρτου. Ω πόσο δεινός και βλαβερός και ψυχοφθόρος λιμός, ω λιμός πρόξενος της αιωνίου κολάσεως! Αυτός ο λιμός είναι που προξενεί κάθε πονηρό πράγμα, αίτιος παντός κακού. Αυτόν τον λιμό, όταν τον προείδε ο προφήτης Δαβίδ επερχόμενο, παρακαλούσε τον Θεό λέγοντας, «Ὁ Θεός μου͵ μὴ παρασιωπήσῃς ἀπ΄ ἐμοῦ» (Ψαλμ. 27.1). Και για τους σπουδαίους εκείνους πιστούς που θ’ αναζητούν τότε τον λόγο του Θεού προφήτευσε λέγων, «Ρύσασθαι ἐκ τοῦ θανάτου τὰς ψυχὰς αὐτῶν͵ καὶ διαθρέψαι αὐτοὺς ἐν λιμῷ» (Ψαλμ. 32.19). Και αλλού λέγει, «Καὶ ἐν ἡμέραις λιμοῦ χορτασθήσονται» (Ψαλμ. 36.19). Και πάλι, «Ἐλεήμων καὶ οἰκτίρμων ὁ Κύριος τροφὴν ἔδωκεν τοῖς φοβοῦσιν αὐτόν» (Ψαλμ.110.4-5). Αυτά είπε ο Δαβίδ για όσους ερευνούν τις Γραφές, ότι δεν θα πεινάσουν. Να ερευνήσουμε τις Γραφές, αδελφοί, για να μην πεινάσουμε όταν θα έρθει ο ψυχοφθόρος λιμός˙ να ερευνήσουμε για να μην πλανηθούμε, για να μην αγόμαστε και φερόμαστε από κάθε άνεμο που φυσάει.
Γι’ αυτό και λέγει ο Κύριος προς τους αμελείς, «Πλανᾶσθε͵ μὴ νοοῦντες τὰς Γραφάς» (Ματθ. 22.29). Πράγματι, τέτοιοι άνθρωποι πλανώνται. Από πού προήλθε ο ψυχοκτόνος λιμός; Επειδή δεν ερευνάμε τις Γραφές ή μήπως όχι; Αλήθεια πόσα αγαθά δεν στερηθήκαμε, επειδή εγκαταλείψαμε τις Γραφές, μη υπακούοντας στο πρόσταγμα του Δεσπότη! Να κοπιάζεις στην έρευνα, να ερευνάς και να ζητάς και θα βρεις πολύ τον ανέκφραστο πλούτο, θησαυρό κρυμμένο στον αγρό˙ θα εννοήσεις την θεία Γραφή.
Ερεύνησε και θα βρεις, και αφού βρεις, πούλησε πάντα όσα έχεις και αγόρασε εκείνο τον αγρό, την καλή γνώση της Αγίας Γραφής, στην οποία κρύβεται ο Υιός, η αληθινή Σοφία του Πατρός, τον οποίο όταν βρεις θα είσαι μακάριος, όπως είναι γραμμένο, ότι «Μακάριος ἄνθρωπος͵ ὃς εὗρεν σοφίαν». Ερεύνησε αγαπητέ, κι αν είσαι πλούσιος ή φτωχός, είτε δούλος, είτε ελεύθερος, είτε άνδρας, είτε γυναίκα. «Ἐρευνᾶτε τὰς γραφάς» (Ιωαν. 5.39). Διότι η Αγία Γραφή είναι ταμείο κάθε αγαθού.
Αλλά ας επιστρέψουμε στο θέμα μας, διότι για την συντέλεια η ομιλία και περί των ψευδοπροφητών και ψευδοδιδασκάλων και περί των άθεων αιρετικών που περικυκλώνουν από παντού, ως χείμαρροι και πλανούν πολλούς. Και από πού προέκυψε αυτό; Είναι φανερό ότι από την αγνωσία και απειρία των προϊσταμένων˙ διότι όπου υπάρχει απειρία ποιμένων, εκεί η των προβάτων απώλεια.
