῾Ο ῞Αγιος Λουκᾶς ῾Ο ᾿Απόστολος καί Εὐαγγελιστής (18 ᾿Οκτωβρίου)

Λουκάς ο ιατρός

Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς καταγότανε από την Αντιόχεια της Συρίας. Ήταν Έλληνας και από μικρός ασχολήθηκε με τα γράμματα. Γνώριζε πολύ καλά τα Εβραϊκά και την Συριακή γλώσσανκαι φυσικά πολύ καλλίτερα την Ελληνική. Βλέπει κανείς στο Ευαγγέλιο του και στις Πράξεις του να χειρίζεται την Ελληνική γλώσσα, όσον ουδείς άλλος. Πήγε κατόπιν στην Αίγυπτο, διότι η Αλεξάνδρεια εφημίζετο τότε, ως πόλις των γραμμάτων.
Όταν μεγάλωσε, ήλθε στην Ελλάδα και γνώρισε καλά την Ελληνικών σοφία. Το επάγγελμα του ήταν γιατρός και μάλιστα ήταν πολύ καλός γιατρός. Έκτος όμως της ιατρικής, γνώριζε καλά και την ζωγραφική. Ήταν πολύ καλός ζωγράφος.

Συνεργός του Αποστόλου Παύλου

Ενώ όμως γνώριζε τόσα πολλά πράγματα, δεν γνώριζε από την αρχή την ευσέβεια και την Χριστιανική Πίστη. Ήτανε ειδωλολάτρης, όπως κι οι γονείς του.
Προσήλθε στον Χριστιανισμός αργότερα στην Αντιόχεια και κατ’ άλλους, όταν βρισκόταν στην Θήβα της Βοιωτίας. Πάντως άκουσε τον Απόστολο Παύλο. Αί! λοιπόν, από την στιγμή αυτή έγινε ο πιο πιστός και αφοσιωμένος μαθητής του Αποστόλου Παύλου μέχρι του μαρτυρικού θανάτου του. Δεν τον εγκατέλειψε ποτέ. Τα εγκατέλειψε όλα για την διάδοση του Εύαγγελίου. Συνοδεύοντας τον Παύλο περιοδεύει πόλεις και χωριά και ηπείρους. Κηρύττει και αυτός στα έθνη τα μεγαλεία του Θεού και οδηγεί τους ειδωλολάτρες στην πίστη του Χριστού.
Πήγε στη Θράκη, στη Μακεδονία, στη Θεσσαλία, στην Αχαΐα, στην Πελοπόννησο, στην Ασία, στην Λυκία, στην Κιλικία, στην Κύπρο, στην Συρία, στο Ιλλυρικό και σ’ όλη την Ιουδαία. Δίδαξε παντού.
Για τον Χριστό και το Ευαγγέλιο του δεν λογαριάζει κόπους και ταλαιπωρίες και πείνα και κινδύνους.

Συγγράφει το Ιερό Ευαγγέλιο

Ο Απ. Λουκάς, πού ήταν όχι από τους δώδεκα αλλά από τους εβδομήκοντα μαθητές του Κυρίου, προσέφερε στην ανθρωπότητα τον μεγαλύτερο ν θησαυρό: Το Ιερόν Ευαγγέλιο και τις Πράξεις τον Αποστόλων, θέλησε, δεκαπέντε χρόνια μετά την Ανάληψη του Χριστού, να γράφει όσα άκουσε από τον Απόστολο Παύλο και άλλους Αποστόλους, περί της ζωής του Κυρίου. Το τρίτον κατά σειράν από τα Ιερά Ευαγγέλια της Εκκλησίας μας ανήκει στον Ευαγγελιστή Λουκά.
Αυτός μάλιστα, μόνος από τους τέσσαρις Ευαγγελιστές, αναφέρει για την γέννηση του Τιμίου Προδρόμου και για τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Αυτός διηγείται ζωηρότερα τη Γέννηση του Χριστού. Και αυτά τα άγια Πάθη του Χριστού μας τα περιγράφει παραστατικότατα, με περισσότερες λεπτομέρειες. Επίσης κατέγραψε τις περισσότερες παραβολές μέσα στο Ευαγγέλιο του.

Συγγράφει τις Πράξεις των Αποστόλων

Στις Πράξεις αναφέρει, για την Ανάληψη του Κυρίου. Περιγράφει ζωηρά την Πεντηκοστή και τον φωτισμό, πού δέχθηκαν οι Απόστολοι από το Άγιο Πνεύμα. Στις Πράξεις ομιλεί ακόμη, δια τον λιθοβολισμό του πρωτομάρτυρος και αρχιδιακόνου Στεφάνου, καθώς και διά τα θαύματα του Αγίου Πέτρου. Αυτά και άλλα πολλά μας αναφέρει στο δεύτερο αυτό βιβλίο. Περισσότερο όμως στις Πράξεις ασχολείται με το έργο και τη δράσι του Αποστόλου Παύλου. Μιλάει για τον διωγμό, πού έκανε ο Παύλος εναντίον των πρώτων Χριστιανών από υπερβολικό ζήλο προς την Ιουδαϊκή πίστη, αλλά και πώς επέστρεψε στο Χριστό μετά το θείον φώς.

Ζωγραφίζει εικόνες της Παναγίας

Και δεν είναι μόνον αυτά τα θαυμαστά, πού έκαμε και έγραψε ο Ευαγγελιστής Λουκάς για το καλό της ανθρωπότητας ολοκλήρου. Είναι και άλλα.
Λένε, ότι πρώτος αυτός ζωγράφισε, σαν τεχνίτης άριστος, πού ήταν, τρεις εικόνες της Υπεραγίας Θεοτόκου. Την παριστάνει να κράτη στην αγκαλιά της τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό. Υπάρχει μάλιστα παράδοσης, πού αναφέρει, ότι τις έδειξε στην ίδια την Παναγία, η όποια μόλις τις είδε, τις εύλογη σε και είπε:

- «Ἡ Χάρις τοῦ ἐξ ἐμοῦ τεχθέντος δί’ ἐμοῦ μετ’ αὐτῶν». Με άλλα λόγια: Χάρις του Χριστού, πού γεννήθηκε από μένα, να είναι διά μέσου εμού πάντα μαζί με τις εικόνες αυτές. Και πράγματι! Είναι μαζί στις εικόνες αυτές η χάρις της Παναναγίας διότι τελούνται διά μέσου αυτών αναρίθμητα θαύματα.
Από τις τρεις άγιες αυτές εικόνες, πού ζωγράφισε ο Ευαγγελιστής Λουκάς, η μία εύρίσκεται στην Πελοπόννησο, στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου. Η άλλη εικών της Παναγίας, πού ζωγράφισε ο Ευαγγελιστής Λουκάς λένε, ότι βρίσκεται στη μικρά Ρωσία, στη πόλη Βιλίνα, όπου υπάρχει Εκκλησίας της Παναγίας. Και η τρίτη βρίσκεται στο Μοναστήρι του Κύκκου της Κύπρου.
Έκτος από αυτές τις τρεις λέγουν, ότι έκαμε και άλλες εικόνες της Παναγίας, όπως την Οδηγήτρια, πού βρισκότανε στην Κωνσταντινούπολη και η οποία πολλάκις έσωσε την πόλη από τις επιδρομές των βαρβάρων.

Αποστολική Δράση

Μετά το μαρτυρικό τέλος του Απ. Παύλου, γύρισε στην Ελλάδα. Περπατώντας ο Απόστολος από τόπο σε τόπο και διδάσκοντας παντού το κήρυγμα του Ευαγγελίου, έφτασε και στην πόλη των Θηβών. Στην Θήβα ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Γκρέμισε τους ναούς των ειδώλων και έκτισε Ναούς Χριστιανικούς, διά την συνάθροιση των πιστών και την δόξα του Χριστού.
Η δράσις του συνεχίσθηκε και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Προχώρησε στην Ασία, έφτασε μέχρι την Αίγυπτο και τη Λιβύη. Την Θήβα όμως την είχε ως κέντρο. Η διδασκαλία του εκεί δημιούργησε πολλές αντιδράσεις. Έγινε στόχος των Ρωμαίων.
Όλος ο συρφετός των ειδωλολατρών επετέθη εναντίον του. Τον συνέλαβαν και τον βασάνισαν πολύ. Τέλος τον κρέμασαν εκ κλάδου ελαίας. Σε ηλικία 80 ετών, γέρων πλέον, αναχώρησε από τον μάταιο τούτον κόσμον και πήγε, για να συνάντηση τον Σωτήρα Χριστό, τον οποίο τόσον αγάπησε και για τον οποίο, τόσο κουράστηκε. Οι Χριστιανοί, όμως, επήραν το Άγιο Λείψανο του Ευαγγελιστεί και το έθαψαν στην σπουδαιότερη θέση, στο Πολυάνδριο Τον ενταφίασαν δε εντός μιας μαρμάρινης Λάρνακας. Από την Λάρνακα αυτή έβγαινε και μύρο, από το όποιον ευωδίαζε όλη η περιοχή εκείνη.

Εις τον τάφο του Αγίου Ευαγγελιστή εγίνοντο κατόπιν πολλά θαύματα. Πολλοί μάλιστα ξέοντες διά μαχαιριδίου την Λάρνακα, παρεσκεύαζον ιαματικά κολλύρια. Με αυτά έπλυναν τα πονεμένα μάτια τους. Εις το ,μέρος, όπου ετάφη ο Ευαγγελιστής στη Θήβα υπάρχει Ναός εις τιμήν του. Μέσα δε εις αυτόν υπάρχει και η ανωτέρω Λάρνακα. Ο Θεός θέλοντας να τον δοξάσει, και επειδή ήταν γιατρός, όταν ζούσε, έβρεχε κάθε χρόνο πάνω στον τάφο του την ημέρα της μνήμης του στις 18 Οκτωβρίου, κολλύριο. Με αυτό αλείφονταν, όσοι είχαν ασθένεια στα μάτια, και θεραπεύονταν αμέσως.
Το τίμιο λείψανο του μεταφέρθηκε επί του Αυτοκράτορα Κωνστάντου το 313 μ.Χ. από τον Άγ. Αρτέμιο, σαν (θησαυρός πολύτιμος, στην Κωνσταντινούπολη. Μαζί ,με αυτό μεταφέρανε και τα ιερά λείψανα των Αγίων Αποστόλων Ανδρέου του Πρωτοκλήτου από την Πάτρα και Τιμοθέου από την Έφεσο, στην οποίαν τον είχε χειροτονήσει Επίσκοπο ο Απ. Παύλος. Τα τρία λείψανα τα τοποθέτησε σε τρία αργυρά κιβώτια στον Ναό των Αγίων Αποστόλων.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’.

Ἀπόστολε Ἅγιε, καὶ Εὐαγγελιστὰ Λουκᾶ, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.



Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.

Ἀκέστωρ σοφώτατος, Ἱερομύστα Λουκᾶ, ζωγράφος πανάριστος, τῆς Θεοτόκου Μητρός, ἐδείχθης Ἀπόστολε, ἔγραψας μάκαρ, λόγους, διὰ πνεύματος θείου, ἔδωκας ἐννοῆσαι, συγκατάβασιν ἄκραν, Χριστοῦ τῆς παρουσίας, διὸ πρέσβευε σωθήναι ἠμᾶς.



Ἕτερον Ἀπολυτίκιον

Λουκᾶν τὸν θεηγόρον καὶ τοῦ Παύλου συνέκδημον καὶ Εὐαγγελίου τοῦ τρίτου συγγραφέα θεόπνευστον, ἐν ὕμνοις τιμήσωμεν, πιστοί, ὡς ἄξιον ἐργάτην τοῦ Χριστοῦ. Τῷ φωτι γὰρ τοῦ Κυρίου καταυγασθεὶς μετέδωκε φῶς τῷ κόσμῳ. Γράψας τὰς θαυμαστὰς παραβολάς, σύστασιν ἐκκλησίας τε τῇ ἐπελεύσει τοῦ πνεύματος ἱστορησάμενος.

Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.

Μαθητὴς γεvόμενος τοῦ Θεοῦ Λόγου, σὺν τῷ Παύλῳ ἅπασαν, ἐφωταγώγησας τὴv γῆν, καὶ τὴν ἀχλὺν ἀπεδίωξας, τὸ θεῖον γράψας, Χριστοῦ Εὐαγγέλιον.

Ὁ Οἶκος

Ὡς ἰατρὸς καὶ μαθητὴς Λουκᾶ ἠγαπημένος, μυστικῇ χειρουργίᾳ τὰ πάθη τῆς ψυχῆς μου, καὶ τὰ τοῦ σώματος ὁμοῦ ἴασαι, καὶ δὸς μοι κατὰ πάντα εὐεκτεῖν, καὶ σοῦ τὴν παναοίδιμον γηθόμενος γεραίρειν πανήγυριν, ὄμβροις τε δακρύων, ἀντὶ μύρων τὸ σεπτόν σου καὶ πάντιμον σῶμα καταβρέχειν· ὡς στήλη γὰρ ζωῆς ἐγγεγραμμένη τῷ ναῷ τῷ θαυμαστῷ τῶν Ἀποστόλων πᾶσιν ἐκφώνει, καθάπερ καὶ σὺ τὸ πρῶτον, τὸ θεῖον γράψας Χριστοῦ Εὐαγγέλιον. 

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΛΟΥΚΑΣ: «Ζωγράφος πανάριστος , τῆς Θεοτόκου μητρός»

Ἀπόστολος Λουκάς Ζωγράφος πανάριστος , τῆς Θεοτόκου μητρός

Πόσο όμορφη είναι η Ιερή μας Παράδοση. Πόσο απλά είναι όλα... Πόσο μεγαλειώδη και θαυμάσια. Ο ιατρός Λουκάς και η Παναγία μας συνομιλούν. Ο ιατρός της ζητάει την άδεια να την ζωγραφίσει και εκείνη την δίνει...Τι ωραία εικόνα. Πόσο όμορφα ξεκίνησε η απεικόνιση των Αγιων μορφών της ορθοδοξίας μας και η τιμητική τους προσκύνηση...

O Ευαγγελιστής Λουκάς ήταν ο πρώτος αγιογράφος στην ορθόδοξη μας ιστορία.

Οι πρώτες του εικόνες είχαν ως θέμα την Υπεραγία Θεοτόκο Κάποια μέρα ένοιωσε την επιθυμία να ζωγραφίσει την Παναγία και γι' αυτό και της το ζήτησε και «πήρε την ευλογία της». Τότε άγγελος Κυρίου, του έδωσε τρία ξύλα και πάνω σε αυτά έφτιαξε τις τρεις πρώτες εικόνες.

 Όταν τελείωσε την πρώτη εικόνα την οποία έκανε με χρώματα επάνω στο ένα από τα τρία ξύλα που πήρε από τον άγγελο, πήγε να την δείξει στην Παναγία για να ακούσει την αποψή της. Εκείνη (η Παναγία), είδε την εικόνα και του είπε ότι ήταν πολύ καλή, όμως είχε ένα έλλειμμα πολύ σημαντικό. Εικονιζόταν μόνη της, δεν είχε ζωγραφίσει ο Λουκάς τον Ιησού Χριστό, βρέφος.

Ο Ευαγγελιστής Λουκάς έκανε και δεύτερη εικόνα, την οποία έκανε με κερί και μαστίχα στο ένα από τα δύο ξύλα που έμειναν από αυτά που του έδωσε ο άγγελος, πήγε πάλι να την δείξει στην Παναγία.

Στο τελευταίο ξύλο που είχε μείνει, ο Ευαγγελιστής Λουκάς έκανε με χρυσό και ασήμι, την τρίτη εικόνα, και την πήγε και αυτή στην Παναγία

Τότε η πανάμωμος Παρθένος ευλόγησε και τις τρεις εικόνες κι είπε:

«Η χάρις του εξ εμού τεχθέντος δι' εμού μετ' αυτών».

Δηλαδή, η χάρη του υιού μου να είναι πάντα και με τις τρεις εικόνες.

Αυτές τις τρείς εικόνες της Παναγίας έφτιαξε ο Ευαγγελιστής Λουκάς, που έχουν Πατριαρχική αναγνώριση, παρ' όλο που υπάρχουν πολλές που αποδίδονται σ’ αυτόν και φτάνουν σε διάφορους αριθμούς (70, 80, 150 ...)

Η μία από τις τρεις εικόνες της Παναγίας που χάραξε πάνω σε ξύλο ο Ευαγγελιστής Λουκάς και διασώζονται, είναι η Παναγία Σουμελά. Από τις άλλες δύο, η μία βρίσκεται στη Μονή Κύκκου της Κύπρου και η άλλη στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου.

Απολυτίκιο του Αγίου Λουκά του Ευαγγελιστή και Ιατρού (18 Οκτωβρίου)

«Ακέστωρ σοφώτατος, Ιερομύστα Λουκά, ζωγράφος πανάριστος, της Θεοτόκου μητρός, εδείχθης Απόστολε• έγραψας μάκαρ, λόγους, διά πνεύματος θείου• έδωκας εννοησαι, συγκατάβασιν άκραν, Χριστου της παρουσίας• διό πρέσβευε σωθηναι ημάς»

http://www.im-ka.gr/Pages/Mones/MegaSphlaio.htm
http://www.imkykkou.com.cy/proskynima_monis.shtml
http://www.hellenica.de/Griechenland/Religion/GR/PanagiaSoumela.html     

ΚΥΡΙΑΚΗ Γ ' ΛΟΥΚΑ - Εὐαγγέλιον - Ἐνώπιον τοῦ θανάτου: Ὁμιλία τοῦ Ἁγίου Κυπριανοῦ Καρθαγένης (+258 μ.Χ.)

 

 Εὐαγγελιο Κυριακῆς (Λουκ. ζ´ 11-16)

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐπορεύετο ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς πόλιν καλουμένην Ναΐν·καὶ συνεπορεύοντο αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἱκανοὶ καὶ ὄχλος πολύς. ῾Ως δὲ ἤγγισε τῇ πύλῃ τῆς πόλεως, καὶ ἰδοὺ ἐξεκομίζετο τεθνηκὼς υἱὸς

μονογενὴς τῇ μητρὶ αὐτοῦ, καὶ αὕτη ἦν χήρα, καὶ ὄχλος τῆς πόλεως ἱκανὸς ἦν σὺν αὐτῇ. Καὶ ἰδὼν αὐτὴν ὁ Κύριος ἐσπλαγχνίσθη ἐπ᾿ αὐτῇ καὶ εἶπεν αὐτῇ· Μὴ κλαῖε· καὶ προσελθὼν ἥψατο τῆς σοροῦ, οἱ δὲ βαστάζοντες ἔστησαν, καὶ εἶπε· Νεανίσκε, σοὶ λέγω, ἐγέρθητι. Καὶ ἀνεκάθισεν ὁ νεκρὸς καὶ ἤρξατο λαλεῖν, καὶ ἔδωκεν αὐτὸν τῇ μητρὶ αὐτοῦ. ῎Ελαβε δὲ φόβος πάντας καὶ ἐδόξαζον τὸν Θεόν, λέγοντες ὅτι προφήτης μέγας ἐγήγερται ἐν ἡμῖν, καὶ ὅτι ἐπεσκέψατο ὁ Θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ.

Ἀπόδοση:

Ἐκεῖνο τὸν καιρό, πῆγε ὁ ᾿Ιησοῦς σὲ μιὰ πόλη ποὺ λεγόταν Ναΐν. Μαζί του ἦταν ἀρκετοὶ μαθητές του καὶ πολὺ πλῆθος. Τὴν ὥρα ποὺ πλησίαζαν στὴν πύλη τῆς πόλης, ἔβγαζαν ἕναν νεκρό, τὸν μονάκριβο γιὸ μιᾶς μάνας, ποὺ μάλιστα ἦταν χήρα. Κόσμος πολὺς ἀπὸ τὴν πόλη τὴ συνόδευε. ῞Οταν εἶδε τὴ χήρα ὁ Κύριος, τὴ σπλαχνίστηκε καὶ τῆς εἶπε· «Μὴν κλαῖς». ῎Επειτα προχώρησε, ἀκούμπησε τὴ σορό, καὶ ἀφοῦ στὸ μεταξὺ αὐτοὶ ποὺ βαστοῦσαν τὸ φέρετρο σταμάτησαν, εἶπε· «Νεαρέ, σὲ διατάζω νὰ σηκω-θεῖς». ῾Ο νεκρὸς ἀνακάθισε κι ἄρχισε νὰ μιλάει. ῾Ο ᾿Ιησοῦς τότε τὸν παρέδωσε στὴ μητέρα του. ῞Ολους τοὺς κυρίεψε δέος καὶ δόξαζαν τὸν Θεό· «Μεγάλος προφήτης», ἔλεγαν, «ἐμφανίστηκε ἀνάμεσά μας!» καί· «῾Ο Θεὸς ἦρθε νὰ σώσει τὸν λαό του!»

ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

Ὁμιλία Ἁγίου Κυπριανοῦ Καρθαγένης
(+258 μ.Χ.),

«De Mortalitate», (P.L. 4, 58 3-602)                  
    Δέν πρέπει νά θλιβώμεθα, ἀγαπητοί χριστιανοί ἀπό τήν ἐκδημία τῶν ἀδελφῶν  μας πρός τόν Θεό, ἀφοῦ γνωρίζομε καλά ὅτι δένἔχουν χαθῆ, ἀλλ᾿ ὅτι ἁπλῶς προηγοῦνται ἀπό ἐμᾶς. Ξέρομε πράγματι ὅτι δέν μᾶς ἐγκαταλείπουν παρά γιά νά προπορευθοῦν, ὅπως κάνουν συχνά οἱ ταξιδιῶτες καί οἱ ναυτικοί. Μποροῦμε νά λυπούμεθα, χωρίς ὅμως νά θρηνοῦμε τήν ἀπώλειά τους.

            Ὁ ἀπόστολος Παῦλος, μέμφεται κάθε ἄνθρωπο πού δοκιμάζει 
θλίψι μέ τόν θάνατο τῶν δικῶν του, τόν ἐπιπλήττει καί μάλιστα τόν κατηγορεῖ: «Οὐ θέλομεν δέ ὑμᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί, περί τῶν κεκοιμημένων, ἵνα μή λυπῆσθε καθώς καί οἱ λοιποί οἱ μή ἔχοντες ἐλπίδα. εἴγάρ πιστεύομεν ὅτι Ἰησοῦς ἀπέθανε καί ἀνέστη, οὔτω καί ὁ Θεός τούς κοιμηθέντας διά τοῦ Ἰησοῦ ἄξει (θά φέρη) σύν αὐτῷ» (Α' Θεσσ., δ' 13-14). Πράγμα πού σημαίνει ὅτι αὐτοί πού θλίβονται γιά τόν θάνατο τῶν δικῶν τους, εἶναι πράγματι αὐτοί πού δέν ἔχουν ἐλπίδα.

            Ἑπομένως, ἐμεῖς πού ζοῦμε μέ τήν ἐλπίδα καί πιστεύομε στόν Θεό, ἐμεῖς πού  ἔχομε τήν πεποίθησι ὅτι ὁ Χριστός ὑπέφερε γιά ἐμᾶςκαί ἀνέστη, πού ἔχομε ἀναγεννηθῇ δι' Αὐτοῦ καί ἐν Αὐτῷ, γιατί θλιβόμεθα τόσο μέ τήν ἐκδημία τῶν δικῶν μας, σάν νά ἦσαν χαμένοι διάπαντός, ἀφοῦ ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὁ Κύριός μας, μᾶς ἐνισχύει μέ αὐτούς τούς λόγους: «Ἐγώ εἰμι ἡ ἀνάστασις καί ἡ ζωή· ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ,κἄν ἀποθάνῃ, ζήσεται· καί πᾶς ὁ ζῶν καί πιστεύων εἰς ἐμέ οὐ μή ἀποθάνῃ εἰς τόν αἰῶνα» (Ἰω. ια΄, 25-26).         Ἐάν, λοιπόν, πιστεύομε στόνἸησοῦ Χριστό, ἐάν ἔχομε ἐμπιστοσύνη στούς λόγους καί στίς ὑποσχέσεις Του, δέν θά πεθάνομε ποτέ.

            Ἄς μήν λησμονοῦμε ὅτι ὁ θάνατος δέν εἶναι μία τελική ἔξοδος, ἀλλά ἕνα πέρασμα, μιά πρόσκαιρη πορεία πρός τήν αἰωνιότητα. Ποιός δέν θά βιαζόταν νά φθάση σέ μία ζωή καλύτερη; Ποιός δέν θά ἦταν ἀνυπόμονος νά ἀλλάξη μορφή, νά μεταμορφωθῆ κατ᾿ εἰκόνα Χριστοῦ καί νά πλησιάση τό ταχύτερον στήν οὐράνια εὐγένεια καί δόξα, ὅπως τό  κηρύσσει ὁ ἀπ. Παῦλος: «Ἡμῶν γάρ τό πολίτευμα ἐνοὐρανοῖς ὑπάρχει, ἐξ οὗ καί σωτῆρα ἀπεκδεχόμεθα  Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, ὅς μετασχηματίσει τό σῶμα τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν εἰς  τό γενέσθαι αὐτό σύμμορφον τῷ σώματι τῆς δόξης Αὐτοῦ» (Φιλ. γ΄, 20).