Τι να πω πρώτα; Για την συντέλειά μας; Ή μήπως να στηλιτεύσω τα άθεα δόγματα των αιρετικών; Αν ήταν ο καιρός κατάλληλος, θα μπορούσα να κάνω γνωστά δημοσίως τα βέβηλα δόγματά τους και τα άθεσμα πράγματα και θριαμβευτικά να τ’ αναιρέσω. Είναι όμως μεγάλος ο αγώνας και πολύς ο λόγος που πρέπει να γίνει για να γυμνωθούν και ν’ αναιρεθούν τα ακάθαρτα δόγματα. Γι’ αυτό είναι αναγκαίο προς το παρόν να παρουσιασθούν από την Αγία Γραφή αυτοί, ως εχθροί του Χριστού και λύκοι που εκδιώκονται από παντού και εκβάλλονται από τα πρόβατα του Χριστού.
Δίκαια αποκλήθηκαν λύκοι από τους προφήτες και από αυτόν τον ίδιο τον Δεσπότη και από τους μακάριους Αποστόλους. Όχι μόνο λύκοι, αλλά και επιδημίες, και ασεβείς, και αντίδικοι, και εχθροί, και επίβουλοι, και βλάσφημοι, και υποκριτές, και κλέπτες, και ληστές, και βδελυροί, και ψευδοπροφήτες, και ψευδοδιδάσκαλοι, και οδηγοί τυφλοί, και πλάνητες, και πονηροί, και αντίχριστοι, και σκάνδαλα, και υιοί του πονηρού, και ζιζάνια, και άθεοι και πνευματομάχοι, αυτοί που βλασφημούν το Πνεύμα της χάριτος. Αυτοί δεν θα βρουν συγχώρεση ούτε στον παρόντα αιώνα, ούτε στο μέλλοντα. Εξαιτίας του θα βλασφημηθεί η οδός της αλήθειας. Μεταξύ των άλλων και τέκνα του πονηρού ονομάζονται, όπως λέγει ο θεολόγος, «Φανερά ἐστι τὰ τέκνα τοῦ διαβόλου» (Α’ Ιωάν. 1.10).
Επειδή έφθασε σε μας το τέλος των αιώνων, όπως λέγει ο Απόστολος, και ήρθαν οι δύσκολοι καιροί, η ανομία πλήθυνε, και η αγάπη των πολλών ψυχράνθηκε, και οι πλάνοι πολλοί, και οι πλανημένοι περισσότεροι. Ας σχολιάσουμε, λοιπόν, τα ιερά βιβλία, στα οποία αφού βρούμε την οδό της αληθείας, θα βαδίζουμε αναβαίνοντας στα άγια όρη, τους προφήτες εννοώ και τους αποστόλους, για να μην πλανηθούμε και μας παρασέρνει κάθε άνεμος της διδασκαλίας, με τα ψεύτικα παιχνίδια των ανθρώπων, με την πανούργα μέθοδο της πλάνης.
Ας μην μείνουμε κάτω, αλλά ας ανέβουμε μαζί με τους άγιους μαθητές πάνω στο όρος το μακάριο, και ας ακούσουμε τον ποιμένα μας που λέγει, «Βλέπετε μὴ πλανηθῆτε» (Λουκ. 21.8), «Βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ» (Μαρκ. 13.5). Και ο Ιωάννης λέγει τα ίδια, «Ἵνα μὴ ἀπολέ σητε ἃ εἰργάσασθε» (Β’ Ιωάν. 1.8). Και ο Παύλος, «Βλέπετε τοὺς κύνας· Βλέπετε πῶς περιπατεῖτε» (Φιλ. 3.2). Το «Βλέπετε» δεν ειπώθηκε για κανέναν άλλο λόγο, παρά μόνο για την δική μας ασφάλεια, σχετικά με αυτούς τους πλάνους που φοράνε την προβειά και κρύβουν το λύκο, εξαπατώντας τους αμελέστερους.