     Ὅπως μαρτυρεῖ τό βιβλίο τῆς Γενέσεως, ὁ Ἐνώχ ἁρπάχθηκε ἀπό τήν ζωή,  αὐτός πού εἶχε τήν εὔνοια τοῦ Θεοῦ: «Εὐηρέστησεν Ἐνώχτῷ Θεῷ, καί οὐχ εὑρίσκετο, ὅτι μετέθηκεν αὐτόν ὁ Θεός» (Γεν. ε΄, 24).  Διά μέσου τοῦ Σολομῶντος, τό ἅγιον Πνεῦμα μᾶς διδάσκει ὁμοίως ὅτι,αὐτοί πού  εὐαρεστοῦν στόν Θεό, καλοῦνται πρόωρα ἀπό τήν ζωή καί ἐλευθερώνονται  γρηγορώτερα ἀπό τόν κόσμο· ἀπό φόβο μήπως, ἡπολύ μεγάλη παραμονή στήν γῆ, συμβῆ νά τούς φθείρη: «Ἡρπάγη, μή κακία ἀλλάξῃ σύνεσιν αὐτοῦ. Ἀρεστή γάρ ἦν Κυρίῳ ἡ ψυχήαὐτοῦ·  διά τοῦτο ἔσπευσεν ἐκ μέσου πονηρίας» (Σοφ. Σολ. ιδ΄, 11-14)

            Εὑρίσκομε ἀκόμη μέσα στούς Ψαλμούς τό παράδειγμα τοῦ Δαυίδ, μιᾶς ψυχῆς ἀφοσιωμένης στόν Θεό μέ τήν πίστι τήν πνευματική, πού σπεύδει μέ βιασύνη πρός τόν Κύριο: «Ὡς ἀγαπητά τά σκηνώματά Σου, Κύριε τῶν δυνάμεων. Ἐπιποθεῖ καί ἐκλείπει ἡ ψυχή μου εἰςτάς αὐλάς τοῦ Κυρίου» (Ψαλμ. πγ΄, 2).

   Εἶναι ἴδιον ἐκείνου πού ὁ κόσμος γοητεύει, πού ἀφήνεται νά πλανηθῆ ἀπό τά ἀπατηλά θέλγητρα τοῦ κόσμου, νά ἐπιθυμῆ νά παραμείνη ἐπί μακρόν στήν ζωή.  Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης, ὅμως, μᾶς ὑποχρεώνει ζωηρά νά μή προσηλωνόμεθα στόν  κόσμο,ὑπακούοντες στίς σαρκικές ἐπιθυμίες μας, καί μᾶς παροτρύνει μέ αὐτούς τούς λόγους: «Μή ἀγαπᾶτε τόν κόσμον μηδέ τά ἐν τῷ κόσμῳ·ἐάν τις ἀγαπᾷ τόν κόσμον, οὐκ ἔστιν ἡ ἀγάπη τοῦ Πατρός ἐν αὐτῷ· ὅτι πᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ, ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶνὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου, οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ Πατρός, ἀλλ᾿ ἐκ τοῦ κόσμου ἐστί. Καί ὁ κόσμος παράγεται (παρέρχεται) καί ἡἐπιθυμία αὐτοῦ· ὁ δέ ποιῶν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ μένει εἰς τόν αἰῶνα» (Α΄ Ἰω. β΄, 15-17).

    Ἄς εἴμεθα μᾶλλον ἕτοιμοι νά ὑπακούσωμε στίς βουλές τοῦ Θεοῦ, ἱσχυροί μέ  μιά ψυχή εὐθεῖα καί εἰλικρινῆ, μέ μιά πίστι ἀκλόνητηκαί ἕνα θάρρος σταθερό, καί ἄς μή θλιβώμεθα ἀπό τόν θάνατο αὐτῶν πού μᾶς εἶναι ἀγαπητοί. ὅταν σημάνη ἡ  ὥρα, νά καλέση καί ἐμᾶςὁ Θεός, ἄς βαδίσωμε πρός Αὐτόν χωρίς δισταγμό, χωρίς βαρυθυμία.

            Ἄν οἱ δοῦλοι τοῦ Θεοῦ ὤφειλαν, σέ κάθε ἐποχή, νά συμμορφώνονται μέ αὐτόν τόν κανόνα, ἡ τήρησίς του τώρα ἔχει γίνει μίαἀναγκαιότητα. Ὁ κόσμος, πράγματι, ἐπιταχύνει τόν ὄλεθρό του καί βρίσκεται πολιορκημένος ἀπό πλῆθος συμφορῶν πού τόν φθείρουν,εἰς τρόπον ὥστε ἐμεῖς πού ἔχομε συνείδησι τῶν κακῶν, πού τόν ἔχουν ἤδη προσβάλλει σφοδρῶς καί πού γνωρίζομε ὅτι γεγονότα ἀκόμηβαρύτερα τόν ἀπειλοῦν, συμπεραίνομε χωρίς κόπο ὅτι, τό μεγαλύτερο συμφέρον γιά ἐμᾶς τούς Χριστιανούς εἶναι νά ἀποσυρθοῦμε, τόγρηγορώτερον, ἀπό τήν γῆ ἐδῶ.

     Καί δέν πρέπει, ἀγαπητοί ἀδελφοί μου, νά λησμονοῦμε ὅτι, ἔχομε ἤδη ἀποχωρισθῆ  ἀπό τόν κόσμο καί ζοῦμε ἐδῶ κάτω «ὡςπάροικοι καί παρεπίδημοι» – σάν ξένοι καί περαστικοί – (Α΄ Πέτρ. β΄, 11), σάν ταξιδιῶτες. Εὐλογημένη ἡ ἡμέρα, πού ἔχει ὁρίσει στόν καθένατήν πραγματική του κατοικία καί πού, ἀφοῦ μᾶς ἀποσπάσει ἀπό αὐτόν τόν κόσμο καί μᾶς ἀπαλλάξει ἀπό τά δεσμά του,                   μᾶς μεταφέρει στόν Παράδεισο καί στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.        Τί γλυκύτητα νά πεθαίνης χωρίς φόβο! Τί μακαριότητα βαθειά καί ἀτελείωτη, νά ζῆςμέσα στήν αἰωνιότητα!

            Ποιός εἶναι αὐτός πού δέν θά ἔσπευδε νά ξαναφθάση στήν πατρίδα του, μετά ἀπό ἕνα διάστημα παραμονῆς στήν ξενιτειά; Πατρίδα μας εἶναι ὁ παράδεισος καί ᾿ἐξ ἀρχῆς εἴχαμε τούς Πατριάρχες γιά πατέρες. Γιατί, λοιπόν, δέν σπεύδομε ν᾿ ἀντικρύσωμε τήν πατρίδα μας;

   Ἐκεῖ εὑρίσκεται ὁ ἔνδοξος χορός τῶν Ἀποστόλων, ἡ ζωογόνος πληθύς τῶν Προφητῶν, ἡ ἀναρίθμητη στρατιά τῶν Μαρτύρων, στεφανωμένων γιά τά κατορθώματά τους ἐνάντια στόν ἐχθρό καί τόν πόνο, ἀπολαμβάνοντες ἐκεῖ τόν θρίαμβό των. Ἐκεῖ ἀκτινοβολοῦν οἱπαρθένοι, πού ὑπεδούλωσαν μέ ἀξιέπαινες προσπάθειες τήν φιληδονία τῆς σαρκός. Ἐκεῖ, τέλος, ἀνταμοίβονται οἱ ἄνθρωποι πούἐπέδειξαν εὐσπλαχνία καί οἶκτο, πού πολλαπλασίασαν τίς ἐλεήμονες πράξεις τους συντρέχοντες, σάν βοηθοί, στίς ἀνάγκες τῶν πτωχῶνκαί, πιστοί στά παραγγέλματα τοῦ Κυρίου, κατάφεραν νά ἀνυψωθοῦν ἀπό τά γήινα ἀγαθά στούς θησαυρούς τούς οὐράνιους.

   Ἄς βιαστοῦμε λοιπόν, νά τούς συναντήσωμε καί νά παρουσιασθοῦμε ἐνώπιον τοῦ  Κυρίου, καί ὁ Χριστός μας ἄς διαγνώση τόν πόθοτῆς πίστεως καί τῆς ψυχῆς μας· Αὐτός, ὁ Ὁποῖος ἀπονέμει τήν ὕψιστη ἀνταμοιβή τῆς δόξης Του σέ αὐτούς, πού τόν ἔχουν ποθήσει μέ τήνπιό μεγάλη θέρμη τῆς καρδιᾶς τους.

ΠΗΓΗ

ΟΥΡΑΝΟΔΡΟΜΟΣ ΚΛΙΜΑΞ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΣΙΝΑΪΤΟΥ: Περὶ καταλαλιᾶς

 

ΛΟΓΟΣ ΔΕΚΑΤΟΣ

Περὶ καταλαλιᾶς

ΚΑΝΕΙΣ ΑΠΟ ὅσους σκέπτονται ὀρθὰ δὲν θὰ ἔχη, νομίζω, ἀντίρρησι ὅτι ἡ καταλαλιὰ γεννᾶται ἀπὸ τὸ μίσος καὶ τὴν μνησικακία. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τὴν ἐτοποθετήσαμε στὴν σειρά της μετὰ τοὺς προγόνους της. Καταλαλιὰ σημαίνει γέννημα τοῦ μίσους, ἀσθένεια λεπτή, ἀλλὰ καὶ παχειά· παχειὰ βδέλλα, κρυμμένη καὶ ἀφανής, ποὺ ἀπορροφᾶ καὶ ἐξαφανίζει τὸ αἷμα τῆς ἀγάπης. Σημαίνει ὑπόκρισις ἀγάπης, αἰτία τῆς ἀκαθαρσίας, αἰτία τοῦ βάρους τῆς καρδιᾶς, ἐξαφάνισις τῆς ἁγνότητος.

2. Ὑπάρχουν κόρες ποὺ διαπράττουν αἴσχη, χωρὶς νὰ κοκκινίζουν. Ὑπάρχουν καὶ ἄλλες οἱ ὁποῖες φαίνονται ντροπαλές, καὶ ὅμως διαπράττουν, κρυφά, χειρότερα αἴσχη ἀπὸ τὶς προηγούμενες. Κάτι παρόμοιο παρατηροῦμε καὶ στὰ πάθη τῆς ἀτιμίας. Τέτοιες κόρες εἶναι ἡ ὑποκρισία, ἡ πονηρία, ἡ λύπη, ἡ μνησικακία, ἡ ἐσωτερικὴ καταλαλιὰ τῆς καρδιᾶς. Ἄλλη ἐντύπωσι δημιουργοῦν ἐξωτερικὰ καὶ ἄλλος εἶναι ὁ στόχος τους.

3. Ἄκουσα μερικοὺς νὰ καταλαλοῦν καὶ τοὺς ἐπέπληξα. Καὶ γιὰ νὰ δικαιολογηθοῦν οἱ ἐργάτες αὐτοὶ τοῦ κακοῦ μου ἀπήντησαν ὅτι τὸ ἔκαναν ἀπὸ ἀγάπη καὶ ἐνδιαφέρον πρὸς αὐτὸν ποὺ κατέκριναν. Ἐγὼ τότε τοὺς εἶπα νὰ τὴν ἀφήσουν αὐτοῦ τοῦ εἴδους τὴν ἀγάπη, γιὰ νὰ μὴ διαψευσθῇ ἐκεῖνος ποὺ εἶπε: «Τὸν καταλαλοῦντα λάθρα τὸν πλησίον αὐτοῦ, τοῦτον ἐξεδίωκον» (Ψαλμ. ρ´ 5). Ἐὰν ἰσχυρίζεσαι ὅτι ἀγαπᾶς τὸν ἄλλον, ἂς προσεύχεσαι μυστικὰ γι᾿ αὐτὸν καὶ ἂς μὴ τὸν κακολογῆς. Διότι αὐτὸς ὁ τρόπος τῆς ἀγάπης εἶναι εὐπρόσδεκτος ἀπὸ τὸν Κύριον.

4. Ἐπὶ πλέον ἂς μὴ λησμονῆς καὶ τοῦτο, καὶ ἔτσι ὁπωσδήποτε θὰ συνέλθης καὶ θὰ παύσης νὰ κρίνης αὐτὸν ποὺ ἔσφαλε: Ὁ Ἰούδας ἀνῆκε στὴν χορεία τῶν μαθητῶν, ἐνῷ ὁ λῃστὴς στὴν χορεία τῶν φονέων. Καὶ εἶναι ἄξιο θαυμασμοῦ πῶς μέσα σὲ μία στιγμὴ ὁ ἕνας ἐπῆρε τὴν θέσι τοῦ ἄλλου!

5. Ὅποιος θέλει νὰ νικήσῃ τὸ πνεῦμα τῆς καταλαλιᾶς, ἂς ἐπιρρίπτῃ τὴν κατηγορία ὄχι στὸν ἄνθρωπο ποὺ ἁμάρτησε, ἀλλὰ στὸν δαίμονα ποὺ τὸν ἔσπρωξε στὴν ἁμαρτία. Διότι κανεὶς δὲν θέλει νὰ ἁμαρτήσῃ στὸν Θεόν, μολονότι ὅλοι αὐτοπροαίρετα ἁμαρτάνομε.

6. Εἶδα ἄνθρωπο ποὺ φανερὰ ἁμάρτησε, ἀλλὰ μυστικὰ μετενόησε. Καὶ αὐτὸν ποὺ ἐγὼ τὸν κατέκρινα ὡς ἀνήθικο, ὁ Θεὸς τὸν ἐθεωροῦσε ἁγνό, διότι μὲ τὴν μετάνοιά του Τὸν εἶχε πλήρως ἐξευμενίσει.

7. Αὐτὸν ποὺ σοῦ κατακρίνει τὸν πλησίον, ποτὲ μὴ τὸν σεβασθῆς, ἀλλὰ μᾶλλον νὰ τοῦ εἰπῆς: «Σταμάτησε, ἀδελφέ. Ἐγὼ καθημερινῶς σφάλλω σὲ χειρότερα, καὶ πῶς μπορῶ νὰ κατακρίνω τὸν ἄλλον»; Ἔτσι θὰ ἔχης δυὸ ὀφέλη, μὲ ἕνα φάρμακο θὰ θεραπεύσης καὶ τὸν ἑαυτό σου καὶ τὸν πλησίον.

8. Μία ὁδός, καὶ μάλιστα ἀπὸ τὶς σύντομες ποὺ ὁδηγοῦν στὴν ἄφεσι τῶν πταισμάτων, εἶναι τὸ νὰ μὴ κρίνωμε, ἐφ᾿ ὅσον εἶναι ἀληθινὸς ὁ λόγος τοῦ Κυρίου «μὴ κρίνετε, καὶ οὐ μὴ κριθῆτε» (Λουκ. στ´ 37). Ὅπως δὲν συμβιβάζεται ἡ φωτιὰ μὲ τὸ νερό, ἔτσι καὶ ἡ κατάκρισις μὲ ἐκεῖνον ποὺ ἀγαπᾶ τὴν μετάνοια.

9. Ἀκόμη καὶ τὴν ὥρα τοῦ θανάτου του, ἂν ἰδῆς κάποιον νὰ ἁμαρτάνη, μήτε τότε νὰ τὸν κατακρίνης. Διότι ἡ ἀπόφασις τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄγνωστη στοὺς ἀνθρώπους. Μερικοὶ ἔπεσαν φανερὰ σὲ μεγάλα ἁμαρτήματα, κρυφὰ ὅμως ἔπραξαν πολὺ μεγαλύτερα καλά. Ἔτσι ἐξαπατήθηκαν οἱ φιλοκατήγοροι, καὶ ἐκεῖνο ποὺ ἐκρατοῦσαν στὰ χέρια τους ἦταν καπνὸς καὶ ὄχι ἥλιος.

10. Ἂς μὲ ἀκούσετε, ἂς μὲ ἀκούσετε ὅλοι ἐσεῖς οἱ κακοὶ κριταὶ τῶν ξένων ἁμαρτιῶν. Ἐὰν εἶναι ἀλήθεια, ὅπως καὶ πράγματι εἶναι, ὅτι «ἐν ᾧ κρίματι κρίνετε, κριθήσεσθε» (Ματθ. ζ´ 2), τότε ἂς εἶσθε βέβαιοι, ὅτι γιὰ ὅσα ἁμαρτήματα κατηγορήσαμε τὸν πλησίον εἴτε ψυχικὰ εἴτε σωματικά, θὰ περιπέσωμε σ᾿ αὐτά. Καὶ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ γίνῃ διαφορετικά.

11. Ὅσοι εἶναι αὐστηροὶ καὶ σχολαστικοὶ κριταὶ τῶν σφαλμάτων τοῦ ἄλλου, νικῶνται ἀπὸ αὐτὸ τὸ πάθος, ἐπειδὴ δὲν ἀπέκτησαν ἀκόμη γιὰ τὰ ἰδικά τους ἁμαρτήματα ὁλοκληρωτικὴ φροντίδα (γνῶσι) καὶ μνήμη. Διότι ὅποιος ἀφαιρέση «τὸ περικάλυμμα τῆς φιλαυτίας» καὶ ἰδῆ μὲ ἀκρίβεια τὰ ἰδικά του κακά, γιὰ τίποτε ἄλλο δὲν θὰ φροντίση πλέον στὴν ζωή του, ἀναλογιζόμενος ὅτι ὁ χρόνος τῆς ζωῆς του δὲν τοῦ ἐπαρκεῖ γιὰ νὰ πενθήση τὶς ἰδικὲς τοῦ ἁμαρτίες, ἔστω καὶ ἂν θὰ ἐζοῦσε ἑκατὸ ἔτη, καὶ ἂν θὰ ἔβλεπε ὁλόκληρο τὸν Ἰορδάνη ποταμὸ νὰ βγαίνη ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμούς του ὡς δάκρυ.

12. Περιεργάσθηκα καλὰ τὴν κατάστασι τοῦ πένθους καὶ δὲν εὑρῆκα σ᾿ αὐτὴν ἴχνος καταλαλιᾶς ἢ κατακρίσεως.

13. Οἱ δαίμονες μᾶς σπρώχνουν πιεστικὰ ἢ στὸ νὰ ἁμαρτήσωμε ἤ, ἂν δὲν ἁμαρτήσωμε, στὸ νὰ κατακρίνωμε ὅσους ἁμάρτησαν, ὥστε μὲ τὸ δεύτερο νὰ μολύνουν οἱ κακοῦργοι τὸ πρῶτο. Ἂς γνωρίζης ὅτι γνώρισμα τῶν μνησικάκων καὶ φθονερῶν ἀνθρώπων εἶναι καὶ τοῦτο: Τὶς διδασκαλίες, τὰ πράγματα ἢ τὰ κατορθώματα τοῦ ἄλλου τὰ κατηγοροῦν καὶ τὰ διαβάλλουν μὲ εὐχαρίστησι καὶ εὐκολία, (νικημένοι καὶ) καταποντισμένοι ἄθλια ἀπὸ τὸ πνεῦμα τοῦ μίσους.

14. Εἶδα μερικοὺς οἱ ὁποῖοι μυστικὰ καὶ κρυφὰ διαπράττουν σοβαρώτατα ἁμαρτήματα, καὶ στηριζόμενοι στὴν ὑποκριτικὴ καθαρότητά τους, ἐπιτιμοῦν μὲ αὐστηρότητα αὐτοὺς ποὺ ὑποπίπτουν σὲ μερικὰ μικρὰ σφάλματα, τὰ ὁποῖα καὶ φανερώνουν.

15. Ἡ κρίσις εἶναι ἀναιδὴς ἁρπαγὴ τοῦ δικαιώματος τοῦ Θεοῦ, ἐνῷ ἡ κατάκρισις ὄλεθρος τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ὁ ὁποῖος κατακρίνει.

16. Ὅπως ἡ «οἴησις» καὶ χωρὶς νὰ ὑπάρχη ἄλλο πάθος, μπορεῖ νὰ καταστρέψῃ τὸν ἄνθρωπο, ἔτσι καὶ ἡ κατάκρισις, ἐὰν καὶ μόνη ὑπάρχη μέσα μας, μπορεῖ νὰ μᾶς καταστρέψῃ ὁλοσχερῶς, ἀφοῦ ἄλλωστε καὶ ὁ Φαρισαῖος ἐκεῖνος τῆς παραβολῆς ἐξ αἰτίας αὐτῆς κατεδικάσθη.

17. Ὁ καλὸς «ραγολόγος» τρώγει τὶς ὥριμες ρῶγες τῶν σταφυλιῶν καὶ δὲν πειράζει καθόλου τὶς ἄγουρες. Παρόμοια ὁ καλόγνωμος καὶ συνετὸς ἄνθρωπος, ὅσες ἀρετὲς βλέπει στοὺς ἄλλους τὶς σημειώνει μὲ ἐπιμέλεια, ἐνῷ ὁ ἀνόητος ἀναζητεῖ τὰ ἐλαττώματα καὶ τὶς κατηγορίες. Γι᾿ αὐτὸν μάλιστα ἔχει λεχθῆ: «Ἐξηρεύνησαν ἀνομίαν, ἐξέλιπον ἐξερευνῶντες ἐξερευνήσεις» (Ψαλμ. ξγ´ 7).

18. Μὴ κατακρίνης καὶ ὅταν ἀκόμη βλέπης κάτι μὲ τοὺς ἴδιους τοὺς ὀφθαλμούς σου, διότι καὶ αὐτοὶ πολλὲς φορὲς ἐξαπατῶνται.

Βαθμὶς δεκάτη! Ὅποιος τὴν κατέκτησε εἶναι ἐργάτης τῆς ἀγάπης ἢ τοῦ πένθους.

ΘΛΙΨΕΙΣ (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ)

 Τις δοκιμασίες και τις θλίψεις, που έρχονται και παρέρχονται και ξεχνιούνται, μην τις αντιμετωπίζης με άλογη απελπισία. Ο χρόνος φέρνει τη λήθη και η λήθη την παρηγοριά και τη θεραπεία κάθε κακού. Όλα είναι περαστικά και φευγαλέα, η ευτυχία και η δυστυχία, η χαρά και η λύπη, η ηδονή και ο πόνος, η ζωή και ο θάνατος. Τα μόνα μόνιμα και αμετάβλητα είναι η αιώνια ζωή και η αιώνια κόλασις. Αυτό μην το ξεχνάς ποτέ.

Ακόμη κι αν αμάρτησες τόσο όσο κανείς άλλος άνθρωπος πάνω στη γη, πάλι μην απελπίζεσαι. Δεν υπάρχει αμάρτημα ικανό να νικήση την ευσπλαχνία του Θεού. Όλα τα αμαρτήματα όλων των ανθρώπων μαζί δεν μπορούν να συγκριθούν με την άβυσσο του θείου ελέους. Η ευσπλαχνία του Θεού μας σώζει δωρεάν.

Όσο αμαρτωλός κι αν είσαι στρέψε το βλέμμα σου στον Κύριο, «τον δι’ ημάς τους ανθρώπους και δια την ημετέραν σωτηρίαν κατελθόντα εκ των ουρανών», και θα σωθής κι εσύ όπως σώθηκαν χιλιάδες αμαρτωλών μέσα στους αιώνες. Μόνο σταμάτησε την αμαρτία, μετανόησε βαθιά και ειλικρινά, εξομολογήσου στον πνευματικό και ξεκίνα μια νέα εν Χριστώ ζωή. Ο ψαλμωδός σου δείχνει τον δρόμο: «Την αμαρτίαν μου εγνώρισα και την ανομίαν μου ουκ εκάλυψα. Είπα· εξαγορεύσω κατ’ εμού την ανομίαν μου τω Κυρίω· και συ αφήκας την ασέβειαν της καρδίας μου» (Ψαλμ. 31. 5).

Μην αγανακτής που τα πράγματα δεν έρχονται πάντοτε όπως τα θέλεις εσύ στη ζωή σου. Δεν είναι δυνατόν, αλλά και συμφέρον σου δεν είναι, να γίνωνται όλα κατά τη σκέψι σου, κατά την επιθυμία σου, κατά το θέλημά σου. Η σκέψις σου πολύ συχνά είναι πλανεμένη, η επιθυμία σου εμπαθής, το θέλημά σου ολότελα εγωιστικό. Και ο παντογνώστης Θεός φυσικά το γνωρίζει αυτό, έστω κι αν εσύ δεν το συνειδητοποιής. Γι’ αυτό και δεν επιτρέπει να εκπληρώνονται πάντα οι επιθυμίες σου, για να μη βλαφθή η ψυχή σου, ο πιο πολύτιμος θησαυρός που διαθέτεις. «Τί γαρ ωφελείται άνθρωπος εάν τον κόσμον όλον κερδήση, την δε ψυχήν αυτού ζημιωθή;» (Ματθ. 16. 26). Άφησε λοιπόν τον εαυτό σου στα χέρια του Θεού, εγκατάλειψέ τον στην πανάγαθη βούλησί Του. Έγινε κάτι όπως το ήθελες; Ευχαρίστησέ Τον. Δεν έγινε; Δόξασέ Τον. Τίποτε δεν σου είναι αναγκαίο, εφ’ όσον δεν σου το δίνει ο Θεός. Τίποτε, εκτός από ένα: να μην αποξενωθής από Εκείνον και τη χάρι Του. Γι΄ αυτό «επίρριψον επί Κύριον την μέριμνάν σου, και αυτός σε διαθρέψει· ου δώσει εις τον αιώνα σάλον τω δικαίω» (Ψαλμ. 54. 23).

Για τρεις λόγους κυρίως ο πανάγαθος Θεός δεν εκπληρώνει τις επιθυμίες μας και παραχωρεί τις δοκιμασίες στη ζωή μας. Πρώτον, για να συναισθανθούμε την αδυναμία μας, ν’ αποδεσμευθούμε από την αυτάρκεια και την εγωιστική αυτοπεποίθησή μας, και να αναθέσουμε με ταπείνωσι κάθε ελπίδα μας σ’ Εκείνον. Δεύτερον, για να μας ασκήση στην καρτερία και την υπομονή, που φέρνει πολύ πνευματικό καρπό στην ψυχή, καθώς μας βεβαιώνει παρηγορητικά και ο απόστολος: «Πάσαν χαράν ηγήσασθε, αδελφοί μου, όταν πειρασμοίς περιπέσητε ποικίλοις, γινώσκοντες ότι το δοκίμιον υμών της πίστεως κατεργάζεται υπομονήν· η δε υπομονή έργον τέλειον εχέτω, ίνα ήτε τέλειοι και ολόκληροι, εν μηδενί λειπόμενοι» (Ιακ. 1. 2-4). Και τρίτον, σαν πάνσοφος και αλάθητος γιατρός ο Κύριος, ανατρέπει συχνά τις επιθυμίες μας και παραχωρεί πικρίες και χτυπήματα για ν’ απομακρύνη τον νου και την καρδιά μας από τη λατρεία των υλικών πραγμάτων, από την αιχμαλωσία της γης, και να μας ωθήση στην αναζήτησι του ουρανού και των αιωνίων αγαθών. «Το γαρ παραυτίκα ελαφρόν της θλίψεως ημών καθ’ υπερβολήν εις υπερβολήν αιώνιον βάρος δόξης κατεργάζεται ημίν, μη σκοπούντων ημών τα βλεπόμενα, αλλά τα μη βλεπόμενα· τα γαρ βλεπόμενα πρόσκαιρα, τα δε μη βλεπόμενα αιώνια» (Β’ Κορ. 4. 17-18).

Όσες θλίψεις υπομείνης με ευγνωμοσύνη και δοξολογία προς τον Θεό, που κατεργάζεται μ’ αυτό τον τρόπο την ψυχή σου, τόσες άρρητες παρηγοριές θα λαβής απ’ Αυτόν, καθώς βεβαιώνει και ο προφήτης: «Κύριε, κατά το πλήθος των οδυνών μου εν τη καρδία μου αι παρακλήσεις σου εύφραναν την ψυχήν μου» (Ψαλμ. 93. 19).

«Εν τω κόσμω θλίψιν έξετε· αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον» (Ιω. 16. 33). Ο Κύριος επιβεβαιώνει, προειδοποιεί και ενθαρρύνει. Θέτει το πρόβλημα. Δίνει και τη λύσι. Οι θλίψεις αναπόφευκτες. Αλλά και η νίκη του πιστού, του πιστού που γνωρίζει καλά πως «δια πολλών θλίψεων δει εισελθείν εις την βασιλείαν του Θεού» (Πραξ. 14. 22), θα είναι ένδοξη και περίτρανη, σαν τη νίκη του Κυρίου μας, που «εξήλθε νικών και ίνα νικήση» (Αποκ. 6. 2).

«Πολλαί αι θλίψεις των δικαίων και εκ πασών αυτών ρύσεται αυτούς ο Κύριος» (Ψαλμ. 33. 20). Απορείς: Γιατί οι δίκαιοι ζουν συνήθως μέσα σε θλίψεις και δοκιμασίες, ενώ οι αμαρτωλοί και άδικοι μέσα στην άνεσι, τον πλούτο, τη δόξα, την ευμάρεια; Μη θαυμάζης; «Ον γαρ αγαπά Κύριος παιδεύει, μαστιγεί δε πάντα υιόν ον παραδέχεται» (Παροιμ. 3. 12). Όχι βέβαια για τιμωρία, «αλλ’ εις νουθέτησιν μαστιγοί Κύριος τους εγγίζοντας αυτώ» (Ιουδίθ 8. 27). Δυστυχείς και θλίβεσαι και πειράζεσαι; Χαίρε, γιατί ο Κύριος ασχολείται μαζί σου, είναι δίπλα σου. Ευτυχείς και πλουτείς και δοξάζεσαι; Πρόσεξε μήπως απομακρυνθής από τον Κύριο και μείνης μόνος σου, πλούσιος σε επίγεια αλλά φτωχός σε ουράνια αγαθά. Φτωχός στη ζωή, φτωχός και στον θάνατο: «Μη φοβού, όταν πλουτήση άνθρωπος ή όταν πληθυνθή η δόξα του οίκου αυτού· ότι ουκ εν τω αποθνήσκειν αυτόν λήψεται τα πάντα, ουδέ συγκαταβήσεται αυτώ η δόξα αυτού» (Ψαλμ. 48. 17-19).

Όλοι οι άγιοι πέρασαν τη ζωή τους μέσα στον πόνο και τη θλίψι, στη στέρησι και την ασθένεια, στους διωγμούς και τα βάσανα. Κι εσύ; Θέλεις να ζήσης χωρίς αυτά τα ψυχοσωτήρια δώρα; Θέλεις λοιπόν ν’ αποκοπής από τον χορό των εκλεκτών του Θεού;… Μη γένοιτο! Παρηγορήσου όμως με τη σκέψι ότι ο Κύριος δεν θα παραχωρήση ποτέ να σε βρη πειρασμός που να ξεπερνά την αντοχή σου, πνευματική ή σωματική. «Πιστός ο Θεός, ος ουκ εάσει υμάς πειρασθήναι υπέρ ο δύνασθε, αλλά ποιήσει συν τω πειρασμώ και την έκβασιν του δύνασθαι υμάς υπενεγκείν» (Α’ Κορ. 10. 13), διαβεβαιώνει ο απόστολος. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει θλίψις χωρίς τέλος, δεν υπάρχει δάκρυ που να μη στεφανωθή με τη χαρά. «Το εσπέρας αυλισθήσεται κλαυθμός και εις το πρωΐ αγαλλίασις» (Ψαλμ. 29. 6).

Οι Άγιοι Πάντες «εμπαιγμών και μαστίγων πείραν έλαβον, έτι δε δεσμών και φυλακής· ελιθάσθησαν, επρίσθησαν, επειράσθησαν, εν φόνω μαχαίρας απέθανον, περιήλθον εν μηλωταίς, εν αιγείοις δέρμασιν, υστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ων ουκ ην άξιος ο κόσμος» (Εβρ. 11. 36-38), «οδοιπορίαις πολλάκις, κινδύνοις ποταμών, κινδύνοις ληστών, κινδύνοις εκ γένους, κινδύνοις εξ εθνών, κινδύνοις εν πόλει, κινδύνοις εν ερημία, κινδύνοις εν θαλάσση, κινδύνοις εν ψευδαδέλφοις· εν κόπω και μόχθω, εν αγρυπνίαις πολλάκις, εν λιμώ και δίψει, εν νηστείαις πολλάκις, εν ψύχει και γυμνότητι» (Β’ Κορ. 11. 26-27). Και όμως, ολ’ αυτά τα υπέμειναν και τ’ αντιμετώπισαν «εν αγνότητι, εν γνώσει, εν μακροθυμία, εν χρηστότητι, εν Πνεύματι Αγίω» (Β’ Κορ. 6. 6). Ενώ εσύ, με το παραμικρό συγχύζεσαι, απογοητεύεσαι, οργίζεσαι, ολιγοπιστείς. Εκείνοι, αν και άγιοι και ευάρεστοι στον Θεό, τα υπέμειναν όλα αγόγγυστα. Εσύ, που κάθε μέρα αμαρτάνεις και θλίβεις τον Θεό, δυσαρεστείσαι και με την πιο μικρή δυσκολία. Διωγμένοι, βασανισμένοι, εξευτελισμένοι οι άγιοι, «επορεύοντο χαίροντες… ότι υπέρ του ονόματος αυτού (του Ιησού) κατηξιώθησαν ατιμασθήναι» (Πραξ. 5. 41). Εσύ, αναπαυμένος στην ευμάρειά σου, λυπάσαι και απελπίζεσαι και με την πιο ασήμαντη παιδαγωγική δοκιμασία του Θεού. Αλήθεια, πόσο μακριά Του είσαι! Δεν έχεις φόβο Θεού, γι’ αυτό σε κυριεύει ο φόβος των δοκιμασιών. Δεν πενθείς για τις αμαρτίες σου, γι’ αυτό είσαι λιπόψυχος. Δεν έχεις «καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην» (Ψαλμ. 50. 19), γι’ αυτό δεν είσαι ανδρείος στους πειρασμούς. Όποιος έχει φόβο Θεού, όποιος έχει κατά Θεόν πένθος, όποιος έχει ταπείνωσι δεν φοβάται ποτέ τις δοκιμασίες. Και δυναμωμένος με τη χάρι του Θεού πολεμά και νικά και αναμένει την εκπλήρωσι των λόγων Του: «Ο νικών έσται αυτώ ταύτα, και έσομαι αυτώ Θεός και αυτός έσται μοι υιός. Τοις δε δειλοίς και απίστοις και εβδελυγμένοις… το μέρος αυτών εν τη λίμνη τη καιομένη εν πυρί και θείω, ο εστίν ο θάνατος ο δεύτερος» (Αποκ. 21. 7-8).

Αν κάποιος σε προσβάλη, σε θίξη, σε συκοφαντήση, σε βλάψη άδικα και αδικαιολόγητα με οποιονδήποτε τρόπο, μην οργισθής εναντίον του, μη μνησικακήσης, μην κυριευθής από εκδικητικότητα. Αντίθετα, ταπεινώσου, κλάψε με συντριβή καρδίας και προσευχήσου ικετευτικά στον Κύριο να συγχωρήση τις αμαρτίες σου. Γι΄ αυτές τις αμαρτίες παραχωρεί ο Θεός να σου συμβαίνουν όλα αυτά, για να ταπεινωθής και να διορθωθής. Πίστεψε βαθιά μέσα σου πως είσαι άξιος τέτοιας, κι ακόμη χειρότερης συμπεριφοράς εκ μέρους των ανθρώπων. Και δέξου την με ευγνωμοσύνη σαν φάρμακο θεραπευτικό της άρρωστης ψυχής σου. Υπόμεινε τώρα εδώ άδικα, για να μην υποφέρης εκεί δίκαια. Καταδικάσου εδώ στη γη, έστω κι αν είσαι ανένοχος, για να μην καταδικασθής αιωνίως στον ουρανό σαν ένοχος. Δεν είναι σπουδαίο κατόρθωμα το να εκδικηθής αυτόν που σ’ έβλαψε. Είναι όμως αληθινός ηρωισμός, είναι ψυχικό μεγαλείο το να υπομείνης το κακό αγόγγυστα και με ευγνωμοσύνη προς τον Θεό. Ούτε το να πάσχης δίκαια είναι σπουδαίο. «Ποίον γαρ κλέος, ει αμαρτάνοντες και κολαφιζόμενοι υπομενείτε; Αλλ’ ει αγαθοποιούντες και πάσχοντες υπομένειτε, τούτο χάρις παρά Θεώ. Εις τούτο γαρ εκλήθητε» (Α’ Πέτρ. 2. 20-21).

(Από το βιβλίο “Πνευματικό Αλφάβητο” του Αγίου Δημητρίου Ροστώφ, ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ, 1996)

Πηγή: alopsis.gr/

Ἡ πίστη τῶν Ἐλλήνων στόν πόλεμο τοῦ 1940

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Κάθε ἐθνική γιορτή μᾶς δίνει τήν εὐκαιρία ὄχι μόνο νά πλουτίσουμε τίς ἱστορικές μας γνώσεις, ἀλλά κυρίως ν᾿ ἀναβαπτιστοῦμε στίς ἀρετές τῶν προγόνων μας, νά συγκινηθοῦμε ἀπό τά κατορθώματα καί τό ἦθος τους, νά διδαχθοῦμε ἀπό τά λάθη τους· καί ἔτσι νά ἐκτιμήσουμε τή μεγάλη καί βαριά κληρονομιά πού μᾶς παρέδωσαν, καί τή δική μας εὐθύνη νά φανοῦμε ἀντάξιοί τους, πιστοί στά ἰδανικά τῆς πίστεως καί τῆς πατρίδας. Tίς ἡμέρες αὐτές γιορτάζουμε τήν ἐπέτειο τοῦ ΟΧΙ.
Στό λίγο χρόνο πού ἔχουμε, ἄς προσπαθήσουμε νά ἐμβαθύνουμε σέ μιά πτυχή τοῦ ᾿40 πού δέν θά ἦταν ὑπερβολή νά ποῦμε ὅτι εἶναι ἡ πιό σημαντική καί ὅτι σ᾿ αὐτήν ὀφείλεται τό θαῦμα πού τότε ἐπιτελέστηκε. Εἶναι ἡ πίστη στόν Θεό, ἡ ζωντανή εὐσέβεια τῶν Ἑλλήνων σ᾿ ἐκεῖνον τόν πόλεμο.

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

Τί γνωρίζετε γι᾿ αὐτήν; (…)
Ἄς ἀφήσουμε νά μιλήσουν τά ἴδια τά γεγονότα (ὁ κατηχητής ἄς ἐπιλέξει νά διαβάσει κάποιες ἀπό τίς μαρτυρίες πού παρατίθενται στό τέλος τοῦ θέματος).

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ

1. Δέν εἶναι ὅλα αὐτά τόσο συγκινητικά καί ἀποκαλυπτικά; Τί σᾶς ἔκανε μεγαλύτερη ἐντύπωση;
(...)

2. Καί πῶς φανερωνόταν αὐτή ἡ ζωντανή καί θερμή πίστη τους σύμφωνα μέ τίς μαρτυρίες; (…)

• θαρραλέα ὁμολογία θαυμάτων
  
• ψαλμωδίες τῶν στρατιωτῶν στό μέτωπο
  
• ἀθρόα προσέλευση στήν ἱερά Ἐξομολόγηση καί στή θεία Εὐχαριστία
  
• κατακλύζονταν οἱ ναοί στά μετόπισθεν γιά κοινή προσευχή ὑπέρ τοῦ ἀγώνα
  
• τύπωση καί διανομή εἰκόνων τῆς Παναγίας
  
• ἡ προσφορά τοῦ Ἱδρύματος Εὐαγγελίστριας καί ἡ εὐγενική χειρονομία τῆς Τραπέζης Ἑλλάδος! Πῶς σεβάστηκαν οἱ ἰθύνοντες τά ἀφιερώματα τῆς Μεγαλόχαρης, ἄν καί τούς προσφέρθηκαν γιά τίς ἀνάγκες τοῦ πολέμου!
  

3. Πρίν ποῦμε ὁτιδήποτε ἄλλο, εἶναι σημαντικό νά συνειδητοποιήσουμε τήν ἀξία τῶν μαρτυριῶν πού ἀναφέραμε. Γιατί εἶναι ἀξιόπιστες; (…)

Πρῶτα-πρῶτα γιά τό μεγάλο πλῆθος τους – ἐδῶ παραθέσαμε ἐλάχιστες· ἔπειτα διότι δέν προέρχονται μόνο ἀπό ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας ἀλλά καί ἀπό ἄλλους πού δέν διακρίνονταν γιά τή θρησκευτικότητά τους· τίς μαρτυρίες αὐτές περιέλαβαν ἱστορικοί στά ἱστορικά τους ἔργα, δημοσιογράφοι στά ἄρθρα τους, τίς φιλοξένησαν οἱ κοσμικές (μή θρησκευτικές) ἐφημερίδες στίς στῆλες τους, ξένοι ἀπεσταλμένοι στίς ἀνταποκρίσεις τους! Ἀκόμη τό ὅτι πρώην ἄθεοι ἤ ἀδιάφοροι στρατιῶτες δέν μεταφέρουν ἁπλῶς τήν εὐσέβεια τῶν συναδέλφων τους ἀλλά ὁμολογοῦν εὐθαρσῶς καί κατηγορηματικῶς τόν συγκλονισμό τους ἀπό τήν προσωπική ἐμπειρία θαυμάτων καί τήν ἀπόφασή τους ν᾿ ἀλλάξουν ζωή! Ἐπίσης ἡ ἀξία τῶν μαρτυριῶν τῶν στρατιωτικῶν ἱερέων δέν εἶναι καθόλου εὐκαταφρόνητη, διότι ἦταν ἔμπειροι πνευματικοί, πού δέν θά ἐνθουσιάζονταν ἀπό ἐπιφανειακές θρησκευτικές ἐκδηλώσεις καί τυπική ἐξομολόγηση. Ἀντίθετα μίλησαν γιά «ἐξομολόγησιν εἰλικρινῆ», οὐσιαστική μετάνοια, πόθο γιά τήν προσέλευση στή θεία Εὐχαριστία καί ἀφοσιωμένη συμμετοχή στή λατρεία!

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι τό ἔθνος μας σέ κάθε περιπέτειά του κατέφευγε στόν Θεό καί ζητοῦσε τή βοήθειά Του. Καί ἐκτός ἀπό τή μάχη τῶν ὅπλων ἀποδυόταν καί σέ ἀγώνα προσευχῆς, λιτανειῶν κλπ. Εἰδικά ὅμως στόν ἑλληνοϊταλικό πόλεμο τοῦ 1940-1941 παρατηρήθηκε, ὅπως εἴδαμε, μοναδική ἔξαρση θεοσεβείας καί μάλιστα εὐλαβείας πρός τό πρόσωπο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, μία ἔντονη στροφή πρός τόν Θεό ἀκόμη καί ἀνθρώπων πού πρίν ἦταν θρησκευτικά ἀδιάφοροι. Τό ἑλληνικό ἔθνος προχώρησε ἑνωμένο στόν πόλεμο μέ βαθιά τήν πίστη ὅτι ὁ Θεός θά εὐλογήσει τό δίκαιο τοῦ ἀγώνα καί ὅτι ἡ Παναγία, ἡ λαβωμένη τῆς Τήνου, θά χαρίσει πλούσια τήν ἐνίσχυσή της στά ἑλληνικά ὅπλα ὡς ἡ Ὑπέρμαχος Στρατηγός. Ἡ ζωντανή της δέ παρουσία στό μέτωπο καί τά ἀναρίθμητα περιστατικά - φανερώσεις τῆς φοβερᾶς προστασίας της δικαίωναν αὐτήν τήν πίστη τῶν Ἑλλήνων καί ἀναζωπύρωναν ὅλο καί περισσότερο τή φλόγα της στίς ψυχές τους.

4. Πῶς ἐξηγεῖται αὐτή ἡ πίστη τῶν Ἑλλήνων τοῦ ᾿40; (…)

α. Σέ κάθε δύσκολη περίσταση τά μεμονωμένα πρόσωπα καί τά ἔθνη καταφεύγουν στόν Θεό. Αὐτό βέβαια δέν ἀρκεῖ ἀπό μόνο του νά ἐξηγήσει τό πνευματικό θαῦμα τοῦ ᾿40.

β. Τό δίκαιο τοῦ ἀγώνα. Ἡ Ἑλλάδα εἶχε τηρήσει αὐστηρή οὐδετερότητα, δέν εἶχε δώσει καμία λαβή στόν Ἄξονα. Στίς διάφορες ἰταλικές προκλήσεις σιώπησε. Εἰσῆλθε χωρίς τή θέλησή της στόν πόλεμο γιά νά ὑπερασπιστεῖ τήν ἐλευθερία της. Ἦταν εὔλογο λοιπόν οἱ Ἕλληνες, ἐφόσον εἶχαν τό δίκαιο μέ τό μέρος τους, νά πιστεύουν στή βοήθεια τοῦ Θεοῦ.

γ. Εἶχε προηγηθεῖ πολλή πνευματική ἐργασία (κατηχητικά - κήρυγμα), χάρη στήν ὁποία σημαντικό μέρος τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ εἶχε καλλιεργηθεῖ καί διέθετε τίς προϋποθέσεις γιά μιά τέτοια στροφή πρός τόν Θεό.

δ. Ὁ τορπιλισμός τῆς «Ἕλλης», γεγονός πού ἔπαιξε καταλυτικό ρόλο στήν πνευματική ἀντιμετώπιση τοῦ πολέμου. Ἡ «Ἕλλη» εἶχε ἀποσταλεῖ στήν Τῆνο γιά νά τιμήσει τή Μεγαλόχαρη ἐκ μέρους τῆς ἑλληνικῆς πολιτείας τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς της. Ἡ παρουσία της στήν Τῆνο ἐκείνη τήν ἡμέρα σήμαινε: Ἡ Ἑλλάδα τιμᾶ τήν Θεοτόκο. Γι᾿ αὐτό καί ὁ τορπιλισμός της δέν ἦταν ἁπλῶς ἡ βύθιση ἑνος πολεμικοῦ πλοίου μας, τελείως ἀπροειδοποίητα καί ἀναίτια. Ἦταν στή συνείδηση τῶν Ἑλλήνων ὄχι μόνο πλῆγμα κατά τῆς Ἑλλάδας ἀλλά καί προσβολή κατά τῆς Θεοτόκου. Θεοτόκος καί Ἑλλάδα ταυτίστηκαν. Καί τήν ἐπίθεση τοῦ ἰταλικοῦ στρατοῦ τῆς 28ης Ὀκτωβρίου τή θεώρησαν ὡς «τὴν συνέχειαν τῆς ἐπιθέσεως ἡ ὁποία ἤρχισεν ἐναντίον τῆς Παναγίας τὴν 15ην Αὐγούστου εἰς τὴν Τῆνον». Γι᾿ αὐτό καί ρίχτηκαν στόν πόλεμο μέ πεποίθηση στερεή περισσότερο ἀπό ὁποτεδήποτε ἄλλοτε ὅτι ἡ Παναγία θά τούς συμπαρασταθεῖ, ὅτι τά ἑλληνικά ὅπλα βρίσκονται κάτω ἀπό τήν ἰδιαίτερη προστασία της.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Ἀπό τή σημερινή συζήτησή μας τί θά μπορούσαμε νά διδαχθοῦμε; (…)

α. Νά διαβάζουμε ἱστορία. Νά μήν ἀρκούμαστε σέ γενικές ἱστορικές γνώσεις. Ἡ ἱστορία εἶναι τόσο
διδακτική, συγκινητική, ἀποκαλυπτική στίς λεπτομέρειές της! Ἄν μελετοῦμε ἱστορία, τότε χωρίς
ἄλλη προσπάθεια θά ἀγαπήσουμε τήν τόσο πονεμένη ἀλλά καί ἔνδοξη πατρίδα μας καί
αὐθόρμητα θά τιμοῦμε τούς προγόνους μας.

β. Ἡ πίστη θαυματουργεῖ! Σέ κάθε εἴδους ἀγῶνες – ὄχι μόνο στούς ἐθνικούς – νά προχωροῦμε μέ πίστη στόν Θεό, μέ ἐλπίδα στή βοήθειά Του, ὅπως εἶναι καί τό ἐτήσιο σύνθημά μας «ἔλπισον ἐπὶ τὸν Θεόν».

γ. Ἡ Παναγία ἔχει πολύ μεγάλη δύναμη. Νά τήν εὐλαβούμαστε, νά ζητοῦμε τίς πρεσβεῖες της.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Σήμερα ἡ πατρίδα μας δοκιμάζεται ἀπό οἰκονομική κρίση καί ἀκόμη περισσότερο ἀπό πνευματική, ἀπό τό πνεῦμα τῆς ἀποστασίας, πού εἶναι καί ἡ αἰτία ὅλων τῶν ἄλλων κρίσεων. Στόν ἐφετινό ἑορτασμό τοῦ ΟΧΙ ἄς παρακαλέσουμε τήν Παναγία νά δώσει μέ τίς πρεσβεῖες της νά πνεύσει στό ταλαιπωρημένο ἔθνος μας ἕνας ἄνεμος μετανοίας, ἐπιστροφῆς στόν Θεό, ὅπως τότε. Εἶναι ἡ μόνη λύση στό σημερινό ἀδιέξοδο.

ΣΥΝΘΗΜΑ: «ΟΧΙ», τό θαῦμα τῆς πίστεως!

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ 1940

Α. Οἱ ἐπίσημες ἀνακοινώσεις τῶν τότε ἀρχόντων
Βασιλέως Γεωργίου Β’: «…Μὲ πίστιν εἰς τὸν Θεὸν καὶ εἰς τὰ πεπρωμένα τῆς Φυλῆς τὸ Ἔθνος σύσσωμον καὶ πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θὰ ἀγωνισθῇ ὑπὲρ βωμῶν καὶ ἑστιῶν μέχρι τελικῆς νίκης»1.

Ὁ πρωθυπουργός καί δικτάτορας Ἰωάννης Μεταξᾶς στίς 5:00 π.μ. στό Ὑπουργικό Συμβούλιο πού εἶχε συγκαλέσει «ἐπῆρε ἀπὸ τὰ διατάγματα πρῶτον τὸ τῆς γενικῆς ἐπιστρατεύσεως καὶ εἶπε:
–Θέτω πρὸς ὑπογραφὴν τὰ διατάγματα ταῦτα καὶ ὑπογράφω πρῶτος.
Ἔκαμε τὸ σημεῖον τοῦ σταυροῦ, ὑπέγραψε καὶ προσέθεσε:
–Ὁ Θεὸς σώζοι (=μακάρι νά σώζει) τὴν Ἑλλάδα»2.

Στήν Ἡμερησία Διαταγή τῆς 23ης Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιστράτηγος Ἀλέξανδρος Παπάγος μέ τό ἴδιο πνεῦμα ἀπευθύνεται στούς στρατιῶτες του: «Στρατιῶται, ὁ Θεὸς εἶναι μαζί σας, ἡ πληγωμένη τῆς Τήνου εὐλογεῖ τὸν ἀγῶνα μας καὶ σᾶς ὁδηγεῖ, καὶ αὐτὴ θὰ σᾶς δώσῃ ὅλη τὴ δύναμι γιὰ νὰ συντρίψετε ὁριστικὰ καὶ τελικὰ τὸν ὕπουλο ἐχθρό…»3.

Β. Μαρτυρίες ἀπό τό μέτωπο

• στρατιωτικῶν ἱερέων:
  

«Τὸ Μέτωπον ἐδῶ ἐπάνω εἶναι ἡ ἄνοιξις τοῦ θρησκευτικοῦ συναισθήματος. Πάντων ἀξιωματικῶν καὶ ὁπλιτῶν αἱ καρδίαι εἶναι ἐστραμμέναι πρὸς τὸν Κύριον. Ἄπιστοι δὲν ὑπάρχουν. Θρησκευτικῶς ἀδιάφοροι οὔτε. Ἂς ἔχῃ δόξαν ὁ Κύριος, ὅστις δωρίζει εἰς ἡμᾶς καὶ τὰς περιφανεῖς νίκας»4.

Ἄλλοι ἱερεῖς γράφουν: «Ἐκεῖνο ποὺ μοῦ προξενεῖ βαθεῖαν συγκίνησιν καὶ μοῦ δίδει δυνάμεις ὥστε νὰ μὴ αἰσθάνωμαι τὴν παραμικρὰν κόπωσιν εἰς τὴν ἐκτέλεσιν τῶν καθηκόντων μου, εἶναι ὁ πόθος τῶν ἀξιωματικῶν καὶ τῶν ὁπλιτῶν νὰ παρακολουθήσουν τὴν θείαν Λειτουργίαν καὶ νὰ κοινωνήσουν τῶν ἀχράντων Μυστηρίων… Πολλοὶ ἦσαν ἐκ τῶν ἀξιωματικῶν, ἀνωτέρων καὶ κατωτέρων, ποὺ ἄφηναν δάκρυα νὰ κυλοῦν εἰς τὰ μάτια των ἀπὸ συγκίνησιν κατὰ τὴν τέλεσιν τῆς θείας Λειτουργίας… Ἀλλ᾿ ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον μετέδωκεν ἐξαιρετικὴν συγκίνησιν ἀπὸ τὴν ἱεροτελεστίαν ἦτο ἡ προσέλευσις τῶν
περισσοτέρων ἀξιωματικῶν καὶ ὅλων τῶν στρατιωτῶν εἰς τὴν μετάληψιν… μετὰ προετοιμασίαν δι᾿ ἐξομολογήσεως καὶ νηστείας, πολλοὶ τῶν ὁποίων εἶχον 5 καὶ 10 καὶ 20 ἔτη νὰ προσέλθουν. Ἰδοὺ αἱ μεγάλαι ὠφέλειαι αἱ προελθοῦσαι ἀπὸ τὴν πολεμικὴν δοκιμασίαν τὴν ὁποίαν ἐπέτρεψε ὁ Θεός…».

«Ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι κατὰ τὸν καιρὸν τῆς εἰρήνης δὲν ἐπατοῦσαν ποτὲ εἰς τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἔμεναν ψυχροὶ καὶ ἀδιάφοροι πρὸ τῆς κλήσεως τοῦ Θεοῦ διὰ τοῦ κηρύγματος, ἐδῶ φαίνονται ὅλως διαφορετικοί… μοὶ ἔκαμεν ἐντύπωσιν ὅτι οἱ ὁπλῖται παρηκολούθησαν προθύμως σειρὰν κηρυγμάτων, καὶ τὸ σπουδαιότερον ὅτι προσήρχοντο ἀθρόοι εἰς τὴν ἱερὰν Ἐξομολόγησιν ἐντὸς παγεροῦ χώρου, ἀπὸ πρωΐας μέχρι βαθείας νυκτός, ἐξομολόγησιν δὲ εἰλικρινῆ».

«Ἀπὸ τοῦ μεγαλυτέρου ἀξιωματικοῦ ἕως τοῦ μικροτέρου στρατιώτου ζῶμεν ὑπὸ τὸ κράτος ζωηρᾶς χριστιανικῆς πίστεως… Ὅλοι ἐξωμολογήθησαν καὶ ὅλοι ἐκοινώνησαν. Τώρα κανεὶς δὲν κουράζεται, ὅταν τρέχῃ νὰ ἀκούσῃ τὴν θείαν Λειτουργίαν, καίτοι γίνεται τὴν νύκτα εἰς τὰς χαράδρας… Τὸν πόλεμον αὐτὸν οἱ ἐδῶ στρατιῶται τὸν ὀνομάζουν εὐλογίαν Θεοῦ»
ἀξιωματικῶν καί ὁπλιτῶν. Εἶναι ἀναρίθμητες οἱ προφορικές καί γραπτές εὐλαβεῖς ἀναφορές καί διηγήσεις θαυμαστῶν γεγονότων ἀπό Ἕλληνες πολεμιστές. Παραθέτουμε ἐλάχιστες:
Ἀπό ἐπιστολή ἀνωτέρου ἀξιωματικοῦ: «Ἀναπέμπονται ὑφ᾿ ἁπάντων… ἱκετήριοι προσευχαὶ πρὸ πάσης μάχης καὶ εὐχαριστήριοι ὕμνοι μετὰ πᾶσαν νίκην…
Ἐπορευόμεθα κάπου εἰς τὸ Μέτωπον… Δίδω τὸ σύνθημα… καὶ ἠρχίσαμεν νὰ ψάλλωμεν τὸν Ἀκάθιστον Ὕμνον. Ὁλόκληρος ἡ φάλαγξ ἐζωογονήθη ἀμέσως καὶ ὁ ὕμνος πρὸς τὴν Ὑπέρμαχον Στρατηγὸν ἀντήχησεν ἐν μέσῳ τῆς νυκτός, μὲ φωνὰς παλλομένας ἀπὸ ἱερὸν ἐνθουσιασμὸν καὶ συγκίνησιν. Εἶναι ὅλως ἐξαιρετικὸς ὁ πρὸς τὴν Θεοτόκον ὑφ᾿ ἁπάντων ἀπονεμόμενος σεβασμός. Ἡ φράσις: “Μᾶς βοηθεῖ ἡ πληγωμένη Παναγία μας” μυριάκις ἔχει λεχθῆ μέχρι σήμερον, καὶ εἰς τὰς ψυχάς μας ἐμφωλεύει ἀκράδαντος ἡ πεποίθησις ὅτι ὁ ἱερόσυλος ἐχθρὸς συντρίβεται καὶ θὰ συντριβῇ τελικῶς, χάρις εἰς τὴν βοήθειαν τῆς Μεγαλόχαρης περισσότερον παρὰ εἰς τὴν ἰδικήν μας ὁρμητικότητα καὶ αὐτοθυσίαν…»6.

• Ἄλλες: «Γιὰ κρύο καὶ κακουχίες μὴ φοβᾶσθε… νὰ μὴ στενοχωριέσθε. Ἄλλως τε, γιὰ ὅλα τὰ Ἑλληνόπουλα τοῦ μετώπου φροντίζει ἡ Μεγαλόχαρη…».
  

«Εὐτυχῶς ἡ χειροβομβίδα δὲν ἔσκασε, καὶ ὁ λυτρωμένος πιὰ συνάδελφός μας ἔχει τάξει μιά λαμπάδα σὰν τὸ μπόι του στὴν Παναγία τῆς Τήνου, τὴν ὁποία ἔχουμε ὅλοι γιὰ προστάτιδά μας».
«Ἀδελφούλα μου, νικοῦμε παντοῦ! Ἡ Παναγία ὁλοζώντανη μᾶς ἀκολουθεῖ… Παρακαλεῖτε καὶ σεῖς ὅσο μπορεῖτε γιὰ τὴ σύντομη τελικὴ νίκη!».
Ἀπό ἐπιστολή στρατιώτη πρός τή σύζυγό του: «Δὲν θέλω νὰ μοῦ στείλῃς φανέλλες καὶ κάλτσες.
Προτιμῶ νὰ μοῦ φτιάξῃς καὶ νὰ μοῦ στείλῃς μιὰ σημαία. Στὸ μέσον της θὰ βάλῃς τὸν Ντῖνο νὰ μοῦ ζωγραφίσῃ μιὰ Παναγία τῆς Τήνου. Θέλω νὰ τὴν χαρίσω στὸ λόχο μου. Θὰ παραξενεύεσαι, γιατὶ δὲν μὲ ἤξερες γιὰ θρῆσκο, ἀλλὰ ἀπ᾿ ὅσα βλέπουν τὰ μάτια μου, πιστεύω καὶ ἐγὼ ὅτι μία θεϊκὴ δύναμις συντροφεύει τὸ στρατό μας. Ἄλλως τε, πῶς μποροῦσα νὰ μείνω μόνος ἐγὼ ἀσυγκίνητος μέσα στὸ κῦμα τῆς πίστεως ποὺ ἔχει ὅλος ὁ στρατός μας πρὸς τὴν Παναγία τῆς Τήνου;»7.

Ὁ Ε. Μπάστας ὑπῆρξε αὐτόπτης μάρτυρας τοῦ ἑξῆς περιστατικοῦ: Στό στρατόπεδο τῆς Βεροίας τό Νοέμβριο τοῦ 1940 γνώρισε ἕνα στρατιωτικό πρώην κατάδικο, πού τοῦ εἶχε ἐπιτραπεῖ νά πολεμήσει.
Ἦταν χαρτοπαίκτης καί ναρκομανής. Κάποια νύχτα πάνω στό παιχνίδι κάποιος συμπαίκτης του βλαστήμησε τήν Παναγία. Τότε ἐκεῖνος πέταξε τά χαρτιά, σηκώθηκε ὄρθιος καί χαστούκισε τόν βλάστημο:
–Ρέ, τήν Παναγία μας βλαστήμησες; Τήν Παναγία μας πού τόσο μᾶς προστατεύει; Τήν Παναγία μας πού μᾶς δίνει τή νίκη8;

Γ. Μαρτυρίες ἀπό τά μετόπισθεν
Ὅλοι ἔχουμε ἀκούσει προφορικές μαρτυρίες ὅτι οἱ ναοί τότε κατακλύζονταν ἀπό πλήθη ἀνδρῶν, γυναικῶν καί παιδιῶν γιά νά ψάλουν τήν Παράκληση στήν Παναγία.
Τυπώθηκαν καί κυκλοφόρησαν εὐρέως εὐχετήριες κάρτες καί ἀφίσες μέ τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας νά προστατεύει τούς στρατιῶτες μας9.
Ἀπό ἐπιστολές Ἑλληνίδων πρός τούς στρατευμένους δικούς τους:
«Ὁ Σταβρόσμας καὶ ἡ προσεφχί μας ἡνε διὰ τὴν Νίκη, ἡνε γιασὰς τὸ κανδίλι μου τὸ λιβάνι ὅπου λιβανίζο καὶ προσέφχομε. Κλέο καὶ λέω νὰ σᾶς σόση ὁ Θεός».
«…Στήν καρδιὰ τῆς μάννας δύο αἰσθήματα παλεύουν, τῆς Πατρίδος καὶ τῆς μάννας, ἀλλά, παιδί μου, ὁμολογῶ ὅτι πρῶτα ἀνήκεις εἰς τὴν Πατρίδα σου καὶ ὕστερα εἰς ἐμὲ καὶ γενηθήτω τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου…».
«Βαφτίσαμε τὸ παιδάκι μας καὶ τοῦ δώσαμε τὸ ὄνομα: Στράτος -Νικηφόρος».
«Κοιμᾶμαι, ξυπνῶ κι᾿ ὁ νοῦς μου εἶναι… στὸν πόλεμο. Κι᾿ ἡ προσευχή μου εἶναι πάντα νά νικήσουμε.
Ἔτσι ἀρχίζω κι᾿ ἔτσι τελειώνω μπροστά στό εἰκόνισμα τῆς Μεγαλόχαρης»10.
«Ὁ κ. Τσοῦρνος, τῆς Ἑταιρίας Ἑλληνικοῦ Τύπου, εἶχε προτείνει νὰ ἀποσταλῇ ἡ εἰκὼν τῆς Παναγίας τῆς Τήνου εἰς τὸ μέτωπον… Διότι τὰ ὅπλα τὰ ἑλληνικὰ ἀντιμετωπίζουν τὴν συνέχειαν τῆς ἐπιθέσεως ἡ ὁποία ἤρχισεν ἐναντίον τῆς Παναγίας τὴν 15ην Αὐγούστου εἰς τὴν Τῆνον. Κάποιος ἄλλος εἶχε διατυπώσει ἄλλην ἰδέαν: Νὰ γίνουν ὁμοιότυπα τῆς εἰκόνος τῆς Τήνου ἐν σμικρῷ καὶ νὰ σταλοῦν εἰς ὅλους τοὺς στρατιώτας μας, μὲ χαραγμένην μάλιστα τὴν ἡμερομηνίαν 15 Αὐγούστου 1940… Ἡ ἐθνικὴ ὀργάνωσις νεολαίας συγχωνεύει ἤδη κατὰ τρόπον ἐπιτυχῆ τὰς δύο ἰδέας: Ἡτοίμασε εἰκονίτσεςφυλακτά, πιστὰ ὁμοιώματα τῆς Παναγίας τῆς Τήνου. Τὰ μετέφερεν εἰς τὴν Τῆνον διὰ νὰ εὐλογηθοῦν, καὶ θὰ τὰ στείλῃ εἰς τοὺς στρατιώτας τοῦ μετώπου. Πράγματι δὲν ὑπάρχει καλύτερον φυλακτὸ καὶ ἱερώτερον ἐνθύμιον ἀπὸ αὐτὸ διὰ τοὺς στρατιώτας μας…»11.
Τηλεγράφημα τῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Ἱδρύματος τῆς Εὐαγγελίστριας στήν Τῆνο πρός τόν πρωθυπουργό Ἰω.
Μεταξᾶ: «Σήμερον τὴν ἕκτην Δεκεμβρίου καὶ περὶ ὥραν 3 μ.μ. ὁ λαὸς τῆς πόλεως καὶ τῆς νήσου Τήνου, μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν ἱερὸν κλῆρον, προσῆλθεν πλήρως σὺν γυναιξὶ καὶ τέκνοις εἰς τὸν ἱερὸν ναὸν τῆς Εὐαγγελιστρίας καὶ ἐτέλεσε πάνδημον δέησιν ὑπὲρ κατισχύσεως τῶν Ἑλληνικῶν ὅπλων εἰς τὸν ἀναληφθέντα ἱερὸν ἀγῶνα… Ὁ πρόεδρος τῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ ἱεροῦ ἱδρύματος Εὐαγγελιστρίας… ἀνέγνωσεν εἰς ἐπήκοον τοῦ συνηγμένου λαοῦ… ψήφισμα τῆς Διοικούσης Ἐπιτροπῆς τοῦ ἱδρύματος τούτου, ὅπερ ἐγένετο δεκτὸν μὲ ἐπευφημίας καὶ συγκινητικὰς ἐκδηλώσεις καὶ διὰ τοῦ ὁποίου ἐκχωρεῖ, μεταβιβάζει καὶ θέτει εἰς τὴν διάθεσιν τῆς Ὑμετέρας Ἐξοχότητος (=Ἰω. Μεταξᾶ)… ὅλα τὰ ἐν τῷ ἱερῷ ἱδρύματι τῆς Εὐαγγελιστρίας ὑπάρχοντα ἀναθήματα καὶ τιμαλφῆ ἀντικείμενα καὶ κοσμήματα παντὸς εἴδους… πρὸς ἐνίσχυσιν τοῦ ἐθνικοῦ μας ἀγῶνος».
Μερικές μέρες ἀργότερα οἱ ἐφημερίδες ἀνακοινώνουν ὅτι ὁ Διοικητής τῆς Τραπέζης Ἑλλάδος ἐπιστρέφει τά ἀφιερώματα τῆς Τήνου στό ναό καί τά ἀφιερώνει ἐκ νέου. Τό πόσο τῆς ἀξίας τους, 5.000.000 δρχ., θά τό δώσει ἡ Τράπεζα στήν Κυβέρνηση γιά τόν Ἀγώνα12!

Δ. Μαρτυρία ξένου ἀνταποκριτῆ
«…Δυό λόγια γιά τήν ἐπίδραση τῆς θρησκείας σ᾿ αὐτό τόν πόλεμο. Οἱ Ἕλληνες εἶναι λαός θρῆσκος.
Ἔχουν μιά ἰδιαίτερη εὐλάβεια γιά τήν Παναγία. Ἀπό τήν ἀρχή τοῦ ἀγῶνα ἀκούγαμε γιά περίεργα συμβάντα. Ἕνας σκοπός σέ ὑπηρεσία εἶδε μιά γυναῖκα καί τήν ἔδιωξε λέγοντάς της ὅτι δέν ἦταν τόπος αὐτός γιά μιά γυναῖκα. Ὅμως ἡ Παναγία (γιατί ἐκείνη ἦταν) ἀπάντησε πώς ἦταν ἐκεῖ ὁ τόπος της…»13.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1 Πρός τήν Νίκην, τόμ. 1995, «Ἡ πίστη τῶν Ἑλλήνων στόν πόλεμο τοῦ 1940», σελ. 443.
2 Δ. Α. Κοκκίνου, Ἱστορία τῆς Νεωτέρας Ἑλλάδος, ἐκδ. «Μέλισσα», τόμ. Δ’, σελ. 1402. Στό: Ε. Χ. Μπάστα, Ἀναφορά στό 1940, ἐκδ. «Ὁ Σωτήρ», Ἀθῆναι 20064, σελ. 50.
3 Ε. Μπάστα, ὅ.π. 22.
4 Μεταπολεμικά, σελ. 37, ἐκδ. «Ζωή». Στό ΠτΝ, ὅ.π. 443.
5 Ε. Μπάστα, ὅ.π. 45-47. (Ἀντλεῖ ἀπό τό περ. Ζωή, τόμος 1941).
6 ὅ.π. 23.
7 Μαρτυρίες 40-41, σελ. 27, 28.
8 Ε. Μπάστα, ὅ.π. 21.
9 Μαρτυρίες 40-41, σελ. 26, 29, 276· 25, 27.
10 ὅ.π. 268.
11 Νέα Ἑλλὰς 22-12-1940· ὅ.π. 25.
12 Νέα Ἑλλὰς 8-12-1940 καί Ἡ Πρωΐα 11-12-1940· ὅ.π. 24.
13 Μαρτυρίες 40-41, σελ. 29.

Πηγή

«Τῇ ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ τὰ νικητήρια,

Ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια,

Ἀναγράφω σοι ἡ Πόλις σου Θεοτόκε.

Ἀλλ᾿ ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον,

Ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον,

Ἵνα κράζω σοι· Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε».

ΟΛΟΙ ΣΤΗ ΠΡΩΤΗ ΓΡΑΜΜΗ - Ἡ Ἐθνικὴ Ἐπέτειος τῶν Νικητηρίων

 Ἡ Ἐθνικὴ Ἐπέτειος τῶν Νικητηρίων (15/28.10.1940)

Ὅλοι στὴν Πρώτη Γραμμὴ*

Ὃταν τὸ πρωϊνὸ τῆς Δευτέρας 28 ᾿Οκτωβρίου 1940 οἱ σειρῆνες σὲ

ὅλη τὴν Χώρα ἤχησαν σκορπίζοντας τὸ θλιβερὸ μήνυμα ἑνὸς ἄδικου

πολέμου, ταὐτόχρονα διαλαλοῦσαν ἕνα μεγάλο μήνυμα-γνώρισμα τῆς

῾Ελληνικῆς Φυλῆς σὲ δύσκολες περιστάσεις: Τὸ μήνυμα τῆς ἑνότητας.

῞Ολοι οἱ ῞Ελληνες μαζὶ στὴν πρώτη γραμμή.

Δὲν ἦταν εὐκαιριακὴ αὐτὴ ἡ συμπεριφορά. ῏Ηταν θησαυρὸς κρυμμέ-

νος στὶς καρδιὲς τῶν ῾Ελλήνων καὶ ξεχείλισε μὲ κάθε τρόπο:

-Ὅταν ὁ τότε Πρωθυπουργὸς ἔλαβε τὸ διάταγμα ἐπιστράτευσης γιὰ

νὰ τὸ ὑπογράψει, σὰν συνέπεια τοῦ ἱστορικοῦ «ΟΧΙ» ποὺ εἶπε «ὡς ἐν-

τολοδόχος τῆς θελήσεως τοῦ ῾Ελληνικοῦ λαοῦ ὅπως ὑπεραμυνθῇ τῆς

Πατρίδος» (᾿Αδ. Κύρου), ἔκανε πρῶτα τὸ σταυρό του καὶ εἶπε: «῾Ο Θεὸς

σώζοι τὴν ῾Ελλάδα» (Διον. Κόκκινος).

-Ἡ καταληκτικὴ φράση τοῦ πρώτου πολεμικοῦ ἀνακοινωθέντος

ἀποδεικνύει περίτρανα τὸ ἠθικὸ μεγαλεῖο τοῦ λαοῦ μας: «Αἱ ἡμέτεραι

δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφους».

-Τὰ ἐκδοθέντα διαγγέλματα τῆς ῾Ηγεσίας τῆς Χώρας, ἐμπνέονται

ἀπὸ αὐτὲς τὶς ἀρχές: «Μὲ πίστιν εἰς τὸν Θεὸν καὶ τὰ πεπρωμένα τῆς

Φυλῆς, τὸ ῎Εθνος σύσσωμον καὶ πειθαρχοῦν ὡς εἷς ἄνθρωπος θὰ ἀγω-

νισθῇ ὑπὲρ βωμῶν καὶ ἑστιῶν, μέχρι τῆς τελικῆς νίκης». Καὶ «ἡ στιγμὴ

ἐπέστη ποὺ θὰ ἀγωνισθῶμεν διὰ τὴν ἀνεξαρτησίαν τῆς ῾Ελλάδος, τὴν

ἀκεραιότητα καὶ τὴν τιμήν της».

Τὸ «Μολὼν λαβὲ» τοῦ Λεωνίδα, «τὸ δὲ τὴν Πόλιν σοι δοῦναι οὐτ᾿

ἐμὸν ἐστίν, οὔτε ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν αὐτῇ» τοῦ Κωνσταντίνου

Παλαιολόγου, τὸ «᾿Ελευθερία ἢ Θάνατος» τοῦ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμα-

νοῦ καὶ ὅλων τῶν ξεσηκωμένων, ξαναζοῦσαν στὶς καρδιὲς τῶν ῾Ελλή-

νων μὲ τὸ ἡρωϊκὸ «ΟΧΙ», ποὺ ἐπαναλαμβανόταν ἀπὸ τὰ χείλη ὅλων, ὡς

παιάνας νίκης.

* * *

Μία νίκη, γιὰ τὴν ὁποίαν ἐδίδοντο σκληρὲς μάχες, ὄχι μὲ λόγια, εὐ-

χὲς ἢ κάπου μακριά. ᾿Αλλὰ ὅλοι στὴν πρώτη γραμμή:

-Πρῶτα ἀπὸ ὅλους οἱ ἡρωϊκοὶ στρατιῶτες μας, μὲ τὴν λόγχη στὰ χέ-

ρια, μὲ ψυχὴ γεμάτη ῾Ελλάδα καὶ γερὰ στήθη ὅλο ἐνθουσιασμό, νὰ γεμί-

ζουν τὶς γύρω κορυφὲς μὲ τὴν ἰαχὴ τῆς δόξας ΑΕΡΑ! ᾿Αδιάφοροι γιὰ τὶς

κακουχίες, ἀτρόμητοι μπροστὰ στὸν θάνατο. Καὶ ἡ πίστη τους; «Μὲ

τὴν Μεγαλόχαρη πάντα ἐμπρὸς» καὶ ἡ σχετικὴ ἀπεικόνιση βρισκόταν

ἀκόμη καὶ στὰ χαρακώματα.

-Κοντὰ στοὺς λεβεντόκορμους στρατιῶτες μας καὶ τοὺς ἀετόφτερους

τσολιάδες μας, οἱ λυγερόκορμες μὲ τὴν γενναία καρδιὰ ῾Ελληνίδες! ῾Ηλι-

κιωμένες, ὥριμες, κοριτσόπουλα, μὲ τὸν ἥλιο καὶ τὴν παγωνιὰ νὰ ἔχουν

ἀφήσει τὰ σημάδια τους στὶς ὄμορφες καὶ καθαρὲς μορφές τους. Οἱ

γυναῖκες τῆς Πίνδου. Δίπλα στοὺς στρατιῶτες μας, φορτωμένες μὲ κι-

βώτια γεμάτα τρόφιμα, φάρμακα, ἐφόδια, ὁπλισμὸ καὶ κυρίως πυρομα-

χικά.

-Μαζὶ μὲ τοὺς στρατιῶτες μας, πολὺ κοντά, δίπλα τους, οἱ ἡρωϊκὲς

ἐθελόντριες ἀδελφὲς νοσοκόμες, γιὰ νὰ προσφέρουν τὶς ὑπηρεσίες τους,

νὰ ἀνακουφίζουν τὸν πόνο, μερικὲς φορὲς νὰ σώζουν ἀπὸ τὸν θάνατο.

᾿Αρκετὲς ἀπὸ αὐτὲς βρῆκαν ἡρωϊκὸ τέλος.

-Οἱ κάτοικοι τῶν ὀρεινῶν χωριῶν τῆς Πίνδου, ἀλλὰ καὶ τῆς Βορείου

᾿Ηπείρου μας, πολλὰ πρόσφεραν στὸν ῾Ελληνικὸ Στρατό, σὰν ὁδηγοὶ

στὶς κακοτοπιές, στὰ δύσκολα μονοπάτια, ποὺ ὁδηγοῦσαν στὸν προο-

ρισμὸ τῶν στρατιωτικῶν μας μονάδων.

* * *

Καὶ πολλὰ ἄλλα ἔχουν συμβεῖ στὴν πρώτη γραμμή, χωρὶς νὰ λησμο-

νοῦμε καὶ τὶς μεγάλες ὑπηρεσίες ποὺ πρόσφερε στὸν ἀγῶνα ὅλος ὁ ἑλ-

ληνικὸς λαός, ἡλικιωμένοι, γυναῖκες καὶ παιδιὰ στὰ μετόπισθεν.

Θὰ κλείσουμε μὲ μία πολεμικὴ ἀνταπόκριση στὴν ἐφημερίδα «᾿Αθη-

ναϊκὰ Νέα» τῆς ἐποχῆς ἐκείνης:

᾿Επρόκειτο σὲ ἕνα Σύνταγμα στὸ μέτωπο νὰ παρασημοφορηθοῦν

ὁρισμένοι ἄνδρες ποὺ διακρίθηκαν ἰδιαίτερα στὶς ἐπιχειρήσεις. ᾿Ανά-

μεσά τους καὶ ἕνας στρατιώτης χαμηλοῦ ἀναστήματος. ῏Ηταν ὁ σαλπι-

γκτὴς τῆς Μονάδας. Τὸ ἡρωϊκὸ κατόρθωμά του; Χρειάσθηκε τρεῖς

ὧρες νὰ ἐπιτίθεται συνεχῶς τὸ Σύνταγμα καὶ ὁ ἥρωάς μας σάλπιζε «προ-

χωρεῖτε» τρεῖς ὁλόκληρες ὧρες χωρὶς διακοπή, ὥστε νὰ ματώσουν τὰ

χείλη του, νὰ συνεχίζει μὲ ματωμένα χείλη καὶ τελικὰ νὰ καταλήξει στὸ

ἰατρεῖο ἐκστρατείας.

᾿Αθάνατη ἑλληνικὴ ψυχή!

᾿Αθάνατοι... ἥρωες!

(*) Περιοδ. «Σύνδεσμος» Χριστιανικῆς Στέγης Καλαμάτας, ἀριθ. 452, Ὀκτώβριος

2010, σελ. 192-193.

Πηγή

«Τῇ ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ τὰ νικητήρια,

Ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια,

Ἀναγράφω σοι ἡ Πόλις σου Θεοτόκε.

Ἀλλ᾿ ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον,

Ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον,

Ἵνα κράζω σοι· Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε».